MéT Sè VÊN §Ò LI£N QUAN §ÕN VIÖC TÝNH TO¸N
SøC CHÞU T¶I CäC KHOAN NHåI THEO TI£U CHUÈN
HIÖN HµNH Vµ MéT Sè TI£U CHUÈN KH¸C
ThS. Ng« ch©u ph−¬ng
Bé m«n CÇu hÇm – Liªn Bé m«n C«ng tr×nh
Tr−êng §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i - C¬ së II
Tãm t¾t: HiÖn nay vμ trong thêi gian s¾p tíi chóng ta ®ang vμ sÏ x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh giao th«ng, d©n dông cã sö dông mãng cäc khoan nhåi. MÆc dï Bé X©y dùng ®· ban hμnh tiªu chuÈn “20 TCN21 – 86 vμ TCXD 195:1997”, nh−ng trªn c¬ së lý thuyÕt vμ thùc nghiÖm tÝnh to¸n søc chÞu t¶i cäc khoan nhåi ®¬n ë c¸c c«ng tr×nh thùc tÕ nh− cÇu Mü ThuËn, cÇu §iÖn Biªn Phñ, cÇu HiÖp Ph−íc … ®· cho thÊy nhiÒu vÊn ®Ò cÇn xem xÐt, bæ sung ®Ó cã ®−îc ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n tin cËy. Trong bμi b¸o nμy ®−a ra mét sè kiÕn nghÞ tÝnh to¸n søc chÞu t¶i cña cäc khoan nhåi trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam.
CT 2
Summary: We have been building many constructions using of bored cast-in-place pile foundation. Although the Ministry of Construction has published the specification “ 20 TCN 21- 86 ” and “ TCXD 195:1997 ”, the theory and experimental calculation for resistance of single bored cast-in-place piles in actual constructions such as My Thuan bridge, Dien Bien Phu bridge, Hiep Phuoc bridge,... have disclosed problems to be considered and supplemented in order to submit trustworthy methods in calculation. This article proposes some proposals in calculation for resistance of bored cast-in-place piles in Viet Nam condition.
i. VÒ NéI DUNG TÝNH TO¸N SøC CHÞU T¶I CñA CäC KHOAN NHåI THEO C¸C TI£U
CHUÈN HIÖN HμNH
1.1. TÝnh søc chÞu t¶i cäc khoan nhåi theo kÕt qu¶ thÝ nghiÖm trong phßng
1.1.1. Theo tiªu chuÈn ViÖt Nam (20TCN 21-86 vμ TCXD 195:1997)
1.1.1.1. Theo tiªu chuÈn 20TCN 21- 86:
Theo ®iÒu 5.9, søc chÞu t¶i cùc h¹n Φ cña cäc khoan nhåi cã vµ kh«ng cã më réng ®Õ, chÞu t¶i träng nÐn ®óng t©m, ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
(1) Φ = m(mR.R.F + uΣmf.fi.li)
ë ®©y:
m - hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc;
mR - hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña ®Êt nÒn d−íi mòi cäc;
F - diÖn tÝch mòi cäc khoan nhåi; u - chu vi th©n cäc;
mf - hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña ®Êt ë mÆt h«ng cäc;
fi - søc chèng tÝnh to¸n cña líp ®Êt thø i ë mÆt h«ng cña th©n cäc;
li - chiÒu dµy cña líp ®Êt thø i tiÕp xóc víi th©n cäc;
R - søc chèng tÝnh to¸n cña ®Êt d−íi mòi cäc.
Khi tÝnh to¸n søc chÞu t¶i cùc h¹n Φ theo (1) cã mèt sè vÊn ®Òn cÇn ®−îc nghiªn cøu vµ lµm râ:
o kh«ng cã b¶ng tra
- Quy ®Þnh hÖ sè mR = 0,9 th× ch−a ®ñ ®Ó ph¶n ¸nh bïn khoan l¾ng ®äng d−íi ®¸y lç khoan vµ ®Êt d−íi mòi cäc bÞ x¸o ®éng, nh·o. YÕu tè nµy lµm gi¶m kh¶ n¨ng chÞu t¶i cña mòi cäc rÊt nhiÒu;
o, Bk
- Gãc ma s¸t trong ϕ, ngoµi kho¶ng 23 ÷ 39 th× c¸c hÖ sè α, β, Ak ®Ó x¸c ®Þnh søc chèng mòi cäc trong tÇng ®Êt c¸t;
- ChiÒu s©u ch«n cäc h > 40 m (tr−êng hîp mòi cäc trong ®Êt sÐt) th× søc chèng mòi kh«ng cã d÷ liÖu tra b¶ng;
- Lùc c¶n mÆt bªn do lùc ma s¸t vµ lùc nÐn côc bé g©y ra. Lùc c¶n nµy phô thuéc vµo c¸c nh©n tè nh−: lo¹i ®Êt, ®é th« cña v¸ch lç, ®é chÆt cña ®Êt, t¸c dông cña v÷a xi m¨ng thÈm thÊu, lùc ®Èy ngang cña v÷a bª t«ng khi ®óc cäc vµ sù t¨ng c−êng cña c¸c qu¸ tr×nh hÊp phô bentonite, v.v... Cho nªn dïng lùc ma s¸t mÆt bªn cña cäc ®ãng nh©n víi hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña ®Êt ë mÆt h«ng cña cäc mf = 0,6 ®Ó chuyÓn thµnh lùc c¶n mÆt bªn cña cäc khoan nhåi lµ ch−a ph¶n ¸nh ®−îc vÊn ®Ò nµy;
CT 2
- Víi chiÒu s©u ch«n cäc h > 35 m vµ ®é sÖt B ngoµi kho¶ng 0.2 ÷ 1 th× lùc c¶n mÆt bªn kh«ng cã d÷ liÖu tra b¶ng;
- Theo b¶ng 2, trang 32, 20TCN21–86, gi¸ trÞ søc chèng tÝnh to¸n cña líp ®Êt thø i ë mÆt h«ng cña th©n cäc fi, khi líp ®Êt nµy lµ c¸t chÆt th× t¨ng thªm 30%. §iÒu nµy ch−a thùc sù hîp lý, bëi v× ch−a xÐt ®Õn sù lµm láng ra cña líp ®Êt c¸t nµy khi khoan t¹o lç vµ bÞ hÊp phô v÷a bentonite.
