ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ƯỢ
Ứ
Ệ
D
C LI U CH A
CARBOHYDRAT
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Ụ
M C TIÊU
ấ
ầ
ộ
1. C u trúc hóa h c c a
ọ ủ tinh b t, cellulose, gôm, ch t nh y,
ấ pectin
ậ
ế
ể
ệ
ượ
ng pháp nh n bi
t và ki m nghi m các d
c
2. Các ph ệ
ươ ứ
ầ
li u ch a các thành ph n nói trên
ượ
ứ
ệ
3. Các d
c li u ch a tinh b t :
ộ Cát căn, Sen, Ý dĩ, Hoài s nơ
ượ
ứ
ệ
4. D c li u ch a cellulose :
Cây bông
ượ
ứ
ệ
ấ
ầ Gôm arabic, gôm
5. D c li u ch a gôm và ch t nh y : ạ ố
ề
adragant, Sâm b chính, Mã đ , Th ch
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Ị
Đ NH NGHĨA CARBOHYDRAT
ấ ữ ơ ồ
ợ
ữ ữ
ư
ụ ủ
ữ Monosaccharid ấ ẫ nh ng d n ch t ẩ ả nh ng s n ph m ng ng t
c a chúng.
Monosaccharid là nh ng ữ
polyhydroxyaldehyd (aldose) polyhydroxyceton (cetose)
ạ
ạ
ở
ể ồ ạ ướ ạ i d
i d ng m ch h hay m ch vòng bán
có th t n t acetal.
Carbohydrat là nh ng nhóm h p ch t h u c g m
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Ạ
PHÂN LO I CARBOHYDRAT
Monosaccharid
Oligosaccharid
Polysaccharid
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Monosaccharid
ữ
ể
ả
ơ
ơ ườ Đ ng đ n không th cho nh ng carbohydrat đ n gi n ị ủ ơ h n khi b th y phân
Glucose
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ệ ễ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Oligosaccharid
ủ
ườ
ơ
Khi th y phân cho 1 – 6 đ
ng đ n
Maltose
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ố ớ
ể ế
ồ ụ
ơ
ượ ệ ễ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Polysaccharid ề G m nhi u monosaccharid n i v i nhau, có th đ n vài ị ch c nghìn đ n v
Tinh b tộ
Gôm
ầ
ấ
Ch t nh y
Cellulose
Pectin
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ệ ễ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ƯỢ
Ứ
Ệ
D
C LI U CH A
TINH B TỘ
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Ọ
Ấ
C U TRÚC HÓA H C
ấ ạ ấ :
ố ớ
C u t o c p 1 Amylose (25%) : (cid:0) Dglucose n i v i nhau theo dây
ố
n i 14, ít phân nhánh
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Ọ
Ấ
C U TRÚC HÓA H C
ơ ị (cid:0) Amylopectin (75%) : 500050.000 đ n v
D
ố ớ
ỗ
ố
glucose n i v i nhau theo dây n i 14, ch phân
ố
ề
nhánh theo dây n i 16, phân nhánh nhi u
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
Amylopectin
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Ọ
Ấ
C U TRÚC HÓA H C
ạ
ắ ấ ạ ấ : D ng xo n
C u t o c p 2
ạ
ạ
ấ ạ ấ : D ng h t
C u t o c p 3
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Ọ
Ấ
C U TRÚC HÓA H C
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
TÍNH CH TẤ
ạ
ở
1. D b th y phân b i acid, enzym (amylase) t o
ễ ị ủ thành glucose C6H12O6(C6H10O5)n + nH2O (n+1) C6H12O6
ị
ớ 2. Cho m u xanh tím v i dung d ch Iod trong
ầ c :
n
ướ Dd Lugol
Ứ
ụ
ị
ượ
ng d ng đ nh tính và đ nh l ị
