ỏ
ể
Câu h i: Tìm hi u quan ni m cái đ p trong l ch s ? ị ẹ ệ
ử
ẹ
ệ
1. Quan ni m v cái đ p c a các ề ủ nhà mĩ h c Hy L p c đ i ổ ạ
ọ
ạ
ứ ộ ẹ
ng, d n t
ể
i t - Đê mô c rít – Arixt ơ ố , s l hài hoà, tr t t ậ ự ố ượ quan đi m vũ tr lu n - thu c tính t ụ ậ cái đ p. Th c đo th gi ẹ ấ ẹ ướ ườ
t cho r ng thu c tính cái đ p là cân x ng i cái đ p (d a vào ng, ch t l ự ẹ ẫ ớ nhiên d n t i ph m ch t ẩ ẫ ớ i đo cái đ p c con ng ượ i) c a con ng ằ ấ ượ ộ ế ớ ự ủ ự nhiên đ ườ
ứ ậ ẩ ấ
ừ , s l ậ ự ố ượ
ẹ ệ ng gi i mà thôi. th - Platon, ông cũng th a nh n cái đ p có ph m ch t: cân x ng ng, hoàn thi n hoàn mĩ; tuy nhiên nó ch hài hoà, tr t t ỉ t n t i ồ ạ ở ượ ớ
ẹ ủ
ề
ệ
2. Quan ni m v cái đ p c a các nhà ế mĩ h c Trung c phong ki n ổ
ọ
- Xu t phát t
d i, h chia th gi
i
ấ
ế ớ
ọ
t lí kh c k gi tri ắ ừ ế thành hai cõi tiên(s ướ
ỉ ả ố ng) cõi kh (cõi tr n) ổ
ầ
ư
ờ
ọ
ế
c c n gió m nh, nh con thuy n monh manh
tr
Cu c đ i không có cái đ p, nó nh ng n n n leo lét ẹ ư
ộ ướ
ơ
tr
c c n sóng gi
ề .
ạ ướ
ơ
ữ
- Khuyên con ng ầ
i ta hãy “cam ch u”, ngày ngày ị ự ụ ầ
ườ ờ
ố
ế
ạ
c u kinh xám h i ch khi rũ s ch b i tr n đ n cõi c c l c.ạ
ệ
3. Quan ni m v cái đ p c a các ề nhà mĩ h c th i Ph c H ng ờ
ủ ư
ẹ ụ
ọ
i nh n ra s gi
d i c a tri
ự ả ố ủ
ậ
ế
t lí kh c k ỉ ắ
- Con ng ườ phong ki n.ế
i các giá tr c a cái đ p (Bru nô
ườ
ị ủ
ẹ
ố
ạ
i đòi xét l ạ ẫ ấ ả i t nhiên sinh ra ch không ph i ườ ự
ứ
ả
Con ng lên dàn ho thiêu v n giõng d c tuyên b “Trái đ t tròn”; Con ng chúa tr i sinh ra ông A Đam và bà E Va…) ờ
c xem xét
ả ượ
ự
ở
- Cái đ p ph i đ ẹ c a nó, có tính khách quan và tính th c ti n.
chân giá tr đích th c ị ễ
ự
ủ
ệ
4. Quan ni m v cái đ p c a ch ủ ẹ ủ ề nghĩa c đi n(TK 17) ổ ể
- S hoà hoãn gi a t
s n – phong ki n(n
c Pháp)
ữ ư ả
ự
ế
ướ
ế ạ ẻ ẹ ự
ủ
ờ
i v đ p t ọ
ủ
ậ
do phóng khoáng c a th i Ph c - X p l ụ H ng, kêu g i tuân th cái đ p kh t khe theo chu n ẩ ắ ư m c mà vi n hàn lâm khoa h c Pháp nêu lên(Lu t ự tam duy nh t; đ cao nghĩa v v i qu c gia)
ẹ ọ ụ ớ
ệ ấ
ố
ề
5. Quan ni m th i kì khai sáng
ờ
ệ
ấ
ừ
ế
ấ
t nhào giai c p phong ki n, th a nhiên là v ẻ
ư ả ậ ẹ
ệ
ậ
ng c a con ng
đ p lí t
- Giai c p T S n l nh n cái đ p trong sáng hoà đi u c a t ủ ự i ườ
ưở
ủ
ẹ
ậ
ự
ẹ
ự ớ ố
ữ
ớ
- Do v y Đi Đrô nói ch có cái đ p d a trên s liên h ệ v i nh ng t o v t c a thiên nhiên thì m i s ng lâu. Lu n đi m này có tính siêu hình.