§Ó thÊy râ nh÷ng ®iÒu bÊt cËp hoÆc ch−a thËt sù hîp lý, cã thÓ ph©n tÝch vµ so s¸nh mét sè kÕt qu¶ tÝnh to¸n søc chÞu t¶i cäc khoan nhåi theo ®Êt nÒn theo 20 TCN21-86 víi kÕt qu¶ nÐn tÜnh cäc theo b¶ng sau:
B¶ng 1.
Keát quaû neùn tónh
Keát quaû tính toaùn - söùc c.taûi theo ñ.neàn:
Ñöôøng
Chieàu
Teân coâng trình
Ñoä luùn
T.troïng Muõi coïc thaân coïc cöïc haïn cho pheùp
kính
daøi
Ñænh coïc Töông ñoái Φ gh (taán) Φ m (taán) Φ h (taán) Φ (taán) Pdn (taán) S (mm)
mm
m
Δ S( %)
Caàu thò Ngheø 2
1000
37
12,66
1,27
293
469
391
600
718
Caàu Ñieân Bieân Phuû
1000 39,6
21,753
2,18
311
565
454
840
829
Caàu Vöôït
600 45,9
9,83
1,64
115
166
142
250
262
Caàu Vöôït
1600 47,8
18,74
814
500
607
900
1170
Boàn daàu Hieäp Phöôùc
800
13,373
1,67
50
204
358
283
330
524
Caàu Hieäp Phöôùc
1500
52
713
981
830
1556
Caàu Myõ Thuaän
2400 85,6
25
1,04
2975
3900
7355
9749
5322
Qua b¶ng 1, cã thÓ ®−a ra nh÷ng nhËn xÐt nh− sau:
- Søc chÞu t¶i giíi h¹n cña cäc theo tÝnh to¸n lý thuyÕt lín h¬n søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ (tõ kÕt qu¶ nÐn tÜnh) kho¶ng 16 ÷ 60%. Do vËy, mÆc dï lÊy hÖ sè tin cËy cña søc kh¸ng lín nhÊt theo tiªu chuÈn nµy lµ 1,75 nh−ng søc chÞu t¶i cho phÐp theo tÝnh to¸n lý thuyÕt vÉn lín h¬n søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ (cäc khoan nhåi cña cÇu Mü ThuËn, Φgh = 3900 tÊn < Pdn = 5322 tÊn).
- Søc chÞu t¶i giíi h¹n do mòi cäc trong ®Êt c¸t d−íi mòi cäc theo tÝnh to¸n (Fmtt = 7355 tÊn, cäc khoan nhåi cÇu Mü ThuËn), lín h¬n rÊt nhiÒu so kÕt qu¶ nÐn tÜnh b»ng hép kÝch OCell (Φmnt = 2320 tÊn víi ®é lón t−¬ng ®èi 8%, theo b¸o c¸o kÕt qu¶ nÐn tÜnh cäc P2/14 – cÇu Mü ThuËn).
- Søc chÞu t¶i giíi h¹n ®¬n vÞ fi do ma s¸t h«ng gi÷a ®Êt c¸t xung quanh cäc vµ th©n cäc theo tÝnh to¸n (fi = 10t/m2, cäc khoan nhåi cÇu Mü ThuËn), gÇn b»ng kÕt qu¶ nÐn tÜnh b»ng hép kÝch OCell (fi = 9,37 t/m2, theo b¸o c¸o kÕt qu¶ nÐn tÜnh cäc P2/14 – cÇu Mü ThuËn). Tõ kÕt qu¶ nµy, cã thÓ nhËn xÐt: søc chÞu t¶i giíi h¹n ®¬n vÞ fi do ma s¸t h«ng gi÷a ®Êt sÐt xung quanh cäc vµ th©n cäc theo tÝnh to¸n lín h¬n nhiÒu so víi kÕt qu¶ nÐn tÜnh (cô thÓ: søc chÞu t¶i giíi h¹n do ma s¸t h«ng theo tÝnh to¸n Φhtt = 2975 tÊn > Φhnt = 2440 tÊn víi ®é lón t−¬ng ®èi 1.04%, theo b¸o c¸o kÕt qu¶ nÐn tÜnh cäc P2/14 – cÇu Mü ThuËn).
Tõ kÕt qu¶ nÐn tÜnh cäc P2/14 – cÇu Mü ThuËn cho thÊy r»ng: ®é lón ®Ó huy ®éng hÕt søc chÞu t¶i do ma s¸t h«ng, S = 25 mm (t−¬ng øng víi ®é lón t−¬ng ®èi ΔS = 1,04%). Cßn ®é lón ®Ó huy ®éng hÕt søc chÞu t¶i do mòi cäc, S = 181 mm (t−¬ng øng víi ®é lón t−¬ng ®èi ΔS = 8%);
1.1.1.2. Theo TCXD 195:1997
CT 2
Søc chÞu t¶i cùc h¹n Qu cña cäc bao gåm 2 thµnh phÇn: ma s¸t mÆt bªn vµ søc chèng mòi cäc:
Qu = Qs + Qp
(2) hay Qu = Asfs + Apqp
trong ®ã: Qs - søc chÞu t¶i cùc h¹n do ma s¸t mÆt bªn;
Qp - søc chÞu t¶i cùc h¹n do søc chèng mòi;
Qu - søc chÞu t¶i cho phÐp cña cäc;
fs - ma s¸t bªn ®¬n vÞ gi÷a cäc vµ ®Êt;
qp - c−êng ®é chÞu t¶i cña ®Êt ë mòi cäc;
As - diÖn tÝch mÆt bªn cäc;
Ap - diÖn tÝch mòi cäc;
ViÖc tÝnh to¸n søc chÞu t¶i, Qu theo (2) còng cßn mét sè tån t¹i nh− sau:
- ChØ x¸c ®Þnh ®−îc Nq, Zc/d, Kstanϕa, víi ϕ = 25o ÷ 45o, cßn ngoµi kho¶ng trªn kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc.
- Víi hÖ sè Nc = 6, khi chiÒu dµi cäc lín, tÝnh ®−îc søc chèng mòi kh¸ bÐ so víi thùc tÕ, còng nh− c¸c c«ng thøc kh¸c;
- Gi¸ trÞ Kstanϕa (øng víi ϕ ≤ 25o ÷ 31o) rÊt nhá (gÇn b»ng 0). Cho nªn ma s¸t bªn ®¬n vÞ gi÷a cäc vµ ®Êt rêi (cã ϕ’ = 28o ÷ 34o) sÏ rÊt nhá (xÊp xØ b»ng 0);
§Ó thÊy râ nh÷ng tån t¹i nµy, ta còng tiÕn hµnh ph©n tÝch vµ so s¸nh mét sè kÕt qu¶ tÝnh to¸n søc chÞu t¶i cäc khoan nhåi theo ®Êt nÒn theo TCXD 195 : 1997 víi kÕt qu¶ nÐn tÜnh cäc theo b¶ng 2.
Keát quaû neùn tónh
Keát quaû tính toaùn - söùc c.taûi theo ñ.neàn:
Ñöôøng
Chieàu
Teân coâng trình
T.troïng Muõi coïc thaân coïc cöïc haïn cho pheùp
Ñoä luùn
kính
daøi
Ñænh coïc Töông ñoái Φ gh (taán) Φ m (taán) Φ h (taán) Φ (taán) Pdn (taán) S (mm)
mm
m
Δ S( %)
Caàu thò Ngheø 2
1000
37
12,66
1,27
293
469
391
B¶ng 2
600
718
Caàu Ñieân Bieân Phuû
1000 39,6
21,753
2,18
311
565
454
840
829
Caàu Vöôït
600 45,9
9,83
1,64
115
166
142
250
262
Caàu Vöôït
1600 47,8
18,74
814
500
607
900
1170
Boàn daàu Hieäp Phöôùc
800
13,373
1,67
50
204
358
283
330
524
Caàu Hieäp Phöôùc
1500
52
713
981
830
1556
Caàu Myõ Thuaän
2400 85,6
25
1,04
2975
3900
7355
9749
5322
Qua b¶ng 2, cã thÓ ®−a ra nh÷ng nhËn xÐt nh− sau:
Søc chÞu t¶i giíi h¹n cña cäc theo tÝnh to¸n lý thuyÕt nhá h¬n søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ kho¶ng 17 ÷ 174%. Do vËy, khi lÊy hÖ sè an toµn theo tiªu chuÈn nµy lµ 2 ÷ 3 th× søc chÞu t¶i cho phÐp theo tÝnh to¸n lý thuyÕt nhá h¬n rÊt nhiÒu so víi søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ (cäc khoan nhåi cÇu §iÖn Biªn Phñ, Qu = 840 tÊn > Qa = 454 tÊn).
CT 2
Søc chÞu t¶i cùc h¹n do ma s¸t mÆt bªn trong c¸c líp ®Êt c¸t (rêi) rÊt nhá.
1.1.2. X¸c ®Þnh søc chÞu t¶i theo cña cäc khoan nhåi theo c¸c tiªu chuÈn kh¸c
1.1.2.1. Theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ AUSTROADS (92) cña óc:
Søc chÞu t¶i cùc h¹n Qu cña cäc bao gåm 2 thµnh phÇn: ma s¸t mÆt bªn vµ søc chèng mòi cäc:
(3) Qu = Qp + Qs
C¸c ký hiÖu trong (3) t−¬ng tù nh− trong c«ng thøc (2)
KÕt qu¶ tÝnh to¸n søc chÞu t¶i cäc khoan nhåi theo ®Êt nÒn theo AUSTROADS 1992 óc vµ kÕt qu¶ nÐn tÜnh cäc ®−îc nªu ë b¶ng sau:
B¶ng 3.
Keát quaû neùn tónh
Keát quaû tính toaùn - söùc c.taûi theo ñ.neàn:
Ñöôøng
Chieàu
Teân coâng trình
T.troïng Muõi coïc thaân coïc cöïc haïn cho pheùp
Ñoä luùn
kính
daøi
Ñænh coïc Töông ñoái Φ g h (taán) Φ m (taán) Φ h (taán) Φ (taán) Pd n (taán) S (mm)
mm
m
Δ S( %)
Caàu thò Ngheø 2
1000
37
12,66
1,27
293
469
391
600
718
Caàu Ñieân Bieân Phuû
1000 39,6
21,753
2,18
311
565
454
840
829
Caàu Vöôït
600 45,9
9,83
1,64
115
166
142
250
262
Caàu Vöôït
1600 47,8
18,74
814
500
607
900
1170
Boàn daàu Hieäp Phöôùc
800
13,373
1,67
50
204
358
283
330
524
Caàu Hieäp Phöôùc
1500
52
713
981
830
1556
Caàu Myõ Thuaän
2400 85,6
25
1,04
2975
3900
7355
9749
5322
Qua b¶ng 3, cã thÓ ®−a ra nh÷ng nhËn xÐt nh− sau:
- Søc chÞu t¶i giíi h¹n cña cäc theo tÝnh to¸n lý thuyÕt lín h¬n søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ kho¶ng 13 ÷ 48%. Nh−ng víi hÖ sè an toµn theo tiªu chuÈn nµy lµ 2 ÷ 3 th× søc chÞu t¶i cho phÐp theo tÝnh to¸n lý thuyÕt vÉn nhá h¬n søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ (cäc khoan nhåi cÇu Mü ThuËn, Qu = 3900 tÊn < Qa = 5322 tÊn).
1.2. X¸c ®Þnh søc chÞu t¶i cña cäc khoan nhåi theo kÕt qu¶ kh¶o s¸t b»ng thiÕt bÞ thÝ nghiÖm hiÖn tr−êng
1.2.1. Theo tiªu chuÈn ViÖt Nam (TCXD 195 : 1997)
X¸c ®Þnh søc chÞu t¶i cho phÐp cña cäc, Qa( tÊn), trong nÒn gåm c¸c líp ®Êt dÝnh vµ ®Êt rêi tÝnh theo c«ng thøc:
Qa = 1.5ÑAp + (0.15NcLc + 0.43 NsLs)Ω - Wp
hay: (4) Qa = mpÑAp + (mfcNcLc + mfsNsLs)Ω - Wp
C¸c ký hiÖu trong c«ng thøc xem tiªu chuÈn TCXD 195: 1997.
Khi tÝnh to¸n søc chÞu t¶i cña cäc theo (4), cßn mét sè tån t¹i cÇn nghiªn cøu:
- C−êng ®é chÞu t¶i lín nhÊt cña ®Êt mòi cäc qp cã thÓ tÝnh ®−îc:
qp= 1.5*50 t/m2 = 75 t/m2 = 7,5 kg/cm2
CT 2
Trong khi ®ã th× trÞ sè giíi h¹n cña qp tõ 40 ÷ 70 kg/cm2. Do vËy, søc chÞu t¶i cho phÐp do mòi cäc rÊt thÊp so víi thùc tÕ;
- Ng−îc l¹i, ma s¸t bªn ®¬n vÞ gi÷a cäc vµ ®Êt dÝnh (sÐt) rÊt lín khi trÞ sè N > 30 ÷ 60, cô thÓ nh− sau:
fs = 0,43*Ns > 0,43*(30 ÷ 60) = 12,9 ÷ 25.8 t/m2
Theo chó thÝch ë ®iÒu 3.2.1 cña tiªu chuÈn nµy th× trÞ sè giíi h¹n cña fs ≤ 10 t/m2. Do vËy, søc chÞu t¶i cho phÐp do ma s¸t bªn gi÷a cäc ®Êt dÝnh (cã N = 30 ÷ 60) rÊt lín so víi thùc tÕ.
KÕt qu¶ tÝnh to¸n søc chÞu t¶i cäc khoan nhåi theo ®Êt nÒn dùa vµo kÕt qu¶ thÝ nghiÖm hiÖn tr−êng (TCXD195 : 1997) vµ kÕt qu¶ nÐn tÜnh cäc ®−îc nªu ë b¶ng 4.
B¶ng 4.
Keát quaû neùn tónh
Keát quaû tính toaùn - söùc c.taûi theo ñ.neàn:
Ñöôøng
Chieàu
Teân coâng trình
T.troïng Muõi coïc
thaân coïc
cöïc haïn cho pheùp
Ñoä luùn
kính
daøi
Ñænh coïc Töông ñoái Qu (taán) Qap (taán) Qas (taán) Qu (taán) Qa (taán)
mm
m S (mm) Δ S( %)
àn daàu Hieäp Phöôùc
800
13,373
1,67
330
50
34
707
1811
724
52
1500
99
900
2357
943
àu Myõ Thuaän
2400 85,6
25
1,04
3900
368
8061
20487
8195
raven Hotel
40
600
16
2,67
460
34
707
1811
724
rcib-53 Ñoàng khôûi
25
400
16
4,00
75
4
105
260
104
Bo Caàu Hieäp Phöôùc Ca Ca Se
Qua b¶ng 4, cã thÓ ®−a ra nh÷ng nhËn xÐt nh− sau:
- Søc chÞu t¶i giíi h¹n cña cäc theo tÝnh to¸n lý thuyÕt lín h¬n søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ kho¶ng 71 ÷ 81%. Do vËy, khi lÊy hÖ sè an toµn theo tiªu chuÈn nµy lµ 2 ÷ 3 th× søc chÞu t¶i cho phÐp theo tÝnh to¸n lý thuyÕt vÉn lín h¬n søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ (cäc khoan nhåi cÇu Mü ThuËn, Qu = 3900 tÊn < Qa = 8195 tÊn).