ộ ng tinh b t
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ệ ễ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Ị
Đ NH TÍNH
ầ
ộ
ớ
Nguyên t cắ : Tinh b t cho m u xanh tím v i dung
ị
d ch Iod trong n
ướ Dd Lugol
c:
ế
Ti n hành
:
ả ứ
ẫ
Trên vi ph u : Ph n ng vi hóa
ệ
ố
Trong ng nghi m
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Ị
NG
ươ
ƯỢ Đ NH L ủ ng pháp th y phân acid
1. Ph
ủ
Th y phân tr c ti p ự ế
ồ ế
ủ
ằ
ằ
Th y phân b ng enzym r i ti p theo b ng acid
ươ
ơ ở ủ
ự
Ph
ng pháp d a trên c s c a Purse
ươ
ủ
2. Ph
ng pháp không th y phân
Dùng phân c c kự ế
ứ ớ
ạ
T o ph c v i Iod
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ƯƠ
Ộ
PH
Ế NG PHÁP CH TINH B T
ệ
ỏ
ả
ạ
ộ
1. Làm nh nguyên li u (gi
i phóng h t tinh b t ra
ỏ ế
kh i t
bào)
ớ ướ
ọ
2. Nhào v i n
ặ ả c và l c qua rây ho c v i
3. Lên men
ử ướ ồ
ơ
4. R a n
c r i ph i khô
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ệ ễ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Ộ
Ụ
Ủ
CÔNG D NG C A TINH B T
ươ
ự
1. Làm l
ẹ ng th c, bánh k o
ượ
ố
ượ ộ
ượ
2. Làm tá d
c thu c viên : tá d
c đ n, tác d
c rã
ệ ả
ấ
3. Làm nguyên li u s n xu t glucose, ethanol,
monosodium glutamat…
ượ
ứ
ề
ệ
4. Các d
ộ c li u ch a tinh b t : Có nhi u công
ụ
ư
ắ
ạ
ấ ộ d ng khác nhau. Tinh b t ch a ch c là ho t ch t
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
MALTODEXTRIN
ượ ả
ấ ằ
ủ
ế
ộ
Là tinh b t bi n tính. Đ c s n xu t b ng cách th y phân
ạ
ắ
ộ ắ
ủ
ươ
ằ
ươ
ắ ằ c t ng n m ch polysaccharid c a tinh b t s n b ng tên th
ấ ng pháp s y phun
ng
enzym,làm khô b ng ph m i ạ MALTOTAB
ạ ả
ệ
ễ
ử ụ
ứ
T o c m giác ngon mi ng, d tiêu hóa
s d ng trong th c
ườ
ể ườ
ẻ
i già, tr em, BN ti u đ
ng, sút cân,… (
S a ữ
ăn cho ng b tộ )
ượ
ố
ượ ộ
Ngành d
cượ : làm tá d
c thu c viên : tá d
c đ n, rã, dính
ồ ố
ự
ẹ
ả
ấ
ộ
Th c ph m
ẩ : S n xu t bánh k o, snack, đ u ng, b t hoa
ả
qu , chè tan,…
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ấ ấ
ấ
ệ CN d t, gi y
ấ (ch t ph b m t),
ụ ả
ấ ộ
ừ
ố
ph ), s n xu t b t thu c tr sâu,…
C LI U CH A CARBOHYDRAT D Ệ ỹ Ứ ƯỢ ẩ (ch t h p ủ ề ặ CN m ph m
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ƯỢ
Ộ
Ệ
CÁC D
Ứ C LI U CH A TINH B T
1. Cát căn
2. Sen
3. Ý dĩ
ạ 4. M ch nha
5. Hoài s nơ
ả
6. Tr ch tạ
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
CÁT CĂN
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
HOÀI S NƠ
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
HOÀI S NƠ
Dioscorea persimilis Prain et Burkill, Dioscoreaceae
ượ ệ ễ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ặ
ự ậ ể 1. Đ c đi m th c v t
ả
ấ
Dây leo qu n ph i.
ẵ
ặ
ơ
Lá m c đ i ho c sole. Lá đ n, nh n, hình tim,
ầ
ọ ố ọ đ u nh n.
ơ
ọ
ố
Hoa m c thành bông. Hoa đ n tính khác g c. Bao
ị
hoa 6, nh 6.
ả
Qu nang có 3 cánh.