ỉ ậ ủ ể
ạ ậ
ệ
6. Quan ni m v cái đ p c a các ủ ẹ ề nhà mĩ h c c đi n Đ c ứ ọ ổ ể
6.1. I. Kant (1724 - 1804)
ng mĩ h c đ cao cái tôi “Tôi t
duy
ề
ọ
ề
ư
t - Đ xu t t ấ ư ưở t c là tôi t n t i” ồ ạ ứ
ừ
ẹ
ị ế
ủ
ẻ ẹ i thi u n mà trong m t k si
ỉ ư i “V đ p không ắ ẻ
ườ ữ
ế
- Ông th a nh n cái đ p khách quan, nh ng ch do ậ th hi u ch quan c a con ng ở ủ đôi má h ng c a ng ườ ủ ồ tình”
ừ
ọ
ậ
- Ông th a nh n không có khoa h c v ngh ệ thu t(cái đ p), mà ch có phán đoán v ngh thu t… ệ
ề ề
ẹ
ậ
ậ
ỉ
i quy t
ị
ể
ế
ứ
ử ể ả
ấ
ẹ
ề
ậ
ậ
ừ
ẹ nhiên nh ng theo ông cho r ng nó m nh t
ự
ẹ ư
ờ
ạ
ằ
ượ
ệ ự ụ ể
ượ
c th ệ ể ng, ngh thu t là s c th hoá ỉ
ệ ằ
ượ
ẹ
ậ ự
ẹ
ệ
ậ ng. Ông cho r ng ch có cái đ p trong ớ ẹ ầ ầ
ệ
ề
ấ
t h c – tôn giáo - ngh thu t.
6.2. F. Hê ghen (1770 -1831) - Ông đã đ ng trên quan đi m l ch s đ gi v n đ cái đ p. - Th a nh n cái đ p theo quy lu t khách quan, cái đ p trong t và thô thi n.ể - Cái đ p trong ngh thu t, t c là ý ni m đ ậ ứ ẹ hi n trong hình t ệ b ng hình t ằ ngh thu t m i đ p th t s , vì nó có cái đ p tinh th n ậ – “Ý ni m c a th n linh” ủ - Quan ni m v cái đ p c a ông không nh t quán, ệ ủ mâu thu n v i tri ẫ
ẹ ế ọ
ớ
ệ
ậ
ệ
ọ
ư ằ
ố ậ ề ả ố ẹ ẹ
7. Quan ni m v cái đ p c a các ẹ ủ ề nhà mĩ h c dân ch Nga ủ -Bêlinxki, Tsecn sepxki, Đôbrôcliu b p, đ u cho r ng “cái đ p là ẹ cu c s ng”, cái đ p trong ngh thu t ph n ánh cái đ p ngoài ệ ộ đ i”.ờ
ộ ề ệ
ng cao quí hàng tri u ng i. - Cu c s ng đ p thu c v nhân dân, ngh thu t đ p thu c v ề ẹ ngh thu t đ u tranh cho lý t ưở ố ậ ấ ậ ẹ ệ ộ ườ ộ ệ
ẹ ử ổ ế ẹ ị
- Cái đ p luôn bi n đ i mang tính l ch s , cái đ p mang tính giai c p.ấ
ế ủ ủ
ng cách m ng nông dân” ch a b t nh p v i chi u ỹ ọ ủ ạ ỉ ừ ề ư ưở ọ ư ớ ắ ị
- H n ch c a m h c c a các nhà mĩ h c dân ch Nga ch d ng ạ i “T t l ạ ng t h ướ t y u c a l ch s ”. ủ ị ấ ế ử
ẹ ủ ng Đông
8. Quan ni m v cái đ p c a ề ệ t h c c Ph tri ươ
ế ọ ổ
Nho giáo (Kh ng T - M nh T ) ử ử ổ ạ
- M g n v i thi n “ T n thi n, t n m ” yêu c u cái đ p. ệ ỹ ắ ớ ệ ẹ ầ ậ ậ ỹ
i có ứ ườ
ỹ t có đ c” ố t có l ệ i có l ấ i, ng - Tính th ng nh t: Thi n - n i dung; M - hình th c “ Ng ộ i t đ c t ờ ấ ứ ấ ườ ứ ờ
ạ ệ ấ
ỹ ng cái ự ố ọ ỉ ự ưỡ ẹ ầ
- M nh T : cái thi n, tâm, tín s th ng nh t chân, thi n, m (. ệ Ông cho r ng: Làm cho đ y đ n g i là đ p - ch s tu d ặ tín, cái thi n, phù h p v i nghĩa và đ o). ợ ử ằ ệ ớ ạ