- Søc chÞu t¶i cho phÐp do mòi cäc theo tÝnh to¸n nhá h¬n rÊt nhiÒu so víi so víi søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ do mòi cäc (kÕt qu¶ nÐn tÜnh cäc khoan nhåi cÇu Mü ThuËn Qunt = 2320 tÊn > 1104 tÊn = 368t*3 = Qutt).
1.2.2. Theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ AASHTO 1992 cña Mü
Søc chÞu t¶i cùc h¹n cña cäc khoan nhåi Qu, ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
(5) Qu = QS + QT - W
trong ®ã: QS - søc chÞu t¶i cùc h¹n do ma s¸t mÆt bªn;
QT - søc chÞu t¶i cùc h¹n do søc chèng mòi;
W - träng l−îng cäc cã kÓ ®Õn lùc ®Èy næi cña n−íc.
KÕt qu¶ tÝnh to¸n søc chÞu t¶i cäc khoan nhåi theo ®Êt nÒn dùa vµo kÕt qu¶ thÝ nghiÖm hiÖn tr−êng (AASHTO 1992) vµ kÕt qu¶ nÐn tÜnh cäc ®−îc nªu ë b¶ng sau:
B¶ng 5
Keát quaû neùn tónh
Keát quaû tính toaùn - söùc c.taûi theo ñ.neàn:
Ñöôøng
Chieàu
Teân coâng trình
Ñoä luùn
T.troïng Muõi coïc
thaân coïc
cöïc haïn cho pheùp
kính
daøi
Ñænh coïc Töông ñoái Qu (taán) Qp (taán) Qs (taán) Qu (taán) Qa (taán)
CT 2
mm
m
S (mm)
Δ S( %)
aàu thò Ngheø 2
1000
37
12,66
1,27
600
168
656
503
201
aàu Ñieân Bieân Phuû
1000 39,6
21,753
2,18
840
184
855
645
258
600 45,9
9,83
1,64
250
76
343
260
104
aàu Vöôït
1600 47,8
18,74
1,17
900
543
1069
892
357
oàn daàu Hieäp Phöôùc
800
50
13,373
1,67
330
149
604
460
184
52
1500
196
1224
995
398
C
7266
2400 85,6
25
1,04
3900
2389
5667
2267
C Caàu Vöôït C B Caàu Hieäp Phöôùc Caàu Myõ Thuaän
Qua b¶ng 5, cã thÓ ®−a ra nh÷ng nhËn xÐt nh− sau:
Søc chÞu t¶i giíi h¹n cña cäc theo tÝnh to¸n lý thuyÕt cã sai lÖch so víi søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ kho¶ng -30 ÷ 31%. Nh−ng víi hÖ sè an toµn lµ 2 ÷ 3 th× søc chÞu t¶i cho phÐp theo tÝnh to¸n lý thuyÕt vÉn nhá h¬n søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ (cäc khoan nhåi cÇu Mü ThuËn, Qu = 3900 tÊn > Qa = 2267 tÊn).
ii. MéT Sè KIÕN NGHÞ B¦íC §ÇU VÒ NéI DUNG TÝNH TO¸N SøC CHÞU T¶I CñA CäC
KHOAN NHåI THEO C¸C TI£U CHUÈN HIÖN HμNH
2.1. §èi víi tiªu chuÈn thiÕt kÕ 20 TCN 21 - 86
Qua nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i vµ nh÷ng nhËn xÐt dùa vµo vÝ dô ¸p dông c«ng thøc tÝnh to¸n c¸c c«ng tr×nh thùc tÕ nh− ®· nªu, nªn ®iÒu chØnh c¸c hÖ sè mR, mf vµ gãc néi ma s¸t
ϕ cho phï hîp víi kh¶ n¨ng chÞu lùc thùc tÕ cña cäc khoan nhåi trong ®iÒu kiÖn thi c«ng cã dïng v÷a bentonite nh− sau:
- HÖ sè lµm viÖc cña ®Êt d−íi mòi cäc khoan nhåi, mR = 0,9 theo 20 TCN21 - 86, kiÕn nghÞ chän mR = 0,6, ®Ó xÐt ®Õn sù gi¶m søc chèng mòi do bïn l¾ng ®äng ®¸y cäc, ®Êt d−íi ®¸y cäc bÞ x¸o ®éng vµ bÞ nh·o (thay ®æi tr¹ng th¸i);
- HÖ sè lµm viÖc cña ®Êt ë mÆt h«ng cña cäc mf = 0,6 theo 20TCN21 - 86, kiÕn nghÞ chän mf = 0,55, ®Ó xÐt ®Õn sùc gi¶m ma s¸t h«ng do ®Êt v¸ch lç khoan bÞ láng ra vµ bÞ hÊp phô v÷a bentonite thµnh líp ¸o sÐt;
o, Bk
o khi tÝnh søc chèng mòi tÝnh to¸n cña ®Êt d−íi mòi cäc khoan nhåi R, cÇn kiÕn nghÞ chän ϕ = ϕ’ – 3o (ϕ’ lµ gãc néi ma s¸t cña ®Êt c¸t tr−íc khi thi c«ng), ®Ó xÐt ®Õn sù gi¶m søc chèng mòi do ®Êt c¸t d−íi ®¸y cäc bÞ x¸o ®éng vµ hÊp phô v÷a bentonite;
- Gi¸ trÞ gãc ma s¸t trong ϕ, dïng ®Ó x¸c ®Þnh c¸c hÖ sè α, β, Ak
