Bài giảng “Siêu âm tim trong bệnh động mạch vành” giới thiệu tới người đọc về bệnh động mạch vành tim, nhắc lại giải phẫu động mạch vành và các vùng cơ tim được tưới máu bởi các nhánh động mạch vành, sinh lý tuần hoàn vành, các mặt cắt và phân bố vùng tưới máu thất trái,… Mời các bạn cung tham khảo nội dung chi tiết.
1
Nhắc lại giải phẫu ĐMV và các vùng cơ tim được tưới máu bởi các nhánh ĐMV
2
3
Nhắc lại giải phẫu ĐMV và các vùng cơ tim được tưới máu bởi các nhánh ĐMV
• Maët caét caïnh öùc truïc ngang , ngang van ÑMC giuùp thaáy choã
•
•
xuaát phaùt ÑMV traùi vaø ÑMV phaûi -ÑMV traùi , ÑMV phaûi : Töø ÑMC , xoang valsalva, ngay treân choã gaén van ÑMC -ÑMV traùi ( Left coronary artery ): Thân chính daøi : 10-15mm , ñöôøng kính : 3-10mm, chia ñoâi thaønh 2 nhaùnh laø nhaùnh xuoáng tröôùc vaùch lieân thaát ( Interventricular artery –IVA) hay còn gọi là động mạch xuống trái ( Left anterior descending) chạy dọc theo rãnh liên thất xuống mỏm tim chia thành các nhánh nhỏ cung cấp máu cho vách liên thất, thành trước thất trái và mỏm tim .
4
Nhắc lại giải phẫu ĐMV và các vùng cơ tim được tưới máu bởi các nhánh ĐMV
•
• Nhánh thứ 2 của động mạch vành trái là nhaùnh muõ traùi ( Left cirumflex artery ) chạy dọc rãnh nhĩ thất và kết thúc bằng 1 số nhánh rìa cung cấp máu cho thành bên , thành sau thất trái và nhĩ trái -ÑMV phaûi ( Right coronary artery ) : ñöôøng kính # 2-3 mm. Chia thành nhiều nhánh nhỏ : nhánh nón , nhánh động mạch nút xoang , nhánh động mạch vách trên P ,nhánh xuống sau , nhánh động mạch nút nhĩ thất .Các nháhh này nuôi thất P , nhĩ P và 1 phần vách liên thất phần nền, phần thành sau và nối với nhánh xuống trước trái của động mạch vành trái
5
• -Lưu lượng tuần hoàn vành vào khoảng 225-
250ml, chiếm 4.5-5% cung lượng tim
• -Khối lượng cơ tim chiếm khoảng 0.5% khối
lượng cơ thể. Hiệu xuất sử dụng oxy của tuần hoàn vành cao nhất trong cơ thể . Độ bão hòa oxy của tĩnh mạch vành 25-30% so với độ bão hòa oxy của tĩnh mạch chủ 60-70% .Như vậy trong trường hợp nhu cầu oxy của cơ tim tăng lên , tuần hoàn vành không thể tăng hiệu số sử dung oxy, mà chỉ bằng cách tăng cung lượng vành
6
ĐM vành Hẹp < 50% thường không ảnh hưởng đến dự trữ vành gì trên các phương pháp thăm dò chức năng và lâm sàng
7
cơ tim khi nghỉ ngơi
máu cơ tim mới xuất hiện
là tất cả
8
9
4. Beân ñaùy 5. Tröôùc giöõa 6. Tröôùc ñaùy 7. Sau giöõa 8. sau ñaùy • 9. vuøng moûm •
10
11
vuøng 1, 2,9,5,6,
descending coronary artery ) vuøng 4
artery) : vuøng 3, 4, 7, 8.
12
• Vùng cơ tim oxy không được cung cấp máu đầy đủ - > thiếu máu , sức co bóp sẽ giảm -> suy ra gián tiếp ĐM vành bị tổn thương
• Đánh giá mức độ giảm vận động vùng của cơ tim
phụ thuộc khá nhiều vào kinh nghiệm của người làm siêu âm
• Hoaïi töû cô tim seõ bieåu hieän treân SAÂT baèng : • -Roái loaïn khu truù vaän ñoäng taâm thaát • -Thay ñoåi ñoä daøy vaùch thaát • -Thay ñoåi caáu truùc eùcho cô tim •
13
Ngang coät cô Ngang moûm tim
14
thöùc:
15
• 2.Thay ñoåi ñoä daøy vaùch thaát. • Vaøo thì taâm thu vaùch thaát bò hoaïi töû seõ khoâng daøy hoaëc giaûm ñoä daøy. Giaûm ñoä daøy thì taâm thu laø bieåu hieän cuûa toån thöông thieáu maùu naëng.
