Bài giảng Chuẩn đoán hình ảnh hệ tim mạch - BS.Nguyễn Quý Kháng

CHAÅN ÑOAÙN HÌNH AÛNH HEÄ TIM-MAÏCH

BS.NGUYEÃN QUYÙ KHOAÙNG

BS.NGUYEÃN QUANG TROÏNG

1

DAØN BAØI 1/ Ñaïi cöông:Giaù trò cuûa caùc kyõ thuaät Chaån ñoaùn hình aûnh trong Beänh tim- maïch. 2/ Kyõ thuaät chuïp boä phim X quang tim. 3/ Giaûi phaãu X quang tim bình thöôøng. 4/ Tieâu chuaån ñaùnh giaù söï nôû lôùn cuûa tim. 5/ Tieâu chuaån ñaùnh giaù söï nôû lôùn cuûa các buoàng tim.

2

ÑAÏI CÖÔNG

Ñeå khaûo saùt heä tim-maïch,ngaøy nay chuùng ta coù nhieàu phöông tieän chaån ñoaùn: (cid:1) X quang quy öôùc. (cid:1) Sieâu aâm. (cid:1) Caét lôùp ñieän toaùn (CT). (cid:1) Coäng höôûng töø (MRI). (cid:1) Y hoïc haït nhaân (Nuclear medicine).

3

SIEÂU AÂM CHAÅN ÑOAÙN 3.SCT

Y HOÏC HAÏT NHAÂN

X QUANG QUY ÖÔÙC MRI & MRA (5),(6) DOPPLER

++++ ++++ +++

++++ +++ +++

++++ +++ ++++

++ - ++

++ + ++

+++++ ++ +++

- - -

++++ + ++

++ + +++++

++

+++++

+++++

-

-

+

-

++

++++

1.GIAÛI PHAÃU HOÏC -Buoàng tim,van tim. -Ñoäng maïch vaønh. -Kích thöôùc tim vaø maïch maùu phoåi. -Maøng tim vaø caáu truùc ngoaøi tim. 2.HUYEÁT ÑOÄNG -AÙp löïc. -Doøng maùu. 3.AN TOAØN NHIEÃM XAÏ 4.KHOÂNG XAÂM LAÁN 5.TIEÁT KIEÄM 6.DEÃ THÖÏC HIEÄN

+ ++ ++ ++ + +

+ ++++ +++++ ++++ ++ +++

- + ++ ++++ ++ +++

- +++ ++++ ++ +++ +++

- - ++++ ++ +++ ++

++ ++ +++++ +++ +++ ++

++++ ++++ +++++ +++++ +++ ++

+ ++ +++++ +++++ +++ ++

+ ++ +++ +++++ ++++ ++++

Daáu (+) caøng nhieàu,caøng coù giaù trò.

4.MSCT (MDCT)

Daáu (-):khoâng coù giaù trò.

5.Magnetic Resonance Imaging (Coäng höôûng töø)

1.Perfusion.

6.Magnetic Resonance Angiography

2.Blood pool.

(Coäng höôûng töø maïch maùu)

3.Spiral Computerized Tomography.

7.Digital Subtraction Angiography.

TÖÔÙI MAÙU (1) ÑOÏNG MAÙU (2) 4.MSCT (MDCT) 2D & TM CHUÏP MAÏCH MAÙU XOÙA NEÀN (DSA) (7) QUA NGAÕ THÖÏC QUAÛN

4

KYÕ THUAÄT

Boä phim X quang tim goàm 5 phim: 1/ Phim ngöïc thaúng chuaån ñeå khaûo saùt phoåi-maøng phoåi. 2/ Phim ngöïc thaúng sau-tröôùc (PA

view).

3/ Phim nghieâng traùi (Left lateral view). 4/ Phim cheách tröôùc phaûi (RAO-right

anterior oblique view).

5

KYÕ THUAÄT

(cid:1) 5/ Phim cheách tröôùc traùi (LAO-left

anterior oblique view). (Boán phim sau naøy coù duøng baryte qua ñöôøng thöïc quaûn vaø chuïp vôùi kV cao).

6

KYÕ THUAÄT

Phim ngöïc thaúng chuaån: (cid:1) Theá sau-tröôùc:Tia X ñi töø sau löng ra tröôùc ngöïc ñeå tim khoâng bò phoùng ñaïi.

