Bài giảng Thủy nông Chương 1 Mở đầu trình bày các nội dung chính như: định nghĩa, vấn đề nước tưới trên thế giới, vấn đề thủy nông ở Việt Nam, giới hạn môn học, các thách đố trong tương lai.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Thủy nông: Chương 1
- CHƯƠNG TRÌNH MÔN HỌC THỦY NÔNG
NGÀNH NÔNG HỌC (30 TIẾT)
NỘI DUNG
Chương 1 (3 t): Mở đầu
Chương 2 (4 t): Hệ thống ĐẤTNƯỚCCÂY TRỒNG (*).
Chương 3 (4 t): Bốc thoát hơi Nhu cầu nươc cây trồng (*).
Chương 4 (3 t): Ngấm hút (*).
Chương 5 (4 t): Tính toán chế độ tưới cho cây trồng (*).
Chương 6 (4 t): Các phương pháp tưới (*).
Chương 7 (4 t) : Chế độ tiêu nước mặt (*).
Chương 8 (3 t) : Hệ thống điều tiết nước ruộng.
Chương 9 (4 t) : Biện pháp cánh tác trên đất dốc (*).
Chương 10 (3 t): Biện pháp thủy nông vùng mặn.
Chương 11 (3 t): Biện pháp thủy nông vùng phèn.
Chương 12 (2 t): Chất lượng nước tưới
Phần thực hành (4 tiết): BÀI TẬP TỔNG HỢP – THĂM QUAN
HỆ THỐNG TƯỚI
- TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình Thủy nông. NXB Nông nghiệp.
2. Giáo trình Thủy nông. Tô phúc Tường, 1976.
3. Design and Operation of Farm Irrigation System, M. Jansen, the
American Society of Agricultural Engineers, 1983.
4. Handbook on Pressurized Irrigation Techniques, A. Pholcaides, Rome
2001.
5. Indicators for Comparing Performance of Irrigated Agricultural
Systems, David Molden, et al. Iternational Water Management
Institute, 1998.
6. Introduction to Soil Physics, Daniel Hillel, Academic Press, 1982.
7. Irrigation Principles and Practices, Vaughn E. Hansen, 4 th edition, 1962.
8. Managing Water in Plant Nurseries, Horticultural Research and
Development Coorperation, Nursery Industry Association of Autralia
and NSW Agriculture, 1994.
9. Soil Erosion and Conservation, R.P.C. Morgan, 1986.
10. Soil Science and Management , Edward J. Plaster,
3 th edition 1996.
- Chương 1: MỞ ĐẦU
• NỘI DUNG
• I. ĐỊNH NGHĨA.
• II. VẤN ĐỀ NƯỚC TƯỚI TRÊN THẾ
GIỚI.
• III. VẤN ĐỀ THỦY NÔNG Ở VIỆT NAM.
• IV. GIỚI HẠN MÔN HỌC.
• V. CÁC THÁCH ĐỐ TRONG TƯƠNG LAI.
- I. ĐỊNH NGHĨA
A. TỔNG QUÁT:
Nhằm mục đích tìm hiểu mối quan hệ về lượng nước &
chất lượng nước với các lãnh vực khác (nói chung) và
trong lãnh vực nông nghiệp (nói riêng)
• CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN NƯỚC:
Các lãnh vực sử dụng nước (đa dạng, tăng dần).
Tài nguyên nước (nguồn nước khan hiếm v.v..).
Chất lượng nước (ô nhiễm).
B. TẠI SAO PHẢI CÓ BIỆN PHÁP THỦY NÔNG?
Sản lượng (P) = Y * S * n
+ Tăng năng suất (?)
+ Tăng diện tích (?)
+ Tăng số mùa vụ (=> tưới mùa nắng, tiêu mùa mưa).
