Bài giảng Dược liệu chứa lipid

Chia sẻ: Tiểu Vũ | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

546
lượt xem 108
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài giảng "Dược liệu chứa lipid" dưới đây để nắm bắt nội dung chi tiết về định nghĩa và phân loại lipid, tính chất lý, hóa, dụng cụ và phương pháp định lượng lipid, phương pháp chế tạo chất béo, công dụng của dầu mỡ và một số dược liệu điển hình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Dược liệu chứa lipid

DƯỢC LIỆU CHỨA LIPID
MỤC TIÊU 1. Định nghĩa và phân loại lipid 2. Tính chất lý – hóa 3. Dụng cụ và phương pháp định lượng lipid 4. Phương pháp chế tạo chất béo 5. Công dụng của dầu mỡ và một số dược liệu điển hình
ĐẠI CƯƠNG  Định nghĩa: lipid hay chất béo là sản phẩm tự nhiên có trong động vật và thực vật, có thành phần cấu tạo khác nhau, thường là ester của acid béo với các alcol, không tan trong nước, tan trong dung môi hữu cơ như benzen, ether, chloroform …, không bay hơi ở nhiệt độ thường và có độ nhớt cao.
ĐẠI CƯƠNG  Phân loại: dựa vào alcol để phân loại Alcol là glycerol (glycerid); Alcol có phân tử lượng cao (cerid: sáp ong, lanolin); Alcol là hợp chất sterol (sterid: động vật có cholesterol, thực vật có ergosterol); Alcol có chứa nhóm cyanur (cyanolipid)
GLYCERID = ACYLGLYCEROL  Định nghĩa: glycerid là ester của glycerol với các acid béo.  Trong đó 3 gốc acid béo R1, R2 và R3 thường là khác nhau. R2 thường là acid béo không no, mạch ngắn (đến 18C); R1 và R3 là acid béo no, không no, mạch dài hơn.
GLYCERID = ACYLGLYCEROL  Dầu mỡ là hỗn hợp của nhiều acylglycerol khác nhau. nếu đa số là acid béo chưa no thường lỏng, gọi là dầu; nếu đa số là acid béo no thường đặc, gọi là mỡ.  Dầu mỡ động vật có chứa cholesterol còn dầu mỡ thực vật chứa phytosterol.
GLYCERID = ACYLGLYCEROL  THÀNH PHẦN CẤU TẠO Sự khác nhau về cấu tạo của acid béo quyết định tính chất khác nhau giữa các loại dầu mỡ. Acid béo no: CH3(CH2)nCOOH, số Carbon có từ 4 đến 26. Loại từ 8 đến 18 C chiếm 50% Loại từ 4 → 8 & 20 → 26 C chiếm 10%. Ví dụ: acid lauric (12C), a. palmitic (16C), a.stearic (18C), a. arachidic (20C).
GLYCERID = ACYLGLYCEROL Acid béo chưa no: trong dầu mỡ thực vật, acid béo chưa no chiếm một tỷ lệ lớn hơn các acid béo no; hay gặp các acid 16, 18 carbon, có 1 dây nối đôi hoặc nhiều dây nối đôi. Ví dụ: Acid oleic (Δ9, 18C) Acid linoleic (Δ9 và 12, 18C) Acid linolenic (Δ9, 12 và 15, 18C)
TÍNH CHẤT LÝ HÓA  Tính chất lý học Nhiệt độ nóng chảy phụ thuộc vào cấu tạo của dầu mỡ. Acid béo no có tnc > các acid béo chưa no. Càng nhiều dây nối đôi trong phân tử acid béo thì tnc càng thấp. Trạng thái dầu mỡ thường quy định ở to 15oC. Độ tan: không tan trong nước, tan trong DMHC, ít tan trong cồn. Độ sôi của dầu mỡ cao: >300oC. Tỷ trọng
