PHÁP LU T Ậ VI PH M PHÁP LU T Ậ Ạ Đ I Ạ VÀ TRÁCH NHI M Ệ NGƯƠ C PHÁP LÝ
I) KHÁI NI MỆ
1) Th nào là hành vi?
ế
•
ữ
i là nh ng ụ
ộ
ằ
Hành vi c a con ng ườ ủ ng m c x s có ý th c, có đ nh h ướ ị ứ ử ự đích nh m tác đ ng vào t nhiên, xã ự h i. ộ
•
ọ
ủ
i, mà ch xem xét nh ng hành vi
ạ ỉ
ữ
ậ
ổ
Khoa h c pháp lý không xem xét t c các lo i hành vi c a con t ấ ả ng ườ có ý nghĩa đ i v i vi c xác l p, làm ố ớ ệ thay đ i hay ch m d t nh ng quan ấ ứ ữ c pháp lu t đi u ch nh. h xã h i đ
ộ ượ
ề
ệ
ậ
ỉ
ạ
2)Các lo i hành vi: ạ Đ c chia làm 2 lo i : ượ Hành vi h p ợ
ệ
pháp:Tuân th ủ đúng pháp lu t,th c hi n ệ ự ậ đúng qui đ nh ị c a PL ủ
ủ
Hành vi b t ấ h p ợ pháp:Không tuân th đúng ủ PL,th c hi n ự hành đ ng trái ộ qui đ nh c a ị PL
I) KHÁI NI MỆ
ế
ạ
3) Th nào là vi ph m pháp lu t?ậ • Vi ph m pháp lu t là hành vi
ạ
ậ
ộ
i do
ộ
ỗ
ủ ể ệ
ậ ự ự
ệ ộ ượ
ạ
(Hành đ ng ho c không hành ặ đ ng) trái pháp lu t và có l ch th có năng l c trách nhi m pháp lý th c hi n, xâm h i các quan h xã h i đ c ệ pháp lu t b o v . ệ
ậ ả
D u hi u 3:
ệ
ấ
Hành vi trái pháp lu t ậ
D u hi u 1:
ệ
ấ
đó ph i ch a đ ng l
i
ứ
ự
ả
ỗ
( C ý ho c vô ý) c a
ủ
ố
ặ
ch th hành vi đó.
ủ ể
Vi ph m pháp lu t
ạ
ậ
D u hi u 2:
ấ
ệ
ch
L i là y u t
ỗ
ủ
ế ố
ph i là hành vi ( Hành
ả
ậ
ạ
ộ
ậ ệ
ậ
ệ
ị
ể
Vi ph m pháp lu t là quan th hi n thái đ ể ệ đ ng ho c không hành ặ ộ hành vi trái pháp lu t , xâm c a ch th đ i v i ủ ể ố ớ ủ đ ng) xác đ nh c a con 4)D u hi u c a vi ph m ộ ủ ị ạ ệ ủ ấ i các quan h xã h i h i t ộ ạ ớ hành vi trái pháp lu t ậ D u hi u 4: ệ ấ c pháp lu t xác l p và đ PL ậ ậ ượ i ho c là h at ng ọ ặ ườ c a mình. N u m t hành ộ ế ủ Ch th hành vi trái pháp lu t ậ ủ ể b o v . ệ ả đ ng c a c quan nhà ộ ủ ơ ph i có năng l c trách nhi m ệ ự ả c vi trái pháp lu t đ ậ ượ Vi ph m pháp lu t ậ ạ c, t n ch c xã h i... i ph i có kh pháp lý, t c là ng ộ ổ ứ ướ ả ả ườ ứ không nh ng ph i là hành vi ả ữ th c hi n do nh ng ữ ệ ự năng nh n th c, đi u khi n ể ề ứ ậ nguy hi m c a các ch th ủ ể ủ ể (các ch th pháp ủ ể đi u ki nhòan c nh ả ệ ề c vi c làm c a mình và ch u đ ị ủ ệ ượ pháp lu t, mà hành vi đó còn ậ trách nhi m v hành vi c a mình ủ ề ệ lu t) gây nguy hi m ể ậ khách quan, ch th ủ ể ph i trái pháp lu t xâm h i ạ ả ng và đ n đ ( Trí óc bình th ộ ế ườ ho c có kh năng gây ặ ả hành vi không c ý và ố tu i theo quy đ nh c a pháp lu t ậ ủ ị ổ i các quan h xã h i đ c t ộ ượ ệ ớ cũng không vô ý th c ự nguy hi m cho xã h i ộ ph i ch u trách nhi m pháp lý). ả pháp lu t xác l p và b o v . ệ ả ậ
ậ
hi n ho c không th ý
ệ
ể
ặ
Nh ng hành vi trái v i các
ữ
ớ
c bi u hi n ra bên
đ
ượ
ệ
ể
quy đ nh c a các t
ch c xã
ị
ủ
ổ ứ
th c đ
đó không
c, t
ừ
ứ
ượ
ngoài, không ph i là
ả
h i, trái v i quy t c t p quán
ộ
ớ
ắ ậ
th l c ch n đ
c cách
ọ
ể ự
ượ
nh ng suy nghĩ hay
ữ
ho c đ o đ c...
