ÁP XE NÃO

ầ ị Tr n Th  Giang

1

ị ươ Bùi Th  H ng Giang

I. Đ nh nghĩa

ị

II. Nguyên nhân và c  ch  b nh sinh

ơ ế ệ

ệ ả III. B nh c nh lâm sàng

ẩ IV. Ch n đoán

V. Ch n đoán phân bi

ẩ ệ t

VI. Đi u trề

2

ị

ị

I. Đ nh nghĩa

ụ ậ ủ ấ  t p khu trú ch t m  trong nhu

3

Áp xe não là t mô não

Nguyên nhân

ẩ

ả ượ ệ ố ươ

4

ầ c h  th ng th n kinh trung  ộ ễ ự ế ủ Áp xe não x y ra khi vi khu n sinh m  vào  ng qua  đ ế nhi m trùng lan r ng tr c ti p, gián ti p.

5

6

7

Đặc điểm

Các yếu tố nguyên nhân thường gặp

Vi khuẩn gây bệnh loại ái khí

Vi khuẩn gây bệnh loại kị khí

ữ

ươ

ng.

ươ

ng chũm:

ễ Nhi m trùng tai: AXN thùy  thái d ễ Nhi m trùng xoang: AXN  thùy trán. ễ Nhi m trùng x ể AX ti u não.   AXN nhi u ề ổ

ọ

ầ

Anaerobic streptococci Bacterioides Anaerobic streptococci Fusobacteria Anaerobic streptococci

ấ ủ ố ợ

ấ ớ

ạ ươ ế ng s  não do đ n  V t th ườ ặ ng g p  là nguyên nhân th ầ ươ nh t c a ch n th ng đ u  ph i h p v i AXN

Aerobic  streptococci,  Staph .aureus           Staph. aureus Kleibsiella S.pneumoniae   Staph. aureus Pseudomomas

Tai gi a, các xoang  ễ ạ c nh mũi, nhi m  ươ ng chũm trùng x         ắ ừ ổ  ph i,  Thuyên t c t ế ổ áp xe ph i, dãn ph   ụ ủ ả qu n, t  m  màng  ph iổ   ươ ấ ng đ u  Ch n th ậ ẫ ặ ho c các ph u thu t  ề ầ v  th n kinh

8

ạ

ế ủ

ễ 4 giai đo n di n ti n c a áp xe  não

• Viêm não

• L p v  viêm não b  ho i t

• Bao áp xe não phát tri nể

ạ ử ớ ỏ ị

• M t bao áp xe não tr

9

ộ ưở ng thành

Viêm não

10

ạ ử

ớ

ỏ

ị

L p v  viêm não b  ho i t

11

Bao áp xe não phát tri nể

12

ộ

ưở

M t bao áp xe não tr

ng thành

13

Ả

Ệ

B NH C NH LÂM SÀNG

14

ủ

Tri u ch ng c a abscess não còn

ổ

ườ

ư

ệ ụ ph  thu c vào v  trí  ố • AXN thùy trán th ả vô c m, t

ứ ị ộ  abscess ầ ạ ng có r i lo n tâm th n,  ổ  duy kém, nhân cách thay đ i

• AXN g n r nh trung tâm thì h i ch ng tháp

ầ ả ứ ộ

rõ r tệ

ư ồ

ệ ố ươ  trên đ ng  t nh  bán thân bên đ i di n,

• AXN thùy thái d ể ệ danh, có th  li ơ li

15

ệ ệ ặ t chân rõ h n li ng mù góc t ẹ t m t và tay

ủ

Tri u ch ng c a abscess não còn

ổ

ứ ộ ph  thu c vào v  trí  ầ

ộ ệ

ị  abscess ể ấ  bán c u tr i b nh nhân có th  m t

ệ ụ ở • AXN  ngôn gữ

ở ể ệ ể ng bi u hi n gi m

• AXN  ươ tr ngươ th

ti u não th ự ơ ườ ấ ả ớ ổ ề ng l c c  và th t đi u cùng bên v i t n

• AXN  ứ ạ

ấ  thân não r t hi m và th ệ ầ

16

ế t nhãn c u, li ặ ở ậ ch ng: rung gi ữ ệ lo n ngôn ng , li ệ ườ ng có tri u  ố t bán thân, r i  ể ệ ưỡ i. t l t m t và có th  li

Ẩ

CH N ĐOÁN

ệ

ứ • Tri u ch ng lâm sàng.

• Xét nghi mệ

ẩ

ả

• Ch n đoán hình  nh

17

ứ

ệ

Tri u ch ng lâm sàng

• Nh c đ u, nôn ói, s t…

ứ ầ ố

• D u th n kinh khu trú: đ ng kinh, li

ộ ệ ử t n a

18

ầ ấ i…ườ ng

Xét nghi mệ

• CRP tăng

19

ạ ườ ặ ầ • B ch c u bình th ẹ ng ho c tăng nh .

