Bài giảng Pháp luật đại cương: Chương 6 - ĐH Kinh tế Đà Nẵng

LOGO

CHƯƠNG 6.

HỆ THỐNG PHÁP LUẬT, Ý THỨC PHÁP LUẬT VÀ PHÁP CHẾ XHCN

I. HỆ THỐNG PHÁP LUẬT

1. Khái niệm hệ thống pháp luật

Hệ thống pháp luật là cơ cấu bên trong của pháp luật được quy định một cách khách quan bởi các điều kiện KT – XH biểu hiện ở sự phân chia hệ thống ấy thành các bộ phận cấu thành khác nhau phù hợp với những đặc điểm, tính chất của các QHXH mà nó điều chỉnh nhưng các bộ phận khác nhau ấy có mối quan hệ chặt chẽ, gắn bó với nhau.

2. Cơ cấu của hệ thống pháp luật

Cơ cấu của hệ thống pháp luật

Ngành luật

Quy phạm pháp luật Chế định pháp luật

Quy tắc xử sự chung

Nhóm QPPL điều chỉnh một nhóm QHXH cùng loại Tập hợp QPPL điều chỉnh một lĩnh vực QHXH nhất định

3. Các ngành luật trong hệ thống pháp luật VN

Pháp luật trong nước

+ Luật Hiến pháp + Luật Thương mại

+ Luật Hành chính + Luật Tài chính

+ Luật Hình sự + Luật Ngân hàng

+ Luật Tố tụng hình sự + Luật Lao động

+ Luật Dân sự + Luật Đất đai

+ Luật Tố tụng dân sự + Luật Môi trường

+ Luật HN – GĐ

Luật pháp quốc tế

Tư pháp quốc tế

Công pháp quốc tế (Luật Quốc tế)

4. Cơ sở để phân định các ngành luật

a. Đối tượng điều chỉnh

Đối tượng điều chỉnh của ngành luật là các quan hệ xã hội chịu sự điều chỉnh của ngành luật đó. Đây là căn cứ cơ bản để phân biệt giữa ngành luật này với ngành luật khác.

b. Phương pháp điều chỉnh

Phương pháp điều chỉnh của ngành luật là cách thức, phương thức mà ngành luật sử dụng để tác động lên các quan hệ xã hội thuộc đối tượng điều chỉnh của ngành luật đó. Phương pháp điều chỉnh là căn cứ có tính chất hỗ trợ cho đối tượng điều chỉnh.