Báo cáo đánh giá GEF/SGP tại Việt Nam

Chia sẻ: Ba To City | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:50

Thêm vào BST

Báo xấu

90
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Với kết cấu nội dung gồm 4 chương, bài "Báo cáo đánh giá GEF/SGP tại Việt Nam" giới thiệu đến các bạn những nội dung tổng quan GEF/SGP tại Việt Nam, quá trình đánh giá GEF/SGP tại Việt Nam, kết quả đánh giá GEF/SGP tại Việt Nam,... Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo đánh giá GEF/SGP tại Việt Nam

Quü M«i tr−êng toµn cÇu Ch−¬ng tr×nh tµi trî c¸c dù ¸n nhá t¹i ViÖt Nam (UNDP/GEF - SGP) B¸o c¸o ®¸nh gi¸ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam N h ã m ® ¸ n h g i ¸ : TrÇn §×nh §µn NguyÔn Kh¸nh Xu©n Vò H÷u Tuynh NguyÔn ThÞ Kim Anh Th¸ng 1/2002
Môc lôc Trang Ch−¬ng 1: Tæng quan vÒ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam 3 Ch−¬ng 2: Qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam 6 Ch−¬ng 3: KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam 9 P h Ç n I: § ¸ n h gi¸ t h ù c hi Ö n G E F / S G P t¹i c Ê p q u è c gi a. 9 1. ChiÕn l−îc quèc gia GEF/SGP 2. Thùc hiÖn kinh phÝ ®· ph©n bæ 3. Phæ biÕn th«ng tin vÒ GEF/SGP 4. X©y dùng n¨ng lùc cho c¸c ®èi t¸c GEF/SGP 5. X©y dùng quan hÖ céng t¸c víi c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP 6. Theo dâi vµ ®¸nh gi¸ GEF/SGP 7. C¬ chÕ ho¹t ®éng cña GEF/SGP P h Ç n II. §¸ n h gi¸ t h ù c hi Ö n G E F / S G P t ¹i c Ê p d ù ¸ n 21 1. X©y dùng dù ¸n GEF/SGP 2. Thùc hiÖn dù ¸n GEF/SGP 3. Theo dâi, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n GEF/SGP Ch−¬ng 4: C¸c bµi häc kinh nghiÖm vµ khuyÕn nghÞ 27 Phô lôc Phô lôc 1: PhiÕu ®¸nh gi¸ GEF/SGP Phô lôc 2: §iÒu kho¶n giao viÖc chuyªn gia ®¸nh gi¸ GEF/SGP Phô lôc 3: Danh s¸ch c¸c dù ¸n viÕng th¨m trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ GEF/SGP Phô lôc 4: Danh s¸ch c¸c dù ¸n GEF/SGP Phô lôc 5: Danh s¸ch c¸c dù ¸n ®−îc GEF/SGP cÊp kinh phÝ x©y dùng dù ¸n 2
Ch−¬ng 1: Tæng quan vÒ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam I. Giíi thiÖu vÒ ch−¬ng tr×nh GEF/SGP Quü m«i tr−êng toµn cÇu (GEF) lµ mét c¬ chÕ tµi chÝnh ®−îc x©y dùng nh»m cung cÊp viÖn trî cho c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn vµ nh÷ng n−íc ®ang trong giai ®o¹n chuyÓn ®æi kinh tÕ ®Ó x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c dù ¸n vµ ho¹t ®éng nh»m b¶o vÖ m«i tr−êng toµn cÇu. NhËn thøc ®−îc vai trß quan träng cña céng ®ång trong viÖc tham gia b¶o tån ®a d¹ng sinh häc, h¹n chÕ kh¶ n¨ng thay ®æi theo h−íng bÊt lîi cña khÝ hËu vµ b¶o vÖ c¸c vïng n−íc quèc tÕ, ®· dÉn ®Õn sù ph¸t ®éng cña Ch−¬ng tr×nh Ph¸t triÓn cña Liªn Hîp Quèc (UNDP) vÒ Ch−¬ng tr×nh tµi trî c¸c dù ¸n nhá cña Quü M«i tr−êng toµn cÇu (GEF/SGP) n¨m 1992. GEF/SGP tµi trî c¸c dù ¸n víi møc tèi ®a lµ 50.000 USD vµ cung cÊp c¸c h×nh thøc hç trî kh¸c cho c¸c tæ chøc ho¹t ®éng x· héi ë céng ®ång vµ c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ®Þa ph−¬ng ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cña ®Þa ph−¬ng liªn quan tíi c¸c lÜnh vùc träng t©m cña GEF: sù ®a d¹ng sinh häc, sù thay ®æi khÝ hËu, « nhiÔm c¸c vïng n−íc quèc tÕ, vµ sù huû ho¹i cña tÇng «z«n. HiÖn nay GEF/SGP ®ang ho¹t ®éng t¹i 60 quèc gia trªn toµn thÕ giíi, bao gåm c¸c quèc gia ë ch©u Phi, Trung §«ng, ch©u ¸ vµ Th¸i B×nh D−¬ng, ch©u ¢u vµ ch©u Mü La Tinh. Ch−¬ng tr×nh ®· tµi trî cho h¬n 2.300 dù ¸n ë c¸c quèc gia tham gia vµo ch−¬ng tr×nh cho c¸c ho¹t ®éng cña céng ®ång vµ ®Þa ph−¬ng trong c¸c lÜnh vùc träng t©m cña GEF. II. Tæng quan vÒ ch−¬ng tr×nh GEF/ SGP t¹i ViÖt Nam UNDP ph¸t ®éng GEF/ SGP t¹i ViÖt Nam vµo th¸ng 11 n¨m 1998. Môc tiªu chñ yÕu cña GEF/SGP trong c¸c n¨m thö nghiÖm t¹i ViÖt Nam lµ thiÕt lËp mét ch−¬ng tr×nh ph©n cÊp vÒ tµi trî cho c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ®Þa ph−¬ng (NGO) vµ c¸c tæ chøc céng ®ång (CBO) ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n vµ ho¹t ®éng cã liªn quan trong c¸c lÜnh vùc träng t©m cña GEF. §Ó triÓn khai GEF/SGP t¹i ViÖt Nam, v¨n phßng GEF/SGP ®−îc thµnh lËp víi sù tuyÓn dông mét ®iÒu phèi viªn cÊp quèc gia vµ th− ký, thµnh lËp Ban ChØ §¹o Quèc Gia (BC§QG), x©y dùng chiÕn l−îc quèc gia vµ c¬ chÕ thùc hiÖn phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh chung cña GEF/SGP toµn cÇu vµ ®iÒu kiÖn thùc tiÔn cô thÓ cña ViÖt Nam. 1. ThiÕt lËp v¨n phßng vµ bè trÝ nh©n sù GEF/SGP V¨n phßng GEF/SGP t¹i ViÖt Nam ®−îc ®Æt t¹i V¨n phßng UNDP ViÖt Nam. UNDP ViÖt Nam hç trî triÓn khai thùc hiÖn GEF/SGP, hç trî thiÕt lËp vµ ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ víi c¸c c¬ quan tæ chøc cã liªn quan cña chÝnh phñ còng nh− thiÕt lËp mèi quan hÖ c«ng t¸c víi c¸c c¬ quan hµnh chÝnh vµ tµi chÝnh kh¸c trong n−íc ®Ó phôc vô cho ch−¬ng tr×nh GEF/SGP. UNDP t¹i ViÖt Nam hç trî theo dâi vµ ®¸nh gi¸ thùc hiÖn GEF/SGP. §¹i diÖn th−êng tró UNDP ký Th− tho¶ thuËn víi c¸c tæ chøc tiÕp nhËn viÖn trî cña GEF/SGP. §¹i diÖn UNDP tham gia BC§QG GEF/SGP. V¨n phßng UNDP t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thùc hiÖn c¸c kho¶n chi tr¶ cña dù ¸n. GEF/SGP tuyÓn dông mét ®iÒu phèi viªn cÊp quèc gia vµ mét th− ký. §iÒu phèi viªn quèc gia ®ãng vai trß chñ tr× trong viÖc qu¶n lý thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh quèc gia. Mçi ®iÒu phèi viªn chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý viÖc thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh quèc gia cña m×nh. NhiÖm vô chÝnh cña ®iÒu phèi viªn quèc gia bao gåm n©ng cao nhËn thøc vÒ c¸c môc tiªu vµ quy tr×nh ho¹t ®éng cña ch−¬ng tr×nh GEF/SGP cho nh÷ng ®èi t−îng thùc hiÖn chñ chèt, hç trî c¸c NGO ®Þa ph−¬ng vµ CBO lËp ®Ò nghÞ xin dù ¸n, kh¶o s¸t s¬ bé ®Ò nghÞ xin dù ¸n, 3
t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng cña Ban chØ ®¹o quèc gia, còng nh− cho c¸c NGO ®Þa ph−¬ng vµ CBO tiÕp cËn víi dÞch vô hç trî kü thuËt, ®¶m b¶o thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh vµ ®Æt nÒn mãng cho sù bÒn v÷ng cña ch−¬ng tr×nh. §iÒu phèi viªn quèc gia lµ ®Çu mèi liªn l¹c chñ yÕu víi chÝnh phñ, ®«i khi cßn ®−îc hç trî bëi ®¹i diÖn c¬ quan chÝnh phñ trong Ban ChØ ®¹o quèc gia. §iÒu phèi viªn quèc gia cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh triÓn khai GEF/SGP t¹i ViÖt Nam víi ban ®iÒu phèi GEF/SGP (CPMT) vµ V¨n phßng c¸c dÞch vô cña Liªn hiÖp quèc (UNOPS) t¹i New York. 2. Thµnh lËp Ban ChØ §¹o Quèc Gia GEF/SGP Ban chØ ®¹o quèc gia (BC§QG) cã nhiÖm vô ®−a ra h−íng dÉn vµ chØ thÞ vÒ chiÕn l−îc cho ch−¬ng tr×nh còng nh− kh¶o s¸t vµ chän läc dù ¸n ®Ó cÊp kinh phÝ. Ban nµy chØ ®¹o viÖc x©y dùng mét chiÕn l−îc quèc gia vµ thiÕt lËp c¸c tiªu chÝ lùa chän dù ¸n phï hîp víi quèc gia trong khu«n khæ h−íng dÉn chung cña GEF. C¸c thµnh viªn cña Ban ChØ ®¹o tham gia trªn c¬ së tù nguyÖn vµ bao gåm ®¹i diÖn cña c¸c tæ chøc NGO ®Þa ph−¬ng vµ quèc tÕ, ®¹i diÖn c¸c c¬ quan cã liªn quan cña chÝnh phñ, c¸c c¬ quan nghiªn cøu khoa häc kü thuËt, vµ ®¹i diÖn cña UNDP ViÖt Nam. Quy tr×nh lµm viÖc vµ chøc n¨ng nhiÖm vô cña BC§QG ®· ®−îc so¹n th¶o. C¸c thµnh viªn cña BC§QG tham gia theo nhiÖm kú 2 n¨m. §· cã hai nhiÖm kú cña BC§QG: nhiÖm kú thø nhÊt cho giai ®o¹n 1999 - 2000 vµ nhiÖm kú thø hai cho giai ®o¹n 2001 - 2003. BC§QG lµm viÖc qua c¸c cuéc häp ®Þnh kú tæ chøc hµng qóy, th− tõ, ®iÖn tho¹i, fax vµ email. 