ể
Ki m tra bài cũ
ị
ệ ạ
ẩ
c
ệ
ế
ỉ ố Câu 1. Thu c tím không có ch đ nh nào sau đây: ươ ử ế A. R a v t th ng, súc mi ng ệ ạ ụ ử B. Th t r a âm đ o, ni u đ o ướ ệ C. Di t khu n trong n ồ ử ẩ D. T y u nhà c a, bu ng v sinh
ể
Ki m tra bài cũ
ố ẩ
ế ố Câu 2. Thu c nào sau đây là thu c t y u : A. Ethanol ồ B. C n Iod 5% ướ C. N c oxy già D. Crecyl
ể
Ki m tra bài cũ
ế ườ
ượ
ở
ng đ
c dùng
:
ố ẩ Câu 3. Thu c t y u th ạ ẹ A. Ph m vi h p ạ B. Ph m vi trung bình ộ ạ C. Ph m vi r ng ấ ả ề D. T t c đ u sai
ể
Ki m tra bài cũ
ỉ
ồ
ươ
ế ồ
ề
ễ
ẩ
ị ướ Câu 4. N c oxy già có ch đ nh nào sau đây: ệ ử ế ẩ A. T y u nhà c a, bu ng v sinh ẩ ươ ử ế ng, sát khu n ngoài da B. R a v t th ụ ử ế ẩ ụ ng C. Sát khu n d ng c , r a v t th ủ ệ D. T y u đ dùng c a b nh nhân truy n nhi m
ể
Ki m tra bài cũ
ế
ố
ể ẩ ng dùng đ t y u là:
ướ
ồ
ườ Câu 5. Các thu c th A. Cloramin B, cresyl B. Ethanol, thu c tímố C. N c oxy già, cloramin B D. Cresyl, c n Iod 5%
Bài 12. Ố
HORMON VÀ THU C TR B
Ị ƯỚ Ổ U C
Ụ
M C TIÊU
ề ế
ạ
ặ
ể
ệ
ượ
c khái ni m, đ c đi m và phân lo i
ố
ạ
ể
ượ
ị ướ
ộ ố ặ
c m t s đ c đi m và các lo i thu c tr b
u
ượ
ộ ố
ử ụ
ấ
ứ ề
ế
ề ượ
ự ễ ng.
ộ ố ộ ộ ẩ
ệ ử ụ
ọ
ứ V ki n th c 1. Trình bày đ hormon. 2. Nêu đ c .ổ c đúng cách s d ng m t s hormon và 3. Trình bày đ ẫ các d n ch t: Testosteron, progesteron, prednisolon, dung ị d ch Lugol, levothyroxin, methylthiouracil. ề ỹ V k năng ử ậ ụ V n d ng các ki n th c v hormon vào th c ti n và s ụ d ng m t s hormon đúng cách, đúng li u l ề V thái đ Có thái đ c n tr ng và nghiêm túc trong vi c s d ng
hormon.
Ộ
N I DUNG
NG
ể
ủ
ướ ổ u c
ố Ộ Ố
ị ệ Ố
ƯỜ
NG DÙNG
ị
Ạ ƯƠ 1. Đ I C 1.1. Khái ni mệ ặ 1.2. Đ c đi m c a hormon 1.3. Phân lo i ạ ề 1.4. Thu c đi u tr b nh b 2. M T S THU C TH Testosteron, progesteron, prednisolon, dung d ch Lugol, levothyroxin, methyl thiouracil.
ữ t t ) là nh ng ch t do các
1.1. Khái ni mệ ộ ế ố ế
ng th n...) trong c th ti
ấ ỵ t (tuy n yên, giáp, tu , t ra, đ ế ẳ
ữ
ơ ể ế ặ ạ ề ặ ề ơ
Hormon (n i ti ộ ế ế tuy n n i ti ượ ậ ượ c th ư đ a th ng vào máu ho c b ch huy t, có tác d ng kích thích ho c đi u hoà nh ng ộ ủ ho t đ ng sinh lý c a nhi u c quan, b ơ ể ph n trong c th .
ụ ạ ộ ậ
Các tuy n n i ti
ế ộ ế t
ệ ố
ạ
ạ
H th ng m ch máu và b ch huy tế
1.1. Khái ni mệ
ế ng hormon ti ạ ộ
ườ Bình th ng l ể ặ ơ ể
ề ạ
ế ệ ạ ạ ộ ẽ ố ơ ể ượ t ra ề đ u đ n đ duy trì các ho t đ ng ư trong c th , nh ng khi hormon ả t tăng hay gi m s gây nên tình ti tr ng b nh lý, làm r i lo n nhi u ho t đ ng trong c th .
ạ
ượ
ạ
S m da do suy th
ậ ng th n m n
1.1. Khái ni mệ
ị ữ
ườ
ế
ể ề ợ ườ ◦Đ đi u tr nh ng tr ng h p suy ườ ế ữ tuy n, ng i ta th ng dùng nh ng ấ ừ ượ ố thu c (hormon) đ t xu t t c chi ặ ậ ươ ứ ộ ế ng ng ho c các tuy n đ ng v t t ổ ươ ế ằ ề đi u ch b ng ph ng pháp t ng ị ọ ể ề ợ h p hoá h c đ đi u tr .