i ườ ở ự ử ọ ẹ ạ
- Tuân T : cái đ p c a con ng t p không ng ng đ tính ác đi vào qu đ o c a cái thi n. ừ ậ ng đ o đ c, h c ứ ưỡ ệ ủ s tu d ỹ ạ ủ ể
Quan ni m đ o giáo
ệ
ạ
ạ ở ự nguyên t c trong t ắ
i theo phép đ t, đ t theo phép tr i, tr i theo phép đ o, đ o ờ ờ nhiên. ạ ạ
ắ ấ ấ nhiên” (Lão t ự ử
trong nh n th c ch quan, hy v ng đi u hoà nh ng mâu ữ ứ ọ ề
ậ ờ ố ư ệ ạ
ủ ơ ẹ
i h n gi a b ph n và ch nh th . Còn ể ầ ữ ớ ạ ể ậ
ấ ỉ ỉ ạ ộ ỷ
- Vô thanh, vô ngôn, vô s c “đ o” “Ng ườ ) theo phép t - Đ o t ủ ạ ừ thu n trong đ i s ng hi n th c đ đi vào h tĩnh (Đ o giáo: Cái ự ẫ đ p c a đ o chân chính, không đ y không v i, không thành ạ không m t, không có gi Phác ch là cái b n nhiên nguyên thu , cho nên đ o giáo ch ủ tr ng cái đ p t nhiên). ả ẹ ự ươ
Quan ni m c a đ o Ph t ậ ủ
ệ
ạ
ỉ ng tr ng ư
ướ ờ
t bàn siêu th c, siêu không gian th i ể i t ườ ớ ớ ạ ấ
- Cái đ p là đ nh cao khí tu , t ệ ượ ẹ - H ng con ng i cõi ni ế gian, n i m t gi ơ - Ph t giáo ph đ nh hi n th , tìm cái đ p siêu thoát. toà sen ở ự i h n khách th và ch th . ủ ể ẹ ủ ị ệ ế ậ
II. Đ c đi m c a cái đ p
ủ
ẹ
ể
ặ
1. Cái đ p t góc nhìn b n th ẹ ừ ả ể
k t c u khách ướ ế c h t do các ph m ch t các y u t ẩ ế ố ế ấ ấ
ng (tính cân đ i, hài hoà, t l ố ỉ ệ , nh p ị
i) - Cái đ p tr ẹ quan c a s v t hi n t ệ ượ ủ ự ậ đi u, nh c đi u đem l ạ ệ ệ ạ
- Cái đ p v a th hi n bên ngoài v a cái đ p tâm linh. ể ệ ừ ừ ẹ ẹ
ấ ả ể ế ể ể ế ậ ậ
ọ ệ ẹ ả
- Tính ch t b n th ta có th ti p c n có th không ti p c n, có c. Tính b n th v a đ p tuy t th g i tên và không g i tên đ ể ừ ượ ể ọ ng đ i. đ i v a t ố ừ ươ ố
ng g i là “đ ” thi t di n vàng, đó là th c đo ườ ộ ọ ế ệ ướ
- Trong mĩ h c th không xác đ nh. ọ ị
2. Đ p trong quy lu t hài hoà ẹ ậ
ỉ ệ ể
ấ ấ ị ng; đ y - khuy t; l trong ch nh th có t l ỉ ố ượ ấ ượ ế ồ ố
ể ng - ch t l ụ ắ
nh t đ nh r t uy n ầ ậ h p lí v a l n x n. Hài ộ
- Các y u t ế ố i – lõm; chuy n(m ng kh i, s l ả ể thô - nh n; dài - ng n; trong - đ c; nhanh - ch m ; cong - th ng…) ẳ - Khái ni m hài hoà có thu c tính: v a tr t t hoà có y u t ừ ộ ừ cân x ng, th cân b ng. (ví d cánh hoa lan) ẵ ệ ế ố ậ ự ợ ụ ộ ế ứ ằ
3. Đ p trong ch nh th toàn v n ỉ ẹ ể ẹ
ứ ộ ể ỉ
- Hài hoà trong ch nh th : bên ngoài – bên trong; hình th c - n i dung.