3. X©y dùng chiÕn l−îc quèc gia GEF/SGP trong giai ®äan 1999 - 2001 Mét ho¹t ®éng chñ yÕu ®· triÓn khai trong thêi gian ®Çu thùc hiÖn GEF/SGP t¹i ViÖt Nam lµ viÖc x©y dùng chiÕn l−îc quèc gia GEF/SGP trong giai ®äan 1999 - 2001. ChiÕn l−îc quèc gia GEF/SGP ®· x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu chÝnh, c¸c kÕt qu¶ dù kiÕn, vµ c¸c ®Þnh h−íng −u tiªn cho viÖc ph©n bæ kinh phÝ tµi trî theo c¸c tiªu chÝ chung cña GEF/SGP trong nh÷ng n¨m ®Çu thÝ ®iÓm GEF/SGP t¹i ViÖt Nam. ChiÕn l−îc ®−îc x©y dùng c¨n cø vµo c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng −u tiªn cña ViÖt Nam trong c¸c lÜnh vùc träng t©m cña GEF/SGP, c¸c chÝnh s¸ch, ch−¬ng tr×nh kÕ ho¹ch vÒ m«i tr−êng cña chÝnh phñ. ChiÕn l−îc quèc gia còng ®· x¸c ®Þnh ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn cña GEF/SGP lµ ph¸t huy vai trß céng ®ång tham gia gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng −u tiªn trong c¸c lÜnh vùc träng t©m cña GEF. 4. Bèi c¶nh m«i tr−êng t¹i ViÖt Nam ViÖt Nam lµ mét quèc gia nhiÖt ®íi cã nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó vµ ®iÒu kiÖn m«i tr−êng thuËn lîi. ViÖt Nam cã tÝnh ®a d¹ng cao vÒ c¸c hÖ sinh th¸i tù nhiªn vµ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn cã gi¸ trÞ lín vÒ kinh tÕ vµ m«i tr−êng. ViÖt Nam ®· vµ ®ang tr¶i qua qu¸ tr×nh t¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ c«ng nghiÖp hãa nhanh chãng trong c¸c thËp kû qua. Tuy nhiªn, sù t¨ng tr−ëng d©n sè vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®ang lµm n¶y sinh mét mèi ®e däa lín ®èi víi m«i tr−êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn cña ViÖt Nam. Trong sè nh÷ng vÊn ®Ò nghiªm träng nhÊt trong qu¶n lý m«i tr−êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn ë ViÖt Nam lµ n¹n ph¸ rõng, t×nh tr¹ng suy tho¸i ®Êt ®ai, viÖc sö dông kh«ng bÒn v÷ng dÉn ®Õn sù c¹n kiÖt vµ suy tho¸i c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn cña c¸c hÖ sinh th¸i vµ thÊt tho¸t c¸c nguån tµi nguyªn ®a d¹ng sinh häc, vµ t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr−êng ngµy cµng t¨ng. 4
NhËn thøc ®−îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý m«i tr−êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi bÒn v÷ng cña ®Êt n−íc, chÝnh phñ ViÖt Nam ®· rÊt cam kÕt vµ tiÕn hµnh nh÷ng næ lùc lín ®Ó qu¶n lý tèt h¬n m«i tr−êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn, víi sù hç trî ®¸ng kÓ cña céng ®ång quèc tÕ, bao gåm c¸c tæ chøc ®a ph−¬ng vµ song ph−¬ng, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ quèc tÕ. C¸c chiÕn l−îc vµ kÕ ho¹ch quèc gia ®· ®−îc triÓn khai thùc hiÖn trong ph¹m vi mét khung ph¸p lý vµ ph¸p chÕ ®−îc ®iÒu chØnh, t¨ng c−êng nh»m gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng vµ hç trî thùc hiÖn c¸c c«ng −íc mµ ViÖt Nam ®· tham gia ký kÕt, vÝ dô nh− c«ng −íc vÒ ®a d¹ng sinh häc (CBD), c«ng −íc kung cña Liªn HiÖp Quèc vÒ biÕn ®æi khÝ hËu (UNFCCC), vµ c«ng −íc h¹n chÕ s¶n xuÊt vµ sö dông c¸c ho¸ chÊt h÷u c¬ l©u bÒn (POPs). Bªn c¹nh nh÷ng nç lùc cña chÝnh phñ vµ sù hç trî cña céng ®ång quèc tÕ, c¸c tæ chøc NGO ®Þa ph−¬ng vµ c¸c tæ chøc céng ®ång còng tham gia ®ãng gãp vµo c«ng t¸c qu¶n lý m«i tr−êng ë ViÖt Nam. NhËn thøc ®−îc r»ng c¸c tæ chøc NGO ®Þa ph−¬ng cã mét vai trß quan träng trong viÖc hç trî thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh quèc gia, ®Æc biÖt lµ huy ®éng sù tham gia cña céng ®ång vµo c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr−êng vµ ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng ë cÊp c¬ së, trong c¸c n¨m qua, chÝnh phñ ®· hç trî cho sù ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc NGO ®Þa ph−¬ng. HiÖn nay, chÝnh phñ ®ang rµ so¸t l¹i c¸c chÝnh s¸ch, ph¸p chÕ ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc NGO ®Þa ph−¬ng. MÆc dï ë ViÖt Nam hiÖn nay sè l−îng c¸c tæ chøc NGO ®Þa ph−¬ng rÊt h¹n chÕ vµ cßn t−¬ng ®èi non trÎ, c¸c tæ chøc nµy ®· thùc sù ®ãng mét vai trß quan träng trong c¸c dù ¸n ph¸t triÓn céng ®ång vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo nãi chung vµ trong c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr−êng nãi riªng. C¸c tæ chøc NGO ®Þa ph−¬ng ®· tËp hîp c¸c nhµ ho¹t ®éng x· héi, c¸c nhµ khoa häc, vµ c¸c nhµ qu¶n lý cã tri thøc vµ kinh nghiÖm trong lÜnh vùc m«i tr−êng vµ ph¸t triÓn céng ®ång ®Ó vËn ®éng céng ®ång tham gia vµo thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch, ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng cña chÝnh phñ trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ b¶o vÖ m«i trõ¬ng. C¸c tæ chøc céng ®ång ë ViÖt Nam bao gåm c¸c tæ chøc quÇn chóng, nh− Héi Liªn HiÖp Phô N÷, §oµn Thanh Niªn, Héi N«ng D©n vµ Héi cùu chiÕn binh. C¸c tæ chøc nµy ho¹t ®éng ë cÊp x· vµ h×nh thµnh lªn dÇn c¸c cÊp cao h¬n, ®Õn trung −¬ng. C¸c tæ chøc nµy ®· tham gia thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ trong lÜnh vùc m«i tr−êng, c¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n ph¸t triÓn céng ®ång, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ b¶o vÖ m«i tr−êng ®−îc tµi trî bëi c¸c tæ chøc quèc tÕ triÓn khai trªn ®Þa bµn ®Þa ph−¬ng. C¸c tæ chøc nµy ®ãng vai trß quan träng trong viÖc vËn ®éng céng ®ång tham gia thùc hiÖn c¸c chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch m«i tr−êng cña chÝnh phñ, vµ tuyªn truyÒn n©ng cao nhËn thøc céng ®ång vÒ c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng. Víi nh÷ng nç lùc trªn, nh÷ng tiÕn bé ®¹t ®−îc trong lÜnh vùc b¶o vÖ vµ qu¶n lý m«i tr−êng trong nh÷ng n¨m qua lµ to lín. Khung ph¸p lý vµ chÝnh s¸ch cïng víi chiÕn l−îc vµ c¸c ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng quèc gia ®· ®−îc x©y dùng vµ hoµn thiÖn, t¹o c¬ së vµ cung cÊp ®Þnh h−íng chiÕn l−îc cho c¸c ho¹t ®éng trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ b¶o vÖ m«i trõ¬ng nh»m môc tiªu ph¸t triÓn bÒn v÷ng. C¸c c¬ chÕ vµ hÖ thèng ph©n cÊp thùc hiÖn ë cÊp c¬ së ®· vµ ®ang ®−îc triÓn khai thùc hiÖn trong viÖc thùc hiÖn c¸c chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ trong c«ng t¸c qu¶n lý b¶o vÖ m«i tr−êng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Tuy nhiªn, møc ®é tham gia cña céng ®ång vµo c«ng t¸c qu¶n lý, b¶o vÖ m«i tr−êng cßn rÊt h¹n chÕ. N©ng cao nhËn thøc vÒ c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng vµ huy ®éng céng ®ång tham gia tÝch cùc vµo c«ng t¸c qu¶n lý, b¶o vÖ m«i tr−êng vµ sö dông bÒn v÷ng tµi nguyªn thiªn nhiªn sÏ gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c chiÕn l−îc vµ kÕ ho¹ch quèc gia trong lÜnh vùc qu¶n lý vµ b¶o vÖ m«i tr−êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng. 5
