Thuè c  c è  s ¸p

-BÞ chi phèi bëi hÖ TK thùc vËt, TKT¦, chøc n¨ng “ t©m

I.Thuèc liÔm h·n (cÇm må h«i): A.Må h«i:-§­îc tiÕt tõ tuyÕn må h«i chñ h∙n”.

-Chøc n¨ng sinh lý: tiÕt må h«i  th¶i nhiÖt  ®iÒu hoµ

th©n nhiÖt.

-BÖnh lý: + rèi lo¹n TK TV  Chøng: hµn h·n (tù h·n),

nhiÖt h·n , ®¹o h·n, må h«i bµn tay, bµn ch©n; v« h·n

+sèt cao, chuyÓn ho¸ c¬ b¶n t¨ng.

B. Thuè c   liÔm h∙n: thu gi÷ må h«i khi rèi lo¹n TKTV. 1.§Æc ®iÓm: tÝnh b×nh, vÞ chua, QK: t©m ,. ..+ 2.T¸c dông – chØ ®Þnh: CÇm må h«i, trÞ triÖu chøng: må h«i ra qu¸ møc b×nh th­êng: tù h·n, ®¹o h·n…

3.Phèi hîp thuèc: + thuèc trÞ Ng/ n:

-Tù h·n ( hµn) + thuèc cã biÓu liÔm h·n. -§¹o h·n ( nhiÖt) + thuèc bæ t©m ©m, thanh t©m… + Thuèc an thÇn

VÞ thuèc liÔm h·n.

Ngò vÞ tö (chua, «n; QK: t©m, can, tú phÕ, thËn) CN-CT: -CÇm må h«I  TrÞ : må h«I nhiÒu.

-Bæ thËn  TrÞ: tiÓu nhiÒu, ®¸I dÇm, di méng tinh -ChØ ho  TrÞ: ho khan, ho phÕ t¸o. -Sinh t©n dÞch TrÞ t©n dÞch hao tæn.

3.C¸c vÞ thuèc kh¸c:

Ma hoµng c¨n, ngò béi tö, t¸o nh©n, b¹ch th­îc, s¬n thï du,

liªn nhôc…

Thuèc cè tinh s¸p niÖu.

Thuèc cã t¸c dông trÞ chøng tiÓu tiÖn nhiÒu, di tinh, di niÖu. 1.§Æc ®iÓm: vÞ chua, tÝnh b×nh / «n / l­¬ng; QK : thËn, …+ 2.T¸c dông – chØ ®Þnh: cè tinh, s¸p niÖu, trÞ triÖu chøng: -TiÓu tiÖn: nhiÒu, kh«ng tù chñ, ®¸i th¸o, ®¸i ®­êng. -Di, méng, ho¹t tinh. -KhÝ h­ ( ®íi h¹)

3.Phèi hîp thuèc: thuèc trÞ ng/n:

+ thuèc bæ thËn. + thuèc bæ thËn ©m.

-ThËn d­¬ng h­ -ThËn ©m h­ -ThÊp nhiÖt ( viªm, nhiÔm khuÈn) + thuèc thanh nhiÖt

4.Cæ ph­¬ng: B¸t vÞ gia gi¶m, lôc vÞ gia gi¶m, bæ thËn cè tinh

hoµn.

5.Chó ý:- tr¸nh nhÇm lÉn víi chøng viªm tiÕt niÖu ( tiÓu buèt, d¾t)

VÞ thuèc cè tinh s¸p niÖu

1.S¬n thï du (chua, ch¸t; «n; QK: can, thËn). CN-CT:-cè tinh s¸p niÖu -->TrÞ: tiÓu nhiÒu, di tinh, kinh nhiÒu.

-Bæ can thËn  TrÞ: liÖt d­¬ng, ®au l­ng, gèi; ï tai… -CÇm må h«i trÞ: må h«I nhiÒu 2.KhiÕm thùc ( ngät, ch¸t; b×nh ; QK: thËn, tú) CN-CT: -Bæ thËn, cè tinh: trÞ di tinh, b¹ch ®íi, tiÓu nhiÒu

-KiÖn tú  TrÞ : tiªu ch¶y, -CÇm må h«i.

3.Kim anh tö ( Chua, ch¸t;b×nh; QK: thËn, phÕ tú) CN-CT:-Cè thËn s¸p tinh TrÞ: di tinh, xÝch b¹ch ®íi, tiÓu nhiÒu.

-CÇm tiªu ch¶y TrÞ: tiªu ch¶y, lþ.

Chó ý: bá h¹t. 4.VÞ kh¸c: tang phiªu tiªu, phóc bån tö.

Thuèc s¸p tr­êng chØ t¶

A.Chøng tiªu ch¶y: -do nhiÒu nguyªn nh©n.

-YHCT: h­ - thùc, hµn - nhiÖt PP trÞ kh¸c nhau.

B. Thuèc s¸p tr­êng chØ t¶: cÇm chøng tiªu ch¶y 1.§Æc ®iÓm: vÞ chua, tÝnh b×nh/ «n; QK: ®aÞ tr­êng, tú, vÞ. 2.T¸c dông – chØ ®Þnh: cÇm tiªu ch¶y, trÞ triªô chøng:

-Tiªu ch¶y  mÊt n­íc ( hµn / nhiÖt)

3.Phèi hîp thuèc: + thuèc trÞ ng/ nh:

+ kiÖn tú, «n trung, ho¸ thÊp.

-Tú vÞ h­ hµn -ThËn d­¬ng h­ + bæ thËn d­¬ng. -ThÊp nhiÖt ( nhiÔm khuÈn) + thuèc thanh nhiÖt t¸o thÊp …

4.Cæ ph­¬ng: b×nh vÞ t¸n, ho¾c h­¬ng chÝnh khÝ t¸n… 5.Chó ý: kh«ng dïng khi nhiÔm khuÈn / ruét ( cÊp), lþ trùc khuÈn.

VÞ thuèc s¸p tr­êng chØ t¶

1.Ngò béi tö ( chua , ch¸t; b×nh; QK: ®¹i tr­êng, phÕ, thËn) CN-CT: -CÇm tiªu ch¶y  trÞ tiªu ch¶y.

-CÇm må h«I  trÞ må h«I nhiÒu. -S¸t khuÈn  TrÞ môn nhät, viªm r¨ng lîi…

2.¤ mai ( chua, ch¸t; b×nh; QK: tú, can , phÕ). CN-CT: -CÇm tiªu ch¶y TrÞ: tiªu ch¶y, lþ.

-CÇm må h«i. -Sinh t©n dÞch, chØ kh¸t. -S¸t trïng  TrÞ: giun ®òa.

3.VÞ kh¸c: æi, sim, liªn nhôc…