ộ ư ặ ậ
- Các b ph n không cân x ng hài hoà nh ng đ t ươ c đ t trong ng quan nào đó c a ch nh th , do v y cũng t o nên s hài ể ượ ạ ứ ỉ ự ủ ậ
t o nên k t c u. (ví ấ ủ ế ấ ụ ẻ ẹ
d v đ p
hoà th ng nh t c a các y u t ố hình th con ng ể ế ố ạ i v i đ o đ c c a h ) ọ ườ ớ ạ ứ ủ
III. Cái đ p trong th gi
i t
nhiên
ế ớ ự
ẹ
i tr ồ ạ ướ c chúng ta – cái đ p ph i chăng có ẹ ả
i t ế ớ ự c loài ng -Th gi tr ướ nhiên t n t i? ườ
i d i hình th c “th ng nh t c a các m t đ i ự ồ ạ ướ ặ ố ấ ủ ứ ố
- T nhiên t n t l p”(Lê nin) ậ
ặ ờ ứ ấ ặ
i d i - v n th trăng d m… - Th gi i hình th c th ng nh t: M t tr i - đ t - m t i t n t ế ớ ồ ạ ướ ấ trăng – con ng ầ ố ằ ườ ơ
t ố ấ ở ự ứ ế
n i dung đ n hình th c: ong ừ ộ ng s c – ong đem m t ng t nhiên t ươ ề ụ ọ ậ ắ
- Hình thái th ng nh t th ph n cho hoa – hoa nhi u h ấ cho đ i ờ
ự ọ ậ ị
ế ớ i, tr ụ ầ ẫ ạ ướ ướ
nhiên liên k t v i nhau, quy đ nh l n nhau v ề c sau(R cây đ i th c n c - nh lo i n m kí sinh bám vào r . N m nh r cây ễ ễ ấ ờ ễ
- M i v t trong t không gian, th i gian, trên d ờ nhi u n ề hút ch t đ m c n thi i). ờ ạ ấ ầ t đ t n t ế ể ồ ạ ướ ấ ạ
i ậ ệ ộ ườ ừ
ầ ộ ể ắ
ậ ấ ọ ả ấ
ậ ự t h n và c các v t t ượ
ẹ
ề ặ ấ
t. Trong văn h c thì quan tr ng là c nh và nhiên xét v m t c u trúc: hình dáng, màu s c, ọ ắ ả ọ ế ầ
- Nguyên lí liên h và nguyên t c v n đ ng không ng ng (Ng ắ ta không th t m hai l n trên m t dòng sông – Hê ra clít), quy lu t đ u tranh th ng nh t và đào th i còn g i là quy lu t t ố nhiên. S l a ch t nhiên ngày càng đ ậ ố ơ ọ ự ự ự đ p h n. ơ - Cái đ p t ẹ ự ph m ch t là c n thi ấ ẩ tình.
ậ ế
nhiên t n t i khách quan, ự ồ ạ ở ạ d ng ti m năng ề
ự
ng, s c sáng t o và phát tri n con ứ ể ạ
K t lu n + Cái đ p trong t ẹ d phóng. + Tác d ng g i m s liên t ợ ụ ng i(khi nhân ch ng, khi b n tâm tình). ở ự ứ ườ ưở ạ
ộ IV. Cái đ p trong xã h i
ẹ
ẹ
ộ
ộ
i đ p là con ng
i lao đ ng sáng t o. ộ ạ ủ
ẩ
C s đánh giá cái đ p trong xã h i là lao đ ng ơ ở s n xu t ấ ả Con ng ườ ẹ Lao đ ng b c l ộ i và th hi n tính ng ng
ạ ph m ch t sáng t o c a con i nh t.
ườ ấ ườ
ộ ộ ể ệ
ườ
ấ
H tiêu chí chân - thi n – mĩ. ệ ệ
, ệ ẹ ự ậ ủ
ả ắ ế ờ ố ẫ ộ
c s th t quí ạ ượ ự ậ ẽ ế ầ
d i không đem ả ố ẽ ế ứ ứ ự ộ
ẹ i c m nh n v cái đ p 1.1. Cái đ p giúp ta phát hi n ra s th t c a đ i s ng, đúng ,sai i quy t đúng đ n các mâu thu n và xung đ t xã ph i trái và gi ả h i.ộ - “Cái đ p s tăng lên g p trăm l n, n u nó đ t đ ấ ẹ báu” S ch xpia. ế - Hình th c đ p đ n u ch a đ ng n i dung gi l ẹ ạ ả ề ậ
t. ậ ẹ ả ự ố
ộ ẹ
i(nó là ph m ch t ẩ ậ ấ ặ ấ
nhiên và xã h i) ộ
ố ể ẹ ả
t và là cái có ích. 1.2. Cái đ p ph i d a trên cái th t và cái t t ch a ph i là toàn b cái đ p - Tuy nhiên m i cái th t cái t ư ả ố ọ t c a th c t - Cái đ p có ph m ch t đ c bi ẹ ệ ủ ự ạ ẩ m i ph m ch t quí giá c a t tích t ủ ự ấ ụ ọ ẩ - K t lu n: xét trong m i quan h t ng th , cái đ p ph i là cái ế ệ ổ ậ th t, cái t ậ ố
ớ ợ ớ ữ i ích th c d ng c a con ụ ủ
ự ẹ
i ẹ ự ậ ấ i th ườ ườ ệ ế ớ ủ ẩ ấ
ắ c ti n c a con ng ủ ướ ế
ầ
ự i. ườ ộ ụ ợ ể ế ẹ
i gi 1.3. Cái đ p g n v i cái có ích ắ - S th t t y c nh ng gì trái v i l ả ng đ ng nghĩa v i cái không đ p. ng ớ ồ - Phát hi n n m b t ph m ch t tích c c có ích c a th gi ắ khách quan là b - Tuy nhiên c n xem xét cái có ích m t cách toàn di n tránh có ệ cái nhìn phi n di n, quá h p hòi và v l i thô thi n (thái đ v ộ ụ t ch t cái đ p chân chính) l ợ ệ ẹ ế ế
ậ
t, ích, tách d i y u t ố ự ờ ế ố
ở ẹ i cái x u đ i l ấ t cái đ p tr ở ẹ ộ ố
ố ị ồ
c: Không ph i m i cái th t cái t ố ậ
ở ố ẹ ậ
ự ậ ọ ờ ể ệ ẹ
1.4. K t lu n ế - Quan h xuôi: cái đ p d a vào cái đúng, t ẹ ệ t o. trên tr thành cái gi ả ạ - Cái đ p tách kh i cái đ o đ c d n t ẫ ớ ạ ứ ỏ i, hài k ch. b ch, bu n c thành cái l ị ườ - Quan h ng t cái có ích nào ọ ả ượ ệ t, cái có ích là đ p cũng là cái đ p. B i ta ch th y cái th t, cái t ỉ ấ ẹ trong th i đi m nào đ y, khi m i bi u hi n ra s v t toàn v n c ụ ấ ể th đ y tính ch t g i c m… ấ ợ ả ể ầ
ệ ử
c gi i ẫ ượ ả ẫ ị
ế
ử ề ệ ẹ ị
ộ ụ ớ
ờ ọ ủ
2. H tiêu chí tính l ch s tính giai c p ấ ị - Mâu thu n xã h i mang tính l ch s (Mâu thu n này đ ộ ử quy t thì mâu thu n khác n y sinh). ả ẫ - Quan ni m v cái đ p cũng thay đ i theo l ch s và xã h i. ổ - Cái đ p ph i ph i đi lên c a ch nghĩa nhân văn th i Ph c - Giai c p t i l quay l ng l ủ ơ s n ph n b i l ả ộ ạ ợ i do đó h cho r ng bu n là đ p. i v i hi n t ằ ệ ạ ủ i ích c a nhân dân, h thâm thù, ồ ẹ ấ ư ả ạ ớ ư ọ ẹ