Ch−¬ng 2: Qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam Ch−¬ng nµy m« t¶ môc ®Ých, quy tr×nh vµ ph−¬ng ph¸p ®· sö dông ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c ®¸nh gi¸ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam. I. Môc ®Ých ®¸nh gi¸ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam §¸nh gi¸ GEF/SGP lµ mét ho¹t ®éng trong chiÕn l−îc theo dâi vµ ®¸nh gi¸ GEF/SGP toµn cÇu nh»m môc tiªu ®¸nh gi¸ tæng thÓ viÖc thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh t¹i cÊp quèc gia vµ ®−îc dù kiÕn tiÕn hµnh hai n¨m mét lÇn do BC§QG vµ ®iÒu phèi viªn quèc gia thùc hiÖn. §¸nh gi¸ GEF/SGP t¹o c¬ héi cho sù trao ®æi vÒ thùc hiÖn GEF/SGP víi c¸c ®èi t¸c vµ c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP. ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng quèc gia tham gia vµo ®ît ®¸nh gi¸ trong n¨m 2002, nh»m môc ®Ých ph©n tÝch c¸c thµnh qu¶ ®¹t ®−îc còng nh− nh÷ng tån t¹i trong c¬ chÕ thùc hiÖn t¹i cÊp ch−¬ng tr×nh vµ cÊp dù ¸n cña ch−¬ng tr×nh GEF/ SGP t¹i ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m thÝ ®iÓm 1999 - 2001, rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cho viÖc thùc hiÖn GEF/SGP t¹i ViÖt Nam cã hiÖu qu¶ h¬n trong thêi gian tíi. II. Môc tiªu cô thÓ ®¸nh gi¸ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam Môc tiªu cô thÓ cña viÖc ®¸nh gi¸ GEF/SGP nh»m: 1. ®¸nh gi¸ ®−îc c¸c −u ®iÓm, nh−îc ®iÓm cña c¬ chÕ thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh GEF/SGP t¹i ViÖt Nam ë cÊp quèc gia vµ cÊp dù ¸n, tõ ®ã rót ra c¸c bµi häc kinh nghiÖm cho c¸c thµnh c«ng còng nh− thÊt b¹i. 2. t¹o c¬ së cho sù ®iÒu chØnh chiÕn l−îc quèc gia trong thùc hiÖn GEF/SGP t¹i ViÖt Nam ®Ó phï hîp víi nh÷ng thay ®æi trong m«i tr−êng thùc hiÖn GEF/SGP víi nh÷ng thö th¸ch ®· x¸c ®Þnh ®−îc còng nh− nh÷ng thö th¸ch míi ph¸t sinh; 3. Gióp Bé phËn ®iÒu phèi ch−¬ng tr×nh GEF/SGP toµn cÇu (CPMT) trong viÖc x¸c ®Þnh ®−îc c¸c ®Þnh h−íng −u tiªn ®Ó tËp trung nguån lùc trong viÖc hç trî kü thuËt thùc hiÖn GEF/SGP t¹i ViÖt Nam nãi riªng vµ t¹i cÊp quèc gia nãi chung mét c¸ch hiÖu qu¶ h¬n; 4. Cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn GEF/SGP t¹i ViÖt Nam ®Ó gãp phÇn vµo b¸o c¸o chung vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh GEF/SGP cña CPMT nép cho héi ®ång GEF. III. KÕt qu¶ dù kiÕn cña qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam KÕt qu¶ chÝnh cña qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam lµ b¶n b¸o c¸o nªu ®−a ra ®−îc quy tr×nh vµ ph−¬ng ph¸p ®· tiÕn hµnh, c¸c kÕt qu¶ thu ®−îc trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ vÒ viÖc thùc hiÖn GEF/SGP t¹i ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m thÝ ®iÓm tõ 1999 ®Õn 2001, cô thÓ cña viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn chiÕn l−îc GEF/SGP, hå s¬ dù ¸n GEF/SGP, vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng còng nh− c¬ chÕ qu¶n lý GEF/SGP t¹i cÊp quèc gia vµ cÊp dù ¸n. B¸o c¸o nªu lªn c¸c bµi häc kinh nghiÖm vµ c¸c khuyÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ thùc hiÖn GEF/SGP t¹i ViÖt Nam. B¸o c¸o nµy gåm 4 phÇn: - PhÇn 1: Tæng quan vÒ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam - PhÇn 2 : Qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam - PhÇn 3: C¸c kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam 6
- PhÇn 4: Bµi häc kinh nghiÖm vµ khuyÕn nghÞ trong viÖc thùc hiÖn GEF/SGP t¹i ViÖt Nam IV. C¸c vÊn ®Ò träng t©m cña qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ GEF/SGP 1. ë cÊp ch−¬ng tr×nh: C¸c vÊn ®Ò cô thÓ sau ®−îc ®¸nh gi¸ ë cÊp ch−¬ng tr×nh: a) X©y dùng vµ thùc hiÖn chiÕn l−îc GEF/SGP b) Thùc hiÖn kinh phÝ ph©n bæ cña GEF/SGP c) X©y dùng n¨ng lùc cho c¸c ®èi t¸c vµ ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng chÝnh cña GEF/SGP d) X©y dùng mèi quan hÖ céng t¸c víi c¸c ®èi t¸c vµ ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng chÝnh cña GEF/SGP e) Thùc hiÖn c«ng t¸c truyÒn th«ng vÒ GEF vµ GEF/SGP, bao gåm phæ biÕn th«ng tin, tuyªn truyÒn vµ t¨ng c−êng nhËn thøc céng ®ång vÒ c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng toµn cÇu, quèc gia vµ ®Þa ph−¬ng f) Theo dâi vµ ®¸nh gi¸ GEF/SGP g) C¬ chÕ ho¹t ®éng cña v¨n phßng GEF/SGP, cña BC§QG 2. ë cÊp dù ¸n: C¸c vÊn ®Ò cô thÓ sau ®−îc ®¸nh gi¸ ë cÊp dù ¸n: a) C¸c tiªu chÝ vµ quy tr×nh thÈm ®Þnh vµ xÐt duyÖt dù ¸n GEF/ SGP b) C«ng t¸c x©y dùng, thùc hiÖn, theo dâi vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n GEF/SGP, vµ c¸c c¬ chÕ qu¶n lý ¸p dông trong x©y dùng, thùc hiÖn, theo dâi, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n GEF/SGP. V. Ph−¬ng ph¸p thùc hiÖn vµ qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam §iÒu phèi viªn quèc gia lµ ng−êi thùc hiÖn chÝnh trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam víi sù chØ ®¹o cña BC§QG vµ sù hç trî cña th− ký GEF/SGP. C¸c thµnh viªn cña BC§QG tham gia vµo qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ th«ng qua viÖc gãp ý vµ phª duyÖt quy tr×nh vµ ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ GEF/SGP, cung cÊp th«ng tin vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn GEF/SGP cho viÖc so¹n th¶o b¸o c¸o ®¸nh gi¸. B¸o c¸o ®¸nh gi¸ ®−îc BC§QG gãp ý vµ phª duyÖt tr−íc khi göi ®Õn CPMT. Mét nhãm 3 chuyªn gia ®−îc hîp ®ång ®Ó gióp ®iÒu phèi viªn quèc gia thu thËp th«ng tin ®¸nh gi¸ qua c¸c phiÕu ®¸nh gi¸ (Phô lôc 1), qua pháng vÊn trùc tiÕp hoÆc qua ®iÖn tho¹i víi c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP. Nhãm chuyªn gia cßn tiÕn hµnh viÕng th¨m c¸c dù ¸n cña GEF/SGP nh»m môc ®Ých thu thËp th«ng tin ®Ó ®¸nh gi¸ th«ng qua quan s¸t, tæ chøc c¸c cuéc pháng vÊn trùc tiÕp vµ tæ chøc c¸c cuéc häp ®¸nh gi¸ víi tæ chøc tiÕp nhËn viÖn trî, chÝnh quyÒn, ban ngµnh, vµ céng ®ång tham gia dù ¸n GEF/SGP. Phôc lôc 2 m« t¶ chi tiÕt tr¸ch nhiÖm cña nhãm chuyªn gia. C¸c ph−¬ng ph¸p sö dông trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ GEF/SGP nh»m ph¸t huy vai trß cña c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP trong theo dâi vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n. C¸c ph−¬ng ph¸p sö dông ®Ó thu thËp th«ng tin nh− ®· ®Ò cËp ë trªn bao gåm c¸c phiÕu ®¸nh 7