(cid:1) Khoaûng caùch töø ñaàu ñeøn ñeán

cassette: 1,8m(6 feet).

7

KYÕ THUAÄT

(cid:1) Beänh nhaân ñöùng ngay ngaén,ngöïc aùp

saùt cassette,hai tay choáng naïnh vaø ñöa hai khuyûu tay ra tröôùc ñeå taùch hai xöông baû vai ra khoûi loàng ngöïc. (cid:1) Beänh nhaân hít saâu vaø nín thôû:Voøm

hoaønh haï thaáp,boùng tim khoâng bò beø ra vaø thoâng khí toát ôû 2 ñaùy phoåi ñeå ñaùnh gía toát boùng tim vaø ñaùy phoåi hai beân.

8

KYÕ THUAÄT PHIM NGÖÏC THAÚNG SAU-TRÖÔÙC

9

KYÕ THUAÄT

Khi tình traïng beänh nhaân khoâng cho pheùp, ta ñaønh phaûi chuïp phim ngöïc thaúng tröôùc- sau (chuïp taïi giöôøng):Luùc naøy boùng tim seõ beø ra beà ngang do voøm hoaønh hai beân cao vaø boùng tim bò phoùng ñaïi 10%. Chuïp phim coù uoáng Baryte: Pha 2 phaàn Baryte+1 phaàn nöôùc roài khi baûo beänh nhaân nuoát,ta chuïp ngay (khoâng caàn baûo beänh nhaân nín thôû).

10

KYÕ THUAÄT

Phim nghieâng (T): Beänh nhaân ñöùng nghieâng,ngöïc (T) aùp vaøo cassette,hai tay ñeå cao treân ñaàu. Phim cheách tröôùc (P): Beänh nhaân ñöùng cheách,ngöïc (P) aùp vaøo cassette,taïo vôùi cassette moät goùc 450,tay (T) giô cao gaùc treân ñaàu. Phim cheách tröôùc (T): Beänh nhaân ñöùng cheách,ngöïc (T) aùp vaøo cassette,taïo vôùi cassette moät goùc 600, tay (P) giô cao gaùc treân ñaàu.

11

X QUANG NGỰC NGHIEÂNG TRÁI

12 November 1, 2014

KYÕ THUAÄT PHIM CHEÁCH TRÖÔÙC PHAÛI

13

KYÕ THUAÄT PHIM CHEÁCH TRÖÔÙC TRAÙI

14

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM

CHEÁCH TRÖÔÙC PHAÛI CHEÁCH TRÖÔÙC TRAÙI

-Boùng tim hình tam giaùc. -Boùng hôi daï daøy naèm tröôùc coät soáng. -Raát coù giaù trò ñeå ñaùnh giaù Nhó (T) lôùn (phim chuïp coù uoáng Baryte).

-Boùng tim hình quaû leâ. -Boùng hôi daï daøy naèm sau coät soáng. -Xem Quai ÑMC coù phình khoâng vaø PQ goác (T) coù bò ñaåy leân?

15

RỐN PHỔI

16 November 1, 2014

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM

Roán phoåi (T) cao hôn (P) töø 1cm ñeán 1,5cm vì ÑMP(T) voøng leân treân PQ goác (T) roài môùi ñi xuoáng. ÑMP(P) deã thaáy coøn ÑMP(T) khoù thaáy hôn vì noù bò boùng tim che khuaát moät phaàn.

17

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM

Voøm hoaønh (P) cao hôn voøm hoaønh (T) töø 1cm ñeán 1,5cm. Moûm tim treân phim X quang coù khi troâng nhö naèm döôùi voøm hoaønh (vì tim xoay ra sau vaø moûm tim naèm ôû phaàn thaáp cuûa voøm hoaønh T). Tyû leä ñöôøng kính ñoäng maïch / pheá quaûn töø 1 ñeán 1,2. Hai TMP döôùi naèm thaáp hôn roán phoåi töø 2cm ñeán 3cm.

18

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM NGÖÏC THAÚNG SAU-TRÖÔÙC

19

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM NGÖÏC THAÚNG SAU-TRÖÔÙC

Tónh maïch chuû treân

Ñoäng maïch chuû

Ñoäng maïch phoåi

Tieåu nhó traùi

Nhó phaûi

Thaát phaûi

Thaát traùi

Daï daøy

20

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM NGÖÏC THAÚNG SAU-TRÖÔÙC

21

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM NGÖÏC THAÚNG SAU-TRÖÔÙC (UOÁNG BARYTE)

22

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM NGÖÏC NGHIEÂNG TRAÙI

23

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM NGÖÏC NGHIEÂNG TRAÙI

Ñoäng maïch chuû

Coät soáng ngöïc

Ñoäng maïch phoåi

Nhó traùi

Thaát traùi

Thaát phaûi

Tónh maïch chuû döôùi

Daï daøy

24

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM NGÖÏC NGHIEÂNG TRAÙI

25

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM NGÖÏC NGHIEÂNG TRAÙI (UOÁNG BARYTE)

26

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM CHEÁCH TRÖÔÙC PHAÛI

27

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM CHEÁCH TRÖÔÙC PHAÛI

Coät soáng ngöïc

Ñoäng maïch chuû

Ñoäng maïch phoåi

Nhó traùi

Nhó phaûi

Thaát phaûi

Tónh maïch chuû döôùi

Daï daøy

28

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM CHEÁCH TRÖÔÙC PHAÛI

29

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM CHEÁCH TRÖÔÙC PHAÛI (UOÁNG BARYTE)

30

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM CHEÁCH TRÖÔÙC TRAÙI

31

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM CHEÁCH TRÖÔÙC TRAÙI

Ñoäng maïch chuû

Coät soáng ngöïc

Ñoäng maïch phoåi

Tieåu nhó phaûi

Nhó traùi

Thaát phaûi

Thaát traùi

Daï daøy

32

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM PHIM CHEÁCH TRÖÔÙC TRAÙI

33

KYÕ THUAÄT

Ngoaøi ra coøn coù kyõ thuaät thoâng tim chuïp caûn quang caùc buoàng tim vaø maïch maùu: (cid:1) Dextrocardiogram (Right heart

angiocardiogram):Thuoác caûn quang traùm caùc buoàng tim (P).

(cid:1) Levocardiogram (Left heart

angiocardiogram):Thuoác caûn quang traùm caùc buoàng tim (T) sau khi qua phoåi.

34

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM RIGHT HEART ANGIOCARDIOGRAM

February 10, 2004 35

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM LEFT HEART ANGIOCARDIOGRAM

February 10, 2004 36

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM LEFT HEART ANGIOCARDIOGRAM-LATERAL VIEW

February 10, 2004 37

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM RELATIONSHIP OF RIGHT AND LEFT SIDES

38

GIAÛI PHAÃU X QUANG TIM THORACIC AORTA- ARTERIOGRAM

39

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA TIM

Bình thöôøng chæ soá T/N ≤ 0,5 (0,39-0,55 theo Brauwald,1998). Ñoái vôùi treû em<5 tuoåi:T/N ≤ 0,6 Chæ soá naøy khoâng chính xaùc trong caùc tröôøng hôïp:Dò daïng loàng ngöïc,Taâm pheá maõn…vì chæ soá naøy chæ ñaùnh giaù ñöôøng kính ngang chöù khoâng xeùt ñeán ñöôøng kính tröôùc-sau.

40

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA TIM

41

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA TIM

Beà ngang tim thay ñoåi tuøy taïng ngöôøi (cao hay thaáp):bình thöôøng töø 10cm ñeán 16,5cm. Neáu treân hoaëc döôùi 10% trò soá bình thöôøng laø beänh lyù. Neáu phim chuïp theo theá tröôùc-sau (AP view) thì phaûi giaûm 10% trò soá ño ñöôïc môùi laø trò soá thöïc.

42

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA TIM

1.Predicted heart volume (PHV)=0,42 x L x B x D

2.Relative heart volume (RHV)=PHV / BSA in m2.

(BSA:body surface area).

-Nöõ:450-490ml / m2(>490ml / m2 (cid:2)Tim to) -Nam:500-540ml / m2(>540ml / m2 (cid:2)Tim to)

-Thöïc teá ta vaãn thöôøng duøng Chæ soá T/N.

