Ăn uống thời hiện đại:Mỗi ngày nửa ký rau tươi!
Rau có chứa nhiều vitamin chất khoáng và
nguyên tố vi lượng là nguồn cung cấp chính
vitamin C và bêtacaroten cho con người, là thành
phần không thể thiếu tạo ra bữa ăn cân bằng, có
tác dụng quan trọng đối với việc điều trị bằng ăn
uống dinh dưỡng.
Nhiều vitamin và khoáng chất
Theo tính toán, hàm lượng vitamin C trong rau phân
bố ngang bằng với chất diệp lục tố, mỗi 100g rau
màu xanh đậm như: ớt chuông xanh, bông cải… hàm
lượng vitamin C đều trên 30mg. Hàm lượng bêta-
caroten trong các loại rau màu xanh, đỏ, vàng hơi
nhiều, nhất là loại rau lá màu đậm như: hẹ, bó xôi,
rau dền, cải dầu…, mỗi 100g rau hàm lượng bêta-
caroten đều trên 2mg, rau mùa lạnh cao nhất có thể
đạt 6mg. Trong rau còn chứa nhiều chất khoáng như:
Ca, Fe, Mg, Cu… là nguồn chính cung cấp chất
khoáng của bữa ăn. Tuy nhiên, trong rau cũng chứa
nhiều acid oxalic, cũng sẽ ảnh hưởng đến cơ thể đối
với sự hấp thu Ca, Fe…
Rau còn chứa chất xơ thực phẩm. Chất xơ thực phẩm
nay được coi là chất dinh dưỡng thứ 7 (ngoài chất
đạm, chất đường, chất béo, nước, muối khoáng và
vitamin), nó bao gồm cellulose, hemicellulose, lignin
và pectin, thuộc hợp chất hydratcacbon. Do cơ thể
thiếu men tiêu hóa chất xơ, nên chất xơ không được
cơ thể tiêu hóa hấp thu, chỉ hình thành chất bã, bài
tiết ra ngoài cơ thể.
Vai trò của chất xơ
Dự phòng ung thư ruột. Sau khi ăn rau chứa nhiều xơ
như: cải bắp, cà rốt, cải xanh…, nhu động đường ruột
tăng nhanh thấy rõ, thức ăn thông qua thời gian làm
rỗng dạ dày rút ngắn, lượng phân bài ra tăng lên. Y
học hiện đại chứng minh, các chất gây ung thư trong
thức ăn như: polycyclic aromatic, độc tố nấm mốc,
acid béo, nitrosamine… thời gian lưu lại đường ruột
càng lâu, thì nguy cơ gây ung thư càng lớn. Chất xơ
giúp tăng nhu động đường ruột, rút ngắn thời gian
làm rỗng dạ dày, đạt tác dụng phòng ngừa ung thư
ruột.
Giảm cholesterol. Người ta thí nghiệm cho chuột
bạch thức ăn không xơ có chứa 1% cholesterol, hàm
lượng cholesterol trong máu của chuột tăng lên; nếu
như thêm một lượng chất xơ nhất định, hàm lượng
cholesterol trong máu của chuột lại giảm đi. Nếu
trong thức ăn của chuột chất xơ tăng nhiều,
cholesterol trong máu và tích tụ trong cơ quan sẽ
giảm đi. Bởi vì chất xơ giúp ức chế sự hấp thu của cơ
thể đối với cholesterol, tăng bài tiết dịch mật, giảm
mức cholesterol máu, đạt tác dụng giảm cholesterol
máu, dự phòng xơ vữa động mạch, bệnh mạch
vành…
Giảm lệ thuộc insulin của bệnh đái tháo đường. Bữa
ăn giàu xơ làm tăng dung tích trong dạ dày, tạo cảm
giác no, đồng thời giúp giảm hấp thu đường bên
trong ruột, đạt công hiệu giảm đường huyết, giảm sự
lệ thuộc của người bệnh đái tháo đường đối với
insulin và các thuốc hạ đường huyết khác, khống chế
béo phì…
Ngoài ra, khi dùng rau có chứa chất xơ, cần nhai
nhuyễn trong miệng, kích thích bài tiết dịch vị, tăng
khả năng hoãn giải độ kiềm – toan, giảm bớt bã thức
ăn bám trên răng và kẽ răng, phòng ngừa xảy ra viêm
nha chu và sâu răng. Mặt khác, pectin trong ruột sẽ
bám hút các chất có hại như: độc tố vi khuẩn, chì,
thủy ngân… và các nguyên tố phóng xạ, bảo vệ cơ
thể tránh bị tổn thương. Lignin trong bữa ăn chứa xơ
(như cà rốt) giúp tăng cường khả năng nuốt của thực
bào đối với các vi sinh vật gây bệnh, nâng cao khả
năng đề kháng của cơ thể.
Với các lý do trên, các chuyên gia phòng trị bệnh tim
mạch, bệnh đái tháo đường, khối u… khuyên mọi
người ăn nhiều rau, kiến nghị mỗi người hàng ngày
“tranh thủ” ăn khoảng nửa ký rau quả (trong đó 50 –
100g trái cây).
