Bài giảng "Dinh dưỡng và thức ăn thủy sản - Chương 1: Mở đầu" cung cấp cho người đọc các kiến thức: Dinh dưỡng học là gì, lịch sử phát triển dinh dưỡng học ĐVTS, các phương pháp phân tích thức ăn,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Dinh dưỡng và thức ăn thủy sản: Chương 1 - TS. Ngô Hữu Toàn
- DINH DƯỠNG VÀ THỨC ĂN
THUỶ SẢN
TS. NGÔ HỮU TOÀN
Mob. 0913439601
Tel. 0543 538331
HUẾ - 2009
- CHƯƠNG TRÌNH MÔN HỌC
• Tổng số tiết: 4 ĐVHT (60 tiết)
• Phần lý thuyết: 9 chương gồm 2 phần:
- Nguyên lý dinh dưỡng
- Thức ăn.
• Phần thực hành: phối hợp khẩu phần, trang
thiết bị phân tích mẫu thức ăn và dây chuyền
thí nghiệm về TLTH, video sx thức ăn
• Kết quả đánh giá môn học dựa vào điểm thi
hết môn, điểm chuyên đề, kiểm tra, thực hành
và điểm chuyên cần.
- SACH THAM KHẢO CHÍNH
1- LÊ ĐỨC NGOAN, VŨ DUY GIẢNG, NGÔ HỮU TOÀN,
2008. Giáo trình Dinh dưỡng và Thức ăn thủy sản.
NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
2- LẠI VĂN HÙNG, 2004. Dinh dưỡng và thức ăn trong nuôi
trồng thủy sản. NXB Nông nghiệp - HCM
3- Committee on Animal Nutrition, 1993. Nutrient
Requirements of Fish. National Research Council. National
Academy Press. Washington D.C
4- Halver, J. E., 2002. Fish Nutrition. Academic press, Inc.
California 92101, 3th Ed.
- 5- Patrick Lavens & Patrick Sorgeloos, 1996. Manual on
Production and Use of Live Food for Aquaculture. FAO
6- Steffens, W., 1989. Principles of Fish Nutrition. Ellis
Horwood Limited, England
7- Swift, D.R., 1985. Aquaculture Training Manual. Fishing
New Books Ltd., England
8- Michael B. New 1987. Feed and Feeding of Fish and
Shrimp ( A manual on the preparation and presentation of
compound feed for shrimp and fish in aquaculture ) - UNDP,
FAO - Rome
- MỞ ĐẦU
I. MỘT SỐ NÉT VỀ NGHỀ CÁ THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM
ĐÁNH BẮT (CAPTURE FISHERY)
SẢN LƯỢNG (94,4 TRIỆU TẤN – 72,4%)
CÁ THẾ GIỚI NĂM
2000: 130,4 TRIỆU TẤN
NUÔI TRỒNG (AQUACULTURE)
(35,6 TRIỆU TẤN – 27,3%)
NGÀNH NUÔI TRỒNG THUỶ SẢN CUNG CẤP 32% NHU
CẦU TIÊU THỤ SẢN PHẨM TS CỦA NGƯỜI, PHẦN SP
THUỶ SẢN CÒN LẠI LÀ DO ĐÁNH BẮT
(NGUỒN : LEONARD LOVSHIN, ĐẠI HỌC AUBURN, ALABANA)
- SẢN LƯỢNG THUỶ SẢN
NUÔI TRỒNG (X 1000 TẤN)
NĂM 2004 - FAO
TRUNG QUỐC 30.615
ÂN ĐỘ 2.472
VIỆT NAM 1.199
THÁI LAN 1.173
INDONESIA 1.045
BANGLADESH 915
NHẬT 526
