TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 545 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
99
BÁO CÁO CA LÂM SÀNG LỒNG RUỘT HIẾM GẶP Ở NGƯỜI LỚN
Đặng Đức Hoàng1, Bùi Khắc Thái1, Hoàng Thanh Ngân1
TÓM TẮT14
Giới thiệu: Ung thư tuyến giáp là một trong
những loại ung thư phổ biến với xu hướng gia
tăng. Điều trị chủ yếu là phẫu thuật, đặc biệt với
ung thư tuyến giáp thể biệt hóa, bao gồm ung thư
tuyến giáp thể nhú và thể nang. Phần lớn trường
hợp là ung thư thể nhú, có đặc điểm tiến triển
chậm, thường phát triển tại chỗ và di căn hạch
vùng cổ. Tuy nhiên, di căn tới xương ức là rất
hiếm gặp và hiếm khi được ghi nhận trong y văn,
dẫn đến nhiều tranh cãi trong điều trị.
Báo cáo ca lâm sàng: Báo cáo một trường
hợp ung thư tuyến giáp thể nhú tái phát tại chỗ,
di căn xương ức. Bệnh nhân đã được điều trị tại
Bệnh viện K bằng phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến
giáp và tổn thương di căn tại xương ức. Quá trình
phẫu thuật diễn ra thuận lợi, giúp loại bỏ tổn
thương và cải thiện chất lượng sống cho bệnh
nhân.
Kết luận: Ung thư tuyến giáp thể nhú di căn
xương ức rất hiếm và là thách thức trong điều trị.
Chiến lược điều trị cần được cá thể hóa; tuy
nhiên, phẫu thuật triệt để tổn thương di căn, kết
hợp điều trị bổ trợ, có thể giúp giảm triệu chứng
và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân.
1Khoa Ngoại Tổng Quát – Bệnh viện Hoàn Mỹ
Quốc Tế Đồng Nai
Chịu trách nhiệm chính: Đặng Đức Hoàng
ĐT: 02513955955
Email: khoangoai@bvquoctedongnai.com
Ngày nhận bài: 26/10/2024
Ngày phản biện khoa học: 29/10/2024
Ngày duyệt bài: 31/10/2024
SUMMARY
INTUSSUSCEPTION IN ADULTS: A
RARE CLINICAL CASE REPORT
Introduction: Thyroid cancer is a common
type of cancer with a rising incidence, primarily
treated through surgery. Differentiated thyroid
cancer (DTC), including papillary and follicular
thyroid carcinomas, constitutes the majority of
cases. Among these, papillary thyroid cancer
(PTC) is the most prevalent, generally
characterized by slow progression, local growth,
and regional lymph node metastasis. However,
direct invasion or metastasis to the sternum is
extremely rare and infrequently reported in the
literature, creating ongoing debates and
challenges in treatment.
Case Report: We report a case of papillary
thyroid carcinoma with local recurrence and
sternal metastasis. The patient underwent total
thyroidectomy and removal of the sternal
metastatic lesion at K Hospital. The surgery was
successful, allowing for complete removal of the
metastatic site and improvement in the patient's
quality of life.
Conclusion: Papillary thyroid carcinoma
with sternal metastasis is exceedingly rare and
presents significant treatment challenges.
Treatment strategies must be individualized, but
extensive surgical removal of metastatic lesions,
combined with appropriate adjuvant therapies,
can alleviate symptoms and improve patient
survival.
I. TỔNG QUAN
Lồng ruột xảy ra khi một đoạn ruột chui
vào đoạn ruột liền kề, gây tắc nghẽn và thiếu
máu cục bộ ở ruột. Quá trình này dẫn đến các
biến chứng như tắc ruột, hoại tử ruột và
nhiễm trùng huyết. Lồng ruột rất phổ biến ở
HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT HOÀN MỸ 2024
100
trẻ em, tuy nhiên ở người lớn lại hiếm gặp,
và khi xuất hiện thường do nguyên nhân u.