- Gi¸ trÞ søc chèng tÝnh to¸n cña líp ®Êt thø i ë mÆt h«ng cña th©n cäc fi, theo b¶ng 2, trang 32, 20TCN21 - 86 khi líp ®Êt i lµ c¸t chÆt th× t¨ng thªm 30%. KiÕn nghÞ kh«ng t¨ng thªm 30% ®Ó xÐt ®Õn sù lµm láng ra cña líp ®Êt c¸t nµy khi khoan t¹o lç vµ bÞ hÊp phô v÷a bentonite;
C«ng thøc (1) ®−îc lËp l¹i, cïng víi c¸c hÖ sè kiÕn nghÞ nh− sau:
o) khi ®Êt mòi cäc lµ c¸t
Φ = m(mR.R.F + uΣmf.fi.li )
o+ α.γ1.Bk
R = 0.65β(γ’1.d.Ak
CT 2
trong ®ã:
o khi ®Êt mòi cäc lµ c¸t;
KiÕn nghÞ lÊy mR = 0,6, mf = 0,55 vµ ϕ = ϕ’ – 3o ;
o, Bk
ϕ lµ gãc néi ma s¸t dïng ®Ó x¸c ®Þnh c¸c hÖ sè α, β, Ak
ϕ’ lµ gãc néi ma s¸t cña ®Êt c¸t d−íi mòi cäc tr−íc khi thi c«ng;
fi - tra b¶ng 2, tr32 - 20TCN21 - 86 ®èi víi líp c¸t chÆt, kiÕn nghÞ kh«ng ®−îc t¨ng thªm;
C¸c gi¸ trÞ cña c¸c ký hiÖu kh¸c vÉn lÊy theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ nµy;
KÕt qu¶ tÝnh to¸n víi c«ng thøc ®· ®−îc kiÕn nghÞ ë trªn nh− sau:
Keát quaû neùn tónh
Keát quaû tính toaùn - söùc c.taûi theo ñ.neàn:
Ñöôøng
Chieàu
Teân coâng trình
Ñoä luùn
T.troïng Muõi coïc
thaân coïc
cöïc haïn cho pheùp
kính
daøi
Ñænh coïc Töông ñoái Φ gh (taán) Φ m (taán) Φ h (taán) Φ (taán) Pdn (taán) S (mm)
mm
m
Δ S( %)
Caàu thò Ngheø 2
1000
37
12,66
1,27
600
195
430
581
313
Caàu Ñieân Bieân Phuû
1000
39,6
21,753
2,18
840
207
518
678
367
Caàu Vöôït
600
45,9
9,83
1,64
250
76
152
209
111
Caàu Vöôït
1600
47,8
18,74
900
543
458
857
428
Boàn daàu Hieäp Phöôùc
800
13,373
1,67
330
50
136
328
426
227
Caàu Hieäp Phöôùc
1500
52
475
899
1236
647
Caàu Myõ Thuaän
2400
85,6
25
1,04
3900
2789
2727
4935
2571
B¶ng 6.
Qua b¶ng 6, cã thÓ ®−a ra nh÷ng nhËn xÐt nh− sau:
- Søc chÞu t¶i giíi h¹n cña cäc khoan nhåi tÝnh to¸n theo c«ng thøc kiÕn nghÞ cã sai lÖch so
víi søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ kho¶ng - 23 ÷ 22%. Nh− vËy, víi hÖ sè tin cËy ktc = 1.4 ÷ 1.75 th× søc chÞu t¶i cho phÐp theo c«ng thøc kiÕn nghÞ vÉn nhá h¬n søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ (cäc khoan nhåi cÇu Mü ThuËn, Qu = 3900 tÊn > Qa = 2571 tÊn).
2.2. §èi víi tiªu chuÈn TCXD 195 :1997 sö dông sè liÖu thÝ nghiÖm trong phßng
Qua nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i vµ nh÷ng nhËn xÐt dùa vµo vÝ dô ¸p dông c«ng thøc
tÝnh to¸n c¸c c«ng tr×nh thùc tÕ, nªn ®iÒu chØnh c¸c hÖ sè Kstanϕa vµ Nc cho phï hîp víi kh¶ n¨ng chÞu lùc thùc tÕ cña cäc khoan nhåi trong ®iÒu kÖn thi c«ng cã dïng v÷a bentonite nh−
sau:
- Kstanϕa tra theo h×nh 2 – tr303 TCXD195 cã gi¸ trÞ rÊt nhá (≈ 0), cã thÓ ®iÒu chØnh b»ng
c¸ch: nh©n Kstanϕa víi hÖ sè β = 20, nh−ng βKstanϕa ≤ 0,65;
- HÖ sè Nc = 6, theo tiªu chuÈn nµy, sÏ cho gi¸ trÞ søc chèng mòi thÊp h¬n thùc tÕ. Do ®ã cã thÓ ®iÒu chØnh hÖ sè nµy; lÊy Nc = 6[1 + 0,2(h/d)]; Nc ≤ 9 (h – chiÒu dµi cäc ®−îc ch«n trong ®Êt, d - ®−êng kÝnh cäc);
- HÖ sè α tra theo tµi liÖu cña AUSTROADS 1992;
C«ng thøc (2) ®−îc lËp l¹i, cïng víi c¸c hÖ sè kiÕn nghÞ ®Ó tiÖn theo dâi:
1
p p
s s
CT 2
Q = A f + A q u
§èi víi ®Êt dÝ
0.8
s qp = cuNc
nh: f = αc ≤ 1 kg/m2 u
á
0.6
ä
α o s e H
a
s
v
s
§èi víi ®Êt rêi: f = σ’ K tanϕ = F.σ’ v
0.4
vp
p
q = σ’ N q
0.2
F = K tanϕ s a
4.0
6.0
8.0 10.0 12.0 14.0 16.0 18.0 20.0
KiÕn nghÞ:
Söùc choáng caét khoâng thoaùt nöôùc c u (t/m2)
c
LÊy N = 6[1+0.2(h/d)]; N
H×nh 1.1.