gi¸, pháng vÊn trùc tiÕp hoÆc qua ®iÖn tho¹i víi c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP, vµ viÕng th¨m dù ¸n. §· cã 8 dù ¸n ®−îc chän läc cho viÖc viÕng th¨m trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ GEF/SGP theo c¸c tiªu chÝ sau (Phô lôc 3). LÜnh vùc träng t©m cña dù ¸n: c¸c dù ¸n ®−îc lùa chän thuéc c¸c lÜnh vùc träng t©m cña GEF/SGP lµ b¶o tån ®a d¹ng sinh häc vµ h¹n chÕ biÕn ®æi khÝ hËu. Thêi gian tiÕn hµnh dù ¸n: c¸c dù ¸n ®· kÕt thóc (4 dù ¸n) vµ ®ang triÓn khai (4 dù ¸n) C¸c tµi liÖu ®−îc xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ GEF/SGP bao gåm: ë cÊp dù ¸n: C¸c v¨n b¶n ®Ò nghÞ dù ¸n cña c¸c dù ¸n ®· phª duyÖt trong hå s¬ GEF/SGP, b¸o c¸o tiÕn ®é vµ tµi chÝnh cña dù ¸n ®ang triÓn khai, b¸o c¸o tæng kÕt vµ b¸o c¸o ®¸nh gi¸ cña c¸c dù ¸n ®· kÕt thóc, ë cÊp ch−¬ng tr×nh: - C¸c tµi liÖu do ch−¬ng tr×nh GEF/SGP toµn cÇu so¹n th¶o, bao gåm v¨n kiÖn dù ¸n GEF/SGP, chiÕn l−îc theo dâi vµ ®¸nh gi¸ GEF/SGP, chiÕn l−îc truyÒn th«ng GEF/SGP, chiÕn l−îc huy ®éng kinh phÝ cña GEF/SGP; H−íng dÉn thùc hiÖn GEF/SGP; - C¸c tµi liÖu do ch−¬ng tr×nh GEF/SGP t¹i ViÖt Nam so¹n th¶o, bao gåm chiÕn l−îc quèc gia cña ch−¬ng tr×nh GEF/SGP, b¸o c¸o viÕng th¨m dù ¸n cña BC§QG vµ §PV, c¸c b¸o c¸o 6 th¸ng vÒ t×nh h×nh triÓn khai GEF/SGP t¹i ViÖt Nam göi CPMT, H−íng dÉn x©y dùng vµ thùc hiÖn dù ¸n GEF/SGP 8
Ch−¬ng 3: KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ GEF/SGP PhÇn I. §¸nh gi¸ thùc hiÖn GEF/SGP t¹i cÊp ch−¬ng tr×nh I. ChiÕn l−îc quèc gia GEF/SGP 1. X©y dùng chiÕn l−îc quèc gia GEF/SGP giai ®o¹n 1999-2001 ChiÕn l−îc quèc gia GEF/SGP cña ViÖt Nam giai ®o¹n 1999-2001 ®−îc x©y dùng trªn c¬ së cña c¸c chiÕn l−îc vµ kÕ ho¹ch cã liªn quan sau: − chiÕn l−îc vµ c¸c ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng cña GEF − khung chiÕn l−îc toµn cÇu GEF/SGP − v¨n kiÖn dù ¸n GEF/SGP − kÕ ho¹ch quèc gia vÒ m«i tr−êng vµ ph¸t triÓn l©u bÒn cña ViÖt Nam 1991-2000 − kÕ ho¹ch hµnh ®éng b¶o vÖ §DSH cña ViÖt Nam (1995) − c¸c ch−¬ng tr×nh quèc gia cã liªn quan ®Õn m«i tr−êng cña ViÖt Nam − c¸c c«ng −íc quèc tÕ vÒ ®a d¹ng sinh häc vµ biÕn ®æi khÝ hËu C¸c tµi liÖu nµy lµ nh÷ng h−íng dÉn rÊt tèt cho viÖc x©y dùng ®óng ®Þnh h−íng cña GEF/SGP trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ViÖt Nam. ViÖc x©y dùng chiÕn l−îc cã sù tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP nh− c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ®Þa ph−¬ng, c¸c tæ chøc céng ®ång, c¸c c¬ quan ban ngµnh cã liªn quan cña chÝnh phñ, UNDP ViÖt Nam vµ GEF/SGP toµn cÇu. ChiÕn l−îc ®· x©y dùng nh»m môc tiªu chÝnh lµ gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bøc xóc cña ViÖt Nam trong nh÷ng lÜnh vùc träng t©m cña GEF vÒ b¶o tån vµ sö dông bÒn v÷ng tµi nguyªn ®a d¹ng sinh häc vµ h¹n chÕ sù thay ®æi bÊt lîi cña khÝ hËu toµn cÇu, h¹n chÕ sa m¹c ho¸ vµ tho¸i ho¸ ®Êt. C¸c môc tiªu chÝnh cña chiÕn l−îc GEF/SGP trong giai ®o¹n 1999-2001 lµ: - Gãp phÇn b¶o tån §DSH th«ng qua viÖc ®Èy m¹nh b¶o tån vµ sö dông bÒn v÷ng c¸c nguån tµi nguyªn ®a d¹ng sinh häc cña c¸c hÖ sinh th¸i kh¸c nhau nh− hÖ sinh th¸i kh« h¹n vµ b¸n kh« h¹n; hÖ sinh th¸i biÓn vµ ven bê, n−íc ngät; hÖ sinh th¸i rõng; vµ hÖ sinh th¸i miÒn nói. - Gãp phÇn ng¨n chÆn sù thay ®æi khÝ hËu toµn cÇu th«ng qua viÖc t¨ng c−êng hiÖu qu¶ sö dông n¨ng l−îng vµ ®Èy m¹nh sö dông c¸c d¹ng n¨ng l−îng t¸i t¹o. - Gãp phÇn h¹n chÕ sù tho¸i ho¸ ®Êt vµ hoang m¹c ho¸ nh»m môc tiªu b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc vµ biÕn ®æi khÝ hËu toµn cÇu. 9
- N©ng cao nhËn thøc vµ hiÓu biÕt trong c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP t¹i cÊp ®Þa ph−¬ng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò m«i tr−êng toµn cÇu, quèc gia vµ ®Þa ph−¬ng trong c¸c lÜnh vùc träng t©m cña GEF/SGP lµ c¸c vÊn ®Ò vÒ suy tho¸i §DSH, biÕn ®æi khÝ hËu, suy gi¶m c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ « nhiÔm c¸c vïng n−íc quèc tÕ. - T¨ng c−êng n¨ng lùc vµ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña c¸c NGO, CBO vµ c¸c c¬ quan cã liªn quan cña ®Þa ph−¬ng trong lÜnh vùc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò m«i tr−êng. - X©y dùng c¸c m« h×nh ph¸t triÓn bÒn v÷ng, g¾n ph¸t triÓn kinh tÕ víi b¶o vÖ m«i tr−êng trong c¸c lÜnh vùc träng t©m cña GEF. - X©y dùng mµng l−íi céng t¸c ë ®Þa ph−¬ng ®Ó hç trî vµ n©ng cao n¨ng lùc cña céng ®ång, CBO, NGO ®Þa ph−¬ng trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng toµn cÇu vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. C¸c kÕt qu¶ dù kiÕn cña GEF/SGP t¹i ViÖt Nam trong giai ®äan thÝ ®iÓm 1999 - 2001 nh− sau: - N©ng cao nhËn thøc vµ hiÓu biÕt vÒ GEF/SGP trong c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP. - T¨ng c−êng n¨ng lùc thiÕt kÕ vµ thùc hiÖn dù ¸n GEF/SGP cña c¸c NGO vµ CBO ®Þa ph−¬ng. - X©y dùng ®−îc c¬ chÕ thÈm ®Þnh vµ xÐt duyÖt dù ¸n; thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t, theo dâi vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n. - ThiÕt lËp ®−îc quan hÖ ®èi t¸c gi÷a GEF/SGP víi c¸c NGO, CBO, c¸c c¬ quan ban ngµnh cã liªn quan cña Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng, c¸c chÝnh quyÒn vµ céng ®ång ®Þa ph−¬ng. 2. §¸nh gi¸ néi dung vµ thùc hiÖn chiÕn l−îc quèc gia GEF/SGP Cã thÓ ®¸nh gi¸ chiÕn l−îc GEF/SGP giai ®o¹n 1999-2001 lµ phï hîp víi t×nh h×nh thùc tiÔn ViÖt Nam vµ ®¸p øng ®−îc c¸c yªu cÇu cña GEF/SGP. ChiÕn l−îc nµy ®· cung cÊp ®Þnh h−íng ph¸t triÓn cô thÓ cho viÖc thùc hiÖn GEF/SGP t¹i ViÖt Nam. ¦u ®iÓm: VÒ néi dung chiÕn l−îc - Phï hîp môc tiªu chung cña GEF/SGP vµ t×nh h×nh thùc tiÔn cña ViÖt Nam - X¸c ®Þnh ®óng c¸c vÊn ®Ò −u tiªn nhÊt trong giai ®o¹n thÝ ®iÓm lµ x©y dùng c¬ chÕ thùc hiÖn GEF/SGP phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn ViÖt Nam trªn c¬ së häc tËp kinh nghiÖm cña c¸c ch−¬ng tr×nh GEF/SGP t¹i c¸c quèc gia kh¸c - C¸c môc tiªu ®Æt ra cã tÝnh chÊt chiÕn l−îc nh»m t¹o tiÒn ®Ò cho ph¸t triÓn l©u dµi cña GEF/SGP t¹i ViÖt Nam VÒ thùc hiÖn chiÕn l−îc - §¹t ®−îc môc tiªu vµ kÕt qu¶ dù kiÕn ®· ®Ò ra trong chiÕn l−îc ë møc ®é cao. C¬ chÕ thùc hiÖn hiÖu qu¶ GEF/SGP ®· ®−îc x©y dùng vµ thö nghiÖm thµnh c«ng t¹i ViÖt Nam. 10
- B¸m s¸t chiÕn l−îc vµ cã sù ®iÒu chØnh kÞp thêi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tiÔn cña ViÖt Nam vµ do thay ®æi trong m«i tr−êng thùc hiÖn GEF/SGP, trong chiÕn l−îc chung cña GEF vµ GEF/SGP cÊp toµn cÇu (bæ xung c¸c chiÕn l−îc truyÒn th«ng, huy ®éng kinh phÝ, theo dâi vµ ®¸nh gi¸ cña GEF/SGP toµn cÇu; bæ sung c¸c ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng míi cña GEF nh− b¶o tån ®a d¹ng sinh häc trong s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp (OP 13), qu¶n lý tæng hîp hÖ sinh th¸i (OP 12), ph¸t triÓn giao th«ng bÒn v÷ng (OP 11). T å n t¹i: - Ch−a cô thÓ ho¸ c¸c vÊn ®Ò −u tiªn trong tõng lÜnh vùc träng t©m cña GEF/SGP vµ tõng ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng cña GEF ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c tæ chøc quan t©m cã sù ®Þnh h−íng cô thÓ khi x¸c ®Þnh ý t−ëng dù ¸n - Ch−a x¸c ®Þnh râ c¸c −u tiªn vÒ vÞ trÝ ®Þa lý trong c¸c lÜnh vùc träng t©m cña GEF/SGP - T¸c ®éng cña GEF/SGP trong c¸c lÜnh vùc träng t©m cña