Bài giảng Bệnh thận và thai nghén trình bày các thay đổi sinh lý ở phụ nữ khi có thai, các ảnh hưởng của bệnh thận đến thai nghén, cách chẩn đoán và điều trị,... Tham khảo nội dung bài giảng để hiểu rõ hơn về các nội dung trên.
-
tháng đầu ll máu thận 50-70%, Mx tuần 13 ure, creatinin máu :0,83- 0,73- 0,58- 0,50 mg/dl theo quí.
- Progesteron máu: dãn cơ trơn đ.m, kháng
mạch, HA 10mmHg (24 tuần đầu), n q và khung chậu dãn, sau đẻ 2-4 ng về bt.
I.Thay đổi sinh lý ở phụ nữ có thai:
-Tiết niệu: Tử cung chèn n.q. buồng trứng
phải ứ nước tiểu, nh.tr.
2.1.1.NKTN không tr.ch LS:
- T.ch: V.kh> 10.000/ml, đtr KS uống. - 30% VTBT nếu Ko đ.tr - KS 10 ngày: nitrofuratoin, ampicillin,
- Sau đ.tr: cấy hàng tháng, có V.kh đ.tr KS
amoxicillin, sulfonamide.
nitrofuratoin 100mg/hàng tối.
2.1.2.Viêm bàng quang: - Tr.ch:thường đái khó, Ko tr.ch toàn thân, đ.tr KS uống ngay. - Viêm BQ +đái mủ+ cấy v.kh(-): thường gặp viêm niệu đạo Chl.trachomatis - Viêm cổ tử cung mủ đi kèm:đ.tr Erythromycin KQ tốt.
2.1.3.VTBT: - Tr.ch: ớn lạnh, sốt, đau hông,chán ăn, nôn buồn nôn. - Ng.n:E.coli, Kleb, Enterobac,Proteus - 15% kèm vãng kh.h, b/c: tan máu,nh.kh nặng, ARDS, ± tử vong - Đtr:KSTm hết sốt,ampi+gen,cepha3
2.2.Tăng HA: 2.2.1.THA- mang thai: -T.ch: HA140/90 -THA tạm:THA Ko có tiền sản giật, HA bt 12
tuần sau sinh
-Không protein niệu -THA thường 3 tháng cuối, dễ THA sau
2.2.2.THA mãn: -T.ch: HA140/90 từ trước,khi có thai tồn tại sau sinh. - khó vì Ko khám trước - B/ch:phì đại thất, STim ứ huyết,
TBMN,tiền sản giật, rau bong non, chậm thai, thai lưu
2.2.3.Tiền sản giật: - Ba tr.ch:THA, phù, protein niệu >300mg
/24h. Dễ x.h khi hút thuốc
-Các XN : t.cầu -B/ch:hạ HA kéo dài STC trước thận -H.ch HELLP: tan máu, men gan, t.cầu ở
b.nh tiền/sản giật,RL c.n gan
-Các y.tố ng. cơ:
+Tuổi>35 +Tuổi<16 +Thai lần đầu, nhiều lần +TS tăng HA mãn +Béo phì, châu mỹ, phi
- Tiền sản giật +THA mãn dễ nặng: Pr
niệu>300, nhanh, HA đột ngột trước tuần 20
2.2.4.Sản giật: -TTr co giật/sản giật, Ko ng.nh co giật - Diazepam 10 mg Tm, TTm 5mg/ h, magie
sulfat 1-2g TTm liên tục. - Dự phòng: th.dõi tốt trước đẻ 2.2.5.TR- đtr THA: -Chế độ ăn: Ko giảm cân, hạn chế muối nhiều,
nghỉ, Ko rượi
-CCĐ: ưcmc, lợi tiểu -Thuốc lưạ chọn:
+alpha-metyldopa 1-2g/ng +Chẹn alpha, beta: Labentalol + Chẹn beta:chú ý khi tim thai chậm, hạ Glu máu, suy HH +Chẹn canxi: THA nặng, dễ đẻ non
-Hydralazine dãn đm, ưa dùng 2.2.6. Đ.tr tiền sản giật: -Mục đích: chấn th,cứu sống thai, cứu mẹ.
Dự phòng:TR HA (10)
-Quản lý thai:khám, kiến thức cho mẹ, dd (chế
- TR:HA, Pr,TB,v.kh niệu, gan, thận - Dh nặng:đau đầu,bụng,RL thị lực,NT,
độ ăn, Ca,dầu cá....)
3, CO (ST, RLNh, van, cơ..)
-Giãn mạch hệ thg: nh.kh, SPV,CIVD.. -Nh.kh nạo phá thai: Clostridium 2.3.2.Tại thận:
Gentamycin độc thận, hay sd khi NTTN Hoại tử vỏ thận, hay đi cùng HTÔTC Ko có đtr đặc hiệu,chỉ đtr tr.chứng
2.3.2.Tại thận: Hoại tử ÔTC: hay gặp, sau thiếu máu cấp, nh.độc, LQ tắc mạch ối, chảy máu, bong rau, dễ thai chết lưu.