[1]
Các dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng
điển hình của lồng ruột ở trẻ em như cơn đau
quặn bụng tái phát trong thời gian ngắn, hôn
mê, sốt và phân có máu như thạch nho.
Người lớn bị lồng ruột thường có các dấu
hiệu và triệu chứng không điển hình. Trên
thực tế, việc chẩn đoán lâm sàng lồng ruột
rất khó khăn ở người lớn. Nguyên nhân lồng
ruột ở người lớn là do các u lành tính, ác tính
hoặc vô căn.
Lồng ruột chiếm 1-5% trong tất cả các
trường hợp tắc ruột. Mặc dù lồng ruột
thường được chẩn đoán ở trẻ em nhưng đây
là một nguyên nhân hiếm gặp gây tắc ruột ở
người lớn. [1]
II. BÁO CÁO CA LÂM SÀNG
Bệnh nhân nam 38 tuổi nhập viện vì đau
bụng hạ sườn phải, hông phải âm ỉ liên tục,
thỉnh thoảng đau quặn từng cơn, đau nhiều,
không lan, nôn ói. Bệnh nhân chưa ghi nhận
bệnh lý nội ngoại khoa trước đây. Qua thăm
khám thấy bụng mềm, ấn đau bụng phải
nhiều, đề kháng (+), sờ thấy khối ở vùng
bụng phải khoảng 5-10 cm.
Các chỉ số xét nghiệm máu trong giới hạn
bình thường.
Siêu âm bụng ghi nhận vùng đại tràng lên
thành dày, phù nề, dấu Halo sign (+), kích
thước đoạn đại tràng d#122x44mm – Theo
dõi viêm vùng đại tràng lên. CT-scan bụng
có cản quang cho thấy đại tràng lên - góc gan
và một phần đại tràng ngang lồng vào nhau,
kích thước khối lồng d#56x140mm, chưa
thấy hình ảnh tắc ruột.
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 545 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
101
Hình 1. CT-scan bụng có cản quang cho thấy đại tràng lên - góc gan
và một phần đại tràng ngang lồng vào nhau
Bệnh nhân được phẫu thuật cấp cứu trong
cùng ngày. Bệnh nhân được phẫu thuật nội
soi với 4 lổ trocar. Quá trình phẫu thuật ghi
nhận: Vào bụng thấy khối lồng đại tràng phải
qua tới đoạn giữa đại tràng ngang kích thước
khoảng 15 x 30 cm. Ekip phẫu thuật tiến
hành cắt đại tràng phải mở rộng, cắt bỏ đoạn
đại tràng chứa khối lồng, nối ruột non đại
tràng. Xẻ khối lồng ruột thấy bên trong có
đoạn ruột non tím đen, có 1 polyp kích thước
khoảng 3x12cm trong lòng hồi tràng.
HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT HOÀN MỸ 2024
102
Hình 2. Khối lồng sau mổ
Bệnh nhân sau mổ được theo dõi sát,
phục hồi sau mổ tốt. Bệnh nhân được xuất
viện sau 7 ngày.
III. BÀN LUẬN
Lồng ruột ở người lớn rất hiếm, chỉ
chiếm 1 đến 5% các trường hợp tắc ruột. Các
nguyên nhân gây lồng ruột ở người lớn
không phải tự phát được thể hiện trong Bảng
nguyên nhân lồng ruột ở người lớn. Độ tuổi
trung bình của lồng ruột ở người lớn là 50
tuổi và không phân biệt giới tính. Ngược lại
hoàn toàn với nguyên nhân ở trẻ em, lồng
ruột ở người lớn có thể xác định được
nguyên nhân ở 90% các trường hợp và 10 %
các trường hợp nguyên nhân vô căn. [7]
Trong trường hợp chúng tôi, bệnh nhân phù
hợp về lứa tuổi (38 tuổi) và giới tính. Phẫu
tích khối lồng của bệnh nhân chúng tôi ghi
nhận nguyên nhân gây lồng là một polyp có
cuống từ đoạn cuối hồi tràng. Điều này cũng
phù hợp với các nghiên cứu khác trên thế
giới. Hầu hết lồng ruột ở người lớn xuất phát
từ ruột non và các tổn thương này đều lành
tính với tỷ lệ từ 50 đến 75% trong hầu hết
các trường hợp. Các tổn thương phổ biến
nhất là túi thừa Meckel, u lành tính và dính
ruột. Các khối u lành tính bao gồm tăng sản
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 545 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
103
lymphoid, u mỡ, u cơ trơn, u máu và polyp.
