Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học: Bài 3

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

CÁC NỘI DUNG CỦA MÔ TẢ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

(ĐẶT VẤN ĐỀ)

1. Xác định vấn đề nghiên cứu 2. Xác định tên đề tài nghiên cứu 3. Ý nghĩa của đề tài 4. Mục tiêu nghiên cứu 5. Câu hỏi nghiên cứu 6. Giả thiết nghiên cứu

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

1. XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU (Research Problem)

Đặt vấn đề (tại sao chọn vấn đề này?)

1. Để tiến hành một đề tài nghiên cứu, cần phải xác định một vấn đề cụ thể mà nghiên cứu của bạn tập trung vào.

2. Các bước tiếp theo trong nghiên cứu sẽ thay đổi

tùy thuộc vào vấn đề mà bạn lựa chọn.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

1. XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU (Research Problem)

Làm sao xác định được vấn đề nghiên cứu? 1. Xác định lĩnh vực quan tâm và ưu tiên 2. Tầm quan trọng của vấn đề 3. Mức độ ảnh hưởng của vấn đề cần nghiên cứu

đến xã hội

4. Sự bức thiết của nhu cầu hiểu biết và các kiến

thức để giải quyết vấn đề

Dựa trên kinh nghiệm cá nhân, quan sát thực tiễn, các nguồn thông tin, mức độ nhạy cảm v.v

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

1. XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU (Research Problem)

Nguyên tắc: ĐI TỪ RỘNG ĐẾN HẸP, TỔNG QUÁT

ĐẾN CỤ THỂ 1. Xác định lĩnh vực quan tâm và ưu tiên: Giá thị trường

bất động sản, nhà đất.

2. Tầm quan trọng của vấn đề: là vấn đề “nóng”, mang

tính thời sự.

3. Mức độ ảnh hưởng đến xã hội: tồn tại nhiều vấn đề về

chính sách, quản lý, thị trường, khách hàng.

4. Chọn lựa góc độ nghiên cứu: chính sách, quản lý, thị

trường, doanh nghiệp, người tiêu dùng…

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Bất động sản Các vấn đề liên quan Giá cả thị trường bất động sản

Cầu bất động sản? Loại sản phẩm BĐS nào? Căn hộ CC cao cấp, nhà, đất nền?

Cung bất động sản? Loại khách hàng BĐS nào? Giàu, trung lưu, thu nhập thấp?

Giá cả thị trường bất động sản? Cân đối cung cầu của thị trường? Thừa, thiếu, ỏ đâu, hiện trạng?

Chính sách quản lý bất động sản? Chính sách tương ứng? Chính sách của NN, của DN?

Vốn đầu tư bất động sản? Vốn đầu tư loại sản phẩm BĐS? Mức giá, các yếu tố ảh?

Khác Khác Khác

CHỌN VẤN ĐỀ NÀO ĐÂY???

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

1. XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU (Research Problem)

Các lưu ý

1. Bạn cần phải thích thú với vấn đề 2. Vấn đề phải có ý nghĩa thực tiễn và phải có đóng góp 3. Vấn đề của bạn phải cụ thể, không quá rộng 4. Phải bảo đảm là có thể thu thập được những thông

tin/dữ liệu cần thiết

5. Có thể rút ra kết luận/bài học từ nghiên cứu của mình 6. Trình bày vấn đề một cách rõ ràng, chính xác và ngắn

gọn

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

2. XÁC ĐỊNH TÊN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU (Research Title)

Các lưu ý

1. Tên phải ngắn, gọn 2. Thể hiện vấn đề nghiên cứu 3. Thể hiện mục tiêu nghiên cứu 4. Thể hiện đối tượng nghiên cứu 5. Thể hiện phạm vi nghiên cứu

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

2. XÁC ĐỊNH TÊN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU (Research Title)

Vấn đề NC Phạm vi NC

Sự nghèo đói Đồng bào dân tộc

Tây Nguyên

Mục tiêu NC

Đề xuất giải pháp xóa đói giảm nghèo

Đối tượng NC

Tìm hiểu các yếu tố ảh đến sự nghèo đói Hộ đồng bào dân tộc, già làng, trưởng bản,