ủ
ể
ặ
1.2. Đ c đi m c a hormon
ấ ữ ơ
ạ ữ ọ
ươ ụ ả ỗ ng h (hay nh
ẫ ẫ Hormon là nh ng d n ch t h u c có ho t tính sinh h c cao. Hormon có tác d ng t ưở ng l n nhau). h
ủ
ể
ặ
1.2. Đ c đi m c a hormon
ị
ố ộ ế ể ạ ạ
ẫ ấ
ưở ữ ả ố ề ớ ng t
Hormon sau khi phát huy tác d ng ụ ỷ ấ ườ ng b phân hu r t nhanh. th ể ế ừ Tr adrenalin x p vào thu c đ c có th gây nguy hi m tính m ng đ n tính m ng, còn các hormon và các d n ch t khác đ u ể i là nh ng thu c có th gây nh h ỏ ệ ứ s c kh e b nh nhân.
1.3. Phân lo iạ
ệ ầ ọ Đ c tài li u ph n 1.3 trong giáo trình.
ờ Th i gian: 3 phút
ơ ọ ậ
Trò ch i h c t p
ộ
ớ
ộ
ế
ộ ưở
ng; Đ i
2: Hà là đ i tr
ộ - L p chia thành 2 đ i: Đ i 1: Ti n là đ i tr ng.
ố
ẫ
ế
ộ
ả
ố ố
c
t.
ố ộ ạ ẽ ố
ể
ề
ạ ẽ
ấ ượ
ộ
ộ ưở ỗ ộ ẽ ọ - M i đ i s ch n ng u nhiên các ô s trên màn chi u ể ọ đ ch n tên thu c. Sau đó, đ i đó có kho ng 10 giây ả ộ ể đ suy nghĩ thu c này thu c nhóm nào và lên b ng ề ượ ế ộ ủ ề đi n tên thu c vào c t c a nó. N u không đi n đ ế ề thì đ i b n s giành quy n lên vi ế ạ ẽ - V i m i thu c đi n đúng b n s giành 1 đi m. N u c ô may m n thì các b n s giành ngay 1 ặ ả t ho c ô
ỗ ớ ắ ọ ượ ch n đ ể ọ ể đi m. Các đ i có th ch n ph i ô m t l nhân đôi.
ơ ọ ậ
Trò ch i h c t p
ấ ượ 7 M t l
t
Triamcinolon 13
1 Estrogen
Estradiol 2
Betamethason 14
Hydrocortison 8
Dexamethason 9
Insulin 3
15 May m nắ
4 Glucagon
Testosteron 10
16 Progesteron
Thyroxin 5
11 Adrenalin
17 Thireostimulin
Cortison 6
12 Prednisolon
18 Nhân đôi
1.3. Phân lo i ạ ọ
ấ
ự
ượ
D a vào c u trúc hoá h c, hormon đ
c chia
làm 3 nhóm sau:
ấ
ấ
acid amin: Thyroxin,
Hormon có c u trúc steroid: Cortison, Hydrocortison, Prednisolon, Triamcinolon, Betamethason, Dexamethason, Testosteron, Estrogen, Estradiol, Progesteron. ấ Hormon có c u trúc đa peptid:Thireostimulin, Insulin, Glucagon. Hormon có c u trúc adrenalin.
ấ
C u trúc steroid
Cortison
ấ
C u trúc đa peptid
ấ
C u trúc acid amin
ố ị ệ
1.4. Thu c tr b nh b
ướ ổ u c
ế
ế
ộ ế +Tuy n giáp là m t ộ ế ằ t n m tuy n n i ti ướ ổ ầ ở ph n tr c c , phía trên khí qu n, ả t ra hormon ti chính là thyroxin.
ơ ồ ệ
ướ ổ ị
u c đ a
S đ b nh sinh b ngươ
ph
i ướ
Vùng d đ iồ
ế Tuy n yên
Thyreostimulin
Iod
ế Tuy n giáp
Thyroxin
ơ
C quan
ướ ổ ị
ươ
B
u c đ a ph
ng
ố ị ệ
1.4. Thu c tr b nh b
ướ ổ u c
ế ả ượ ạ c l ứ ng
ệ
ệ ớ
ề t ra nhi u ườ ướ ổ u c ệ ắ ồ ạ ộ ọ ứ ế i, tay
ạ ế + Ng i khi tuy n giáp ti ế thyroxin, t c là tuy n giáp ph i tăng c ẽ ho t đ ng cũng s gây ra b nh b (g i là b nh Basedow), v i các tri u ch ng: tuy n giáp phình to, m t l run, m ch nhanh…
ố ị ệ
1.4. Thu c tr b nh b
ướ ổ u c
ệ ể ẩ t hai lo i b
ả ế ườ ệ
i b nh. Ng ể ơ ị
i b ị
ạ ướ u + Đ ch n đoán phân bi ơ ả ổ ể c , ph i ti n hành đo chuy n hoá c b n ườ ệ ủ i b nh Basedow c a ng ơ ả có giá tr chuy n hoá c b n tăng h n ố ầ ườ ướ ổ ơ u c đ n thu n, do đó thu c ng ạ ướ ổ ề u c trên cũng khác đi u tr hai lo i b nhau.