GEF ch−a râ do quy m« kinh phÝ vµ thêi gian h¹n hÑp cña dù ¸n nhá, vµ do ®Çu t− cña GEF/SGP ch−a cã ®Þnh h−íng −u tiªn râ rµng vÒ c¸c vÊn ®Ò träng t©m vµ khu vùc ®Þa lý. - Trong chiÕn l−îc quèc gia 1999 - 2001 ch−a cã nh÷ng néi dung cô thÓ vÒ x©y dùng n¨ng lùc ®èi t¸c; truyÒn th«ng tuyªn truyÒn vÒ GEF vµ GEF/SGP; theo dâi vµ ®¸nh gi¸; vµ huy ®éng kinh phÝ; lång ghÐp víi c¸c dù ¸n lín cña GEF vµ UNDP. 2. Thùc hiÖn kinh phÝ ®· ph©n bæ cña GEF/SGP t¹i ViÖt Nam Kinh phÝ ph©n bæ cña GEF/SGP ®−îc thùc hiÖn theo c¬ chÕ Bé phËn ®iÒu phèi ch−¬ng tr×nh GEF/SGP t¹i New York (CPMT) xem xÐt vµ phª duyÖt ®Ò xuÊt kinh phÝ ph©n bæ hµng n¨m cña c¸c quèc gia tham gia. C¨n cø vµo nhu cÇu cña ViÖt Nam, GEF/SGP ViÖt Nam ®Ò xuÊt CPMT ph©n bæ kinh phÝ hµng n¨m vµ ®· thùc hiÖn nh− sau: B¶ng 1: Thùc hiÖn kinh phÝ ®· ph©n bæ cña GEF/SGP t¹i ViÖt Nam (tÝnh ®Õn th¸ng 2/2002) N¨m Kinh phÝ ®−îc ph©n bæ (USD) Kinh phÝ ®· cam kÕt (USD) Tû lÖ (%) 1998 - 1999 250.000 100.690 42 2000 250.000 115.000 46 2001 530.000 636.100 120 Tæng céng 1.030.000 851.790 82.7 Qua b¶ng trªn cã thÓ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kinh phÝ ®· ®−îc ph©n bæ cña GEF/SGP t¹i ViÖt Nam nh− sau: - Cam kÕt c¸c kinh phÝ ®· ®−îc ph©n bæ víi tû lÖ cao (82.7%). - Sè l−îng dù ¸n ®· phª duyÖt lµ 28 (kh«ng kÓ c¸c dù ¸n tµi trî kinh phÝ x©y dùng dù ¸n). Kinh phÝ trung b×nh cña c¸c dù ¸n ®· phª duyÖt lµ 20.000 USD. Kinh phÝ thÊp nhÊt lµ USD 8,000, cao nhÊt 50.000 USD) (xem danh s¸ch c¸c dù ¸n GEF/SGP ë phô lôc 4). Quy m« kinh phÝ dù ¸n t¨ng theo thêi gian. N¨m 1998 vµ 11
1999 c¸c dù ¸n cã kinh phÝ trung b×nh 15.000 USD, n¨m 2000 vµ 2001 c¸c dù ¸n cã kinh phÝ trung b×nh lµ 30.000 USD. - Sè l−îng c¸c dù ¸n ®−îc tµi trî kinh phÝ x©y dùng dù ¸n lµ 24 víi tæng kinh phÝ lµ 15.644USD (xem danh s¸ch ë phô lôc 5) . Kinh phÝ x©y dùng dù ¸n trung b×nh lµ 700USD. Trong sè 24 dù ¸n ®−îc tµi trî kinh phÝ x©y dùng dù ¸n cã 21 dù ¸n ®−îc phª duyÖt (chiÕm tû lÖ 91.6%). - Tû lÖ c¸c dù ¸n trong c¸c lÜnh vùc −u tiªn cña GEF/SGP: - 19 dù ¸n thuéc lÜnh vùc b¶o tån §DSH, chiÕm 68% - 5 dù ¸n thuéc lÜnh vùc biÕn ®æi khÝ hËu, ng¨n chÆn sa m¹c ho¸ vµ suy tho¸i ®Êt ®ai, chiÕm 17,8% - 4 dù ¸n thuéc lÜnh vùc x©y dùng n¨ng lùc, n©ng cao nhËn thøc vµ gi¸o dôc m«i tr−êng, chiÕm 14,2% - Lo¹i h×nh dù ¸n: Trong 28 dù ¸n, cã 24 dù ¸n thuéc lo¹i x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn (86%), 2 dù ¸n x©y dùng n¨ng lùc (7%), 2 dù ¸n truyÒn th«ng, n©ng cao nhËn thøc vµ gi¸o dôc m«i tr−êng (7%). TÊt c¶ c¸c dù ¸n x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn ®Òu cã néi dung truyÒn th«ng, n©ng cao nhËn thøc vµ gi¸o dôc m«i tr−êng, x©y dùng n¨ng lùc cho céng ®ång vµ c¸c bªn cã liªn quan. - ViÖc −u tiªn trong ph©n bæ kinh phÝ theo c¸c lÜnh vùc träng t©m cña GEF/SGP vµ c¸c lo¹i h×nh dù ¸n nh− trªn lµ phï hîp víi môc tiªu ®· ®Ò ra trong chiÕn l−îc cña GEF/SGP t¹i ViÖt Nam. - Qui m« kinh phÝ c¸c dù ¸n nh− ®· bè trÝ lµ hîp lý, b−íc ®Çu lµ c¸c dù ¸n víi kinh phÝ nhá vµ quy m« kinh phÝ lín dÇn lªn theo thêi gian khi ®· cã kinh nghiÖm thùc hiÖn vµ ®iÒu hµnh GEF/SGP t¹i ViÖt Nam. - Dù b¸o t×nh h×nh trong nh÷ng n¨m tíi: GEF/SGP t¹i ViÖt Nam cã thÓ cam kÕt kinh phÝ lín h¬n do: - th«ng tin vÒ GEF/SGP ®−îc phæ biÕn réng r·i trong c¶ n−íc. - HiÓu biÕt vÒ tiªu chÝ GEF/SGP vµ n¨ng lùc, kinh nghiÖm x©y dùng dù ¸n cña c¸c tæ chøc hîp lÖ (c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ®Þa ph−¬ng NGO vµ CBO) ®−îc n©ng cao. - Sù quan t©m cña chÝnh quyÒn vµ ban ngµnh cña ®Þa ph−¬ng trong viÖc huy ®éng kinh phÝ tõ c¸c tæ chøc quèc tÕ cho c¸c dù ¸n vµ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc m«i tr−êng. ChÝnh quyÒn vµ ban ngµnh cña ®Þa ph−¬ng chó träng x©y dùng n¨ng lùc vµ hç trî cho c¸c tæ chøc NGO vµ CBO cña ®Þa ph−¬ng m×nh trong x¸c ®Þnh ý t−ëng, x©y dùng vµ viÕt ®Ò nghÞ dù ¸n nh»m huy ®éng kinh phÝ tµi trî cña GEF/SGP. 3. Phæ biÕn th«ng tin vÒ GEF/SGP Trong néi dung vµ thùc hiÖn chiÕn l−îc quèc gia GEF/SGP rÊt chó träng vµ −u tiªn c«ng t¸c nµy. Th«ng qua c¸c h×nh thøc thùc hiÖn sau ®©y ®Ó qu¶ng b¸ th«ng tin vÒ GEF/SGP: - X©y dùng vµ ph©n ph¸t tê r¬i GEF/SGP. 12
- Tæ chøc c¸c cuéc häp giíi thiÖu GEF/SGP víi c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c ban ngµnh trung −¬ng, chÝnh quyÒn vµ c¸c tæ chøc c¬ quan cã liªn quan vµ c¸c ®Þa ph−¬ng. - Tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o tËp huÊn x©y dùng dù ¸n cã sù tham gia cña c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ®Þa ph−¬ng, c¸c tæ chøc céng ®ång, c¸c ban ngµnh cã liªn quan cña ®Þa ph−¬ng, c¸c viÖn nghiªn cøu, c¸c c¬ quan chuyªn m«n (®· tæ chøc 5 cuéc héi th¶o tËp huÊn víi sù tham gia cña 180 ®¹i biÓu). - Th«ng qua c¸c héi th¶o quèc gia trong c¸c lÜnh vùc cã liªn quan (trong ®ã cã héi th¶o ®èi tho¹i vÒ GEF do Ban th− ký GEF New York tæ chøc t¹i ViÖt Nam th¸ng 4/2000). - Th«ng qua c¸c cuéc gÆp gì tiÕp xóc cña BC§QG vµ §PV víi c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ®Þa ph−¬ng, c¸c tæ chøc céng ®ång, c¸c ban ngµnh cã liªn quan cña ®Þa ph−¬ng, c¸c viÖn nghiªn cøu, c¸c c¬ quan chuyªn m«n. - Th«ng qua c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng (kªu gäi ý t−ëng dù ¸n trªn b¸o 2 lÇn/n¨m; c¸c bµi viÕt vÒ c¸c kÕt qu¶ thµnh c«ng cña c¸c dù ¸n trªn c¸c b¸o, t¹p chÝ cña Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng, c¸c phãng sù vµ ®−a tin vÒ c¸c ho¹t ®éng cña GEF/SGP trªn §µi truyÒn h×nh vµ ph¸t thanh Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng,...) - Phæ biÕn th«ng tin vÒ GEF/SGP trªn Website, B¶n tin UNDP ViÖt Nam,vµ phæ biÕn th«ng c¸o b¸o chÝ víi sù hç trî cña phßng th«ng tin UNDP ViÖt Nam. - C¸c dù ¸n GEF/SGP tµi trî ®Òu cã c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn n©ng cao nhËn thøc vÒ c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng trong c¸c lÜnh vùc mµ GEF quan t©m vµ tuyªn truyÒn vÒ GEF vµ GEF/SGP t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng triÓn khai dù ¸n. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ c«ng t¸c Phæ biÕn th«ng tin vÒ GEF/SGP ¦u ®i Ó m : - §¹t kÕt qu¶ dù kiÕn nªu trong chiÕn l−îc ë møc ®é cao. - Th«ng tin phæ biÕn réng r·i, thu hót sù quan t©m cña ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng (sè l−îng c¸c ý t−ëng dù ¸n ®· nhËn ®−îc lµ 445 (phô lôc 6), cã 28 dù ¸n triÓn khai trªn ®Þa bµn 25 tØnh), ®Æc biÖt c¸c tØnh cã dù ¸n th«ng tin ®−îc phæ biÕn réng r·i vµ thu hót sù quan t©m cña chÝnh quyÒn c¸c cÊp tØnh, huyÖn vµ c¸c c¬ quan ban ngµnh cã liªn quan nh− Së KHCN vµ MT, Së NN vµ PTNT, Së KH§T. - Gãp phÇn rÊt lín n©ng cao sù hiÓu biÕt vÒ GEF vµ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam. - X©y dùng quan hÖ céng t¸c gi÷a GEF/SGP vµ c¸c c¬ quan truyÒn th«ng ®¹i chóng cña Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng. - T¹o ®iÒu kiÖn thiÕt lËp quan hÖ vµ huy ®éng kinh phÝ tõ c¸c nhµ tµi trî kh¸c (®· thiÕt lËp quan hÖ víi Ford Foundation, Swedish Environment Fund, SNV Small Grants Programm, AusAID Fund For Small Projects...). - Néi dung vµ h×nh thøc tæ chøc phæ biÕn th«ng tin rÊt phong phó, ®a d¹ng, nhiÒu h×nh thøc cã t¸c ®éng tuyªn truyÒn tèt nh− truyÒn h×nh (kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ GEF/SGP cho thÊy, 80% sè ng−êi ®−îc pháng vÊn trùc tiÕp hoÆc tr¶ lêi phiÕu ®¸nh gi¸ cho biÕt hä cã c¸c th«ng tin vÒ GEF/SGP qua truyÒn h×nh). 13