- I. ĐỊNH NGHĨA (TT)
C. THỦY NÔNG LÀ GÌ? (NƯỚCPHÂNCẦNGIỐNG)
1. Chế độ ẩm trong đất thích hợp cho sự phát triển cây trồng.
=> 1.1. TƯỚI (mùa khô) => nguồn nước, lượng và chất lượng
nước tưới v.v….
1.2. TIÊU (mùa mưa) => lượng nước, thời gian v.v..
2. Dùng nước CẢI TẠO ĐẤT & duy trì độ phì của đất.
=> * Thủy nông vùng mặn.
=> * Thủy nông vùng phèn.
=> * Canh tác trên đất dốc (CHỐNG XÓI MÒN).
3. Tiết kiệm nước (=> SINH HOẠT, CÔNGNGHIỆP, GIAO THÔNG).
4. Mang lại hiệu qủa kinh tế và xã hội.
- II. VẤN ĐỀ THỦY NÔNG TRÊN
THẾ GIỚI
DIỆN TÍCH ĐẤT CANH TÁC CÓ TƯỚI TĂNG
RẤT CHẬM (HÌNH 1).
CÁC LÝ DO:
+ NGUỒN NƯỚC KHÔNG THUẬN LỢI (ÍT, XA)
+ CHẤT LƯỢNG GIẢM.
(Ô NHIỄM, NHIỄM MẶN, NHIỄM PHÈN V.V..)
+ CHI PHÍ ĐẦU TƯ CAO.
+ CẠNH TRANH TÀI NGUYÊN NƯỚC.
(NÔNG NGHIỆP, CÔNG NGHIỆP, SINH HOẠT V.V...)
- III. VẤN ĐỀ THỦY NÔNG
Ở VIỆT NAM
ĐẶC TÍNH CHUNG:
+ DỒI DÀO (HÌNH 3.1).
+ SÔNG NGÒI CHẰNG CHỊT (NAM BỘ)
+ MỘT SỐ NGUỒN NƯỚC BẮT NGUỒN
TỪ NƯỚC NGOÀI (MEKONG, SÔNG HỒNG)
PHÂN BỐ THEO VÙNG.
PHÂN BỐ THEO MÙA.
- VẤN ĐỀ THỦY NÔNG Ở VIỆT NAM
1. VÙNG NAM BỘ.
TƯƠNG ĐỐI DỒI DÀO NGUỒN NƯỚC.
BẰNG PHẲNG
LÚA TĂNG VỤ.
NHIỄM MẶN – NHIỄM PHÈN.
2. VÙNG ĐÔNG NAM BỘ.
TƯƠNG ĐỐI DỐC (=> XÓI MÒN)
CÂY CÔNG NGHIỆP.
ÍT NHIỄM MẶN – ÍT NHIỄM PHÈN.
CUNG CẤP NƯỚC SINH HOẠT CHO TP HCM
DỄ THIẾU NƯỚC MÙA KHÔ.
- VẤN ĐỀ THỦY NÔNG Ở VN (TT)
3. VÙNG NAM TRUNG BỘ.
ĐẤT HẸP – SÔNG DỐC, NGẮN.
CẦN NHIỀU CÔNG TRÌNH THỦY LỢI (ĐA
MỤC TIÊU)
4. VÙNG TÂY NGUYÊN.
ĐẤT DỐC (DỄ BỊ XÓI MÒN).
DỄ THIẾU NƯỚC MÙA KHÔ.
CÔNG TRÌNH HỒ CHỨA NƯỚC NHỎ.
5. VÙNG BẮC BỘ.
ĐỊA HÌNH TƯƠNG ĐỐI DỐC (=> XÓI MÒN)
LŨ LỤT – HẠN HÁN.
CÔNG TRÌNH THỦY NÔNG ĐA MỤC TIÊU.
