Bài giảng Liều dùng và tác dụng phụ của điều trị ARV bậc một

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:61

Thêm vào BST

Báo xấu

115
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Liều dùng và tác dụng phụ của điều trị ARV bậc một cung cấp cho các bạn những kiến thức về tầm quan trọng của việc nhận biết các tác dụng phụ và độc tính; các tác dụng phụ gây ra bởi các thuốc NRTI và NNRTI; việc cho uống các thuốc NRTI và NNRTI; cách thay đổi hoặc ngừng các thuốc NNRTI.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Liều dùng và tác dụng phụ của điều trị ARV bậc một

Liều dùng và tác dụng phụ của điều trị ARV bậc một HAIVN Chương trình AIDS của Đại học Y Harvard tại Việt Nam 1
Mục tiêu học tập Kết thúc bài này, học viên có khả năng:  Mô tả tầm quan trọng của việc nhận biết các tác dụng phụ và độc tính  Mô tả các tác dụng phụ gây ra bởi các thuốc NRTI và NNRTI  Giải thích việc cho uống các thuốc NRTI và NNRTI  Giải thích cách thay đổi hoặc ngừng các thuốc NNRTI 2
Tại sao nhận biết các tác dụng phụ và độc tính lại quan trọng? Chất lượng cuộc Tuân thủ: sống:  Tác dụng phụ và độc  Gây ra đau đớn và tính gây nên sự đau yếu không tuân thủ và  Có thể phòng ngừa, mất theo dõi xử trí và kiểm soát được 3
Giúp bệnh nhân xử trí tác dụng phụ: Cảnh báo họ trước  Để giúp bệnh nhân đối mặt với các tác dụng phụ, tư vấn cho họ về: • Những tác dụng phụ nào có thể gặp • Cách liên hệ với phòng khám ARV nếu có tác dụng phụ xảy ra • Khi nào cần quay lại phòng khám hoặc bệnh viện • Thực tế rằng hầu hết các tác dụng phụ là nhẹ và sẽ hết khi tiếp tục sử dụng thuốc 4
Tổng quan về các thuốc ARV bậc 1 ở Việt Nam
Các thuốc NRTI 6
Tổng quan về độc tính của NRTI  Tất cả các thuốc NRTI gây ra một vài tác dụng phụ và độc tính  Đa số các độc tính của NRTI liên quan đến tác động của thuốc lên các ti lạp thể tế bào  Các độc tính này bao gồm: • Bệnh thần kinh ngoại biên • Viêm tụy • Teo mỡ/loạn dưỡng mỡ • Nhiễm toan lắctic • Gan nhiễm mỡ 7
Các thuốc NRTI và nhiễm độc ti lạp thể (1)  Các thuốc NRTI là các chất giống nucleoside và ức chế: • men sao mã ngược HIV • men polymerase gamma trong ti lạp thể của người  Ti lạp thể sản xuất năng lượng cho các tế bào ở người  Ức chế men polymerase gamma dẫn đến: • phá hủy dần dần ti lạp thể của tế bào • suy yếu chuyển hóa hiếu khí • rối loạn chức năng của tế bào 8
Các thuốc NRTI và nhiễm độc ti lạp thể (2)  Các thuốc NRTI ảnh hưởng đến nhiều tế bào, mô, cơ quan khác nhau  Các triệu chứng của nhiễm độc ti lạp thể khác nhau căn cứ vào mô bị nhiễm 9
Các thuốc NRTI và nhiễm độc ti lạp thể (3) – Phổ bệnh Cơ quan Thuốc Bệnh NRTI Mô thần kinh d4T, ddI • Bệnh lý thần kinh ngoại biên Tủy xương AZT • Thiếu máu • Giảm bạch cầu Mỡ cơ thể d4T • Teo mỡ Tụy ddI • Viêm tụy Gan d4T, ddI • Tăng lắctic • Nhiễm toan lactic • Gan nhiễm mỡ Cơ AZT • Bệnh về cơ 10
Liều dùng và tác dụng phụ của các thuốc NRTI cụ thể 11
d4T – Liều dùng Liều cho • 30 mg 2 lần/ngày người lớn • Giảm liều được khuyến cáo cho Clcr
d4T – Chống chỉ định  AZT + d4T đối kháng: • Không sử dụng cùng nhau  D4T + ddI = độc tính tăng: • Tránh kết hợp  Mang thai: • AZT ưu tiên hơn d4T • Độc tính tăng của d4T ở người mang thai, nhưng có thể dùng nếu cần thiết  Bệnh lý thần kinh ngoại biên 13
d4T – Phản ứng ngoài ý muốn Ngắn hạn Dài hạn  Ít hoặc không có tác dụng Phổ biến và nặng: phụ ngắn hạn  Bệnh lý thần kinh ngoại  Dung nạp rất tốt trong thời biên  Loạn dưỡng mỡ gian ngắn  Nhiễm toan lactic  Tăng trigliceride máu  Viêm tụy Chuyển sang AZT hoặc TDF sau 1 năm điều trị hoặc sớm hơn nếu các triệu chứng hoặc tác dụng phụ xuất hiện 14
d4T – Tác dụng phụ: Bệnh lý thần kinh ngoại biên  Các biểu hiện lâm sàng: • Xuất hiện rõ sau nhiều tuần hoặc nhiều tháng • Phân bố theo dạng “tất và găng tay”: bắt đầu từ ngón tay/ngón chân sau đó lan vào trong • Triệu chứng: tê bì, kiến bò, đau • Tiến triển và không thể hồi phục nếu không được điều trị  Xử trí: chuyển sang AZT hoặc TDF 15
d4T – Tác dụng phụ: Teo mỡ (1)  Teo mỡ bao gồm mất mỡ dưới da ở mặt, cánh tay, chân, và mông  Liên quan đến nhiễm độc ti lạp thể do thuốc NRTI gây nên  d4T là thuốc NRTI liên quan nhiều nhất đến teo mỡ 16
d4T – Tác dụng phụ: Teo mỡ (2) Xử trí: đổi sang AZT hoặc TDF
d4T – Tác dụng phụ: Nhiễm toan lắc-tic (1)  Tăng lắctic trong máu và nhiễm toan lắc tic gây ra bởi rối loạn chức năng ti lạp thể trong các mô  Tăng lắctic trong máu chỉ nồng độ lắctic trong máu tăng cao  Nhiễm toan lactic, dạng nặng, xảy ra trong bối cảnh rối loạn chức năng gan, điển hình là gan nhiễm mỡ 18
d4T – Tác dụng phụ: Nhiễm toan lắc-tic (2)  Các yếu tố nguy cơ: • Các thuốc NRTI, đặc biệt là ddI kết hợp với d4T • Phụ nữ, thai phụ, béo phì  Các triệu chứng bao gồm: • Bụng khó chịu, không ngon miệng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, mệt, sút cân, khó thở • Có thể tiến triển đến suy đa phủ tạng, hôn mê, tử vong  Xét nghiệm: • Nồng độ lactic tăng • Các xét nghiệm khác: CPK, LDH, AST/ALT, albumin thấp, pH thấp hoặc bicarbonate 19
Nhiễm toan lắc-tic: Điều trị Triệu chứng Hành động • Nồng độ axit lắctic Đổi thuốc NRTI (đổi d4T, AZT, ddI sang 10mM • Tất cả thuốc ARV nên dừng lại • Hoặc triệu chứng • Khi đã ổn định, khởi động lại các thuốc nặng ARV sử dụng ABC hoặc TDF cộng với 3TC, hoặc dùng phác đồ ít NRTI 20