ẩ

ả

Ch n đoán hình  nh

•

ạ ơ MRI nh y h n CT:

ủ

ữ

ệ ườ ự ạ ớ   Giai đo n s m c a viêm não : MRI có s   t rõ gi a vùng mô não viêm và não  khác bi bình th ng.

ễ

ạ • Phát hi n s m tình tr ng AXN xâm nhi m  ướ ệ ớ ấ não th t và khoang d ệ i nh n.

• Sang th

20

ươ ệ ỏ ng v  tinh nh .

21

MRI

• Hình  nh  ộ ậ

ở ả ộ ổ ng tăng

ớ ừ ươ ấ  T1 cho th y m t t n th ổ ệ ứ ườ c ng đ  rõ v i hi u  ng choán ch . Dùng  ấ ố thu c thu n th  cho th y rõ bao AXN

• Hình

ở ầ ấ  T2 cho th y tăng c

ộ ủ ộ ườ ở

22

ệ ộ ng đ  c a ph n  bên trong AXN bao quanh b i m t vùng tăng  ườ c ng đ  tín hi u, đó là vùng phù não

23

24

25

26

CT­ SCAN

ớ ộ

ấ ậ ộ

27

ả ậ ố ả ườ ằ ạ ộ CT­Scan: cho th y m t AXN v i m t vùng  ở ộ ộ trung tâm gi m đ m đ , bao quanh b i m t  ơ vòng tăng đ m đ , hình vòng này rõ h n khi  ng tĩnh m ch. tiêm thu c c n quang b ng đ

28

29

30

31

• C y mấ

ủ

ộ ố ắ ọ ỉ ị

ị

32

. ơ ụ ố ư • L u ý: ch ng ch  đ nh ch c dò c t s ng th t  ờ ị ủ ể ấ ư l ng đ  l y d ch não t y khi nghi ng  b   t não AXN vì nguy c  t

Ẩ

Ệ

CH N ĐOÁN PHÂN BI T

• U não

• Viêm màng não

• Máu tụ dưới màng cứng mạn tính

• Tụ mủ dưới màng cứng

• Nhồi máu não

• U lao

33

Ề

Ị

ĐI U TR

• ĐI U TR  N I KHOA

Ị Ộ Ề

• ĐI U TR  NGO I KHOA

34

Ạ Ề Ị

Ộ

Ỉ

Ị

CH  Đ NH N I KHOA

• AXN nh , đ n đ c ( < 3cm).

ỏ ơ ộ

• AXN  não.

ở ể ổ ế ượ vùng không th  m  đ n đ c: thân

• AXN nhi u thùy hay đa

35

ề ổ .

Ộ

Ỉ

Ị

CH  Đ NH N I KHOA

• AXN không có  v  bao rõ ( giai đo n viêm

ạ ỏ

não)

• AXN ít tri u ch ng lâm sàng.

ứ ệ

• B nh nhân có ch ng ch  đ nh v i ph u

ệ ẫ ố ớ ỉ

ậ ố ị ạ thu t : r i lo n đông máu.

• B nh lý kèm theo: viêm màng não.

36

ệ

Ử

Ộ

Ầ

X  TRÍ N I KHOA BAN Đ U

• X  trí v  đ

ử ệ ở các b nh

ố ề ườ ở ặ ng th : đ t NKQ  ớ ộ ậ ứ nhân có đáp  ng v n đ ng v i đau không  ả ườ ặ chính xác, ph i hút đàm th ng, ho c khó  ổ ở ươ  thân não. nu t khi có th ng t n

• Kháng sinh.

37

ị ề • Truy n d ch.

KHÁNG SINH

ị

ử ụ

ễ ẩ

ồ Tùy vào v  trí abscess, ngu n lây  ạ ể ự nhi m ta có th  d  đoán lo i vi  khu n và s  d ng kháng sinh

38

39

Ứ

Ề

Ị

THEO DÕI ĐÁP  NG ĐI U TR

ứ ộ ồ

ủ

ạ

• M c đ  h i âm c a vòng ngo i vi.

• Phù mô não xung quanh

ướ ủ

• Kích th

c c a u.

40

Ạ

Ề

Ị

ĐI U TR  NGO I KHOA

ọ • Ch c hút.

41

ẫ ậ • Ph u thu t

Ọ

Ỉ

Ị

CH  Đ NH CH C HÚT

• AXN đa ổ

ổ ị • V  trí ằ  áp xe n m sâu

• Áp xe não giai đo n II , III

42

ạ

Ậ

Ẫ

Ị

Ỉ

CH  Đ NH PH U THU T

ệ ứ ớ ỗ • AXN l n ( > 3cm) + hi u  ng choán ch .

• N m nông.

ằ

• V  trí : đ i não.

ạ ị

• Trên b nh nhân suy gi m mi n d ch.

ệ ễ ả ị

• Nghi ng  abscess do d  vât sau ch n th

• AXN đa ổ

ấ ờ ị ươ ng.

• AXN vùng ti u não

43

ể ở ẻ tr  em