-Khi caàn nghieân cöùu neân duøng Chæ soá theå tích tim töông ñoái (RHV).

February 10, 2004 43

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA TIM MOÄT SOÁ BAÃY

Phim chuïp trong thì thôû ra (cid:2)Boùng tim beø ngang. Phim chuïp taïi giöôøng (AP view(cid:2)Tim phoùng ñaïi 10%). Phim chuïp vaøo thì taâm thu so vôùi thì taâm tröông cheânh leäch 0,3 - 0,9cm (ñöôøng kính ngang tim).

44

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA TIM MOÄT SOÁ BAÃY

Moûm tim coù theå döôùi cô hoaønh trong moät soá beänh lyù tim (cid:2)Phaûi ño qua boùng hôi daï daøy. Dò daïng loàng ngöïc (Pectus excavatum) (cid:2)Thay ñoåi boùng tim.

45

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA TIM MOÄT SOÁ BAÃY

H1

H2

Hai hình ngöïc cuûa cuøng moät beänh nhaân chuïp luùc thôû ra (H1) vaø luùc hít vaøo saâu (H2) cho thaáy söï khaùc nhau veà kích thöôùc cuûa boùng tim.

46

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA TIM MOÄT SOÁ BAÃY

TRAØN DÒCH MAØNG TIM

CARDIAC FAILURE

PERICARDIAL EFFUSION

-Enlarged heart size.

-Enlarged heart size.

-No clear heart border (interstitiel edema), Kerley’s line, pleural effusion.

-Clear heart border.

-Redistribution.

-Normal pulmonary vascularity.

48

TRAØN DÒCH MAØNG TIM

PERICARDIAL EFFUSION

49

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA TIM MOÄT SOÁ BAÃY

CARDIOMEGALY ?

PECTUS EXCAVATUM

50

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA TIM MOÄT SOÁ BAÃY

PECTUS EXCAVATUM

51

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ PHAÛI

Phim ngöïc thaúng: (cid:1) A/B=1/4(cid:2) Bình thöôøng. (cid:1) A/B>1/3(cid:2) Nhó (P) to. (cid:1) C>5,5cm(cid:2)Nhó (P) to. Cheách tröôùc phaûi:Nhó (P) to veà phía sau,che khoaûng saùng sau tim,ñaëc bieät trong beänh Ebstein.

52

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ PHAÛI

Cheách tröôùc traùi:Tieåu nhó (P) to phình leân. Daáu hieäu phuï: (cid:1) Gan to ñaåy voøm hoaønh leân cao. (cid:1) TMCT giaõn,quai Azygos giaõn(a>7mm)

(Laâm saøng:TM coå noåi).

53

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ PHAÛI

-A/B=1/4(cid:2)Bình thöôøng. -A/B>1/3(cid:2)Nhó (P) to.

54

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ PHAÛI

C>5,5cm(cid:2)Nhó (P) to.

55

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ PHAÛI

RIGHT ATRIAL ANGIOGRAM

56

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ PHAÛI

57

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ PHAÛI

DILATED CARDIOMYOPATHY

-Enlarged right atrium (white arrow).

-The left atrium is deep to the enlarged right atrium.

-The left main bronchus is elevated (black arrow).

58

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ PHAÛI

EBSTEIN’S ANOMALY

59

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ PHAÛI

EBSTEIN’S ANOMALY

Large right atrium has a characteristic round superior border.

60

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ PHAÛI

61

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

62

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI Nhó (T) ñaëc bieät to nhaát trong Hôû van 2 laù. Phim ngöïc thaúng: (cid:1) Tieåu nhó (T) naèm ngay döôùi PQ goác

(T).Bình thöôøng ta khoâng theå thaáy bôø Tieåu nhó (T).Khi Nhó (T) giaõn to,bôø Tieåu nhó (T) seõ loài ra khieán bôø tim (T) coù 4 cung.

(cid:1) Ñöôøng kính Nhó (T)>7cm (Ño töø bôø

döôùi PQ goác (T) ñeán bôø phaûi Nhó (T).

63

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

(cid:1) Moät daáu hieäu quan troïng khaùc ñoù laø

PQ goác (T) bò ñaåy leân cao.