T å n t¹i: - Tuy nhiªn, hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ tiªu chÝ cña GEF cña c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP, ®Æc biÖt lµ c¸c tæ chøc hîp lÖ cßn h¹n chÕ do c¸c vÊn ®Ò vÒ m«i tr−êng cña GEF cßn rÊt míi mÎ ®èi víi c¸c tæ chøc nµy. §iÒu nµy g©y khã kh¨n trong viÖc x¸c ®Þnh c¸c ý t−ëng dù ¸n phï hîp víi tiªu chÝ GEF/SGP. - C¸c tµi liÖu phæ biÕn th«ng tin cña GEF/SGP ch−a thËt sù ®¬n gi¶n, cßn sö dông nhiÒu thuËt ng÷ chuyªn m«n khã hiÓu ®èi víi c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP. 4. X©y dùng n¨ng lùc cho c¸c ®èi t¸c GEF/SGP Do c¸c tæ chøc NGO vµ CBO ë ViÖt Nam cßn h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm huy ®éng kinh phÝ tõ c¸c tæ chøc quèc tÕ, vÒ x¸c ®Þnh ý t−ëng dù ¸n, x©y dùng vµ viÕt ®Ò nghÞ dù ¸n theo c¸c tiªu chÝ cña GEF/SGP, trong x©y dùng vµ thùc hiÖn chiÕn l−îc quèc gia GEF/SGP, GEF/SGP ®· rÊt chó träng vµ −u tiªn c«ng t¸c x©y dùng n¨ng lùc cho c¸c tæ chøc hîp lÖ cña GEF/SGP trong x©y dùng vµ viÕt ®Ò nghÞ dù ¸n, vµ thùc hiÖn vµ qu¶n lý dù ¸n. ViÖc x©y dùng n¨ng lùc cho c¸c tæ chøc hîp lÖ cña GEF/SGP ®−îc thùc hiÖn th«ng qua nhiÒu h×nh thøc nh−: - Tæ chøc c¸c héi th¶o tËp huÊn x©y dùng dù ¸n cã sù tham gia cña c¸c NGO, CBO, c¸c ban ngµnh cã liªn quan cña ®Þa ph−¬ng. - Tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o tËp huÊn thùc hiÖn vµ qu¶n lý dù ¸n cã sù tham gia cña c¸c Ban ®iÒu hµnh dù ¸n (®· tæ chøc 3 cuéc héi th¶o thùc hiÖn vµ qu¶n lý dù ¸n víi sù tham dù cña 106 ®¹i biÓu, héi th¶o ®−îc 100% sè ®¹i biÓu ®¸nh gi¸ lµ ®¹t kÕt qu¶ rÊt tèt). - Th«ng qua c¸c cuéc tham quan chia sÎ kinh nghiÖm gi÷a c¸c dù ¸n (c¸c dù ¸n cã cïng môc tiªu vµ thuËn lîi vÒ kho¶ng c¸ch ®Þa lý cã c¬ héi tham dù c¸c héi nghÞ s¬ kÕt, tæng kÕt dù ¸n ®Ó chia sÎ kinh nghiÖm. Trong néi dung héi th¶o tËp huÊn thùc hiÖn vµ qu¶n lý dù ¸n cã sù tham gia cña c¸c B§H dù ¸n ®Òu tæ chøc tham quan mét sè dù ¸n GEF/SGP ®ang triÓn khai). - X©y dùng vµ thùc hiÖn sæ tay h−íng dÉn x©y dùng vµ thùc hiÖn dù ¸n: - Néi dung râ rµng, ®Çy ®ñ, lµ h−íng dÉn rÊt tèt cho c¸c tæ chøc x©y dùng vµ thùc hiÖn dù ¸n GEF/SGP. C¸c tæ chøc x©y dùng vµ thùc hiÖn dù ¸n ®−îc cÊp ph¸t ®Çy ®ñ c¸c sæ tay. - Sæ tay ®−îc sö dông lµm tµi liÖu chÝnh thøc trong c¸c cuéc héi th¶o tËp huÊn cña GEF/SGP. - Sæ tay ®−îc th−êng xuyªn ®iÒu chØnh theo gãp ý cña c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng vµ c¸c bµi häc kinh nghiÖm trong x©y dùng vµ thùc hiÖn dù ¸n GEF/SGP (®· ®iÒu chØnh 2 lÇn). - Sæ tay ®−îc chia sÎ cho c¸c ch−¬ng tr×nh tµi trî nhá kh¸c (SEF, SNV) vµ c¸c ban ngµnh cã liªn quan cña ®Þa ph−¬ng (c¸c Së KHCN vµ MT) lµm tµi liÖu tËp huÊn cho c«ng t¸c x©y dùng dù ¸n t¹i ®Þa ph−¬ng. − Th«ng qua c¸c cuéc viÕng th¨m dù ¸n cña BC§QG vµ §PV: 14
- C¸c thµnh viªn BC§QG viÕng th¨m c¸c dù ¸n ®ang x©y dùng ®Ò xuÊt GEF/SGP tµi trî vµ c¸c dù ¸n ®ang triÓn khai. - ViÖc viÕng th¨m c¸c dù ¸n ®ang kh¶o s¸t x©y dùng cña BC§QG vµ §PV t¹o ®iÒu kiÖn cho GEF/SGP ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n ®Ò xuÊt, ®¸nh gi¸ n¨ng lùc cña tæ chøc ®Ò xuÊt, huy ®éng sù hç trî kü thuËt vµ ®ãng gãp kinh phÝ cña chÝnh quyÒn vµ ban ngµnh cña ®Þa ph−¬ng, vµ t¨ng c−êng sù hç trî cña GEF/SGP cho tæ chøc ®Ò xuÊt trong viÖc x©y dùng vµ viÕt ®Ò nghÞ dù ¸n. Tr−íc khi phª duyÖt cÊp kinh phÝ thùc hiÖn cho bÊt cø dù ¸n nµo ®Òu cã viÕng th¨m ®Þa ®iÓm dù ¸n cña GEF/SGP. - ViÖc viÕng th¨m c¸c dù ¸n ®ang triÓn khai ®Ó theo dâi vµ gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ dù ¸n, xem xÐt thùc tÕ c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n tõ ®ã ®óc rót kinh nghiÖm, bæ sung cho sù ®iÒu hµnh thùc hiÖn GEF/SGP t¹i ViÖt Nam. ViÖc theo dâi gi¸m s¸t dù ¸n chÆt chÏ th«ng qua c¸c cuéc viÕng th¨m dù ¸n cña BC§QG vµ §PV ®· cã ¶nh h−ëng lín víi chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng n¬i cã dù ¸n, t¹o ®µ cho dù ¸n ph¸t triÓn thuËn lîi h¬n. Qua c¸c cuéc viÕng th¨m ®· gãp ý kiÕn hoÆc gi¶i quyÕt t¹i chç nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i hoÆc ph¸t sinh, gióp cho viÖc x©y dùng hoÆc thùc hiÖn dù ¸n kÕt qu¶ h¬n. KÕt qu¶ cña ®¸nh gi¸ GEF/SGP cho thÊy c¸c dù ¸n ®Òu ®¸nh gi¸ rÊt cao vai trß vµ t¸c dông cña c¸c cuéc viÕng th¨m ®· gãp phÇn quan träng vµo sù thµnh c«ng cña dù ¸n. BC§QG vµ §PV viÕng th¨m c¸c dù ¸n ®ang x©y dùng vµ ®ang triÓn khai, b×nh qu©n mçi dù ¸n 1 lÇn/n¨m. - Tµi trî kinh phÝ x©y dùng dù ¸n cho c¸c ý t−ëng dù ¸n phï hîp tiªu chÝ vµ cã kh¶ n¨ng ®−îc phª duyÖt víi qui m« kinh phÝ tèi ®a 1000 USD, nh»m hç trî c¸c tæ chøc ®Ò xuÊt x©y dùng dù ¸n ch−a cã nhiÒu kinh nghiÖm ®Ó huy ®éng sù hç trî cña chuyªn gia kü thuËt trong viÖc tiÕn hµnh kh¶o s¸t ®iÒu tra, ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt, tæ chøc c¸c cuéc häp tham kh¶o ý kiÕn chÝnh quyÒn vµ ban ngµnh, céng ®ång ®Þa ph−¬ng n¬i cã dù ¸n dù kiÕn triÓn khai vµ viÕt ®Ò nghÞ dù ¸n. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ vÒ x©y dùng n¨ng lùc cho ®èi t¸c vµ c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng chÝnh cña GEF/SGP ¦u ®i Ó m : - Cã nhiÒu nç lùc trong c«ng t¸c nµy (do nhËn thøc ®−îc n¨ng lùc h¹n chÕ cña c¸c tæ chøc hîp lÖ trong viÖc x©y dùng dù ¸n phï hîp víi tiªu chÝ GEF/SGP). - H×nh thøc thùc hiÖn phong phó, cã hiÖu qu¶. - ChÊt l−îng c¸c dù ¸n ®· phª duyÖt theo nhËn xÐt cña BC§QG lµ kh¸, phï hîp tiªu chÝ GEF/SGP. - KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ cho thÊy c¸c dù ¸n thùc hiÖn cã hiÖu qu¶, kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ 7 dù ¸n ®· kÕt thóc cho thÊy møc ®é ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu dù ¸n tõ møc ®é trung b×nh kh¸ ®Õn tèt (tèt: 1/7, kh¸: 4/7, trung b×nh kh¸: 3/7). - Gãp phÇn rÊt lín n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý dù ¸n cña tæ chøc tiÕp nhËn viÖn trî th«ng qua viÖc thùc hiÖn dù ¸n GEF/SGP. - Néi dung c¸c líp héi th¶o tËp huÊn, tham quan m« h×nh ®−îc chuÈn bÞ chu ®¸o, ®¸p øng ®óng yªu cÇu ®ang ®ßi hái cña ®èi t¸c, do ®ã sau tËp huÊn n¨ng lùc cña ®èi t¸c ®−îc n©ng cao râ rÖt, biÓu hiÖn trong viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh dù ¸n tèt h¬n. 15