• 3.Thay ñoåi caáu truùc eùcho cô tim. • Vuøng hoaïi töû thaønh seïo , döôùi tia echo seõ saùng hôn cô tim bình
thöôøng.
• Trong NMCT thaát phaûi do taéc ÑM vaønh phaûi, daáu hieäu echo
chuyeân bieät nhaát laø daáu roái loïan vaän ñoäng vuøng cuûa thaønh töï do thaát phaûi, coù theå coù keøm daõn thaát phaûi, ôû van 3 laù, roái loïan vaän ñoäng vuøng cuûa thaønh döôùi vaø thaønh sau thaát traùi.
16
vaän ñoäng khu truù vaø chöùc naêng thaát traùi khi ñieàu trò baèng thuoác tan cuïc maùu coù hieäu quaû . Toát nhaát , phaûi thöïc hieän ñieàu trò naøy trong voøng ba giôø ñaàu cuûa khôûi beänh.
17
18
*Tuùi phình thaát traùi : Töông ñoái thöôøng gaëp .Taàn suaát # 3.5- 38% Thöôøng xaûy ra ôû vuûng moûm vaø vaùch tröôùc thaát traùi töø N1-> N14 Taïi tuùi phình, vaùch tim daõn vaø moûng hôn , coå tuùi phình laø choã noái giöõa tuùi phình vôùi phaàn cô tim coøn laønh , coå thöôøng lôùn
19
20
*Tuùi phình giaû : Ít gaëp . Do vaùch töï do bò vôõ nhöng maøng bao tim coøn nguyeân -> Khoâng coù traøn maùu maøng tim . Coå tuùi phình thöôøng heïp .Tyû leä ñöôøng kính coå / ñöôøng kính tuùi phình < 0.5 ( Phình thaät töø 0.9-1) *Thoâng lieân thaát maéc phaûi do nhoài maùu cô tim Thöôøng xaûy ra tuaàn ñaàu sau khôûi beänh . Loã thuûng coù theå ôû ngay vaùch lieân thaát bò nhoài maùu hay choã noái giöõa vaùch bò toån thöông vaø vaùch lieân thaát Khaûo saùt : maët caét 4 buoàng töø moûm , 4 buoàng döôùi söôøn vaø caïnh öùc truïc ngang
21
22
23
Hôû van hai laù : Thöôøng gaëp. Hay xaûy ra vaøo tuaàn ñaàu cuûa NMCT caáp. Hôû hai laù laø do roái loaïn vaän ñoäng hay do ñöùt cô truï cuûa van hai laù. Thöôøng NMCT caáp maø do taéc ÑM muõ hay gaây hôû van hai laù. Hình aûnh sieâu aâm tim cho thaáy 2 laù khoâng aùp saùt vaøo nhau , 1 laù seõ laät vaøo trong trong nhó traùi trong kyø taâm thu. Sieâu aâm Doppler seõ cho thaáy hình aûnh doøng maøu phuït ngöôïc töø thaát traùi vaøo nhó traùi.
24
*Vôõ thaønh töï do cuûa taâm thaát.
Bieán chöùng naøy cuõng thöôøng xaûy ra vaøo tuaàn ñaàu cuûa beänh caûnh NMCT caáp. Vôõ thaønh töï do taâm thaát coù theå chæ laø moät veät nhoû, coù theå laø moät loå thuûng lôùn. Trong tröôøng hôïp loå thuûng lôùn thì seõ laø beänh caûnh traøn maùu maøng tim löôïng nhieàu, gaây cheøn eùp tim caáp. Sieâu aâm tim 2D vaø Doppler coù theå phaùt hieän ñöôïc loå thuûng, doøng maùu ñi töø taâm thaát ra khoang maøng ngoaøi tim, traøn dòch maøng ngoaøi tim, daáu hieäu cheøn eùp tim caáp. SAÂT laø phöông tieän höõu duïng nhaát trong chaån ñoaùn bieán chöùng naøy.
25
*Coù theå thaáy tình traïng vieâm maøng ngoøai tim trong giai ñoïan caáp cuûa NMCT hoaëc trong giai ñoïan muoän . Löôïng dòch thöôøng ít, coøn neáu coù nhieàu dòch gaây cheøn eùp tim caáp thì phaûi coi chöøng laø coù vôõ thaønh töï do taâm thaát.
*Huyết khối vùng mỏm thất trái
26
27
28
29
30