Bình thöôøng goùc giöõa hai pheá quaûn: (cid:1) Nöõ ≤ 600. (cid:1) Nam ≤ 700. Nhó (T) giaõn lôùn khi goùc naøy ≥ 900.

64

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

(cid:1) Nhó (T) lôùn seõ ñaåy ÑMC xuoáng leäch

qua (T).

(cid:1) Khi cho beänh nhaân uoáng Baryte ta seõ

thaáy Thöïc quaûn bò ñaåy qua (P).

65

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

Phim ngöïc nghieâng: (cid:1) Nhó (T) to ñaåy PQ goác (T) ra sau

(Walking man sign).

(cid:1) Khi cho beänh nhaân uoáng Baryte:Thöïc

quaûn bò ñaåy ra sau.

66

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

Cheách tröôùc phaûi:Nhó (T) to ñaåy thöïc quaûn ra sau. Cheách tröôùc traùi:Nhó (T) to che cöûa soå Pheá-Chuû.PQ goác (T) bò ñaåy leân,ngang ra traùi.

67

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

LEFT ATRIAL ANGIOGRAM

68

69 1-Nov-14

BỆNH LÝ VAN 2 LÁ DẤU HIỆU BỜ ĐÔI (DOUBLE DENSITY SIGN)

Khi nhĩ trái to ra (thường gặp nhất trong bệnh Hẹp van 2 lá), ta có thể thấy một bóng mờ nằm gần như song song với bờ nhĩ phải, tạo thành dấu hiệu bờ đôi.

HEÏP VAN HAI LAÙ THAY ÑOÅI VEÀ TUAÀN HOAØN PHOÅI

Normal

Redistribution

71

Double density sign

PA view:Dilated left atrial appendage (arrows).

LAT view:Dilated left atrium and ventricle.

MITRAL REGURGITATION

RETROGRADE LEFT VENTRICULOGRAM: Dilated left atrium and left atrial appendage (arrows).

Displacement of the left ventricular contour toward the left chest wall.

75

HÔÛ VAN HAI LAÙ NAËNG

-Straightening of the left heart border.

-Small aortic knob.

-Elevation of the left main bronchus.

-Bulging of the left atrial appendage.

-Huge left atrium.

-Enlargement of the cardiac silhouette.

76

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

LEFT ATRIAL ENLARGEMENT is best confirmed by measuring the distance from the midinferior border of the left main bronchus to the right lateral border of the left atrial density.

-This distance is less than 7cm in 90% of normal patients and is greater than 7cm in 90% of left atrial enlargement patients,as proven by echocardiography.

-This measurement can be approximated by placing one’s right fifth finger under the left bronchus,and while keeping the fingers closed,if the left atrium is seen beyond one’s four fingertips,the left atrium is enlarged.

77

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

-Enlarged veins.

-Bulging of the pulmonary artery.

-Double density due to enlarged left atrium.

-Right lateral displacement of esophagus.

SEVERE MITRAL STENOSIS

78

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

SEVERE MITRAL VALVE DISEASE

79

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

WALKING MAN SIGN

-The right main bronchus is outlined.

-The lower lobe bronchus is displaced posteriorly (large arrowheads).

-Calcification of the wall of the left atrium (small arrowheads).

80

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

WALKING MAN SIGN

The lower lobe bronchus is displaced posteriorly (arrow).

81

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

RAO

MITRAL STENOSIS

82

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

-RAO:enlargement of the left atrium(large black arrow).

-The mitral valve is calcified(small black arrow).

-The pulmonary outflow tract is enlarged(white arrow).

83

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – NHÓ TRAÙI

Dilated left atrium with thrombus in the LAA (arrows).

84

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM PHAÂN BIEÄT NHÓ PHAÛI – NHÓ TRAÙI

Nhó (P) hình thaønh bôø döôùi (P) cuûa boùng tim treân phim ngöïc thaúng.Treân phim chuïp hít vaøo ñuû saâu ta seõ thaáy TM chuû döôùi (IVC) noái tieáp bôø döôùi Nhó (P). Bôø beân cuûa Nhó (T) bình thöôøng ñöôïc thaáy beân trong bôø Nhó (P) vaø ta coù theå thaáy söï ñoå veà cuûa caùc TMP(P) vaøo Nhó (T).