- ViÖc tµi trî kinh phÝ x©y dùng dù ¸n rÊt hiÖu qu¶ trong viÖc n©ng cao chÊt l−îng dù ¸n, ®¶m b¶o tÝnh thµnh c«ng vµ kh¶ thi cña dù ¸n do ®iÒu tra kh¶o s¸t ®Çy ®ñ vµ cã sù tham gia cña c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng chÝnh cña dù ¸n, céng ®ång, chÝnh quyÒn vµ c¸c ban ngµnh liªn quan. T å n t¹i: - KÕt qu¶ pháng vÊn vµ phiÕu ®¸nh gi¸ cho thÊy c¸c tån t¹i trong c«ng t¸c x©y dùng vµ thùc hiÖn dù ¸n ®Òu do n¨ng lùc h¹n chÕ vµ thiÕu kinh nghiÖm cña c¸c tæ chøc tiÕp nhËn viÖn trî, ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng x©y dùng vµ hiÖu qu¶ thùc hiÖn dù ¸n. §iÒu nµy ®−îc x¸c ®Þnh lµ th¸ch thøc lín nhÊt trong viÖc n©ng cao chÊt l−îng x©y dùng vµ hiÖu qu¶ thùc hiÖn dù ¸n cu¶ GEF/SGP. 5. X©y dùng quan hÖ céng t¸c víi c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP Trong x©y dùng vµ thùc hiÖn chiÕn l−îc quèc gia, GEF/SGP ®· rÊt chó träng vµ −u tiªn c«ng t¸c nµy nh»m môc ®Ých sau: - §Ó huy ®éng sù hç trî cña c¸c chÝnh quyÒn vµ ban ngµnh cã liªn quan cña ®Þa ph−¬ng trong viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn dù ¸n cho c¸c tæ chøc hîp lÖ cña GEF/SGP, ®Æc biÖt lµ c¸c tæ chøc céng ®ång do h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc qu¶n lý vµ chuyªn m«n trong c¸c lÜnh vùc −u tiªn cña GEF/SGP. - Huy ®éng kinh phÝ ®ãng gãp ®Ó ®¸p øng tiªu chÝ GEF/SGP. - T¹o ®iÒu kiÖn thu hót sù quan t©m cña chÝnh quyÒn vµ c¬ quan chuyªn m«n ®Ó nh©n réng c¸c kÕt qu¶ thµnh c«ng cña c¸c dù ¸n GEF/SGP. - N©ng cao nhËn thøc vµ hiÓu biÕt vÒ GEF vµ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam. ViÖc x©y dùng quan hÖ céng t¸c víi c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP ®−îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c h×nh thøc sau: − Víi chÝnh quyÒn vµ ban ngµnh cã liªn quan cña ®Þa ph−¬ng. - Trong x©y dùng dù ¸n, GEF/SGP yªu cÇu cã sù tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng dù ¸n t¹i ®Þa ph−¬ng th«ng qua tæ chøc c¸c cuéc häp x©y dùng dù ¸n. §PV vµ BC§QG khi viÕng th¨m ®Þa ®iÓm dù ¸n tr−íc lóc phª duyÖt dù ¸n ®Òu tham kh¶o ý kiÕn cña ®Þa ph−¬ng. - Trong thùc hiÖn dù ¸n, nguyªn t¾c qu¶n lý thùc hiÖn dù ¸n yªu cÇu ph¶i b¸o c¸o ®Þnh kú cho chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng vÒ tiÕn ®é thùc hiÖn, cã sù tham gia cña ®¹i diÖn chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng trong thµnh phÇn B§H dù ¸n. B¸o c¸o kÕt thóc dù ¸n ®−îc göi cho chÝnh quyÒn vµ ban ngµnh cã liªn quan cña ®Þa ph−¬ng. - Trong v¨n b¶n ®Ò nghÞ dù ¸n cã giÊy cam kÕt thùc hiÖn vµ ®ãng gãp kinh phÝ cña chÝnh quyÒn vµ c¸c ban ngµnh cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n. − Víi c¸c c¬ quan chuyªn m«n kü thuËt. - GEF/SGP thö nghiÖm c¬ chÕ tæ chøc ®ång thùc hiÖn ®ãng vai trß t− vÊn hç trî kü thuËt cho c¸c tæ chøc hîp lÖ cña GEF/SGP trong x©y dùng vµ thùc hiÖn dù ¸n. Do h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc kü thuËt, c¸c tæ chøc céng ®ång cÇn cã sù t− vÊn kü thuËt cña c¸c c¬ quan chuyªn m«n trong x©y dùng vµ 16
thùc hiÖn dù ¸n. C¸c tæ chøc ®ång thùc hiÖn cßn hç trî trong viÖc x¸c ®Þnh vµ ®Ò xuÊt c¸c ý t−ëng dù ¸n. HiÖu qu¶ thùc hiÖn dù ¸n ®−îc t¨ng c−êng do c¸c vÊn ®Ò cña dù ¸n GEF/SGP còng lµ c¸c ®Ò tµi ®ang triÓn khai cña c¸c tæ chøc nµy. C¬ chÕ tæ chøc ®ång thùc hiÖn gãp phÇn x©y dùng quan hÖ céng t¸c cña GEF/SGP víi c¸c c¬ quan chuyªn m«n cã liªn quan cña Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña viÖc x©y dùng quan hÖ céng t¸c víi c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP ¦u ®i Ó m - §· x©y dùng mèi quan hÖ céng t¸c chÆt chÏ gi÷a GEF/SGP vµ c¸c tæ chøc tiÕp nhËn viÖn trî (kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ GEF/SGP cho thÊy 100% tæ chøc tiÕp nhËn viÖn trî ®¸nh gi¸ cao sù hç trî cña GEF/SGP, coi ®ã lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng cña sù thµnh c«ng cña c¸c dù ¸n). - C¸c tæ chøc tiÕp nhËn viÖn trî cña GEF/SGP ®Òu cã sù hç trî tÝch cùc trong x©y dùng vµ thùc hiÖn dù ¸n vµ sù ®ãng gãp kinh phÝ do ®· x©y dùng ®−îc mèi quan hÖ céng t¸c chÆt chÏ: - Víi chÝnh quyÒn, ban ngµnh, c¬ quan chuyªn m«n hç trî kü thuËt n¬i dù ¸n triÓn khai. - Víi c¬ quan chuyªn m«n hç trî kü thuËt cña Trung −¬ng - Víi c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ cña ®Þa ph−¬ng vµ c¸c tæ chøc quÇn chóng ë c¸c cÊp Trung −¬ng, tØnh, huyÖn, x·. - GEF/SGP x¸c ®Þnh vµ x©y dùng quan hÖ céng t¸c víi c¸c tæ chøc c¬ quan chuyªn m«n hç trî t− vÊn kü thuËt trong c¸c lÜnh vùc cã liªn quan cña GEF/SGP. - X©y dùng mèi quan hÖ céng t¸c chia sÎ vµ trao ®æi th«ng tin, kinh nghiÖm víi c¸c ch−¬ng tr×nh tµi trî nhá kh¸c t¹i ViÖt Nam nh− SNV, SEF, IMA. - Mèi quan hÖ nµy t¹o c¬ héi huy ®éng kinh phÝ tõ c¸c tæ chøc nµy vµ tr¸nh sù trïng l¾p trong tµi trî c¸c dù ¸n nhá t¹i ViÖt Nam. - C¸c nguyªn t¾c x©y dùng vµ thùc hiÖn dù ¸n cña GEF/SGP ®· t¹o c¬ héi thuËn lîi cho sù tham gia ®Çy ®ñ cña c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng dù ¸n t¹i ®Þa ph−¬ng, gãp phÇn cho sù thµnh c«ng cña c¸c dù ¸n. T å n t¹i - Ch−a thiÕt lËp quan hÖ céng t¸c víi c¸c dù ¸n cã liªn quan cña UNDP vµ dù ¸n lín cña GEF. - Ch−a cã kÕt qu¶ cô thÓ trong viÖc phèi hîp víi c¸c ch−¬ng tr×nh tµi trî nhá kh¸c. 17
6. Theo dâi vµ ®¸nh gi¸ GEF/SGP GEF/SGP chó träng c«ng t¸c theo dâi vµ ®¸nh gi¸ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn GEF/SGP. MÆc dï trong chiÕn l−îc ch−a cô thÓ ho¸ c«ng t¸c nµy, GEF/SGP t¹i ViÖt Nam ®· b¸m s¸t chiÕn l−îc theo dâi vµ ®¸nh gi¸ GEF/SGP toµn cÇu ®Ó thùc hiÖn. KÕ ho¹ch c«ng t¸c hµng n¨m ®−îc x©y dùng vµ lµ c¬ së cho viÖc theo dâi vµ ®¸nh gi¸ tiÕn ®é thùc hiÖn cña GEF/SGP. C¨n cø vµo kÕ ho¹ch n¨m vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ViÖt Nam ®Ó ®Ò xuÊt CPMT vµ UNOPS ph©n bæ kinh phÝ n¨m, bao gåm kinh phÝ cho ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña V¨n phßng GEF/SGP vµ kinh phÝ tµi trî cho c¸c dù ¸n. Hµng n¨m §PV b¸o c¸o b»ng v¨n b¶n 2 lÇn víi CPMT (b¸o c¸o 6 th¸ng) vÒ t×nh h×nh triÓn khai GEF/SGP t¹i ViÖt Nam vµ b¸o c¸o quý vÒ tµi chÝnh víi UNOPS. §PV thùc hiÖn tèt c¬ chÕ b¸o c¸o ®Þnh kú hµng quý cho BC§QG vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn GEF/SGP th«ng qua c¸c cuéc häp ®Þnh kú hoÆc b¸o c¸o b»ng v¨n b¶n. Víi c¬ chÕ b¸o c¸o ®ang triÓn khai cña GEF/SGP, th«ng tin vÒ thùc hiÖn GEF/SGP ®−îc chia sÎ ®Çy ®ñ víi c¸c bªn tham gia t¹i cÊp quèc gia nh− BC§QG, UNDP vµ víi cÊp toµn cÇu nh− CPMT vµ UNOPS. Néi dung rót kinh nghiÖm thùc hiÖn GEF/SGP ®−îc lång ghÐp trong c¸c cuéc häp BC§QG tæ chøc ®Þnh kú hµng quý. Nh− ®· ®Ò cËp ë ch−¬ng 2 cña b¸o c¸o nµy, GEF/SGP t¹i ViÖt Nam tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn GEF/SGP t¹i ViÖt Nam sau 3 n¨m triÓn khai ®Ó rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm vµ cã sù ®iÒu chØnh kÞp thêi vµ thÝch hîp c¬ chÕ ®ang thùc hiÖn cho phï hîp h¬n víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn cña ViÖt Nam, lµm c¬ së x©y dùng chiÕn l−îc thùc hiÖn GEF/SGP trong nh÷ng n¨m s¾p tíi. ViÖc tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ nµy còng lµ thùc hiÖn chiÕn l−îc theo dâi vµ ®¸nh gi¸ GEF/SGP toµn cÇu. 7. C¬ chÕ ho¹t ®éng cña GEF/SGP C¸c c¬ quan thùc hiÖn GEF/SGP bao gåm UNDP ViÖt Nam, BC§QG, §PV quèc gia. V¨n phßng UNDP/GEF vµ c¬ quan dÞch vô dù ¸n cña LHQ (UNOPS) ë New York thùc hiÖn c«ng t¸c ®iÒu phèi vµ hç trî chung toµn cÇu. UNDP ViÖt Nam - V¨n phßng UNDP hç trî chung vÒ qu¶n lý ch−¬ng tr×nh GEF/SGP. Tham gia kiÓm tra gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña ch−¬ng tr×nh, hç trî cho viÖc phèi hîp vµ thiÕt lËp mèi quan hÖ c«ng t¸c víi c¸c c¬ quan cña chÝnh phñ ®Ó phôc vô cho GEF/SGP. §¹i diÖn th−êng tró ký nghÞ ®Þnh th− víi c¸c NGO/CBO ®−îc cÊp kinh phÝ dù ¸n. V¨n phßng UNDP t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thùc hiÖn chi tr¶ cña dù ¸n vµ ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh xóc tiÕn triÓn khai ch−¬ng tr×nh. §¸nh gi¸ sù hç trî cña UNDP ViÖt Nam trong viÖc thùc hiÖn GEF/SGP - ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh xóc tiÕn triÓn khai ch−¬ng tr×nh GEF/SGP ë ViÖt Nam. - RÊt cam kÕt vµ ñng hé GEF/SGP, ®ãng vai trß quan träng trong viÖc ph¸t ®éng GEF/SGP t¹i ViÖt Nam, thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ víi c¸c bé ngµnh cã liªn quan cña chÝnh phñ, víi c¸c nhµ tµi trî, c¸c tæ chøc quèc tÕ, huy ®éng kinh phÝ cho GEF/SGP. - §¹i diÖn UNDP tham gia thµnh viªn BC§QG. 18
- Hç trî tÝch cùc cña phßng m«i tr−êng vÒ chuyªn m«n, cña phßng th«ng tin trong viÖc tuyªn truyÒn phæ biÕn th«ng tin vÒ GEF/SGP. Ban chØ ®¹o Quèc gia - Chøc n¨ng BC§QG bao gåm chØ ®¹o x©y dùng chiÕn l−îc quèc gia vµ thiÕt lËp c¸c tiªu chÝ lùa chän dù ¸n phï hîp víi quèc gia trong khu«n khæ h−íng dÉn chung cña GEF/SGP; h−íng dÉn vµ chØ ®¹o thùc hiÖn chiÕn l−îc cho ch−¬ng tr×nh còng nh− kh¶o s¸t vµ chän läc dù ¸n ®Ó cÊp kinh phÝ. - BC§QG nhiÖm kú 1999 - 2000 cã 7 thµnh viªn, trong ®ã cã 2 thµnh viªn ®¹i diÖn NGO ®Þa ph−¬ng, cã 1 thµnh viªn ®¹i diÖn NGO quèc tÕ (IUCN), cã 1 thµnh viªn ®¹i diÖn UNDP ViÖt Nam vµ cã 3 thµnh viªn ®¹i diÖn chÝnh phñ (Côc m«i tr−êng (tæ chøc ®Çu mèi cña chÝnh phñ vÒ CBD vµ GEF, Tæng côc khÝ t−îng thuû v¨n (tæ chøc ®Çu mèi cña chÝnh phñ vÒ UNFCC), ViÖn n¨ng l−îng quèc gia). - BC§QG nhiÖm kú míi 2001 - 2003 cã 11 thµnh viªn (bæ xung c¸c chuyªn gia trong lÜnh vùc l©m nghiÖp theo yªu cÇu cña dù ¸n b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng rõng nhiÖt ®íi (EC/UNDP PTF). - Ho¹t ®éng cña BC§QG th«ng qua c¸c cuéc häp ®Þnh kú (1 lÇn/quý), th− tÝn, fax, email... §¸nh gi¸ vai trß vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña BC§QG. - KÕt qu¶ cña c¸c phiÕu ®¸nh gi¸ cña c¸c thµnh viªn BC§QG cho thÊy néi dung chøc n¨ng nhiÖm vô (TOR) vµ qui tr×nh lµm viÖc cña BC§QG lµ râ rµng, cô thÓ. BC§QG bao gåm c¸c chuyªn gia nhiÒu kinh nghiÖm trong c¸c lÜnh vùc träng t©m cña GEF, vµ víi c¸c dù ¸n céng ®ång, rÊt nhiÖt t×nh vµ cam kÕt víi viÖc thùc hiÖn GEF/SGP t¹i ViÖt Nam. BC§QG ®ãng vai trß quan träng trong viÖc chØ ®¹o x©y dùng chiÕn l−îc quèc gia GEF/SGP vµ chØ ®¹o cho viÖc thùc hiÖn GEF/SGP. BC§QG ®· thùc hiÖn tèt c«ng viÖc xem xÐt, lùa chän c¸c ®Ò nghÞ dù ¸n ®Ó GEF/SGP phª duyÖt tµi trî (®· xem xÐt 47 ®Ò nghÞ dù ¸n trong ®ã phª duyÖt tµi trî 28 dù ¸n). Ngoµi ra, c¸c thµnh viªn BC§QG cßn tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng viÕng th¨m, kiÓm tra gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ c¸c dù ¸n ®ang x©y dùng hoÆc ®ang ho¹t ®éng. §iÒu phèi viªn quèc gia. - §PV ®ãng vai trß chñ tr× trong viÖc qu¶n lý thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh quèc gia. C¸c chøc n¨ng cña §PV bao gåm phæ biÕn th«ng tin vÒ GEF/SGP; n©ng cao nhËn thøc vµ n¨ng lùc cho nh÷ng ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP; hç trî c¸c CBO, NGO ®Þa ph−¬ng x©y dùng dù ¸n vµ tiÕp cËn víi c¸c dÞch vô hç trî kü thuËt; kh¶o s¸t s¬ bé c¸c ®Ò nghÞ dù ¸n; hç trî cho ho¹t ®éng cña BC§QG; theo dâi, kiÓm tra gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn GEF/SGP; thiÕt lËp mèi quan hÖ céng t¸c víi c¸c ®èi t−îng tham gia vµ thô h−ëng cña GEF/SGP; vµ huy ®éng kinh phÝ ®ãng gãp. §¸nh gi¸ vai trß vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña §PV - KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ GEF/SGP qua trùc tiÕp pháng vÊn vµ qua phiÕu ®iÒu tra ®¸nh gi¸ rÊt cao vÒ vai trß vµ ho¹t ®éng cña §PV trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ GEF/SGP t¹i ViÖt Nam. §PV ®ãng vai trß chñ chèt trong viÖc 19
thùc hiÖn GEF/SGP, thùc hiÖn tèt vai trß cÇu nèi gi÷a BC§QG vµ UNDP ViÖt Nam, gi÷a GEF/SGP ViÖt Nam víi CPMT vµ UNOPS ë New York. - KÕt qu¶ c¸c phiÕu ®¸nh gi¸ cña c¸c thµnh viªn BC§QG nhËn xÐt c¸c cuéc häp cña BC§QG tæ chøc cã hiÖu qu¶ cao, néi dung tèt, h×nh thøc tæ chøc kh¸; sè l−îng cuéc häp trung b×nh (võa ph¶i). Néi dung vµ c«ng t¸c tæ chøc c¸c cuéc viÕng th¨m dù ¸n tèt. C¸c b¸o c¸o §PV göi BC§QG vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n cã chÊt l−îng tèt, gióp BC§QG n¾m b¾t ®−îc t×nh h×nh triÓn khai c¸c dù ¸n GEF/SGP. §¸nh gi¸ sù phèi hîp cña UNDP ViÖt Nam, BC§QG vµ §PV. - Sù phèi hîp gi÷a UNDP ViÖt Nam, BC§QG vµ §PV lµ chÆt chÏ vµ hiÖu qu¶. C¸c tæ chøc tham gia thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng, vai trß, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho §PV ho¹t ®éng trong qu¸ tr×nh triÓn khai GEF/SGP. §¸nh gi¸ sù hç trî cña CPMT vµ UNOPS cho viÖc thùc hiÖn GEF/SGP t¹i ViÖt Nam: - ë cÊp toµn cÇu, Bé phËn ®iÒu phèi GEF/SGP (CPMT), trùc thuéc v¨n phßng UNDP/GEF, cã tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp qu¶n lý vµ hç trî vÒ mäi ph−¬ng diÖn ®èi víi c¸c ch−¬ng tr×nh quèc gia nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng. Bé phËn ®iÒu phèi nµy tËp trung chñ yÕu vµo c«ng t¸c chØ ®¹o vµ hç trî vÒ mÆt ho¹t ®éng t¸c nghiÖp cô thÓ còng nh− tæng kÕt vµ phæ biÕn nh÷ng bµi häc rót ra tõ thùc tÕ triÓn khai ch−¬ng tr×nh ë céng ®ång. V¨n phßng dÞch vô dù ¸n cña LHQ (UNOPS) chÞu tr¸ch nhiÖm cung cÊp c¸c dÞch vô hç trî cho viÖc ®iÒu hµnh ch−¬ng tr×nh vª c¸c lÜnh vùc sau ®©y: (1) tuyÓn nh©n sù vµ qu¶n lý c¸c hîp ®ång víi c¸n bé dù ¸n quèc gia còng nh− chuyªn gia quèc gia/quèc tÕ; (2) tiÕn hµnh hîp ®ång phô víi c¸c NGO chñ tr× vµ ph©n bæ kinh phÝ cho ch−¬ng tr×nh quèc gia; (3) qu¶n lý ng©n s¸ch, kÓ c¶ viÖc kiÓm tra gi¸m s¸t c¸c kho¶n chi tiªu; (4) h−íng dÉn nh÷ng c«ng viÖc trªn cho c¸n bé ch−¬ng tr×nh ë c¸c n−íc; vµ (5) hç trî cho viÖc xóc tiÕn triÓn khai ch−¬ng tr×nh ë nh÷ng n−íc thµnh viªn míi. - C¸c tµi liÖu vÒ chiÕn l−îc toµn cÇu GEF/SGP, chiÕn l−îc truyÒn th«ng, chiÕn l−îc theo dâi vµ ®¸nh gi¸, chiÕn l−îc huy ®éng kinh phÝ lµ nh÷ng c¬ së ®Þnh h−íng cho GEF/SGP t¹i c¸c quèc gia trong viÖc x©y dùng chiÕn l−îc quèc gia vµ c¸c c¬ chÕ ho¹t ®éng. - Sù hç trî cña CPMT vµ UNOPS rÊt kÞp thêi, nhanh chãng, thñ tôc gän nhÑ, ®¬n gi¶n. - C¬ chÕ chia sÎ th«ng tin qua Xchange, Database, c¸c héi th¶o toµn cÇu rÊt hiÖu qu¶ trong viÖc chia sÎ th«ng tin, kinh nghiÖm thùc hiÖn GEF/SGP 20