2.3.3.ST sau thận: Ng.n: tắc nghẽn, không g quyết, khó CĐ dãn n.q thứ phát = SÂ, khó nhìn Chụp bể thận ngược dòng, UIV ah thai 3. Mang thai có bệnh thận trước: Dễ làm thận nặng lên và cần TNT STM/TNT sinh con khỏe thấp
3.1. STmãn có thai thận mãn 3.1.1.Mang thai a.h ch.n thận C.n thận xấu nhanh: phụ th HA, Pro niệu. ST nhẹ:c.n thận được bảo tồn (cre<1.5),6%
ST trung bình (cre 1,5-2,4): 20% STM ST năg>2,5 mg 45% sau 1 năm ST cuối
tiến triển STM
3.1.STmãn: có thai thận mãn 3.1.1.Mang thai a.h ch.n thận C.n thận xấu nhanh: phụ th HA, Pro niệu. ST nhẹ:c.n thận được bảo tồn (cre<1.5),6%
ST trung bình (cre 1,5-2,4): 20% STM ST năg>2,5 mg 45% sau 1 năm ST cuối
tiến triển STM
3.1.STmãn: có thai thận mãn 3.1.1.Mang thai a.h ch.n thận C.n thận xấu nhanh: phụ th HA, Pro niệu. ST nhẹ:c.n thận được bảo tồn (cre<1.5),6%
ST trung bình (cre 1,5-2,4): 20% STM ST năg>2,5 mg 45% sau 1 năm ST cuối
tiến triển STM
Ng.nh: NTTN,THA, ĐĐ, VCT lupus VCT lupus, cardiolipine,KT kháng
Đtr lupus: pred, azathioprine
DNA+,THA năg, CN thận tồi nhanh (<34 tuần), cđ đình chỉ thai
3.1.2.Thận mãn t.đ lên nữ có thai: Tỉ lệ thai sống:> 95% B.ch: đẻ non, thai lưu Y.tố LQ đẻ non, tử vog chu sinh: THA sớm,
Đtr:khám 2 tuần/1, sau 28 t: hàng tuần, HA,
THA AT, Pro niệu nhiều HCTH
Pro niệu, NKTN, tư vấn,erythropo
3.2. Thai/TNT chu kỳ: .Khả năg có thai, erythropoietine có thai . Nhìn chung không nên có thai: trẻ đẻ non,
khó sống, mẹ b.c, dễ tử vong
. Bêta-HCG đang TNT, có thai khó c.đ . tần số lọc, ure<50mg, tránh đa ối, KS HA,
dd mẹ tốt
3.3. thai ở BN sau ghép thận: Khả năng có thai sau ghép 12% Các y.tố a.h Tiên lượng: THA, Pro nhiều
Thuốc ức chế m.d: Pred: mẹ-rau 1-10, thai: STh.thận, sản tuyến ức, < 15 mg Ko gặp. Thải ghép cấp phải dùng liều cao
Luồn catheter polyten qua da vào TM cảnh
- Truyền dịch, máu nhanh sl lớn - TD áp lực TMTT - Nuôi dưỡng - Kích thích tim
trong, tận TM chủ trên:
Chỉ định: - Sốc, TD ALTMTT - Nuôi dưỡng dài ngày - Đặt máy tạo nhịp để kích thích tim - Đặt ống thông TMTT dưới đòn thất bại + Chống CĐ: - Phẫu thuật ở cổ
ống thông dài 25 cm Kim chọc TM dài 5-6 cm Bơm tiêm chứa 2 ml NaCl 0.9% Săng, găng vô khuẩn, d/c khử khuẩn Kim khâu da, băng dính Đèn Chai dd: G5%, NaCl 0.9%
+ BN: - Nằm ngửa, đầu thấp, nghiêng sang trái nếu
chọc kim bên phải
- Có thể chọc bên trái nhưng nhiều bc hơn - Khử khuẩn vùng đầu cổ và mặt phải + Thầy thuốc: - Khử khuẩn tay, đội mũ, đi găng, áo choàng
Kỹ thuật 1: - Vị trí: 2 khoát ngón tay trên xương đòn,
thẳng góc cơ ƯĐC bên bờ ngoài cơ - Vừa chọc vừa hút, máu trào vào bơm - Bịt tay đầu kim, luồn nhanh catheter, rút
kim, giữ catheter khỏi tuột - Nối với ambu của dây truyền - Cố định catheter
Kỹ thuật 2: - Tìm vị trí ĐM cảnh, đập dưới tay - Tìm bờ trên sụn giáp - Điểm chọc ngang với bờ trên sụn giáp và
- Hướng kim về phía điểm nối 1/3 trong và
phía ngoài ĐM cảnh khoảng 0.5 cm
2/3 ngoài x đòn, tạo góc 30 độ với bn
Kỹ thuật 3: Daily - Điểm chọc: đỉnh tam giác Sediliot - Hướng kim từ đỉnh xuống đáy tam giác
- Hiện ít dùng hơn kỹ thuật 2
(xương đòn) và làm một góc 30 độ với mp ngang của bn
Tắc mạch phổi gây suy hh cấp TKMP và TK dưới da: ít găp và dễ phát
Tụ máu chỗ chọc, nhất là khi chọc vào ĐM:
hiện
Tắc catheter do cục máu đông: hút bằng
ấn ĐM phía dưới và băng ép
bơm tiêm
Nhiễm khuẩn: sau vài ngày bn đột ngột sốt cao rét run. Cần cấy máu, rút catheter và cắt một đoạn catheter cấy tìm VK.
Nhìn chung sau khi rút là bn hết sốt, nếu 2 ngày bn không hết sốt mới cần dùng KS