CHILE 675
NAUY 638
MỸ 607
- SẢN LƯỢNG THỦY SẢN CỦA VN (triệu tấn)
2007 2008 +/- (%)
Tổng SL 3,90 4,58 117.4
- Khai thác 1,95 2,13 109.2
- Nuôi trồng 1,95 2,45 125.6
Tỷ lệ 50/50 46.5/53.5
- CÁC NƯỚC XUẤT KHẨU THUỶ SẢN HÀNG ĐẦU THẾ GIỚI NĂM
2004 (TRIỆU USD)
1994 2004 +/- (%)
TRUNG QUỐC 2320 6673 186
NAUY 2718 4132 52
THAI LAN 4190 4034 -4
USA 4230 3851 19
ĐAN MẠCH 2359 3566 51
CANADA 2182 3487 60
TÂY BAN NHA 1021 2565 151
CHILE 1304 2484 90
HA LAN 1436 2452 71
VIỆT NAM 484 2403/3750* 397
ANH 1180 1812 54
ĐÀI LOAN 1804 1801 0
* VN 2007 (FAO – 2005)
- II. DINH DƯỠNG HỌC ĐVTS
CHẤT DINH CHẤT DINH
DƯỠNG T.ĂN DƯỠNG CƠ THỂ
HOẠT ĐỘNG
SINH LÝ&HOÁ
HỌC
- DINH DƯỠNG HỌC LÀ GÌ?
Môn học nghiên cứu các quá trình hóa học và sinh
lý chuyển các chất dinh dưỡng của thức ăn thành
các mô và cơ quan trong cơ thể
Mục tiêu:
Tìm nguyên tắc và giải pháp giúp quá trình chuyển
những CDDTA thành CDDCT hiệu quả nhất.
Hiệu quả nhất:
• sức khỏe
• thành tích sản xuất
- DINH DƯỠNG HỌC LÀ GÌ?
Bốn giai đoạn của quá trình dinh dưỡng:
• Thu nhận thức ăn
• Tiêu hóa và hấp thu
• Chuyển hóa
• Bài tiết
- LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN DINH DƯỠNG HỌC ĐVTS
Dinh dưỡng học ĐVTS chỉ mới phát triển gần đây:
+ Những nghiên cứu đầu tiên về nhu cầu dinh dưỡng TS
thực hiện tại Corland (Ohio, Mỹ): thập niên 1940, phát
triển mạnh từ thập niên 1960.
+ Thức ăn nhân tạo cho ĐVTS bắt đầu áp dụng từ thập
niên 50 và cuối thập niên này thức ăn viên được dùng phổ
biến tại Mỹ và Châu Âu.
+ Thức ăn sống được đưa vào sản xuất công nghiệp sau
1950 nhờ những thành công trong nghiên cứu nhóm thức
ăn này của Nhật.
+ Số lượng các loài cá rất phong phú, nhưng hiện chỉ có
khoảng 20 loài được nghiên cứu về dinh dưỡng và đại bộ
phận tập trung vào những loài cá ôn đới.
- Ở Việt nam
1954 - 1975: nghiên cứu sử dụng nguồn
thức ăn địa phương, thức ăn tự nhiên,
phân hữu cơ làm thức ăn.
Sau 1975: sử dụng nguồn nguyên liệu địa
phương, thức ăn công nghiệp
Từ 2000 đến nay: nghiên cứu dinh dưỡng
và thức ăn cho nhóm cá da trơn, cá đồng,
tôm càng xanh và tôm biển. Nghiên cứu
sử dụng thức ăn tươi sống, thức ăn chế
biến ương nuôi ấu trùng, tôm cá bố mẹ...
- NHỮNG ĐẶC ĐIỂM DINH DUỠNG ĐVTS
1/Nhu cầu dinh dưỡng bị mÔi trường chi phối
• ĐVTS là động vật biến nhiệt → nhậy cảm với stress
môi trường, đặc biệt là nhiệt độ.