th c ti n mang tính ẩ ọ ấ ừ ự ễ
ấ ề ng ngo n và sáng t o cái đ p cũng th ể ạ ẹ ạ
ưở i ích giai c p. - M i tiêu chu n cái đ p đ u xu t phát t ẹ giai c p. Do đó trong th hi n nhu c u và l ầ ợ ệ ấ
ề ở ộ
ế ị ng th m mĩ c a t ng dân t c khác nhau cho nên cái này dân ẩ
i. - Quan niêm v cái đ p còn quy t đ nh b i tính dân t c,. Vì lí t ưở ộ t c này cho là đ p thì dân t c khác cho là x u và ng ộ ẹ ủ ừ ẹ c l ượ ạ ộ ấ
ạ
ồ
ạ
ự ủ
ờ ạ
ẩ
ủ
ề ặ ị ế ề
ẩ ổ ẩ ấ ị ướ
ọ
ề ượ ế ở
ả ộ
ứ
ộ
ọ
c khác n n văn minh trí ng ông giám ụ nhà quê M ng Huy n – tên H n ề ng g i, trong “M t cõi đi v ” c a nhà văn Đ c ề ủ c ngã không th g
ng d y
ể ượ
ượ
ậ
ị
c…)
- Tính nhân lo i là tiêu chu n t ng quát có tính đ ng đ i. V m t l ch đ i các chu n m c c a tính nhân lo i ạ ạ b h n ch trong th i đ i nh t đ nh.(Tiêu chu n cái ị ạ đ p c a n n văn minh lúa n ẹ th c hay văn minh tin h c) (Ví d hình t ứ đ c quá đát và ố th ườ H u, là bi k ch tr ậ đ ượ
ậ Ví d v cái đ p trong ngh thu t
ụ ề
ẹ
ệ
ề
Con sông huy n tho i ạ (Nguy n Tr ng T o) ễ
Con sông mình h c s ng mai ạ ươ
Vàng son in bóng đ n đài hoa khôi Đ n đây tôi g i bóng tôi ọ ạ ề ử ế
V t lên thì v tan r i l i nguyên ồ ạ ớ
ỡ Con sông t c tóc tiên ướ ỏ
Nh ng đêm kĩ n b quên nguy t c m ữ ỏ ệ ầ ữ
t đ m ầ ể ướ ầ
V ng trăng loã th ầ
i S y chân thi sĩ v t nh m mĩ nhân ớ ả i Huy n Trân Con sông đám c ề ướ ỏ ườ
ỗ ả ả ụ ơ ồ
ề ế ộ ờ
ử ự ơ
ử ạ
(Sông T B quên d i l a phù vân trên ng Hèn chi th m th o n i bu n Ni m riêng nhu m tím hoàng hôn đ n gi Con sông n a th c n a m ử N a mong Lí B ch n a ch Khu t Nguyên. ấ ử ị ề ả ạ ấ ươ
, Lí B ch nh y xu ng ôm trăng) xu ng sông t ờ ng – Lí B ch và sông M ch La - Khu t Nguyên, đ u nh y ả ố t ự ử ạ ố
Cái đ p trong ngh thu t ậ
ẹ
ệ
ẹ ớ
ố ủ ộ ạ ệ ệ ậ ẩ
ẹ
ớ c ph n ánh và s ph n ánh. - Khác v i cái đ p khách quan t n t i ngoài cu c s ng, cái đ p ồ ạ ẹ trong tác ph m ngh thu t là s n ph m sáng t o c a ngh sĩ. ẩ ả Cái đ p trong ngh thu t không đ i l p v i cái đ p khách quan, ố ậ ậ đó là s n ph m c a cái đ ả ẩ ệ ủ ẹ ả ượ ự ả
ườ ệ ạ
- Quá trình sáng t o c a ng m t cách tích c c hi n t ả ố ng lai. ủ ệ ạ i ngh sĩ ph i s ng và đánh giá i và d đoán t ự ươ ự ộ
ặ ủ ệ ể ậ
ẹ ữ ư ộ
ng, nh ng thu c tính ể ư ọ ọ ộ