TÍNH CHẤT LÝ HÓA  Tính chất hóa học Ở to cao dầu mỡ bị phân huỷ, glycerol biến thành aldehyd alylic (acrolein) có mùi khét. dễ thủy phân bởi enzym (lipase) hay MT acid hoặc to và áp suất cao; dễ bị xà phòng hóa cho glycerol và muối kiềm của acid béo tan/H2O; Có thể hydrogen hóa dầu để tạo mỡ; Cho phản ứng cộng halogen (gắn iod vào dầu thuốc phiện tạo lipiodol làm chất cản quang); dễ bị oxi hóa tạo các sản phẩm aldehyd có mùi ôi khét.
KIỂM NGHIỆM  Cảm quang: màu sắc, mùi vị, thể chất  Xác định các hằng số vật lý: độ tan, độ nhớt, độ sôi, tỷ trọng …  Xác định chỉ số hóa học: chỉ số acid, chỉ số ester, chỉ số xà phòng hóa, chỉ số acetyl, chỉ số iod.
ĐỊNH LƯỢNG  Nguyên tắc: Chiết dầu mỡ bằng dung môi hữu cơ, bốc hơi dung môi, sau đó cân cắn còn lại.  Dụng cụ chiết xuất: Bình shoxhlet Bình Zaisenco, Bình Kumaganwa
PHƯƠNG PHÁP CHẾ TẠO  Chế tạo dầu mỡ thưc vật: dùng phương pháp ép và phương pháp dung môi.  Chế tạo dầu mỡ động vật: phương pháp nóng chảy ướt và phương pháp nóng chảy khô
CÔNG DỤNG  Nguồn thức ăn giàu năng lượng  Kỹ nghệ xà phòng, sơn, chất dẻo ..  Y học: bảo vệ niêm mạc, da, làm mềm da, làm lành vết thương, vết bỏng …  Dầu chứa các acid béo không no, có nhiều nối đôi như a. linoleic, a. arachidonic gọi là vitamin F là chất cấu tạo màng tế bào thành mạch, tổng hợp prostaglandin.  Một số dầu mỡ có tác dụng điều trị đặc biệt như dầu thầu dầu và ba đậu dùng nhuận tảy; làm tá dược thuốc mỡ, thuốc đạn, cao dán …
THẦU DẦU – Ricinus communis  Bộ phận dùng: hạt  Thành phần hóa học: hạt chứa 50% dầu, 26% protein trong đó có ricin là 1 protein độc  Dầu thầu dầu: lỏng không màu hoặc hơi vàng, rất sánh, mùi đặc biệt, vị khó chịu và buồn nôn, tan trong cồn tuyệt đối; tỷ trong 0,95 – 0,96
DẦU ĐẬU NÀNH
DẦU ĐẬU NÀNH  L'huile de soja, qui est une excellente huile alimentaire, contenant une proportion équilibrée d'acides gras oméga6 et oméga3, très sensibles à la température. Compte tenu de sa teneur importante en ces acides gras insaturés générateurs de chaînes polycycliques cancérigènes à la température de cuisson (benzopyrènes), cette huile ne doit pas être chauffée. Sa composition moyenne est la suivante:  Acides gras saturés : 16 %  Acides gras monoinsaturés (oméga9): 24 %  Acide linoléique (oméga6): 53 %  Acide alphalinolénique (oméga3): 7 %
DẦU HƯỚNG DƯƠNG
DẦU COLZA (Brassica napus var. napus)
DẦU COLZA  De nos jours, en France, le colza est une culture dont le rendement fluctue autour de 35 quintaux / hectare (soit 3.5 tonnes) selon les conditions climatiques de l'année. Le colza est surtout cultivé dans la moitié nord de la France, sur 1.5 million d'hectares au total : 960.000 hectares pour les usages alimentaires, et 514.000 hectares pour les usages nonalimentaires (biodiesel et technique) en 2008. La teneur en huile des graines est d'environ 40%, mais elle peut monter, selon les variétés, jusqu'à 45%.