• Nhu cầu dinh dưỡng luôn luôn được xác định ở
nhiệt độ nước nhất định, gọi là SET (Standard
Enviromental Temperatures)
Ví dụ: SET (theo NRC)
59oF (15oC): cá hồi chinook
50oF (10oC): cá hồi rainbow trout
86oF (30oC): cá da trơn
- GHI CHÚ VỀ OC VÀ OF
OC: thang Cesius:
Nước đóng băng ở Oo và sôi ở 100o trong điều kiện
áp suất không khí.
OF: thang Fahrenheit:
Nước đóng băng ở 32o và sôi ở 212o trong điều kiện
áp suất không khí.
Từ F→ C = 5/9(F-32)
Từ C→ F = (9/5C) + 32
- 2/ Nhu cầu dinh dưỡng so với động vật trên cạn có
những điểm khác nhau như sau:
- Nhu cầu năng lượng thấp hơn vì:
• không tốn năng lượng để điều hòa thân nhiệt
• không tốn năng lượng để giữ thăng bằng cơ thể
• không tốn năng lượng để chuyển hóa protein (cá
thuộc nhóm ammonitelic, bài tiết amoniac)
- Nhu cầu vitamin cao hơn, đặc biệt vitamin C.
- Nhu cầu khoáng thấp hơn do hấp thu trong nước.
- Nhu cầu acid béo omega-3 cao hơn, đặc biệt là các
loài cá sống ở vùng nước lạnh.
- Giai đoạn ấu trùng phụ thuộc rất nhiều vào số
lượng và tỷ lệ cân đối các chất dinh dưỡng; →
thức ăn công nghiệp hầu như vẫn chưa thay thế
được TA tự nhiên ở giai đoạn này.
- 3/Về hiệu suất lợi dụng thức ăn
Hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR: feed conversion
ratio) của cá thấp hơn động vật trên cạn (FCR của
cá trong khoảng 1,2 - 1,7/1, lợn 3/1, gà 2/1).
4/Về phương thức lấy thức ăn
Có nhiều phương thức:
• bắt mồi (predator: cá hồi...),
• gặm (grazers: cá đối...),
• lọc (strainers: cá mòi có thể lọc 6 gallons
nước/phút qua mang),
• hút (suckers: cá voi...),
• ký sinh (parasites như động vật bám ...).
Do đó thức ăn phải được chế biến và cho ăn theo
phương thức lấy thức ăn của cá.
- III. THỨC ĂN TRONG NTTS
Thức ăn: là vật chất chứa đựng các chất dinh
dưỡng mà động vật có thể ăn, tiêu hóa và hấp
thu được các chất dinh dưỡng đó để:
Duy trì các chức năng bình thường cho
hoạt động sống
Sinh trưởng và phát triển
Vai trò:
Cung cấp các chất dinh dưỡng
Cung cấp năng lượng
Quyết định đến năng suất, sản lượng, hiệu
quả của nghề nuôi cá.
- SỬ DỤNG THỨC ĂN TRONG NTTS
Môi trường sống của các ĐTTS là nước ->
hao hụt TĂ -> chế biến và sử dụng TĂ?
Quan hệ giữa lượng thức ăn với chất
lượng nước: thừa -> ô nhiễm nước -> cân
đối khẩu phần hợp lý ?
Trong môi trường nước có thức ăn tự
nhiên -> giảm chi phí thức ăn?
Chế độ cho ăn thay đổi theo môi trường
Các hình thức nuôi thủy sản: quan hệ về
mặt dinh dưỡng, thức ăn (cạnh tranh,
tương hỗ, hiền-dữ)
- THỨC ĂN CÔNG NGHIỆP
TA công nghiệp trong NTTS phụ thuộc vào các hình
thức nuôi và nguồn TA tự nhiên
QUẢNG CANH
THỨC
ĂN
TỰ BÁN THÂM
MẬT NHIÊN THỨC CANH
ĐỘ ĂN
NUÔI CÔNG
NGHIỆP THÂM
CANH
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
