Acid béo omega-3 là gì?

Acid béo omega-3 là gì?

Hàng ngày cơ thể chúng ta phải được cung cấp đầy đủ 5 chất dinh

dưỡng: chất đạm (protid), chất béo (lipid), chất đường bột (glucid),

vitamin (sinh tố) và chất khoáng. Riêng chất béo được chia làm hai loại:

mỡ động vật và dầu thực vật. Chất béo thực chất là acid béo được ester

hóa.

Ta thường nghe dầu thực vật tốt cho sức khỏe hay tốt cho tim mạch

hơn mỡ động vật là do acid béo chứa trong nó các acid béo không no (có

chứa nhiều nối đôi). Thật ra không chỉ có dầu thực vật và cả mỡ động vật

nếu thành phần của nó có chứa acid béo không no đều là loại tốt.

Về mặt cấu trúc hoá học acid béo thông thường chứa 3 loại nguyên tố:

carbon, hydro và oxy. Các nhà hóa học nhìn vào công thức acid béo có

chuỗi carbon dài giống như con rắn, đầu là nhóm acid: - COOH (vì vậy mới

gọi là acid béo) và đuôi là nhóm metyl: -CH3. Nhóm metyl đuôi có chứa

carbon được gọi là carbon omega. Khoảng cách từ carbon omega đến nối đôi

gần nhất nếu có 3 carbon thì gọi là omega - 3 và acid béo có cấu trúc loại

này gọi là acid omega - 3. Tóm lại, con số sau chữ omega - 3 nhằm chỉ vị trí

của nối đôi trong cấu trúc. Acid béo omega - 3 có nhiều ở trong mỡ cá ở

vùng biển lạnh và sâu như cá Tuna, cá Salmon (chất lỏng lấy từ mỡ loại này

ở nước ta quen gọi là dầu gan cá thu hay dầu cá thiên nhiên).

Acid béo omega - 3 là tiền chất của DHA và EPA. DHA (là chữ viết

tắt của docosahexaenoic acid) là acid béo không no chuỗi dài có 22 carbon

và chứa 6 nối đôi còn EPA là acid béo không no chuỗi dài có 20 carbon và

chứa 5 nối đôi. Trong cơ thể EPA được xem là acid béo thiết yếu sẽ chuyển

hoá thành các chất sinh học quan trọng như prostaglandin, leucotrien. Còn

DHA là acid béo quan trọng trong việc tăng cường hoạt động trí não. Từ các

công trình nghiên cứu các nhà khoa học khuyến cáo nên dùng thực phẩm

giàu acid omega -3 và DHA để đạt các lợi ích sau:

- Tác dụng lên não bộ và hệ thần kinh trung ương: thành phần của não

là chất béo và DHA chiếm khoảng 1/4 lượng chất béo này. Sữa mẹ được

xem là chứa nhiều DHA trong khi sữa bò chứa rất ít mà DHA lại đóng vai

trò rất quan trọng trong sự phát triển trí não của trẻ. Vì vậy sữa mẹ luôn là

tốt nhất đối với trẻ còn bú, đặc biệt là trẻ sơ sinh.

- Tác dụng bảo vệ tim mạch: nhiều công trình nghiên cứu chứng tỏ

DHA làm giảm lượng triglycerid máu, giảm loạn nhịp tim, làm giảm tỷ lệ

bệnh động mạch vành, giảm chứng nhồi máu cơ tim. Người ta nhận thấy

người Eskimo hiếm bị bệnh động mạch vành (động mạch vành bị hẹp bít do

cặn mỡ) và dân tộc này ăn rất nhiều cá có chứa omega - 3 (từ năm 1963 đến

1967 toàn bộ người Eskimo ở vùng Greenland chỉ có 3 người bệnh động

mạch vành).

- Đối với người thường xuyên uống rượu, sẽ giảm sự hấp thu và tiêu

thụ acid omega - 3 (là chất bảo vệ thần kinh không bị suy thoái) nên nhiều tế

bào thần kinh bị hư hại đưa đến sa sút trí tuệ.

Vì vậy trong cuộc sống hàng ngày, ta nên quan tâm đến chế độ dinh

dưỡng lành mạnh, hợp lý, đặc biệt nên ăn cá nhất là cá biển nhiều hơn để có

lợi cho sức khỏe.