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

2. XÁC ĐỊNH TÊN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU (Research Title)

Các yếu tố tác động đến việc thu hút FDI và tác động của FDI đến tăng trưởng kinh tế tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Các giải pháp cho thị trường Bất động sản Việt Nam

Quan hệ giữa tăng trưởng và công bằng xã hội trong việc giải quyết nhà ở cho người có thu nhập thấp ở TP. HCM

Các yếu tố tác động đến thu nhập của hộ sau khi bị giải tỏa trên địa bàn tỉnh Long An

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

3. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU (Research Contributions)

Vấn đề phải có ý nghĩa thực tiễn và phải có đóng góp Đóng góp về lý thuyết; học thuật (sự hiểu biết)

Đóng góp về sự hiểu biết cho xã hội

Đóng góp về chính sách (đ/v doanh nghiệp, cơ quan quản lý Nhà nước)

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

4. XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU (Research Objectives)

1. Mục tiêu tổng quát (general/global/overall objectives):

o Mong muốn cần đạt được; mô tả mục đích dài hạn mà đề tài

sẽ đóng góp đáng kể vào. 2. Mục tiêu cụ thể (specific objectives)

n Hiểu bản chất của sự vật, hiện tượng nghiên cứu; n Hiểu quan hệ giữa các đặc tính (biến) của sự vật, hiện

tượng nghiên cứu;

n Đề xuất các giải pháp, ý kiến giúp cải tiến, chỉnh sửa, hoặc

đề xuất chính sách, phương án sản xuất, kinh doanh

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

5. XÁC ĐỊNH CÂU HỎI NGHIÊN CỨU (Research Questions)

Quyết định giải pháp

Hành động nào được khuyến nghị, dựa trên các khám phá từ NC?

Câu hỏi đo lường

Vấn đề nào cần hỏi hoặc quan sát để có được thông tin cần biết ?

Câu hỏi điều tra

Vấn đề cần biết để chọn lựa các hành động tốt nhất từ các hành động có thể áp dụng được?

Câu hỏi nghiên cứu

Các hành động nào có thể giúp chỉnh sửa các vấn đề hoặc khai thác được các cơ hội, và hành động nào nên được cân nhắc?

Mục tiêu nghiên cứu

Làm sao có thể giảm thiểu các tác động xấu của vấn đề? Làm sao có thể tạo ra các cơ hội mới?

Các vấn đề gì gây ra sự quan tâm, lo ngại?

Vấn đề tồn tại

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

5. XÁC ĐỊNH CÂU HỎI NGHIÊN CỨU (Research Questions)

Sự nghèo đói của đồng bào dân tộc ít người ở Tây Nguyên

Vấn đề nghiên cứu

Mục tiêu nghiên cứu oTìm các yếu tố ảnh hưởng đến sự nghèo đói và mức độ oĐề xuất các giải pháp cải thiện tình hình

Câu hỏi nghiên cứu

oĐồng bào dân tộc ít người ở Tây Nguyên có nghèo đói hay không? oCác yếu tố chính trị - kinh tế - xã hội, nhân chủng, dân tộc nào ảnh hưởng đến sự nghèo đói của đồng bào dân tộc ít người ở Tây Nguyên? oCác yếu tố này ảnh hưởng như thế nào đến sự nghèo đói?

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

5. XÁC ĐỊNH CÂU HỎI NGHIÊN CỨU (Research Questions)

Vấn đề nghiên cứu Đời sống của hộ gia đình ở các vùng quy hoạch phát triển khu công nghiệp

Mục tiêu nghiên cứu

oTìm hiểu quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa ở vùng nghiên cứu oTình hiểu quá trình áp dụng các chính sách thu hồi đất, giải tỏa, đền bù và tái định cư ở vùng nghiên cứu. oMô tả, phân tích, so sánh tình hình đời sống của hộ gia đình trước và sau quá trình tái định cư. oĐánh giá tác động của việc áp dụng các chính sách thu hồi đất, giải tỏa, đền bù và tái định cư đến đời sống hộ gia đình ở vùng nghiên cứu.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