c ≤ 9 (h – cäc ®−îc ch«n trong ®Êt, d - ®−êng
chiÒu dµi
kÝnh cäc);
LÊy F = 20Kstanϕa; F ≤ 0.65;
LÊy α theo h×nh 1-1;
C¸c gi¸ trÞ cña c¸c ký hiÖu kh¸c vÉn lÊy theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ nµy.
KÕt qu¶ tÝnh to¸n søc chÞu t¶i cäc khoan nhåi víi c«ng thøc ®· ®−îc kiÕn nghÞ nh− nªu ë
trªn (b¶ng 7):
B¶ng 7.
Keát quaû neùn tónh
Keát quaû tính toaùn - söùc c.taûi theo ñ.neàn:
Ñöôøng
Chieàu
Ñoä luùn
T.troïng Muõi coïc
thaân coïc cöïc haïn cho pheùp
kính
daøi
Ñænh coïc Töông ñoái Qu (taán) Qp (taán) Qs (taán) Qu (taán) Qa (taán)
mm
m
S (mm)
Δ S( %)
Caàu thò Ngheø 2
1000
37
12,66
1,27
600
168
371
495
172
Caàu Ñieân Bieân Phuû
1000 39,6
21,753
2,18
840
184
470
607
215
Teân coâng trình
600 45,9
9,83
1,64
250
76
230
287
103
1600 47,8
18,74
1,17
900
543
726
1125
363
Caàu Vöôït
13,373
Boàn daàu Hieäp Phöôùc
800
50
1,67
330
149
420
531
190
Caàu Hieäp Phöôùc
1500
52
196
929
987
312
Caàu Myõ Thuaän
2400 85,6
25
1,04
3900
2296
4759
6474
2241
Caàu Vöôït
Qua b¶ng 7, cã thÓ ®−a ra nh÷ng nhËn xÐt nh− sau:
Søc chÞu t¶i giíi h¹n cña cäc tÝnh theo c«ng thøc ®· ®iÒu chØnh cã sai biÖt so víi søc chÞu
t¶i giíi h¹n thùc tÕ kho¶ng 38 ÷ 39%. Nh− vËy, víi hÖ sè an toµn FS = 2 ÷ 3 th× søc chÞu t¶i cho
phÐp theo tÝnh to¸n vÉn nhá h¬n søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ (cäc khoan nhåi cÇu Mü ThuËn, Qu = 3900 tÊn > Qa = 2241 tÊn).
2.3. §èi víi tiªu chuÈn TCXD 195 :1997, sö dông sè liÖu thÝ nghiÖm hiÖn tr−êng
CT 2
Khi tÝnh to¸n søc chÞu t¶i theo ph−¬ng ph¸p nµy, nªn ®iÒu chØnh c¸c hÖ sè mp, mfc vµ mfs cho phï hîp víi kh¶ n¨ng chÞu lùc thùc tÕ cña cäc khoan nhåi trong ®iÒu kiÖn thi c«ng cã dïng
v÷a bentonite nh− sau:
- LÊy mp = 1.5 theo TCXD195, dÉn ®Õn søc chÞu t¶i cho phÐp do ®Êt mòi cäc rÊt nhá so víi
thùc tÕ, kiÕn nghÞ chän mp = 2.5;
- LÊy mfc = 0.15 theo TCXD195, dÉn ®Õn søc chÞu t¶i cho phÐp do ma s¸t h«ng gi÷a ®Êt rêi
(c¸t) vµ th©n cäc rÊt lín so víi thùc tÕ, kiÕn nghÞ chän mfc = 0.07;
- LÊy mfs = 0.43 theo TCXD195, dÉn ®Õn søc chÞu t¶i cho phÐp do ma s¸t h«ng gi÷a ®Êt
dÝnh (sÐt) vµ th©n cäc rÊt lín so víi thùc tÕ, kiÕn nghÞ chän mfc = 0.1;
C«ng thøc (4) ®−îc lËp l¹i, cïng víi c¸c hÖ sè kiÕn nghÞ ®Ó tiÖn theo dâi:
Qa = 1.5ÑAp + (0.15NcLc + 0.43NsLs)Ω - Wp
trong ®ã:
KiÕn nghÞ lÊy mp = 2.5, mfc,= 0.07, mfs = 0.1;
C¸c gi¸ trÞ cña c¸c ký hiÖu kh¸c vÉn lÊy theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ nµy.
KÕt qu¶ tÝnh to¸n søc chÞu t¶i cäc khoan nhåi víi c«ng thøc ®· ®−îc kiÕn nghÞ nh− nªu ë
trªn:
B¶ng 8.
