PHẪU THUẬT CHUYỂN GÂN CHÀY SAU TRONG ĐIỀU TRỊ BIẾN DẠNG BÀN CHÂN RỚT
Bs Phan Vĩnh Sơn Bs Trương Trí hữu BV CTCH TPHCM
Bàn chân rớt
Ø Là tình trạng mất khả năng gập lưng và nghiêng ngoài bàn chân.
Ø Lâu ngày do co rút phần mềm sẽ gây biến dạng gập, vẹo trong bàn
chân.
Ø Gây khó khăn trong đi lại, sinh hoạt
Nguyên nhân
Ø Tổn thương thần kinh: Thường gặp là thần kinh mác
chung, hoặc tổn thương rễ thần kinh gai sống thắt lưng.
Ø Bệnh lý não hoặc tủy sống: Bại não, đột quỵ, bệnh
Charcot-Marie-Tooth.
Ø Bệnh lý cơ: Bệnh nhược cơ, bại liệt.
Giải phẫu
Điều trị
Ø Bảo tồn: Nẹp chỉnh hình
Điều trị
Ø Phẫu thuật: • Chuyển gân
- 1933 Ober mô tả phẫu thuật chuyển gân chày sau dưới da đính vào nền xương bàn 3 - 1954 Watkins chuyển gân chày sau qua màng gian cốt
• Hàn khớp • Cắt xương sửa trục
Phương pháp nghiên cứu
Ø Từ 1/2012 – 11/2013 : 6 bệnh nhân được phẫu thuật (2 KHX mâm chày, 1 đính nơi bám DCCS, 2 PTH, 1 VT) Ø Theo dõi 11 tháng (8-19 tháng) Ø Đánh giá trước mổ : Xquang cổ bàn chân, sức cơ cẳng
chân sau, EMG
Ø Tầm vận động cổ chân 250
Phương pháp phẫu thuật
Phương pháp phẫu thuật
Hậu phẫu và PHCN
Ø Bột đùi bàn chân 4 tuần. Ø Sau đó chuyển qua bột cẳng bàn chân 2 tuần. Ø Thay thế nẹp vải cẳng bàn chân 4-6 tuần. Ø Tập gập lưng bàn chân chủ động sau khi bỏ bột. Ø Đi chống chân sau 12 tuần.
Tiêu chuẩn đánh giá Carayon
Rất tốt
Tốt
Xấu
Trung bình
>150
5-150
00
Không
Gập lưng bàn chân
sử a đượ c
>300
15-200
100
Gập lòng bàn chân
bie&n dạ ng
>450
20-300
Tầm vận động
Kết quả
Trước mổ
Sau mổ
Ø 6 trường hợp đạt kết quả tốt. Ø Tầm vận động cổ chân 400 (gập lưng 100, gập lòng 300).
Bàn luận
Ø Cần điều trị tổn thương thần kinh trước, theo dõi trên 6 tháng sẽ
tiến hành phẫu thuật chuyển gân.
Ø Đối với những tổn thương trong thời gian dài gây ra biến dạng xương vùng cổ bàn chân thì cần chỉnh biến dạng xương trước. Ø Đường đi của gân có thể lựa chọn dưới da hoặc màng gian cốt. Ø Cố định bằng vít sinh học vững chắc giúp vận động sớm. Ø Tuy còn một số hạn chế : • Không duỗi được các ngón chân. • Một số trường hợp viêm đau tại đường hầm.
Kết luận
Ø Biến chứng bàn chân rớt sau phẫu thuật chỉnh hình chi
dưới cần phải được quan tâm đối với các phẫu thuật viên
chỉnh hình.
Ø Phẫu thuật chuyển gân chày sau đi qua màng gian cốt, cố
định vào xương chêm giữa có hiệu quả trong điều trị biến
dạng bàn chân rớt.