5. XÁC ĐỊNH CÂU HỎI NGHIÊN CỨU (Research Questions)

Câu hỏi nghiên cứu

oCác chính sách thu hồi đất, giải tỏa, đền bù và tái định cư nào được áp dụng ở vùng nghiên cứu? oĐời sống của hộ gia đình trước và sau quá trình tái định cư có thay đổi hay không? Thay đổi như thế nào? oCác chính sách thu hồi đất, giải tỏa, đền bù và tái định cư được áp dụng ở vùng nghiên cứu tác động như thế nào đến đời sống hộ gia đình?

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

6. XÂY DỰNG GIẢ THIẾT (Research Hypotheses)

o Giả thiết nghiên cứu là gì?

n Một giả định được xây dựng trên cơ sở của vấn đề

nghiên cứu và những lý thuyết liên quan;

n Thông qua nghiên cứu có thể kiểm định tính hợp lý

hoặc những hệ quả của nó;

n Giúp xác định tiêu điểm của vấn đề nghiên cứu; n Mục đích của cả quá trình nghiên cứu sẽ là kiểm

định tính hợp lý của giả thiết.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

6. XÂY DỰNG GIẢ THIẾT (Research Hypotheses)

o Vai trò của Giả thiết nghiên cứu là gì? n Hướng dẫn, định hướng nghiên cứu. n Xác minh các sự kiện nào là phù hợp, và không phù

hợp với nghiên cứu.

n Đề xuất các dạng nghiên cứu thích hợp nhất. n Cung cấp khung sườn để định ra các kết luận về kết

quả nghiên cứu.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

6. XÂY DỰNG GIẢ THIẾT (Research Hypotheses)

o Phân loại Giả thiết nghiên cứu

n Giả thiết mô tả (Descriptive Hypotheses) phát

biểu về sự tồn tại, kích thước, dạng hình, hoặc phân phối của một biến nào đó. o Ở vùng Tây Nguyên, tỷ lệ hộ nghèo đói chiếm

20% tổng số hộ.

o Giá trên thị trường bất động sản tại TP.HCM quá cao so với thu nhập và sức mua của người có nhu cầu nhà và đất ở.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

6. XÂY DỰNG GIẢ THIẾT (Research Hypotheses)

o Phân loại Giả thiết nghiên cứu

n Giả thiết tương quan (Correlational hypotheses) phát biểu rằng một số biến xuất hiện cùng với nhau theo một cách nào đó nhưng không có nghĩa là biến này là nguyên nhân của biến kia. Ví dụ: o Phần lớn hộ nghèo đói là hộ đồng bào dân tộc ít

người.

o Giá trên thị trường bất động sản tại TP.HCM có

liên quan với chính sách thuế trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

6. XÂY DỰNG GIẢ THIẾT (Research Hypotheses)

o Phân loại Giả thiết nghiên cứu

n Giả thiết giải thích (nguyên nhân) (Explanatory

causal hypotheses): ám chỉ rằng sự hiện diện hoặc thay đổi của một biến gây ra hoặc dẫn đến sự thay đổi của một biến khác.

n Biến nguyên nhân được gọi là biến độc lập

(independent variable - IV) và biến còn lại gọi là biến phụ thuộc (dependent variable - DV).

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

6. XÂY DỰNG GIẢ THIẾT (Research Hypotheses)

o Phân loại Giả thiết nghiên cứu

n Giả thiết giải thích (nguyên nhân) (Explanatory

causal hypotheses): o Một sự gia tăng về diện tích đất canh tác của hộ gia đình (IV) dẫn đến một sự sụt giảm về tỷ lệ hộ nghèo đói ở vùng Tây Nguyên (DV).

o Tính minh bạch và phù hợp của chính sách thuế bất động sản của một địa phương (IV) sẽ kích thích phát triển thị trường bất động sản (DV).

