Khái quát v nhà n
c
CHƯƠNG 2 ề
ướ
2.1 Ngu n g c, b n ch t c a
ấ ủ
ồ
ố nhà n
ả c ướ
ướ ượ ả ế
ệ ấ c là k t qu s ả ự ề
c xu t hi n khi nào và ữ
Nhà n ướ Nhà n ướ ở phát tri n c a gia đình ủ ể
chung ng Nhà n c do th đ sáng t o ra đ ể ạ b o v tr t t ệ ậ ự ế ả c là s n Nhà n ướ b i nh ng đi u ki n gì? ệ ph m c a m t kh ế ộ ủ ẩ cướ
ế
ướ
Xem xét s ra đ i c a nhà n ấ ủ
c tách ờ ủ r i kh i đi u ki n v t ch t c a xã h i ộ ậ ờ
ự ề
ệ
ỏ
Coi nhà n
c là m t l c l
ng t
bên
ừ ngoài áp đ t vào XH, đ ng trên XH
ộ ự ượ ứ
ướ ặ
3. Thuy t khế c XH ướ tr 2.Thuy t gia ế ngưở 1. Thuy t ế th n h c ọ ầ
Nhà n
Nhà n
cướ
cướ
Ngu n ồ g cố
ả
ỉ
ứ
ấ ể ộ
ữ
Không ph i là ng vĩnh hi n t ệ ượ c u, b t bi n: có ế ấ ử quá trình phát sinh, phát tri n, ể tiêu vong
ệ i c a
ch xu t hi n khi XH ệ phát tri n đ n m t ộ ế m c đ nh t đ nh ấ ị và tiêu vong khi nh ng đi u ki n KQ ề cho s t n t ự ồ ạ ủ nó m t đi. ấ
Nhà n
c xu t hi n khi nào và b i nh ng
ướ
ữ
ở
ệ
ấ
đi u ki n gì? ệ
ề
ế
N n kinh t nhiên
ề t ự
i: n n kinh t
(i) C s t n t
ế
ề
ỏ ồ
(1) Chăn nuôi tách kh i tr ng tr tọ
ơ ở ồ ạ t nhiên, không có s ở ự h uữ ấ
ộ
ủ
ệ
(ii) C u trúc xã h i: không có giai c p, không có ấ bóc l
tộ
(2) Th công nghi p tách kh i nông nghi p
ệ
ỏ
ệ
ề
(3) Th
ng m i xu t hi n
ươ
ệ
ạ
ấ
ch c XH:
ứ
ế
(iii) Ch đ m u h : quy n ế ộ ẫ l c thu c v đàn bà ề ộ ự (iv) Hình th c t ứ ổ b l c, th t c ị ộ ộ ạ
N n kinh t ề S n xu t ấ
ả
Ch đ t
h u
N n KT s n xu t ấ
ề
ả
ế ộ ư ữ
Xung đ t giai c p ộ
ấ
Ch đ CSNT hoàn toàn b t l c tr
c n n kinh t
ế ộ
ấ ự
ướ
ề
ế ả
s n xu t ấ
ề
Nhà n
ướ
c xu t hi n ấ
ệ
V XH: xung đ t ộ giai c pấ
V KT: ch ế ề h u ra đ t ộ ư ữ đ iờ
Nhà n
ướ
c đó c a ai, do giai c p nào lãnh đ o, ph c v ụ ụ
ủ
ấ
ạ
i ích c a giai c p nào
l ợ
ủ
ấ
2 x ứ m nhệ 2 b n ả2 b n ả ch t ấch t ấ 2 nguyên 2 nguyên nhânnhân
ổ •B n ch t xã h i ộ ấ ả
• T ch c xây ứ d ng xã h i ự ộ ủ
ấ
ấ •B n ch t giai ả c pấ
• Chuyên chính giai c pấ
• Do nhu c u ầ c a xã h i ộ •Do xung đ t ộ giai c p không th đi u hoà ề đ ể cượ
Đ cặ tr ng 2 ư Đ c ặ tr ng 3 ư Đ c ặ tr ng 4 ư Đ c ặ tr ng 5 ư Đ c ặ tr ng 1 ư
c ướ
c có Nhà n ướ ch quy n ủ ề qu c gia ố
ơ
Nhà n ban hành và th c hi n ệ vi c thu các lo i thu ự ệ ạ ế
c ướ Nhà n phân chia dân c theo ư đ n v hành ị chính lãnh th ổ
c ướ Nhà n ban hành pháp lu t và ậ th c hi n s ự ệ qu n lý b t ắ bu c đ i v i ố ớ m i công dân ự ả ộ ọ
c là Nhà n ướ m t t ch c ứ ộ ổ quy n l c ề ự chính tr ị công, có b ộ máy chuyên th c hi n ệ ự ng ch c ế ưỡ
ứ
ệ ủ
ch c đ c bi ộ ế
ự
ứ