ố ị ệ
1.4. Thu c tr b nh b
ướ ổ u c
ề
ứ
ố
ợ
ị ố Các thu c đi u tr : ầ ướ ổ ơ + B u c đ n thu n: Thyroxin, iod và ẩ ả các s n ph m ch a iod. ệ + B nh Basedow: Các thu c kháng giáp ổ t ng h p: MTU (Methyl thiouracil), Carbimazol, Benzyl thiouracil (Basdene).
Ộ Ố Ố ƯỜ 2. M T S THU C TH NG DÙNG
ị
2.1. Testosteron 2.2. Progesteron 2.3. Prednisolon 2.4. Dung d ch Lugol 2.5. Levothyroxin 2.6. Methylthiouracil
2.1. Te s to s te ro n
ạ ố ượ ng
ố
2.1.1. D ng thu c, hàm l Viên nang 5102550mg. ầ ị Dung d ch d u tiêm đóng ng 1ml có 10 2050mg.
ạ
ố D ng thu c
ầ
ị
D ng dung d ch d u
Viên nang
ạ tiêm
2.1. Te s to s te ro n
ụ
ế
bào
ấ
ụ
ể ơ ặ
ả ồ
ụ
2.1.2. Tác d ng ụ Testosteron là hormon sinh d c nam, do t ả ẽ ủ k c a tinh hoàn s n xu t ra có tác d ng: Phát tri n c quan sinh d c nam gi ớ B o t n đ c tính sinh d c nam gi
ụ ớ i. i.
2.1. Te s to s te ro n
ỉ ị
ớ ả ụ i:
ế
ắ ộ
ậ
ổ 2.1.3. Ch đ nh ế Gi m năng tuy n sinh d c nam gi + Do tuy n yên. ẩ + Do tinh hoàn ( n tinh hoàn). ậ + Do c t b ph n tinh hoàn. ộ ở D y thì mu n ưỡ Kém dinh d con trai. ặ ng n ng ở ườ ng i cao tu i.
2.1. Te s to s te ro n
ố ỉ ị
ế ề ệ t.
ư i 15 tu i.
ấ ầ
2.1.4. Ch ng ch đ nh ụ ữ Ph n đang mang thai, đang cho con bú. ớ i ung th tuy n ti n li Nam gi ẻ ổ ướ Tr em d ể ộ ố ể ạ M t s th lo n tâm th n (nh t là th hung hãn).
2.1. Te s to s te ro n
ờ ,
ờ
ề 2.1.5. Li u dùng ắ Tiêm b p sâu, trung bình 5075mg/24gi th i gian dùng trong 3 tháng. ả ả 2.1.6. B o qu n Tránh ánh sáng.
ủ
ọ ố C ng c bài h c
ƯỢ
L
NG GIÁ
ườ ươ ng dùng các ng th
ướ ổ ị 1. B u c đ a ph ị ề ố thu c đi u tr là: A Lugol, Thyroxin, Kali iodid B Lugol, Povidon iod, Kali iodid C Metylthiouracil, Thyroxin, Kali iodid D Lugol, Thyroxin, Prednisolon
ƯỢ
L
NG GIÁ
ế
ấ
ế
ữ
t ra,
c đ a th ng vào (...2).
ơ ế
ế ặ ạ t; 2máu ho c b ch huy t ặ ạ ậ t ; 2n i ti p nh n ho c b ch
ặ ạ t; 2máu ho c b ch huy t.
ế ặ ạ
ơ ế
ạ ế
ậ
t; 2 n i ti p nh n ho c b ch
2. Hormon là nh ng ch t do tuy n (...1) ti ẳ ượ ư đ ạ ế A 1ngo i ti ộ ế B 1n i ti huy tế ộ ế C 1n i ti D 1ngo i ti huy tế
ƯỢ
L
NG GIÁ
ụ
ể ơ ặ ả ồ ụ ữ ớ i ớ i
ụ t insulin
ụ ữ ớ ả ồ ặ 3. Testosteron có tác d ng sau: A. Phát tri n c quan sinh d c n gi B. B o t n đ c tính sinh d c nam gi ế C. Kích thích bài ti D. B o t n đ c tính sinh d c n gi i
ƯỢ
L
NG GIÁ
ỉ ị ả
ủ
ụ
ắ ả ậ
con trai ặ ng n ng ở ườ ng i cao
ỉ 4. Ch đ nh nào sau đây không ph i là ch ị đ nh c a testosteron: ế A. C t tuy n vú ế B. Gi m năng tuy n sinh d c nam ộ ở C. D y thì mu n ưỡ D. Kém dinh d tu iổ
ế ế
ọ ủ ọ ả ơ ầ
Bài h c c a chúng ta đ n đây là h t! Trân tr ng c m n các th y cô giáo và các em!
