Bài giảng Cơ chế lây truyền bệnh - PGS.TS. Lê Hoàng Ninh

Chia sẻ: Sung Sung | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

99
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn tham khảo bài giảng Cơ chế lây truyền bệnh của PGS.TS. Lê Hoàng Ninh sau đây để hiểu rõ hơn về khái niệm, các thể cách truyền bệnh; những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở người; lâm sàng và tiền lâm sàng của bệnh; quan niệm tảng băng của bệnh nhiễm trùng theo mức độ tế bào và theo ký chủ; phân bố lâm sàng nặng của 3 loại nhiễm trùng cùng một số kiến thức khác

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Cơ chế lây truyền bệnh - PGS.TS. Lê Hoàng Ninh

Cơ chế lây truyền bệnh Pgs, ts lê hoàng ninh
Khái niệm cơ bản  Bệnh là do sự tương tác, tác động qua lại giữa: – ký chủ ( host) – Tác nhân ( agent) – Môi trường ( environment)  Các bệnh di truyền? – Di truyền  môi trường
CÁC THỂ CÁCH TRUYỀN BỆNH 1. Lây truyền trực tiếp: kiểu lây trực tiếp từ người tới người thông qua tiếp xúc trực tiếp 1. Lây truyền gián tiếp: kiểu lây thông qua các phương tiện như nước, không khí ô nhiễm, hay vector như muỗi…
Thể cách lây truyền  Trực tiếp: – Người tới người  Gián tiếp – Common vehicle  Tiếp xúc đơn  Đa tiếp xúc  Tiếp xúc liên tuc – Vector
Tam giác dịch tễ của bệnh
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở người
Bề mặt cơ thể: nơi nhiễm và chuyển vị
Lâm sàng và tiền lâm sàng của bệnh  Lâm sàng: có triệu chứng và hội chứng  Không biểu hiện lâm sàng: 1. Tiền lâm sàng: ( preclinical diseases) chưa có biểu hiện lâm sàng nhưng đang diễn tiến có biểu hiện lâm sàng 2. Không lâm sàng: ( subclinical disease) không có biểu hiện và cũng không tiến triển để có biểu hiện lâm sàng ( bệnh được xác định bằng huyết thanh hay nuôi cấy vi sinh vật) 3. Mạn tính: nhiễm dai dẳng, có thể suốt đời 4. Bệnh thầm lặng: nhiễm trùng mà không có hiện tượng nhân lên của tác nhân: viral a.nucleic acid kết hợp với nhân tế bào > provirus ( chỉ có thông tin di truyền trong ký chủ nhưng không thấy vi sinh vật)
Quan niệm tảng băng của bệnh nhiễm trùng theo mức độ tế bào và theo ký chủ
Phân bố lâm sàng nặng của 3 loại nhiễm trùng
Người mang trùng ( Carrier)  Người mang trùng là tình trạng mà một người có vi khuẩn nhưng không có dấu hiệu bị nhiễm qua chẩn đoán huyết thanh học hay có bằng chứng nào về lâm sàng  Cách nhiễm bệnh cho người khác thường yếu hơn những thể nhiễm khác  Tình trạng mang trùng có thể ngắn hay mạn tính
Các dạng dịch  Ca tản phát (sporadic)  Bệnh lưu hành địa phương ( endemic)  Dịch ( epidemic)  Đại dịch ( pandemic)
Phân biệt dạng lưu hành và dịch
Kiểu bùng phát dịch 1. Bùng phát khi tiếp xúc cùng một nguồn nhiễm 2. Bùng phát thời điểm 3. Kiểu lan tỏa: tác nhân gây bệnh từ ký chủ nầy sang ký chủ khác. Tác nhân phải nhân lên và bài tiết ở ký chủ, có khi có động vật, tiết túc trung gian. Thí dụ viêm gan B 4. Kiểu hổn hợp: vừa có tiếp xúc chung, vừa có tiếp xúc riêng với tác nhân, sau đó là lan tỏa thứ cấp từ người nầy qua người khác
Thời kỳ ủ bệnh  Thời khoảng tính từ lúc nhiễm cho tới khi xuất hiện triêu chứng lâm sáng đầu tiên  Thay đổi tùy theo tác nhân, liều nhiễm…  Mốc quan trọng để điều tra xác định nguồn truyền nhiễm  Mốc giúp xác định thời gian cách ly  Đối với các bệnh không nhiễm trùng thì thời kỳ ủ bệnh thường dài
Các dạng đường cong dịch 1. Đường cong có một đỉnh: . Sự tiếp xúc xảy ra cùng một lúc với nguồn truyền nhiễm . Nhọn, rõ, không có đỉnh nhọn thứ cấp . Thời gian ngắn . Thí dụ dịch do thực phẩm bị nhiễm . Đường cong bị chi phối bởi thời kỳ ủ bệnh  Thí dụ viêm gan B do lô vaccin sốt vàng da bị nhiễm huyết thanh người nhiễm virus viêm gan B, lô 369, 5000 người được chủng ngừa vào ngày 7/2/1942. thời kỳ ủ bệnh 15 – 147 ngày, trung bình 96 ngày
Các dạng đường cong dịch 2. đường cong liên tục hay gián đoạn: > do tiếp xúc với nguồn nhiễm cùng một lúc trong một thời gian liên tục hay gián đoạn từng thời điểm > đường cong dịch dài ra nếu tiếp xúc ở những thời gian khác nhau 3. Đường cong dịch dạng lan tỏa: > dạng truyền tứ người sang người có/không có ký chủ trung gian thời gian thế hệ: từ lúc xâm nhập cho đến khi tiết ra khỏi ký chủ > đường cong dịch có những đỉnh nhọn không đều do nguồn nhiễm, số người nhiễm, người tiếp xúc, người phát bệnh >thời gian giửa các đỉnh sóng của đường cong gần bằng thời gian ủ bệnh 4. Dạng hổn hợp: dạng đường cong có đỉnh lớn theo sau nhiều đỉnh nhỏ: > một tác nhân nhiễm trùng có sự lây truyền thứ phát > nhóm chính tiếp xúc sau đó một bộ phận khác tiếp xúc trể hơn, hoặc nguồn nhiễm tái nhiem rồi tiếp xúc lại trên dân số