t c a ặ ổ ị, có b máy chuyên ng ch và th c hi n ằ th hi n ộ i ích c a giai c p ủ
ế ợ
Đ nh nghĩa nhà ệ ể ệ cướ ấ
ộ t c là m t Nhà n ướ quy n l c chính tr ề ự ị làm nhi m v c ụ ưỡ ệ ch c năng qu n lý xã h i nh m ả n c h t l và b o v tr ệ ướ ả ị trong xã h iộ th ng tr
ố
Là t ng th các
d u hi u c b n c th hi n ổ ơ ả c a nhà n ủ ệ ấ
ể ấ ộ và nh ng ữ ướ ệ
ể ệ b n ả đi u ki n phát sinh, t n ồ xã c trong m t hình thái kinh t ề ộ ế ướ ủ
ch t giai c p, vai trò xã h i ấ ể c a nhà n t i và phát tri n ạ h i nh t đ nh ấ ị ộ
ọ ề ế xã h i là c s ơ ở ộ
H c thuy t Mac Lenin v hình thái kinh t khoa h c đ phân chia các ki u nhà n ế ể c ướ ể ọ
S thay th các ki u nhà n c ướ ự ể ế
nhiên, mang tính t t ử ự ị ấ
c
1.1.2 Ki u nhà n ể
ướ
• Là m t quá trình l ch s t ộ y u khách quan ế
• Đ c th c hi n b ng m t cu c cách m ng ượ ự ệ ằ ạ ộ ộ
cũng ti n b , hoàn ế ộ
• Ki u nhà n ướ thi n h n ki u nhà n ể c sau bao gi ờ c cũ ướ ể ệ ơ
N
NHÀ CƯỚ
C s ơ ở h t ng ạ ầ
Ph
ng th c ứ ươ s n xu t ấ ả
Nhà n
cướ
CHNL
Nhà n
cướ
cướ Nhà n phong ki nế
XHCN
Các ki u ể cướ nhà n
cướ
b n
Nhà n t ư ả
Nhà n
c CHNL
Nhà n
c t
ướ
ư
Nhà n c ướ phong ki nế
ướ b nả
: t ế ư
: t ế ư
• C s kinh t h u t
s n
ơ ở ữ ư ả
•C s kinh t : t ế ư h u phong ki n ế
ơ ở ữ
ữ
ấ
ộ
ấ
• C u trúc xã h i: ộ ấ giai c p t s n >< ấ ư ả giai c p vô s n ả ấ
• C u trúc xã h i: ộ giai c p đ a ch >< ủ ị giai c p tá đi n
ấ ấ
ề
• C u trúc xã h i: giai c p ch nô >< ấ ủ giai c p nô l ấ
ệ
ng:
ơ ở ư ưở
t
ng:
t
ng:
•C s t t đa nguyên
• C s t ơ ở ư ưở qu c đ o ạ ố
• C s t ơ ở ư ưở đa th n đa giáo
ầ
• C s kinh t ơ ở h u ch nô ủ
Ch đ chính tr
ế ộ
ị
Hình th c ứ chính thể
Hình th c c u ấ ứ cướ trúc nhà n
ể
ứ
ươ
ch c ứ c theo
ươ
ự
c ướ
ề ự
• Là t ng th các ổ ph ng pháp, cách th c, ứ ph ng ti n mà ệ co quan nhà n s d ng đ th c ử ụ ể ự hi n quy n l c ệ cướ nhà n
•- Là s t ự ổ nhà n ướ đ n v hành chính ị ơ lãnh th , m i ố ổ quan h gi a c ơ ệ ữ quan nhà n c ướ ở ng v i trung ớ ng đ a ph
ươ ươ
ị
ể
c
ướ
ồ
• Là hình th c ứ ch c các c t ơ ổ quan quy n l c ề ự t i cao, c c u ơ ấ ố thành trình t l p và m i quan ậ ố h gi a chúng ệ ữ • G m: Chính ồ th quân ch , ủ chính th c ng ể ộ hoà
ồ c đ n nh t,
c ph n dân ả
• G m: Nhà n dân ch , nhà ủ n ướ chủ
•- G m: Nhà n ấ ơ ướ Nhà n c liên ướ bang
ậ
ơ
C quan t
ơ
ư
C quan l p pháp - Qu c h i ộ ố - H i đ ng nhân dân ộ ồ các c pấ
pháp -Toà án - Vi n ki m sát ể
ệ
BMNN BMNN
ơ
ộ
C quan hành pháp - Chính ph : các B ủ - y ban nhân dân các Ủ c p: S , phòng, ban ấ
ở