ủ
ễ
Thân r phình thành c ăn sâu d Ệ
ƯỢ
ướ ấ i đ t khó đào Ứ
C LI U CH A CARBOHYDRAT D
HOÀI S NƠ
2. Phân bố
ượ
ồ
ở
Đ c tr ng
ơ ề nhi u n i
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ộ ậ
3. B ph n dùng
Thân rễ
ấ
ầ ọ : Tinh b t, ch t nh y ộ
ầ 4. Thành ph n hóa h c
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
HOÀI S NƠ
5. Công d ngụ
Dùng theo YHCT
ổ ỳ ổ ậ
ồ
ộ
B t
, b th n, l
ng, m hôi tr m,
ặ
ỵ , đái đ ắ
ườ ư
chóng m t, hoa m t, đau l ng
ướ ạ
ố ắ
Ngày dùng 12 – 14g d
i d ng thu c s c hay
ố ộ thu c b t
ượ ệ ễ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
SEN
ượ ệ ễ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
SEN
Nelumbo nucifera Gaernt, Nelumbonaceae
ượ ệ ễ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ặ
ự ậ ể 1. Đ c đi m th c v t
ọ
Thân r hình tr m c trong bùn g i là ụ ọ
ễ ngó sen
ọ
ỏ
Lá m c lên kh i m t n
ố c, cu ng lá
ỏ
ặ ướ ế dài có gai nh . Phi n lá hình đĩa to, có ỏ gân t a tròn.
ề
ầ
Hoa to m u tr ng đ h ng, đ u, ắ ề
ỏ ồ ị
ưỡ
ng tính, nhi u nh
l
ề
ỗ
Lá noãn nhi u, r i, đ ng trong 1 đ ế ờ c. M i lá noãn ạ
hoa loe hình nón ng sinh ra 1 qu , trong đ ng 1 h t. Ệ
ự ượ ự Ứ
ả C LI U CH A CARBOHYDRAT
ƯỢ D
SEN
ụ
ậ
ầ
ộ
ọ
Tên B ph n dùng Thành ph n hóa h c Công d ng
ủ ỉ
ạ
ấ
ộ
ổ
Liên nh cụ H t Tinh b t B , m t ng , a
ch y, ả
ứ
ấ
làm m t, n u chè
ữ
ầ
ầ
ấ
ồ
Liên tâm Tâm (ch i m m) Alcaloid An th n, ch a m t
ngủ
ầ
ầ
Liên di pệ Lá Alcaloid, flavonoid An th n, c m máu
ươ
ế
ầ
Liên phòng G ng (đ hoa) Flavonoid C m máu
ự
ễ
ẩ
Liên ng uẫ Ngó (Thân r ) Th c ph m
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ầ
ị
ƯỢ Ệ Ứ D C LI U CH A CARBOHYDRAT Liên tu Tua (Nh ) C m máu
Ý DĨ
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Ạ
Ả
TR CH T
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
Ạ
M CH NHA
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
CÁT CĂN
Pueraria thomsonii Benth., Fabaceae
ượ ệ ễ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
CÁT CĂN
Pueraria thomsonii Benth., Fabaceae
ượ ệ ễ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ặ
ự ậ ể 1. Đ c đi m th c v t
Dây leo
Lá kép g m 3 lá chét ồ
Hoa m u tím, m c ọ ầ ở ẽ k lá
thành chùm
Qu lo i đ u ả ạ ậ
ễ
R phình ra thành c ủ
ơ
có nhi u xề
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
CÁT CĂN
Pueraria thomsonii Benth., Fabaceae
2. Phân bố
ơ ở
VN
ề Nhi u n i
ượ ệ ễ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ộ ậ
3. B ph n dùng
ỏ
ớ
R c bóc l p v dày
ễ ủ bên ngoài
ộ ắ
ế
Ch tinh b t s n dây
ƯỢ Ứ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
CÁT CĂN
ượ ệ ễ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ọ
ầ
4. Thành ph n hóa h c
ộ
Tinh b t : 12 – 15%
R2
Isoflavonoid
R1
O
ấ Tên ch t R
1 R2
Puerarin OH glucose
O
Daidzin Oglc H
OH
Daidzein OH H
ƯỢ Ệ D C LI U CH A CARBOHYDRAT
Ứ
CÁT CĂN
ề :
ướ
ệ
ở
c, thanh nhi
t, ki
ế ỵ t l
, ban s i,…
uượ
ố
ả
5. Công d ngụ ọ ổ 5.1. Y h c c truy n Ch a s t, khát n ữ ố Hoa : Giã r ộ ắ
Tinh b t s n dây : U ng gi
i khát
ệ
ườ
ế
5.2. Y h c hi n đ i
ạ : Dùng cho ng
i cao huy t áp,
ọ b nh ệ
ạ
m ch vành
ắ ố
ượ ễ ệ ằ ộ ượ ệ ọ TS. Nguy n Thu H ng B môn D c li u Môn h c: LT D c li u 1
ộ ắ
ướ
5.3. Cách dùng : Cát căn : s c u ng B t s n dây : pha n
c gi
C LI U CH A CARBOHYDRAT