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Sự tương hợp giữa Mục tiêu nghiên cứu và Giả thiết

Mục tiêu và kiểu của các câu hỏi nghiên cứu

Mục tiêu chung Quan hệ giữa các biến Thuần Mô tả

Mục tiêu cụ thể

Tóm lược dữ liệu So sánh nhóm

Mức độ liên quan, các biến liên quan

Kiểu câu hỏi/ giả thiết Khác biệt Liên quan Mô tả

Thống kê liên Kiểu thống kê

quan

Thống kê khác biệt (v.d. t-test, ANOVA) Thống kê mô tả (v.d. trung bình, tỷ lệ)

(v.d. tương quan, hồi quy)

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

6. XÂY DỰNG GIẢ THIẾT (Research Hypotheses)

o Làm sao xây dựng Giả thiết nghiên cứu?

n Khảo sát những thông tin, dữ liệu sẵn có về vấn đề

nghiên cứu.

n Khảo sát những nghiên cứu trước đây hoặc những

nghiên cứu tương tự.

n Quan sát và phán đoán của riêng. n Rút ra trực tiếp từ câu hỏi nghiên cứu. n Lấy ý kiến của các chuyên gia trong lĩnh vực nghiên

cứu.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

6. XÂY DỰNG GIẢ THIẾT (Research Hypotheses)

Câu hỏi nghiên cứu

Giả thiết

oMức sống của đồng bào dân tộc ít người ở Tây Nguyên không khác biệt với dân tộc Kinh. oCác yếu tố dân tộc có ảnh hưởng đến sự nghèo đói của đồng bào dân tộc ít người ở Tây Nguyên. oCác yếu tố kinh tế của hộ có ảnh hưởng đến sự nghèo đói của đồng bào dân tộc ít người ở Tây Nguyên.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

6. XÂY DỰNG GIẢ THIẾT (Research Hypotheses)

Câu hỏi nghiên cứu

oĐời sống của hộ gia đình trước và sau quá trình tái định cư có thay đổi hay không? Thay đổi như thế nào? oCác chính sách thu hồi đất, giải tỏa, đền bù và tái định cư được áp dụng ở vùng nghiên cứu tác động như thế nào đến đời sống hộ gia đình?

Giả thiết

oĐời sống của hộ gia đình trước và sau quá trình tái định cư là tương đương nhau. oCác chính sách thu hồi đất, giải tỏa, đền bù và tái định cư được áp dụng ở vùng nghiên cứu ảnh hưởng quyết định đến đời sống hộ gia đình.

Mô tả vấn đề nghiên cứu

Câu hỏi NC

Giả thiết H0

Giả thiết H1

Biểu diễn giả thiết H0 H0: µtrước = µsau

Biểu diễn giả thiết H1 H1: trước ≠ µsau

Có sự khác biệt về đời sống của hộ trước và sau tái định cư?

Có sự khác biệt về đời sống của hộ trước và sau tái định cư.

Không có sự khác biệt về đời sống của hộ trước và sau tái định cư.

H0: рC* = 0

H1: рC* ≠0

Các chính sách thu hồi đất, giải tỏa, đền bù và tái định cư được áp dụng ở vùng nghiên cứu có ảnh hưởng đến đời sống hộ gia đình.

Các chính sách thu hồi đất, giải tỏa, đền bù và tái định cư được áp dụng ở vùng nghiên cứu có ảnh hưởng đến đời sống hộ gia đình hay không?

Các chính sách thu hồi đất, giải tỏa, đền bù và tái định cư được áp dụng ở vùng nghiên cứu không ảnh hưởng đến đời sống hộ gia đình.