85

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM PHAÂN BIEÄT NHÓ PHAÛI – NHÓ TRAÙI

Bôø Nhó (P) vaø (T) coù theå phaân bieät ñöôïc vì bôø döôùi Nhó (P) hoøa vaøo TMCD trong luùc bôø Nhó (T) baêng qua ñöôøng giöõa höôùng veà phía (T) cuûa tim. Bôø treân cuûa Nhó (P) cuõng hoøa vaøo TMCT (SVC).

86

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM PHAÂN BIEÄT NHÓ PHAÛI – NHÓ TRAÙI

Nhó (T) coù theå thaáy ñöôïc beân trong boùng cuûa Nhó (P) laø nhôø coù moâ phoåi vaø môõ ngaên caùch Nhó (P) phía tröôùc vaø Nhó (T) phía sau.

The indentation of lung and fat between the atria permits separation of the right-sided borders of both atria as seen in the PA chest radiograph.

87

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM PHAÂN BIEÄT NHÓ PHAÛI – NHÓ TRAÙI

MULTIVALVULAR RHEUMATIC HEART DISEASE

-The left atrial appendage bulges laterally to the left (upper white arrow).

-The double contour of enlarged right (curved arrow) and left (straight arrow) atria.

88

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM PHAÂN BIEÄT NHÓ PHAÛI – NHÓ TRAÙI

MITRAL STENOSIS

-Left atrial enlargement with a double right-sided heart border (white arrow=right atrium; black arrow=left atrium).

-The left main bronchus is elevated (upper black arrow).

89

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM PHAÂN BIEÄT NHÓ PHAÛI – NHÓ TRAÙI

LEFT ATRIAL ENLARGEMENT

-The LA is grossly enlarged and is border-forming on the right side after traversing the smaller right atrium.

-The inferior border of the left atrium is visualised (black arrows) as it extends back toward the midline.If this were the right atrial border instead,it would have blended imperceptibly with the right hemidiaphragm and inferior vena cava.

90

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT PHAÛI

Bình thöôøng Thaát (P) khoâng thaáy ñöôïc treân phim ngöïc thaúng vì Thaát (P) chæ hình thaønh bôø tröôùc cuûa boùng tim,noù khoâng hình thaønh bôø beân vaø bôø sau cuûa boùng tim.

91

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT PHAÛI

Vaùch töï do cuûa Thaát (P) naèm ngay sau nöûa döôùi xöông öùc.Khi Thaát (P) giaõn lôùn,noù seõ lôùn ra sau vaø qua (T),laøm xoay truïc cuûa tim.Treân CT vaø MRI (axial plane) truïc cuûa tim xoay theo chieàu kim ñoàng hoà.

92

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT PHAÛI

NORMAL HEART

PULMONARY HYPERTENTION AND SECONDARY TRICUSPID REGURGITATION

93

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT PHAÛI

Khi tim xoay,Tieåu nhó (T) bò xoay ra sau vaø vaøo trong,trong khi buoàng toáng thaát (P)(RV outfow tract) dòch chuyeån qua (T) taïo neân moät phaàn cuûa bôø tim (T).Luùc naøy bôø (T) cuûa tim baàu,trong khi Chæ soá T/N ≤ 0,55.

94

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT PHAÛI

Coù theå phaân bieät vôùi Nhó (T) lôùn nhôø ñaëc ñieåm khoâng ñaåy PQ goác (T) leân cao treân phim ngöïc thaúng vaø khoâng ñaåy PQ goác (T) ra sau treân phim ngöïc nghieâng. Trung thaát cuõng bò xoay(cid:2)boùng cuûa SVC naèm chìm vaøo coät soáng(cid:2)Heïp trung thaát treân.

95

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT PHAÛI

Raát khoù chaån ñoaùn phaân bieät giöõa Thaát (P) to vaø Thaát (T) daøy ñoàng taâm. Trong moät soá beänh lyù nhö Töù chöùng Fallot,Thaát (P) lôùn ñaåy Thaát (T) qua beân vaø leân treân cho ra hình aûnh moûm tim heách leân treân taïo neân hình aûnh chieác giaøy boát (boot-shaped heart).

96

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT PHAÛI

Phim nghieâng:Thaát (P) to seõ che laáp khoaûng saùng sau öùc (bình thöôøng maët tröôùc thaát P chæ aùp saùt vaøo 1/3 döôùi cuûa xöông öùc). Phim cheách tröôùc phaûi:Cung tröôùc tim (Thaát (P)) muoán treøo leân thaønh ngöïc.

February 10, 2004 97

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT PHAÛI

Daáu hieäu phuï: (cid:1) Nhó (P) to. (cid:1) Voøm hoaønh (P) daâng cao. (cid:1) Cung ÑMP coù theå phoàng.

98

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT PHAÛI

RIGHT VENTRICULAR ANGIOGRAM

99

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT PHAÛI

100

DẤU HIỆU GUỐC SABOT HOẶC GIÀY BỐT (COEUR EN SABOT hay BOOT-SHAPED SIGN)

Trong tứ chứng Fallot, do thất phải phì đại làm cho mỏm tim hếch lên trên cho ra hình ảnh giống guốc sabot hoặc giầy bốt.

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT PHAÛI

NORMAL RIGHT VENTRICLE

ENLARGED RIGHT VENTRICLE

105

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT PHAÛI

ATRIAL SEPTAL DEFECT

-Increased pulmonary vasculature.

-The broad convexity along the upper left heart border represents the dilated RV.

-LAT view:The RV touches the sternum and fills more than one third of the retrosternal space.

106

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT PHAÛI

Heart shadow - within normal limits?

RIGHT VENTRICULAR ENLARGEMENT

107

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT TRAÙI

Phim ngöïc thaúng: Khi daøy Thaát (T) cho hình aûnh gioáng nhö Thaát (P) to. Khi giaõn (Hôû van 2 laù,Hôû van ÑMC): (cid:1) Moûm tim nhö naèm döôùi voøm hoaønh. (cid:1) Chæ soá T/N > 0,6. Phim ngöïc nghieâng hoaëc cheách tröôùc traùi:Che laáp khoaûng saùng sau tim.

108

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT TRAÙI

109

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT TRAÙI

Daáu hieäu Hoffman-Rigler:

(Chæ ñuùng khi daøy Thaát (T) ñôn thuaàn) Ño trò soá A: (cid:1) Töø vò trí treân choã giao nhau cuûa

TMCD vaø thaønh sau thaát (T) 2cm ta keû 1 ñöôøng song song vôùi maët phaúng cuûa thaân ñoát soáng. (cid:1) Khi A >1,8cm(cid:2)Thaát (T) to. Ño trò soá B: (cid:1) Töø vò trí giao nhau cuûa TMCD vaø thaønh sau thaát (T) ta keû 1 ñöôøng thaúng xuoáng voøm hoaønh (T). (cid:1) Khi B <0,75cm(cid:2)Thaát (T) to.

110

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT TRAÙI

HOFFMAN-RIGLER’S SIGN This sign requires a true lateral radiograph. This sign can be quickly applied by using one of the “2-cm fingertips” for a quick check without a ruler.

111

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT TRAÙI

Bình thöôøng d/D ≤ 0,42.

112

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT TRAÙI

-The left ventricular border is rounded and prominent due to the left ventricular hypertrophy.

-The proximal ascending aorta is prominent due to the post stenotic dilatation (arrow).

AORTIC STENOSIS

113

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT TRAÙI

LEFT VENTRICULAR ENLARGEMENT

114

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT TRAÙI

AORTIC REGURGITATION

PA view:The left ventricle contour is increased in curvature,extending toward the left chest wall (arrow: the ascending aorta).

LAT view:Dilated left ventricle extends more than 1,8cm behind the IVC (black arrows)(White arrows:The ascending aorta).

115

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT TRAÙI

AORTIC REGURGITATION

116

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT TRAÙI

DILATED CARDIOMYOPATHY

117

TIEÂU CHUAÅN NÔÛ LÔÙN CUÛA BUOÀNG TIM – THAÁT TRAÙI

PA view:Dilated left atrial appendage (arrows).

LAT view:Dilated left atrium and ventricle.

MITRAL REGURGITATION

Displacement of the left ventricular contour toward the left chest wall.

February 10, 2004 118

CAÛM ÔN SÖÏ CHUÙ YÙ THEO DOÕI CUÛA QUYÙ BAÙC SÓ

February 10, 2004 119