[2] Trong nghiên cứu của Wang và cộng sự:
Trong thời gian 20 năm, có 292 bệnh nhân bị
lồng ruột trong đó có 24 bệnh nhân người
lớn, 20 (83,3 %) có tổn thương được xác
định; 11 (55 %) tổn thương là lành tính và 9
(45 %) là ác tính. [9] Trong một nghiên cứu
khác của Lianos, tổn thương ác tính là
nguyên nhân gây ra tới 30% các trường hợp
lồng ruột xảy ra ở ruột non, còn lại là tổn
thương lành tính. Mặt khác, lồng ruột xảy ra
ở ruột già có nhiều khả năng do nguyên nhân
ác tính trong 66% các trường hợp. [6]
Bảng 1. Nguyên nhân lồng ruột ở người lớn
Lành tính
Ác tính
Dính ruột
U tuyến ống
Tuyến cantor
Bệnh Crohn
U lạc nội mạc tử cung
U mô đệm ác tính (GIST)
U máu
Polyp viêm
Sarcoma Kaposi
U mỡ
Túi thừa Meckel
U xơ thần kinh
Polyp Peutz-Jegher
Bệnh lao
Xuất huyết dưới niêm mạc do thuốc chống
đông không được kiểm soát
Ung thư biểu mô tuyến
U carcinoid
U cơ trơn
U lympho
Ung thư biểu mô di căn (u hắc tố phổ biến
nhất)
GIST ác tính
U thần kinh nội tiết
Ở người lớn, biểu hiện lâm sàng của lồng
ruột có thể không đặc hiệu, hiếm khi biểu
hiện đầy đủ bộ ba kinh điển là đau bụng, sờ
thấy khối u và phân có máu. Thay vào đó,
bệnh biểu hiện bằng các triệu chứng tắc ruột
non hoặc ruột già. Triệu chứng biểu hiện phổ
biến nhất là đau bụng, với các triệu chứng
liên quan với tình trạng tắc ruột một phần:
buồn nôn, nôn, táo bón, chảy máu đường tiêu
hóa, thay đổi thói quen đại tiện, táo bón hoặc
đầy hơi. Trường hợp bệnh lý của chúng tôi,
bệnh nhân đau bụng hạ sườn phải, bụng phải
âm ỉ liên tục, thỉnh thoảng đau quặn từng
cơn, sau đau bụng nhiều, bệnh nhân phải
dùng thuốc giảm đau Morphin không đỡ.
Qua thăm khám thấy bụng mềm, ấn đau bụng
phải nhiều, đề kháng (+), sờ thấy khối ở
vùng bụng phải khoảng 5-10 cm. Trường
hợp ca lâm sàng của chúng tôi không điển
hình một bệnh lý cụ thể nào, khó đánh giá
được nguyên nhân gây bệnh. Trong nghiên
cứu của Wang và cộng sự: Đau bụng là triệu
chứng thường gặp nhất (79,2 %). Chẩn đoán
lồng ruột ở người lớn được thực hiện trước
phẫu thuật ở 18 trường hợp (75 %). [9] Cũng
như các nghiên cứu khác, việc khám thực thể
cho thấy bụng chướng, đau bụng nhiều mức
độ từ nhẹ tới nặng và khối u bụng. Nếu biểu
hiện ở giai đoạn trễ của bệnh, bệnh nhân có
thể có các dấu hiệu viêm phúc mạc hoặc