Xây dựng giả thiết H0 và giả thiết thay thế

Mô tả vấn đề nghiên cứu

6. XÂY DỰNG GIẢ THIẾT (Research Hypotheses)

Như thế nào là một Giả thiết mạnh? Một giả thiết mạnh thỏa mãn đầy đủ ba điều kiện: o Phù hợp với mục tiêu của nó o Có thể kiểm định được o Tốt hơn các giả thiết cạnh tranh khác

Cách viết đề cương NC khoa học

1. Đặt vấn đề (tại sao chọn đề tài này?) 1. Tầm quan trọng của vấn đề nghiên cứu 2. Trong vấn đề nghiên cứu, chọn chủ đề cụ thể

là gì? Tại sao? 3. Tên đề tài là gì?

o Vấn đề, Mục tiêu, Đối tượng, Phạm vi

4. Đề tài này có lợi ích gì? (học thuật, thực tiễn)

Cách viết đề cương NC khoa học

2. Mục tiêu nghiên cứu (là gì?)

n Mục tiêu tổng quát n Mục tiêu cụ thể

o Hiểu bản chất của sự vật, hiện tượng nghiên cứu; o Hiểu quan hệ giữa các đặc tính (biến) của sự vật,

hiện tượng nghiên cứu;

o Đề xuất các giải pháp, ý kiến giúp cải tiến, chỉnh sửa, hoặc đề xuất chính sách, phương án sản xuất, kinh doanh

Cách viết đề cương NC khoa học

3. Câu hỏi nghiên cứu (là gì?)

o Câu hỏi nhằm mô tả của sự vật, hiện tượng

nghiên cứu;

o Câu hỏi nhằm tìm hiểu quan hệ giữa các đặc tính

(biến) của sự vật, hiện tượng nghiên cứu; o Câu hỏi về các giải pháp, ý kiến hoặc đề xuất

chính sách có tính khả thi.

Cách viết đề cương NC khoa học

4. Tổng quan tài liệu và cơ sở lý thuyết

(sơ lược) 1. Các lý thuyết nào liên quan đề tài này?

o Các khái niệm; o Các lý thuyết liên quan; o Các mô hình nghiên cứu mang tính lý thuyết.

Cách viết đề cương NC khoa học

4. Tổng quan tài liệu và cơ sở lý thuyết

2. Vấn đề này đã được nghiên cứu như thế nào?

o Ai nghiên cứu? o Dùng phương pháp nghiên cứu nào? o Dùng các mô hình nghiên cứu nào? o Kết luận như thế nào? o Bài học kinh nghiệm về phương pháp là gì?

Cách viết đề cương NC khoa học

5. Phương pháp nghiên cứu

1. Giả thiết nghiên cứu

o Trình bày các giả thiết nghiên cứu tương ứng với

câu hỏi nghiên cứu n Giả thiết mô tả n Giả thiết tương quan n Giả thiết giải thích (nguyên nhân, kết quả)

Cách viết đề cương NC khoa học

5. Phương pháp nghiên cứu

2. Các loại số liệu cần thu thập cho nghiên cứu o Số liệu thứ cấp (loại nào, dạng nào, chỉ tiêu gì?) o Số liệu sơ cấp (loại nào, dạng nào, chỉ tiêu gì?)

Cách viết đề cương NC khoa học

5. Phương pháp nghiên cứu

3. Nguồn và cách thu thập các loại số liệu o Số liệu thứ cấp (nguồn nào, ở đâu?) o Số liệu sơ cấp

n Nguồn (Từ ai? Bao nhiêu người?) n Cách thức chọn mẫu để thu thập dữ liệu. n Cách thức thu thập dữ liệu (điều tra, phỏng vấn, phỏng vấn chuyên gia, phỏng vấn nhóm, v.v.)

Cách viết đề cương NC khoa học

5. Phương pháp nghiên cứu

4. Phương pháp phân tích xử lý số liệu

o Thống kê mô tả; o Thống kê so sánh; o Thống kê liên quan (tương quan, hồi quy) o Các loại khác o Công cụ phân tích (phần mềm thống kê)

Cách viết đề cương NC khoa học

4. Cấu trúc dự kiến của báo cáo kết quả

1. Đặt vấn đề 2. Chương 1. Tổng quan tài liệu và cơ sở lý thuyết 3. Chương 2. Phương pháp nghiên cứu 4. Chương 3. Kết quả và thảo luận 5. Chương 4. Kết luận và đề nghị 6. Tài liệu tham khảo 7. Phụ lục (nếu có)