ặ
ứ
ạ
x s theo yêu c u c a
ử ự
ủ
ầ
nh ng đ c tính cá nhân
ữ
ặ
pháp lu t thì ch th
ủ ể
ậ
c a con ng
i.
ườ
ủ
hành vi đó không th b ể ị
coi là có l
i và hành vi
ỗ
đó không b coi là vi
ị
ph m pháp lu t.
ạ
ậ
5/ Các lo i vi ph m pháp ạ ạ lu t th ng x y ra trong ườ ả ậ Có 4 lo i:ạ xã h i:ộ -Vi ph m hình s .( T i ộ ự ạ ph m)ạ - Vi ph m hành chính. - Vi ph m dân s . ự - Vi ph m k lu t. ỷ ậ
ạ ạ ạ
ộ ữ
Ự Ộ ể ộ ậ
c, do ng ượ ủ
Ạ ị ướ
ộ
ố
VI PH M HÌNH S ( T I • Là nh ng hành vi nguy hi m cho xã h i PH M)Ạ c quy đ nh trong b lu t hình s ự i có năng l c ự ườ ự ự ạ
ệ ộ ậ
ẹ ấ
ề ợ ợ
i h p pháp c a t ủ ổ ỏ
do, tài s n, các quy n , đ c a Nhà n trách nhi m hình s th c hi n m t cách ệ c ý hay vô ý, xâm ph m đ c l p, ch ủ quy n th ng nh t, toàn v n lãnh th ố ổ ề qu c, xâm ph m ch đ chính c a t ế ộ ạ ố ủ ổ tr , ch đ kinh t , n n văn hóa, qu c ố ế ề ế ộ ị , an toàn xã h i, phòng, an ninh, tr t t ộ ậ ự ch c, xâm quy n l ứ ph m tính m ng, s c kh e, danh d , ạ ứ ạ nhân ph m, t ự ự ề ẩ ả
l i ích h p pháp khác c a công dân ợ ủ ợ
.vv…
VI PH M HÌNH S (T
Ự
Ạ
iộ PH M)Ạ
VI PH M HÀNH CHÍNH
Ạ
ch c
ổ ứ
ộ
ự
• Là hành vi do cá nhân, t ố
ệ ạ
ắ
c mà không ph i là t
ướ
ộ
ả
ả i ph m ạ ủ
ị
th c hi n m t cách c ý hay vô ý, xâm ph m các quy t c qu n lý nhà n hình s và theo quy đ nh c a pháp lu t ph i b x ph t hành chính ạ
ự ả ị ử
ậ
VI PH M HÀNH CHÍNH
Ạ
VI PH M DÂN S
Ạ
Ự
• Là nh ng hành vi trái pháp lu t, có l i ỗ i nh ng quan h tài s n, ả ữ i tài
ớ ậ ệ
ạ ệ ớ
ệ ả
VI PH M K LU T
ữ xâm ph m t quan h nhân thân có liên quan t s n, quan h phi tài s n .vv… Ạ ả Ỷ
Ậ
ớ ữ
ậ ế
i, trái v i nh ng quy ữ ỗ trong n i b m t ộ ộ ộ ậ ự ườ
ng h c… không ọ ậ
Là nh ng hành vi có l ch , quy t c xác l p tr t t ắ c quan, xí nghi p, tr ọ ệ ơ th c hi n đúng k lu t lao đ ng, h c t p, ự ộ ỷ ậ ph c v đ c quy đ nh trong n i quy, quy ị ụ ng h c… ch c a c quan, xí nghi p, tr ọ ế ủ ệ ụ ượ ơ ộ ườ ệ