ự ậ ỉ ẹ u đ ng đ xây d ng hình t - Nét đ c tr ng cái đ p trong ngh thu t là tính đi n hình c a nó (nhà văn ch n l c nh ng s v t hi n t ệ ượ đ p trong cu c s ng, rút t a nh ng đ c đi m khái quát mang tính ặ ữ ng) ư ố ự ượ ể ẳ
ng v a mang tính chung v a mang tính cá th sinh ừ ừ
- Hình t ể đ ng; v a mang tính th i s v a mang tính muôn thu . ở ờ ự ừ ượ ừ ộ
ớ ọ ẳ ề ề ệ ố
ứ ẹ ượ ậ ừ ừ ẳ ọ
ả
ng ệ
ậ ể
- Cái đ p trong ngh thu t v a g n li n v i m i chi u sâu th m v n ắ c ý th c rõ ràng, v a mang tính khát v ng căng th ng đang ch a đ ư i đáp. ằ ng và h th ng hình t ệ ố ượ ND và HT đ p, l y cái ẹ ữ cái đ p b ng các khái ni m tr u t ừ ượ ng. ượ ấ mà nó đ ẹ ệ ấ
ơ ồ ự ệ
- Lý Tr ch H u : Cái đ p trong ngh thu t t ng ể ể ậ
ạ nét, màu s c, h th c, t l yêu c u gi ầ c t - Trong ngh thu t kh ẹ ướ ừ ệ c bi u hi n b ng hình t ằ ệ ượ - Cái đ p trong ngh thu t là s th ng nh t gi ậ ự ố ứ ư ử ụ b n thân b c c, đ ậ ừ ả t o s c m nh cho ngh thu t. ạ th c đ bi u hi n cái h , s d ng hình th c m h và đa nghĩa, ườ ệ ỉ ệ ạ ẹ ư ự ố ụ ệ ứ ậ ắ
ậ ế
nhiên ph i ư ự ả
ệ ườ ậ ỗ
ậ ở ệ ự ổ ẹ ạ ợ ọ ị
ứ
ả
ủ i tinh th n c a con ng ể i khi n nó v n đ ng theo ậ i, làm rung chuy n ộ ườ ủ ầ
K t lu n nhiên, nh ng t - Ngh thu t không đua chen v i t ớ ự ệ chi u sâu nhân văn. nh ng ch cho ngh thu t ề - Giá tr cái đ p trong ngh thu t là s t ng h p các giá tr mĩ h c, đ o ậ ị đ c, tri t h c, chính tr , khoa h c… ế ọ ọ ị - Ngh thu t làm n y sinh ý nghĩa c a con ng ườ ậ ệ n n t ng th gi ế ớ ề ả ế ng hoàn thi n hoàn mĩ. h ệ ướ
ẹ VI. Đ nh nghĩa v cái đ p
ề
ị
ẩ ạ ủ
ể ẩ
t nh c m xúc th m mĩ ph bi n mang ỉ ự ạ ế ổ ế ờ ả ả
ượ ẩ
ng th m mĩ chân chính, ưở i cái đ p. ẹ ả
Cái đ p là ph m trù th m mĩ c b n, là trung tâm c a các quan ẹ ơ ả i th m mĩ tích c c khách quan. h th m mĩ, dùng đ ch th c t ự ệ ẩ Th c t i này chúng ta bi ự ạ tính xã h i.ộ - Đ c chi u r i d i ánh sáng c a lí t ủ ế ọ ướ c m xúc th m mĩ ph n ánh th c t ự ạ ả ả - Đ c tr ng ngôn ng c a s ph n ánh là hình t ả ữ ủ ự ượ ng ư ặ
ấ ủ ự ệ
i ố ườ ộ ế
ị ự ờ ố ệ ậ
thanh cao, không v l ự ụ ướ ộ
i ụ ợ thân bên trong tâm ự ệ ể
i, bên trong xã h i loài ng - Thành t u cao nh t c a s ph n ánh đó là ngh thu t ả ậ - Tác d ng có s cu n hút, to chi u rung đ ng, giúp con ng ả ng đ i s ng theo quy lu t hoàn thi n hoàn mĩ. đ nh h - Tác đ ng cao nh t c a cái đ p là vô t ư ẹ ấ ủ thô thi n, theo quy lu t hài hoà bi n ch ng t ứ ậ i. h n con ng ườ ườ ộ ồ