- ĐẶC TÍNH 1 SỐ SÔNG NGÒI Ở VN
Löu vöïc Nöôùc muøa khoâ Luõ luït muøa möa Nöôùc Nöôùc Löu vöïc
soâng maët ngaàm
Thieáu Xaâm Luït do Ngaäp do OÂ nhieãm OÂ nhieãm Xuoáng
nhaäp soâng tieâu caáp
maën thoaùt
Baéc Giang Trung Khoâng Trung Trung Thaáp Thaáp
Kyø Cuøng bình coù bình bình
Soâng ít Cao Cao Cao Cao Tieàm Cao
Hoàng aån
Maõ Cao Cao Cao Cao Thaáp Thaáp
Caû ít Cao Cao Cao Thaáp Thaáp
Thu Boàn ít Tieàm Cao Cao Tieàm
aån aån
Ba ít Thaáp Cao Cao Thaáp Thaáp Cao
Ñoàng Nai Cao Cao Thaáp Trung Cao Thaáp
bình
ÑBSCL Trung Cao Cao Cao Trung Thaáp Khoâng
bình bình coù
Srepok Trung Khoâng Thaáp Thaáp Thaáp Thaáp Cao
bình coù
cao
Ghi chuù: Khoâng coù: khoâng bieát, khoâng taùc duïng luùc naøy nhöng coù theå coù trong töông lai
- CÁC BIỆN PHÁP CANH TÁC
A. Loại canh tác nông nghiệp
• Quãng canh (dựa vào diện tích)
• Thâm canh (dựa vào mùa vụ)
B. Dựa vào môi trường canh tác
Dựa vào đất
Dựa vào giá thể
Dựa vào dung dịch (thủy canh)
C. Biện pháp quản lý
Không kiểm soát (đồng ruộng)
Nhà lưới (sâu bệnh)
Nhà kính (khí hậu, sâu bệnh)
- IV. CÁC MÔN HỌC LIÊN HỆ
VÀ GIỚI HẠN MÔN HỌC
I. KHOA HỌC CƠ SỞ. (TOÁN – HÓA)
II. KHOA HỌC TỰ NHIÊN (CHUYÊN MÔN).
* Sinh lý thực vật.
* Khí tượng nông nghiệp.
* (Hệ thống) Canh tác * Giống Di truyền.
* Bảo vệ thực vật (côn trùng, sâu bệnh, thuốc)
* Khoa học đất. * Độ phì, phân bón.
III. KINH TẾ XÃ HỘI HỌC.
* Khuyến nông
* Văn hóa – Xã hội (dân tộc học)
* Kinh tế – tiếp thị
* Môi trường
- V. NHỮNG THÁCH ĐỐ TRONG
TƯƠNG LAI
• HIỆN ĐẠI HÓA.
• CÓ HIỆU QỦA KINH TẾ.
• NGUỒN NĂNG LƯỢNG.
• MÔI TRƯỜNG & SỨC KHOẺ CON NGƯỜI.
• SỐ LIỆU THỰC ĐO.
• KHÓ KHĂN TRONG VIỆC VẬN HÀNH.
ĐẦU TƯ hệ thống tưới ở các mức độ :
TRANG TRẠI, LÀNG XÃ, QUỐC GIA VÀ CẢ
QUỐC TẾ
(đã được thảo luận tại Maryland, USA, 1315/5/1980)
- CÂU HỎI ÔN TẬP
1. CÁC LOẠI NGUỒN NƯỚC CÓ THỂ SỬ DỤNG
TRONG CÔNG TÁC TƯỚI. ƯU KHUYẾT ĐIỂM
CỦA TỪNG LOẠI NGUỒN NƯỚC TRÊN ĐÂY.
2. CÁC VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA THỦY NÔNG?
3. CÁC NHIỆM VỤ CHÍNH CỦA CÔNG TÁC
THỦY NÔNG Ở CAO NGUYÊN.
4. NÊU NHỮNG THUẬN LỢI Ở NHỮNG VÙNG
CÓ TƯỚI (CÓ HỆ THỐNG THỦY LỢI, irrigated
agricultural lands) SO VỚI NHỮNG VÙNG
KHÔNG CÓ TƯỚI (NHỜ NƯỚC MƯA, rainfed
areas)
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