VI PH M DÂN S
Ạ
Ự
VI PH M K LU T
Ậ
Ạ
Ỷ
ạ
ươ
ủ ể
ạ ậ
c quy đ nh
II/ TRÁCH NHI M PHÁP LÝ. Ệ ng ng v i 4 lo i vi ph m T ạ ớ ứ a/ Khái ni m :ệ pháp lu t có 4 lo i trách nhi m ệ ạ ậ Là m t lo i quan h pháp lu t đ c ệ ộ ậ ặ ạ pháp lý: bi c ( thông qua c quan ệ ữ ơ ướ có th m quy n) v i ch th vi ph m ẩ ạ ớ - Trách nhi m pháp lý hình s ự pháp lu t, trong đó bên vi ph m pháp ậ - Trách nhi m pháp lý hành chính lu t ph i gánh ch u nh ng h u qu b t ả ả ấ ị ậ ữ - Trách nhi m pháp lý dân s ự l i, nh ng bi n pháp c ng ch Nhà ữ ợ ế ưỡ ch tài các quy n c đ ở ị ượ ướ ế - Trách nhi m pháp lý k lu t ỷ ậ ph m pháp lu t. ạ
t gi a Nhà n ề ệ ệ ệ ệ ệ ậ
- Trách nhi m pháp lý hình s
ệ
ự
ạ
ệ
c
ắ c áp d ng ướ ụ i đ ộ ượ ạ
ữ
Là lo i trách nhi m pháp lý nghiêm kh c nh t do tòa án nhân danh Nhà n đ i v i nh ng ng quy đ nh trong b lu t hình s .
i có hành vi ph m t ự
ấ ố ớ ị
ườ ộ ậ
ụ
ự
ệ
ỉ
Trách nhi m pháp lý hình s ch áp d ng đ i ố v i ch th là cá nhân khi h ph m t ớ
ủ ể
i. ộ
ạ
ọ
- Trách nhi m pháp lý hành chính
ệ
ệ
ơ
ạ c hay nhà ch c trách có th m quy n
ướ
ẩ
ủ ể
ố ớ
ạ
ọ
ọ
Là lo i trách nhi m pháp lý do các c quan Nhà n ề ứ áp d ng đ i v i m i ch th khi h vi ph m ụ pháp lu t hành chính.
ậ
- Trách nhi m pháp lý dân s ệ
ệ
ạ
ọ
ọ
Là lo i trách nhi m pháp lý do toà án áp d ng đ i v i m i ch th khi h vi ph m pháp ủ ể lu t Dân s
ạ ố ớ ự
ụ ậ
ự
ạ
ọ
ơ
ệ
ườ
ộ
- Trách nhi m pháp lý k lu t. ỷ ậ ệ
ạ
ơ ộ ợ ộ
ạ
ụ
ng Là lo i trách nhi m pháp lý do th tr ủ ưở ệ ng h c áp d ng đ i v i c quan, xí nghi p, tr ố ớ ụ cán b , công nhân viên c a c quan , xí ủ nghi p mình khi h vi ph m n i quy,quy ch ạ ế ọ ệ ng h p vi ph m Tùy t ng tr ườ ừ n i b c quan. ộ ộ ơ pháp lu t mà áp d ng m t lo i trách ụ ậ nhi m pháp lý ệ t ng ng và cũng có th áp d ng đ ng ứ ươ ồ th i nhi u lo i TNPL nh đã nêu trên. ề ờ
ể ư ạ
