Bài giảng y học: CÂN BẰNG ACID - BASE

Chia sẻ: Lanh Nguyen | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:51

Thêm vào BST

Báo xấu

205
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các base trong cơ thể có thể được tạo thành từ: Sự dị hóa các acid amin anion như glutamat, aspartat. Sự chuyển hóa ở gan của các anion có nguồn gốc từ thức ăn như acetat, citrat, gluconat, lactat, malat. Quá trình này tạo ra khoảng 60mmol HCO3-/ngày.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng y học: CÂN BẰNG ACID - BASE

CÂN BẰNG ACID - BASE
ĐẠI CƯƠNG ♦ Nephron ♦ Vasa recta
Acid trong cơ thể • Có 2 loại acid trong cơ thể:  acid carbonic  acid noncarbonic
Base trong cơ thể Các base trong cơ thể có thể được tạo thành t ừ: • Sự dị hóa các acid amin anion như glutamat, aspartat. • Sự chuyển hóa ở gan của các anion có nguồn gốc từ thức ăn như acetat, citrat, gluconat, lactat, malat. Quá trình này tạo ra khoảng 60mmol HCO3-/ngày.
[H+], pH bình thường trong các dịch cơ thể Nồng độ của ion H+ trong DNB : 4x10-8Eq/L (1,0x10-8 đến 1,6x10-7Eq/L). pH = log 1/[H+] hoặc pH = -log [H+] Như vậy, [H+] cao thì pH thấp và gây nhiễm toan, ngược lại khi [H+] thấp thì pH cao và gây nhiễm kiềm. pH : 7,35 - 7,45 Giới hạn pH mà cơ thể có thể chịu đựng được là từ 6,8 đến 8 (thường là từ 7-7,7).
Khái niệm về điều hòa thăng bằng kiềm toan Cân bằng acid –base chính là điều hòa [H+] trong các dịch của cơ thể. Thừa [H+] gây ra acidose làm bệnh nhân bị hôn mê và chết. Thiếu [H+] gây ra alcalose và bệnh nhân có thể chết trong các cơn co giật. Cơ thể điều hòa pH thông qua vai trò của: h ệ th ống đ ệm, bộ máy hô hấp và sự trao đổi chất ở thận.
ĐIỀU HÒA TOAN KIỀM • ⊥ plasma có pH = 7,4 ± 0,05 • pH: Toan
Khái niệm về hệ thống đệm Chất đệm là chất có khả năng lấy đi ion H+ hoặc ion OH- khi các ion này xuất hiện trong dung dịch và làm cho pH của dung dịch chỉ thay đổi rất ít. Thành phần của một hệ thống đệm Hệ thống đệm gồm một acid yếu và muối của nó với một loại base mạnh
Phương trình Hendersen-Hasselbalch • pH = 6,1 + log HCO3-/CO2 + Khi [HCO3-] tăng lên hay pCO2 giảm, pH sẽ tăng gọi là nhiễm kiềm. + Khi pCO2 tăng lên hay [HCO3-] giảm, pH sẽ giảm và gọi là nhiễm toan.
Ex1: HCl + NaHCO3 H2CO3 + NaCl H+ + HCO3 Nhịp thở ↑ CO2 ↑ H2O ↑ bài tiết H+ Ex2: NaOH + H2CO3 NaHCO3 + H2O Thận
Ex1: HCl + Na2HPO4 NaH2PO4 + NaCl Thận Ex2: NaOH + NaH2PO4 Na2 HPO4 + H2O Thận
• Hệ thống đệm protein: proteinat/protein HCl + Pr-COONa → Pr-COOH + NaCl NaOH + Pr-COOH → Pr-COONa + H2O
• Hệ thống đệm protein: NH3/NH4+ HCl + NH3 → NH4Cl NaOH + NH4Cl → NH3 + H2O + NaCl
VAI TRÒ CỦA HÔ HẤP TRONG ĐIỀU HÒA CÂN BẰNG ACID-BASE Thay đổi nồng độ khí CO2 hòa tan trong dịch ngoại bào thông qua hoạt động hô hấp. Hoạt động hô hấp : hệ đệm vật lý và mạnh hơn toàn b ộ hệ đệm hóa học của máu khoảng 1 đến 2 lần trong vài phút nhưng không đưa giá trị pH trở lại hoàn toàn bình thường (50-75%).
ĐIỀU HÒA TOAN KIỀM / THẬN KHẢ NĂNG ĐIỀU CHỈNH HCO3-/ ECF:Qua các hđộng: - Bài tiết H+ - Tái hấp thu Na+ - Tái hấp thu HCO3- - Bài tiết NH3 Cứ 1 H+ được bài tiết thì có 1 HCO3- 1 Na+ được tái hấp thu 1 2 3
❖ BÀI TIẾT H+/⊥ - [CO2] / ECF là yếu tố điều hòa bài tiết H+ ở thận. - pH= 7,4 thì [CO2] / ECF là 1,2 mmol/L H+ btiết là 3.5mmol/’ # HCO3- tái hthu: 3,49 mmol/’ NHIỄM TOAN NHIỄM KIỀM -Thận giảm lọc HCO3- -Thận tăng lọc HCO3- -Tăng bài tiết H+. - Giảm bài tiết H+. -Tăng t.h.thu HCO3-. -Giảm t.h.thu HCO3-. Chú ý [K+] và [Cl-] / ECF
⊥ NH3 = 10- 80 µg/ dL Renal inter- Tubular cell Tubular lumen stitial fluid Na+ ATP NH3 NH3 ADP+ Pi Na+ Na+ K+ Cl- HCO3- HCO3- H+ H+ (new) H2 CO3 CA NH4+ + Cl- H2O + CO2 CO2 NH4Cl “H+ KẾT HỢP VỚI HỆ ĐỆM NH3
HIỆU QUẢ ĐIỀU HÒA TOAN KIỀM CỦA THẬN - Khi pH 7.0: Thận hấp thu 2,3 mmol HCO3-/’ - Khi pH 7.6: Thận lấy đi 2,3 mmol HCO3-/’ - pH 7.0 -7.7: Thận ± ↕ 1000 ml chất đệm/ body đưa pH ⊥ sau 2- 3 ngày ⊥ thận có thể thải 500 mmol acid hay kiềm/d
MỘT SỐ CÔNG THỨC TÍNH TOÁN: Chuyển pH sang nồng độ ion H+ Log[H+] = -pH. H+ là nồng độ ion H+ được tính bằng đơn vị mol/L hay eq/L. Nếu chuyển sang đơn vị neq/L, ta có: log [H+] -9 = -pH Chú ý: 1eq = 109 neq → H+ neq/L = antilog (9-pH) VD: pH = 7 , [H+] = antilog (9-7) = 100neq/L.