Keát quaû neùn tónh
Keát quaû tính toaùn - söùc c.taûi theo ñ.neàn:
Ñöôøng
Chieàu
Teân coâng trình
Ñoä luùn
T.troïng Muõi coïc thaân coïc cöïc haïn cho pheùp
kính
daøi
Ñænh coïc Töông ñoái Qu (taán) Qap (taán) Qas (taán) Qu (taán) Qa (taán)
mm m S (mm) Δ S( %)
Boàn daàu Hieäp Phöôùc
800
50 13,373
1,67
54
207
221
330
552
Caàu Hieäp Phöôùc
1500
52
165
287
304
760
Caàu Myõ Thuaän
2400 85,6
25
1,04
565
2178
2527
3900
6318
Caraven Hotel
600
40
16
2,67
57
220
260
460
651
25
16
400
4,00
Sercib-53 Ñoàng khôûi
42
44
7
110
75
Qua b¶ng 8 nhËn thÊy r»ng: Søc chÞu t¶i giíi h¹n cña cäc tÝnh theo c«ng thøc ®· ®iÒu chØnh, cã sai lÖch so víi søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ kho¶ng 29 ÷ 40%. Nh− vËy, víi hÖ sè an toµn FS = 2 ÷ 3 th× søc chÞu t¶i cho phÐp theo tÝnh to¸n vÉn nhá h¬n søc chÞu t¶i giíi h¹n thùc tÕ (cäc khoan nhåi cÇu Mü ThuËn, Qu = 3900 tÊn > Qa = 2527 tÊn).
iii. KÕT LUËN Vμ KIÕN NGHÞ
Qua c¸c néi dung ph©n tÝch nghiªn cøu ë trªn, cã mét vµi nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ søc chÞu t¶i cña cäc khoan nhåi theo ®Êt nÒn (thi c«ng bª t«ng cäc trong v÷a bentonite) nh− sau:
CT 2
TÝnh to¸n theo tiªu chuÈn 20TCN21 - 86 cho kÕt qu¶ kh¸ lín so víi thùc tÕ vµ ®Æc biÖt lµ søc chÞu t¶i cña mòi cäc (khi mòi cäc n»m trong tÇng c¸t). Cßn khi sö dông c¸c hÖ sè ®iÒu chØnh nh− ®· giíi thiÖu ë môc 2.1 th× kÕt qu¶ tÝnh ®−îc kh¸ gÇn víi kÕt qu¶ thùc tÕ.
Theo tiªu chuÈn TCXD195:1997 (dùa theo sè liÖu thÝ nghiÖm trong phßng) cho kÕt qu¶ kh¸ bÐ so víi thùc tÕ vµ ®Æc biÖt lµ søc chÞu t¶i cña cäc do ma s¸t h«ng (khi líp ®Êt ë h«ng cäc lµ tÇng c¸t). Cßn khi sö dông c¸c hÖ sè ®iÒu chØnh nh− ®· giíi thiÖu ë môc 2.2 th× kÕt qu¶ tÝnh ®−îc kh¸ gÇn víi kÕt qu¶ thùc tÕ.
Theo tiªu chuÈn TCXD195 :1997 (dùa theo sè liÖu thÝ nghiÖm hiÖn tr−êng) cho kÕt qu¶ rÊt lín so víi thùc tÕ (®Æc biÖt søc chÞu t¶i cña cäc do ma s¸t h«ng rÊt lín cßn søc chÞu t¶i cña mòi rÊt bÐ). Cßn khi sö dông c¸c hÖ sè ®iÒu chØnh nh− ®· giíi thiÖu ë môc 2.3 th× kÕt qu¶ tÝnh ®−îc kh¸ gÇn víi kÕt qu¶ thùc tÕ.
Tµi liÖu tham kh¶o [1]. Ng« Ch©u Ph−¬ng. Nghiªn cøu gi¶i ph¸p xö lý c¸c sù cè th−êng x¶y ra cho cäc khoan nhåi vµ gi¶i ph¸p tÝnh to¸n cäc khoan nhåi ë ViÖt Nam.LuËn ¸n cao häc 6/1999.
[2]. Mãng cäc – Tiªu chuÈn thiÕt kÕ - 20TCN 21 – 86.
[3]. Tiªu chuÈn thiÕt kÕ cäc khoan nhåi TCXD 195:1997.
[4]. Tiªu chuÈn thiÕt kÕ AASHTO 1992 cña Mü
[5]. Tiªu chuÈn thiÕt kÕ AUSTROADS :1992 cña óc.
[6]. KÕt qu¶ nÐn tÜnh cña c¸c dù ¸n: cÇu Mü ThuËn, cÇu HiÖp Ph−íc, cÇu ThÞ NghÌ 2, cÇu §iÖn Biªn Phñ, cÇu v−ît NguyÔn H÷u C¶nh, Bån dÇu HiÖp Ph−íc, Caraven Hotel, Sercib-53 §ång Khëi, Bån dÇu HiÖp Ph−íc khu vùc phÝa Nam(cid:161)
Cßn tÝnh to¸n theo tiªu chuÈn AUSTROADS:1992 (dùa theo sè liÖu thÝ nghiÖm trong phßng) vµ AASHTO:1992 (dùa theo sè liÖu thÝ nghiÖm hiÖn tr−êng) cho kÕt qu¶ rÊt kh¸ gÇn víi thùc tÕ. KiÕn nghÞ cã thÓ dïng tÝnh to¸n søc chÞu t¶i cña cäc khoan nhåi theo ®Êt nÒn.