Bài giảng Quản lý thu ngân sách nhà nước: Chương 1 - Phạm Hoàng Phương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Quản lý thu ngân sách nhà nước - Chương 1: Tổng quan về quản lý thu ngân sách nhà nước, cung cấp cho người học những kiến thức như khái niệm và phân loại thu ngân sách nhà nước; quản lý thu ngân sách nhà nước; nội dung quản lý thu ngân sách nhà nước; chức năng, nhiệm vụ và bộ máy của cơ quan thu và kho bạc nhà nước. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Quản lý thu ngân sách nhà nước: Chương 1 - Phạm Hoàng Phương

HỌC VIỆN TÀI CHÍNH BỘ MÔN QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CÔNG QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
GIỚI THIỆU CHUNG 2 Thời gian nghiên cứu môn học: - Số tín chỉ: 2 tín chỉ - Số tiết nghiên cứu trên lớp: 33 tiết - Số tiết hệ thống môn học: 3 tiết Yêu cầu học tập: - Tài liệu bắt buộc: giáo trình, slide bài giảng, tài liệu tham khảo bắt buộc - Nghiên cứu giáo trình, slide bài giảng, tài liệu tham khảo và chuẩn bị câu hỏi, bài tập trước khi lên lớp Phương pháp dạy học chính: thuyết trình & làm việc nhóm Phạm Hoàng Phương Khoa Tài chính công - HVTC 04 Tháng Giêng 2022
GIỚI THIỆU CHUNG  Điều kiện dự thi Học trên lớp > 70% số tiết lên lớp • Đánh giá điểm kiểm tra: - Bài kiểm tra: kiểm tra trắc nghiệm/viết (50%) - Điểm nhóm (50%)  Thi hết môn/học phần: Tự luận viết Thời gian: 90 phút Kết cấu đề thi: 4 câu trong đó: o 2 câu hỏi lý thuyết: 2,5 điểm/câu o 1 câu hỏi bài tâp/tình huống: 3 điểm o 1 câu hỏi suy luận: 2 điểm
TÀI LIỆU BẮT BUỘC
NỘI DUNG TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 1 XÂY DỰNG DỰ TOÁN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 2 CHẤP HÀNH VÀ QUYẾT TOÁN THU NSNN 3 KIỂM TOÁN VÀ ĐÁNH GIÁ QUẢN LÝ THU NSNN 4
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 1 KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 2 QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 3 NỘI DUNG QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 4 CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ VÀ BỘ MÁY CỦA CƠ QUAN THU VÀ KHO BẠC NHÀ NƯỚC
THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC  Góc độ kinh tế:  Thuộc phạm trù phân phối của cải xã hội, gắn với sự tạo lập quỹ NSNN;  Bản chất thể hiện mối quan hệ về lợi ích giữa Nhà nước và các chủ thể khác.  Góc độ pháp lý:  Khoản thu bằng tiền do các cơ quan quyền lực quyết định (doanh thu thuộc ngân sách nhà nước). “Thu ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do các cơ quan quyền lực nhà nước quyết định.” (Luật Ngân sách nhà nước 2015)
THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Phân loại thu ngân sách nhà nước căn cứ vào phạm vi phát sinh:  Thu nội địa bao gồm các khoản thu phát sinh tại lãnh thổ Việt Nam; các loại thuế như thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế tiêu thụ đặc biệt,...; phí, lệ phí; thu bán cổ phần các doanh nghiệp nhà nước; thu từ hoạt động xổ số kiến thiết...;  Thu ngoài nước bao gồm các khoản thu phát sinh từ các hoạt động bên ngoài lãnh thổ Việt Nam; các khoản thu viện trợ không hoàn lại của chính phủ nước ngoài, các tổ chức quốc tế và cá nhân ở ngoài nước cho Nhà nước Việt Nam Ý nghĩa:  Cho phép đánh giá được mức độ thu ngân sách từ trong nước, ngoài nước từ đó có chính sách, biện pháp khai thác các nguồn thu cho hợp lý để đảm bảo an ninh tài chính quốc gia và tính độc lập, tự chủ trong điều hành ngân sách nhà nước.
THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Phân loại thu ngân sách nhà nước căn cứ vào nội dung kinh tế:  Thu từ thuế, phí và lệ phí;  Thu từ tài sản, đóng góp xã hội và thu khác;  Các khoản viện trợ không hoàn lại;  Thu bán cổ phần của Nhà nước/Các khoản thu hồi vốn của Nhà nước đầu tư tại các tổ chức kinh tế. Ý nghĩa:  Cho phép đánh giá tính cân đối, bền vững, hợp lý về cơ cấu của các nguồn thu phục vụ cho việc hoạch định chính sách cũng như tổ chức điều hành ngân sách phù hợp với các mục tiêu mà Nhà nước theo đuổi trong từng thời kỳ.
THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Phân loại thu ngân sách nhà nước căn cứ vào phân cấp nguồn thu giữa các cấp chính quyền trong thời kỳ ổn định ngân sách:  Các khoản thu ngân sách từng cấp chính quyền hưởng;  Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm (%) giữa các cấp ngân sách;  Các khoản thu bổ sung cân đối và bổ sung có mục tiêu từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới trực tiếp. Ý nghĩa:  Cơ sở cho việc xem xét tính cân đối, bền vững, hợp lý về cơ cấu của các nguồn thu của từng cấp chính quyền;  Giúp xác định mức độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong quản lý ngân sách của từng cấp chính quyền nhằm đạt các mục tiêu kỷ luật tài khóa, hiệu quả phân bổ và hiệu quả hoạt động trong quản lý ngân sách nhà nước.
QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Khái niệm: “Quản lý thu ngân sách nhà nước được hiểu là quá trình các cơ quan thu xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, theo dõi và đánh giá quá trình thực hiện kế hoạch thu ngân sách nhà nước” - Chủ thể quản lý - Nội dung quản lý - Đối tượng quản lý - Mục tiêu quản lý
QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Các nguyên tắc quản lý: (4)  Toàn bộ các khoản thu ngân sách nhà nước phải được dự toán, tổng hợp đầy đủ vào ngân sách nhà nước;  Toàn bộ các khoản thu ngân sách nhà nước phải được nộp qua tài khoản của Kho bạc Nhà nước tại ngân hàng thương mại hoặc nộp trực tiếp tại Kho bạc Nhà nước;  Các khoản thu ngân sách nhà nước phải hạch toán theo đúng chế độ kế toán nhà nước, đúng mục lục ngân sách nhà nước, đúng niên độ ngân sách;  Công khai thủ tục thu ngân sách nhà nước. Vì sao có các nguyên tắc trên, mục đích và nội dung yêu cầu của nguyên tắc?
QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thu: (5)  Hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về thu ngân sách nhà nước;  Tổ chức bộ máy quản lý thu, sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các cơ quan thu với các cơ quan nhà nước khác và năng lực cán bộ quản lý thu ngân sách nhà nước;  Hiểu biết pháp luật thu ngân sách nhà nước, tính tự giác của tổ chức và cá nhân thực hiện nghĩa vụ đối với ngân sách nhà nước;  Cơ sở vật chất phục vụ cho công tác quản lý thu ngân sách nhà nước;  Toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế.
QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Nội dung quản lý: Theo các khâu của quy trình quản lý ngân sách nhà nước  Thứ nhất: Xây dựng dự toán thu ngân sách nhà nước  Thứ hai: Tổ chức thực hiện dự toán thu ngân sách nhà nước.  Thứ ba: Giai đoạn kiểm toán và đánh giá tình hình thực hiện dự toán thu ngân sách nhà nước.
1. XÂY DỰNG DỰ TOÁN  Quá trình các tổ chức thu xác định mục tiêu, nhiệm vụ về thu và phương pháp thực hiện trình các cơ quan có thẩm quyền quyết định;  Kết quả là dự toán thu ngân sách được các cấp có thẩm quyền quyết định và trở thành căn cứ pháp lý để tổ chức thu, theo dõi, đánh giá kết quả thực hiện thu NSNN;  Căn cứ quan trọng để lập dự toán thu NSNN hàng năm là Kế hoạch tài chính 05 năm và Kế hoạch tài chính - NSNN 03 năm;  Kế hoạch thu NSNN phải tổng hợp theo từng khoản thu, từng lĩnh vực thu và được tổng hợp theo đúng nội dung, mẫu biểu, thời hạn quy định và có kèm báo cáo giải trình, thuyết minh về cơ sở, căn cứ tính toán;  Kế hoạch thu ngân sách là cơ sở để Quốc hội, Hội đồng nhân dân thảo luận và quyết định về dự toán thu NSNN.
2. TỔ CHỨC THỰC HIỆN DỰ TOÁN  Cơ quan thu theo dõi, kiểm tra, đo lường kết quả đạt được để có biện pháp giải quyết phù hợp;  Tất cả các khoản thu phải được nộp qua ngân hàng được KBNN chấp nhận phối hợp thu hoặc ủy nhiệm thu hoặc nộp trực tiếp tại KBNN;  Các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan đến thu NSNN hạch toán kế toán, báo cáo và quyết toán NSNN; KBNN phải điều tiết các khoản thu cho ngân sách các cấp theo đúng quy định;  Cơ quan thuế tăng cường phổ biến, tuyên truyền, hướng dẫn pháp luật về thuế; công khai các thủ tục về thuế đi cùng với việc tăng cường kiểm tra, thanh tra thuế và xử phạt các hành vi vi phạm pháp luật thuế.
3. KIỂM TOÁN VÀ ĐÁNH GIÁ  Kiểm toán nhà nước có chức năng đánh giá, xác nhận, kết luận và kiến nghị đối với việc quản lý thu ngân sách nhà nước;  Các cơ quan thu đánh giá tình hình thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ chủ yếu trong quản lý thu ngân sách nhà nước.
CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ VÀ BỘ MÁY CỦA CƠ QUAN THU VÀ KHO BẠC NHÀ NƯỚC  Cơ quan thuế  Cơ quan hải quan  Cơ quan tài chính  Kho bạc Nhà nước
CƠ QUAN THUẾ  Cơ cấu tổ chức:  Tổng cục Thuế  Cục Thuế ở các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương  Chi cục Thuế ở các huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh  Chức năng, nhiệm vụ:  Tham mưu  Tổ chức quản lý thuế
CƠ QUAN HẢI QUAN  Cơ cấu tổ chức:  Tổng cục Hải quan  Cục Hải quan ở các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương  Chi cục Hải quan ở các huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh  Chức năng, nhiệm vụ:  Chức năng quản lý thuế và các khoản thu khác đối với hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu  Xây dựng dự toán thu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu hàng năm  Tổ chức thực hiện  Kiến nghị với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền về chính sách thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu