Báo cáo tổng kết đề tài nghiên cứu khoa học: Nghiên cứu các thành tạo địa chất phần cấu trúc nông (Plioxen - Đệ tứ) thềm lục địa Việt Nam, phục vụ đánh giá điều kiện xây dựng công trình biển

Ketnooi.com vi su nghiep giao duc

B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc (1997 - 2000) nghiªn cøu c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt phÇn cÊu tróc n«ng (Plioxen - ®Ö tø) thÒm lôc ®Þa ViÖt nam, phôc vô ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn M∙ sè: KHCN 06.11 Chñ nhiÖm ®Ò tµi : PGS.TSKH. Mai Thanh T©n C¬ quan chñ tri : §¹i häc Má - §Þa chÊt Ban chñ nhiÖm ®Ò tµi : - PGS.TSKH. Mai Thanh T©n - PGS.TSKH. §Æng v¨n B¸t - GS.TSKH. Ph¹m v¨n Tþ

- GSTS. TrÇn Nghi - TSKH. NguyÔn BiÓu - TS. NguyÔn Hång Minh - TS. NguyÔn v¨n L©m

8430

Hµ néi - 2000

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng

------- o 0 o ----- --------------- o 0 o ---------------

Ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu biÓn KHCN - 06 §Ò tµi KHCN - 06 - 11

B¸o c¸o tæng kÕt §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc

Nghiªn cøu c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt

phÇn cÊu tróc n«ng (Plioxen - §Ö tø)

thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam, phôc vô ®¸nh gi¸

®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn M· sè: KHCN - 06 - 11 (1997 - 2000)

Chñ nhiÖm ®Ò tµi: PGS.TSKH Mai Thanh T©n

C¬ quan chñ tr×: §¹i häc Má - §Þa chÊt

Ban chñ nhiÖm ®Ò tµi:

- PGS. TSKH. Mai Thanh T©n - GS.TSKH. Ph¹m V¨n Tþ - PGS.TSKH. §Æng V¨n B¸t - GS.TS. TrÇn Nghi - TSKH. NguyÔn BiÓu - TS. NguyÔn Hång Minh - TS. NguyÔn V¨n L©m

Hµ Néi - 2000

môc lôc

1.1. 1.1.1. 1.1.2. 1.2. 1.3. 2.1. 2.2. 3.1. 3.2. 3.2.1 3.2.2 3.3 3.3.1 3.3.2 3.4. 3.4.1 3.4. 3.5. 5.5.1 3.5.2 4.1. 4.1.1 4.1.2 4.2. 4.2.2 4.2.2

Më ®Çu Ch−¬ng I: C¬ së tµi liÖu vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu Qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Þa chÊt- ®Þa lý BiÓn §«ng Qu¸ tr×nh kh¶o s¸t ®Þa chÊt BiÓn §«ng C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu tæng hîp vÒ ®Þa chÊt BiÓn §«ng. Nguån tµi liÖu thu thËp phôc vô nghiªn cøu ®Þa chÊt Plioxen-§Ö tø C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu Ch−¬ng II: C¸c thµnh t¹o Plioxen- §Ö tø trong b×nh ®å kiÕn tróc Kainozoi BiÓn §«ng §Æc ®iÓm cÊu tróc Kainozoi thÒm lôc ®Þa ViÖt nam C¸c thµnh t¹o Plioxen-§Ö tø trong khung cÊu tróc ®Þa chÊt chung Ch−¬ng III: §Æc ®iÓm ®Þa tÇng Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam X¸c ®Þnh ranh giíi ®Þa tÇng Plioxen- §Ö tø §Æc ®iÓm ®Þa tÇng Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa VÞnh B¾c bé Thèng Plioxen HÖ §Ö tø §Æc ®iÓm ®Þa tÇng Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa MiÒn Trung Thèng Plioxen HÖ §Ö tø §Æc ®iÓm ®Þa tÇng Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa §«ng Nam bé Thèng Plioxen HÖ §Ö tø §Æc ®iÓm ®Þa tÇng Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa T©y Nam bé Thèng Plioxen HÖ §Ö tø Ch−¬ng IV: §Æc ®iÓm §Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam C¸c t¸c nh©n thµnh t¹o ®Þa h×nh T¸c nh©n ®éng lùc néi sinh T¸c nh©n ®éng lùc ngo¹i sinh §Æc ®iÓm ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam §Æc ®iÓm ®Þa m¹o c¸c ®íi thÒm lôc ®Þa ViÖt nam Ph©n vïng ®Þa m¹o Ch−¬ng V: §Æc ®iÓm h×nh th¸i cÊu tróc vµ t©n kiÕn t¹o Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®ÞaViÖt Nam

5.1. 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.2 6.1. 6.1.1. 6.1.2. 6.2. 6.3. 6.3.1. 6.3.2. 6.3.3. 7.1. 7.1.1 7.1.2 7.2 7.2.1 7.2.2. 7.3. 7.3.1 7.3.2. 7.4. 8.1. 8.1.1. 8,1,2. 8.1.3. H×nh th¸i cÊu tróc Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam §Æc ®iÓm cÊu tróc Plioxen- §Ö tø theo khu vùc H×nh th¸i cÊu tróc Plioxen H×nh th¸i cÊu tróc §Ö tø C¸c yÕu tè cÊu tróc Plioxen- §Ö tø §Æc ®iÓm t©n kiÕn t¹o Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam Ch−¬ng VI: §Æc ®iÓm t−íng ®¸-cæ ®Þa lý vµ m«i tr−êng trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam §Æc ®iÓm t−íng ®¸-cæ ®Þa lý Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam §Æc ®iÓm t−íng ®¸-cæ ®Þa lý giai ®o¹n Plioxen §Æc ®iÓm t−íng ®¸-cæ ®Þa lý §Ö tø §Æc ®iÓm m«i tr−êng trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam TiÕn ho¸ trÇm tÝch- cæ ®Þa lý §Ö tø vµ lÞch sö ph¸t triÓn ®Þa h×nh thÒm lôc ®Þa ViÖt nam TiÕn ho¸ trÇm tÝch §Ö tø Chu kú trÇm tÝch, lÞch sö tiÕn ho¸ c¸c thµnh t¹o Plioxen- §Ö tø LÞch sö ph¸t triÓn ®Þa h×nh Ch−¬ng VII: §Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh thÒm lôc ®Þa ViÖt nam Ph©n chia c¸c thÓ ®Þa chÊt trªn b¶n ®å dÞa chÊt c«ng tr×nh vµ tÝnh chÊt c¬ lýcña dÊt ®¸ Ph©n chia c¸c thÓ ®Þa chÊt trªn b¶n då ®Þa chÊt c«ng tr×nh TÝnh chÊt c¬ lý cña dÊt ®¸ §Æc ®iÓm h¶i v¨n vµ ®Þa chÊt thuû v¨n §Æc ®iÓm h¶i v¨n §Þa chÊt thuû v¨n §Æc ®iÓm vi ®Þa h×nh ®¸y biÓn vµ c¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ®éng lùc §Æc ®iÓm vi ®Þa h×nh ®¸y biÓn C¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ®éng lùc Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh thÒm lôc ®Þa ViÖt nam Ch−¬ng VIII: C¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø khu vùc L« 106 (VÞnh B¾c bé) vµ L« 16 ( BÓ Cöu long) C¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen-§Ö tø L« 106 (VÞnh B¾c bé) §Æc ®iÓm ®Þa tÇng §Æc ®iÓm ®Þa m¹o §Æc ®iÓm h×nh th¸i cÊu tróc vµ t©n kiÕn t¹o §Æc ®iÓm t−íng ®¸-cæ ®Þa lý vµ m«i tr−êng trÇm tÝch

Danh môc c¸c b¶n vÏ

Tµi liÖu tham kh¶o

Danh môc c¸c phô lôc

§Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh C¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen-§Ö tø khu vùc L« 16 (BÓ Cöu long) §Æc ®iÓm ®Þa tÇng §Æc ®iÓm ®Þa m¹o §Æc ®iÓm h×nh th¸i cÊu tróc vµ t©n kiÕn t¹o §Æc ®iÓm t−íng ®¸-cæ ®Þa lý vµ m«i tr−êng trÇm tÝch §Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ

8.1.4. 8,1.5. 8.2. 8.2.1. 8.2.2. 8.2.3. 8.2.4. 8.2.5.

Më ®Çu

iÖt nam cã vïng biÓn réng lín víi ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt tù nhiªn vµ nguån tµi nguyªn rÊt phong phó, v× vËy nghiªn cøu ®Þa chÊt biÓn cã ý nghÜa quan träng trong chiÕn l−îc ph¸t

v

triÓn kinh tÕ x· héi vµ b¶o vÖ chñ quyÒn ®Êt n−íc.

Trong nh÷ng n¨m qua, c¸c nghiªn cøu vÒ ®Þa chÊt biÓn ®· ®−îc nhiÒu c¬ quan vµ nhiÒu nhµ khoa häc quan t©m. C¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc ®· b−íc ®Çu lµm s¸ng tá nhiÒu vÊn ®Ò nh− kh¸i qu¸t vÒ ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt khu vùc, ®Æc ®iÓm tr−êng ®Þa vËt lý vµ cÊu tróc s©u, ®Æc ®iÓm trÇm tÝch Kainozoi liªn quan ®Õn tiÒm n¨ng dÇu khÝ, s¬ bé ®¸nh gi¸ tµi nguyªn kho¸ng s¶n ®íi ven biÓn ®Õn ®é s©u 30 m n−íc... Do vïng biÓn réng lín, ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt phøc t¹p vµ chi phÝ cho nghiªn cøu biÓn ®ßi hái rÊt tèn kÐm nªn ®©y chØ míi lµ nh÷ng kÕt qu¶ b−íc ®Çu, cßn hµng lo¹t vÊn ®Ò ch−a cã ®iÒu kiÖn nghiªn cøu ®Çy ®ñ.

TrÇm tÝch Plioxen- §Ö tø phñ hÇu hÕt diÖn tÝch ®¸y biÓn thÒm lôc ®Þa ViÖt nam víi chiÒu dµy thay ®æi tõ 100 ®Õn 3000 mÐt vµ ®ãng vai trß rÊt quan träng trong cÊu tróc ®Þa chÊt, chøa c¸c nguån lîi tù nhiªn vÒ dÇu khÝ vµ kho¸ng s¶n r¾n, lµ nÒn mãng cña hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh biÓn. ViÖc nghiªn cøu cÊu tróc ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø kh«ng chØ lµm s¸ng tá ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt biÓn nãi chung mµ cßn liªn quan trùc tiÕp ®Õn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi trªn vïng biÓn nh− x©y dùng c«ng tr×nh biÓn, th¨m dß kho¸ng s¶n, b¶o vÖ m«i tr−êng biÓn..

§Ó gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn nh»m ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu ®Þa chÊt biÓn, trong Ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu BiÓn KHCN- 06 giai ®o¹n 1996 - 2000, ®Ò tµi KHCN 06 - 11 ®· ®−îc thùc hiÖn víi tiªu ®Ò: " Nghiªn cøu c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt phÇn n«ng (Plioxen - §Ö tø) thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam, phôc vô ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn".

§Ò tµi nµy ®−îc tiÕn hµnh víi nhiÖm vô kÕ thõa vµ ph¸t triÓn c¸c kÕt qu¶ ®· ®¹t ®−îc trong c¸c giai ®o¹n tr−íc, bæ sung nguån t− liÖu míi, x©y dùng hÖ thèng ph−¬ng ph¸p luËn nghiªn cøu gãp phÇn lµm s¸ng tá ®iÒu kiÖn cÊu tróc ®Þa chÊt, ®Þa tÇng, cæ ®Þa lý, t−íng ®¸, ®Þa m¹o t©n kiÕn t¹o, ®Þa chÊt c«ng tr×nh cña c¸c thµnh t¹o Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa. C¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc gãp phÇn nghiªn cøu ®Þa chÊt biÓn mét c¸ch cã hÖ thèng tõ cÊu tróc s©u ®Õn c¸c trÇm tÝch trÎ, liªn kÕt tµi liÖu nghiªn cøu trªn ®Êt liÒn, ven bê vµ ngoµi biÓn, cung cÊp c¸c sè liÖu vµ c¸ch ®¸nh gi¸ tæng quan vÒ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt phôc vô c¸c c«ng tr×nh biÓn ®ang ®−îc quan t©m ë n−íc ta

Môc tiªu cña ®Ò tµi lµ: X¸c ®Þnh c¸c ®Æc ®iÓm cÊu tróc ®Þa chÊt cña c¸c thµnh t¹o Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam, trªn c¬ së ®ã b−íc ®Çu ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh biÓn.

Néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi bao gåm: - X¸c ®Þnh sù ph©n bè, thµnh phÇn vËt chÊt, ®iÒu kiÖn thµnh t¹o vµ tuæi cña c¸c trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø. - X¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm ®Þa tÇng, t©n kiÕn t¹o, lÞch sö ph¸t triÓn ®Þa chÊt trong giai ®o¹n Plioxen - §Ö tø. - X¸c ®Þnh c¸c ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh, x©y dùng c¬ së khoa häc ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ®Ò tµi ®−îc chia thµnh 5 ®Ò tµi nh¸nh:

1. Nghiªn cøu h×nh th¸i cÊu tróc Plioxen - §Ö tø do TS. NguyÔn Hång Minh, ViÖn DÇu khÝ, Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt nam, chñ tr×. 2. Nghiªn cøu c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen - §Ö tø do TSKH NguyÔn BiÓu, Trung t©m §Þa chÊt vµ Kho¸ng s¶n BiÓn, Côc §Þa chÊt vµ kho¸ng s¶n ViÖt nam chñ tr×. 3. Nghiªn cøu cæ ®Þa lý, t−íng ®¸ Plioxen - §Ö tø do GS.TS TrÇn Nghi - Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn, §¹i häc Quèc gia Hµ néi, chñ tr×. 4. Nghiªn cøu ®Þa m¹o - t©n kiÕn t¹o Plioxen - §Ö tø do PGS.TSKH §Æng V¨n B¸t, §¹i häc Má - §Þa chÊt, chñ tr×. 5. Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh do GS.TSKH Ph¹m V¨n Tþ, §¹i häc Má - §Þa chÊt, chñ tr×.

§Ò tµi ®−îc tiÕn hµnh trªn c¬ së x©y dùng c¸c b¶n ®å tû lÖ 1: 1.000.000 cho toµn thÒm lôc ®Þa vµ tû lÖ 1: 200.000 cho mét vïng VÞnh B¾c Bé (l« 106) vµ mét vïng phÝa Nam thÒm lôc ®Þa (l« 09,15).

Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p, trªn ®Êt liÒn víi nguån tµi liÖu phong phó vµ diÖn tÝch hÑp h¬n nhiÒu mµ tr¶i qua mÊy chôc n¨m, c¸c vÊn ®Ò nghiªn cøu vÉn ch−a trän vÑn, v× vËy víi thÒm lôc ®Þa réng lín, nguån tµi liÖu cßn h¹n chÕ nªn c¸c nghiªn cøu ®ßi hái qu¸ tr×nh l©u dµi. Tuy nhiªn c¸c kÕt qu¶ cña ®Ò tµi nµy víi sù phèi hîp cã hiÖu qu¶ cña nhiÒu c¬ quan kh¸c nhau nh− ViÖn H¶i D−¬ng, ViÖn §Þa chÊt (Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia ), §¹i häc Má - §Þa chÊt (Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o), §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn (§¹i häc Quèc gia), Trung t©m §Þa chÊt vµ Kho¸ng s¶n biÓn (Côc §Þa chÊt vµ Kho¸ng s¶n), ViÖn DÇu khÝ (Tæng C«ng ty DÇu khÝ) ch¾c ch½n sÏ cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc trong lÜnh vùc nghiªn cøu ®Þa chÊt biÓn vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c b−íc nghiªn cøu tiÕp theo ®Çy ®ñ h¬n.

Toµn bé kÕt qu¶ thùc hiÖn ®Ò tµi ®· ®−îc tr×nh bµy trong b¸o c¸o tæng hîp gåm 7 ch−¬ng, 32b¶n vÏ lín, c¸c sè liÖu gèc trªn ®Üa CD. C¸c b¶n vÏ lín tû lÖ 1:1.000.000 v· 1:200.000 ®−îc thu nhá ®Ó minh ho¹ trong b¸o c¸o.

TËp thÓ t¸c gi¶ ch©n thµnh c¶m ¬n Bé Khoa häc- C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng, Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, Ban chØ ®¹o Ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu BiÓn, tr−êng §¹i häc Má - §Þa chÊt ®· quan t©m chØ ®¹o, ®éng viªn gióp ®ì ®Ó ®Ò tµi tiÕn hµnh ®óng kÕ ho¹ch. C¸c t¸c gi¶ ch©n thµnh c¶m ¬n Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam, Côc §Þa chÊt vµ kho¸ng s¶n ViÖt Nam, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc Gia, §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn ®· hîp t¸c cã hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi. Chóng t«i còng xin c¶m ¬n c¸c nhµ khoa häc, c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ ®Þa chÊt, ®Þa vËt lý nghiªn cøu vÒ §Ö tø vµ ®Þa chÊt biÓn ®· gãp nhiÒu ý kiÕn quý b¸u, gióp ®ì nhiÖt t×nh trong qu¸ tr×nh thu thËp tµi liÖu, héi th¶o, tæng kÕt b¸o c¸o.

Ch−¬ng I C¬ së tµi liÖu vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu

I.1. Qu¸ tr×nh nghiªn cøu §Þa vËt lý - §Þa chÊt BiÓn §«ng §Ó lµm s¸ng tá c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt phÇn n«ng (Plioxen- §Ö tø) thÒm lôc ®Þa ViÖt nam, chóng t«i tr×nh bµy kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh kh¶o s¸t ®Þa vËt lý- ®Þa chÊt ®· tiÕn hµnh, c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· c«ng bè vÒ ®Õn ®Þa chÊt biÓn nãi chung vµ ®Þa chÊt phÇn cÊu tróc n«ng nãi riªng.

I.1.1. Qu¸ tr×nh kh¶o s¸t ®Þa chÊt BiÓn §«ng

Cã thÓ chia qu¸ tr×nh kh¶o s¸t ®Þa chÊt biÓn ViÖt nam thµnh hai giai ®o¹n : tr−íc vµ sau n¨m 1975.

Giai ®o¹n tr−íc n¨m 1975: BiÓn §«ng cña ViÖt nam ®· thu hót ®−îc sù quan t©m cña c¸c nhµ khoa häc tõ nhiÒu n¨m nay song møc ®é nghiªn cøu cßn nhiÒu h¹n chÕ. Tõ n¨m 1923-1927 tµu De Lanessan (Ph¸p) ®· ®iÒu tra x¸c ®Þnh ®é s©u ®¸y biÓn vµ thu mÉu ®¸y ë VÞnh B¾c Bé vµ nhiÒu ®iÓm kh¸c. N¨m 1930 ng−êi Ph¸p ®· ®o ®¹c ®é s©u, kh¶o s¸t ®Þa h×nh c¸c khu vùc biÓn n«ng ven bê VÞnh B¾c Bé, VÞnh Th¸i Lan, c¸c ®¶o Hoµng Sa, Tr−êng Sa, Phó Quèc...

C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®Þa vËt lý- ®Þa chÊt vïng thÒm lôc ®Þa phÝa B¾c ®−îc khëi ®Çu b»ng c«ng tr×nh ®iÒu tra tæng hîp vïng VÞnh B¾c Bé (1959 - 1963), lÇn ®Çu tiªn ®· kh¶o s¸t cã hÖ thèng ®Þa chÊt tÇng mÆt vµ thu thËp c¸c mÉu ®¸y. C«ng viÖc ®−îc tiÕp tôc vµo nh÷ng n¨m 1970-1975 víi c«ng tr×nh kh¶o s¸t vïng ven bê Qu¶ng Ninh - H¶i Phßng ®Õn ®é s©u 30 m n−íc. ë thÒm lôc ®Þa phÝa Nam, c¸c kh¶o s¸t ®Þa vËt lý- ®Þa chÊt biÓn ®−îc triÓn khai quy m« tõ sau khi ph¸t hiÖn ®−îc triÓn väng dÇu khÝ. Trong c¸c n¨m 1967 -1969 ®· triÓn khai ®o Tõ hµng kh«ng do H¶i qu©n vµ kh«ng qu©n Mü tiÕn hµnh. N¨m 1969-1970, C«ng ty Roy Geophysical Mandrel (Mü) ®· tiÕn hµnh trªn 12.000 km tuyÕn th¨m dß ®Þa chÊn kÕt hîp víi ®o Tõ vµ Träng lùc ë §«ng nam thÒm lôc ®Þa. N¨m 1973- 1974, c¸c c«ng ty Sunning Dale, Mobil, Esso, Pecten, Union Texas, Marathon ®· tiÕp tôc c¸c kh¶o s¸t trªn 50.000 km tuyÕn vµ ®· ph¸t hiÖn c¸c cÊu t¹o cã triÓn väng dÇu khÝ. N¨m 1974, c«ng ty Western Atlas (Mü) ®· hoµn thµnh ®Ò ¸n ®o ®Þa vËt lý vµ b¾t ®Çu khoan th¨m dß dÇu khÝ ë khu vùc biÓn b¾c Trung bé - Hoµng sa.

Nãi chung c¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Þa vËt lý do c¸c c«ng ty dÇu khÝ tiÕn hµnh trong giai ®o¹n nµy b−íc ®Çu ®· cho nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ cÊu tróc ®Þa chÊt vïng biÓn ViÖt nam, t¹o tiÒn ®Ò cho c¸c nghiªn cøu tiÕp theo ®Çy ®ñ h¬n.

Giai ®o¹n sau 1975: Tõ sau 1975, c«ng t¸c kh¶o s¸t ®Þa vËt lý- ®Þa chÊt biÓn ®−îc ®Èy m¹nh trong ph¹m vi c¶ n−íc. C¸c kh¶o s¸t t×m kiÕm dÇu khÝ ®−îc tiÕn hµnh víi quy m« lín, mÆc dï ®èi t−îng nghiªn cøu kh«ng ph¶i lµ Plioxen- §Ö tø song c¸c kÕt qu¶ thu ®−îc lµ nguån tµi liÖu quý cã thÓ khai th¸c c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn phÇn cÊu tróc n«ng ®−îc quan t©m trong ®Ò tµi nµy N¨m 1976, c«ng ty CGG ®· kh¶o s¸t ®Þa chÊn vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long vµ vïng ven biÓn. N¨m 1978 c«ng ty GECO ®· kh¶o s¸t gÇn 12.000 km tuyÕn ®Þa vËt lý ë khu vùc c¸c l« 09,

19, 20, 21; c¸c c«ng ty DEMINEX, AGIP vµ Bow Valley ®· tiÕn hµnh ®o hµng ngµn km tuyÕn ®Þa vËt lý trªn c¸c l« 15, 04, 12, 28 vµ 29. Mét lo¹t c¸c giÕng khoan th¨m dß ®· ®−îc tiÕn hµnh. C¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t cña c¸c c«ng ty nµy ®· cho nh÷ng sè liÖu quan träng kh¼ng ®Þnh tÝnh chÊt phøc t¹p cña cÊu tróc ®Þa chÊt, trong ®ã cã c¸c th«ng tin vÒ ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt ë phÇn n«ng .

Trong nh÷ng n¨m 1979- 1987, víi sù hîp t¸c cña Liªn x«(cò), tµu POISK ®· kh¶o s¸t ®Þa vËt lý ë vïng VÞnh Th¸i Lan, bÓ Cöu Long vµ Nam C«n S¬n, tµu ISKATEL kh¶o s¸t tØ mØ trªn mét sè cÊu t¹o, tæng khèi l−îng trªn 16.500 km tuyÕn ®Þa vËt lý. N¨m 1983-1984, tµu GAMBuRSEV ®· tiÕn hµnh ®o 4000 km tuyÕn ®Þa vËt lý ë bån tròng Cöu Long. N¨m 1985, tµu MAL¦GIN kh¶o s¸t 2.700 km tuyÕn ®Þa chÊn ë vïng cÊu t¹o §¹i Hïng vµ l©n cËn. N¨m 1988 - 1989 c¸c C«ng ty ONGC Videsh, Enterprise Oil, PetroCanada còng ®· kh¶o s¸t trªn 30.000 km tuyÕn ®Þa vËt lý ë thÒm lôc ®Þa phÝa Nam. Tõ n¨m 1990 ®Õn nay, viÖc kh¶o s¸t tØ mØ b»ng ph−¬ng ph¸p ®Þa chÊn ë bÓ Cöu Long vµ Nam C«n S¬n cho phÐp ®¸nh gi¸ m«i tr−êng trÇm tÝch ®Çy ®ñ h¬n.

ë vïng thÒm lôc ®Þa phÝa B¾c vµ miÒnTrung, tµu ISKATEL ®· thùc hiÖn 46 tuyÕn kh¶o s¸t khu vùc vÞnh B¾c Bé, tµu POISK kh¶o s¸t 50 tuyÕn víi m¹ng l−íi 2x2 km vµ 2x4 km. T¹i c¸c khu vùc ven bê, tµu B×nh Minh (C«ng ty §VL) còng ®· kh¶o s¸t 12.000 km tuyÕn ®Þa chÊn. Trong nh÷ng n¨m 1988 -1989, c¸c C«ng ty TOTAL, BP, SHELL-FINA còng ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t VÞnh B¾c Bé vµ miÒn Trung

Ngoµi c¸c ho¹t ®éng kh¶o s¸t víi môc ®Ých t×m kiÕm dÇu khÝ, trong ch−¬ng tr×nh hîp t¸c tµu Vulcanolog, (1980-1990) mét sè chuyÕn kh¶o s¸t cña c¸c víi Liªn X« Nexmeianov,Vinogrodop, Gagarinski còng ®· ®−îc tiÕn hµnh. ë vïng biÓn Phó Kh¸nh-ThuËn H¶i, c¸c tµu nµy ®· ®o 30 tuyÕn ®Þa vËt lý, kÕt qu¶ kh¶o s¸t cho nh÷ng th«ng tin ban ®Çu vÒ cÊu tróc ®Þa chÊt tÇng ®¸y cña vïng thÒm vµ s−ên lôc ®Þa, ph¸t hiÖn c¸c cÊu t¹o d¹ng diapia vµ h¹ng nói löa ngÇm. N¨m 1990-1992 tµu Gagarin ®· kh¶o s¸t vµ lËp b¶n ®å Tõ, Träng lùc tû lÖ 1:50.000 ë thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam. N¨m1993, tµu Atlanta (Ph¸p) ®· thùc hiÖn chuyÕn kh¶o s¸t “Ponaga”®o Träng lùc, Tõ vµ §Þa chÊn n«ng kÕt hîp lÊy mÉu tÇng mÆt theo m¹ng l−íi tuyÕn kh¸ dµy ë vïng biÓn miÒn Trung vµ §«ng Nam. Trªn vïng biÓn B¾c Trung Bé, nhiÒu chuyÕn kh¶o s¸t cña c¸c tµu Bogorop, Godienco (Nga) tiÕp tôc tiÕn hµnh tõ 1994-1996

N¨m 1995, Bé Quèc phßng CHLB Nga ®· x©y dùng h¶i ®å BiÓn §«ng tû lÖ 1: 500.000. §©y lµ nguån sè liÖu cã ®é chÝnh x¸c cao vµ ®−îc sö dông ®Ó x©y dùng b¶n ®å ®Þa h×nh - ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam trong b¸o c¸o nµy.

Trong ®Ò ¸n ®iÒu tra ®Þa chÊt t×m kiÕm c¸c kho¸ng s¶n r¾n ®íi ven bê, c¸c ®ît kh¶o s¸t ®Þa vËt lý bao gåm ph−¬ng ph¸p ®Þa chÊn ph¶n x¹ liªn tôc ®é ph©n gi¶i cao, tõ vµ ®o s©u håi ©m ®· ®−îc tiÕn hµnh ë c¸c khu vùc Hµm T©n - ThuËn H¶i (1991), §µ N½ng- §Ìo Ngang (1993), §Ìo Ngang- Nga S¬n (1994), Hµ Tiªn - Cµ Mau (1995), Nga S¬n- H¶i Phßng (1996), H¶i Phßng - Mãng C¸i (1997), Cµ Mau - B¹c Liªu (1998), B¹c Liªu - Vòng Tµu (1999).

Trong nh÷ng n¨m 1996 - 1999 ViÖn nghiªn cøu biÓn (CHLB §øc) còng ®· ®−a tµu Sonne kh¶o s¸t t¹i vïng thÒm lôc ®Þa ViÖt nam, ®o ®Þa h×nh, ®Þa chÊn n«ng vµ lÊy mÉu trÇm tÝch ®¸y víi môc ®Ých nghiªn cøu m«i tr−êng trÇm tÝch ®¸y biÓn

Nh− vËy, cho ®Õn nay c¸c kh¶o s¸t ®Þa vËt lý vµ ®Þa chÊt ®−îc tiÕn hµnh bëi c¸c c¬ quan kh¸c nhau vµ víi c¸c môc ®Ých kh¸c nhau, v× vËy mµ mÆc dï nguån tµi liÖu kh¸ phong phó vµ ®a

d¹ng song cßn ph©n t¸n. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i viÖc tËp hîp tµi liÖu, x©y dùng ®Ò tµi NCKH víi môc tiªu thèng nhÊt

1.1.2. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu tæng hîp vÒ ®Þa chÊt BiÓn §«ng. a. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc liªn quan ®Õn ®Þa chÊt biÓn: Tr−íc n¨m 1975, c«ng tr×nh nghiªn cøu cña Parke (1971), Emery (1972), ®· b−íc ®Çu tr×nh bµy nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ cÊu tróc ®Þa chÊt biÓn §«ng, tiÕp ®ã lµ b¸o c¸o tæng hîp cña C«ng ty Mandrel víi c¸c b¶n ®å tõ, träng lùc, ®Þa chÊn liªn quan ®Õn c¸c bÓ trÇm tÝch Kainozoi §«ng Nam ViÖt nam.

Sau 1975, c«ng tr×nh tæng hîp ®Þa chÊt- ®Þa vËt lý vïng thÒm lôc ®Þa ®Çu tiªn ®−îc c«ng bè lµ cña Hå §¾c Hoµi vµ Ng« Th−êng San (1975), c¸c t¸c gi¶ ®· b−íc ®Çu liªn kÕt cÊu tróc vµ s¬ bé ®¸nh gi¸ triÓn väng dÇu khÝ c¸c bÓ trÇm tÝch Kainozoi.Víi ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu Minh H¶i-ThuËn H¶i (1975-1980), Lª V¨n Cù (1982) ®· b−íc ®Çu tæng hîp kÕt qu¶ th¨m dß ®Þa chÊn víi c¸c giÕng khoan th¨m dß, x©y dùng c¸c b¶n ®å tû lÖ 1: 500.000 cho bÓ Cöu Long vµ Nam C«n S¬n. Trong ch−¬ng tr×nh 48-06, Hå §¾c Hoµi (1985) ®· kÕt hîp tµi liÖu ®Þa chÊn, tõ, träng lùc vµ khoan ®Ó x©y dùng b¶n ®å ®¼ng s©u tû lÖ 1:1.000.000. Mét sè c«ng tr×nh cña nhµ ®Þa chÊt n−íc ngoµi vÒ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt biÓn §«ng còng ®−îc c«ng bè nh− Taylor (1983), Hayer (1986)...c¸c c«ng tr×nh nµy ®· sö dông tµi liÖu ®Þa chÊt vµ ®Þa vËt lý theo c¸c tuyÕn khu vùc ®Ó x¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm cÊu tróc vµ quy luËt ph¸t triÓn kiÕn t¹o.

Giai ®o¹n 1986-1990, ®Ò tµi 48B-03-01 nghiªn cøu ®Þa chÊt thÒm lôc ®Þa (Hå §¾c Hoµi,1991), ®Ò tµi 48B-03-02 nghiªn cøu ®Æc ®iÓm tr−êng ®Þa vËt lý (Bïi C«ng QuÕ, 1991) ®· b−íc ®Çu gi¶i quyÕt ®−îc mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®Æc ®iÓm cÊu tróc ®Þa chÊt, c¸c ®Æc tr−ng tr−êng tõ vµ träng lùc, triÓn väng kho¸ng s¶n thÒm lôc ®Þa.

Giai ®o¹n 1990- 1995, ®Ò tµi KT-03-02 (Bïi C«ng QuÕ, 1995) ®· ®−a ra nh÷ng kÕt luËn tháa ®¸ng h¬n vÒ cÊu tróc s©u, ®Æc ®iÓm trÇm tÝch §Ö tam liªn quan ®Õn tiÒm n¨ng dÇu khÝ vµ ®Ò cËp ®Õn yªu cÇu cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu cÊu tróc ®Þa chÊt phÇn n«ng thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. Trong ch−¬ng tr×nh KT- 01 ®· cã mét lo¹t c¸c ®Ò tµi cã liªn quan ®Õn cÊu tróc ®Þa chÊt biÓn ViÖt nam nh− cña Phan Trung §iÒn (1995), Lª V¨n Tr−¬ng (1995), Phïng Sü Tµi (1995), Vâ N¨ng L¹c (1995)...

C¸c ch−¬ng tr×nh vµ c¸c ®Ò tµi NCKH cÊp Nhµ n−íc liªn quan ®Õn ®Þa chÊt biÓn trong giai ®o¹n 1977 - 2000 ®−îc thèng kª trªn b¶ng 1

Cã thÓ nãi c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu ®Þa chÊt biÓn trªn 20 n¨m qua ®· thu ®−îc nhiÒu kÕt qu¶ rÊt quan träng, ®Æt nÒn mãng cho c¸c nghiªn cøu tiÕp theo. Tuy nhiªn, c¸c nghiªn cøu th−êng tËp trung lµm s¸ng tá c¸c ®Æc ®iÓm cÊu tróc s©u, trÇm tÝch Kainozoi vµ ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng dÇu khÝ...C¸c lÜnh vùc kh¸c nh− ®Æc ®iÓm cÊu tróc ®Þa chÊt phÇn n«ng, ®Þa chÊt x©y dùng c«ng tr×nh biÓn, c¸c ho¹t ®éng ®Þa ®éng lùc liªn quan ®Õn tai biÕn ®Þa chÊt.. ch−a ®−îc quan t©m tho¶ ®¸ng. B¶ng 1 - C¸c ®Ò tµi NCKH liªn quan ®Õn ®Þa chÊt biÓn (1977-2000)

Ch−¬ng tr×nh Giai ®o¹n M· sè §Ò tµi

1977-1980

§iÒu tra tæng hîp vïng Minh H¶i - ThuËn H¶i §iÒu tra tæng hîp vïng biÓn vµ 1981- 1985 48 - 06

1986- 1990 48 - B 48B - 03 - 01 48B - 03 - 02

1986-1990 22. 01

1991-1995 KT - 01

thÒm lôc ®Þa §iÒu tra ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ kinh tÕ - x· héi phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn T×m kiÕm th¨m dß dÇu khÝ DÇu khÝ vµ tµi nguyªn kho¸ng s¶n §iÒu tra nghiªn cøu biÓn 1991-1995 KT - 03

§iÒu tra nghiªn cøu biÓn 1996-2000 KHCN - 06 KT-01-07,15,16,17, 18, 19, 20 KT-03-02,12, 14, 20 KHCN - 06 - 04, 05, 09, 10

b. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu liªn quan ®Õn ®Þa h×nh vµ ®Þa m¹o BiÓn §«ng:

Tõ nh÷ng n¨m 1934, thùc d©n Ph¸p ®· vÏ b¶n ®å ®Þa h×nh mét sè khu vùc ®¸y biÓn §«ng song rÊt s¬ l−îc. N¨m 1962 ViÖn H¶i d−¬ngTrung quèc tiÕn hµnh vÏ b¶n ®å ®Þa h×nh ®¸y biÓn Nam Trung hoa trong ®ã cã vïng thÒm lôc ®i¹ ViÖt nam.

N¨m 1962 H¶i qu©n ViÖt nam xuÊt b¶n b¶n ®å ®¸y biÓn ViÖt nam tû lÖ 1:1.000.000 vµ n¨m 1980-1981 ®−îc hiÖu chØnh l¹i. Mét sè tê b¶n ®å ®Þa h×nh ®¸y biÓn ë vïng ven bê tØ lÖ 1:100.000, 1:200.000 còng ®· ®−îc thµnh lËp. Trong nh÷ng n¨m 1980 - 1989, Bé t− lÖnh H¶i qu©n ®· vÏ H¶i ®å vïng biÓn §«ng ë c¸c tû lÖ 1: 400.000 vµ 1: 500.000.

N¨m 1985, b¶n ®å kh¸i qu¸t ®Þa h×nh vïng l·nh h¶i tû lÖ 1:1.000.000 ®· ®−îc x©y dùng (Hå §¾c Hoµi,1985). N¨m 1989-1990,Côc §o ®¹c vµ B¶n ®å ®· thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh ViÖt nam tû lÖ 1: 1.000.000, trong ®ã ®Þa h×nh ®¸y biÓn ®−îc vÏ theo b¶n ®å vïng biÓn nam ViÖt nam tû lÖ 1:2.000.000 in n¨m 1989 vµ b¶n ®å BiÓn §«ng tû lÖ1: 4.000.000 in n¨m 1986. §©y lµ b¶n ®å ®Þa h×nh chÝnh thøc ®−îc sö dông trong c¸c c¬ quan nhµ n−íc.

ViÖc nghiªn cøu ®Þa m¹o trªn vïng trong nh÷ng n¨m thËp kû 80 chØ míi tËp trung ë ®íi bê. C¸c t¸c gi¶ L−u Tú(1985), NguyÔn ThÕ TiÖp (1990,1995) ®· quan t©m ®Õn c¸c kiÓu bê biÓn, hÖ thèng thÒm biÓn, lÞch sö ph¸t triÓn ®Þa h×nh ®íi bê vµ thµnh lËp b¶n ®å ®Þa m¹o ®¸y biÓn vÞnh B¾c bé tû lÖ 1:2.000.000. Nh÷ng nÐt ®Æc tr−ng vÒ ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa §«ng D−¬ng vµ c¸c vïng kÕ cËn ®· ®−îc quan t©m (L−u Tú, 1985).

Trong c¸c ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu biÓn, b¶n ®å ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam tû lÖ 1:1.000.000 ®−îc thµnh lËp vµ cã bæ sung c¸c nguån t− liÖu (Bïi C«ng QuÕ, 1990,1995). GÇn ®©y c¸c t¸c gi¶ ®· chØnh lý bæ sung ph©n chia thµnh 30 kiÓu ®Þa h×nh trªn b¶n ®å ®Þa m¹o BiÓn §«ng ViÖt nam tû lÖ 1:1.000.000, trong ®ã thÒm lôc ®Þa ®−îc ph©n thµnh 13 kiÓu (Bïi C«ng QuÕ,1999). §Æc ®iÓm ®Þa m¹o biÓn ViÖt nam còng ®−îc kh¸i qu¸t trong c«ng tr×nh cña TrÇn §øc Th¹nh (1997)

Tõ nh÷ng n¨m 1990 ®Õn nay, c¸c b¶n ®å ®Þa m¹o tû lÖ 1:500.000 ®íi ven bê (0÷50m) tõ Mãng C¸i ®Õn Hµ Tiªn ®· ®−îc thµnh lËp theo nguyªn t¾c nguån gèc- h×nh th¸i- ®éng lùc (NguyÔn BiÓu,1989,1999). NguyÔn v¨n T¹c (1995) còng ®· ph©n tÝch c¸c t¸c nh©n t¹o thµnh ®Þa h×nh, ph©n chia c¸c kiÓu cÊu tróc- h×nh th¸i ®Þa h×nh vµ lËp b¶n ®å ®Þa m¹o tû lÖ 1:1.000.000 thÒm lôc ®Þa Nam Trung bé vµ Nam bé.

Bªn c¹nh nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ®Þa h×nh, ®Þa m¹o ®¸y biÓn, c¸c nghiªn cøu vÒ ®¶o ë thÒm lôc ®Þa còng cã ý nghÜa quan träng gãp phÇn lµm s¸ng tá ®iÒu kiÖn h×nh thµnh BiÓn §«ng. Saurin (1957) ®· quan t©m ®Õn nguån gèc cuéi trªn ®¶o Hoµng Sa, Lª §øc An (1995) ®· nghiªn cøu hÖ thèng ®¶o ven bê phôc vô qu¶n lý tæng hîp vïng biÓn. §ç TuyÕt (1976,1978) ®· nghiªn cøu c¸c thÒm biÓn ë ®¶o B¹ch Long VÜ vµ ®Þa m¹o cña quÇn ®¶o Tr−êng Sa. NguyÔn thÕ TiÖp (1999) nghiªn cøu ®Æc ®iÓm ®Þa m¹o quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ vïng kÕ cËn. L¹i Huy Anh (1991) ®· nghiªn cøu h×nh th¸i ®Þa h×nh ®¶o ven bê nh− ®é dèc, ®é chia c¾t ngang, møc ®é chia c¾t s©u ..

c. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu t©n kiÕn t¹o vµ ®Þa ®éng lùc Mét sè nÐt vÒ ®Æc ®iÓm t©n kiÕn t¹o BiÓn §«ng ®−îc ®Ò cËp trong c«ng tr×nh cña Lª Duy B¸ch (1989). Bøc tranh chung vÒ kiÕn tróc t©n kiÕn t¹o còng ®−îc t×m thÊy trªn c¸c s¬ ®å cÊu tróc kiÕn t¹o cña Hå §¾c Hoµi (1995), Ng« Th−êng San (1985), Phan v¨n Quýnh (1996)...

Nh÷ng biÓu hiÖn cña ho¹t ®éng nói löa, ®éng ®Êt ®· ®−îc c¸c nhµ ®Þa chÊt quan t©m. Ho¹t ®éng nói löa ®· ®−îc Patte(1923), Lacroix(1933) nghiªn cøu tõ nh÷ng n¨m 20- 30 cña thÕ kû XX. Saurin (1967) cho r»ng nói löa ®ang cã xu h−íng chuyÓn dÇn tõ lôc ®Þa ra BiÓn §«ng. NguyÔn Xu©n H·n (1991,1996) ®· ®Ò cËp ®Õn ho¹t ®éng nói löa trÎ ë khu vùc biÓn §«ng, §ç Minh TiÖp (1995, 1996) còng ®Ò cËp ®Õn phun trµo bazan Kainoz«i ®¸y biÓn vµ sù ph©n dÞ cña chóng. C¸c nghiªn cøu th¹ch ho¸ bazan míi chØ b−íc ®Çu

C¸c nghiªn cøu vÒ ®éng ®Êt ë thÒm lôc ®Þa ®−îc ®Ò cËp trong c¸c c«ng tr×nh cña NguyÔn §×nh Xuyªn (1989), Bïi C«ng QuÕ (1992), Ph¹m V¨n Thôc (1999), NguyÔn Hång Ph−¬ng (1998)...C¸c t¸c gi¶ ®· ®Ò cËp ®Õn nh÷ng quy luËt chung vÒ ho¹t ®éng ®Þa chÊn khu vùc §«ng Nam ¸, ®é s©u chÊn tiªu, ®éng ®Êt cùc ®¹i vµ ph©n vïng ®éng ®Êt trªn mét phÇn l·nh h¶i ViÖt nam

Mét sè ®Æc ®iÓm ®Þa nhiÖt ®−îc nghiªn cøu trong ®Ò tµi cña Vâ N¨ng L¹c(1995). C¸c ®Æc ®iÓm biÕn d¹ng cña vá tr¸i ®Êt, vai trß ho¹t ®éng cña ®øt gÉy còng ®−îc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c c«ng tr×nh cña NguyÔn V¨n L−îng (1999), TrÇn Lª §«ng (1998)... d. C¸c nghiªn cøu vÒ ®Þa chÊt tÇng mÆt vµ trÇm tÝch §Ö tø : C¸c nghiªn cøu trÇm tÝch §Ö tø vïng thÒm lôc ®Þa cßn rêi r¹c vµ ch−a hÖ thèng. Shepard (1949) ®−a ra s¬ ®å kh¸i qu¸t vÒ sù ph©n bè trÇm tÝch thÒm lôc ®Þa ViÖt nam, Niino (1961) ®· thu mÉu t¹i mét sè tr¹m ë VÞnh Th¸i Lan vµ thÒm lôc ®Þa phÝa Nam ®−a ra s¬ ®å kh¸i qu¸t sù ph©n bè trÇm tÝch tÇng mÆt vµ khoanh mét sè ®iÓm lé ®¸. Saurin (1962) ®· m« t¶ kiÓu trÇm tÝch molas thu ®−îc ë mét tr¹m ngoµi kh¬i biÓn Nha Trang. N¨m 1965, H¶i qu©n Mü ®· ®−a ra b¶ng sè liÖu thµnh phÇn chÊt ®¸y trªn c¬ së kh¶o s¸t ë 132 tr¹m ë thÒm lôc ®Þa phÝa Nam. Parke (1971) ®· ®Ò cËp ®Õn lo¹i trÇm tÝch biÕn d¹ng vµ ch−a biÕn d¹ng phñ trªn ë BiÓn §«ng. Gorskov (1974) ®· ®Ò cËp ®Õn sù ph©n bè cña trÇm tÝch nguån gèc lôc nguyªn víi diÖn tÝch ph©n bè réng ë thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam.

ë vïng VÞnh B¾c Bé, cã mét sè kÕt qu¶ nghiªn cøu trÇm tÝch biÓn ven bê Qu¶ng Ninh- H¶i Phßng (TrÞnh Phïng,1975), ®Æc ®iÓm trÇm tÝch tÇng mÆt vïng biÓn VÞnh B¾c Bé ( NguyÔn Chu Håi, 1985). ë vïng bê biÓn miÒn Trung vµ miÒn Nam, ®· cã mét sè c«ng tr×nh ®iÒu tra tæng hîp vÒ trÇm tÝch tÇng mÆt (TrÞnh Phïng,1991; TrÞnh ThÕ HiÕu 1996).. c¸c t¸c gi¶ ®· nªu lªn nh÷ng nÐt ®Æc tr−ng cña c¸c kiÓu trÇm tÝch vµ ph©n vïng m«i tr−êng. ViÖc x¸c ®Þnh ranh giíi ®Þa tÇng vµ tuæi trong §Ö tø còng ®· ®−îc quan t©m (NguyÔn Ngäc, 1996)

Tõ n¨m 1991 ®Õn nay, trªn c¬ së ®Ò ¸n nghiªn cøu ®iÒu tra ®i¹ chÊt vµ kho¸ng s¶n d¶i ven biÓn, mét sè c«ng bè ®· lµm s¸ng tá nhiÒu vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®Þa chÊt ®Ö tø, trÇm tÝch tÇng mÆt (NguyÔn BiÓu,1989,1999...) C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu sÏ ®−îc tæng hîp vµ tr×nh bµy trong b¸o c¸o nµy.

e. C¸c nghiªn cøu liªn quan ®Õn ®Þa chÊt c«ng tr×nh biÓn. Nghiªn cøu ®Þa chÊt c«ng tr×nh ë thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam míi ®−îc tiÕn hµnh ë mét sè ®iÓm cã bè trÝ c¸c giÕng khoan dÇu khÝ vµ mét sè c«ng tr×nh kh¸c nh− ®−êng èng dÉn dÇu, c¸p quang... Tµi liÖu ph©n tÝch mÉu trong giÕng khoan vµ tµi liÖu ®o ®Þa vËt lý tÇng n«ng (®Þa chÊn ph¶n x¹ liªn tôc ph©n gi¶i cao, quÐt s−ên, ®o håi ©m...) ®−îc tæng hîp trong c¸c b¸o c¸o riªng phôc vô x©y dùng c¸c dµn khoan. C¸c b¸o c¸o ®Þa chÊt thuû v¨n phôc vô ®Æt giÕng khoan ë c¸c cÊu t¹o B¹ch Hæ, Rång, §¹i Hïng, Tª Gi¸c, Voi, §¹i Bµng, Rång §«i, Anh Vò... vµ mét sè giÕng khoan kh¸c ë c¸c l« 17, 05, 15 ë thÒm lôc ®Þa phÝa Nam ®−îc c«ng ty Vietsopetro, Enterprise TOTAL, BP, JVPC, FINA... tiÕn hµnh trong kho¶ng thêi gian 1984 -1995.

ë VÞnh B¾c Bé c¸c b¸o c¸o tæng kÕt vÒ ®Þa chÊt c«ng tr×nh ®−îc thùc hiÖn trªn mét sè l« cã triÓn väng cña c«ng ty TOTAL (1989-1992). ViÖc kh¶o s¸t ®¸y biÓn phôc vô l¾p ®Æt ®−êng c¸p quang còng ®−îc tiÕn hµnh. N¨m 1990 kÕt qu¶ kh¶o s¸t cña ®Ò ¸n c¸p ngÇm viÔn th«ng SINHON 2 vµ tiÕp ®ã c¸c tµu kh¶o s¸t ®Æt tuyÕn c¸p ngÇm DGT/TVH-RSWS (1994 –1996) ®· cho nhiÒu sè liÖu liªn kÕt ®é s©u vµ ®Æc ®iÓm trÇm tÝch ®¸y khu vùc c¸p ®i qua.

ë c¸c ®¶o nh− quÇn ®¶o Tr−êng Sa vµ mét sè ®¶o kh¸c, viÖc kh¶o s¸t ®iÒu kiÖn x©y dùng trªn nÒn ®¸ yÕu vµ nÒn san h« còng b−íc ®Çu ®−îc quan t©m (NguyÔn Hoa ThÞnh, 1995; NguyÔn V¨n H©n, 1991).

Qua c¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t vµ nghiªn cøu ®Þa chÊt - ®Þa vËt lý ®· tiÕn hµnh ë vïng biÓn n−íc ta cã thÓ cã mét sè nhËn xÐt:

- C¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Þa chÊt - ®Þa vËt lý vïng biÓn ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua, ®Æc biÖt lµ c¸c kh¶o s¸t ®Þa vËt lý dÇu khÝ, lµ nguån tµi liÖu phong phó vµ rÊt quý gi¸, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nghiªn cøu ®Þa chÊt biÓn ngµy cµng ®Çy ®ñ h¬n. Tuy nhiªn, do môc ®Ých kh¶o s¸t kh¸c nhau nªn c¸c nghiªn cøu ®Þa chÊt phÇn n«ng nh− ph©n chia ranh giíi ®Þa tÇng, x¸c ®Þnh thµnh phÇn vËt chÊt vµ nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c ch−a ®−îc quan t©m ®óng møc.

- C¸c kh¶o s¸t ®Þa vËt lý- ®Þa chÊt ®íi ven bê ®· ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ tèt, song víi ph¹m vi ®íi ven bê chØ chiÕm mét diÖn tÝch nhá so víi toµn vïng biÓn vµ ch−a liªn kÕt tèt víi tµi liÖu vïng biÓn s©u

- C¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t tõ c¸c giÕng khoan ngoµi biÓn cho nh÷ng tham sè rÊt quan träng kh«ng chØ phôc vô nghiªn cøu ®Þa tÇng, liªn kÕt tµi liÖu ®Þa vËt lý mµ cßn cho nh÷ng chØ tiªu c¬ lý, phôc vô nghiªn cøu ®Þa chÊt c«ng tr×nh. RÊt tiÕc lµ ë c¸c giÕng khoan s©u, tû lÖ lÊy mÉu phÇn n«ng rÊt thÊp; c¸c kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh ë c¸c vïng cã giÕng khoan dÇu khÝ kh«ng nhiÒu, ph©n bè kh«ng ®Òu nªn viÖc liªn kÕt tµi liÖu c¸c vïng kh¸c cã h¹n chÕ.

- Møc ®é nghiªn cøu ®Þa vËt lý - ®Þa chÊt trªn ®Êt liÒn kh¸ tØ mØ song viÖc liªn kÕt tµi liÖu tõ ®Êt liÒn ra biÓn cßn nhiÒu h¹n chÕ.

I.2. Nguån tµi liÖu thu thËp phôc vô nghiªn cøu ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø Cho ®Õn nay viÖc nghiªn cøu ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ch−a ®−îc tiÕn hµnh mét c¸ch cã hÖ thèng, c¸c tµi liÖu kh¸ ph©n t¸n, viÖc kh¶o s¸t vµ thu thËp tµi liÖu cßn nhiÒu h¹n chÕ.

§Ó lµm s¸ng tá ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt vµ sù ph©n bè ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh trong trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa, mét khèi l−îng lín tµi liÖu tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau ®· ®−îc thu thËp vµ tæng hîp trong ®Ò tµi nµy:

1. C¸c c«ng tr×nh ®· c«ng bè liªn quan ®Õn trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø trªn ®Êt liÒn vµ thÒm

lôc ®Þa.

C¸c c«ng tr×nh ®· c«ng bè cña nhiÒu t¸c gi¶ kh¸c nhau ( danh môc 123 tµi liÖu tham kh¶o) cho phÐp ®¸nh gi¸ c¸c thµnh tùu ®¹t ®−îc vµ c¸c vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt trong ®Ò tµi nµy.

C¸c b¸o c¸o ®Þa chÊt ®Ö tø tû lÖ 1: 200.000, 1: 500.000 vµ 1: 50.000 tõ 1973 trªn ®Êt liÒn, c¸c b¸o c¸o nghiªn cøu chuyªn ®Ò vÒ ®Þa m¹o, t©n kiÕn t¹o, ®Þa tÇng... cã liªn quan ®· ®−îc tËp hîp. §©y lµ nguån tµi liÖu rÊt quan träng ®Ó so s¸nh, liªn kÕt víi tµi liÖu ®Þa chÊt ®Ö tø thÒm lôc ®Þa.

C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ ®Þa chÊt- ®Þa vËt lý biÓn trong 5 ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu BiÓn vµ c¸c ch−¬ng tr×nh kh¸c cã liªn quan tõ 1975 ®Õn nay ®· ®−îc tËp hîp vµ sö dông (B¶ng 1). C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu nµy ngoµi ph¶n ¸nh ®Æc ®iÓm cÊu tróc ®Þa chÊt nãi chung cã nhiÒu sè liÖu liªn quan ®Õn ®Æc ®iÓm cÊu tróc n«ng phÇn Plioxen- §Ö tø

2. B¶n ®å ®Þa h×nh: C¸c lo¹i b¶n ®å kh¸c nhau trong b¸o c¸o nµy ®Òu ®−îc x©y dùng trªn c¬ së b¶n ®å nÒn ®Þa h×nh thèng nhÊt, ®ã lµ b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1:1.000.000 do Côc §o ®¹c b¶n ®å xuÊt b¶n n¨m 1989. C¸c t¸c gi¶ còng ®· thu thËp h¶i ®å do H¶i qu©n ViÖt nam xuÊt b¶n ë c¸c tû lÖ 1:500.000, 1: 200.000 vµ 1:100.000 bæ sung chÝnh x¸c cho b¶n ®å ®Þa h×nh thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam tû lÖ 1:1000.000. Tµi liÖu ®o vÏ ®Þa h×nh ®¸y biÓn phÇn s©u thÒm lôc ®Þa vµ s−ên lôc ®Þa do tµu Pongana tiÕn hµnh ®· cho phÐp lµm s¸ng tá hÖ thèng lßng s«ng cæ vµ t−íng nãn qu¹t cöa s«ng trong c¸c giai ®o¹n cña §Ö tø

3. Tµi liÖu ®Þa vËt lý dÇu khÝ :

Tµi liÖu ®Þa vËt lý dÇu khÝ (chñ yÕu lµ tµi liÖu ®Þa chÊn) cã vai trß quan träng trong nghiªn cøu ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø. Ph−¬ng ph¸p ®Þa chÊn ph¶n x¹ ®−îc tiÕn hµnh trªn thÒm lôc ®Þa ViÖt nam víi khèi l−îng rÊt lín, nguån næ chñ yÕu ®−îc sö dông lµ sóng h¬i cã ¸p suÊt 500 ÷ 2000 psi, chiÒu dµi c¸p thu 2400 ÷ 4000 m, thêi gian ghi tõ 4 ÷ 6s, b−íc mÉu hãa 4 ms ®èi víi c¸c kh¶o s¸t tr−íc n¨m 1985 vµ 2ms cho c¸c kh¶o s¸t sau 1985. ChÊt l−îng l¸t c¾t ®Þa chÊn ®−îc ®¸nh gi¸ tõ trung b×nh ®Õn tèt.

C¸c l¸t c¾t ®Þa chÊn trªn hµng v¹n km tuyÕn lµ nguån tµi liÖu rÊt quý ®Ó khai th¸c c¸c th«ng tin ë phÇn trªn l¸t c¾t. Tuy nhiªn, ®iÓm h¹n chÕ cña chóng lµ do sö dông tÇn sè thÊp nªn ®é ph©n gi¶i kh«ng cao (50-60 m). §iÒu nµy kh«ng thuËn lîi khi ph©n tÝch tØ mØ sù ph©n líp máng phÇn trªn l¸t c¾t, ®Æc biÖt lµ trÇm tÝch Holoxen. ChÝnh v× vËy cÇn thiÕt ph¶i cã sù liªn kÕt víi tµi liÖu ®Þa chÊn ph©n gi¶i cao vµ ®èi s¸nh víi c¸c tµi liÖu ®Þa chÊt kh¸c.

Trong b¸o c¸o nµy, ®· tiÕn hµnh thu thËp tµi liÖu 28.800 km tuyÕn ®Þa chÊn khu vùc ®Ó nghiªn cøu theo tû lÖ1: 1.000.000 (b¶ng 2) vµ 6.000 km tuyÕn ®Þa chÊn do TOTAL thu næ n¨m 1989 - 1990 ë l« 106, 107, 103 VÞnh B¾c Bé, kho¶ng 7.000 km tuyÕn ®Þa chÊn do PETTY-RAY, MOBIL-GECO thu næ n¨m 1974, 1978 ë BÓ Cöu Long ®Ó nghiªn cøu tû lÖ 1 : 200.000.

Ngoµi tµi liÖu ®Þa chÊn, ®· thu thËp tµi liÖu §Þa vËt lý giÕng khoan ë 19 giÕng khoan (chñ yÕu lµ ®−êng cong gamma cho phÇn Plioxen - §Ö tø). BÓ s«ng Hång (GK 102-HD-1X, 102-CQ-

1X, 103T-G-1X, 103H-1X, 107-PA-1X, 112-AV-1X, 112-HO-1X, 114-KT-1X), MiÒn Trung (118-CNX-1X, 119-CH-1X) ; BÓ Nam C«n S¬n (GK11-2-RD-1X, 12-DUA-1X, 28A-1X) ; BÓ Cöu Long (GK 15-G-1X, 15A-1X, 16BV-1X, 16-BD-1X, 16-TD-1X) ; BÓ M· Lai - Thæ Chu (GK 51-MH-1X).

§Ó bæ sung cho tµi liÖu ®Þa vËt lý nªu trªn, mét sè tµi liÖu ®Þa chÊt, ®Þa vËt lý tæng hîp, ph©n chia ®Þa tÇng giÕng khoan cña c¸c nhµ thÇu còng ®−îc tham kh¶o phôc vô cho liªn kÕt ®Þa tÇng, dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc...

B¶ng 2 - Danh s¸ch tµi liÖu ®Þa chÊn khu vùc

Khu vùc TuyÕn Sè tuyÕn Km Tªn kh¶o s¸t N¨m

ISKATEL 1983 59 6.000 VÞnh B¾c Bé T03 - 1 ÷ 48

GECO-PRAKIA 1993 25 3.200

VÞnh B¾c Bé GPGT - 201 ÷ 225

NOPEC 34 3.700

1993 MiÒn Trung VOR - 101 - 124 VOR - 202 - 210

MALUGIN 1985 MiÒn Trung 36 6.900 T11 - 49 ÷ 82

MANDRELL 1969 MiÒn Nam 26 4.000 S1 ÷ 26

Tæng céng 180 28.800

4. Tµi liÖu ®Þa vËt lý biÓn n«ng §Ó cã th«ng tin vÒ cÊu tróc ®Þa chÊt ë phÇn ven bê chóng t«i ®· ph©n tÝch l¸t c¾t ®Þa chÊn ph©n gi¶i cao vµ sè liÖu ®o Tõ ë vïng biÓn n«ng ven bê do Côc §Þa chÊt tiÕn hµnh. C¸c kh¶o s¸t ®−îc thùc hiÖn b»ng tæ hîp thiÕt bÞ §Þa chÊn, Tõ GEONT SHELF cña CHLB Nga

Ph−¬ng ph¸p ®Þa chÊn ph©n gi¶i cao ®−îc tiÕn hµnh víi viÖc ph¸t sãng vµ thu liªn tôc, d¶i tÇn sè 250 - 800 Hz, ®é ph©n gi¶i ngang 3-5 m vµ ®é ph©n gi¶i th¼ng ®øng 0,5-1m, ®é s©u nghiªn cøu kho¶ng 200m. Ph−¬ng ph¸p Tõ sö dông tõ kÕ Proton, ®é chÝnh x¸c 0,1 nT. §Ó x¸c ®Þnh ®é s©u ®¸y biÓn ®· sö dông ph−¬ng ph¸p ®o s©u håi ©m víi m¸y FE - 400.

Tµu Sonne (1996-1997)víi 50 tuyÕn c¸c tµi liÖu ®o s©u håi ©m vïng thÒm lôc ®Þa miÒn Trung vµ Nam Trung bé ®· cho nh÷ng th«ng tin míi nhÊt vÒ ®Þa h×nh, ®Þa m¹o ®íi thÒm chuyÓn tiÕp ra mÐp ngoµi

§ång thêi víi ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p ®Þa vËt lý cßn ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p lÊy mÉu ®¸y biÓn b»ng cuèc ®¹i d−¬ng (®é s©u lÊy mÉu 15 ÷ 30 cm), èng phãng träng lùc (®é s©u cét mÉu 1- 2 m), khoan b·i triÒu (khoan tay s©u trung b×nh 3- 6 m vµ khoan m¸y mÐp b·i triÒu s©u 160 m). M¹ng l−íi quan s¸t c¸c tuyÕn ®Þa vËt lý lµ 5 x 5 km ë ®é s©u 10 - 30 m n−íc vµ 315 x 215 km ë ®é s©u 0 ÷10 m n−íc.

Trong ®Ò ¸n ®iÒu tra ®Þa chÊt ®íi biÓn n«ng ven bê tõ 1991- 2000, víi diÖn tÝch kh¶o s¸t trªn 80.000 km2 ®©y lµ nguån tµi liÖu quý ®Ó ph©n chia ®Þa tÇng phÇn trªn l¸t c¾t víi ®é chÝnh x¸c cao, tuy nhiªn do ®é s©u nghiªn cøu h¹n chÕ nªn viÖc liªn kÕt ®Þa tÇng trong Plioxen cã khã

kh¨n. Víi 2 lo¹i tµi liÖu ®Þa chÊn cã ®Æc ®iÓm kh¸c nhau nªn chóng t«i ®Æc biÖt quan t©m ®Õn viÖc ph©n tÝch vµ ®èi s¸nh chóng ë c¸c tuyÕn liªn kÕt. C¸c tuyÕn ®Þa vËt lý ®−îc sö dông ®Ó liªn kÕt phÇn biÓn n«ng ra biÓn s©u vµ c¸c giÕng khoan so s¸nh ®−îc nªu trong b¶ng 3vµ h×nh 1.1.

B¶ng 3 - C¸c tuyÕn liªn kÕt ®Þa vËt lý biÓn n«ng vµ ®Þa vËt lý dÇu khÝ

Khu vùc GiÕng khoan TuyÕn ®Þa vËt lý biÓn n«ng TuyÕn ®Þa vËt lý dÇu khÝ

t96 - 25 t03 - 34

103 - th - ix 103 - hd - ix

t96 - 36 107 - pa - ix t03 - 38

gpgt93 - 200 BÓ S«ng t93 - 39 ; 96 - 106 93 - 102 ; 94 - 29

t93 - 14 114 - kt - ix Hång gpgt93 - 202 gpgt93 - 204

gpgt93 - 217

t93 - 33

112 - av - ix 112 - bt - ix 112 - ho - ix MiÒn Trung t11 - 051 vor - 93 - 107

MiÒn Nam L¸t c¾t Cï Lao Xanh L¸t c¾t Cï Lao Gèm t95 - 9 t98 – 16, t98 - 45 29 - a - ix s2ba s2 t02 - 07a

5. MÉu vµ kÕt qu¶ ph©n tÝch c¸c chØ tiªu tham sè C¸c mÉu ®Êt ®¸ lÊy tõ c¸c èng phãng träng lùc, trÇm tÝch mÆt cña c¸c chuyÕn kh¶o s¸t theo c¸c tuyÕn ë khu vùc biÓn miÒn Trung vµ thÒm lôc ®Þa phÝa Nam ®· ®−îc thu thËp, ph©n tÝch kiÓm chøng (ph©n tÝch vi cæ sinh, trÇm tÝch tÇng mÆt,thµnh phÇn trÇm tÝch..) KÕt qu¶ ph©n tÝch vµ xö lý mÉu víi m¹ng l−íi 2,5x 2,5 km ®íi n«ng ven bê cho phÐp nghiªn cøu ph©n bè trÇm tÝch tÇng mÆt vµ t−íng ®¸-th¹ch häc

Tµi liÖu ph©n tÝch tuæi tuyÖt ®èi, sù thay ®æi mùc n−íc biÓn trong §Ö tø vïng biÓn ViÖt nam vµ c¸c vïng kÕ cËn, kÕt qu¶ ph©n tÝch mÉu lâi khoan tÇng n«ng.. ®· ®−îc triÖt ®Ó khai th¸c

6. B¸o c¸o ®Þa chÊt c«ng tr×nh c¸c giÕng khoan dÇu khÝ Cã 60 tµi liÖu b¸o c¸o, biÓu b¶ng tõ 1985 - 1995 cña Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam

Nguån tµi liÖu ®a d¹ng vµ phong phó thu thËp ®−îc ®· cho phÐp kÕ thõa vµ ph¸t triÓn nh»m hÖ thèng ho¸ vµ n©ng cao chÊt l−îng nghiªn cøu ®Þa chÊt Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam.

I.3. C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu:

§Ó tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam, chóng t«i ®· sö dông mét tæ hîp c¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu kh¸c nhau phï hîp víi môc tiªu cña ®Ò tµi

1. Ph−¬ng ph¸p ®Þa chÊn- ®Þa tÇng: Trong ®Ò tµi nghiªn cøu nµy, mét khèi l−îng lín tµi liÖu ®Þa chÊn dÇu khÝ vµ ®Þa chÊn n«ng ph©n gi¶i cao ë vïng thÒm lôc ®Þa ®· ®−îc sö dông ®Ó khai th¸c c¸c th«ng tin vÒ trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø. ChÝnh v× vËy viÖc ¸p dông ph−¬ng ph¸p ®Þa chÊn- ®Þa tÇng ®ãng vai trß rÊt quan träng. §©y lµ ph−¬ng ph¸p rÊt ®−îc quan t©m trong ph©n tÝch c¸c bÓ trÇm tÝch vµ ®· ®−îc ¸p dông cã hiÖu qu¶ (Payton,1977; Mai Thanh Tan,1995; NguyÔn BiÓu,1999...). Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch tµi liÖu ®Þa chÊn ë phÇn trªn l¸t c¾t, chóng t«i ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸c ®Æc ®iÓm nh− thÕ n»m, tÝnh liªn tôc vµ ®é æn ®Þnh cña trôc ®ång pha; ®Æc ®iÓm ®µo khoÐt vµ lÊp ®Çy; møc ®é ph©n líp, møc ®é t−¬ng ph¶n vÒ biªn ®é sãng vµ c¸c ®Æc tr−ng ®éng lùc kh¸c; sù tån t¹i c¸c nªm lÊn, diapia, phun trµo; ®Æc ®iÓm thÕ n»m c¸c mÆt ranh giíi (kÒ ¸p ®¸y, kÒ ¸p nãc, c¾t xÐn bµo mßn...)

§é d©ng mùc n−íc biÓn t−¬ng ®èi trong mçi tËp ®−îc x¸c ®Þnh b»ng biªn ®é n©ng tÝnh tõ mÆt phñ ®¸y (onlap) thÊp nhÊt tíi ph¶n x¹ cao nhÊt trong tËp. §é h¹ mùc n−íc biÓn ®−îc tÝnh tõ ®Ønh tËp d−íi tíi mÆt tùa ®¸y ®Çu tiªn cña tËp tiÕp theo. Nh− vËy, ngoµi viÖc x¸c ®Þnh ranh giíi cßn cho phÐp x¸c ®Þnh chu kú, ®Æc ®iÓm trÇm tÝch..

ViÖc x¸c ®Þnh c¸c mÆt ranh giíi vµ bÒ dµy c¸c tËp trªn c¬ së ®Þa chÊn tÇng kÕt hîp víi c¸c tµi liÖu kh¸c cho phÐp x©y dùng c¸c b¶n ®å ®¼ng s©u ®¸y Plioxen, Pleistoxen...vµ b¶n ®å ®¼ng dµy cña Plioxen- §Ö tø...

§iÒu cÇn l−u ý ë ®©y lµ viÖc liªn kÕt tµi liÖu ®Þa chÊn n«ng vµ ®Þa chÊn dÇu khÝ. Tµi liÖu ®Þa chÊn n«ng ph©n gi¶i cao ë phÇn ven bê cho phÐp ph©n chia tû mû l¸t c¾t, ph©n chia chu kú trÇm tÝch song ®é s©u nghiªn cøu chØ tíi 400 ÷ 500 m (400 ms), chñ yÕu theo dâi ®−îc ®¸y Pleistoxen trë lªn. Tµi liÖu ®Þa chÊn dÇu khÝ cã tÇn sè thÊp nªn kh«ng nghiªn cøu ®−îc tû mØ phÇn trªn, ®Æc biÖt lµ ranh giíi Holoxen (dÇy vµi chôc mÐt). ViÖc liªn kÕt gi÷a hai lo¹i ph−¬ng ph¸p nµy cho phÐp hoµn chØnh b¶n ®å ®¼ng s©u vµ ®¼ng dÇy c¸c trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam.

C¸c b¶n ®å ®¼ng s©u ®−îc sè ho¸ th«ng qua phÇn mÒm Autocad. C¸c sè liÖu ®−îc t¹o thµnh l−íi ®Òu vµ t¹o thµnh b¶n ®å hoµn chØnh nhê phÇm mÒm Zmap Plus 3.0. §©y lµ phÇn mÒm cho phÐp qu¶n lý nh÷ng m¶ng sè liÖu lín, xö lý tèc ®é cao, cã tÝnh ®Õn ¶nh h−ëng c¸c ®øt gÉy lªn c¸c ®−êng ®¼ng s©u nªn sö dông rÊt cã hiÖu qu¶.

2. Ph−¬ng ph¸p th¹ch ®Þa tÇng Ph−¬ng ph¸p th¹ch ®Þa tÇng ®−îc sö dông ®Ó ph©n tÝch thµnh phÇn kho¸ng vËt- th¹ch häc cña mÉu tÇng mÆt vµ mÉu giÕng khoan, sö dông quy luËt thay ®æi ®é h¹t ®Ó v¹ch ranh giíi c¸c tËp, líp. Th«ng th−êng øng víi tËp trÇm tÝch biÓn tiÕn lµ bïn sÐt víi líp s¹n, c¸t c¬ së cßn tËp trÇm tÝch biÓn lïi cã ®é h¹t th« h¬n v× ®©y lµ trÇm tÝch s«ng, lò tÝch. §iÒu nµy thÊy râ khi m« t¶ lç khoan vµ ph©n tÝch b¨ng ®Þa chÊn n«ng ®é ph©n gi¶i cao.

Thµnh phÇn th¹ch häc cña trÇm tÝch ®ãng vai trß quan träng trong ph©n chia ®Þa tÇng §Ö tø. Trong thùc tÕ c¸c tËp trÇm tÝch ven bê ®a kho¸ng, lùa chän kÐm th−êng thuéc Holoxen muén. Trong khi ®ã trÇm tÝch ®¬n kho¸ng mµu tr¾ng (vÝ dô nh− c¸t thuû tinh) hoÆc sÐt dÎo x¸m xanh th−êng thuéc Holoxen gi÷a kiÓu aluvi-biÓn bÞ phong ho¸ m¹nh. TËp trÇm tÝch phun trµo ë

t©m vÞnh B¾c Bé cã chiÒu dµy >30m gÆp ë nhiÒu tuyÕn ®Þa chÊn. C¸c trÇm tÝch Ýt kho¸ng lùa chän võa th−êng thuéc Pleistoxen.

Trong mÆt c¾t Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam cã 7 líp vá phong ho¸ t¹o laterit. Nhê c¸c líp vá nµy chóng t«i liªn kÕt c¸c tËp trªn b¨ng ®Þa chÊn vµ trong lç khoan. §©y lµ c¬ së ®Ó ph©n chia vµ so s¸nh ®Þa tÇng Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa

3. Ph−¬ng ph¸p sinh ®Þa tÇng.

Ph−¬ng ph¸p sinh ®Þa tÇng cã ý nghÜa quan träng nh»m tæng hîp c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu bµo tö phÊn, Foraminifera vµ Nannoplaton cña c¸c t¸c gi¶ trong vµ ngoµi n−íc kÓ c¶ kÕt qu¶ cæ sinh trong c¸c giÕng khoan dÇu khÝ ®Ó tiÕn hµnh ®èi s¸nh ®Þa tÇng

ViÖc x¸c ®Þnh ranh giíi ®Þa tÇng dùa trªn nguyªn t¾c xuÊt hiÖn lÇn ®Çu vµ xuÊt hiÖn lÇn cuèi cña mét sè nhãm ho¸ ®¸ Foraminifera, Nannofossil vµ bµo tö phÊn ®Æc tr−ng. Trªn c¬ së sù xuÊt hiÖn lÇn ®Çu vµ xuÊt hiÖn lÇn cuèi cña sè nhãm ho¸ ®¸ nãi trªn, ng−êi ta ®· x¸c lËp c¸c ®íi chuÈn cæ sinh. Trong ph¹m vi nghiªn cøu cña chóng ta, tÇng trÇm tÝch Plioxen t−¬ng øng víi c¸c ®íi Foraminifera N19-N21 vµ c¸c ®íi Nannofossil NN13-NN18, cßn trÇm tÝch Pleixtoxen th× t−¬ng øng víi c¸c ®íi N22 vµ NN19 (Phô lôc 1). Trong c¸c trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø t−íng biÓn kh¸ phong phó Foraminifera, Nannoplanton, Diatome.. vµ ®−îc nghiªn cøu ®Ó ®Þnh tuæi cho c¸c tËp mÉu.

4. C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Þa m¹o: ViÖc nghiªn cøu ®Æc ®iÓm ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam dùa trªn c¬ së c¸c ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch h×nh th¸i - ®Þa h×nh, h×nh th¸i- cÊu tróc, h×nh th¸i- ®éng lùc, th¹ch häc- h×nh th¸i, tuæi ®Þa h×nh, mùc ®Þa m¹o...

- Ph©n tÝch h×nh th¸i ®Þa h×nh x¸c ®Þnh h×nh d¹ng, kÝch th−íc vµ c¸c yÕu tè h×nh th¸i, cho phÐp suy ®o¸n d¹ng h×nh häc cña ®Þa h×nh vµ mèi liªn quan gi÷a ®Þa h×nh víi nguån gèc thµnh t¹o chóng.

- Ph©n tÝch h×nh th¸i- cÊu tróc x¸c ®Þnh mèi quan hÖ ®Þa h×nh ®¸y biÓn víi cÊu tróc ®Þa chÊt.

- Ph©n tÝch h×nh th¸i - ®éng lùc x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a c¸c qu¸ tr×nh ®éng lùc ngo¹i sinh x¶y ra ë thÒm lôc ®Þa víi c¸c h×nh th¸i ®Þa h×nh do chóng t¹o nªn.

- Ph−¬ng ph¸p th¹ch häc - h×nh th¸i x¸c ®Þnh mèi liªn hÖ gi÷a ®Æc ®iÓm trÇm tÝch (®é h¹t, thµnh phÇn kho¸ng vËt) víi h×nh th¸i vµ c¸c d¹ng ®Þa h×nh (kÝch th−íc, ®é dèc, c¸c ®ª c¸t ch¾n...). Tõ ®ã cã thÓ thÊy ®−îc sù liªn kÕt ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh víi ph©n bè trÇm tÝch, dù ®o¸n nguån cung cÊp vËt liÖu cho c¸c d¹ng tÝch tô, x¸c ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn ®éng lùc h×nh thµnh trÇm tÝch vµ ®Þa h×nh.

- Ph©n tÝch c¸c mùc ®Þa m¹o: ë thÒm lôc ®Þa ViÖt nam hai mùc ®Þa m¹o ®¸ng ®−îc quan t©m lµ mùc n−íc biÓn cæ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh mµi mßn vµ tÝch tô cña biÓn vµ mùc bÒ mÆt ®Ønh.

- X¸c ®Þnh tuæi ®Þa h×nh trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c ®−êng bê biÓn cæ vµ tuæi c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt cÊu t¹o nªn ®Þa h×nh

- Ph−¬ng ph¸p lËp b¶n ®å ®Þa m¹o: Trong ®Ò tµi nµy chóng t«i ®· chän nguyªn t¾c h×nh th¸i - nguån gèc- ®éng lùc nh»m phï hîp víi môc tiªu nghiªn cøu ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh

biÓn. X©y dùng c«ng tr×nh biÓn ph¶i ®−îc chän lùa trªn nh÷ng h×nh th¸i ®Þa h×nh nhÊt ®Þnh, v× vËy yÕu tè h×nh th¸i ®−îc quan t©m ®Çu tiªn, sau ®ã lµ yÕu tè nguån gèc ®Þa h×nh. §Þa h×nh ë thÒm lôc ®Þa chÞu t¸c ®éng cña yÕu tè ®éng lùc ngo¹i sinh nh− t¸c ®éng cña sãng, c¸c dßng ch¶y ngÇm nªn cÇn quan t©m tíi yÕu tè ®éng lùc.

5. C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu T©n kiÕn t¹o Plioxen - §Ö tø. - Ph©n tÝch ®é dµy trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø cho nh÷ng th«ng tin quan träng vÒ ®Æc tr−ng, h−íng, c−êng ®é vµ biªn ®é chuyÓn ®éng kiÕn t¹o phôc vô x©y dùng s¬ ®å t©n kiÕn t¹o. C¨n cø vµo ®é dµy trÇm tÝch, cã thÓ chia thÒm lôc ®Þa ViÖt nam thµnh c¸c vïng sôt lón yÕu, trung b×nh, m¹nh vµ rÊt m¹nh

- Ph©n tÝch ®Þa m¹o: Ph©n tÝch ®Æc ®iÓm h×nh th¸i vµ bËc ®Þa h×nh, canhon, lßng s«ng, r·nh x©m thùc, ®Þa h×nh nói löa, tµn d− cña c¸c bÒ mÆt san b»ng ®Ó ph©n tÝch c¸c yÕu tè t©n kiÕn t¹o

6. C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu t−íng ®¸-cæ ®Þa lý - X¸c ®Þnh ®−êng bê cæ trªn c¬ së ®Æc ®iÓm trÇm tÝch tÇng mÆt: C¸c trÇm tÝch h¹t th«, vá sß mµi trßn c¹nh ph©n bè theo ®−êng ®¼ng s©u xa bê lµ dÊu hiÖu cña t−íng b·i triÒu cæ; hÖ thèng lßng s«ng cæ, c¸c ®ª c¸t ven bê ch¹y song song ®−êng ®¼ng 1 bÞ phong s©u; c¸c líp sÐt bét loang læ vµng ®á xen kÕt vãn laterit lµ dÊu hiÖu cña sÐt biÓn QIII ho¸ trong giai ®o¹n khÝ hËu kh« nãng biÓn lïi ®Õn ®é s©u 100 - 120m n−íc

- Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu thµnh phÇn vËt chÊt:

Ph©n tÝch ®é h¹t ®Ó tÝnh hµm l−îng c¸c cÊp h¹t, tõ ®ã x©y dùng biÓu ®å tÝch luü vµ ph©n bè ®é h¹t, ph©n tÝch h×nh th¸i h¹t vôn ®Ó x¸c ®Þnh nguån gèc vµ chÕ ®é thuû ®éng lùc cña m«i tr−êng, ph©n tÝch kho¸ng vËt t¹o ®¸, kho¸ng vËt nÆng, kho¸ng vËt sÐt ®Ó x¸c ®Þnh hµm l−îng kaolinit, hydromica, monmorilonit. Ngoµi ra cÇn ph©n tÝch ho¸ c¬ b¶n vµ ph©n tÝch ho¸ m«i tr−êng

- Ph−¬ng ph¸p vÏ b¶n ®å t−íng ®¸ - cæ ®Þa lý

Ph©n tÝch lôc ®Þa cæ (miÒn x©m thùc), kiÓu m«i tr−êng vËn chuyÓn l¾ng ®äng, lßng s«ng cæ, dßng ch¶y biÓn ven bê, ®−êng bê cæ, biÓu diÔn c¸c t−íng trÇm tÝch lªn b¶n ®å, lËp chó gi¶i b¶n ®å

7. C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Þa chÊt c«ng tr×nh : - X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu vÒ thµnh phÇn vËt chÊt (®é h¹t, tÝnh chÊt c¬ lý, ho¸ häc). Tæng hîp tµi liÖu, thµnh lËp ng©n hµng d÷ liÖu.

- X©y dùng b¶n ®å chó gi¶i s¬ ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh phï hîp víi tû lÖ nhá (khu vùc) vµ tû lÖ lín (vïng träng ®iÓm).

- Ph©n vïng ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn. - Dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch: Do sè l−îng ph©n tÝch mÉu giÕng khoan, mÉu ®¸y biÓn cã h¹n chÕ nªn trong b¸o c¸o nµy chóng t«i ®· bæ sung b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau nh− ph©n tÝch ®−êng cong gamma trong giÕng khoan ®Ó dù b¸o thµnh phÇn c¸t sÐt, ph©n tÝch c¸c ®Æc ®iÓm ®éng lùc tr−êng sèng ®Þa chÊn nh− biªn ®é, tÇn sè, d¹ng ph¶n x¹...

Ch−¬ng II

§Æc ®iÓm h×nh th¸i cÊu tróc Plioxen - §Ö tø ThÒm lôc ®Þa ViÖtnam

§Ó nghiªn cøu mét c¸ch toµn diÖn c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam nh− x¸c ®Þnh ®Þa tÇng, trÇm tÝch, ®Þa m¹o, t©n kiÕn t¹o, qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ ®Þa chÊt, cæ ®Þa lý t−íng ®¸, thµnh phÇn vËt chÊt, ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh... viÖc tr−íc tiªn lµ ph¶i lµm s¸ng tá ®Æc ®iÓm h×nh th¸i cÊu tróc vµ sù ph©n bè cña c¸c tÇng trÇm tÝch nµy

2.1. §Æc ®iÓm h×nh th¸i cÊu tróc ®Þa chÊt thÒm lôc ®Þa ViÖt nam 2.1.1. §Æc ®iÓm kiÕn tróc Kainoz«i vïng biÓn ViÖt Nam Trªn c¬ së c¸c ®Æc tr−ng cña th¹ch quyÓn, kiÓu vµ møc ®é biÕn ®æi vá tr¸i ®Êt, ®Æc ®iÓm cña líp phñ Kainozoi cã thÓ ph©n chia vïng biÓn ViÖt Nam thµnh hai miÒn kiÕn tróc lµ miÒn thÒm lôc ®Þa vµ miÒn ven biÓn §«ng. Ranh giíi gi÷a hai miÒn ®−îc v¹ch theo ®íi ®øt g·y (kiÓu ®−êng kh©u) H¶i Nam - Eo Sunda (kinh tuyÕn 109).

1. MiÒn thÒm lôc ®Þa: MiÒn thÒm lôc ®Þa bÞ t¸ch d·n sôt lón bï trõ, cã vá kiÓu lôc ®Þa ®a sinh bÞ ph¸ huû, h×nh thµnh c¸c ®íi ®Þa hµo nguån rift ®−îc lÊp ®Çy bëi c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch, phun trµo cã chiÒu dµy lín ®©y lµ phÇn lôc ®Þa bÞ ngËp n−íc tõ bê biÓn ®Õn ®íi ®øt g·y kiÓu ®−êng kh©u, trong ®ã phÇn phÝa b¾c gÇn trïng víi ®−êng ®¼ng s©u 200m, phÇn thÒm lôc ®Þa phÝa Nam, trïng víi ranh giíi cña thÒm vµ s−ên lôc ®Þa ë c¸c ®é s©u lín h¬n (300 - 400m).

ThÒm lôc ®Þa ViÖt nam cã sù ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu: ë phÝa b¾c diÖn ph©n bè réng, nèi víi thÒm lôc ®Þa Nam Trung quèc vµ ¨n s©u vµo lôc ®Þa däc theo VÞnh B¾c Bé. ThÒm lôc ®Þa T©y Nam ViÖt nam còng më réng vÒ phÝa VÞnh Th¸i lan vµ nèi vÒ phÝa Nam vµ §«ng Nam víi c¸c phÇn thÒm cña c¸c n−íc kÕ cËn bao quanh BiÓn §«ng. ë miÒn Trung diÖn tÝch thu hÑp chØ c¸ch ®−êng bê kho¶ng 50 -70 km vµ chuyÓn nhanh xuèng s−ên vµ ch©n lôc ®Þa th«ng qua mét sè bËc vµ v¸ch dèc cña ®Þa h×nh ngÇm. ThÒm lôc ®Þa ë VÞnh B¾c Bé bÞ ngËp n−íc víi ®é s©u 100m ë trung t©m vµ phÝa ®«ng nam, cã d¹ng mét tròng lßng ch¶o kh«ng ®èi xøng h¬i kÐo dµi theo ph−¬ng t©y b¾c - ®«ng nam. §Þa h×nh nµy ph¶n ¶nh mét tròng t©n kiÕn t¹o ®−îc lÊp ®Çy bëi trÇm tÝch vµ phun trµo Kainozoi dµy tíi 15km ë phÇn trung t©m. T−¬ng tù nh− thÕ lµ phÇn thÒm lôc ®Þa T©y Nam Bé.

ThÒm ven biÓn MiÒn Trung cã bÒ mÆt ®Þa h×nh nghiªng vÒ phÝa ®«ng ë phÇn ven bê, ë gÇn bê ®Õn ®é s©u 200m cã ®é nghiªng thÊp sau ®ã chuyÓn xuèng mét bÒ mÆt h¬i nghiªng ë ®é s©u 300 - 400m qua mét v¸ch kh¸ dèc. Tõ ®é s©u nµy ®Þa h×nh ®¸y gÇn nh− c¾m ®øng ®Õn c¸c ®é s©u 800 - 900m, cã n¬i nh− ë phÝa nam ®Õn 1000 - 1200m. V¸ch ®Þa h×nh nµy thùc sù ®¸nh dÊu vÞ trÝ cña s−ên lôc ®Þa. Trong vïng biÓn Qui Nh¬n - Nha Trang, trªn bÒ mÆt cña s−ên nµy ph¸t hiÖn mét hÖ thèng c¸c hÏm ngÇm s©u tíi hµng chôc mÐt. V¸ch dèc kÐo dµi theo ph−¬ng kinh tuyÕn vÒ phÝa nam, v−ît ra ngoµi ph¹m vi vïng biÓn ViÖt Nam. PhÇn thÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé vµ Nam Trung Bé bÞ ph©n chia thµnh hai phÇn bëi ®íi n©ng C«n S¬n. Tròng Cöu Long ë thÒm trong cã ®Þa h×nh ®¸y nghiªng ®Òu vµo trung t©m d−íi d¹ng mét lßng ch¶o ®èi xøng h¬i cã

d¹ng bÇu dôc víi trôc cã ph−¬ng ®«ng b¾c - t©y nam, ®Þa h×nh s©u kh«ng qu¸ 70m. Tròng Nam C«n S¬n ë thÒm ngoµi cã ®Þa h×nh nghiªng dèc vÒ phÝa ®«ng , ®«ng nam (trªn 15 - 200) tõ ®é s©u kho¶ng 0- 20m ®Õn 1000m vµ h¬n. T¹i ®©y còng quan s¸t thÊy mét sè v¸ch tõ 200m ®Õn 300- 400m vµ tõ kho¶ng 700 -800 m ®Õn 1000m, tuy nhiªn kh«ng dèc ®øng nh− s−ên ë miÒn Trung Vá Tr¸i ®Êt kiÓu lôc ®Þa n»m d−íi líp phñ trÇm tÝch- phun trµo Kainozoi dµy vµ Ýt biÕn vÞ l¹i ph¶n ¸nh kiÕn tróc uèn nÕp ®a sinh, cã ®é s©u thay ®æi tõ kho¶ng 30 km ë däc ®−êng bê vµ 24 - 26 km ë phÇn r×a còng nh− trong phÇn trung t©m cña tròng S«ng Hång,VÞnh Th¸i Lan vµ Nam C«n S¬n

Cã thÓ ph©n ®Þnh c¸c ®íi kiÕn tróc kh¸c nhau : §íi t¸ch d·n sôt lón nguån Rift S«ng Hång cã mãng uèn nÕp TiÒn Cambri víi lÞch sö ho¹t ®éng l©u dµi ®Æc biÖt m¹nh mÏ trong Kainozoi. ChiÒu dµy cña líp granit- biÕn chÊt lµ 5-7km vµ líp bazan 6- 8 km, ®é kÐo d·n bªta cña vá lôc ®Þa ®¹t tíi 2 - 3 trôc Rift. Do bÞ khèng chÕ bëi c¸c hÖ thèng ®øt g·y thuËn kÐo dµi theo ph−¬ng t©y b¾c- ®«ng nam, tròng cã d¹ng ®Þa hµo hÑp, kÐo dµi bËc thang, bÒ mÆt ®¸y sôt vÒ phÝa trung t©m. Tròng nµy kÐo dµi vµ thu hÑp vÒ phÝa nam ®Õn ngoµi kh¬i Qui Nh¬n chiÒu dµy trÇm tÝch Kz ®¹t gÇn 10km. C¸c ®íi tròng ®Þa hµo nguån Rift VÞnh Th¸i Lan, tròng Cöu Long, tròng Nam C«n S¬n cã c¸ch biÕn ®æi t−¬ng tù nh−ng cã møc ®é thÊp h¬n. C¸c tròng §Ö tam h×nh thµnh trªn thÒm lôc ®Þa cã mãng uèn nÕp kÐo dµi tõ c¸c phÇn lôc ®Þa kÕ cËn vµ phÇn kÐo dµi cña tròng S«ng Hång tõ Qu¶ng Nam ®Õn Qui Nh¬n cã mãng uèn nÕp tuæi tuæi TiÒn Cambri

§íi t¸ch d·n sôt lón ®Þa hµo trªn mãng uèn nÕp TiÒn Cambri (tròng Nam H¶i nam) n»m trªn phÇn më réng vÒ phÝa nam cña ®íi uèn nÕp tiÒn Cambri Nam H¶i nam ngoµi ph¹m vi thÒm lôc ®Þa ViÖt nam

§íi t¸ch d·n sôt lón ®Þa hµo trªn mãng uèn nÕp Caledoni (tròng L«i Ch©u - B¹ch Long VÜ) chiÕm phÇn biÓn ®«ng b¾c ViÖt nam tíi phÝa b¾c ®¶o H¶i Nam. Tròng cã d¹ng sôt ®Þa hµo bËc thang vµo trung t©m, chiÒu dµy trÇm tÝch Kz ®¹t trªn 5.000m. ëphÝa t©y, c¸c thµnh t¹o tr−íc Kz lé trªn bÒ mÆt t¹o thµnh mét nÕp låi nghÞch ®¶o (B¹ch Long VÜ), cßn r×a b¾c ®¶o H¶i nam ho¹t ®éng nói löa Bazan kh¸ m¹nh trong §Ö tø. Mãng uèn nÕp Caledoni (Katazia) lé ra ë phÇn r×a ven bê, lµ phÇn bÞ sôt lón chñ yÕu trong thêi kú hËu rift.

§íi t¸ch d·n sôt lón ®Þa hµo trªn mãng uèn nÕp Kimmeri (tròng Cöu Long) cã chiÒu dµy trÇm tÝch Kz ë trung t©m trªn 8 km, mãng uèn nÕp tuæi Kimmeri (Creta muén) lé ra trªn ®íi n©ng C«n S¬n vµ r×a phÝa t©y. ë trung t©m bån gÆp trong c¸c ®íi n©ng d¹ng ®Þa luü (B¹ch Hæ, Rång...) Møc ®é c¨ng d·n cña vá lôc ®Þa cã gi¸ trÞ bªta ®¹t 1,5 t¹o nªn sôt lón d¹ng ®Þa hµo bËc thang vµ bÞ phøc t¹p ho¸ bëi c¸c ®íi n©ng ®Þa luü cã qui m« kh«ng lín (Ng« Gia Th¾ng, 1997). Toµn bé ®íi tròng ®Þa hµo cã ph−¬ng trôc kÐo dµi ®«ng b¾c - t©y nam, trïng víi ph−¬ng kiÕn tróc cña mãng uèn nÕp.

§íi t¸ch d·n sôt lón ®Þa hµo nguån rift trªn mãng uèn nÕp ®a sinh (tròng T©y Nam Bé), cã ph−¬ng vµ cÊu tróc sôt bËc t−¬ng tù tròng S«ng Hång vµ phñ trªn mãng uèn nÕp ®a sinh (tiÒn Cambri ë phÝa t©y vµ trung t©m, Kimmeri ë ®«ng nam). Mãng uèn nÕp nh« lªn ë c¸c phÇn r×a bÞ sôt lón trong thêi kú hËu rift. Vá lôc ®Þa ë tròng T©y Nam Bé bÞ máng ®¸ng kÓ (trÇm tÝch Kz ®¹t trªn 10 km, líp vá lôc ®Þa kho¶ng 14 -15 km, líp bazan 8-12 km . Møc ®é c¨ng d·n bªta cña vá lôc ®Þa ®¹t tíi 2.

§íi t¸ch d·n sôt lón ®Þa hµo trªn mãng uèn nÕp Alpi (phÇn lín phÝa §«ng tròng Nam C«n S¬n). Tròng Nam C«n S¬n ë phÇn r×a cña thÒm vµ kÒ ¸p vµo ®øt g·y kiÓu ®−êng kh©u H¶i Nam- Eo Sunda. Tròng nµy bÞ c¾t mét phÇn phÝa ®«ng bëi hÖ thèng ®øt g·y. C¸c cÊu tróc sôt bËc kiÓu ®Þa hµo, chiÒu dµy trÇm tÝch vµ ®é nghiªng cña c¸c trÇm tÝch trÎ t¨ng dÇn vÒ phÝa ®«ng. PhÝa t©y tròng Nam C«n S¬n n»m phñ trªn c¸c kiÕn tróc uèn nÕp Kimmeri thuéc phÇn kÐo dµi cña ®íi n©ng C«n S¬n.T¹i ®©y ph¸t triÓn hÖ thèng ®øt g·y thuËn ph−¬ng kinh tuyÕn c¾m vÒ phÝa t©y, t¹o nªn c¸c bån bËc cao kiÓu b¸n ®Þa hµo.

C¸c kiÕn tróc sôt ®Þa hµo trªn thÒm lôc ®Þa ®−îc lÊp ®Çy mét c¸ch bï trõ bëi c¸c phøc hÖ trÇm tÝch phun trµo tuæi tõ Eoxen ®Õn §Ö tø. TÝnh chÊt bï trõ ®−îc ph¶n ¸nh trong sù t−¬ng ph¶n cña cÊu tróc mãng (sôt lón s©u do ho¹t ®éng cña c¸c ®øt g·y thuËn r×a) vµ cña ®Þa h×nh ®¸y biÓn hiÖn t¹i (nãc cét trÇm tÝch Kz) mµ trªn thÒm lôc ®Þa thÓ hiÖn lµ miÒn ®ång b»ng réng lín, Ýt ph©n dÞ, trong ®ã c¸c "®ång b»ng" phñ trªn tròng VÞnh B¾c Bé, VÞnh Th¸i Lan vµ Cöu Long vµ ph¶n ¸nh h×nh th¸i c¸c vïng tròng cã ®é s©u bÒ mÆt ®¸y t¨ng dÇn vµo trung t©m víi d¹ng lßng ch¶o. PhÇn Trung Bé vµ tròng Nam C«n S¬n, bÒ mÆt ®Þa h×nh ®¸y nghiªng dèc d¹ng bËc hoÆc nªm lÊn vÒ phÝa ®«ng, n¬i vá kiÓu lôc ®Þa bÞ v¸t máng nhanh chãng bëi c¸c v¸ch s−ên dèc trªn bÒ mÆt ®Þa h×nh vµ sù n©ng lªn nhanh chãng cña bÒ mÆt Mo bªn d−íi.

Ngoµi diÖn ph©n bè cña c¸c tròng sôt lón ®−îc khèng chÕ bëi c¸c hÖ thèng ®øt g·y thuËn r×a hoÆc c¸c ®íi nÕp o»n, øng víi c¸c ranh giíi c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch §Ö tam bÞ v¸t máng®ét ngét lµ c¸c ®íi thÒm lôc ®Þa cã mãng uèn ®a sinh bÞ l«i kÐo vµo qu¸ tr×nh sôt lón chñ yÕu trong thêi kú hËu rift. DiÖn nµy bao gåm chñ yÕu lµ c¸c phÇn r×a lôc ®Þa (vïng biÓn ven ®−êng bê), ®«i khi tån t¹i c¸c khèi nh« sãt cña mãng (®íi n©ng C«n S¬n). Vïng nµy cã diÖn ph©n bè lín h¬n ë phÇn nam cña Nam Trung Bé vµ Nam Bé. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c kiÕn tróc trªn thÒm lôc ®Þa ®· tr¶i qua 3 thêi kú chÝnh lµ thêi kú tiÒn rift (cuèi Mezozoi muén- Paleoxen), ®ång rift (Eoxen- Oligoxen - Mioxen h¹) vµ hËu rift (Mioxen trung- Plioxen - §Ö tø).

Trong thêi kú tiÒn rift vßm khu vùc ®−îc n©ng lªn, t¹o nªn líp vá phong ho¸ vµ h×nh thµnh bÒ mÆt san b»ng khu vùc réng lín, c¸c ®øt g·y ho¹t ®éng tÝch cùc. Thêi kú ®ång rift g¾n liÒn víi ho¹t ®éng t¸ch d·n m¹nh mÏ, ph¸t triÓn däc theo c¸c hÖ thèng ®øt g·y s©u lín kiÓu ®−êng kh©u, c¸c ®øt g·y thuËn ph¸t triÓn m¹nh t¹o c¸c ®Þa hµo sôt lón s©u, c¸c phÇn r×a ®−îc n©ng cao vµ bÞ bµo mßn m¹nh trong m«i tr−êng lôc ®Þa (ë nöa ®Çu cña chu kú) vµ t¨ng dÇn sôt lón trong m«i tr−êng biÓn ven bê-vòng vÞnh (trong nöa sau). Thêi kú hËu rift cã xuÊt hiÖn nghÞch ®¶o kiÕn t¹o, mét sè khu vùc trung t©m c¸c tròng cã ho¹t ®éng nÐn Ðp, uèn nÕp yÕu, ph¸t triÓn c¸c kiÓu në hoa vµo ®Çu thêi kú, sau ®ã lµ tæng sôt lón trªn ph¹m vi toµn bé thÒm lôc ®Þa (trong Plioxen - §Ö tø) h×nh thµnh mét líp phñ kiÓu vµnh mò cho c¸c ®íi ®Þa hµo tr−íc ®ã. Sù h×nh thµnh cña líp phñ vµnh mò liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh nguéi ®i cña vá do c¸c ho¹t ®éng néi sinh tr−íc ®ã g©y nªn vµ qu¸ tr×nh sôt lón ®Ó lÊy l¹i c©n b»ng ®¼ng tÜnh bÞ ph¸ huû tr−íc ®ã.

2. MiÒn biÓn ven biÓn §«ng C¸c ®Æc tr−ng cña vá Tr¸i ®Êt vµ møc ®é biÕn ®æi cña nã lµ tiÒn ®Ò ®Ó ph©n biÖt miÒn nµy víi miÒn thÒm lôc ®Þa. C¸c ®Æc tÝnh nµy cïng víi cÊu tróc vµ c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch phun trµo Kainozoi (lÊp kh«ng bï trõ c¸c tròng ®Þa hµo s©u) vµ mãng cho phÐp ph©n chia miÒn nµy thµnh c¸c kiÕn tróc chÝnh lµ: tròng n−íc s©u (lßng ch¶o n−íc s©u) trung t©m BiÓn §«ng; c¸c kiÕn tróc lôc ®Þa bÞ huû ho¹i vµ c¾t rêi (c¸c khèi lôc ®Þa Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa); hÖ thèng bê cã b¶n chÊt

ch−a râ cña tròng lßng ch¶o n−íc s©u trung t©m. Trªn quan ®iÓm cña kiÕn t¹o m¶ng th× toµn bé khu vùc gåm hai vi m¶ng: vi m¶ng Hoµng Sa vµ vi m¶ng Tr−êng Sa cã kiÓu r×a kh¸c nhau (Lª Duy B¸ch,1998)

Tròng lßng ch¶o n−íc s©u trung t©m BiÓn §«ng: T¹i tròng nµy xuÊt hiÖn c¸c líp trªn cña vá kiÓu ®¹i d−¬ng, líp trÇm tÝch máng chñ yÕu lµ c¸c thµnh t¹o biÓn s©u phñ trªn cïng, líp bazan n»m d−íi ®«i khi lé trªn bÒ mÆt d−íi d¹ng c¸c d·y nói hoÆc nói ngÇm trïng víi trôc d·n ®¸y trung t©m. PhÝa B¾c vµ §«ng b¾c cã ph−¬ng kÐo dµi ®«ng- t©y víi c¸c dÞ th−êng tõ d¹ng d¶i cã tuæi Oligoxen muén- Mioxen sím. PhÇn T©y nam cã ph−¬ng nghiªng ®«ng b¾c- t©y nam vµ th¾t l¹i phÝa t©y nam. C¸c dÞ th−êng tõ d¹ng d¶i, ®−îc x¸c ®Þnh cã tuæi Mioxen trung. §Þa h×nh ®¸y thÓ hiÖn ®ång b»ng biÓn th¼m ë ®é s©u trªn 3000 - 4000m.

C¸c khèi lôc ®Þa Hoµng Sa vµ Tr−¬ng Sa Khèi Hßang Sa cã mãng uèn nÕp TiÒn Cambri cã thÓ bÞ biÕn c¶i trong kiÕn sinh Kimmeri. KiÕn tróc hiÖn t¹i thÓ hiÖn c¸c hÖ thèng ®Þa hµo s©u, ®an xen víi c¸c ®Þa luü n©ng cao cña mãng. C¸c tròng ®Þa hµo ®−îc lÊp ®µy bëi c¸c thµnh t¹o Kz dµy kho¶ng 2000m. C¸c ®Þa hµo vµ ®Þa luü kÐo dµi theo h−íng ®«ng b¾c- t©y nam. Khu vùc phÝa nam cã ®Þa h×nh nghiªng tho¶i, chuyÓn tiÕp tõ tõ vµ ph©n dÞ yÕu, thÓ hiÖn kiÓu ch©n lôc ®Þa. PhÝa t©y nam lµ khu vùc ph¸t triÓn bån tròng §Ö tam cã chiÒu dµy ®Õn 6000m (tròng Phó-Kh¸nh). Theo thµnh phÇn vµ sù biÕn ®æi trÇm tÝch, vÞ trÝ vµ kiÓu kiÕn tróc cña bån cã thÓ coi ®©y lµ mét tròng delta ngÇm ®æ tõ s−ên xuèng ch©n lôc ®Þa vµ phñ trªn mét ®ång b»ng biÓn th¼m. NhiÒu dÊu hiÖu cho thÊy kh¶ n¨ng tÝch tô trÇm tÝch ë bån Phó- Kh¸nh ®−îc nhËn tõ hÖ thèng s«ng Hång cæ.

Khèi Tr−êng Sa cã cÊu tróc t−¬ng tù khèi Hoµng Sa nh−ng møc ®é ph©n dÞ cao h¬n, mãng uèn nÕp cã tuæi trÎ h¬n (Pz - Mz). Khèi nµy còng bao gåm sù ®an xen cña c¸c kiÕn tróc sôt kh«ng bï trõ kiÓu ®Þa hµo s©u vµ ®Þa luü n©ng cao cña mãng, trong ®ã phÇn t©y nam ch×m s©u h¬n vµ bÞ phñ bëi ®¸ v«i. PhÇn t©y nam chuyÓn sang ®íi r×a Borneo th«ng qua m¸ng s©u Palawan vµ t©y b¾c Borneo. Trªn bÒ mÆt c¸c ®íi n©ng cã c¸c vïng ®¶o nh« cao, c¸c s−ên rÊt dèc ph¸t triÓn ¸m tiªu san h«. §íi kiÕn tróc nµy chuyÓn tiÕp sang lßng ch¶o n−íc s©u trung t©m th«ng qua mét v¸ch ®Þa h×nh cã ®é dèc cao, kh¸c biÖt víi sù chuyÓn tiÕp cña khèi Hoµng Sa.

HÖ thèng bê cña lßng ch¶o n−íc s©u trung t©m

§©y lµ ®íi kiÕn tróc chuyÓn tiÕp gi÷a thÒm lôc ®Þa víi miÒn ven BiÓn §«ng. ë phÝa B¾c, ®íi d·n, sôt lón h×nh thµnh c¸c tròng ®Þa hµo vµ c¸c ®íi n©ng ®Þa luü cã biªn ®é n©ng kh«ng lín. Do ®ã ranh giíi gi÷a c¸c thÒm, s−ên lôc ®Þa, c¸c kiÕn tróc cã vá kiÓu ®¹i d−¬ng, c¸c kiÕn tróc lôc ®Þa bÞ huû ho¹i vµ nhÊn ch×m ®−îc thÓ hiÖn nh− mét ®íi n©ng sôt do t¸ch d·n (bån tròng B¾c Hoµng Sa vµ ®íi n©ng ®Þa luü Tri T«n). ë phÝa t©y ®íi bê nµy c¸c biÓu hiÖn trªn rÊt râ c¶ trªn ®Þa h×nh ®¸y còng nh− trong cÊu tróc nÒn, ch×m vÒ phÝa nam cã ph−¬ng kinh tuyÕn. Trªn c¸c ®íi nµy, c¸c trÇm tÝch ®Çu sinh rift bÞ v¸t máng, ph¸t triÓn c¸c thµnh t¹o cacbonat chiÒu dµy kh«ng lín kiÓu ¸m tiªu san h« tuæi Mioxen trung- th−îng. C¸c trÇm tÝch hËu rift còng cã xu h−íng gi¶m chiÒu dµy, phÇn phÝa t©y trïng vµo v¸ch dèc cña s−ên lôc ®Þa vµ nèi tiÕp víi khèi lôc ®Þa bÞ nhÊn ch×m Hoµng Sa qua hÖ thèng ®øt g·y ph−¬ng kinh tuyÕn. C¸c ®Æc ®iÓm nªu trªn cïng víi kiÕn tróc kiÓu kÒ ¸p h¬i uèn cong cña c¸c hÖ thèng ®øt g·y vµ c¸c kiÕn tróc n©ng sôt cho thÊy kiÓu t¸ch d·n, tr−ît b»ng ph¶i cña hÖ thèng nµy. HÖ thèng bê kiÓu ®−êng kh©u kÐo dµi vÒ phÝa nam t¹o thµnh ranh giíi cña tròng n−íc s©u t©y nam biÓn §«ng víi c¸c tròng cña thÒm lôc ®Þa

(®Æc biÖt lµ tròng Nam C«n S¬n), cßn ë ®«ng nam nã thÓ hiÖn bëi ®íi m¸ng s©u (hÎm vùc biÓn) ®· ngõng ho¹t ®éng trªn ®íi hót ch×m c¾m vÒ phÝa ®«ng nam xuèng d−íi Borneo. Nh÷ng kiÕn tróc kh¸c biÖt nªu trªn cho thÊy tÝnh chÊt phøc t¹p cña hÖ thèng bê nµy.

Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña BiÓn §«ng t−¬ng tù c¸c kiÕn tróc thÒm lôc ®Þa vµo thêi kú tiÒn rift vµ ®Çu thêi kú ®ång rift trªn c¬ së n©ng vßm khu vùc vµ sinh rift ph©n t¸n. Vµo cuèi thêi kú ®ång rift tõ Oligoxen muén, sù ph¸t triÓn m¹nh cña qu¸ tr×nh t¸ch d·n vµ d©ng lªn cña quyÓn mÒm nãng dÉn ®Õn t¸ch ®øt vá lôc ®Þa ë tròng rift trung t©m BiÓn §«ng. KÌm theo ®ã lµ qu¸ tr×nh d·n ®¸y, h×nh thµnh vá kiÓu ®¹i d−¬ng kÐo dµi cho ®Õn cuèi Mioxen trung víi sù thay ®æi ph−¬ng trôc d·n ®¸y tõ §«ng- T©y sang §«ng b¾c - T©y nam vµ sù ph¸t triÓn ®íi d·n ®¸y sang phÇn t©y nam cña BiÓn §«ng ë ng−ìng 17 triÖu n¨m. Qu¸ tr×nh nµy lµ mét nguyªn nh©n t¹o nªn ®íi hót ch×m cña BiÓn §«ng cæ Mezozoi xuèng d−íi Borneo. Trong thêi kú hËu rift c¸c ho¹t ®éng t¸ch d·n chÊm døt nh−ng dßng nhiÖt cßn cao t¹o nªn sù lón cßn m¹nh trªn c¸c kiÕn tróc kh¸c nhau, kÓ c¶ thÒm lôc ®Þa l©n cËn.

S¬ ®å kiÕn tróc Kainozoi vïng biÓn ViÖt nam vµ c¸c vïng kÕ cËn tû lÖ 1:3.000.000 ®−îc

m« t¶ trªn h×nh 4.2 2.1.2. C¸c thµnh t¹o Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam trong khung cÊu tróc ®Þa chÊt chung

§Ó hiÓu ®Çy ®ñ cÊu tróc ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø, tr−íc hÕt cÇn ®Æt chóng trong cÊu tróc ®Þa chÊt chung cña khu vùc còng nh− trong toµn l¸t c¾t Kainozoi thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. B×nh ®å cÊu tróc hiÖn t¹i sÏ cho thÊy tÝnh kÕ thõa còng nh− ®Æc ®iÓm chung cña Plioxen - §Ö tø so víi c¸c thµnh t¹o §Ö tam tr−íc ®ã. C¸c kiÓu r×a biÓn §«ng vµ ®Æc ®iÓm ®íi bê còng cã ¶nh h−ëng râ rÖt ®Õn qu¸ tr×nh tÝch tô vµ h×nh thµnh trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø .

C¸c trÇm tÝch §Ö tam ph¸t triÓn réng kh¾p trªn thÒm lôc ®Þa ViÖt nam vµ t¹o thµnh c¸c bÓ S«ng Hång, Phó Kh¸nh, Cöu Long, Nam C«n S¬n, M· Lai - Thæ Chu, c¸c nhãm bÓ Hoµng Sa, T− ChÝnh, Tr−êng Sa. L¸t c¾t Kainozoi cña c¸c bÓ ®¹t tíi chiÒu dµy tõ 6 km ë Hoµng Sa, Tr−êng Sa, tíi 13 - 14 km ë bÓ S«ng Hång vµ Nam C«n S¬n. Sù h×nh thµnh cña c¸c bÓ trÇm tÝch nµy g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh t¸ch d·n biÓn §«ng vµo Oligoxen.

Kh¸c h¼n víi b×nh ®å cÊu tróc cña c¸c bÓ trÇm tÝch Oligoxen - Mioxen, c¸c thµnh t¹o Plioxen vµ §Ö tø cã sù ph©n bè më réng trªn quy m« toµn thÒm vµ kh«ng bÞ khèng chÕ theo cÊu tróc cña c¸c bÓ §Ö tam riªng biÖt. C¸c trÇm tÝch Plioxen vµ §Ö tø ph©n bè trong mét phøc tËp n»m trªn mÆt bÊt chØnh hîp cã tuæi 5,5 triÖu n¨m, th−êng æn ®Þnh, kh«ng bÞ biÕn d¹ng vµ b¶o toµn c¸c dÊu hiÖu h×nh thµnh ban ®Çu. Hµng lo¹t c¸c hÖ thèng ®øt g·y ph¸t triÓn tõ mãng xuyªn qua c¸c trÇm tÝch Oligoxen vµ cã thÓ tíi Mioxen trong c¸c bÓ §Ö tam, nh−ng hÇu nh− kh«ng tíi Plioxen vµ §Ö tø. Trong khi ®ã mét sè ®øt g·y míi ®−îc h×nh thµnh hÇu nh− chØ cã trong Plioxen vµ §Ö tø do c¸c biÕn d¹ng kiÕn t¹o hay c¸c ®éng ®Êt gÇn ®©y.

Trong khung c¶nh ®Þa lý hiÖn t¹i, thÒm lôc ®Þa ViÖt nam cã mèi liªn th«ng víi hµng lo¹t c¸c thÒm lôc ®Þa cña khu vùc §«ng Nam ¸. C¸c bÓ trÇm tÝch Kainozoi trªn thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam ®−îc h×nh thµnh liªn quan chÆt chÏ víi sù ph¸t triÓn ®Þa chÊt cña BiÓn §«ng ViÖt nam, trong ®ã líp phñ trÇm tÝch Plioxen vµ §Ö tø trªn c¸c thÒm lôc ®Þa cña toµn bé khu vùc §«ng Nam ¸ cã nhiÒu nÐt t−¬ng ®ång víi nhau.

§«ng Nam ¸ lµ n¬i héi tô cña c¸c m¶ng ®¹i d−¬ng (Ên §é D−¬ng, Th¸i B×nh D−¬ng) vµ c¸c lôc ®Þa (Ên - óc, ¢u - ¸). B×nh ®å cÊu tróc hiÖn tr¹ng bao gåm c¸c b¸n ®¶o, c¸c ®¶o, c¸c

biÓn r×a vµ c¸c m¸ng s©u ®¹i d−¬ng. PhÝa nam vµ t©y nam lµ hÖ cung ®¶o Andaman - Indonesia víi c¸c m¸ng s©u Sumatra vµ Java, cung ®¶o ngoµi vµ cung nói löa trong; nh−ng kh«ng cã bÓ sau cung. R×a ®«ng ®−îc bao quanh bëi hÖ cung §µi loan - Phillipin víi ®íi tr−íc cung n¬i ®ang tån t¹i c¸c m¸ng s©u ®¹i d−¬ng vµ cung nói löa ®éng ®Êt ho¹t ®éng m¹nh mÏ trong suèt Plioxen tíi nay. Trong ®íi sau cung ph¸t triÓn c¸c biÓn r×a trong ®ã BiÓn §«ng lµ bÓ sau cung lín vµ phøc t¹p nhÊt.

BiÓn §«ng kh«ng chØ biÓu thÞ nh− mét bÓ sau cung mµ cßn cã nhiÒu dÊu vÕt cña c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Þa ®éng lùc kh¸c nhau. Trong suèt tõ Creta muén ®Õn Eoxen, trong khu vùc t©y vµ t©y b¾c BiÓn §«ng th−êng chØ ph©n bè réng r·i c¸c molas gi÷a nói, c¸c tËp trÇm tÝch mµu ®á vµ c¸c phøc hÖ x©m nhËp n«ng - nói löa kiÓu vá lôc ®Þa, song kh«ng cã c¸c thµnh t¹o ®¹i d−¬ng vµ trÇm tÝch biÓn. BiÕn cè ®Æc tr−ng cña giai ®o¹n nµy lµ sù héi tô cña c¸c lôc ®Þa sau khi tiªu biÕn mÊt ®¹i d−¬ng Tethys. BiÓn §«ng ViÖt nam ®−îc xem nh− mét bÓ më réng do sù x« ®Èy vµ xoay theo chiÒu kim ®ång hå cña khèi §«ng D−¬ng ®èi víi m¶ng ¢u - ¸ däc theo ®íi ®øt g·y S«ng Hång theo sù va ch¹m cña lôc ®Þa Ên §é víi lôc ®Þa Ch©u ¸ (Tapponnier, 1982). Sù h×nh thµnh vµ më réng BiÓn §«ng chñ yÕu do t¸ch gi·n vµ o»n vâng trong Oligoxen vµ Mioxen. Sù bµnh tr−íng ®¸y biÓn ®· b¾t ®Çu tõ ®«ng b¾c BiÓn §«ng ViÖt nam nguyªn khai vµo gi÷a Oligoxen vµ xuèng phÝa nam vµo Oligoxen muén, ë ®ã muén nhÊt cuèi Mioxen sím (15,5 triÖu n¨m) (Taylor, 1983; Brias, 1993). Sù dõng bµnh tr−íng ®¸y bÓ cã thÓ lµ hËu qu¶ cña qu¸ tr×nh ë phÝa bªn kia c¸c r×a BiÓn §«ng ViÖt nam. Huchon (1994) cho r»ng sù dõng chuyÓn tíi cña Ch©u óc ë m¸ng s©u Sunda x¶y ra vµo Mioxen gi÷a, trong khi ®ã Brias (1993) ®· liªn kÕt ®iÒu Êy víi sù kÕt thóc dÞch tr−ît ngang däc ®íi ®øt g·y S«ng Hång trong Mioxen gi÷a víi sù thay ®æi tr−êng ¸p lùc liªn quan víi sù va ch¹m cña lôc ®Þa Ên ®é víi lôc ®Þa Ch©u ¸.

BiÓn §«ng ViÖt nam më réng, mét sè c¸c bÓ ®· h×nh thµnh däc theo r×a t©y b¾c cña nã. Trong sè ®ã cã c¶ c¸c bÓ Cöa Ch©u Giang, Beibu Wan, Nam H¶i Nam vµ S«ng Hång. Cßn phÇn t©y nam cã c¸c bÓ Qu¶ng Ng·i, Phó Kh¸nh, Hoµng Sa, Cöu Long, Nam C«n S¬n, M· lai, Thæ chu, Phó Quèc... §¹i ®a sè c¸c bÓ nµy bao gåm hai ®¬n vÞ ®Þa tÇng kiÕn t¹o kh¸c biÖt nhau: c¸c ®¬n vÞ ®ång t¸ch gi·n vµ sau t¸ch gi·n c¸ch biÖt nhau bëi gi¸n ®o¹n lín tiªu biÓu cho pha tr«i d¹t cña BiÓn §«ng ViÖt nam. C¸c bÓ trÇm tÝch trªn c¸c r×a cña nã ®−îc lÊp ®Çy bëi c¸c trÇm tÝch ch©u thæ vµ biÓn më Oligoxen - Mioxen, cßn phÇn trung t©m cña nã lµ líp vá ®¹i d−¬ng míi (17-32 tr.n¨m). Phñ lªn toµn bé c¸c thµnh t¹o nµy lµ c¸c trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø.

Vi ®¹i d−¬ng trung t©m lµ phÇn s©u nhÊt, víi ®é s©u ®¸y biÓn 3.500 - 4.000 m. ë ®ã ph©n bè c¸c d·y nói ngÇm ®¸y biÓn víi bazan ®¹i d−¬ng tuæi 17- 32 triÖu n¨m, liªn quan víi qu¸ tr×nh t¸ch d·n cña BiÓn §«ng. C¸c vi lôc ®Þa sãt ngÇm d−íi biÓn bÞ t¸ch ®Èy ra xa khái c¸c trôc nµy nh− quÇn ®¶o Tr−êng Sa - Red Bank vµ quÇn ®¶o Hoµng Sa - Maccles. C¸c thµnh t¹o tr−íc Kainozoi rêi khái c¸c trôc t¸ch d·n vµ bÞ tr«i tíi c¸c ®íi r×a vµ ë ®ã ®−îc phñ bëi lo¹t c¸c trÇm tÝch ch©u thæ vµ biÓn më Oligoxen- Mioxen. C¸c mÆt c¾t trÇm tÝch nµy cïng víi c¸c bazan ®¹i d−¬ng chØ ra t¸ch gi·n ®¸y cùc ®¹i cña vi ®¹i d−¬ng BiÓn §«ng vµo Mioxen gi÷a. Suèt Plioxen - §Ö tø, biÓn §«ng thu hÑp dÇn cïng víi sù hót ch×m cña vá ®¹i d−¬ng däc theo m¸ng s©u T©y Manila vµ sù dÞch chuyÓn cña khèi Luson vÒ phÝa t©y do ho¹t ®éng kiÕn t¹o míi.

R×a ®«ng ®−îc ®Æc tr−ng bëi kiÓu héi tô tÝch cùc víi cung ®éng ®Êt nói löa §µi loan - Luson. ThÒm lôc ®Þa hÑp vµ dèc kÒ ngay m¸ng s©u ®¹i d−¬ng vµ kh«ng cã ch©n lôc ®Þa. PhÝa nam thuéc kiÓu r×a lôc ®Þa chuyÓn tiÕp tõ kiÓu tÝch cùc Palawan tíi kiÓu thô ®éng Natuna.

R×a lôc ®Þa §«ng D−¬ng ®−îc ®Æc tr−ng bëi kiÓu ph©n kú thô ®éng. ë ®©y cã c¶ thÒm, s−ên vµ ch©n lôc ®Þa. C¸c trÇm tÝch Oligoxen, Mioxen phñ trªn mãng kh«ng ®ång nhÊt kiÓu vá lôc ®Þa vµ chuyÓn tiÕp. C¸c bÓ §Ö tam nµy liªn quan víi c¸c nh¸nh t¸ch gi·n, kÐo t¸ch vµ o»n vâng cña biÓn §«ng h−íng vÒ ®Êt liÒn. Song do c¸c ho¹t ®éng t©n kiÕn t¹o T©y Th¸i B×nh D−¬ng, nªn mét sè n¬i phæ biÕn c¸c bazan olivin vµ bazan kiÒm.

Toµn thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam ®−îc phñ bëi líp trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø víi chiÒu dµy t¨ng dÇn vÒ phÝa ngoµi kh¬i vµ khu«n theo b×nh ®å cÊu tróc cña thÒm hiÖn t¹i. Sù ph¸t triÓn cña c¸c thµnh t¹o Plioxen vµ §Ö tø chÞu ¶nh h−ëng phÇn nµo cña c¸c yÕu tè ®íi bê. C¸c ®¬n vÞ thµnh hÖ cÊu tróc tr−íc Kainozoi bÞ ch×m dÇn tõ ®íi bê vµ chØ lé trªn mét vµi ®¶o v−ît trªn mùc biÓn. KÒ trªn c¸c ®¬n vÞ cÊu tróc nµy lµ c¸c bÓ trÇm tÝch §Ö tam vµ phñ chung lªn tÊt c¶ c¸c bÓ nµy lµ líp phñ trÇm tÝch thÒm lôc ®Þa Plioxen vµ §Ö tø. C¸c trÇm tÝch §Ö tam th−êng ph©n bè trong c¸c bÓ víi c¸c cÊu tróc riªng, ®éc lËp víi thÒm lôc ®Þa hiÖn t¹i. Nh−ng líp phñ thÒm Plioxen vµ §Ö Tø hoµn toµn më réng vµ liªn kÕt kh«ng chØ c¸c bÓ Kainozoi trªn thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam mµ cßn hoµ réng chung toµn khu vùc §«ng Nam ¸ vµ liªn th«ng víi Th¸i B×nh D−¬ng vµ Ên §é D−¬ng. Tuy nhiªn sù ph©n bè kh«ng gian vµ chiÒu dµy trÇm tÝch ë ngoµi kh¬i Ýt nhiÒu cã liªn quan víi c¸c ®iÒu kiÖn thuû ®éng lùc cña ®íi bê hiÖn t¹i. C¸c khu vùc cã ®íi bê huû ho¹i c¸c trÇm tÝch Plioxen vµ §Ö tø th−êng máng h¬n víi sù ph¸t triÓn cña c¸c trÇm tÝch liªn quan m«i tr−êng n−íc trong nh− c¸c trÇm tÝch mÞn, bïn-v«i vµ c¸c ¸m tiªu. Cßn c¸c khu vùc ®íi bê kÕt cÊu c¸c trÇm tÝch nµy th−êng dµy vµ chñ yÕu lµ c¸c trÇm tÝch vôn lôc nguyªn vµ sÐt, hiÕm cã bïn, v«i vµ ¸m tiªu v× th−êng lµ vïng n−íc ®ôc. Trong ph¹m vi thÒm lôc ®Þa ViÖt nam cã mét sè nÐt cña trÇm tÝch ®íi bê vµ biÓn n«ng ven bê ®Æc tr−ng cho ®éng th¸i khu vùc vµ h×nh thµnh líp phñ thÒm.

PhÇn thÒm lôc ®Þa B¾c bé (vÞnh B¾c bé) cã hµnh lang réng vµ tho¶i. §íi bê huû ho¹i ph¸t triÓn ë phÇn b¾c §å S¬n, n¬i ®ã c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch §Ö tam, ®Æc biÖt lµ Plioxen vµ §Ö tø máng, nªn c¸c thµnh t¹o tr−íc Kainozoi Ýt bÞ c¸c trÇm tÝch trÎ bao phñ. PhÇn thÒm nam §å S¬n lµ thÒm kÕt cÊu, ë ®ã mãng tr−íc Kainozoi bÞ bao phñ bëi c¸c trÇm tÝch Kainozoi dµy vµ rÊt dµy (5.000 - 14.000 m) ngay c¶ trong phÇn ®Êt liÒn. C¸c trÇm tÝch Plioxen §Ö tø còng rÊt dµy nhÊt lµ trung t©m vÞnh B¾c Bé, th−êng gÊp 2- 4 lÇn phÇn ®«ng b¾c §å S¬n.

PhÇn thÒm lôc ®Þa miÒn Trung cã hµnh lang hÑp vµ dèc. §íi bê −u thÕ lµ qu¸ tr×nh huû ho¹i v× vËy th−êng lé ra c¸c thµnh t¹o tr−íc Kainozoi. Ngoµi kh¬i c¸c trÇm tÝch Kainozoi cã chiÒu dµy t¨ng nhanh vµ cã c¸c bÓ trÇm tÝch §Ö tam nhá nh− phô bÓ HuÕ, Qu¶ng §µ, bÓ Phó Kh¸nh. Líp phñ thÒm Plioxen §Ö tø cã chiÒu dµy máng vÒ phÝa ®Êt liÒn vµ t¨ng nhanh vÒ phÝa ngoµi kh¬i. Mét sè n¬i thuéc ®íi ven bê vµ vïng thÒm n−íc n«ng cã c¸c diÖn ph©n bè bazan Plioxen §Ö tø.

PhÇn thÒm lôc ®Þa ®«ng Nam bé vµ Minh H¶i cã hµnh lang réng vµ tho¶i víi xu thÕ ph¸t triÓn cña ®éng th¸i kÕt cÊu. C¸c trÇm tÝch Kainozoi ph©n bè réng. C¸c bÓ trÇm tÝch §Ö tam cã diÖn réng vµ trÇm tÝch dµy. Líp phñ thÒm Plioxen vµ §Ö tø tr¶i réng liªn th«ng tíi Natuna vµ b¸n ®¶o M· lai. C¸c phøc hÖ x©m nhËp nói löa Mesozoi lé râ trªn ®Êt liÒn vµ c¸c ®¶o; nh−ng thÒm ®«ng nam mòi Cµ m©u qu¸ tr×nh kÕt cÊu thay thÕ qu¸ tr×nh huû ho¹i do vËy c¸c thµnh t¹o tr−íc Kainozoi bÞ phñ d−íi c¸c trÇm tÝch trÎ h¬n. C¸c trÇm tÝch Plioxen vµ §Ö tø kh¸ dµy víi nång ®é cacbonate thÊp h¬n c¸c vïng l©n cËn.

PhÇn thÒm lôc ®Þa t©y Nam bé cã hµnh lang réng vµ tho¶i nèi liÒn víi vÞnh Th¸i lan. Mét sè n¬i thuéc khu vùc hßn Ch«ng ®Õn Hµ Tiªn qu¸ tr×nh huû ho¹i −u thÕ nªn c¸c thµnh t¹o

Mesozoi vµ Paleozoi th−êng ®−îc lé râ, c¸c trÇm tÝch Plioxen vµ §Ö tø ®íi ven bê kh«ng dµy. Tuy vËy trong thêi kú §Ö tam qu¸ tr×nh sôt lón ®· h×nh thµnh hµng lo¹t c¸c bÓ trÇm tÝch nhá nh− c¸c bÓ Kampong Som, Khmer, Pattani, Chumphon, Nakhon vµ bÓ M· lai, Thæ Chu

HÇu hÕt c¸c l¸t c¾t ®Þa vËt lý chØ ra sù kh¸c nhau vÒ lÞch sö ph¸t triÓn cÊu tróc, kiÕn t¹o gi÷a Plioxen - §Ö tø vµ Oligoxen - Mioxen ®Æc biÖt lµ sau mÆt bÊt chØnh hîp 5,5 triÖu n¨m. Tr−íc Plioxen cÊu tróc cña thÒm lôc ®Þa ViÖt nam phô thuéc chñ yÕu vµo c¸c bÓ §Ö tam, nh−ng sau pha nghÞch ®¶o gÇn cuèi Mioxen, sù ph¸t triÓn cÊu tróc cña thÒm cã xu thÕ theo c¸c vïng chÝnh lµ vïng vÞnh B¾c bé, thÒm Trung bé vµ §«ng Nam bé vµ thÒm vÞnh Th¸i lan. HÇu hÕt c¸c ®øt g·y ph¸t sinh tõ mãng vµ trong c¸c bÓ §Ö tam th−êng kh«ng thÊy tiÕp tôc trong Plioxen vµ §Ö tø, trong khi ®ã h×nh thµnh mét sè nh÷ng nøt t¸ch, dÞch tr−ît, sËp lë vµ c¸c biÒu hiÖn nói löa, tho¸t khÝ vµ diapia.

2.2. H×nh th¸i cÊu tróc Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam

2.2.1. X¸c ®Þnh ranh giíi ®Þa tÇng Plioxen - §Ö tø:

TrÇm tÝch Plioxen - §Ö tø ph¸t triÓn réng kh¾p trªn thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. ViÖc x¸c ®Þnh ranh giíi ®Þa tÇng cña c¸c trÇm tÝch nµy rÊt phøc t¹p, ngay trªn ®Êt liÒn víi nguån tµi liÖu phong phó mµ còng cßn nhiÒu khã kh¨n v× vËy ®èi víi vïng thÒm lôc ®Þa réng lín, qu¸ tr×nh kh¶o s¸t ch−a nhiÒu th× c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc míi chØ lµ b−íc ®Çu. §Ó gãp phÇn lµm s¸ng tá vÊn ®Ò nµy, chóng t«i ®· tæng hîp sè tµi liÖu cæ sinh cña mét sè giÕng khoan trªn thÒm lôc ®Þa, ph©n tÝch ®Þa chÊn- ®Þa tÇng tµi liÖu ®Þa chÊn dÇu khÝ vµ ®Þa chÊn n«ng ph©n gi¶i cao, ®ång thêi cã sù ®èi s¸nh víi ranh giíi ®Þa tÇng trªn ®Êt liÒn.

a. §Æc ®iÓm cæ sinh trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø

Ph−¬ng ph¸p phæ biÕn x¸c ®Þnh ranh giíi ®Þa tÇng lµ cæ sinh, song do c¸c trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø kh«ng ph¶i lµ ®èi t−îng th¨m dß dÇu khÝ nªn c¸c giÕng khoan th−êng ph¸ mÉu qua c¸c trÇm tÝch nµy. Chóng t«i ®· ®· quan t©m tíi mét sè giÕng khoan cã lÊy mÉu ph©n tÝch ®Ó nghiªn cøu ®Þa tÇng

- TrÇm tÝch Pleixtoxen: Ph©n bè réng kh¾p thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam. Gåm chñ yÕu lµ c¸t mµu x¸m, vµng nh¹t; bét vµ sÐt xen kÏ mµu x¸m vµ n©u nh¹t, mÒm bë ch−a g¾n kÕt. Trong trÇm tÝch nµy chøa nhiÒu ho¸ ®¸ Foraminifera, Nannofossil vµ bµo tö phÊn.

Theo c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch trÇm tÝch tÇng mÆt ®¸y biÓn cã tuæi cæ nhÊt lµ Pleistoxen muén vµ trªn nã lµ Holoxen. Cßn trong lç khoan cßn gÆp c¸c tËp hîp vi cæ sinh tuæi Pleistoxen sím, gi÷a vµ muén. Tuy nhiªn cho ®Õn nay ch−a lËp ®−îc c¸c ho¸ ®¸ ®Þnh tuæi cã tÝnh thuyÕt phôc. Trong Nannoplanton c¸c ®¹i biÓu cã thÓ ®Þnh tuæi trÇm tÝch Pleistoxen muén lµ Geophyrocapra Oceanica Kampfner: QII-QIV, Ceratolithus Simplex Bukry: QIII-QIV, Helicosphaera Colombiana 3-QIV Cßn Holoxen cã c¸c ®¹i biÓu Helicosphaera Gartner: QI-QIV , H. Carteri (Wal.) Kampt: N1 2-QIV , Emiliania Huxleyi Hay&Moller: QIV. Hyalina Garder: QIV , Helicosphaera Wallichii: N2 RÊt tiÕc lµ ®Õn nay ch−a gÆp G.caribbeanica ë trong mÉu trÇm tÝch §Ö tø ViÖt nam

Nhãm ho¸ ®¸ Foraminifera gåm cã: Globorotalia truncatulinoides, Globigerinella calida, Pseudorotalia schroeteriana, Asterorotalia trispinosa, Ammonia beccari, Elphidium crispum, Textularia....Tuæi Pleixtoxen cña phøc hÖ Foraminifera dùa vµo sù cã mÆt cña Globorotalia truncatulinoides vµ Globigerinella calida trong ®íi N22. Trong c¸c trÇm tÝch Pleixtoxen ë thÒm

lôc ®Þa miÒn Trung vµ BÓ Nam C«n S¬n cã chøa phong phó ho¸ ®¸ Plankton Foraminifera vµ c¸c Foraminifera b¸m ®¸y nh−: Bolivina, Bulimina, Uvigerina, Nodosaria, Ammonia, Cibicides... §iÒu nµy cho phÐp x¸c ®Þnh trÇm tÝch nµy ®−îc thµnh t¹o ë m«i tr−êng biÓn n«ng, thÒm gi÷a-ngoµi ®Õn s−ên trªn. Cßn ë VÞnh B¾c Bé vµ BÓ Cöu Long, thµnh phÇn phøc hÖ Foraminifera trong trÇm tÝch Pleixtoxen chñ yÕu lµ nhãm b¸m ®¸y: Pseudorotalia, Asterorotalia,Textularia, Ammonia,..vµ Ýt Plankton, ®iÒu nµy cho thÊy trÇm tÝch ë nh÷ng vïng nµy ®−îc thµnh t¹o trong m«i tr−êng biÓn n«ng, thÒm trong.

Nhãm ho¸ ®¸ Nannofossil gÆp Ýt, chóng chøa Pseudoemiliana laculosa, Gephyrocapsa oceanica, Helicosphaera selli, t−¬ng øng víi ®íi NN19, tuæi Pleixtoxen.

Nhãm Bµo tö phÊn phong phó vµ ®a d¹ng chñ yÕu lµ: Liquidambar, Phyloclladus, Dacrydium...

Nh− vËy c¸c trÇm tÝch tuæi Pleixtoxen ®−îc x¸c ®Þnh bëi ®íi N22 cña Foraminifera plankton vµ ®íi NN19 cña Nannofossil. §¸y cña trÇm tÝch Pleixtoxen ®−îc x¸c ®Þnh ë khoan 119-CH-IX ë ®é s©u 650m vµ giÕng khoan 118-CVX-IX ë ®é s©u 840m bëi sù xuÊt hiÖn lÇn ®Çu cña c¸c ho¸ ®¸ ®íi N22 vµ ®íi NN19, còng nh− sù xuÊt hiÖn lÇn cuèi cña c¸c ho¸ ®¸ ®íi N21 vµ NN18 cña trÇm tÝch Plioxen. Nh− vËy tµi liÖu cæ sinh ®Ó x¸c ®Þnh ranh giíi ®¸y Pleixtoxen lµ rÊt h¹n chÕ. BiÖn ph¸p kh¾c phôc h¹n chÕ nµy lµ ph−¬ng ph¸p liªn kÕt víi tµi liÖu ®Þa chÊn biÓn n«ng mµ chóng t«i sÏ tr×nh bµy sau.

- TrÇm tÝch Plioxen: TrÇm tÝch Plioxen ë vÞnh B¾c Bé ®−îc gäi lµ HÖ tÇng VÜnh B¶o, ë thÒm lôc ®Þa MiÒn Trung vµ MiÒn Nam ®−îc gäi lµ HÖ tÇng BiÓn §«ng. Thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu lµ c¸t mµu x¸m, vµng nh¹t; xen kÏ cã bét sÐt kÕt , g¾n kÕt yÕu, ng©m trong n−íc ®Òu mÒm bë. Trong trÇm tÝch nµy chøa kho¸ng vËt glauconit vµ rÊt nhiÒu ho¸ ®¸ Foraminifera, Nannofossil, bµo tö phÊn hoa.

obliquiloculata, Globoquadrina altispira, Globigerinoides

Nhãm ho¸ ®¸ Foraminifera bao gåm: Globorotalia tosaensis, Grt. margaritae, extremus, Pulleniatina Sphaeroidinella dehiscens, Hastigerina aequilateralis...Tuæi cña phøc hÖ dùa vµo sù cã mÆt cña Globoquadrina altispira- Sphaeroidinella dehiscens, t−¬ng øng ®íi N19; Globigerinoides extremus, Globorotalia margaritae, t−¬ng øng ®íi N19-20 vµ Globorotalia tosaensis, Pulleniatina obliquioculata, t−¬ng øng ®íi N21.

Nhãm ho¸ ®¸ Nannofossil ®Æc tr−ng bëi Discoaster brouweri, D. pentaradiatus, D. surculus, D. tamalis, Coccolithus pliopelagicus, Helicosphaera kamtneri. C¸c ho¸ ®¸ nµy thuéc ®íi N13-N18 tuæi Plioxen.

Nhãm ho¸ ®¸ bµo tö phÊn ®Æc tr−ng: Dacrydium, Pinus, Florschuetzia meridionalis, F. levipoli, Chenopodium, Liquidambar, Podocarpus imbricatus còng cho tuæi Plioxen.

Ranh giíi trªn cña Plioxen ®−îc x¸c ®Þnh bëi sù diÖt chñng cña Globorotalia tosaensis (N21) vµ Discoaster brouweri (NN18), còng nh− sù xuÊt hiÖn cña Globorotalia truncatulinoides (N22) vµ Pseudoemiliana lacunosa, Gephyrocapsa oceanica (NN19). Ranh giíi d−íi cña Plioxen ®−îc x¸c ®Þnh bëi sù xuÊt hiÖn lÇn ®Çu cña Globorotalia margaritae,

Globigerinoides extremus (N19) vµ sù kÕt thóc cña Discoaster quinqueramus (NN11), D. berggerii (NN11), Globorotalia pleisiotumida, globigerina nepenthes (N17).

C¸c trÇm tÝch Plioxen ë VÞnh B¾c Bé vµ BÓ Cöu Long chøa chñ yÕu lµ Foraminifera b¸m ®¸y: Pseudorotalia schroteriana, Asterorotalia trispinosa, Operculina, Quinqueloculina, Amphistegina, Textularia,Ammonia vµ rÊt Ýt Plankton Foraminifera ®Æc tr−ng cho m«i tr−êng biÓn n«ng, thÒm trong. C¸c trÇm tÝch Plioxen ë biÓn MiÒn Trung vµ bÓ Nam C«n S¬n, thµnh phÇn Plankton Foraminifera chiÕm chñ yÕu, nhãm b¸m ®¸y gåm c¸c d¹ng Uvigerina, Bolivina, Bulimina, Nodosaria, Cibicides, Gyroidina...®Æc tr−ng cho m«i tr−êng biÓn n«ng gi÷a-ngoµi thÒm, cã n¬i trong m«i tr−êng s−ên trªn. C¸c ®Æc tr−ng Foraminifera, Nannofossil vµ bµo tö phÊn cho tõng giÕng khoan ®−îc tæng hîp ë Phô lôc 1

2. §Æc ®iÓm ranh giíi ®Þa chÊt theo ®Þa chÊn - ®Þa tÇng

Bªn c¹nh h¹n chÕ vÒ ph©n bè mÉu t¹i tõng giÕng khoan, tµi liÖu cæ sinh cßn cã nh÷ng h¹n chÕ do ph©n bè theo diÖn kh«ng ®ång ®Òu, v× vËy, ®Ó x¸c ®Þnh ranh giíi ®Þa tÇng cÇn sö dông tµi liÖu ®Þa chÊn vµ ®Þa vËt lý giÕng khoan. C¸c ranh giíi bÊt chØnh hîp nµy th−êng ®ång nhÊt víi sù thay ®æi th¹ch häc nªn trªn cã thÓ ph¸t hiÖn trªn tµi liÖu §VLGK. C¸c tËp ®Þa chÊn ®−îc ph©n chia tØ mØ dùa trªn c¸c ®Æc ®iÓm kÕt thóc ph¶n x¹ nh− g¸ ®¸y, phñ ®¸y, chèng nãc. §é d©ng mùc n−íc biÓn t−¬ng ®èi trong mét tËp ®−îc x¸c ®Þnh b»ng biªn ®é n©ng cña tÝnh tõ ph¶n x¹ g¸ ®¸y thÊp nhÊt cho tíi ph¶n x¹ cao nhÊt trong tËp. §é h¹ mùc n−íc biÓn ®−îc tÝnh tõ ®Ønh tËp d−íi cho tíi g¸ ®¸y ®Çu tiªn cña tËp tiÕp theo.

C¸c dÊu hiÖu ®Ó x¸c ®Þnh c¸c mÆt ranh giíi ph¶n x¹ sãng ®Þa chÊn gåm : - Ranh giíi g©y nªn do thay ®æi thµnh phÇn th¹ch häc vµ ®é g¾n kÕt. Tin cËy nhÊt lµ c¸c mÆt ph¶n x¹ do cã c¸c líp vá phong ho¸ t¹o vµo thêi gian biÓn lïi . Ngoµi ra cßn cã c¸c líp bïn v«i, ®¸ v«i t¹o kú biÓn tiÕn ®¹t ®Ønh cao nhÊt.

- Ranh giíi låi lâm, ghå ghÒ liªn quan tíi qu¸ tr×nh bµo mßn x©m thùc bÒ mÆt c¸c líp trÇm tÝch vµ c¸c lo¹i ®¸ magma, biÕn chÊt. Lo¹i nµy kh¸ phæ biÕn ë ®íi biÓn ven bê 0-50m n−íc miÒn Trung, Qu¶ng Ninh, Hµ Tiªn- R¹ch Gi¸.

- Ranh giíi kiÓu tùa ®¸y, chèng nãc gi¸n ®o¹n trÇm tÝch hoÆc bµo mßn. C¸c ranh giíi nµy cã mÆt ë r×a thÒm lôc ®Þa ®é s©u 100-300m n−íc

- Ranh giíi kiÓu v¸t nhän-c¾t côt lµ kÕt qu¶ cña gi¸n ®o¹n vµ bµo mßn trÇm tÝch trong giai ®o¹n ng¾n hoÆc lµ cã sù tr−ît lë do ®øt g·y g©y nªn th−êng ®i song song víi kiÓu trªn gÆp nhiÒu ë vïng n−íc 0-20m; 90-200m.

- Ranh giíi bÊt chØnh hîp gãc kiÕn t¹o nh− ë vÞnh B¾c Bé, ®¶o B¹ch Long VÜ C¸c ranh giíi do bµo mßn vµ vá phong ho¸ t¹o nªn khi mùc n−íc biÓn lïi xa ngoµi thÒm lôc ®Þa cã ý nghÜa quan träng trong viÖc ph©n chia vµ so s¸nh ®Þa tÇng Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ®Æc biÖt lµ ë c¸c bån tròng tr−íc ch©u thæ S«ng Hång, §µ R»ng, Cöu Long. C¸c ranh giíi nµy th−êng dÔ bÞ ph¸ huû do ho¹t ®éng cña s«ng cæ, tuy nhiªn ë nhiÒu n¬i nã cßn gi÷ ®−îc gióp ta liªn kÕt ®−îc chóng víi nhau.

Qua ph©n tÝch c¸c b¨ng ®Þa chÊn thÊy trÇm tÝch biÓn tiÕn thÓ hiÖn kh¸ tèt trong mÆt c¾t vµ phñ gÇn nh− toµn bé diÖn tÝch thÒm lôc ®Þa. Trªn mÆt c¾t phÇn biÓn lïi cã thÓ chia trÇm tÝch ch©u thæ, aluvi (lßng s«ng vµ b·i båi), hå, ®Çm lÇy vµ biÓn n«ng.

H×nh ¶nh c¸c mÆt ranh giíi trong trÇm tÝch §Ö tø vµ kÕt qu¶ so s¸nh l¸t c¾t ®Þa chÊn n«ng víi ®Þa chÊn dÇu khÝ ®−îc minh ho¹ trªn h×nh 2.1 vµ 2.2

So s¸nh víi ®−êng cong mùc n−íc biÓn cña khu vùc cã thÓ ®Þnh tuæi cho c¸c tËp trÇm tÝch ®· x¸c ®Þnh. KÕt qu¶ ph©n tÝch mÆt c¾t ®Þa chÊn cho phÐp ®−a ra ®−êng cong thay ®æi mùc n−íc biÓn t−¬ng ®èi

ViÖc x©y dùng c¸c s¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Plioxen, ®¸y Pleixtoxen vµ ®¼ng dµy ®−îc tiÕn hµnh dùa trªn c¬ së ph©n tÝch l¸t c¾t ®Þa chÊn vµ liªn kÕt víi c¸c giÕng khoan ®· x¸c ®Þnh ®−îc ranh giíi ®Þa tÇng. C¸c s¬ ®å ®¼ng s©u vµ ®¼ng dµy ®−îc sè ho¸ th«ng qua phÇn mÒm AutoCad vµ phÇn mÒm ZmapPlus 3.0.

2.2.2. H×nh th¸i cÊu tróc ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam 2.2.2.1. H×nh th¸i cÊu tróc ®Þa chÊt Plioxen MÆt bÊt chØnh hîp phñ lªn c¸c trÇm tÝch Mioxen vµ cæ h¬n lµ tÇng ®¸nh dÊu kho¶ng 5,5 triÖu n¨m cã ®Æc tr−ng nh− mét bÒ mÆt cÊu tróc riªng biÖt mang tÝnh khu vùc. BÊt chØnh hîp c¾t côt s©u trong c¸c gê n©ng nghÞch ®¶o cuèi Mioxen cã thÓ quan s¸t ®−îc trong nhiÒu khu vùc kh¸c nhau cña thÒm lôc ®Þa nh− gê n©ng ngoµi kh¬i Trung bé (®Þa luü Tri t«n), gê n©ng C«n s¬n, Natuna... §©y lµ mét ranh giíi ph©n tËp ph¸t triÓn réng th−êng ®−îc ®Æc tr−ng bëi c¸c vÕt c¾t côt cña c¸c tËp trÇm tÝch n»m d−íi vµ tËp trÇm tÝch biÓn tiÕn m¹nh, ®ång ®Òu phñ lªn trªn. Ranh giíi nµy phæ biÕn kh«ng chØ trªn toµn thÒm mµ cßn lÊn kh¸ s©u vµo trong ®Êt liÒn thuéc c¸c ®ång b»ng lín vµ nhiÒu vïng ven biÓn ViÖt nam hiÖn nay.

Tõ Plioxen trë ®i, thÒm lôc ®Þa ®−îc ®Æc tr−ng bëi møc ®é l¾ng ®äng trÇm tÝch ngµy cµng t¨ng vµ ®Æc biÖt lµ c¸c khu vùc B¾c bé, bÓ Phó kh¸nh vµ Nam C«n s¬n. C¸c trÇm tÝch Plioxen phñ chêm lªn toµn bé c¸c cÊu t¹o n©ng ®Þa ph−¬ng ®−îc h×nh thµnh vµo cuèi Mioxen vµ lÊn s©u vµo trong ®Êt liÒn cña c¸c ®ång b»ng s«ng Hång, s«ng Cöu long vµ S«ng M·. C¸c trÇm tÝch th−êng rÊt dµy trong phÇn trung t©m cña c¸c tròng nµy. Trong ®ã phÇn trung t©m BiÓn §«ng ngoµi kh¬i Phó kh¸nh däc theo kinh tuyÕn 1090 lµ s©u nhÊt trªn 4 km víi trÇm tÝch Plioxen chç dµy nhÊt gÇn ®¹t tíi 3500m. TiÕp sau ®ã lµ khu vùc bÓ Nam C«n s¬n víi ®é s©u xÊp xØ 4 km víi trÇm tÝch Plioxen chç dµy nhÊt gÇn ®¹t ®−îc 3000 m. Khu vùc vÞnh B¾c Bé cã ®é s©u gÇn 4 km víi chiÒu dµy trÇm tÝch Plioxen chç dµy nhÊt còng chØ kho¶ng 2500m. So víi tròng §Ö tam cã tr−íc, h×nh d¸ng cña bÒ mÆt cÊu tróc ®¸y Plioxen ®¬n gi¶n h¬n, víi c¸c s−ên dèc tho¶i h¬n. Tuy vËy, trong Plioxen l¹i ph¸t triÓn c¸c cÊu tróc diapia bïn, chñ yÕu ë vïng T©y Nam ®¶o H¶i nam, d¹ng 4 phÝa bao nhÊn ch×m. Khu vùc vÞnh Th¸i lan lµ n«ng h¬n c¶, n¬i s©u nhÊt còng chØ kho¶ng 1,5 km víi chiÒu dµy trÇm tÝch d−íi 1000 m. PhÇn lín c¸c ®¬n vÞ cÊu tróc cã d¹ng lßng ch¶o lín, ®¬n gi¶n h¬n c¸c bÓ §Ö tam tr−íc ®ã vµ bªn trong c¸c bån nµy hÇu nh− kh«ng cã c¸c ®øt g·y lín vµ ®øt gÉy s©u, trõ c¸c sËp lë gÇn c¸c ®−êng ®øt g·y kh©u ven cña r×a c¸c bån lßng ch¶o nh− ®øt g·y kinh tuyÕn trong vÞnh B¾c Bé, ®øt g·y kinh tuyÕn 1090, ®øt g·y ¸ kinh tuyÕn khu vùc T©y bÓ Nam C«n s¬n vµ mét sè ®øt g·y nhá kh¸c thuéc khu vùc T− chÝnh. C¸c khu vùc cã biÓu hiÖn cña c¸c ®øt g·y trÎ t¹o sù thay ®æi nhanh ®é dµy trÇm tÝch vµ ë ®ã còng cã thÓ h×nh thµnh c¸c ®Þa hµo tho¶i hay thung lòng ®¸y biÓn däc theo c¸c ®øt g·y kinh tuyÕn 109, nam B¹ch Long VÜ. Trªn s¬ ®å ®¼ng dµy Plioxen (h×nh 2.?) cho thÊy khu vùc cã biÓu hiÖn ®øt g·y c¸c ®−êng ®ång møc th−êng sÝt nhau. Nh÷ng khu vùc chiÒu dµy trÇm tÝch Plioxen ®¹t trªn 2500m cã thÓ h×nh thµnh c¸c yÕu tè thuËn lîi cho c¸c bÉy chøa dÇu khÝ. Mét sè c¸c ho¹t ®éng nói löa bazan, c¸c qu¸ tr×nh tho¸t khÝ vµ c¸c cÊu tróc diapia còng lµm thay ®æi vµ phøc t¹p b×nh ®å cÊu

tróc ®¸y Plioxen. C¸c cÊu tróc diapia ph¸t triÓn nhÊt lµ c¸c khu vùc T©y nam ®¶o H¶i Nam, trong khi ®ã phÇn ngoµi kh¬i thÒm lôc ®Þa Qu¶ng §µ vµ Phó kh¸nh c¸c hiÖn t−îng tho¸t khÝ qua c¸c trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø l¹i phæ biÕn; cßn khu vùc ngoµi kh¬i B×nh TrÞ Thiªn (l« 112,113), vïng ®¶o cï lao Chµm chñ yÕu lµ c¸c ho¹t ®éng nói löa.

S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Plioxen vµ s¬ ®å ®¼ng dµy trÇm tÝch Plioxen ®−îc tr×nh bµy trªn h×nh 2.3 vµ 2.5

2.2.2.2. H×nh th¸i cÊu tróc ®Þa chÊt §Ö tø

a. H×nh th¸i cÊu tróc ®Þa chÊt Pleixtoxen

BÒ mÆt gÇn ®¸y Pleixtoxen kÒ ¸p ®¸y (downlap) xuèng c¸c trÇm tÝch Plioxen ë phÇn d−íi t¹o thµnh mét tÇng ®¸nh dÊu bÊt chØnh hîp ph©n biÖt gi÷a c¸c tËp trÇm tÝch Plioxen vµ §Ö tø. H×nh d¸ng bÒ mÆt ®¸y Pleixtoxen cã vÎ kÕ thõa bÒ mÆt ®¸y Plioxen nh−ng møc ®é ®¬n gi¶n h¬n vµ cã n¬i kh«ng cßn thÓ hiÖn ®−îc râ c¸c cÊu tróc bån tròng lßng ch¶o hay c¸c ®Þa hµo nh− ë vÞnh Th¸i lan. C¸c tròng kh¸c cßn l¹i nh− ë khu vùc bÓ Phó kh¸nh, T− chÝnh vµ vÞnh B¾c Bé, còng n«ng vµ tho¶i h¬n. NhiÒu khu vùc trong Plioxen cßn cã tÝch tô trÇm tÝch ®¸ng kÓ, nh−ng ®Õn Pleixtoxen ®é dµy trÇm tÝch gi¶m ®i râ rÖt vµ xu thÕ n©ng dÇn nh− c¸c khèi Tr−êng Sa vµ Hoµng Sa. H×nh d¸ng cña bÒ mÆt ®¸y nµy rÊt ®¬n gi¶n, víi c¸c s−ên dèc h¬i tho¶i. C¸c bån Pleixtoxen cã ®é s©u lín nh− Phó kh¸nh víi ®¸y s©u cùc ®¹i kho¶ng 2,5km vµ cã d¸ng nh− thung lòng lßng ch¶o ngÇm hÑp däc theo kinh tuyÕn 1090, vµ chiÒu dµy lín nhÊt cña trÇm tÝch Pleixtoxen trong trung t©m còng chØ ®¹t ®−îc kh«ng qu¸ 1.500m. R×a T©y T− chÝnh, §«ng bÓ Nam C«n s¬n còng h×nh thµnh mét thung lòng lßng ch¶o ¸ kinh tuyÕn vµ c¸c tròng nhá ph−¬ng §«ng B¾c - T©y Nam t¹i mót cña trôc trung t©m biÓn §«ng. Thung lòng nµy cã ®é s©u kho¶ng 1.5 km víi chiÒu dµy trÇm tÝch §Ö tø kh«ng v−ît qu¸ 1200m. Riªng khu vùc vÞnh B¾c Bé cã ®Æc tr−ng cña lßng ch¶o lín h¬n c¶, ph¸t triÓn xuèng nam ®¶o H¶i Nam. T¹i ®©y ®¸y s©u nhÊt cña Pleixtoxen lªn tíi 1.6 km vµ chiÒu dµy trÇm tÝch §Ö Tø kho¶ng 800 - 1400m (h×nh 2.10, 2.11). Tèc ®é sôt lón trong Pleixtoxen ë khu vùc vÞnh Th¸i Lan, còng nh− Tr−êng Sa vµ Hoµng Sa, lµ kh«ng ®¸ng kÓ víi chiÒu dµy trÇm tÝch §Ö tø th−êng kh«ng v−ît qu¸ 100 - 200 m. Mét sè n¬i c¸c dÊu hiÖu cña c¸c ho¹t ®éng nói löa vµ c¸c diapia chØ thÓ hiÖn rÊt yÕu vµ khã thÓ hiÖn ®−îc trªn c¸c b¶n ®å cÊu tróc.

b. H×nh th¸i cÊu tróc ®Þa chÊt Holoxen §Æc ®iÓm cÊu tróc Holoxen tr×nh bµy trong phÇn nµy chñ yÕu ®−îc tæng hîp tõ c¸c nguån v¨n liÖu kh¸c nhau vµ tõ suy luËn ®Þa chÊt th«ng qua ®Æc tr−ng cÊu tróc Pleixtoxen. Cã thÓ thÊy râ c¸c mÆt c¾t trÇm tÝch, ®Þa vËt lý chØ ra b×nh ®å cÊu tróc cña thÒm lôc ®Þa ViÖt nam trong Holoxen c¬ b¶n kÕ thõa tõ Pleixtoxen. HÇu hÕt c¸c nhÞp trÇm tÝch trªn c¸c ®¶o quan s¸t ®−îc cã sù chuyÓn tiÕp tõ tõ gi÷a Pleixtoxen vµ Holoxen sím lµ nhÞp c¬ së ph¶n ¶nh mét chu kú thay ®æi mùc biÓn vµ mùc biÓn dõng cao th−êng vµo cuèi Pleixtoxen ®Çu Holoxen. BiÓn rót vµ dõng l¹i t¹i møc thÊp vµo cuèi Holoxen sím vµ ®Çu Holoxen gi÷a. TiÕp sau ®ã lµ chu kú thay ®æi mùc biÓn trong Holoxen gi÷a víi 2 pha biÕn ®æi. Trong Holoxen muén thÓ hiÖn 3 pha biÕn ®æi mùc biÓn vµ thÓ hiÖn rÊt râ trªn c¸c bËc thÒm cña h©ï hÕt c¸c ®¶o ngoµi kh¬i còng nh− c¸c ngÊn n−íc trªn c¸c vïng ph©n bè c¸c ®¸ cacbonat vïng ven biÓn. Tuy vËy vÒ cÊu tróc trong Holoxen cã thÓ ph©n thµnh c¸c d¹ng cÊu tróc h×nh th¸i nh− sau:

ThÒm lôc ®Þa vÞnh B¾c Bé víi hai d¹ng cÊu tróc kh¸c nhau: vïng thÒm vòng vÞnh huû ho¹i (destructive) vµ vïng thÒm kÕt cÊu (constructive). Vïng thÒm H¶i Phßng, Qu¶ng Ninh (B¾c vµ

§«ng b¾c vÞnh B¾c Bé) ®−îc ®Æc tr−ng bëi kiÓu huû ho¹i −u thÕ, ë ®ã c¸c trÇm tÝch Holoxen máng vµ kh¸ mÞn hµm l−îng cacbonat cao vµ xu thÕ biÓn tiÕn m¹nh h¬n. Vïng thÒm thuéc trung t©m vÞnh B¾c Bé biÓu thÞ sù −u thÕ cña kiÓu thÒm kÕt cÊu hay båi tô víi chiÒu dµy trÇm tÝch Holoxen lín xu thÕ biÓn lïi hay lÊn biÓn m¹nh.

ThÒm lôc ®Þa B¾c Trung Bé võa chÞu ¶nh h−ëng cña kiÓu kÕt cÊu ë phÝa b¾c vµ kiÓu huû ho¹i ë phÝa nam; ®ång thêi còng chÞu ¶nh h−ëng cña c¸c ho¹t ®éng macma kiÕn t¹o trong Holoxen.

Vïng quÇn ®¶o Hoµng Sa cã sù ph¸t triÓn cña c¸c r¹n san h« trªn mãng cña vi lôc ®Þa cæ. C¸c ¸m tiªu san h« nµy ®· ®−îc h×nh thµnh tõ Pleixtoxen vµ trong chu kú thay ®æi mùc biÓn Pleixtoxen muén - Holoxen sím ®· h×nh thµnh c¸c ®¶o næi. Trong Holoxen còng thÓ hiÖn ba chu kú tÝch tô liªn quan víi sù biÕn ®æi mùc biÓn toµn cÇu trong Holoxen.

ThÒm lôc ®Þa Nam Trung Bé víi sù −u thÕ cña qu¸ tr×nh huû ho¹i, ®ång thêi ¶nh h−ëng râ cña c¸c ho¹t ®éng ®øt g·y kinh truyÕn 1090 vµ c¸c ho¹t ®éng macma, ®éng ®Êt trong Holoxen däc theo ®øt g·y nµy. Do ®ã ®Æc tÝnh thÒm cã ®é dèc nghiªng nhanh vÒ phÝa biÓn s©u. §©y lµ vïng thÒm më ®Æc tr−ng víi tÝnh huû ho¹i −u thÕ.

Vïng quÇn ®¶o Tr−êng Sa ®−îc ph¸t triÓn trªn mãng mét phÇn lµ cÊu tróc cña lôc ®Þa (vi lôc ®Þa) vµ c¶ mãng bazan. Song cÊu tróc Holoxen hÇu nh− ph¸t triÓn trªn nÒn c¸c r¹n san h« bÞ mµi mßn víi c¸c b·i triÒu réng. Còng t−¬ng tù nh− Hoµng Sa, cÊu tróc tÇng trÇm tÝch gåm c¸c tËp vôn tÝch vµ bïn thuéc s¶n phÈm cña c¸c r¹n san h« bÞ ph¸ huû chiÕm −u thÕ vµ ®−îc thÓ hiÖn ë møc biÕn ®æi thÒm biÓn trong Holoxen cã vÞ trÝ thÊp nhÊt. PhÇn næi cña quÇn ®¶o Tr−êng Sa tån t¹i 3 mùc ®Þa h×nh t−¬ng ®−¬ng 3 bËc thÒm tÝch tô biÓn tõ Holoxen gi÷a ®Õn Holoxen muén (NguyÔn ThÕ TiÖp, 1996). PhÇn hµnh lang d−íi n−íc bao quanh c¸c ®¶o nµy, réng gÊp tr¨m lÇn ®¶o næi, lµ c¸c b·i triÒu. C¸c b·i triÒu nµy th−êng tÝch tô c¸c vËt liÖu vôn th« vµ hÇu nh− kh«ng cã bïn.

ThÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé mét mÆt chÞu ¶nh h−ëng cña thÒm huû ho¹i ë phÇn phÝa b¾c, mÆt kh¸c l¹i cã kiÓu kÕt cÊu ®−îc −u thÕ ë phÇn nam. C¸c trÇm tÝch Holoxen phñ bÊt chØnh hîp lªn trªn c¸c trÇm tÝch Pleixtoxen thÓ hiÖn pha biÓn tiÕn ®Çu Holoxen. PhÇn chñ yÕu cña trÇm tÝch lµ vËt liÖu lôc nguyªn vôn mÞn nh− c¸t h¹t nhá ®Õn mÞn, vµ bïn, sÐt mµu x¸m, x¸m vµng. ThÒm cã ®Æc tÝnh ®Þa h×nh tho¶i.

ThÒm lôc ®Þa T©y Nam thuéc phÇn §«ng cña vÞnh Th¸i lan võa chÞu ¶nh h−ëng cña c¸c qu¸ tr×nh kÕt cÊu ë phÇn phÝa §«ng vµ cã sù −u thÕ cña c¸c qu¸ tr×nh huû ho¹i thuéc phÇn thÒm R¹ch gi¸ - Phó quèc. C¸c trÇm tÝch vôn th« chØ h¹n chÕ ven c¸c ®¶o, cßn l¹i phÇn lín lµ c¸c trÇm tÝch vôn mÞn, ph©n bè réng r·i, thÓ hiÖn qu¸ tr×nh biÓn tiÕn, ®Ó l¹i dÊu vÕt c¸c dßng s«ng cæ d−íi ®¸y biÓn (TrÞnh ThÕ HiÕu, 1996).

VÒ vÊn ®Ò kiÕn t¹o cã thÓ thÊy ®øt g·y kinh tuyÕn 1090 cã ý nghÜa quan träng ®èi víi toµn bé lÞch sö ph¸t triÓn ®Þa chÊt cña thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam, trong ®ã cã c¶ giai ®o¹n Plioxen - §Ö tø. ChÝnh ®øt g·y nµy ®· quyÕt ®Þnh ®Æc tr−ng cÊu tróc ®Þa chÊt phÇn n«ng cña thÒm lôc ®Þa miÒn Trung. MËt ®é ®øt g·y còng chøng tá vµo thêi kú Plioxen - §Ö tø ho¹t ®éng kiÕn t¹o cña bÓ Nam C«n s¬n lµ m¹nh mÏ nhÊt trªn toµn thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. C¸c ®øt g·y nhá r¶i r¸c t¹i c¸c n¬i kh¸c vÒ c¬ b¶n kh«ng lµm thay ®æi b×nh diÖn cÊu tróc ®Þa chÊt Plioxen - §Ö tø t¹i c¸c khu vùc nµy.

S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Pleistoxen vµ s¬ ®å ®¼ng dµy trÇm tÝch §Ö tø ®−îc tr×nh bµy trªn h×nh 2.4 vµ 2.6

2.2.3. C¸c ®íi cÊu tróc Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam §Æc ®iÓm chung cña cÊu tróc ®¸y Plioxen vµ Pleixtoxen lµ s©u dÇn tõ bê ra ngoµi thÒm lôc ®Þa víi gãc nghiªng nhá. Riªng khu vùc miÒn Trung ®Þa h×nh ®¸y biÓn còng nh− c¸c mÆt ranh giíi nãi trªn cã gãc nghiªng t−¬ng ®èi lín. C¨n cø vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm chung ®Ó chia cÊu tróc Plioxen - §Ö tø trªn thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam ra thµnh c¸c ®íi kh¸c nhau.

1. ThÒm lôc ®Þa VÞnh B¾c bé :

ë BÓ S«ng Hång cÊu tróc Plioxen - §Ö tø mang tÝnh kÕ thõa cÊu tróc cña c¸c tÇng Neogen vµ Paleogen rÊt râ nÐt. Tµi liÖu ®Þa chÊn cho thÊy ®é s©u cña c¸c mÆt ph¶n x¹ tõ mét vµi tr¨m mÐt ë vïng ven r×a cho ®Õn 1600m ®èi víi ®¸y Pleixtoxen vµ 4000m ®èi víi ®¸y Plioxen ë trung t©m bÓ. Nh− vËy ®¼ng dµy cña c¸c tËp trÇm tÝch Plioxen vµ Pleixtoxen còng sÏ t−¬ng øng cì vµi chôc mÐt ®Õn 1600 - 2600 m. §©y chÝnh lµ d¹ng ®iÓn h×nh cña bÓ trÇm tÝch §Ö tø ph¸t triÓn kÕ thõa trªn bÓ trÇm tÝch §Ö tam. §iÒu nµy chøng tá qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c bÓ trÇm tÝch nãi trªn liªn quan chÆt chÏ víi nhau trong mét chu kú sôt lón kiÕn t¹o thèng nhÊt. Còng do vËy chóng sÏ cã nhiÒu ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt gièng nhau. Trong nÒn cÊu tróc §Ö tø chung cã thÓ thÊy mét sè tròng hoÆc nÕp låi §Ö tø ®Þa ph−¬ng nh− ë s¬ ®å ®¼ng s©u vµ ®¼ng dµy tØ lÖ 1/200.000, l« 106, VÞnh B¾c Bé (h×nh 13,14,15,16). C¸c nÕp låi trung t©m l« 106 gÇn c¸c giÕng khoan 103T-G-1X vµ 107-PA-1X thÓ hiÖn trªn c¸c s¬ ®å cÊu tróc Plioxen lµ c¸c nÕp låi kÕ thõa cÊu tróc cña mãng tr−íc §Ö tam trong khu vùc. Trªn s¬ ®å cÊu tróc Pleixtoxen cã thÓ thÊy râ sù cã mÆt cña c¸c bån tròng ®Þa ph−¬ng ë khu vùc gÇn c¸c giÕng khoan 103T-G-1X vµ 102-CQ-1X. §íi n©ng nghÞch ®¶o B¹ch Long VÜ thÓ hiÖn kh¸ râ nÐt trªn b×nh ®å cÊu tróc Plioxen - §Ö tø l« 106. Cã thÓ nãi qu¸ tr×nh nghÞch ®¶o x¶y ra cho tíi tËn cuèi Plioxen. B»ng chøng lµ ®¸y Plioxen kÒ ¸p vµo ®íi n©ng nµy (h×nh 12), cßn b¶n th©n tÇng trÇm tÝch th× rÊt máng ( h×nh 2.13). Vµo ®Õn §Ö tø ®íi n©ng nµy vÉn gi÷ ë møc cao lµm cho ngay trÇm tÝch §Ö tø khu vùc nµy còng rÊt máng (h×nh 2.15) Khu vùc Qu¶ng Ng·i vµ T©y Hoµng Sa cã mét côm bÓ trÇm tÝch §Ö tam. C¸c trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø ë ®©y kh«ng dµy. Cã thÓ nãi thÒm cæ ë ®©y cã ®é dèc tho¶i, nguån trÇm tÝch chñ yÕu ®æ xuèng s−ên thÒm miÒn Trung, lµm cho bÒ dµy trÇm tÝch ë ®©y t¨ng lªn nhanh chãng. Ranh giíi ®¸y Plioxen cã xu thÕ cÊu tróc t−¬ng ®èi phï hîp víi cÊu tróc c¸c trÇm tÝch Neogen. Khu vùc ®íi n©ng Tri T«n, gÇn c¸c giÕng khoan 118-CVX vµ 119-CH, thÓ hiÖn râ sù n©ng lªn vµ máng ®i cña c¸c thµnh t¹o Plioxen. PhÝa Nam ®Þa hµo Qu¶ng Ng·i cã dÊu hiÖu tån t¹i mét bån tròng ®Þa ph−¬ng. Ra ®Õn khu vùc T©y Hoµng Sa c¶ Plioxen vµ §Ö tø ®Òu máng ®i do kÕ thõa ®Æc ®iÓm cÊu tróc cña ®íi n©ng tr−íc §Ö tam ë ®©y. Trªn nÒn n©ng nãi chung cã thÓ thÊy mét sè biÓu hiÖn cÊu tróc ®Þa ph−¬ng mµ ë tØ lÖ 1/1.000.000 chóng kh«ng ®−îc râ l¾m.

1. ThÒm lôc ®Þa miÒn Trung: Khu vùc nµy cã ®Æc ®iÓm lµ ®øt g·y kinh tuyÕn 109o ho¹t ®éng kh¸ m¹nh mÏ tr−íc ®ã t¹o nªn mét s−ên dèc, cã ¶nh h−ëng quan träng ®Õn m«i tr−êng l¾ng ®äng trÇm tÝch vµ h×nh th¸i cÊu tróc Plioxen-§Ö tø. Ra ngoµi ®øt g·y nµy ®é s©u quan s¸t ®−îc cña c¸c mÆt ph¶n x¹ ®¸y Pleixtoxen vµ Plioxen cì 2300m ®Õn 4200m. Ra xa h¬n ë trung t©m bÓ trÇm tÝch Phó Kh¸nh cã kh¶ n¨ng c¸c ranh giíi nµy cßn s©u h¬n n÷a. Trªn s¬ ®å cÊu tróc cña Plioxen chiÒu dµy trÇm tÝch t¨ng dÇn vÒ phÝa §«ng, nh−ng trªn s¬ ®å ®¼ng dµy §Ö Tø cã thÓ thÊy râ tËp thÊu kÝnh trÇm

tÝch lÊn biÓn ch¹y däc kinh tuyÕn 110o vµ më réng dÇn theo h−íng tõ Nam lªn B¾c. §iÒu nµy cho thÊy nguån vËt liÖu trÇm tÝch phÝa B¾c cã vÎ dåi dµo h¬n vµ cã thÓ ®−îc mang ®Õn tõ nh÷ng con s«ng vïng Thanh Ho¸, NghÖ TÜnh. §Æc ®iÓm chung cña khu vùc miÒn Trung lµ ®é s©u ®¸y biÓn t¨ng nhanh khi ra ngoµi kh¬i. §iÒu ®ã dÉn ®Õn sù h¹n chÕ cña c¸c kh¶o s¸t ®Þa chÊn ë vïng n−íc n«ng chØ cho phÐp chóng ta ®o vÏ ®−îc mét d¶i hÑp cì trªn d−íi 100 km däc bê biÓn.

2. ThÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé:

BÓ Cöu Long lµ bÓ trÇm tÝch §Ö tam cã h−íng ph¸t triÓn §«ng B¾c-T©y Nam n»m ë khu vùc tËp trung c¸c giÕng khoan 16-BV, 16-TD, 16-BD, 09-BH, 15-A, 15-G. Trªn c¸c s¬ ®å tØ lÖ 1/1.000.000 cã thÓ thÊy tÝnh kÕ thõa kh«ng râ rÖt cña c¸c tÇng cÊu tróc trÎ nhÊt lµ §Ö tø. Trªn c¸c s¬ ®å cÊu tróc §Ö tø (h×nh 2.10, 2.11) c¸c ®−êng ®ång møc ë khu vùc nµy ®Òu kh«ng khÐp kÝn, cho dï vÉn cã thÓ c¶m nhËn ®−îc mét bån tròng §Ö tø cã bÒ dµy trÇm tÝch nhá chõng mét vµi tr¨m mÐt ë ®©y.

C¸c b¶n vÏ tØ lÖ 1/200.000 cho thÊy chÝnh bån tròng §Ö tø nãi trªn l¹i chia thµnh mét sè bån tròng ®Þa ph−¬ng nhá, ®−êng kÝnh tõ 10-30 km, biªn ®é tõ 60 - 100 m. Xen gi÷a c¸c cÊu tróc ©m lµ c¸c cÊu tróc d−¬ng kÝch th−íc cã phÇn nhá h¬n, t¹i vÞ trÝ gÇn c¸c giÕng khoan 16-BV, 09-BH vµ 15-A (h×nh 2.18, 2.19). Trong khi ®ã bøc tranh cÊu tróc Plioxen Ýt bÞ ph©n dÞ h¬n, chia khu vùc bÓ Cöu Long thµnh hai tròng nhá §«ng vµ T©y B¹ch Hæ ( h×nh 2.17, 2.18). Khu vùc ®íi n©ng C«n S¬n cho thÊy c¶ Plioxen vµ §Ö Tø ®Òu n«ng vµ máng ®i nhiÒu.

Nh− vËy cã thÓ nãi tÝnh kÕ thõa cÊu tróc cña Plioxen - §Ö Tø ë bÓ Cöu Long lµ yÕu. Nã chøng tá trong giai ®o¹n nµy tèc ®ä sôt lón thÊp, chÕ ®é kiÕn t¹o cña bÓ lµ b×nh æn.

TrÇm tÝch §Ö tø cã cÊu tróc ®¬n gi¶n h¬n Plioxen rÊt nhiÒu, nªn tuy bån tròng §Ö tø cã tÝnh kÕ thõa nh−ng nhá h¬n. Bån tròng §Ö tø nµy cã xu thÕ kÐo dµi theo ph−¬ng cña r×a thÒm cæ, ®ång thêi cã kh¶ n¨ng liªn th«ng ra côm bÓ T− ChÝnh.

HÖ thèng ®øt g·y trong thêi kú Plioxen - §Ö tø ph¸t triÓn m¹nh nhÊt ë khu vùc nµy. C¸c ph−¬ng ®øt g·y chñ yÕu lµ B¾c - Nam vµ §«ng B¾c - T©y Nam. Trªn mÆt c¾t ®Þa chÊn ë h×nh 2.5, cã thÓ thÊy râ c¸c ®øt g·y nµy ph¸t triÓn tõ d−íi s©u lªn. Cã thÓ nãi vµo ®Çu §Ö Tø bÓ Cöu Long ®· kÕt thóc qu¸ tr×nh h×nh thµnh, cßn bÓ Nam C«n S¬n vÉn cã ho¹t ®éng kiÕn t¹o m¹nh vµ tiÕp tôc sôt lón. Nh− vËy, c¸c yÕu tè cÊu tróc Plioxen - §Ö tø ë ®©y còng nh− toµn bé bÓ §Ö tam Nam C«n S¬n ®−îc h×nh thµnh d−íi t¸c ®éng cña cïng mét chÕ ®é ®Þa ®éng lùc xuÊt ph¸t tõ sù t−¬ng t¸c cña vá ®¹i d−¬ng vµ vá lôc ®Þa ë khu vùc nµy.

§Æc ®iÓm cña khu vùc T©y T− ChÝnh lµ ®Þa h×nh ®¸y biÓn rÊt phøc t¹p, cã chç s©u tíi vµi ngh×n m, cã chç n«ng chØ vµi tr¨m m. V× vËy ®iÒu kiÖn thµnh t¹o c¸c trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø còng rÊt ®a d¹ng. ë nh÷ng chç n«ng hay ph¸t triÓn c¸c lo¹i ¸m tiªu san h«. T¹i ®©y cÊu tróc tr−íc §Ö tam cã 3 ®íi n©ng: §«ng S¬n, Phóc Nguyªn vµ T− ChÝnh. T¹i c¸c ®íi n©ng nµy trÇm tÝch Plioxen máng ®i vµ ®é s©u còng gi¶m ®¸ng kÓ, cßn bÒ dµy trÇm tÝch §Ö tø kh«ng ph¶n ¸nh râ ®¨c ®iÓm nµy.

Tãm l¹i bÓ Nam C«n S¬n vµ T©y T− ChÝnh lµ n¬i cã cÊu tróc Plioxen vµ §Ö tø phøc t¹p nhÊt. Khu vùc nµy cÇn ®−îc ®Çu t− nghiªn cøu tØ mØ h¬n n÷a trong t−¬ng tai.

ThÒm lôc ®Þa T©y Nam Bé:

3. Khu vùc nµy b×nh æn trong suèt giai ®o¹n Plioxen- §Ö tø nªn c¸c mÆt ph¶n x¹ ®¸y Plioxen, ®¸y Pleixtoxen kh«ng s©u vµ tho¶i. §é s©u t−¬ng øng cña c¸c ranh giíi ®Þa tÇng nµy tõ mét vµi tr¨m m ë gÇn bê ®Õn 500 - 900 m khi tiÕn gÇn trung t©m bÓ M· lai - Thæ chu.

Nh− vËy bÒ mÆt ®¸y Plioxen cã xu thÕ kÕ thõa cÊu tróc cña bÓ M· lai - Thæ Chu. Trong khi ®ã bÒ mÆt ®¸y Pleixtoxen mang tÝnh ®¬n nghiªng tho¶i. Vïng quÇn ®¶o Thæ Chu do cã ®íi n©ng Neogen nªn ®¸y Plioxen cã kÒ ¸p vµ mÊt mét phÇn trÇm tÝch (h×nh 2.10). Tuy vËy, cÊu tróc nµy thÓ hiÖn rÊt mê nh¹t trong c¸c b¶n vÏ kh¸c. §©y lµ khu vùc cã cÊu tróc Plioxen - §Ö tø Ýt phøc t¹p nhÊt trªn toµn thÒm lôc ®Þa ViÖt nam.

Ch−¬ng III

C¸c thµnh t¹o §Þa chÊt Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam Dùa theo ®Æc ®iÓm cÊu tróc ®Þa chÊt trong Plioxen - §Ö tø vµ c¸c ®Æc ®iÓm kh¸c cã thÓ chia thÒm lôc ®Þa ViÖt nam thµnh 4 vïng VÞnh B¾c bé, Nam Trung bé, §«ng Nam bé vµ T©y VÞnh Th¸i lan. Sù ph©n bè trÇm tÝch trªn thÒm lôc ®Þa cã thÓ chia lµm 3 ®íi: thÒm trong (®é s©u 0 - 30m n−íc), thÒm gi÷a (30 - 90m) vµ thÒm ngoµi (90 - 200m), t¹i mçi vïng cã kiÓu mÆt c¾t kh¸c nhau. Khi m« t¶ c¸c thµnh t¹o Plioxen - §Ö tø chóng t«i ph©n chia ®Þa tÇng theo nguyªn t¾c nguån gèc vµ tuæi, ë ®íi biÓn gÇn bê cã liªn hÖ víi tµi liÖu ven biÓn ®· c«ng bè (c¸c b¶n ®å ®Þa chÊt tû lÖ 1:200.000 vµ 1:50.000)

C¸c ký thÓ hiÖn c¸c kiÓu nguån gèc. 1. am: trÇm tÝch hçn hîp s«ng biÓn t¹o ë ®íi biÓn - lôc ®Þa cã thµnh phÇn tõ cuéi - s¹n - c¸t lµ chñ yÕu Ýt sÐt vµ bét. ë mét sè n¬i cã thÓ lµ trÇm tÝch biÓn giã (mv).Chóng th−êng ®−îc t¹o vµo kú biÓn lïi. 2. bm: trÇm tÝch hçn hîp biÓn vµ ®Çm lÇy hoÆc vòng vÞnh cã thµnh phÇn c¬ b¶n lµ bïn - sÐt c¸t h¹t mÞn, chøa than bïn. 3. mv: trÇm tÝch hçn hîp biÓn - giã t¹o vµo kú biÓn tho¸i cã diÖn tÝch lín víi thµnh phÇn chñ yÕu lµ c¸t c¸c cì h¹t. 4. m: trÇm tÝch biÓn n«ng gåm xen kÏ c¸c líp c¸t mÞn - bïn - sÐt chøa Foram, Nanofosil th−êng t¹o thêi kú biÓn tiÕn cùc ®¹i.

5. β: trÇm tÝch phun trµo lµ c¸c líp phñ hoÆc khèi bazan hoÆc tuf

Trong ch−¬ng nµy chóng t«i m« t¶ ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø theo tr×nh tù c¸c vïng tõ b¾c vµo nam, tõ ®íi thÒm trong ra thÒm ngoµi vµ tõ ®Þa tÇng Plioxen ®Õn Holoxen.

3.1. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa VÞnh B¾c Bé

Vïng thÒm lôc ®Þa VÞnh B¾c bé cã diÖn tÝch réng trªn 600.000 km kÐo dµi tõ biªn giíi ViÖt Trung vµo ®Õn §µ n½ng. Cét ®Þa tÇng tæng hîp trÇm tÝch Plioxen- ®Ö tø vïng nµy ®−îc nªu trªn h×nh 3.1

3.1.1. Thèng Plioxen (N2) TrÇm tÝch Plioxen phñ hÇu hÕt diÖn tÝch vÞnh B¾c Bé nh−ng chØ lé ë vµi ®iÓm nhá ven biÓn vµ ch©n mét sè ®¶o, thµnh phÇn ®a d¹ng, chiÒu dµy thay ®æi tõ vµi mÐt ®Õn trªn 2000m. C¸c kiÓu nguån gèc cña chóng ph©n bè ë 3 ®íi cña thÒm lôc ®Þa kh¸c nhau. Cã thÓ chia Plioxen ra lµm 2 phÇn sím vµ muén.

§íi thÒm trong (0-30 m n−íc) TrÇm tÝch Plioxen gåm c¸c líp máng c¸t kÕt h¹t mÞn, bét kÕt, sÐt kÕt mµu x¸m, ®«i n¬i cã sÐt than hoÆc c¸c líp than máng, ë gÇn nói cã c¸c líp s¹n g¾n kÕt yÕu. Kho¸ng vËt sÐt chñ yÕu lµ hydromica vµ clorit. C¸t thuéc lo¹i Ýt kho¸ng lùa chän vµ mµi trßn trung b×nh, ph©n líp ngang do thay ®æi cì h¹t vµ l−îng vËt chÊt than, h÷u c¬, thuéc lo¹i trÇm tÝch biÓn n«ng (m) vµ ®«i n¬i lµ trÇm tÝch s«ng biÓn (am). TrÇm tÝch (am) ph©n bè ë vïng ®¶o Qu¶ng Ninh, H¶i Phßng

vµ r×a ®ång b»ng Khu 4, kiÓu (mb) ph©n bè ë vïng biÓn n−íc s©u trªn 25m, kiÓu (m) lµ tËp biÓn tiÕn ph©n bè gi÷a c¸c ch©u thæ.

Trong c¸c líp c¸t mÞn vµ bét kÕt ®· ph¸t hiÖn nhiÒu Foraminifera, bµo tö phÊn, Diatomea cã c¬ së ®Ó ®Þnh tuæi Plioxen (NguyÔn Ngäc, 1995).

3) cã ®é g¾n kÕt cao h¬n, nhiÒu kho¸ng vµ chñ yÕu lµ c¸t c¸c cì h¹t cïng c¸c líp than n©u..

TrÇm tÝch Plioxen cã chiÒu dµy tõ vµi mÐt ®Õn 300m vµ phñ lªn trÇm tÝch Mioxen th−îng

(N1

T¹i GK110 (Cån §en) gÆp trÇm tÝch Plioxen ë ®é s©u 180m, cã thÓ chia lµm 2 phÇn vµ ph¸t triÓn trÇm tÝch kiÓu s«ng biÓn (am) (cã thÓ giÕng khoan lßng s«ng cæ Plioxen).

T¹i c¸c lç khoan ë b·i triÒu ven biÓn tõ Thanh Ho¸ ®Õn §µ N½ng trªn mÆt trÇm tÝch Plioxen vµ ®¸y cña Pleistoxen th−êng cã líp vá phong ho¸ (sÐt loang læ hoÆc líp sÐt cao lanh) cã chiÒu dµy 0,5-2m vµ trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn ®©y lµ líp sãng ph¶n x¹ cã biªn ®é m¹nh.

ë c¸c vïng ph¸t triÓn nói löa nh− ë Hßn Ng−, Cån Cá cã hai ®ît phun trµo bazan trong Plioxen vµ ®−îc thÓ hiÖn trªn mÆt c¾t ®Þa chÊn. Sau mçi ®ît phun trµo c¸c khèi ®¸ bÞ bµo mßn san b»ng do sãng biÓn hoÆc lµ do bÞ bµo mßn trªn c¹n. §ît phun trµo lín xÈy ra vµo cuèi Plioxen. Thµnh phÇn cña bazan nµy gåm bazan mµu x¸m ®en, x¸m xanh, cÊu t¹o khèi hoÆc lç hæng, cã khi ph©n líp, kiÕn tróc poocfia víi c¸c ban tinh olivin, plagiocla vµ nÒn vi tinh, thuû tinh. C¸c trÇm tÝch phun trµo t¹o thµnh nói phÝa t©y nam ®¶o Cån Cá xÕp vµo Plioxen. C¸c líp d¨m, tuf, c¸t trung, bét, sÐt kÕt cã cÊu t¹o ph©n líp xiªn hoÆc ngang cµng lªn phÝa trªn lµ sÐt silic. ChiÒu dµy kho¶ng 250m. §íi thÒm gi÷a (30-90m) Tµi liÖu Plioxen ®íi nµy kh¸ phong phó tõ c¸c GK 102-40-IX, 102-CR-IX, 103T-G-IX, 103T-H-IX, 107T-PA-IX, 112-AV-IX, 112-HQ-IX vµ tµi liÖu ®Þa chÊn. T¹i c¸c giÕng khoan, thµnh phÇn trÇm tÝch thay ®æi theo c¸c nhÞp c¸t - bét - sÐt - sÐt than (than n©u). TrÇm tÝch Plioxen gåm c¸t kÕt mµu tr¾ng, hång, xanh nh¹t, oliu, x¸m h¹t nhá trung, ®é lùa chän vµ mµi trßn tèt, trung b×nh, Ýt kho¸ng, ngoµi th¹ch anh, fenpat cã c¸c m¶nh ®¸ silic, xen v«i c¸t lµ bét kÕt mµu x¸m xanh, x¸m ®en, mÒm, lµ sÐt kÕt yÕu mµu x¸m, x¸m ®en vµ than n©u mµu n©u ®en, cøng, d¹ng khèi. Trong c¸c líp bét kÕt vµ c¸t kÕt cã c¸c m¶nh kÕt vãn, kÕt h¹ch v«i, pyrit, gloconit t¹o trong qu¸ tr×nh diagenes vµ c¸c ho¸ ®¸ Foram, Diatom... tuæi Plioxen. Theo tµi liÖu khoan c¸c mÆt c¾t Plioxen chñ yÕu lµ bét, sÐt kÕt, sÐt than, c¸c líp than, thÊu kÝnh than vµ c¸t máng chøng tá kiÓu trÇm tÝch vòng vÞnh (bm), biÓn n«ng (m) chiÕm −u thÕ cßn kiÓu ch©u thæ (am) gÆp kh«ng nhiÒu.

Theo tµi liÖu c¸c giÕng khoan, chiÒu dµy trÇm tÝch Plioxen thay ®æi 125-370m, ®é s©u nãc ë kho¶ng 325-430m vµ ®¸y ë 400-720m

TrÇm tÝch Plioxen ë bån tròng S«ng Hång, nam B¹ch Long VÜ vµ §ång Híi cã chiÒu dµy thay ®æi 250 - 1500m. Trªn c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊn gÆp mét tÇng cã ®Æc ®iÓm ph¶n x¹ kiÓu lén xén, liªn tôc kÐm, biªn ®é tõng ®o¹n tèt, chiÒu dµy thay ®æi 120- 600m, trung b×nh 400m. Khi so s¸nh víi tµi liÖu ®Þa chÊn n«ng quanh ®¶o Cån Cá cho thÊy tÇng nµy cã thÓ lµ tÇng bazan phun trµo d−íi biÓn hoÆc tÇng trÇm tÝch phun trµo víi sù thÓ hiÖn c¸c häng nói löa kh¸ râ. RÊt tiÕc trong c¸c l« nµy ch−a cã c¸c lç khoan. DiÖn ph©n bè cña tÇng chiÕm kho¶ng 10.000km2.

§a sè bazan ven biÓn vµ c¸c ®¶o ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµo gi÷a Mioxen th−îng, cuèi Plioxen sím, cuèi Plioxen, cuèi Pleistoxen sím, gi÷a Pleistoxen trung vµ Holoxen. Khi xem xÐt

vÞ trÝ cña tÇng phun trµo nµy trªn mÆt c¾t ®Þa chÊn, cã thÓ xÕp vÞ trÝ cña nã vµo Plioxen muén vµ m¸i cña tÇng lµ ranh giíi gi÷a Plioxen vµ Pleistoxen lµ hîp lý nhÊt. §©y lµ mét ph¸t hiÖn míi vÒ tÇng bazan Plioxen

§íi thÒm ngoµi (90 - 200m n−íc) TrÇm tÝch Plioxen ®íi thÒm ngoµi chñ yÕu lµ bét vµ sÐt xen kÏ vµ Ýt líp ®¸ v«i song chñ yÕu lµ sÐt x¸m. Trong c¸c líp bét, sÐt cã nhiÒu Foraminifera, Nanofosill,..., c¸c kÕt h¹ch pyrit, m¶nh than. So s¸nh c¸c l¸t c¾t ta thÊy t¹i l« 114 cã nhiÒu líp c¸t chiÒu dµy chung 900m. Trªn mét sè tuyÕn ®Þa chÊn ph¸t hiÖn cÊu t¹o nªm lÊn vµo giai ®o¹n cuèi Plioxen song ph¸t triÓn cßn yÕu Còng nh− c¸c ®íi thÒm trong vµ gi÷a, ranh giíi Mioxen th−îng vµ Plioxen h¹ lµ mÆt bµo mßn kh¸ râ, cßn nãc Plioxen lµ ®¸y cña líp c¸t dµy trªn 10m (LK 114- KT- IX) hoÆc ®¸y líp cuéi s¹n lÉn c¸t x¸m n©u, n©u ®á.

tt), tm). PhÇn lín chóng cã

LC), SÇm S¬n, Thanh Ho¸, Nghi Xu©n, T©n Mü (a, am QI

3.1.2. HÖ §Ö tø 3.1.2.1. Thèng Pleistoxen (QI - QIII) a. Pleistoxen h¹ QI ë c¸c ®ång b»ng ven biÓn thuéc Pleistoxen h¹ (QI) cã c¸c hÖ tÇng Th¸i Thuþ (am QI

LÖ Chi (a1 am QI chiÒu dµy thay ®æi tõ vµi mÐt ®Õn 204m, kÐo dµi ra biÓn n«ng

§íi thÒm trong (0 - 30m n−íc). - TrÇm tÝch hçn hîp s«ng - biÓn (am QI): phæ biÕn ë vïng biÓn Qu¶ng Ninh, H¶i Phßng, Ninh B×nh, HuÕ vµ tr−íc c¸c cöa s«ng hiÖn ®¹i phñ trùc tiÕp trªn trÇm tÝch Plioxen hoÆc c¸c ®¸ cæ h¬n.Thµnh phÇn trÇm tÝch gåm cuéi, s¹n mµi trßn r×a tèt, chän läc võa vµ kÐm xen kÏ c¸c líp c¸t h¹t th«, nhá, bét, sÐt mµu x¸m s¸ng, khi phong ho¸ mµu vµng, x¸m, n©u loang læ phÇn trªn c¸c líp c¸t chiÕm 52%, bét 48% (LK 96-1) ®Æc tr−ng cho trÇm tÝch cöa s«ng ven biÓn.

TrÇm tÝch tuæi Q1 chøa tËp hîp bµo tö phÊn hoa.Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn, mÆt ph¶n x¹ m¹nh (ranh giíi N2 - QI) cã tr−êng sãng hçn ®én, ®é liªn tôc kÐm, biªn ®é kh«ng ®Òu vµ lªn phÝa trªn lµ kiÓu ph¶n x¹ song song ®Òu, liªn tôc, biªn ®é m¹nh. §Æc ®iÓm trªn cho thÊy phÇn d−íi trÇm tÝch trong m«i tr−êng cöa s«ng cã n¨ng l−îng cao, cßn phÇn trªn n−íc lÆng h¬n ë biÓn n«ng.

Trªn tËp trÇm tÝch nµy gÆp líp sÐt biÓn bÞ phong ho¸ t¹o sÐt loang lç (LK 96-1) vµ trªn ®ã

lµ trÇm tÝch QII. ChiÒu dµy trÇm tÝch thay ®æi tõ 5m ë ven bê ®Õn 75m ë ngoµi kh¬i.

- TrÇm tÝch biÓn n«ng ven bê (mQI): chñ yÕu lµ bïn, sÐt mµu x¸m, x¸m phít xanh, x¸m s¸ng loang læ, phÇn trªn khi phong ho¸ cã mµu vµng, n©u loang lç chÝnh c¸c h¹t laterit mµu n©u. Trong cét ®Þa tÇng c¸t chiÕm 1,2- 35%, bét 55 - 58%, sÐt ~ 25 -43%. Thµnh phÇn c¸c oxit chÝnh: Al2O3 - 16,29%; K2O = 1,75%. C¸c chØ tiªu vÒ ®é h¹t vµ m«i tr−êng ®Æc tr−ng cho m«i tr−êng biÓn ven bê. Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn trÇm tÝch nµy ®−îc ®Æc tr−ng bëi c¸c trôc ®ång pha liªn tôc vµ biªn ®é cao do xen kÏ c¸c h¹t mÞn vµ bét, ngoµi trÇm tÝch biÓn cßn cã c¸c l¹ch triÒu. ChiÒu dµy cña trÇm tÝch nµy kh¸ b×nh æn thay ®æi tõ 40-50m. ChuyÓn lªn tÇng trªn qua mÆt bµo mßn vµ vá phong ho¸.

- Bazan (βQI): trong tÇng trÇm tÝch biÓn ë vïng biÓn b¾c NghÖ An vµ Cån Cá cã c¸c thµnh t¹o bazan, trªn mÆt bµo mßn vµ líp vá phong ho¸ cña chóng phñ trÇm tÝch biÓn Pleistoxen trung. Bazan tuæi nµy lé ra ë vïng VÜnh Linh. §íi thÒm gi÷a (30 - 90m n−íc) Theo tµi liÖu khoan ë vïng biÓn Thanh- NghÖ- TÜnh, quanh ®¶o B¹ch Long VÜ trÇm tÝch Pleistoxen h¹ (QI) gåm c¸c líp c¸t h¹t trung, th« mµu x¸m, x¸m tr¾ng xen c¸c líp bét, sÐt mµu x¸m chøa c¸c ®¸m pyrit, æ than, ®Æc tr−ng cho trÇm tÝch hçn hîp s«ng biÓn vµ trong c¸c lç khoan l« 103 gåm xen kÏ c¸c líp sÐt, sÐt than, than, bét, Ýt c¸t mÞn, trung - th« chøa pyrit, kÕt vãn v«i thuéc kiÓu trÇm tÝch s«ng, ®Çm lÇy ven hå, ven biÓn. Nh− vËy, ë t©m tròng S«ng Hång ph¸t triÓn kiÓu trÇm tÝch ®Çm lÇy, vòng vÞnh vµ biÓn n«ng.

Trªn c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊn ta thÊy phÇn r×a bån chñ yÕu lµ kiÓu ph¶n x¹ lén xén, ®øt ®o¹n xen kÏ song song, trong khi ®ã ë phÇn t©m chñ yÕu lµ sãng ph¶n x¹ song song víi biªn ®é m¹nh, ®é liªn tôc tèt kiÓu thµnh t¹o trong ®iÒu kiÖn n¨ng l−îng thÊp (khi mùc n−íc d©ng cao).

§íi thÒm ngoµi (90-200m n−íc) Qua 2 lç khoan ë l« 114, trÇm tÝch Pleistoxen sím b¾t ®Çu b»ng líp cuéi - s¹n c¬ së ë ®é s©u 650m vµ sau ®ã lµ c¸c nhÞp bét - sÐt x¸m víi c¸c líp ®¸ v«i t¹o khi biÓn tiÕn cao nhÊt. TrÇm tÝch nµy cã ®é phãng x¹ thÊp h¬n h¼n Plioxen . Trong c¸c líp bét lÉn v«i kh¸ giµu ho¸ ®¸ Foram, Nanofosill...

Theo tµi liÖu ®Þa chÊn, ë thÒm ngoµi trÇm tÝch QI t¹o nªn cÊu t¹o nªm t¨ng tr−ëng ®−îc t¹o vµo thêi kú biÓn lïi vµ cã Ýt nhÊt 3 thÊu kÝnh. ë thÊu kÝnh chÝnh chiÒu dµy QI ®¹t gÇn 600m (trung b×nh 250m). §©y lµ thêi kú t¹o nªm t¨ng tr−ëng m¹nh nhÊt.

b. Pleistoxen trung (QII) ë c¸c ®ång b»ng ven biÓn trÇm tÝch Pleistoxen trung cïng víi phÇn d−íi cña Pleistoxen 1) ®−îc ®Æt tªn hÖ tÇng Hµ Néi (Mãng C¸i ®Õn §Ìo th−îng hîp thµnh mét ph©n vÞ (QII-QIII Ngang), Qu¶ng §iÒn (§Ìo Ngang- H¶i V©n), víi c¸c kiÓu trÇm tÝch c¬ b¶n ap, a, am vµ m. C¸c trÇm tÝch nµy kÐo dµi ra phÇn biÓn n«ng vµ Ýt bÞ bµo mßn h¬n nªn cã thÓ t¸ch chóng thµnh QII vµ QIII.

§íi thÒm trong (0 - 30m n−íc) T¹i lç khoan b·i triÒu ë cöa s«ng §¸y trÇm tÝch QII chñ yÕu lµ bét vµ sÐt xen líp c¸t mÞn Ýt nhiÒu bÞ phong ho¸ t¹o laterit. Cßn ë LK 110 ë Cån §en chñ yÕu lµ cuéi s¹n lßng s«ng n»m ngay trªn trÇm tÝch Plioxen. T¹i LK 93-2 ë cöa ThuËn An mÆt c¾t chñ yÕu lµ cuéi s¹n ë ®¸y vµ c¸t ë phÇn trªn. C¸c trÇm tÝch nµy xÕp chung vµo kiÓu s«ng biÓn hçn hîp.

TrÇm tÝch Pleistoxen trung ®−îc cÊu t¹o bëi bïn, sÐt, c¸t h¹t mÞn giµu vi sinh vËt nguån gèc biÓn, cã n¬i lµ vòng vÞnh vµ c¸t cã sãng xiªn kiÓu trÇm tÝch lßng s«ng, ch©u thæ. §· ghi nhËn 2 ®ît biÓn tiÕn vµ 2 lÇn biÓn lïi trong Pleistoxen trung. Trong c¸c trÇm tÝch biÓn ®· ph¸t hiÖn ho¸ ®¸ Foraminifera vµ Nanofosill.

§íi thÒm gi÷a (30 - 90m n−íc) Trong GK103-T-G IX khu vùc ngoµi kh¬i Th¸i B×nh - Ninh B×nh, trÇm tÝch biÓn Pleistoxen trung gÆp ë ®é s©u 150-240m, cßn ë ngoµi kh¬i Thanh Ho¸ ®Õn Thõa Thiªn gÆp ë ®é s©u 40-50m, trªn bÒ mÆt cã nhiÒu hè ®µo khoÐt vµ ®−îc lÊp ®Çy b»ng trÇm tÝch h¹t th«. Thµnh

phÇn th¹ch häc bao gåm bét sÐt lÉn c¸t s¹n phong ho¸ loang læ, mµu x¸m, x¸m xanh, x¸m tr¾ng gÆp nhiÒu kÕt h¹ch oxit Fe mµu n©u, ®é mµi trßn kh¸ tèt, g¾n kÕt yÕu. §Þa tÇng lç khoan 103-T- G-IX cho thÊy trÇm tÝch gåm xen kÏ c¸c líp sÐt bét, c¸t.

C¸c trÇm tÝch Pleistoxen trung phñ trùc tiÕp lªn bÒ mÆt bµo mßn cña ®¸ gèc cæ hoÆc lªn trÇm tÝch Pleistoxen h¹. PhÝa trªn chóng bÞ phñ bëi trÇm tÝch Pleistoxen th−îng. Theo tµi liÖu ®Þa chÊn, ë trªn mÆt nhiÒu n¬i gÆp nhiÒu hè ®µo xíi cña dßng ch¶y cæ, chøng tá vµo cuèi Pleistoxen gi÷a c¸c khu vùc ven vÞnh B¾c Bé cho tíi d¶i biÓn ven bê miÒn Trung biÓn lïi ra xa tíi ®é s©u 40-50m so víi hiÖn t¹i, c¶ khu vùc khi ®ã ®· trë thµnh lôc ®Þa. C¸c qu¸ tr×nh x©m thùc, bãc mßn, phong ho¸ ®· xÈy ra m·nh liÖt lµm biÕn d¹ng bÒ mÆt trÇm tÝch QI, ho¹t ®éng kiÕn t¹o cã vai trß tÝch cùc kh¸c nhau ë c¸c khu vùc trong thêi kú nµy. ChiÒu dµy trÇm tÝch Pleistoxen trung giao ®éng 10-90m, vïng gÇn t©m vÞnh chiÒu dµy cµng lín song ra r×a thÒm lôc ®Þa trë nªn máng dÇn.

T¹i c¸c l« 102, 103, 107, 112 trÇm tÝch Pleistoxen trung cã hai nhÞp, mçi nhÞp b¾t ®Çu b»ng líp c¸t dÇy vµ kÕt thóc lµ c¸c líp bét sÐt x¸m, sÐt than. ChiÒu dµy cña trÇm tÝch QII thay ®æi 50-150m.

§íi thÒm ngoµi (90 - 200m) T¹i LK 114-TK-IX mÆt c¾t bao gåm c¸c líp c¸t xen kÏ c¸c líp máng bét, sÐt. C¸c líp c¸t dµy 10-50m chøa c¸c vá Foraminifera... cã thÓ thÊy 3 nhÞp bËc II c¸t - sÐt. ChiÒu dµy 180m. Xa h¬n vÒ phÝa biÓn ë l« 118 chñ yÕu lµ sÐt bét vµ c¸c líp thÊu kÝnh sÐt v«i, v«i cã nhiÒu ho¸ th¹ch Foram tr«i næi. ChiÒu dµy ë c¸c LK 118-CVX-IX kho¶ng 180m.

Trªn c¸c tuyÕn ®Þa chÊn ë phÇn r×a thÒm thÊy trÇm tÝch QII t¹o nªn 2 nªm t¨ng tr−ëng vÒ phÝa biÓn do xen kÏ c¸c líp sÐt biÓn tiÕn vµ c¸c thÊu kÝnh c¸t, bét sÐt t¹o kú biÓn lïi. ChiÒu dµy ®¹t 180m.

c. Pleistoxen th−îng (QIII) §íi thÒm trong (0 - 30m n−íc): gåm trÇm tÝch hçn hîp s«ng biÓn; trÇm tÝch biÓn giã, trÇm tÝch vòng vÞnh ®Çm lÇy vµ trÇm tÝch biÓn

- TrÇm tÝch s«ng biÓn (amQIII) ph©n bè ë khu vùc biÓn Th¸i B×nh- Ninh B×nh, Thanh Ho¸- Hµ TÜnh vµ Qu¶ng TrÞ - Thõa Thiªn. Chóng lé ra trªn ®¸y biÓn ë ®é s©u lín h¬n 40m nh− khu vùc Cån Cá vµ tõ Cöa ViÖt ®Õn cöa T− HiÒn vµ chót Ýt ë nam Cöa Héi (Hµ TÜnh). C¸c n¬i kh¸c chØ ®−îc ph¸t hiÖn qua c¸c lç khoan s©u vµ ph©n tÝch b¨ng ®Þa chÊn n«ng ®é ph©n gi¶i cao. Thµnh phÇn trÇm tÝch thay ®æi tõ cuéi s¹n sái ®a kho¸ng mµu x¸m - x¸m ®en ®Õn c¸t bét, bét c¸t, bïn sÐt mµu x¸m - x¸m n©u, ®é mµi trßn chän läc trung b×nh ®Õn yÕu. Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn thÓ hiÖn c¸c hè ®µo khoÐt cña c¸c con s«ng vµo cuèi Pleistoxen trung ®Çu Pleistoxen th−îng vµ ®−îc lÊp ®Çy bëi trÇm tÝch h¹t th«: cuéi s¹n sái, c¸t

KÕt qu¶ ph©n tÝch mÉu ë c¸c lç khoan cho thÊy phong phó Foraminifera ®Æc tr−ng cho vïng cöa s«ng ven biÓn gåm c¸c loµi tuæi Pleistoxen muén. C¸c mÉu bµo tö phÊn hoa ®Òu cho tËp hîp phÊn cña thùc vËt ngät vµ ngËp mÆn

VÒ quan hÖ ®Þa tÇng, trÇm tÝch Pleistoxen muén n»m d−íi líp bïn sÐt x¸m xanh tuæi Holoxen vµ n»m trªn bÒ mÆt phong ho¸ cña trÇm tÝch sÐt biÓn Pleistoxen gi÷a. ë Cöa Héi (Hµ TÜnh) chóng cã ®é s©u 25m n−íc, tõ Cöa Tïng ®Õn cöa T− HiÒn cã ®é s©u 15m.

2 1 vµ mQm

ë c¸c lç khoan vµ mét sè mÆt c¾t ®Þa chÊn n«ng ë ®é s©u 80-100m khu vùc nam cöa S«ng Hång, ranh giíi QIII vµ QIV kh«ng gÆp ®−îc bÒ mÆt sÐt loang læ. §iÒu ®ã chøng tá vµo pha biÓn lïi cuèi QIII khu vùc cöa Ba L¹t vÉn chÞu ¶nh h−ëng cña s«ng ®µo khoÐt s©u nªn sÐt loang læ bÞ bµo mßn. ChiÒu dµy 10-50m, dµy nhÊt ë khu vùc cöa s«ng Hång.

1) gåm c¸c trÇm tÝch h¹t th« n»m ë ®¸y c¸c mÆt c¾t gÆp ë c¸c lç khoan khu vùc ®¶o Ngäc Võng, Trµ Cæ còng nh− hµng lo¹t c¸c tuyÕn ®Þa chÊn khu vùc tõ Mãng C¸i ®Õn H¶i Phßng. KÕt qu¶ ph©n tÝch th¹ch häc bë rêi cho thÊy trÇm tÝch cã thµnh phÇn ®¬n kho¸ng.

- TrÇm tÝch biÓn Pleistoxen muén (mQIII), gåm 2 phÇn mQIII PhÇn d−íi (mQIII

C¸c mÆt c¾t ®Þa chÊn n«ng cho thÊy c¸c trÇm tÝch h¹t th« nµy th−êng lÊp ®Çy vµo c¸c hè tròng hoÆc c¸c hè ®µo khoÐt trªn bÒ mÆt trÇm tÝch QII. Trong mét sè mÆt c¾t gÆp qua c¸c trÇm tÝch c¸t cã cÊu t¹o xiªn kiÓu trÇm tÝch biÓn ven bê thuéc ®íi b·i triÒu.

2) cã diÖn ph©n bè kh¸ réng ë c¸c khu vùc Mãng C¸i - SÇm S¬n, cöa Héi - Cöa KhÈu... cã thÓ quan s¸t ®−îc trong hÇu hÕt c¸c l¸t c¾t ®Þa chÊn n«ng vµ chóng lé ra trªn bÒ mÆt ®¸y biÓn ë ®é s©u qu¸ 20m qua c¸c mÉu èng phãng träng lùc, thËm chÝ cã n¬i lÊy ®−îc mÉu b»ng cuèc ®¹i d−¬ng. Riªng khu vùc SÇm S¬n - Nga S¬n, trÇm tÝch Pleistoxen lé ra ë ®é s©u 12m.

PhÇn trªn (mQIII

2 ë ®é 2 nµy thay ®æi tõ c¸t bïn, bïn c¸t ®Õn bïn s©u vµ bÒ dµy kh¸c nhau. Thµnh phÇn cña tËp mQm sÐt, bét sÐt mµu s¾c loang læ, sÆc sì x¸m xanh, x¸m vµng - nÇu ®á. Trªn bÒ mÆt líp loang læ nµy th−êng thÊy s¹n sái vµ vãn laterit mµu n©u. Mét sè n¬i cßn thÊy kÕt vãn laterit d¹ng khung, d¹ng èng t¹o thµnh c¸c æ víi nhiÒu líp oxit Fe mµu n©u máng bao bäc lÊy trÇm tÝch bïn c¸t - bïn sÐt hoÆc sÐt loang læ d¹ng ph©n d¶i. C¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch cho thÊy trÇm tÝch sÐt loang læ cã hµm l−îng c¸c oxit Fe vµ Al t¨ng lªn mét c¸ch ®¸ng kÓ

Trong hÇu hÕt c¸c lç khoan b·i triÒu ven bê vµ c¸c ®¶o ®Òu b¾t gÆp trÇm tÝch mQm

2 phñ lªn trªn c¸c thµnh t¹o amQII 2 2 vµ bmQII 2. PhÝa trªn bÞ phñ bëi trÇm tÝch Holoxen. ChiÒu

C¸c mÉu ph©n tÝch kho¸ng vËt sÐt chØ thÞ cho m«i tr−êng l¾ng ®äng trÇm tÝch thuéc vïng biÓn n«ng ven bê. C¸c chØ sè m«i tr−êng còng cho thÊy trÇm tÝch ®−îc thµnh t¹o trong m«i tr−êng biÓn

2).

VÒ quan hÖ ®Þa tÇng, trÇm tÝch biÓn mQIII hoÆc phñ trùc tiÕp lªn trªn bÒ mÆt bµo mßn mQII dµy thay ®æi trong kho¶ng 5-20m.

- TrÇm tÝch biÓn giã (mv QIII Ph©n vÞ nµy ®−îc x¸c lËp th«ng qua ph©n tÝch mÆt c¾t ®Þa chÊn ë phÝa ®«ng - ®«ng nam cöa Ba L¹t vµ phÝa ®«ng cöa ThuËn An. Trªn ®Þa h×nh ë c¸c khu vùc nµy cã d¹ng ®Þa h×nh cån c¸t... trong ®ã cã cån c¸t cßn gi÷ l¹i ®−îc ®Ønh nh− lóc nã míi h×nh thµnh vµ nh÷ng gê c¸t ®ã øng víi c¸c gê næi cao trªn ®Þa h×nh ®¸y, cßn mét sè cån kh¸c ®· bÞ san b»ng do qu¸ tr×nh biÓn 2, ranh tiÕn Holoxen vÒ sau. C¸c cån c¸t nµy phñ trªn tÇng trÇm tÝch biÓn Pleistoxen th−îng mQIII giíi rÊt râ rµng. B¶n th©n c¸c cån c¸t nµy còng bÞ ®µo xíi vµ lÊp ®Çy bëi vËt liÖu h¹t th« cña Holoxen sím.

C¸c phøc hÖ cån c¸t ®−îc thµnh t¹o vµo giai ®o¹n biÓn lïi cuèi QIII, giã còng lµ nh©n tè tÝch cùc ®Ó h×nh thµnh c¸c cån c¸t, ®ª c¸t song song víi ®−êng bê vµo giai ®o¹n biÓn lïi. KiÓu cÊu t¹o ph©n líp xiªn song song mét chiÒu lµ kiÓu trÇm tÝch ¶nh h−ëng cña giã vµ ®ã còng chÝnh

a ®¹t 5-13m.

lµ c¸c ®−êng bê cæ cña giai ®o¹n biÓn lïi cuèi QIII. Chóng t«i còng t¹m t¸ch thµnh ph©n vÞ riªng 3. nguån gèc biÓn giã tuæi Pleistoxen muén mvQIII

2 . ChiÒu dµy chung cña trÇm tÝch QIV

3.1.2.2. Thèng Holoxen TrÇm tÝch Holoxen bao gåm trÇm tÝch s«ng biÓn (am), biÓn (m) vµ ®Çm lÇy (mb) + TrÇm tÝch s«ng biÓn amQIV. a ®−îc ph¸t hiÖn ë ®é s©u 22-30m n−íc vïng biÓn §Ìo TrÇm tÝch phÇn d−íi amQIV Ngang- Mãng C¸i, ph©n bè gÇn vu«ng gãc víi ®−êng bê cæ n»m tr−íc c¸c ch©u thæ hiÖn ®¹i cã thÓ lµ c¸c bar c¸t ngÇm cöa s«ng. Thµnh phÇn chñ yÕu lµ c¸t (92-98%) ®é chän läc mµi trßn tèt. Trong trÇm tÝch nµy ph¸t hiÖn nhiÒu vi cæ sinh cho tuæi QIV. ChiÒu dµy trÇm tÝch tõ 3-5m. Vïng biÓn H¶i V©n - §Ìo Ngang c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch nµy cã diÖn lé kh«ng lín ®é s©u 10-15m n−íc. TrÇm tÝch chñ yÕu lµ c¸t pha, sÐt pha mµu x¸m, x¸m xanh ®en, c¸c thÊu kÝnh c¸t h¹t mÞn... 1-2 c¸t cã thµnh phÇn ®a kho¸ng. TËp hîp vi cæ sinh chøa trong c¸c thµnh t¹o nµy cho tuæi QIV nghiªng vÒ QIV

b): lé ra trªn ®¸y biÓn ë ®é s©u 0 - 15m n−íc ë phÝa nam vµ 0- 5m n−íc ë phÝa b¾c vïng Nga S¬n, H¶i Phßng. Trong c¸c lç khoan b·i triÒu gÆp chóng ë ®é s©u 0-10m. Thµnh phÇn gåm trÇm tÝch c¸t mÞn, bïn c¸t, c¸t bïn mµu n©u, x¸m n©u, thuéc c¸c ®íi trÇm tÝch b·i triÒu, c¸c cån c¸t næi, c¸c bar c¸t ngÇm vïng cöa s«ng nh− s«ng Hång, s«ng §¸y, s«ng Th¸i B×nh... Thµnh phÇn cÊp h¹t cña chóng gåm: c¸t 90 99%; bét 1-10%; C¸t cã ®é chän läc vµ mµi trßn tèt, thµnh phÇn ®a kho¸ng. MÆt c¾t ®Çy ®ñ cña tÇng ®−îc thÓ hiÖn qua GK 96-2 t¹i Cån Vµnh

TrÇm tÝch phÇn trªn (amQIV

Vïng biÓn §Ìo Ngang, Nga S¬n trÇm tÝch nµy chØ gÆp ë c¸c cöa s«ng nh− s«ng M·, cöa Héi, cöa Sãt, cöa KhÈu... Thµnh phÇn trÇm tÝch gåm cuéi sái, c¸t mµu x¸m, x¸m sÉm, bïn sÐt phï sa mµu ®á, thµnh phÇn ®a kho¸ng

a: Phæ biÕn nhÊt trong vïng biÓn n«ng H¶i Phßng -Mãng C¸i, chóng lé ra trªn ®¸y biÓn ë ®é s©u 8-12m n−íc ë phÝa b¾c vµ 18-20m n−íc ë phÝa nam. TrÇm tÝch gÆp kh¸ ®a d¹ng: c¸t s¹n, c¸t lÉn s¹n, c¸t bïn s¹n, bïn c¸t vµ bïn sÐt. C¸t s¹n ®¬n kho¸ng ®Õn Ýt kho¸ng. C¸c mÉu ph©n tÝch th¹ch häc bë rêi trong trÇm tÝch nµy cho thÊy c¸t bïn, c¸t bïn s¹n cã thµnh phÇn Ýt kho¸ng ®Õn ®a kho¸ng.C¸c kho¸ng vËt sÐt gÆp trong trÇm tÝch bïn sÐt, bïn c¸t chøng tá c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch thuéc vïng n−íc s©u.

Vïng biÓn ven bê H¶i V©n, §Ìo Ngang trÇm tÝch nµy ph©n bè chñ yÕu ë c¸c cöa s«ng nh− cöa Gianh, cöa Tïng, cöa ThuËn An... Thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu c¸t mÞn, bïn sÐt mµu x¸m, x¸m xanh xen kÑp c¸c thÊu kÝnh c¸t pha, sÐt pha. C¸t cã thµnh phÇn ®a kho¸ng. TrÇm tÝch s«ng biÓn n»m chuyÓn tiÕp lªn trªn trÇm tÝch biÓn s«ng. ChiÒu dµy 6-10m. b. a + TrÇm tÝch biÓn Holoxen (mQIV): cã thÓ chia lµm 2 phÇn mQIV vµ mQIV - TrÇm tÝch phÇn d−íi mQIV

a lé ra d−íi ®é s©u 20m n−íc, ë phÝa nam lé ra ë d−íi ®é s©u 25m n−íc, kÐo dµi ra ngoµi tíi ®é s©u 50m n−íc. Thµnh phÇn trÇm tÝch gåm: trÇm tÝch c¸t ®¬n thuÇn thµnh phÇn ®a kho¸ng; tr−êng bïn c¸t, c¸t bïn, bét c¸t kh¸ phæ biÕn trÇm tÝch cã mµu x¸m xanh giµu vôn sinh vËt, thµnh phÇn cÊp h¹t trung b×nh ®Æc tr−ng m«i tr−êng biÓn n«ng.

Vïng biÓn H¶i Phßng - Nga S¬n trÇm tÝch biÓn mQIV

Vïng biÓn Nga S¬n - §Ìo Ngang trÇm tÝch biÓn lé trªn ®¸y biÓn ë ®é s©u 0-12m n−íc. a cßn Thµnh phÇn trÇm tÝch gåm c¸t sÐt mµu x¸m, x¸m xanh lÉn Ýt cuéi s¹n. TrÇm tÝch biÓn mQIV gÆp trong c¸c lç khoan b·i triÒu ë ®é s©u 5-10m n−íc.

a ph©n bè ë ®é s©u 10-15m n−íc, chóng phñ trªn c¸c bËc thÒm 8-10m vµ ®Þa h×nh hiÖn ®¹i cña s−ên bê ngÇm vµ c¸c b·i triÒu hiÖn ®¹i. TrÇm tÝch chñ yÕu cuéi s¹n, c¸t h¹t th« chuyÓn lªn lµ c¸t mÞn trung, c¸t pha a. ChiÒu dµy trung b×nh tõ 1-7m ®Õn sÐt. TrÇm tÝch chøa phong phó c¸c d¹ng vi cæ sinh tuæi QIV 10-15m.

Vïng biÓn §Ìo Ngang - H¶i V©n, c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch biÓn mQIV

b): lé ra trªn vïng biÓn H¹ Long, B¸i Tö Long vµ r×a ®¶o VÜnh Thùc, C¸i Lim d−íi ®é s©u 0-12m n−íc. TrÇm tÝch gåm bïn c¸t, bïn sÐt, c¸t vµ c¸t bïn mµu x¸m tèi, x¸m xanh cã chøa vôn sinh vËt.

- TrÇm tÝch phÇn trªn (mQIV

Vïng biÓn n«ng ven bê §Ìo Ngang- Nga S¬n, trÇm tÝch biÓn lé ra ë vïng TÜnh Gia, vïng b¾c SÇm S¬n vµ vïng nam Cöa Héi tíi §Ìo Ngang, thµnh phÇn trÇm tÝch gåm c¸t, sÐt mµu x¸m, x¸m xanh lÉn Ýt cuéi s¹n. Trong trÇm tÝch chøa phong phó sinh vËt.

Vïng biÓn n«ng H¶i V©n- §Ìo Ngang trÇm tÝch nµy lé trªn ®¸y biÓn tõ 0m ®Õn 10-15m n−íc, chóng cßn phñ trªn s−ên bê ngÇm bËc thÒm 8-10m vµ c¸c b·i biÓn hiÖn ®¹i. Thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu gÆp cuéi s¹n c¸t th« phÇn trªn lµ c¸t mÞn trung, c¸t mÞn mµu x¸m tr¾ng, x¸m xanh lÉn c¸t pha sÐt. ChiÒu dµy c¸c thµnh t¹o biÓn Holoxen tõ 2-15m.

+ TrÇm tÝch biÓn s«ng Holoxen (maQIV): TrÇm tÝch nµy lé ra ë cöa s«ng B¹ch §»ng tíi C¸t Bµ vµ trong khu vùc Tiªn Yªn, §Çm Hµ thuéc vïng biÓn H¶i Phßng - Mãng C¸i. Thµnh phÇn trÇm tÝch gåm c¸t mµu x¸m xanh, c¸t bïn, bïn c¸t vµ bïn sÐt mµu x¸m n©u. C¸c trÇm tÝch cã thµnh phÇn ®a kho¸ng, dµy 5-10m. §©y lµ c¸c trÇm tÝch hiÖn ®¹i. Vïng biÓn n«ng ven bê H¶i Phßng - H¶i V©n c¸c trÇm tÝch biÓn s«ng ®−îc lé ra ë phÝa b¾c d−íi ®é s©u 6-20m n−íc, ë phÝa nam 10-25m n−íc. Chóng t¹o thµnh mét d¶i bïn sÐt liªn tôc tõ b¾c xuèng nam. C¸c trÇm tÝch sÐt cã nguån gèc tõ phï sa S«ng Hång, S«ng §¸y, S«ng Th¸i B×nh, ®−îc tÝch tô trong m«i tr−êng biÓn. C¸c trÇm tÝch nµy cßn gÆp trong c¸c lç khoan b·i triÒu ë c¸c ®é s©u kh¸c nhau. ChiÒu dµy thay ®æi tõ 3-10m.

+ TrÇm tÝch ®Çm lÇy biÓn Holoxen (mbQIV): C¸c trÇm tÝch nµy ph©n bè thµnh d¶i hÑp ë vïng biÓn cöa s«ng B¹ch §»ng, khu vùc Qu¶ng Yªn, vÞnh Cuèc Bª, §Çm Hµ, Mãng C¸i. Thµnh phÇn trÇm tÝch gåm bïn c¸t, c¸t bïn, bïn sÐt mµu x¸m tíi x¸m tèi giµu mïn thùc vËt, b· h÷u c¬. Trong trÇm tÝch gÆp tËp bµo tö phÊn hoa ®Æc tr−ng cho trÇm tÝch ®Çm lÇy cöa s«ng ven biÓn. ChiÒu dµy trÇm tÝch 1,5-10m. Vïng biÓn n«ng phÝa ®«ng quÇn ®¶o Long Ch©u vµ nam ®¶o B¹ch Long Vü gÆp trÇm tÝch nµy trªn ®¸y biÓn ë ®é s©u 20-50m n−íc. Thµnh phÇn trÇm tÝch gåm bïn c¸t, bïn, sÐt mµu x¸m tèi chøa mïn thùc vËt, b· h÷u c¬ mµu n©u ®en.TrÇm tÝch ®−îc thµnh t¹o trong m«i tr−êng khö m¹nh.

T¹i vïng biÓn Nga S¬n- H¶i Phßng trÇm tÝch gåm bét sÐt Ýt c¸t giµu mïn thùc vËt mµu x¸m ®en, chóng ®−îc thµnh t¹o trong c¸c hè tròng, lagoon mµ tr−íc ®©y lµ ®Çm lÇy ven biÓn. Vïng biÓn §Ìo Ngang- Nga S¬n chØ gÆp chñ yÕu trong ®¸y vÞnh biÓn DiÔn Ch©u ë ®é s©u 15- 23m n−íc vµ trong c¸c lç khoan b·i triÒu ë ®é s©u 6-20,8m. Thµnh phÇn tÇm tÝch chñ yÕu lµ sÐt, sÐt bét mµu x¸m tro, x¸m ®en, dÎo mÞn cã chøa tµn tÝch thùc vËt.

Vïng biÓn §Ìo Ngang- Nga S¬n trÇm tÝch vòng vÞnh ®Çm lÇy ven biÓn mbQIV chØ gÆp trong 2 lç khoan b·i triÒu.

Trªn c¬ së x©y dùng c¸c l¸t c¾t ®Æc tr−ng cho vïng VÞnh B¾c bé cã thÓ rót ra mÊy nhËn BiÓn n«ng ven bê H¶i V©n- §Ìo Ngang, trÇm tÝch ®ÇmlÇy biÓn Holoxen trung lé ra trªn ®¸y biÓn vïng ThuËn An. Chóng ph©n bè d−íi d¹ng kÐo dµi, thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu lµ bïn c¸t, bïn sÐt x¸m ®en, x¸m xanh pha c¸t h¹t mÞn. Trong trÇm tÝch chøa bµo tö phÊn hoa ®Æc tr−ng cho trÇm tÝch biÓn n«ng gÇn bê. ChiÒu dµy trÇm tÝch ®¹t 5-7m. C¸c thµnh t¹o trÇm tÝch 3) ph©n bè ë vông An C− vµ ®Çm CÇu Hai. §©y lµ c¸c biÓn ®Çm lÇy, ®Çm ph¸ Holoxen (bmQIV thµnh t¹o trÎ phñ trªn bÒ mÆt ®¸y c¸c mòi th«ng ra biÓn chÞu ¶nh h−ëng cña thñy triÒu. TrÇm tÝch bao gåm phÇn d−íi lµ c¸t mÞn pha sÐt mµu x¸m ®en, x¸m xanh chuyÓn lªn trªn lµ bïn sÐt 1-2. x¸m ®en chøa nhiÒu di tÝch ®éng thùc vËt. TrÇm tÝch n»m phñ trùc tiÕp lªn c¸c thµnh t¹o QIV ChiÒu dµy c¸c thµnh t¹o nµy ®¹t tõ 2-3m ®Õn 6-8m. xÐt sau:

- Quan hÖ trªn vµ d−íi c¸c ph©n vÞ lµ c¸c gi¸n ®o¹n trÇm tÝch cã mÆt bµo mßn hoÆc líp laterit.

2 ph©n bè trªn c¸c mÆt c¾t d¹ng lÊp ®Çy tròng t©m vÞnh B¾c

- ë phÝa ven bê biÓn c¸c ph©n vÞ cã chiÒu dµy nhá vµ th−êng hay bÞ v¸t nhän cßn ra phÝa t©m vÞnh chiÒu dµy cña chóng t¨ng nhanh vµ chñ yÕu lµ lo¹i trÇm tÝch h¹t mÞn. C¸c líp trÇm tÝch th−êng cã xÕp líp n»m ngang.

- TÇng trÇm tÝch phun trµo N2 Bé.

- ë r×a thÒm lôc ®Þa qu¸ tr×nh t¹o c¸c nªm lÊn t¨ng tr−ëng x¶y ra m¹nh mÏ trong §Ö tø vµ cã Ýt nhÊt 10 lÇn t¹o nªm t¨ng tr−ëng.

1, N2

- Cã nhiÒu biÓu hiÖn ®øt g·y vµ khe nøt xuyªn qua trÇm tÝch N2-Q vµ Ýt nhÊt cã 4 thêi kú 2, QI,QIII vµ cã thÓ trong QIV. §iÒu nµy chøng tá ®Þa ®éng lùc x¶y ra kh¸ x¶y ra tr−íc N2 m¹nh mÏ.

3.2. §¨c ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa MiÒn Trung Vïng biÓn nµy ®−îc giíi h¹n tõ b¸n §µ N½ng tíi mòi Vòng Tµu h−íng ra biÓn. Theo c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊn, ®Þa h×nh mÐp r×a thÒm phøc t¹p, cã ®é s©u kh«ng ®ång ®Òu, ®a phÇn ë ®é s©u 150m thÊy râ nÕp uèn ®Þa h×nh. VÒ mÆt c¾t cÊu tróc ®Þa chÊt, ®©y lµ r×a t©y cña c¸c bÓ Kainozoi Qu¶ng §µ (®¬n nghiªng Qu¶ng §µ, Phó Kh¸nh vµ lµ r×a ®«ng cña khèi Kontum, ®íi Mezozoi §µ L¹t.

Cét ®Þa tÇng tæng hîp trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø vïng biÓn nµy ®−îc m« t¶ trªn h×nh 3.2. 3.2.1. Thèng Plioxen (N2) ë c¸c ®ång b»ng ven biÓn trÇm tÝch Plioxen ®−îc ph©n chia thµnh hÖ tÇng VÜnh §iÖn (N2 v®) (ven biÓn §µ N½ng - Qu¶ng Ng·i), hÖ tÇng Bµ Miªu (N2 bm) (ven biÓn Tuy Hoµ - Vòng Tµu).

HÖ tÇng VÜnh §iÖn gåm c¸c líp c¸t kÕt, s¹n kÕt, xen c¸c líp bét kÕt, sÐt kÕt chøa c¸c thÊu kÝnh sÐt than, di tÝch thùc vËt ho¸ than, cã cÊu t¹o nhÞp. TrÇm tÝch chøa bµo tö phÊn ho¸ cho phÐp x¸c ®Þnh tuæi Plioxen. ChiÒu dµy 350m.

HÖ tÇng Bµ Miªu t¹i LK 646 (Vòng Tµu) gåm 2 tËp: tËp d−íi gåm s¹n, c¸t lÉn cuéi mµu x¸m cßn tËp trªn lµ c¸t chøa cuéi, sái pha sÐt, bét chøa di tÝch thùc vËt ho¸ than, nhiÒu bµo tö phÊn Plioxen. ChiÒu dµy 15-100m. §íi thÒm trong (0-30m n−íc) C¸c trÇm tÝch ®−îc m« t¶ ë trªn, kÐo dµi ra tíi phÇn biÓn n«ng (0-30m) song cã ®é h¹t nhá h¬n, ®iÒu nµy thÊy râ trªn tµi liÖu ®Þa chÊn.

Tµi liÖu ®Þa chÊn n«ng vïng biÓn Hµm T©n cho thÊy d−íi c¸c trÇm tÝch h¹t nhá, mÞn (c¸t nhá, bét, sÐt) cã tÇng cuéi s¹n, c¸t Plioxen víi ®¨c ®iÓm ph¶n x¹ lén xén, ®é liªn tôc kÐm vµ biªn ®é thÊp.TÇng nµy chuyÓn lªn tËp trªn qua mÆt ph¶n x¹ râ do bµo mßn hoÆc do líp vá phong ho¸ ®· b¾t gÆt ë mét sè lç khoan. TÇng t¶ng, cuéi s¹n lé ra ë mÐp n−íc vïng bê ThiÖn ¸i - Cµ N¸ (B×nh ThuËn) cã thÓ lµ trÇm tÝch Plioxen. §íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc) Theo c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊn thÊy râ trÇm tÝch Plioxen chñ yÕu lµ c¸c tËp c¸t xen bét kÕt cã chiÒu dµy thay ®æi 100-300m vµ t¨ng nhanh vÒ phÝa biÓn.

Trong ®íi thÒm cã kh¸ nhiÒu khèi bazan ph¸t triÓn trong ®ã cã bazan ë Cï Lao RÐ (Lý S¬n), ®Æc biÖt t¹i lç khoan BHP 121CM IX ®½ gÆp bazan dµy 500m. Quanh Cï Lao Thu - Hßn H¶i cã nhiÒu kiÓu bazan trong ®ã cã bazan Plioxen

§íi thÒm ngoµi (90-200m n−íc) T¹i LK 118-CVX-IX thuéc l« 118 Plioxen bao gåm c¸c líp bét kÕt, sÐt kÕt xen kÏ vµ sÐt v«i, ®¸ v«i chøa nhiÒu ho¸ ®¸ sinh vËt. C¸c trÇm tÝch t¹o nªn nhÞp cña chu kú biÓn tiÕn vµ lïi víi viÖc thµnh t¹o c¸c líp sÐt v«i, ®¸ v«i vµo thêi kú biÓn tiÕn cùc ®¹i. Cã thÓ lËp ®−îc 6 chu kú nh− vËy. Ranh giíi d−íi cña Plioxen lµ mÆt bµo mßn vµ phÇn trªn lµ ®¸y líp cuéi. ChiÒu dµy ~ 400m.

T¹i LK 119-CH-IX ë l« 119 trÇm tÝch Plioxen dµy 270m gåm Ýt líp ®¸ v«i, giµu sÐt vµ chuyÓn lªn trÇm tÝch §Ö tø qua líp sÐt bét phong ho¸.

Trªn hÇu hÕt c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊn, ®Æc ®iÓm sãng ph¶n x¹ cã sù kh¸c biÖt v¬Ý phÇn thÒm gi÷a. T¹i ®©y xuÊt hiÖn c¸c thÊu kÝnh nªm t¨ng tr−ëng ®−îc cÊu t¹o bëi bét, sÐt vµ c¸c líp ®¸ v«i, ®¸y cña chóng n»m trªn mÆt bµo mßn Mioxen.

3.2.2. HÖ §Ö tø. 3.2.2.1. Thèng Pleistoxen a. Pleistoxen h¹ QI - §íi thÒm trong (0-30m n−íc) C¸c trÇm tÝch Pleistoxen h¹ ë c¸c ®ång b»ng ven biÓn tõ §µ N½ng trë vµo bao gåm trÇm tÝch c¸c hÖ tÇng T©n Mü (a, am QI), §¹i Ph−íc (aqI ®p) ë ven biÓn §µ N½ng, Qu¶ng Ng·i, hÖ tÇng Tuy Hoµ (mQI th) ë B×nh ThuËn - Ninh ThuËn vµ hÖ tÇng Tr¶ng Bom (§Êt cuèc).

ë vïng §iÖn Bµn Qu¶ng Nam trÇm tÝch QI gåm cuéi, c¸t ®a kho¸ng mµi trßn tèt, chän läc kÐm thuéc kiÓu t−íng lßng s«ng ë s©u > 70m. Ven biÓn Tuy Hoµ, B×nh ThuËn trÇm tÝch biÓn bao gåm c¸c tËp c¸t ®á sÉm cã bÒ mÆt bÞ laterit ho¸ m¹nh. C¸c kiÓu trÇm tÝch nµy cßn phæ biÕn ë biÓn ven bê vµ thÓ hiÖn râ trªn c¸c tuyÕn ®Þa chÊn. Nh− vËy ë vïng Hµm T©n thÊy râ trªn Plioxen lµ tËp cuéi s¹n kiÓu trÇm tÝch s«ng vµ phñ trªn ®ã lµ trÇm tÝch bét, c¸t, sÐt biÓn n«ng.

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc) Theo c¸c l¸t c¾t ®Þa chÊn ë ®íi thÒm gi÷a tÇng trÇm tÝch xen kÏ c¸t mÞn, bét, sÐt cã c¸c ph¶n x¹ song song, ®é liªn tôc tèt vµ biªn ®é m¹nh. Kh«ng lo¹i trõ trong ®ã cã Ýt líp sÐt v«i - ®¸ v«i.

§íi thÒm ngoµi (90-200m n−íc) T¹i l« 118, giÕng khoan 118-CVX-IX trÇm tÝch Pleistoxen h¹ b¾t ®Çu bëi líp cuéi s¬ së sau ®ã lªn phÝa trªn lµ c¸c nhÞp bét - sÐt - ®¸ v«i (sÐt v«i) (cã 3 nhÞp). Trong trÇm tÝch giµu ho¸ ®¸. ChiÒu dµy ~ 270m. ChuyÓn lªn trÇm tÝch Pleistoxen trung qua líp c¸t th«. Trong khi ®ã t¹i l« 119 trÇm tÝch QI chñ yÕu lµ sÐt vµ bét Ýt líp sÐt v«i.

Thµnh phÇn c¬ b¶n cña QI lµ sÐt, bét vµ c¬ b¶n lµ c¸c líp sÐt v«i. Theo tµi liÖu ®Þa chÊn ë r×a thÒm tr−íc cöa c¸c s«ng lín miÒn Trung th−êng t¹o nªn c¸c nªm t¨ng tr−ëng d¹ng thÊu kÝnh nhÊt lµ tr−íc cöa s«ng §¹i (Qu¶ng Nam), s«ng §µ R»ng (Tuy Hoµ). §©y lµ trÇm tÝch ch©u thæ t¹o vµo kú biÓn lïi.

1 vµ cho r»ng ®−îc thµnh t¹o trong mét chu kú (Ng« Quang Toµn, nnk, 1999...). Däc ven biÓn 1), MiÕu B«ng, Phan ThiÕt vµ nam Trung Bé tõ §µ N½ng ®i vµo cã c¸c hÖ tÇng VÜnh H¶o (mQII-III 1). Trong vµi n¨m gÇn ®©y cã xu h−íng t¸ch riªng Pleistoxen trung QII (Vò V¨n Cñ Chi (amQII-III VÜnh, 1998).

b. Pleistoxen trung Tr−íc ®©y c¸c nhµ ®Þa chÊt chia mét ph©n vÞ Pleistoxen trung - th−îng (phÇn d−íi) QII-III

ë ven biÓn Qu¶ng Nam - §µ N½ng c¸c trÇm tÝch Pleistoxen trung cã 2 kiÓu nguån gèc s«ng biÓn vµ biÓn.

TrÇm tÝch s«ng biÓn (amQII) gåm 2 tËp dµy 10-30m, tËp d−íi cã c¸t, s¹n, sái xen líp máng bét sÐt mµu x¸m xanh, x¸m vµng; tËp trªn cã sÐt bét, bét sÐt xen kÏ c¸c líp máng c¸t bét, c¸t - bét - sÐt mµu x¸m, x¸m tro.

TrÇm tÝch biÓn (mQII) b¾t gÆp ë c¸c lç khoan b·i triÒu ë Cöa §¹i ë ®é s©u trªn 42m. ë phÇn d−íi bao gåm c¸t mÞn, Ýt c¸t th« mµu x¸m xanh, x¸m tr¾ng ®é chän läc vµ mµi trßn tèt vµ ë phÇn trªn gåm sÐt bét phong ho¸ loang læ mµu x¸m vµng chøa c¸t kÕt vãn laterit. ChiÒu dµy kho¶ng 30m.

T¹i vïng Mòi NÐ c¸t pha bét sÐt, c¸t bét lÉn s¹n mµu x¸m g¾n kÕt r¾n ch¾c vµ bÞ phong ho¸ t¹o mµu loang læ ®á vµng vµ chøa c¸c baß tö phÊn víi chiÒu dµy thay ®æi 2-21m. T¹i mÆt c¾t Suèi Tiªn ®Æc tr−ng cho hÖ tÇng Phan ThiÕt cã 4 tËp: c¸t th¹ch anh h¹t trung mµu x¸m tr¾ng, g¾n kÕt trung b×nh, c¸t g¾n kÕt yÕu, c¸t th¹ch anh h¹t võa mµu vµng, vµng n©u g¾n kÕt yÕu; c¸t th¹ch anh h¹t nhá pha bét mµu ®á g¾n kÕt trung b×nh.

§íi thÒm trong (0-30m n−íc) C¸c trÇm tÝch s«ng biÓn vµ biÓn nªu trªn kÐo dµi ra biÓn n«ng, tuy nhiªn ®é h¹t nhá dÇn. Trªn c¸c tuyÕn ®Þa chÊn thÊy râ tËp trÇm tÝch QII cã thµnh phÇn chñ yÕu lµ c¸t h¹t nhá ph©n líp xiªn kiÓu nªm t¨ng tr−ëng nhÑ, ®a phÇn lµ bét vµ sÐt g¾n kÕt yÕu.

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc) Theo c¸c tuyÕn ®Þa chÊn thÊy Pleistoxen trung chñ yÕu lµ c¸t h¹t mÞn xen kÏ c¸c líp bét, sÐt.

§íi thÒm ngoµi (90-200m) T¹i lç khoan 118-CVX-IX, ë phÇn d−íi lµ tËp xen bét - sÐt - sÐt v«i hoÆc ®¸ v«i dµy kho¶ng 200m, cßn ë phÇn trªn chñ yÕu lµ xen kÏ gi÷a bét vµ sÐt Ýt thÊu kÝnh sÐt v«i vµ kÕt thóc lµ líp sÐt n»m d−íi líp c¸t, dµy 150m. Trªn c¸c tuyÕn ®Þa chÊn ë nhiÒu n¬i trÇm tÝch QII t¹o c¸c nªm t¨ng tr−ëng lín chñ yÕu lµ sÐt - bét - ®¸ v«i (dµy h¬n trÇm tÝch QI vµ QIII). Cã n¬i chiÒu dµy ®¹t 500-600m. C¸c nªm t¨ng tr−ëng thÊy ë c¸c tuyÕn ®Þa chÊn tr−íc ch©u thæ s«ng Cöa §¹i, Quy Nh¬n, Qu¶ng Ng·i, §µ R»ng, Hßn Gèm.

c. Pleistoxen th−îng (QIII) TrÇm tÝch Pleistoxen th−îng ë c¸c ®ång b»ng ven biÓn cã phÇn d−íi g¾n liÒn víi Pleistoxen trung cßn phÇn trÇm tÝch biÓn ®−îc t¸ch riªng mét ph©n vÞ hÖ tÇng VÜnh H¶o, S«ng Luü, §µ N½ng, Mé §øc, Suèi Chïa

- TrÇm tÝch s«ng (aQIII) gÆp ë ®ång b»ng Phan ThiÕt (hÖ tÇng S«ng Luü) c¹nh quèc lé 1A gåm bét sÐt, c¸t sÐt mµu x¸m, x¸m xanh chøa t¶o n−íc ngät, bµo tö phÊn hoa, dµy 11,5m. §©y lµ tÇng trÇm tÝch s«ng thÒm bËc I phñ lªn trÇm tÝch bÒ mÆt thÒm bËc II cã tuæi QII-III

- TrÇm tÝch s«ng biÓn (amQIII) lé ë ven r×a ®ång b»ng Qu¶ng Nam, Qu¶ng Ng·i gåm c¸t lÉn sÐt bét cã lãt ®¸y cuéi sái th¹ch anh mµi trßn tèt, mµu x¸m, x¸m vµng loang læ, chøa c¸c lo¹i t¹o cöa s«ng ®Çm lÇy ven biÓn. Dµy 6-10m. Trong bét sÐt cã bµo tö phÊn vµ c¸c vá vi cæ sinh cöa s«ng ven biÓn.

- TrÇm tÝch biÓn (mQIII) ë Mé §øc trÇm tÝch nµy lµ c¸c líp c¸t vµng xen c¸c líp sÐt x¸m xanh chøa bµo tö phÊn tuæi QIII. ë c¸c ®ång b»ng B×nh §Þnh, Phó Yªn trÇm tÝch nµy t¹o c¸c bËc thÒm cã bÒ mÆt ph¼ng cao 10-15m, réng 1km, kÐo dµi 4-5km. Trong c¸c lç khoan mÆt c¾t cã 2 tËp n»m trªn trÇm tÝch 2, ®ã lµ tËp c¸t, bét - c¸t mµu x¸m tr¾ng, tr¾ng, dµy 12cm vµ tËp c¸t mµu x¸m, s«ng biÓn amQIII ®«i n¬i bÞ nhuém bÈn mµu ®en, x¸m ®en, n©u chøa nhiÒu bµo tö phÊn hoa, dµy 4m.

T¹i ®ång b»ng Ninh Hoµ, Hµm T©n, Phan ThiÕt trÇm tÝch mQIII t¹o bÒ mÆt ®íi l−în sãng tho¶i h¬i nghiªng vÒ phÝa biÓn, réng 4-5km2, cao 10-15m. TrÇm tÝch gåm c¸c líp sái, s¹n, c¸t h¹t trung th«, mÞn, mµu x¸m, x¸m xanh, x¸m ®en, n©u nh¹t xen kÏ nhau, ph©n líp ngang, xiªn, xiªn chÐo, cã bÒ dµy kh«ng æn ®Þnh, chøa c¸c vi cæ sinh biÓn. Dµy 50-100m .

ë thÒm Cµ N¸ II, cao 10-15m c¸c líp s¹n kÕt s¹n h« g¾n kÕt, cuéi nhá cïng c¸c m¶nh vôn s¹n h«, vá sß ë phÇn ®¸y. C¸c líp c¸t v«i g¾n chÆt ®Æc xÝt dµy 3m. Tuæi tuyÖt ®èi 18.500 + 250 n¨m.

ë s©n bay Phan ThiÕt, Hßn R¬m, Tuy Phong trÇm tÝch mQIII lµ c¸t mµu vµng sÉm, vµng

phít ®á ph©n bè ë ®é cao 40-60m ®Þa h×nh. §íi thÒm trong: (0 - 30m n−íc) T¹i c¸c lç khoan b·i triÒu ë Héi An b¾t gÆp trÇm tÝch s«ng biÓn, cßn c¸c n¬i kh¸c, trÇm tÝch m« t¶ nªu trªn ë ngay r×a bê biÓn vµ kÐo dµi ra phÝa biÓn tuy nhiªn kiÓu nguån gèc biÓn chiÕm −u thÕ h¬n. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊn n«ng ®é ph©n gi¶i cao. Trªn trÇm tÝch mQIII lµ líp phñ s¹n, c¸t, bét (amQIII) t¹o nªn mét chu kú biÓn tiÕn vµ lïi vµo QIII.

3.2.2.2. Thèng Holoxen

TrÇm tÝch thèng Holoxen cã mÆt kh¾p n¬i däc ®íi ven biÓn vµ biÓn ven bê 0-20m n−íc, chñ yÕu lµ c¸t c¸c lo¹i, n¬i gÇn nói s«ng cã thªm cuéi, s¹n, cßn ë c¸c vòng vÞnh phÇn lín lµ bïn, sÐt, ®Æc biÖt phong phó c¸t thuû tinh, c¸t ®á. Theo nguån gèc cã thÓ chia c¸c kiÓu am, bm, m, vm. - TrÇm tÝch hçn hîp s«ng-biÓn (amQIV): Thµnh phÇn chñ yÕu lµ c¸t h¹t trung, h¹t mÞn, ®a kho¸ng, lùa chän vµ mµi trßn tõ trung b×nh ë vïng cöa s«ng vµ lùa chän tèt ë vïng c¸t b·i. S¹n- c¸t-pha sÐt mµu x¸m giµu vôn vá sß èc. Trong ®ã s¹n 30-40%; c¸t 20-25%; bét 10-15%; sÐt 15- 22%. Cã c¸c d¹ng Foram: Elphidium, Graticulatum, Gribrojodium, Gribrojensen vµ bµo tö phÊn. ChiÒu dµy 3-10m. T¹i c¸c ch©u thæ ®¹t 10-20m. - TrÇm tÝch biÓn (mQIV): ë biÓn ven bê c¸c trÇm tÝch nµy chñ yÕu lµ c¸t h¹t trung, mÞn mµu x¸m, x¸m xanh, x¸m ®en, ®¬n kho¸ng th¹ch anh dµy 10-15m.

ë ®¶o Lý S¬n trÇm tÝch cã thµnh phÇn c¸t v«i, c¸t san h«, vá sß èc mµu x¸m tr¾ng phít vµng cã chiÒu dµy trªn 5m. Ven biÓn Tuy Hoµ lé c¸t lÉn bét s¹n mµu tr¾ng phít vµng chøa vôn sß èc, ë d−íi chóng lµ bét sÐt mµu x¸m. Bê biÓn phÝa nam phæ biÕn tÇng “c¸t tr¾ng Cam Ranh” vµ c¸c thµnh t¹o c¸t, c¸t san h«, vá sß, èc cã tuæi 4200 - 4500 ± 200 n¨m. C¸t thuû tinh Cam Ranh lµ c¸t h¹t trung, chiÒu dµy tõ 6 - 15 m, th¹ch anh (95 - 48%) SiO2 ®¹t 98 - 99,6%.

TrÇm tÝch biÓn Holoxen phñ toµn bé ®íi 0 - 20 m n−íc cã thµnh phÇn thay ®æi tõ s¹n, cuéi ®Õn sÐt vµ chiÒu dµy tõ 3 - 10 m. §©y lµ c¸c trÇm tÝch b·i, cån ngÇm, l¹ch vµ ch©n c¸c ch©u thæ. - TrÇm tÝch biÓn giã (mvQIV): C¸c cån c¸t ven biÓn kh¸ phæ biÕn ë nhiÒu n¬i tõ §µ N½ng vµo Vòng Tµu cã thµnh phÇn c¸t h¹t nhá lÉn vôn sß èc, ®¬n kho¸ng hoÆc ®a kho¸ng. Ch©n cña c¸c cån c¸t th−êng cã c¸c b·i biÓn. T¹i ®©y ®−îc ph©n dÞ t¹o c¸c thµnh sa kho¸ng titan - zircon, chiÒu dµy tõ 5 - 10 m.

Trªn c¬ së nghiªn cøu c¸c l¸t c¾t ®Þa chÊt ®iÓn h×nh theo c¸c tuyÕn ®Þa chÊn trong vïng nµy cã thÓ nhËn xÐt r»ng thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam lµ n¬i ph¸t triÓn c¸c thÊu kÝnh t¨ng tr−ëng cña c¸c ch©u thæ cæ.. C¸c ®øt g·y hay khe nøt xuyªn qua c¸c trÇm tÝch tr−íc Plioxen- §Ö tø kÌm theo lµ c¸c mÆt tr−ît ë ®åi bê biÓn dèc. Ph¸t triÓn c¸c phun trµo bazan nh− ë Cï Lao RÐ, ®¶o Phó Quý víi nhiÒu ®ît kh¸c nhau.

3.3. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé

Vïng biÓn nµy cã diÖn tÝch lín nhÊt trong ®ã cã c¸c cÊu tróc Kainozoi nh− tròng Cöu Long, Nam C«n S¬n, tròng nhá §Þnh An, ®íi n©ng Hßn Khoai - C«n S¬n vµ thuéc thÒm lôc ®Þa Sunda. ë c¸c tròng kh¸c nhau vµ tuú theo ®é s©u n−íc biÓn cã c¸c kiÓu mÆt c¾t ®Æc tr−ng kh¸c nhau. Cét ®Þa tÇng tæng hîp trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø ®−îc tr×nh bµy trªn h×nh 3.3

3.3.1. Thèng Plioxen (N2) TrÇm tÝch Plioxen bÞ phñ bëi líp dµy trÇm tÝch §Ö tø vµ b¾t gÆp t¹i c¸c lç khoan ven biÓn vµ biÓn n«ng.

1) gåm c¸c hÖ tÇng CÇn Th¬ (N2

1ct) 1nb), trÇm tÝch cã thµnh phÇn lôc nguyªn h¹t mÞn lµ chñ yÕu, phñ trªn mÆt bµo vµ Nhµ BÌ (N2 mßn Mioxen muén gÆp ë ®é s©u 125 - 435 m ë miÒn T©y Nam Bé (TNB) vµ 48 - 275m ë miÒn §«ng Nam Bé (§NB)

ë ®ång b»ng ven biÓn, c¸c trÇm tÝch Plioxen sím (N2

2) gåm c¸c hÖ tÇng N¨m C¨n (N2

2nc) vµ Bµ Miªu 2bm). S¹n, sái vµ c¸t kh¸ ph¸t triÓn cã nguån gèc s«ng; bét, sÐt xen c¸t mÞn cã chøa mïn (N2 thùc vËt, rÔ c©y hoÆc c¸c vi cæ sinh, t¶o n−íc ngät gÆp ë phÇn trªn hoÆc d−íi cña c¸c hÖ tÇng thuéc t−íng ®Çm lÇy ven s«ng, ven biÓn, ch©u thæ. Cã nhiÒu líp sÐt dµy tíi 20-30 m. T¹i GK217 (Duyªn H¶i), GK 210 (TiÒn Giang), trÇm tÝch nµy t¹o nhÞp phÝa d−íi lµ s¹n, c¸t cßn phÝa trªn lµ bét sÐt. ChiÒu dµy 100 - 120 m. ChuyÓn lªn trÇm tÝch §Ö tø qua mÆt bµo mßn lµ líp sÐt laterit ho¸ vµ sù biÕn mÊt c¸c Nannofosil.

C¸c trÇm tÝch Plioxen muén (N2

§íi thÒm trong (0 - 30 m n−íc): Theo tµi liÖu ®Þa chÊn, trÇm tÝch Plioxen cã ®¸y lµ mÆt ph¶n x¹ ®Ëm vµ nãc ng¨n c¸ch víi Q kh«ng râ nÐt song ®Æc ®iÓm tr−êng sãng kh¸c nhau, trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn cã hai phÇn, phÇn d−íi gåm sÐt, bét nªn ®Æc tr−ng kiÓu sãng ph¶n x¹ song song liªn tôc vµ phÇn trªn chñ yÕu lµ kiÓu ph¶n x¹ lén xén, kh«ng liªn tôc cña trÇm tÝch aluvi. ChiÒu dµy thay ®æi tõ 300 - 500 m. Tµi liÖu lç khoan ë Trµ Có gÇn b·i biÓn cho thÊy mÆt c¾t N2 t−¬ng tù nh− ë ®ång b»ng ven biÓn nªu ë trªn.

§íi thÒm gi÷a (30 - 90 m n−íc) Tµi liÖu cña ®íi kh¸ phong phó ë t©m tròng Cöu Long (vïng má B¹ch Hæ) vµ tròng Nam C«n S¬n. TrÇm tÝch Plioxen - §Ö tø ë ®©y ®−îc ph©n chia thµnh hÖ tÇng BiÓn §«ng víi chiÒu dµy 450 - 700 m (tròng Cöu Long), 900 - 2000 m (tròng Nam C«n S¬n).

T¹i GK15-A-IX trÇm tÝch Plioxen gåm c¸c tËp xen kÏ gi÷a c¸t kÕt h¹t mÞn mµu tr¾ng, x¸m víi bét kÕt vµ sÐt mµu x¸m nh¹t, tr¾ng, hång x¸m chøa cacbonat. Trong líp c¸t cã c¸c kho¸ng vËt glauconit, pyrit, canxit vµ mica. Sang l« 18 t¹i GK 162-BV-IX, 16-B§ -IX, 16-TD- IX l−îng c¸t, s¹n chiÕm −u thÕ, cã chiÒu dµy 20 - 30 m. C¸t sái mµu x¸m chän läc kÐm, mµi trßn trung b×nh cã thµnh phÇn ®a kho¸ng (th¹ch anh, fenfat, mica, canxit, vôn sß, m¶nh ®¸ magma...). ë bÓ Nam C«n S¬n mÆt c¾t gåm xen kÏ c¸c líp c¸t - bét - sÐt, sÐt v«i mµu x¸m, giµu glauconit, trïng lç, ®é h¹t mÞn h¬n vµ chiÒu dµy c¸c líp máng h¬n chñ yÕu lµ t−íng trÇm tÝch biÓn.

1 vµ N2

Dùa theo sù ph©n bè c¸c líp ®¸ lôc nguyªn trong c¸c lç khoan cã thÓ chia trÇm tÝch 2, ®é s©u ®¸y Plioxen kh«ng qu¸ 800 m ë bÓ Cöu Long vµ 2000 Plioxen thµnh 2 phÇn N2 m ë bÓ Nam C«n S¬n.

Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn, ngoµi ranh giíi trªn vµ d−íi cña Plioxen cã thÓ ph©n chia Plioxen thµnh phÇn trªn vµ d−íi.

§íi thÒm ngoµi (90 - 200 m n−íc) T¹i GK12-DUA-IX bÓ Nam C«n S¬n vµ GK 28-A-IX, trÇm tÝch Plioxen n»m ë ®é s©u 650 - 2000 m (?) gåm c¸t-bét-sÐt g¾n kÕt yÕu, sÐt v«i mµu x¸m xen c¸t th¹ch anh mµu tr¾ng ®ôc - vµng nh¹t, h¹t trung, th« cã glauconit vµ trïng lç t¹o m«i tr−êng biÓn n«ng

vµ N2

Tõ c¬ së ph©n tÝch l¸t c¾t ®Þa chÊn nhËn thÊy trÇm tÝch Plioxen gåm c¸c líp c¸t, bét, sÐt xen kÏ vµ ë phÝa biÓn thÊy cÊu t¹o nªm t¨ng tr−ëng cña trÇm tÝch ch©u thæ bÞ nhiÒu ®øt g·y xuyªn c¾t. TrÇm tÝch Plioxen ë ®íi nµy ®−îc ph©n chia vµ cã thÓ ph©n ®Þnh theo ®Þa chÊn vÒ c¬ 1 b¶n nªn chia lµm 2 phÇn N2

3.3.2 HÖ §Ö tø. 3.3.2.1. Thèng Pleistoxen

a. Pleistoxen h¹ QI. ë ®ång b»ng Nam Bé trÇm tÝch Pleistoxen h¹ phñ tr¸i khíp trªn c¸c trÇm tÝch Plioxen vµ ®−îc ph©n chia c¸c hÖ tÇng §Êt cuèc (aQI®c), Tr¶ng Bom (aQItb), Mü Tho (amQImt), Kiªn L−¬ng (aQIkl) vµ hÖ tÇng Cµ Mau (aQIcm).

§íi thÒm trong (0 - 30 m n−íc). TrÇm tÝch QI t¹i c¸c lç khoan ven biÓn vµ b·i triÒu ®−îc ng¨n c¸ch bëi 2 mÆt bµo mßn ë phÝa trªn vµ d−íi, thµnh phÇn gåm s¹n h¹t nhá, c¸t - s¹n, c¸c h¹t th«, trung th−êng n»m d−íi mÆt c¾t vµ c¸c h¹t nhá, bét, sÐt n»m ë phÝa trªn. TrÇm tÝch sÐt - bét tr¾ng biÓn th−êng cã chøa t¶o v«i tuæi QI, t−íng ®Çm hå triÒu lÇy cã c¸c vÕt in l¸ c©y vµ mïn thùc vËt, t−íng l¹ch triÒu hay lßng s«ng gÆp ë mét sè lç khoan. PhÇn ®¸y th−êng gÆp líp s¹n, sái c¬ së t¹o khi biÓn tiÕn. Trªn cïng cña QI th−êng gÆp líp sÐt, bét bÞ laterit ho¸ mµu loang læ. GÆp mét sè líp tro nói löa. Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn thÊy mét tÇng cã kiÓu ph¶n x¹ hçn ®én xen c¸c líp ph¶n x¹ song song ®øt ®o¹n ®©y lµ tÇng trÇm tÝch aluvi. ChiÒu dµy thay ®æi tõ 72 - 80 m (ë ®ång b»ng vµ ®íi n©ng) tíi 250 m (ë t©m c¸c tròng)

§íi thÒm gi÷a (30 - 90 m n−íc) Theo tµi liÖu khoan ë l« 15, ë bÓ Cöu Long trÇm tÝch QI bao gåm xen kÏ c¸c tËp c¸t lµ chñ yÕu víi c¸c líp bét vµ sÐt, cßn ë ®íi n©ng C«n S¬n (l« 16) lµ tÇng c¸t dµy chuyÓn vÒ phÝa nam xa bê h¬n lµ c¸t mÞn xen bét vµ sÐt, sÐt v«i ChiÒu dµy ®¹t 200- 300 m. Theo tµi liÖu ®Þa chÊn cho thÊy cã sù thay ®æi tõ trÇm tÝch h¹t th« sang h¹t mÞn vµ t¨ng chiÒu dµy tõ T©y sang §«ng.

§íi thÒm ngoµi (90 - 200 m n−íc).

ë GK28 -A-IX trÇm tÝch Pleistoxen h¹ gåm c¸c líp bét dµy 10 - 30 m xen c¸c líp máng c¸t vµ sÐt, sÐt v«i chøa pyrit, vi cæ sinh. ChiÒu dµy 400 m.

Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn ë vïng má §¹i Hïng trÇm tÝch Pleistoxen h¹ dµy 150 - 170 m cã 3 tËp mçi tËp cã kiÓu song song ë phÇn d−íi vµ kiÓu lén xén ë phÇn trªn. Xuyªn qua chóng cã tói khÝ hay bazan (?). KÕt thóc lµ tËp aluvi víi tr−êng sãng hçn ®én ®iÓn h×nh. Nãc cña chóng liªn quan ®Õn mÆt ph¶n x¹ m¹nh cã thÓ lµ mÆt bµo mßn vµ phong ho¸ t¹o laterit. C¸c thÊu kÝnh t¨ng tr−ëng vµ ®øt g·y t¹o cho mÆt c¾t trë nªn phøc t¹p vµ chøng tá vµo QI ®íi n©ng lµ r×a thÒm lôc ®Þa.

b. Pleistoxen trung QII ë ®ång b»ng Nam Bé trÇm tÝch QII kh«ng ®−îc t¸ch riªng mµ gép chung vµo phÇn d−íi cña QIII t¹o nªn c¸c hÖ tÇng Cñ Chi (aQII-III cc), Thñ §øc (aQII-III t®), Thuû §«ng (amQII-III t®g) vµ hÖ tÇng Long Toµn (mQII-III lt)

1 - QII

- §íi thÒm trong (0 - 30 m n−íc). Nghiªn cøu c¸c lç khoan b·i triÒu cho thÊy trÇm tÝch Pleistoxen trung dµy 30 - 70m vµ 2 cã ranh giíi trªn vµ d−íi lµ c¸c líp sÐt loang læ cïng cã thÓ chia thµnh 2 nhÞp trÇm tÝch QII mÆt bµo mßn.

- §íi thÒm gi÷a (30 - 90 m n−íc).

1 ®−îc b¾t ®Çu bëi líp c¸t biÓn tiÕn 2?) cã ®−êng cong

ë GK 11-2-R§-IX thuéc bÓ Nam C«n S¬n, ph©n vÞ QII

sau ®ã chñ yÕu lµ xen kÏ gi÷a c¸c líp bét, bét - sÐt, sÐt vµ phÇn trªn (QII karota kh¸c h¼n vµ l−îng sÐt t¨ng cao. ChiÒu dµy ph©n vÞ ®¹t 90 m.

2 cã c¸c hÖ

T¹i bÓ Cöu Long, trÇm tÝch QII trong GK BH-2 gåm c¸c líp c¸t nhá mÞn, bét mµu vµng, ®á x¸m kh«ng chøa Foram ë ®é s©u 57,8 - 93,4 m. ë GK70 vïng 12 gÆp trÇm tÝch QII tõ 60 - 99m gåm 3 líp c¸t h¹t trung x¸m chøa s¹n, sÐt x¸m chøa c¸c æ c¸t, bét - sÐt vµ líp c¸t x¸m h¹t trung r¾n ch¾c. Chóng thuéc t−íng trÇm tÝch aluvi

2lm)

2mh) vµ Long Mü (mQIII

2 t−¬ng øng

2cc), Méc Ho¸ (amQIII - §íi thÒm trong (0-30 m n−íc). Theo tµi liÖu khoan b·i triÒu, trÇm tÝch QIII cã thÓ chia lµm 2 phÇn QIII

1 vµ QIII

c. Pleistoxen th−îng - QIII ë ®ång b»ng Nam bé mét phÇn QIII thuéc c¸c ph©n vÞ nh− m« t¶ QII cßn QIII tÇng Cñ Chi (aQIII

víi hai nhÞp trÇm tÝch.

1 th−êng ®−îc b¾t ®Çu b»ng líp s¹n, c¸t s¹n c¬ së n»m trªn mÆt sÐt bµo mßn, bét bÞ laterit ho¸. C¸c h¹t s¹n chñ yÕu lµ c¸t kÕt vãn laterit hoÆc h¹t th¹ch anh. KÕt thóc lµ líp sÐt giµu mïn thùc vËt, rÔ c©y kiÓu trÇm tÝch b·i triÒu lÇy hoÆc lµ líp bét sÐt, ë phÇn gi÷a cña tËp cã líp giµu vá sß èc. TrÇm tÝch QIII

2 cã thµnh phÇn phøc t¹p h¬n. §¸y cña nã cã n¬i lµ mÆt bµo mßn n»m trªn líp sÐt - bét bÞ phong ho¸ cã n¬i kh«ng râ mÆt bµo mßn. Thµnh phÇn chñ yÕu sÐt, sÐt-bét, bét mÞn chøa nhiÒu vá sinh vËt ®Æc biÖt lµ Foram. T¹i lç khoan ë Gµnh Hµo gÆp líp bét vµ giµu sß, èc cì lín. TrÇm tÝch bÞ phong ho¸ m¹nh t¹o nªn líp laterit cßn sÐt chuyÓn thµnh sÐt “g¹ch ngãi”. Nãc cña trÇm tÝch nµy lµ 1 mÆt bµo mßn

TrÇm tÝch QIII

1. ë ®é s©u nµy ®¸y biÓn bÞ phñ líp sÐt biÓn QIII

Trªn c¸c tuyÕn ®Þa chÊn n«ng ë ®é s©u 10 - 30m n−íc dÔ dµng v¹ch c¸c mÆt ph¶n x¹ vµ 2 kh¸ dµy nhËn biÕt c¸c tËp aluvi t¹o vµo cuèi Q3 10 - 20m. Trªn líp nµy lµ líp rÊt máng 0,2 - 5m c¸t hoÆc bïn Holoxen.

- §íi thÒm gi÷a (30 - 90m n−íc). TrÇm tÝch QIII ®−îc m« t¶ chi tiÕt ë LK-BH-II tròng Cöu Long. Mét lo¹t lç khoan ®Þa chÊt c«ng tr×nh ®−îc tr×nh bµy trong c¸c b¸o c¸o ®Þa chÊt cña Vietxopetro cho thÊy trÇm tÝch QIII gÆp ë ®é s©u 0-58,5m vµ cã thÓ chia ra 2 nhÞp (LK 70-IG vïng 12 B¹ch Hæ):

NhÞp d−íi (58 - 25m) phñ trªn líp bét - sÐt bÞ phong ho¸ mµu loang læ, chøa kho¶ng 10% h¹t s¹n vµ tõ d−íi lªn theo thø tù sÐt mµu hoa huÖ, dÎo (dµy 2,5m) bét-sÐt x¸m (5,5m), sÐt x¸m, cøng võa cã vá sß (3,1m) bét víi c¸c líp vá sß (1,5m) (®é s©u 51,5 - 29,5m lµ trÇm tÝch vÞnh - biÓn) trªn cïng lµ c¸t x¸m h¹t trung, r¾n (1,0m). NhÞp trªn (29,5 - 8,2m) gåm c¸c líp sÐt x¸m giµu vá sß vµ c¸c líp bét (2,4m), bét x¸m ®ång ®Òu xen c¸c líp vá sß (7,6m) vµ bét - sÐt bÞ phong ho¸ mµu hoa huÖ, n©u kÌm 25% vi líp c¸t x¸m, (c¸c líp trÇm tÝch biÓn).

Trªn c¸c l¸t c¾t ®Þa chÊn n«ng cã thÓ nhËn thÊy c¸c tËp tõ trªn xuèng d−íi: tËp A gåm ph¶n x¹ song song, liªn tôc, gîn sãng kiÓu c¸t h¹t mÞn dµy 0-8m (Holoxen ). TËp B gåm ph¶n x¹ gîn sãng, ®øt ®o¹n kh«ng ®Òu do xen kÏ c¸t mÞn, bét, sÐt kiÓu trÇm tÝch phï sa ch©u thæ, dµy 12,3m (Pleistoxen th−îng). TËp C gåm ph¶n x¹ kiÓu l−în sãng, ®Ëm do c¸t bét t¹o nªn (kiÓu trÇm tÝch b·i båi, ®ª c¸t ven s«ng) dµy 10,6m; phÇn d−íi ph¶n x¹ hçn ®én do dßng ch¶y m¹nh

kiÓu trÇm tÝch c¸t h¹t trung, nhá lßng s«ng dµy 8,2m. TËp D gåm ph¶n x¹ song song lµ chñ yÕu, liªn tôc, biªn ®é m¹nh (trÇm tÝch c¸t mÞn-bét-sÐt biÓn n«ng) dµy 21,4m.

§¸y cña tËp lµ mÆt ph¶n x¹ m¹nh liªn quan líp sÐt bÞ laterit ho¸ vµ d−íi ®ã lµ trÇm tÝch

QII.

- §íi thÒm ngoµi (90 - 200m n−íc). ë bÓ Nam C«n S¬n, c¸c lç khoan ®Þa chÊt c«ng tr×nh th−êng chØ gÆp phÇn trªn cña QIII. Trªn c¸c l¸t c¾t ®Þa chÊn n«ng tõ trªn xuèng cã thÓ chia 3 tËp: TËp Holoxen gåm c¸t mÞn, bét, 2) gåm c¸c thÊu kÝnh cã ph¶n x¹ xiªn chÐo dµy 0 - 6,4m; TËp trÇm tÝch Pleistoxen th−îng (QIII dµy 0-8m ë phÇn trªn vµ ph¶n x¹ hçn ®én, xiªn chÐo kiÓu trÇm tÝch n¨ng l−îng cao cña lßng 1) cã ph¶n x¹ song song, liªn tôc do s«ng (trÇm tÝch aluvi) ë phÇn d−íi; TËp Pleistoxen d−íi (QIII xen kÏ c¸c líp bét vµ sÐt (trÇm tÝch biÓn) dµy 61m .

ë r×a thÒm lôc ®Þa, trªn c¸c b¨ng ®Þa chÊn cã thÓ nhËn thÊy hai thÊu kÝnh nªm t¨ng

2-3 vµ Q3

1-2, QIV

tr−ëng 3.3.2.2. Thèng Holoxen

TrÇm tÝch Holoxen ph¸t triÓn ë §«ng Nam Bé cã nhiÒu kiÓu nguån gèc kh¸c nhau, ®−îc IV víi chiÒu dµy thay ®æi tõ 2- 5m ë ven r×a ®Õn 20 - chia thµnh c¸c ph©n vÞ QIV 25m ë b¾c s«ng TiÒn vµ t©y nam s«ng HËu, s©u nhÊt gi÷a hai s«ng nµy dµy 48m - 61m ë Long Hå ®Õn 63 - 76m ë phÝa CÇn Th¬, ra ®Õn b·i biÓn dµy 15 - 20m.

§íi thÒm trong (0 - 30m n−íc). TrÇm tÝch Holoxen kh¸ phæ biÕn lµ c¸t h¹t nhá, bïn, sÐt mµu x¸m giµu vá sinh vËt cã møc ®é ph©n dÞ h¹t nhá dÇn vµ chiÒu dµy gi¶m dÇn tõ bê ra kh¬i ®Õn ®é s©u 20 - 25m. Ngoµi ®é s©u nµy lµ trÇm tÝch lÊp ®Çy c¸c hè, r·nh ®µo cuèi Pleistoxen gåm bïn, sÐt mµu x¸m chøa vôn thùc vËt (trÇm tÝch vòng vÞnh) t¹o vïng biÓn tiÕn vµ líp trÇm tÝch s¹n laterit, vôn sinh vËt, c¸t c¸c lo¹i cã nhiÒu kÕt vãn s¾t, cã khi ®−îc bäc bëi mµng máng oxit mangan, giµu Foram ®¸y vµ chøa c¸c que thuû tinh nói löa. Cã c¸c cån b·i chiÒu dµy 2 - 8m ®−îc cÊu t¹o bëi c¸t mµu vµng h¹t nhá, th¹ch anh, lùa chän tèt chøa Ýt vôn vá sinh vËt máng (trÇm tÝch biÓn giã). D−íi c¸c trÇm tÝch m« t¶ trªn ®©y lµ líp sÐt, bét bÞ laterit ho¸ m¹nh. ChiÒu dµy Holoxen ë ®íi 20 - 30m n−íc thay ®æi tõ 0,2 - 8m

§íi thÒm gi÷a (30 - 90m n−íc) TrÇm tÝch Holoxen cã kiÓu lÊp ®Çy vµ gß ®åi: KiÓu lÊp ®Çy lßng s«ng víi thµnh phÇn chñ yÕu lµ sÐt, bïn vµ c¸t mÞn cã chiÒu dµy 1- 20m (cã n¬i ®¹t 40 - 50m). KiÓu gß ®åi gåm c¸c cån c¸t h¹t trung, nhá mµu vµng (dµy 5 - 10m) vµ líp phñ máng (0,3 - 2m). Th«ng th−êng trªn mÆt c¸c lo¹i nµy cã sãng c¸t víi chiÒu cao 1- 6m. ë ®é s©u trªn 40m cã c¸c r¹n san h« ph¸t triÓn trªn nÒn laterit hoÆc c¸t g¾n kÕt vµ t¹o nªn c¸c cån næi chiÒu cao 15 - 25m.

C¸c b·i s¹n, c¸t, c¸t h¹t trung cã chiÒu dµy 5- 8m gÆp ë ®é s©u 50 - 60m cã thµnh phÇn th¹ch anh - silic- fenpat.

§íi thÒm ngoµi (90 - 200m n−íc). Líp bïn, sÐt máng (0,1 - 3m) mµu x¸m giµu vËt liÖu nói löa vµ Foram tr«i næi phñ hÇu hÕt diÖn tÝch nghiªn cøu. Ngoµi ra ë ®é s©u 150 - 160m gÆp c¸c b·i cuéi, s¹n, c¸t h¹t th« trung

mµu vµng, x¸m Ýt kho¸ng (®−êng bê cæ cuèi Pleistoxen muén ?). Trªn c¸c khèi nh« (do nói löa hoÆc do ®Þa h×nh) tiÕp tôc ph¸t triÓn c¸c r¹n san h« cã tõ tr−íc hoÆc lµ c¸c r¹n san h« chÕt.

T¹i s−ên lôc ®Þa kho¶ng ®é s©u h¬n 150m gÆp c¸c thÊu kÝnh bïn, sÐt mµu x¸m xanh, cã n¬i lµ bïn Foram.

ë thÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé trÇm tÝch Holoxen ph©n bè ë ven bê (0 - 20m n−íc) cã nhiÒu kiÓu nguån gèc, chiÒu dµy 20 - 5m cßn ë c¸c diÖn tÝch cßn l¹i phñ mét líp máng 0,1 - 0,5m ë c¸c cån c¸t vµ c¸c r·nh, hè tròng bïn, sÐt cã thÓ ®¹t 5 - 15m.

C¸c mÆt c¾t ®i¹ chÊt - ®Þa vËt lý dùa theo tµi liÖu ®Þa chÊn cho thÊy trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø vïng ®«ng Nam Bé ®a d¹ng vÒ thµnh phÇn ®é h¹t, cã chiÒu dµy thay ®æi; nhá nhÊt ë ®íi ven bê trªn khèi n©ng Cß R¹t - C«n S¬n vµ lín nhÊt ë tròng Cöu Long vµ nhÊt lµ tròng Nam C«n S¬n. T¹i r×a thÒm ë ®é s©u trªn 150m ph¸t triÓn c¸c nªm lÊn t¨ng tr−ëng vµ bÞ phøc t¹p ho¸ bëi ho¹t ®éng ®øt g·y vµ c¸c thÓ phun trµo bazan Neogen - §Ö tø. C¸c ®øt g·y ho¹t ®éng m¹nh x¶y ra tr−íc Plioxen - §Ö tø

Cét ®Þa tÇng tæng hîp trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø vïng biÓn §«ng Nam Bé ®−îc nªu trªn h×nh 3.3

3.4. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa T©y Nam Bé

ThÒm lôc ®Þa t©y Nam Bé kÐo dµi tõ mòi Cµ Mau ®Õn biªn giíi ViÖt nam- C¨m pu chia. Cuèi Mioxen cã mét ®íi n©ng kÐo dµi tõ Ch©u §èc, Tri T«n ®Õn U Minh, Hßn Khoai kÐo dµi ra biÓn t¹o nªn ®−êng ph©n thuû trong Plioxen - §Ö tø. H−íng vËn chuyÓn vËt liÖu t¹o nªn c¸c tÇng N2-Q theo h−íng T©y, T©y nam lµ chñ yÕu, kh¸c víi biÓn §«ng Nam bé cã h−íng §«ng, §«ng nam. ë c¸c ®ång b»ng ven biÓn tõ nam Hµ Tiªn ®Õn t©y Cµ Mau trÇm tÝch N2-Q t−¬ng tù nh− ®ång b»ng t©y s«ng HËu song l−îng trÇm tÝch s«ng Ýt h¬n vµ chiÒu dµy nhá h¬n. Vïng Hµ Tiªn - R¹ch Gi¸ trÇm tÝch N2-Q t¹o trong ®iÒu kiÖn gi÷a c¸c ®¶o nh− ë Qu¶ng Ninh song møc ®é ph©n dÞ kÐm h¬n. Cét ®Þa tÇng tæng hîp trÇm tÝch Plioxen- ®Ö tø vïng nµy ®−îc nªu trªn h×nh 3.4

3.4.1. Thèng Plioxen (N2) §íi thÒm trong (0- 30m) n−íc Vïng kÒ b·i triÒu b¸n ®¶o Cµ Mau, trÇm tÝch Plioxen cã chiÒu dµy 40-80m ë ®é s©u tõ 150-200m ®Õn 250-300m. Trong c¸c giÕng khoan gÇn biÓn ë R¹ch Gi¸ (LK804, 806) trÇm tÝch Plioxen n»m ë ®é s©u 123- 278,5m cã phÇn d−íi lµ líp cuéi, s¹n dµy xen c¸c líp c¸t, cßn phÇn trªn lµ c¸c líp bét xen c¸t g¾n kÕt yÕu. §¸y Plioxen lµ ®¸ v«i hoÆc lµ líp sÐt phong ho¸.

ë lç khoan 215 trÇm tÝch Plioxen gÆp ë ®é s©u 329-185,5m líp d−íi dµy 12m gåm bét chøa c¸c líp than n©u máng, trªn lµ c¸t h¹t nhá trung vµ trªn cïng lµ líp bét. Líp trªn (244,0m - 186,0m) gåm c¸t - s¹n dµy 9m vµ kÕt thóc lµ líp bét dµy 13m . ë ®é s©u 0 - 30m n−íc ch−a cã tµi liÖu khoan cßn tµi liÖu ®Þa chÊn n«ng chØ b¾t ®−îc phÇn trªn Plioxen, chñ yÕu lµ c¸c líp bét, sÐt. §íi 30 - 90m n−íc.

T¹i LK. 51 - MH - IX bÓ Malay - Thæ Chu trÇm tÝch Plioxen gåm xen kÏ c¸c líp bét, sÐt lµ chñ yÕu, cã Ýt líp c¸t h¹t mÞn vµ líp hoÆc thÊu kÝnh than n©u hoÆc ®¸ v«i ®Æc tr−ng cho trÇm 1?) vµ tÝch vòng vÞnh vµ ®Çm lÇy. Cã thÓ chia N2 thµnh 2 phÇn víi ®é s©u 1170m - 760m (N2 2?) víi phÇn ®Çu lµ trÇm tÝch vòng vÞnh chiÕm −u thÕ vµ phÇn cuèi xuÊt hiÖn 760m - 420m (N2

trÇm tÝch ®Çm lÇy cã c¸c líp than n©u. Theo ®Æc ®iÓm sãng ®Þa chÊn thÊy chñ yÕu kiÓu l−în sãng hçn ®én, liªn tôc kÐm liªn quan víi b·i triÒu ven vÞnh hoÆc m«i tr−êng aluvi nhiÒu h¬n lµ 1 cã nhiÒu mÆt ph¶n x¹ d¹ng thÊu kÝnh cã thÓ lµ trÇm tÝch t©m vòng vÞnh. PhÇn trªn cña tÇng N2 1 vµ N2 c¸c líp ®¸ v«i. TrÇm tÝch N2 chia lµm 2 phÇn: N2

3.4.2. HÖ §Ö tø 3.4.2.1. Thèng Pleistoxen a. Pleitoxen h¹ - §íi 0-30m n−íc T¹i LK 98-I-RT ë b·i triÒu Cµ Mau trÇm tÝch Pleistoxene h¹ dµy 32,5m.

gåm c¸c líp c¸t trung- mÞn xen c¸c líp bét ë phÝa d−íi sau ®ã chuyÓn lªn trªn lµ xen kÏ gi÷a c¸c líp bét vµ sÐt. Trong bét cã c¸c æ kÕt h¹ch v«i vµ di tÝch Foram vµ Nanofosil. Nãc lµ mét líp bµo mßn. Tµi liÖu ®Þa chÊn n«ng cho thÊy trÇm tÝch Pleistoxen h¹ cã kiÓu ph¶n x¹ ®øt ®o¹n, lén xén xen c¸c líp song song l−în sãng, chiÒu dµy 75-60m

- §íi 30-90m n−íc

Theo GK 51-MH-IX trÇm tÝch Pleistoxen h¹ cã bÒ dµy 180m, b¾t ®Çu b»ng líp c¸t h¹t mÞn, x¸m, s¹ch, th¹ch anh dµy 15m, trªn ®ã lµ líp sÐt biÓn dµy 30m; cµng lªn trªn c¸c líp c¸t dµy h¬n vµ kÕt thóc lµ líp sÐt, sÐt than vµ líp c¸t h¹t mÞn. Trªn b¨ng ®Þa chÊn nãc vµ ®¸y cña Pleistoxen h¹ ®−îc ng¨n c¸ch bëi hai mÆt ph¶n x¹ kh¸ m¹nh. §Æc tr−ng tr−êng sãng chñ yÕu lµ kiÓu song song hoÆc tr¾ng, mét sè n¬i d¹ng hçn ®én. ChiÒu dµy thay ®æi trong kho¶ng 100 - 180m.

b. Pleistoxen trung (QII) - §íi 0 - 30m n−íc T¹i c¸c lç khoan b·i triÒu trÇm tÝch QII phñ trªn mÆt bµo mßn cã líp laterit ho¸ cña QI vµ cã l−îng h¹t s¹n phong phó h¬n QI. C¸t lµ lo¹i trÇm tÝch chiÕm −u thÕ ë LK 98-I-RT vµ th−êng chøa pyrit, kÕt h¹ch cacbonat. Ngoµi c¸t cßn cã c¸c líp máng sÐt, bét. KÕt thóc lµ líp sÐt cã vÕt in l¸ c©y, rÔ c©y vµ phÇn trªn công bÞ phong ho¸ t¹o laterit. Dµy 170,0m. Tµi liÖu ®Þa chÊn cho thÊy cãc¸c ®µo khoÐt, cã n¬i cßn gÆp s¶n phÈm cña aluvi (lßng s«ng, ®ª ven s«ng, b·i båi vµ hå ven s«ng) dµy 30-60m

1 vµ QIII

2. ë LK 98-I-RT, trÇm tÝch QIII 2 bÞ phong ho¸ rÊt ®−îc ®Æc tr−ng bëi c¸c líp bét, sÐt xen kÏ rÊt hiÕm líp c¸t mÞn. SÐt, bét QIII m¹nh t¹o nªn líp sÐt loang læ (d¹ng sÐt g¹ch ngãi) cã chiÒu dµy 30-40m. Trªn cïng lµ líp sÐt n©u. TrÇm tÝch QIII cã chøa ho¸ th¹ch Foram vµ Nanofosil.. Trªn c¸c l¸t c¾t ®Þa chÊn n«ng nhËn thÊy chñ yÕu lµ kiÓu ph¶n x¹ song song biªn ®é m¹nh vµ võa, kÐo dµi. TrÇm tÝch QIII cã chiÒu dµy 40-60m ph©n biÖt râ víi trÇm tÝch trªn vµ d−íi.

- §íi 30 - 90m n−íc TrÇm tÝch Pleistoxen trung tËp hîp xen kÏ c¸c líp c¸t, bét vµ sÐt (LK 51-MH-IX) kiÓu ph©n nhÞp. Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn c¸c kiÓu ph¶n x¹ thay ®æi: song song, tr¾ng hoÆc song song gîn sãng, cã n¬i lµ hçn ®én. Dµy 60-100m. c. Pleistoxen th−îng (QIII) - §íi 0 - 30m n−íc. Cã thÓ chia Pleistoxen th−îng thµnh 2 phÇn QIII

- §íi 30 - 90m.

TrÇm tÝch QIII chiÕm phÇn trªn cïng cña mÆt c¾t ë LK 51- MH-IX), ®é s©u 100 - 170m so víi mùc n−íc biÓn. TrÇm tÝch QIII chñ yÕu lµ sÐt, bét x¸m, cã Ýt líp c¸t h¹t nhá mµu x¸m. Trªn cïng cã líp sÐt phong ho¸, dµy 70m.

Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn s©u, trÇm tÝch nµy dµy 50-60m, n»m gi÷a hai mÆt ph¶n x¹ rÊt m¹nh kh¸ ph¼ng, gi÷a chóng chñ yÕu lµ ph¶n x¹ song song biªn ®é yÕu ®«i ®o¹n cã ph¶n x¹ hçn ®én,

3.4.2.2. Holoxen (QIV) §íi 0 - 30m n−íc. TrÇm tÝch Holoxen ph©n bè ë ®íi 0-20m vµ s©u h¬n 50m n−íc lµ chñ yÕu vµ cã nhiÒu nguån gèc kh¸c nhau:

- TrÇm tÝch hçn hîp vÞnh- biÓn (mbQIV) lµ kiÓu trÇm tÝch lÊp ®Çy c¸c hè ®µo khoÐt cuèi QIII gåm bét, sÐt, sÐt than, than bïn. ChiÒu dµy lín nhÊt 20m.

- TrÇm tÝch biÓn mQIV phæ biÕn nhÊt ë ven bê, c¸c líp bïn, sÐt giµu vôn vá sß èc vµ mïn thùc vËt, nh·o vµ dÔ ph¸ huû. ChiÒu dµy kho¶ng 0,5-10m. Mét sè n¬i nh− ë b·i c¹n Cµ Mau phñ líp c¸t mÞn máng tuæi Holoxen. B¶ng 3.1. Ph©n vïng ph©n bè Plioxen- §Ö tø vµ sù so s¸nh gi÷a chóng

VÞnh Th¸i Lan (Cµ Mau - Hµ Tiªn) VÞnh B¾c Bé (Mãng C¸i - §µ N½ng, Nam Trung bé (§µ N½ng - Vòng Tµu, §«ng Nam Bé (Vòng Tµu - Cµ Mau)

S«ng Hång

Cöu Long, Nam C«n S¬n HÖ thèng s«ng Cöu Long

Vïng biÓn NÐt ®Æc tr−ng 1. C¸c bån Kainozoi 2. Nguån cung cÊp vËt liÖu chÝnh 3. §Þa h×nh HÖ thèng s«ng Hång, s«ng C¶, s«ng M· VÞnh nöa kÝn Ma Lay - Thæ Chu HÖ thèng s«ng nhá vµ s«ng Cöu Long VÞnh nöa kÝn

4. HÖ thèng ®¶o Ph¸t triÓn ë Qu¶ng Ng·i - Phó Kh¸nh S«ng miÒn Trung tõ Qu¶ng Ng·i - §µ R»ng S−ên nghiªng dèc NhiÒu ®¶o lín §ång b»ng ch©u thæ Ýt ®¶o

5. TrÇm tÝch cña mÆt c¾t NhiÒu ®¶o phÝa b¾c(vïngR¹ch Gi¸ - Hµ Tiªn) Bïn sÐt chiÕm −u thÕ.

MÆt c¾t chñ yÕu lµ cuéi - s¹n - c¸t cã nhiÒu nªm t¨ng tr−ëng NhiÒu aluvi c¸t bét sÐt. Nªm t¨ng tr−ëng bÞ biÕn d¹ng

6. TrÇm tÝch tÇng mÆt Chñ yÕu lµ c¸t Chñ yÕu lµ c¸t nhá mÞn vµ bïn phÝa b¾c, ®¶o nói löa Ph¸t triÓn tÇng cuéi-s¹n c¸t ®Çu §Ö tø, trÇm tÝch phun trµo, tam gi¸c ch©u DiÖn ph©n bè c¸t vµ bïn, sÐt t−¬ng ®−¬ng

7. §−êng bê cæ ThÓ hiÖn 3

BÞ xãi mßn m¹nh nªn Ýt b¶o tån S¹n, c¸t, bïn phøc t¹p, ph¸t triÓn tÇng laterit trªn mÆt ThÓ hiÖn yÕu c¸c ®−êng bê cæ. ®−êng bê cæ râ ë 90m, 60m vµ 30m

§−êng bê cæ r×a lôc ®Þa biÕn d¹ng m¹nh cßn c¸c ®−êng bê ë 60m, 30m thÓ hiÖn yÕu

VÞnh Th¸i Lan (Cµ Mau - Hµ Tiªn) VÞnh B¾c Bé (Mãng C¸i - §µ N½ng, Nam Trung bé (§µ N½ng - Vòng Tµu, §«ng Nam Bé (Vòng Tµu - Cµ Mau)

Vïng biÓn NÐt ®Æc tr−ng 8. Lßng s«ng ch«n vïi ThÓ hiÖn râ ë ®é s©u 30-60m ThÓ hiÖn kh«ng râ ThÓ hiÖn mét vµi n¬i

Gi÷ ®−îc nhiÒu ®o¹n lßng s«ng cæ ch¶y vÒ h−íng t©y.

§íi 30-90m n−íc Theo tµi liÖu khoan vµ ®Þa chÊn ë ®é s©u trªn 50m, líp bïn, bïn sÐt mµu x¸m xanh, nhiÒu vá sß èc, nh·o bÞ phong ho¸ nhÑ. ë vÞnh Th¸i Lan líp nµy t¹o nªn d¹ng thÊu kÝnh cã chiÒu dµy tõ 0,5- 1,0m ë ®é s©u 50-60m ®Õn 7- 8m. Cét ®Þa tÇng tæng hîp trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa T©y Nam Bé ®−îc m« t¶ trªn h×nh 3.4 S¬ ®å ph©n bè c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen - §Ö tø tû lÖ 1:1000.000 ®−îc tr×nh bµy trªn h×nh 3.5.

Sù ph©n vïng trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø vµ so s¸nh gi÷a chóng ®−îc nªu trªn b¶ng 3.1

Ch−¬ng IV

§Æc ®iÓm ®Þa m¹o- t©n kiÕn t¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam

4.1. C¸c t¸c nh©n thµnh t¹o ®Þa h×nh Trong ph¹m vi thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam c¸c t¸c nh©n thµnh t¹o ®Þa h×nh bao gåm c¸c t¸c nh©n ®éng lùc néi sinh vµ ngo¹i sinh.

1. T¸c nh©n ®éng lùc néi sinh T¸c nh©n ®éng lùc néi sinh x¶y ra ë phÇn trªn cña Manti trong vá Tr¸i ®Êt, t¹o nªn nh÷ng kiÕn tróc h×nh th¸i lín, ®Þnh h−íng cho ph¸t triÓn chung cña ®Þa h×nh thÒm lôc ®Þa. KÕt qu¶ nghiªn cøu kh¼ng ®Þnh r»ng BiÓn §«ng ®−îc h×nh thµnh theo c¬ chÕ t¸ch gi·n vá lôc ®Þa ®· ®−îc kÕt cøng tr−íc Creta. Qu¸ tr×nh t¸ch gi·n theo kiÓu Rift b¾t ®Çu kho¶ng Oligoxen (45 triÖu n¨m vÒ tr−íc) vµ cã thÓ kÕt thóc kho¶ng Mioxen (12 triÖu n¨m vÒ tr−íc).

Nh×n chung BiÓn §«ng mang tÝnh chÊt biÓn r×a. Trªn suèt d¶i kÐo dµi bao quanh lôc ®Þa, xuÊt hiÖn c¸c kiÓu ®Þa h×nh tµn d− cã nguån gèc tõ lôc ®Þa. Toµn bé thÒm lôc ®Þa ®−îc h×nh thµnh trªn cÊu tróc vá granit víi bÒ dµy 10 - 15 km (Bïi C«ng QuÕ,1995). Qóa tr×nh vËn ®éng t©n kiÕn t¹o ®· lµm cho mãng granit ph©n dÞ, c¸c phÇn mãng nh« cao th−êng thµnh t¹o c¸c khèi hoÆc d·y nói ngÇm (nh− khèi n©ng C«n S¬n). Ng−îc l¹i c¸c phÇn mãng sôt lón t¹o ra c¸c bån tròng tÝch tô nh− c¸c bån tròng Hµ néi, Cöu Long, Nam C«n S¬n.... Víi tÝnh chÊt kh«ng ®èi xøng, thÒm lôc ®Þa më réng ë phÝa B¾c vµ phÝa Nam, cßn ë miÒn Trung l¹i thu hÑp l¹i. Nh÷ng n¬i diÖn tÝch thÒm lôc ®Þa réng lín nh− VÞnh B¾c Bé, T©y Nam Bé th−êng xuÊt hiÖn c¸c kiÓu bån tròng tÝch tô lÊp ®Çy, bÒ dµy trÇm tÜch Kainoz«i kh¸ lín (cã khi ®¹t tíi trªn 10 km) .

Theo kÕt qu¶ chuyÕn kh¶o s¸t PONAGA th× ®øt g·y S«ng Hång khi kÐo ra VÞnh B¾c Bé l¹i ngoÆt vÒ phÝa Nam. KÕt qu¶ lµ VÞnh B¾c Bé bÞ chia ®«i thµnh bån tròng B¾c Bé vµ B¾c Trung

Bé. Bån tròng B¾c Trung Bé gÇn nh− nèi liÒn víi bån tròng Qui Nh¬n. B¶n th©n BiÓn §«ng còng gåm hai bån tròng lín ®Þnh h−íng theo ph−¬ng §«ng B¾c - T©y Nam vµ chóng ®−îc t¸ch biÖt bëi gê ngÇm Tri T«n. VÒ phÝa B¾c, bån tròng Hoµng Sa cã ®é s©u kh«ng qu¸ 1500 m, trong khi ®ã bån Nha trang lµ r×a cña bån tròng trung t©m biÓn §«ng l¹i mang ®Æc tÝnh d¹i d−¬ng, cã chiÒu s©u v−ît qu¸ 2500 m.

Qu¸ tr×nh t¸ch gi·n kiÓu Rift theo trôc §«ng B¾c-T©y Nam cña BiÓn §«ng kh«ng nh÷ng liªn quan ®Õn chuyÓn ®éng tr−ît ngang däc theo ®øt g·y S«ng Hång mµ cßn liªn quan víi chuyÓn ®éng cña c¸c m¶ng bao quanh nh− m¶ng Philipin ë phÝa §«ng, m¶ng «xtraylia ë phÝa Nam. Qu¸ tr×nh t¸ch gi·n ®ã khèng chÕ sù h×nh thµnh c¸c cÊu tróc kh¸c nhau trong ph¹m vi BiÓn §«ng.

C¸c gê ngÇm cña thÒm lôc ®Þa cã nguån gèc kh¸c nhau, cã lo¹i d¹ng ®Þa luü nh− gê C«n S¬n n»m kÑp gi÷a bån tròng Cöu Long vµ Nam C«n S¬n, cã lo¹i lµ c¸c khíp nèi gi÷a c¸c bån tròng do chuyÓn ®éng n©ng lªn nh− khèi nh« B¹ch Long VÜ, khíp nèi gi÷a bån tròng S«ng Hång vµ bån tròng L«i Ch©u, cã lo¹i liªn quan ®Õn c¸c vßm dung nham nói löa nh− ®¶o Phó QuÝ, Hßn Tro..

§Þa h×nh ®¸y biÓn thÒm lôc ®Þa miÒn Trung hÑp do hÖ thèng ®øt g·y theo ph−¬ng kinh tuyÕn khèng chÕ. Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña hÖ thèng ®øt g·y nµy lµm cho mãng cña thÒm lôc ®Þa tr−ît theo khèi, nhê vËy ®Þa h×nh ®¸y biÓn cã d¹ng bËc thang chuyÓn tiÕp dÇn vÒ phÝa s−ên lôc ®Þa, ®©y lµ mét kiÓu s−ên kiÕn t¹o ®iÓn h×nh.

2. T¸c nh©n ®éng lùc ngo¹i sinh - Sãng giã vµ sãng lõng lµ nh÷ng t¸c nh©n chÝnh trong qu¸ tr×nh h×nh ®Þa h×nh ®íi ven bê. ChÕ ®é sãng phô thuéc rÊt chÆt chÏ vµo chÕ ®é giã. Vµo mïa ®«ng chñ yÕu lµ giã mïa §«ng b¾c nªn h−íng sãng §«ng b¾c chiÕm −u thÕ. Vµo mïa hÌ, chñ yÕu lµ giã mïa T©y nam, h−íng sãng T©y nam chiÕm −u thÕ. Tuy vËy ë c¸c miÒn kh¸c nhau, ®Æc ®iÓm cña sãng còng kh¸c nhau.Tõ H¶i Phßng ®Õn Nga S¬n ë ngoµi kh¬i vµo mïa hÌ, h−íng sãng chñ yÕu lµ Nam, T©y nam vµ §«ng víi tÇn suÊt 40-75%, sãng h−íng Nam 37%. ë vïng ven bê, sãng l¹i cã h−íng chÝnh lµ §«ng nam . §é cao sãng lín nhÊt ë ngoµi kh¬i vïng nµy lµ 7- 8m, ven bê lµ 5-6m .

ë vïng H¶i Phßng - Mãng C¸i, trong mïa hÌ h−íng sãng chñ ®¹o ngoµi kh¬i lµ h−íng Nam víi tÇn suÊt 37- 60 %, ®é cao cña sãng 0,8 - 1,2m. T¹i ven bê sãng cã h−íng chñ ®¹o §«ng Nam vµ Nam víi tÇn suÊt 22-27%, chiÒu cao 0,7- 1,1m. Khi cã b·o, ®é cao cña sãng ®¹t tíi 5-6m . Trong mïa ®«ng sãng cã h−íng chñ yÕu lµ B¾c, §«ng b¾c, ë ngoµi kh¬i cã tÇn suÊt tõ 51- 71%, ë ven bê lµ 13- 34%. H−íng cña sãng còng bÞ chi phèi bëi ®Þa h×nh ven bê. ë vïng cöa s«ng B¹ch §»ng do ¶nh h−ëng cña ®Þa h×nh vµ h−íng bê mµ h−íng cña sãng chñ yÕu lµ Nam vµ §«ng Nam.

ë hai bê ®«ng vµ t©y b¸n ®¶o Cµ mau sãng biÓn kh«ng m¹nh b»ng c¸c n¬i kh¸c, vµo thêi kú giã mïa §«ng b¾c ®é cao cña sãng cã thÓ ®¹t tíi 4,0 - 4,5m, cßn giã mïa T©y Nam lµ 3,5 - 4,0m

Ho¹t ®éng thuû triÒu ë thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam còng kh«ng ®ång nhÊt. ë B¾c Qu¶ng B×nh ®Õn ThuËn an cã chÕ ®é nhËt triÒu kh«ng ®Òu, ë B¾c Qñang b×nh ®é cao vµo ngµy n−íc c−êng tõ 1,5 - 2m, nam Qu¶ng B×nh ®Õn ThuËn An lµ 0,6- 1,1m. Trong khi ®ã ë cöa ThuËn An vµ c¸c

vïng l©n cËn l¹i cã chÕ ®é b¸n nhËt triÒu ®Òu víi ®é cao thuû triÒu chØ ®¹t 0,4- 0,5m vµo kú n−íc c−êng .

Khu vùc H¶i phßng, Nga S¬n cã chÕ ®é nhËt triÒu ®Òu víi biªn ®é dao ®éng lín. Theo tµi liÖu cña tr¹m H¶i v¨n Hßn DÊu biªn ®é dao ®éng cña mùc n−íc triÒu lín nhÊt cã thÓ ®¹t 4,25m (25/10/1985) vµ thÊp nhÊt lµ 0,27m (21/12/1964). Khu vùc H¶i Phßng, Mãng C¸i chÕ ®é nhËt triÒu t−¬ng ®èi ®ång nhÊt ®¹t 3- 4m vµo thêi kú n−íc c−êng vµ lín dÇn tõ Nam lªn B¾c. Biªn ®é triÒu ë H¶i Phßng ®¹t 1,98m, ë Hßn Gai lµ 2,06m.

ë khu vùc Héi An, Dung QuÊt, Cµ N¸, Kª Gµ, chÕ ®é nhËt triÒu kh«ng ®Òu, hµng th¸ng cã tíi 18 - 22 ngµy nhËt triÒu, ®é lín cña thuû triÒu trong thêi kú n−íc c−êng ®¹t 1,5- 2m. ë khu vùc mòi Cµ Mau, phÝa ®«ng cã chÕ ®é b¸n nhËt triÒu kh«ng ®Òu víi biªn ®é ®Õn 4,0m, trong khi ®ã ë phÝa t©y biªn ®é chØ kho¶ng 1,5m vµo thêi kú n−íc c−êng. Nh÷ng vÝ dô nªu trªn cho thÊy thuû triÒu ë ®íi ven bê thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam rÊt phøc t¹p vµ ¶nh h−ëng tíi sù di chuyÓn båi tÝch, t¸c ®éng mµi mßn bê vµ ®¸y biÓn.

- Dßng ch¶y còng lµ mét t¸c nh©n thµnh taä ®Þa h×nh quan träng cña ®íi thÒm trong. ë phÝa t©y vÞnh B¾c Bé, dßng ch¶y cã h−íng tõ b¾c xuèng nam, tèc ®é dßng ch¶y lín vµo mïa hÌ vµ ®¹t cùc ®¹i 35 cm/s, båi tÝch do c¸c s«ng tõ ®ång b»ng B¾c Bé ®−a ra chñ yÕu di chuyÓn vÒ phÝa Nam. ë khu vùc Héi An, Dung QuÊt dßng ch¶y h−íng Nam, gÇn song song víi ®−êng bê, riªng vïng biÓn Trµ Vinh, Vòng Tµu, mïa hÌ dßng ch¶y cã h−íng §«ng B¾c. ë khu vùc VÞnh Th¸i lan, tèc ®é dßng ch¶y t−¬ng ®èi m¹nh kho¶ng 15 - 20 cm/s vµ h−íng nam chiÕm −u thÕ. PhÝa t©y b¸n ®¶o Cµ Mau tèc ®é dßng ch¶y gÇn ®¸y kho¶ng 15- 20 cm/s vµ cã h−íng Nam chiÕm −u thÕ. Cßn ë phÝa ®«ng tèc ®é dßng ch¶y gÇn ®¸y trung b×nh kho¶ng 10 - 15 cm/s. C¸c dßng ch¶y nµy ®· gãp phÇn rÊt tÝch cùc vµo viÖc san b»ng ®Þa h×nh ®¸y.

ë c¸c ®íi thÒm gi÷a vµ thÒm ngoµi, c¸c dßng ch¶y cã t¸c dông di chuyÓn vµ ph©n phèi l¹i vËt liÖu. Mïa §«ng cã mét dßng ch¶y kh¸ m¹nh tõ T©y B¾c xuèng phÝa nam, däc ®¶o H¶i nam vµ Ðp s¸t bê biÓn ViÖt nam ®Õn mòi Cµ Mau. PhÇn lín dßng ch¶y nµy ch¶y vÒ h−íng §«ng, råi vßng lªn h−íng §«ng B¾c, t¹o thµnh dßng xo¸y thuËn lín bao trïm hÕt phÇn phÝa t©y biÓn §«ng. Tíi mòi Cµ Mau mét phÇn dßng ch¶y tõ phÝa B¾c xuèng to¶ réng trªn thÒm lôc ®Þa. Mét phÇn nhá cña dßng ch¶y vµo VÞnh Th¸i lan chuyÓn ®éng däc bê B¾c cña VÞnh vµ ngoÆt ra däc bê Nam, t¹o thµnh mét xo¸y thuËn.

Trong mïa hÌ, ë thÒm lôc ®Þa ViÖt nam cã hai xo¸y thuËn riªng biÖt, mét xo¸y ¸p s¸t vµo bê biÓn Phó Yªn- Kh¸nh Hoµ- ThuËn H¶i vµ mét xo¸y n»m trªn thÒm lôc ®Þa phÝa Nam. Nh÷ng dßng h¶i l−u nµy ë ven bê biÓn miÒn B¾c vµ miÒn Trung lu«n cã h−íng chñ ®¹o tõ b¾c xuèng nam, kÐo dµi theo bê biÓn vµ ¸p s¸t vµo bê trong mïa hÌ.

- Mét nh©n tè rÊt quan träng trong viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®Þa h×nh ®íi thÒm trong lµ c¸c hÖ thèng s«ng chÝnh ë trªn lôc ®Þa, c¸c con s«ng nµy lµ nguån cung cÊp vËt liÖu lín cho thÒm lôc ®Þa. VÝ dô hÖ thèng s«ng Th¸i B×nh hµng n¨m chuyÓn t¶i l−îng bïn c¸t kho¶ng 44 triÖu tÊn. S«ng CÊm vµ s«ng B¹ch §»ng ®−a ra biÓn kho¶ng 15-16 triÖu tÊn, ®©y lµ l−îng vËt liÖu chÝnh lµm båi lÊp c¸c luång tµu vµo c¶ng H¶i phßng vµ ®ôc n−íc ë biÓn §å S¬n. §Õn mïa c¹n do n−íc ch¶y vÒ Ýt vµ yÕu, phï sa l¾ng ®äng t¹m thêi thµnh líp bïn máng ë ®¸y. Khi gÆp gÝo vµ thuû triÒu chóng bÞ khuÊy lªn vµ trë thµnh nguån vËt liÖu chÝnh ®−îc dßng triÒu ®−a vµo lµm båi lÊp c¸c cöa s«ng.

§íi trong cña thÒm lôc ®Þa phÝa Nam chÞu ¶nh h−ëng lín cña s«ng Mªk«ng. Hµng n¨m s«ng nµy mang ra biÓn kho¶ng 80 triÖu tÊn bïn c¸t, t¹o ra phÇn delta ngËp n−íc ngay tr−íc cöa s«ng vµ phÇn h¹t mÞn ®−îc dßng ch¶y ®−a vÒ phÝa T©y Nam ®Ó båi ®¾p cho khu vùc mòi Cµ M©u.

C¸c con s«ng ë miÒn Trung ®Òu ng¾n, l−u vùc kh«ng lín song ®é dèc lín, t¹o ®iÒu kiÖn v©n chuyÓn l−îng vËt liÖu lín trong mïa m−a lò. S«ng H−¬ng cã ®é dèc trung b×nh lµ 28,50, s«ng Gianh lµ 19,20, S«ng Thu Bån hµng n¨m mang ra biÓn kho¶ng 2 triÖu tÊn vËt liÖu.

- Ngoµi nh÷ng nh©n tè ngo¹i sinh nªu trªn, cÇn ph¶i tÝnh ®Õn dao ®éng møc n−íc biÓn trong thêi gian gÇn ®©y vµ hiÖn nay. Theo kÕt qu¶ tÝnh to¸n cho thÊy ë ven bê biÓn ViÖt Nam trong thêi gian gÇn ®©y, mùc n−íc biÓn ®ang cã xu h−íng t¨ng lªn víi tèc ®é tõ 1-2 mm/n¨m. Sè ®o cña 229 tr¹m trªn thÕ giíi cho thÊy trong vßng 2 thÕ kû trë l¹i d©y, mùc n−íc d©ng trung b×nh kho¶ng 1-1,5 mm/n¨m. Chuçi sè liÖu dµi nhÊt (1807-1981) ®o ë tr¹m Brest (Ph¸p) cho kÕt qu¶ trung b×nh t¨ng 0,8 mm/n¨m. ë Philipin t¨ng 1,3 mm/n¨m (1902- 1965), ë §µi Loan t¨ng 2,2 mm/n¨m (1904-1943). T¹i tr¹m Hßn DÊu mùc n−íc d©ng 2,24 mm/n¨m (1957- 1990). Sù gia t¨ng cña mùc n−íc biÓn lµm cho ®é dèc ®Þa h×nh ë ®¸y biÓn t¨ng lªn hoÆc lµm cho ®−êng bê di chuyÓn vµo phÝa lôc ®Þa. KÕt qu¶ lµm thay ®æi mùc c¬ së x©m thùc vµ dÉn ®Õn hiÖn t−îng xãi lë m¹nh ë ®íi thÒm trong. HËu qu¶ cña mùc n−íc biÓn t¨ng lªn lµ lµm ngËp mét sè vïng ®Þa h×nh thÊp ven biÓn, t¹o nªn hÖ sinh th¸i ngËp mÆn...

- Mét t¸c ®éng ngo¹i sinh rÊt quan träng kh¸c lµ t¸c ®éng cña con ng−êi dÉn ®Õn sù thay ®æi l−îng båi tÝch ®−a ra biÓn, lµm t¨ng thªm c−êng ®é, møc ®é xãi lë bê biÓn hoÆc ®Èy nhanh thªm qu¸ tr×nh tÝch tô. VÝ dô nh− ®¾p ®Ëp §×nh Vò lµm t¨ng qu¸ tr×nh båi lÊp luång l¹ch; ®æ vËt liÖu th¶i than xuèng biÓn ë Qu¶ng Ninh lµm n«ng dÇn ®¸y vÞnh H¹ Long. ë mét sè vïng nh− Cµ mau, B¹c liªu, sù ph¸ huû vïng ngËp mÆn ®· lµm cho bê biÓn bÞ xãi lë m¹nh Sù kÕt hîp t−¬ng t¸c lÉn nhau gi÷a c¸c t¸c nh©n néi sinh vµ ngo¹i sinh ®· t¹o nªn h×nh th¸i ®Þa h×nh thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam trë nªn ®a d¹ng vµ phøc t¹p.

4.2. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam 4.2.1. Ph©n vïng ®Þa m¹o. N»m ë khu vùc cã ®Æc ®iÓm kiÕn tróc vµ lÞch sö tiÕn ho¸ kiÕn t¹o phøc t¹p víi chÕ ®é thuû ®éng lùc vµ nguån cung cÊp båi tÝch kh¸c nhau, thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam cã ®Æc ®iÓm ®Þa m¹o ®a d¹ng vµ còng nh− c¸c ch−¬ng tr−íc chóng ta cã thÓ ph©n chia thÒm lôc ®Þa ViÖt nam thµnh 4 vïng lµ VÞnh B¾c Bé, Trung Bé, §«ng Nam Bé vµ T©y Nam Bé.

1. ThÒm lôc ®Þa VÞnh B¾c Bé. ThÒm lôc ®Þa cã hµnh lang réng víi ®é dèc tho¶i (2- 50). §é dèc vµ ®é s©u cña ®Þa h×nh t¨ng dÇn vÒ phÝa ®«ng nam. §Æc tr−ng chung cña ®Þa h×nh lµ tho¶i dÇn, t¹o thµnh c¸c tròng s©u khÐp kÝn kÐo dµi. Tròng s©u nhÊt ®¹t ®Õn 80m c¸ch ®¶o Cån Cá 120km phÝa B¾c- §«ng B¾c, tròng kÐo dµi theo ph−¬ng T©y B¾c - §«ng Nam, lµ phÇn kÐo dµi cña bån tròng S«ng Hång tõ phÝa lôc ®Þa. PhÝa b¾c tròng nµy lµ mét tròng nhá h¬n víi ®é s©u cùc ®¹i ®¹t 75m ch¹y theo ph−¬ng §«ng B¾c - T©y Nam, trïng víi ph−¬ng cÊu t¹o chung cña c¸c cÊu tróc ven r×a miÒn §«ng B¾c ViÖt nam.

2. ThÒm lôc ®Þa miÒn Trung.

ThÒm lôc ®Þa miÒn Trung cã hµnh lang hÑp vµ dèc, thÒm ch¹y theo ph−¬ng kinh tuyÕn. Tõ ®¶o Lý S¬n ®Õn phÝa Nam Cï Lao Xanh thÒm t¹o thµnh mét s−ên dèc ®Òu tõ 30m ®Õn 140m. Tõ phÝa Nam Cï Lao Xanh ®Õn ngoµi kh¬i Phan RÝ thÒm ®−îc më réng h¬n vµ giíi h¹n bëi c¸c v¸ch s−ên dèc. Trªn bÒ mÆt thÒm ë nh÷ng ®é s©u 120- 130m xuÊt hiÖn nh÷ng tròng s©u hÑp kÐo dµi theo ph−¬ng kinh tuyÕn. Tõ §µ N½ng ®Õn mòi §¸ V¸ch, ®Þa h×nh ®−îc ph©n ra 3 bËc. BËc thø nhÊt n»m ë ®é s©u tõ 0- 50m víi gãc dèc nhá 5-10' ®«i n¬i ®¹t ®Õn 30' ph©n bè theo ph−¬ng T©y b¾c - §«ng Nam hoÆc §«ng b¾c - T©y Nam. BËc thø hai cã ®é s©u 50- 100m víi ®é dèc 20, h×nh th¸i ®Þa h×nh ch¹y theo ph−¬ng kinh tuyÕn. BËc thø ba cã ®é s©u trªn 100m víi gãc dèc tho¶i (10 - 30'), ®é chia c¾t lín t¹o thµnh c¸c d¹ng ®Þa h×nh d−¬ng vµ ©m kÐo dµi theo ph−¬ng kinh tuyÕn. Tõ §¸ V¸ch tíi Phan RÝ ®Þa h×nh bÞ chia c¾t m¹nh mÏ vµ phøc t¹p. §©y lµ vïng cã ®Þa h×nh phøc t¹p nhÊt thÒm lôc ®Þa n−íc ta.

3. ThÒm lôc ®Þa miÒn §«ng Nam Bé ThÒm lôc ®Þa miÒn §«ng Nam Bé t−¬ng ®èi phøc t¹p, kÐo dµi tõ Phan RÝ ®Õn mòi Cµ Mau theo ph−¬ng §«ng B¾c - T©y Nam, cã thÓ ph©n ra 2 vïng:

- Vïng tõ Phan RÝ ®Õn C«n §¶o ®Þa h×nh bÞ chia c¾t m¹nh 0,2- 0,3 km/km2. §é chªnh lÖch ®Þa h×nh ®¹t tíi 10 - 20m, nhiÒu n¬i v−ît qóa 20m nh− ë khu vùc Ba KiÕn, ¤ cÊp, C«n §¶o. §Þa h×nh gå ghÒ, nhiÒu d¹ng ®Þa h×nh d−¬ng nh− ë Cµ N¸, Hµm T©n, xung quanh ®¶o Phó Quý, C«n §¶o v.v.. Mét sè d¹ng ®Þa h×nh d−¬ng cã san h« b¸m ë trªn, mét sè lµ s¶n phÈm cña ho¹t ®éng phun trµo nh− xung quanh ®¶o Phó Quý. Do ®Þa h×nh ph©n dÞ, nhiÒu hÖ thèng khe r·nh xuÊt hiÖn lµm t¨ng thªm tÝnh phøc t¹p. Trªn ®é s©u 50,90m, 120m tån t¹i c¸c hè tròng s©u víi kÝch th−íc kh¸ lín.

- Vïng thÒm lôc ®Þa phÝa nam C«n §¶o víi ®Þa h×nh b»ng ph¼ng vµ nh÷ng d¹ng ®Þa h×nh ©m cã kÝch th−íc lín, ®é s©u nhá vµ ®¸y më réng. §©y lµ phÇn tiÕp tôc cña hÖ thèng s«ng Cöu Long. C¸c m¹ng thung lòng cã d¹ng cµnh c©y ®iÓn h×nh, héi tô dÇn råi kÕt thóc ë mÐp thÒm lôc ®Þa. §©y lµ dÊu vÕt cßn l¹i cña m¹ng thung lòng s«ng tr−íc biÓn tiÕn Flandrian, mµ hiÖn nay ch−a bÞ xo¸ nhoµ hÕt (NguyÔn V¨n T¹c,1995).

4. ThÒm lôc ®Þa T©y Nam Bé ThÒm lôc ®Þa T©y Nam Bé kÐo dµi tõ mòi Cµ Mau ®Õn biªn giíi ViÖt Nam - Campuchia. §©y lµ phÇn thÒm phÝa §«ng cña VÞnh Th¸i Lan, ®Þa h×nh rÊt tho¶i, t¹o thµnh nh÷ng ®ång b»ng b»ng ph¼ng víi ®é s©u kh«ng lín, n¬i s©u nhÊt chØ ®¹t 70-80m. GÇn trung t©m VÞnh Th¸i Lan, ®Þa h×nh rÊt b»ng ph¼ng, h¬i nghiªng vÒ phÝa T©y víi gãc dèc trung b×nh lµ 1-3'. Khu vùc gÇn ®¶o Phó Quèc, ®Þa h×nh ®¸y biÓn bÞ chia c¾t phøc t¹p víi sù tån t¹i c¸c d¹ng ®åi ngÇm vµ r·nh ngÇm. Xa bê h¬n, trªn ®¸y biÓn gÆp c¸c thung lòng më réng d¹ng cµnh c©y víi c¸c ph−¬ng §«ng B¾c- T©y nam vµ §«ng t©y, ®Æc tr−ng cho ®Þa h×nh x©m thùc lôc ®Þa tr−íc biÓn tiÕn Flandrian. Toµn bé khu vùc thÒm lôc ®Þa nµy tr−íc biÓn tiÕn lµ mét bÒ mÆt phong ho¸ lôc ®Þa ven biÓn kiÓu Laterit. BiÓn tiÕn Flandrian ®· trµn vµo bÒ mÆt phong ho¸ nµy vµ qu¸ tr×nh biÓn vÉn ch−a xo¸ nhoµ hÕt dÊu vÕt cña chóng (L−u Tú,1985; NguyÔn v¨n T¹c,1995)

4.2.2. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o c¸c ®íi thÒm lôc ®Þa ViÖt nam Ngoµi viÖc ph©n chia theo vïng, c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm ®Þa m¹o vµ thµnh t¹o trÇm tÝch, chóng ta còng chia thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam thµnh 3 ®íi: thÒm trong (®é s©u 0 - 30m), thÒm gi÷a (30 - 90m) vµ thÒm ngoµi (90 - 200m)

S¬ ®å ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam tû lÖ 1:1.000.000 ®−îc m« t¶ trªn h×nh 4.1

4.2.2.1. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o ®íi thÒm trong (0 - 30m) Cã thÓ ph©n chia ®íi thÒm trong thµnh 7 kiÓu ®Þa m¹o kh¸c nhau: 1. §ång b»ng nghiªng, mµi mßn- tÝch tô ven bê trong ®íi t¸c ®éng cña sãng, ph¸t triÓn ven r×a c¸c khèi n©ng

§©y lµ d¶i ®ång b»ng ven r×a khèi n©ng Trung Bé tõ Thanh ho¸ ®Õn Vòng tµu. Tõ §µ n½ng ®Õn mòi §¹i l·nh, ®ång b»ng cã chiÒu ngang hÑp vµ nghiªng dÇn ®Õn ®é s©u 30m. T¹i khu vùc nam §µ n½ng ®ång b»ng bÞ chia c¾t x©m thùc m¹nh.Tõ §Ìo Ngang ®Õn b¸n ®¶o S¬n trµ, ®ång b»ng ®−îc më réng, chiÒu ngang ®¹t tíi 20km. PhÝa §«ng nam §Ìo Ngang tån t¹i mét bÒ mÆt réng ë ®é s©u 20m. Khu vùc HuÕ còng tån t¹i mét bÒ mÆt b»ng ph¼ng, hÑp kÐo dµi trªn ®é s©u 20m. Ven biÓn Thanh-NghÖ-TÜnh vµ Phan RÝ - Phan ThiÕt ®ång b»ng hÑp, bao quanh lôc ®Þa trªn ®é s©u 5m, ®Æc biÖt ë khu vùc Phan RÝ - Phan ThiÕt, ®ång b»ng ph¸t triÓn trªn mét ®íi ph¸ huû theo ph−¬ng §«ng B¾c- T©y Nam. BÒ mÆt cña ®ång b»ng ®−îc cÊu t¹o bëi c¸c thµnh t¹o bïn, sÐt, c¸t.

2. §ång b»ng b»ng ph¼ng h¬i nghiªng, tÝch tô vËt liÖu cöa s«ng ven bê, trong ®íi t¸c ®éng cña sãng, ven r×a c¸c ch©u thæ.

§©y lµ d¶i ®ång b»ng cöa s«ng, ven r×a c¸c ch©u thæ cña c¸c hÖ thèng s«ng lín. §ång b»ng ®−îc tÝch tô do c¸c yÕu tè ngo¹i sinh s«ng biÓn, tõ nguån cña c¸c con s«ng lín vµ ph¸t triÓn chñ yÕu trªn c¸c ®íi sôt ch×m ven bê. ë phÝa b¾c lµ ®ång b»ng cöa s«ng Hång, phÝa nam lµ ®ång b»ng cöa s«ng Mª k«ng vµ tõ mòi Cµ Mau ®Õn R¹ch GÝa. C¸c d¶i ®ång b»ng nµy, ®é s©u phÝa ngoµi kho¶ng 10 m, ®Æc tr−ng h×nh th¸i bÒ mÆt kh¸ b»ng ph¼ng, nghiªng tho¶i vÒ phÝa biÓn vµ kÕt thóc b»ng mét mÆt nghiªng kh¸ dèc ë r×a ch©n phÝa ngoµi. TrÇm tÝch bÒ mÆt chñ yÕu lµ bïn, bét, bïn sÐt , bét láng nh·o mµu n©u hång, ®«i khi cã mÆt c¸c kho¶nh c¸t, c¸t bét. ë s«ng Mªk«ng, trÇm tÝch h¹t th« h¬n ®−îc l¾ng ®äng tr−íc cöa s«ng, cßn trÇm tÝch h¹t mÞn ®−îc di chuyÓn xuèng phÝa nam. ë bÒ mÆt ®«i khi gÆp c¸c ®ª gê ngÇm dµi, hÑp, song song víi bê, cÊu t¹o chñ yÕu b»ng c¸t bét, c¸t h¹t nhá. C¸c qu¸ tr×nh ngo¹i sinh s«ng biÓn lµm cho bÒ mÆt ®Þa h×nh båi tô xãi lë xen kÏ phøc t¹p. Tèc ®é båi tô ®ång b»ng S«ng Hång trong kho¶ng 119 n¨m (1875-1994) ®¹t 0,8-1,7cm/n¨m vµ cµng ra ngoµi xu thÕ båi tô, xãi lë cµng yÕu.

3. C¸nh ®ång Cact¬ bÞ ngËp ch×m víi nh÷ng ®¶o ®¸ v«i ngÇm vµ h×nh th¸i cast¬ d¹ng th¸p nãn, d¹ng th¸p .

§Þa h×nh nµy tån t¹i trong c¸c vïng ph¸t triÓn ®¸ c¸cbonat nh− VÞnh H¹ Long, B·i Tö Long.. §¸ v«i ë nh÷ng n¬i nµy cã tuæi C¸cbon - Pecmi bÞ ph¸ huû theo c¸c hÖ thèng ®øt g·y cã ph−¬ng kh¸c nhau, thµnh phÇn ®¸ v«i kh¸ tinh khiÕt, chiÒu dµy lín, ph©n bè réng. D¹ng ®iÓn h×nh cña cña c¸c kiÓu cact¬ nµy lµ c¸c khèi h×nh chu«ng, h×nh th¸p, h×nh nãn liªn kÕt víi nhau bëi mét d·y nh÷ng thung lòng hÑp, dµi, s−ên gÇn nh− dèc ®øng, ®¸y b»ng ph¼ng lé tr¬ ®¸ gèc, ®«i n¬i cã líp tÝch tô máng. C¸c phÔu cact¬ hÇu nh− bÞ ph¸ huû hoµn toµn. Toµn bé c¶nh quan n»m d−íi mùc n−íc biÓn tõ vµi mÐt ®Õn 10m. §Ønh cña c¸c khèi nµy cßn nh« lªn mÆt n−íc biÓn t¹o thµnh rÊt nhiÒu ®¶o. Trªn ®ã tån t¹i nhiÒu hang ®éng næi tiÕng. §ång thêi ë c¸c ®¶o nµy còng gÆp nh÷ng ngÊn n−íc mµi mßn d−íi d¹ng c¸c hµm Õch s©u ®Õn 10 - 15 m trªn c¸c ®é cao 2 - 4m, mét sè n¬i trªn ®é cao 3 - 3,5m vµ 4- 6m. Tuæi cña ngÊn n−íc 4- 6m øng víi mùc n−íc biÓn tiÕn cùc ®¹i Flandrian kho¶ng 5 - 6 ngµn n¨m tr−íc .

4. §ång b»ng nghiªng bÞ chia c¾t x©m thùc, tÝch tô delta ven bê h×nh thµnh trong ®íi t¸c ®éng cña sãng .

D¶i ®ång b»ng nµy kh«ng chØ ph©n bè ë cöa s«ng mµ cßn kÐo dµi vÒ phÝa nam cña cöa s«ng. HÖ thèng s«ng suèi d¹ng cµnh c©y tõ lôc ®Þa kÐo ra lµm cho bÒ mÆt ®ång b»ng bÞ chia c¾t. Trªn bÒ mÆt ®ång b»ng ë VÞnh B¾c Bé c¸c trÇm tÝch biÓn hiÖn ®¹i cã ®é h¹t mÞn bao phñ nh− bïn, sÐt, bét. ë §«ng Nam Bé, bÒ mÆt ®−îc bao phñ bëi trÇm tÝch biÓn, s«ng hçn hîp.

5. §ång b»ng b»ng ph¼ng víi nh÷ng tròng n«ng ®¼ng th−íc khÐp kÝn, tÝch tô - mµi mßn trong ®íi t¸c ®éng cña sãng vµ dßng ch¶y ®¸y.

§©y lµ d¶i ®ång b»ng réng lín ph©n bè ë VÞnh B¾c Bé vµ §«ng Nam bé. ë VÞnh B¾c bé chiÒu réng cña d¶i thÒm ®¹t tíi 100km ë phÝa t©y ®¶o B¹ch Long VÜ vµ thu hÑp dÇn vÒ phÝa nam víi chiÒu réng kho¶ng 20km. §Þa h×nh nghiªng tho¶i ®Òu ra phÝa biÓn víi ®é dèc 30- 40'. Trªn bÒ mÆt ®ång b»ng gÆp nh÷ng tròng khÐp kÝn víi ®é s©u 25 - 30 m. C¸c tròng h×nh bÇu d−a víi trôc dµi kho¶ng 5km, h×nh trßn ®−êng kÝnh 3- 5 m, h×nh lßng ch¶o víi trôc kÐo dµi ®Õn 30km. Khu vùc ngoµi kh¬i NghÖ TÜnh, trªn ®ång b»ng xuÊt hiÖn mét gê n©ng lé ®¸ gèc, t¹i ®©y gÆp c¸c m¹ng s«ng ngÇm héi tô ë c¸c tròng. Trªn bÒ mÆt, ®Þa h×nh ®−îc phñ bíi c¸c trÇm tÝch biÓn hiÖn ®¹i nh− bïn, sÐt, c¸t mÞn.

Trªn ®íi trong thÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé, d¶i ®ång b»ng chiÕm mét diÖn tÝch kh¸ réng, ë ngoµi kh¬i s«ng Mªk«ng ®¹t tíi 80 - 90 km. §ång b»ng n»m ë ®é s©u 15- 30m vµ nghiªng tho¶i ®Òu. C¸c hè tròng khÐp kÝn phÇn lín n»m trªn ®é s©u 20m víi kÝch th−íc kh«ng lín vµ h×nh th¸i phøc t¹p. D¶i ®ång b»ng kÐo dµi vÒ phÝa nam, ph©n chia vïng thÒm T©y Nam Bé ë phÝa b¾c vµ §«ng Nam Bé ë phÝa Nam b»ng mét bÒ mÆt nghiªng ®Òu. Trªn bÒ mÆt ®ång b»ng còng ®−îc tÝch tô c¸c trÇm tÝch biÓn hiÖn ®¹i h¹t mÞn nh− bïn, sÐt.

6. §ång b»ng l−în sãng víi nh÷ng ®åi nh« cao d¹ng ®¶o vµ ®¶o ngÇm, tÝch tô trong ®íi vËn chuyÓn vËt liÖu.

§©y lµ hai d¶i ®ång b»ng lín ë ®íi thÒm trong vïng biÓn §«ng vµ T©y Nam Bé. ë phÝa §«ng Nam Bé d¶i ®ång b»ng cã chiÒu réng trung b×nh 80 km ch¹y theo ph−¬ng §«ng B¾c- T©y nam vµ n»m trªn ®é s©u 20 - 30 m. §ång b»ng cã bÒ mÆt l−în sãng, trªn ®ã xuÊt hiÖn nh÷ng ®åi nh« cao víi ®é cao t−¬ng ®èi 5-10m. §åi h×nh trßn, h×nh b¸t óp vµ còng ®−îc s¾p xÕp theo ph−¬ng §«ng B¾c - T©y nam. PhÝa §«ng B¾c cña d¶i ®Þa h×nh nµy, ®åi ngÇm ®−¬c n©ng cao h¬n mùc n−íc biÓn, t¹o thµnh ®¶o C«n S¬n.

ë phÝa T©y Nam Bé d¶i ®ång b»ng nµy chiÕm hÇu hÕt diÖn tÝch vïng víi ®é s©u tõ 10- 20m, ®ång b»ng bÞ l−în sãng phøc t¹p bëi c¸c m¹ng s«ng ngÇm, khe r·nh d¹ng ph©n kú. C¸c khe r·nh nµy ®Òu b¾t ®Çu tõ c¸c ®¶o ngÇm nh« cao víi ®é cao t−¬ng ®èi 10 - 15m. BÒ mÆt c¸c ®¶o ngÇm n»m ë ®é s©u 5- 10m ®«i n¬i næi lªn thµnh c¸c hßn nh− Nam Du, Hßn Chuèi. C¸c ®¶o ngÇm ch¹y theo ph−¬ng kinh tuyÕn song song víi bê biÓn phÝa t©y mòi Cµ Mau, t¹o thµnh mét gê ch¾n c¸ch bê kho¶ng 50 - 60km. Trªn bÒ mÆt ®Þa h×nh tÝch tô c¸c trÇm tÝch t−íng c¸t, bét, sÐt biÓn n«ng ven bê, ®«i n¬i cã trÇm tÝch sÐt than ®Çm lÇy hoÆc trÇm tÝch s«ng biÓn hçn hîp.

7. §ång b»ng b»ng ph¼ng víi nh÷ng quÇn ®¶o, tÝch tô trong ®íi t¸c ®éng cña sãng vµ dßng ch¶y ®¸y.

§©y lµ mét ®ång b»ng b»ng ph¼ng tr¶i réng ven bê ë khu vùc ven biÓn Hµ Tiªn, xung quanh ®¶o Phó Quèc. ChiÒu réng ®¹t tíi 50 - 60km vµ n»m trªn ®é s©u 10m. §Þa h×nh ë ®©y rÊt

b»ng ph¼ng víi sù tån t¹i cña hµng lo¹t c¸c ®¶o nhá, quÇn tô l¹i thµnh quÇn ®¶o. D−íi t¸c ®éng cña sãng vµ dßng ch¶y ®¸y, vËt liÖu tÝch tô chñ yÕu lµ h¹t mÞn, bïn, sÐt cña t−íng biÓn n«ng hiÖn ®¹i.

4.2.2.2. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o ®íi thÒm gi÷a (30 - 90m) §íi thÒm gi÷a cã 9 kiÓu ®Þa m¹o kh¸c nhau: 8. §ång b»ng nghiªng l−în sãng víi nh÷ng tròng khÐp kÝn, tÝch tô - mµi mßn h×nh thµnh trong ®íi t¸c ®éng cña sãng vµ dßng ch¶y ®¸y

§©y lµ d¶i ®ång b»ng réng lín ph©n bè ë vÞnh B¾c Bé vµ biÓn §«ng Nam Bé. ë VÞnh B¾c Bé, d¶i ®ång b»ng réng 70-80km b¾t ®Çu tõ b¾c ®¶o B¹ch Long VÜ, l−în vßng cung theo ®−êng ®¼ng s©u 30m xuèng phÝa §µ N½ng, Cï Lao Chµm. §ång b»ng b¾t ®Çu bëi nh÷ng bÒ mÆt b»ng ph¼ng cã ®é s©u 40m, sau ®ã l−în sãng tho¶i ®Òu vµ kÕt thóc ë ®é s©u kho¶ng 70m b»ng mét bËc ®Þa h×nh ë phÝa t©y ®¶o Cån Cá. Trªn bÒ mÆt ®ång b»ng th−êng gÆp nh÷ng tròng nhá, hÑp cã kÝch th−íc vµi km, khÐp kÝn n»m trªn ®é s©u 50 - 55m. M¹ng thung lòng ngÇm d¹ng cµnh c©y chia c¾t bÒ mÆt ®Þa h×nh vµ cã xu h−íng qui tô vÒ phÝa ®«ng nam VÞnh B¾c Bé. §ång b»ng ®−îc phñ bëi líp trÇm tÝch biÓn hiÖn ®¹i, ®«i n¬i gÆp c¸c líp trÇm tÝch biÓn Pleixtoxen muén.

ë thÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé d¶i ®ång b»ng nµy cã h×nh th¸i phøc t¹p, s©u kho¶ng 30- 45m, b¾t ®Çu b»ng nh÷ng bÒ mÆt b»ng ph¼ng trªn ®é s©u 30m, sau ®ã l−în sãng tho¶i dÇn vÒ phÝa Nam. C¸c hè tròng ë ®©y ®−îc më réng vµ ph©n bè trªn ®é s©u 35m. M¹ng s«ng ngÇm hÇu nh− ®Òu b¾t ®Çu trªn s−ên cña bÒ mÆt 30m, to¶ tia vÒ c¸c phÝa kh¸c nhau cña thÒm lôc ®Þa. ë ®©y còng gÆp trÇm tÝch biÓn hiÖn ®¹i, ®«i n¬i gÆp c¸c th©n c¸t cña trÇm tÝch b·i triÒu cæ.

9. §ång b»ng nghiªng, tÝch tô - mµi mßn trong ®íi t¸c ®éng cña sãng vµ dßng ch¶y ®¸y, ph¸t triÓn trªn cÊu tróc ®¬n nghiªng.

§ång b»ng hÑp cã chiÒu réng kho¶ng 15- 20 km víi ®Æc tr−ng ®Þa h×nh nghiªng d¹ng bËc, ph¸t triÓn trªn cÊu tróc ®¬n nghiªng. NghÖ TÜnh lµ ®Æc tr−ng cña kiÓu ®ång b»ng nµy.T¸c ®éng cña sãng vµ dßng ch¶y ®¸y ë ®©y kh¸ m¹nh lµm cho ®Þa h×nh bÞ mµi mßn.

10. §ång b»ng nghiªng d¹ng bËc, tÝch tô - mµi mßn trong ®íi t¸c ®éng cña sãng vµ dßng ch¶y ®¸y, ph¸t triÓn ven r×a khèi n©ng.

D¶i ®ång nµy hÑp kho¶ng 10- 15 km bao quanh r×a lôc ®Þa miÒn Trung víi ®é s©u 30- 50m ë khu vùc §µ N½ng vµ 90m ë r×a lôc ®Þa Qui Nh¬n, Nha Trang. S−ên ®Þa h×nh ph©n bËc nh−ng rÊt dèc ®−îc liªn hÖ víi ®øt g·y.

11. §ång b»ng lâm víi nh÷ng hè sôp tÝch tô lÊp ®Çy trong ®íi di chuyÓn båi tÝch §ång b»ng n»m ë trung t©m VÞnh B¾c Bé ë ®é s©u 50m, cã xu h−íng lâm dÇn vÒ phÝa trung t©m ®Õn ®é s©u 75m. Trªn bÒ mÆt ®ång b»ng gÆp nhiÒu hè sôt tÝch tô. DÊu vÕt cña mét bÒ mÆt san b»ng cßn ®Ó l¹i lµ d¹ng bÒ mÆt ®Ønh ë ®é s©u 50 - 55m. D−íi t¸c dông cña dßng di chuyÓn båi tÝch, c¸c tròng ë ®©y ®Òu ®−îc lÊp ®Çy c¸c trÇm tÝch biÓn nh− bïn, sÐt, c¸t. M¹ng s«ng ngÇm d¹ng cµnh c©y ®Òu héi tô ë tròng s©u 70- 75m. PhÝa b¾c thÒm lôc ®Þa Trung Bé còng tån t¹i kiÓu ®ång b»ng nµy nh−ng víi qui m« nhá h¬n.

12. §ång b»ng lâm d¹ng lßng ch¶o, tÝch tô - lÊp ®Çy trong ®íi di chuyÓn båi tÝch d−íi t¸c

®éng cña dßng ch¶y ®¸y.

§©y lµ ®ång b»ng n»m ë phÝa nam VÞnh B¾c Bé (100x 300km), ch¹y theo ph−¬ng T©y b¾c- §«ng Nam trïng víi ph−¬ng cÊu tróc cña bån tròng S«ng Hång. HÖ thèng s«ng ngÇm chia c¾t ®ång b»ng cã xu h−íng héi tô vÒ trung t©m bån tròng. PhÝa nam cña ®ång b»ng ®Þa h×nh nh« cao t¹o nªn hai ®åi ngÇm ë ®é s©u 60- 70m cã kh¶ n¨ng liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña nói löa.

13. §ång b»ng nghiªng víi nh÷ng ®åi trßn nh« cao tÝch tô - lÊp ®Çy trong ®íi di chuyÓn båi tÝch.

§©y lµ d¶i ®ång b»ng réng lín n»m ë phÝa b¾c thÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé réng 70 - 80km, dµi gÇn 300km ch¹y theo ph−¬ng §«ng b¾c - T©y nam, ®é s©u 30 - 70m. §ång b»ng nghiªng tho¶i ®Òu vÒ phÝa ®«ng nam víi gãc dèc 30 - 400. Trªn bÒ mÆt nghiªng ®ã, næi lªn nh÷ng ®åi nh« cao ®Õn ®é s©u 30- 20m, cã nh÷ng ®åi n»m d−íi mùc n−íc biÓn 10m. HÖ thèng s«ng ngÇm chia c¾t ®Þa h×nh phøc t¹p. Nh÷ng ®åi nh« cao cã kh¶ n¨ng liªn quan ®Õn nh÷ng cÊu t¹o d−¬ng hoÆc nh÷ng thÓ x©m nhËp granit. §¸y biÓn ®−îc phñ bëi líp trÇm tÝch biÓn hiÖn ®¹i, ®«i n¬i gÆp gÆp nh÷ng thÓ c¸t, c¸t s¹n ®ª c¸t b·i triÒu cæ. §©y lµ n¬i tËp trung x©y dùng c¸c c«ng tr×nh dÇu khÝ nh− má B¹ch Hæ, má Rång..

14. §ång b»ng b»ng ph¼ng, nghiªng ®Òu víi nh÷ng hè sôt réng lín, tÝch tô trong ®íi di chuyÖn båi tÝch.

§ång b»ng nµy chiÕm diÖn tÝch réng lín ë trung t©m thÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé cã bÒ mÆt kh¸ b»ng ph¼ng víi ®é s©u 30- 50m. §Þa h×nh bÞ chia c¾t yÕu víi nh÷ng hè sôt réng lín. R×a trong cña ®ång b»ng th−êng gÆp nh÷ng bÒ mÆt t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng n»m trªn ®é s©u 30m. §¸y biÓn ®−îc phñ bëi líp bïn, bïn sÐt, c¸t cña trÇm tÝch biÓn hiÖn ®¹i. PhÇn trung t©m cßn gÆp nh÷ng th©n c¸t, c¸t - s¹n cña b·i triÒu cæ hoÆc nh÷ng trÇm tÝch sÐt, sÐt pha c¸t cña c¸c thµnh t¹o s«ng biÓn hçn hîp. 15. §ång b»ng nghiªng tho¶i dÇn, tÝch tô - mµi mßn trong ®íi di chuyÓn båi tÝch

D¶i ®ång b»ng réng kho¶ng 60 - 80km ch¹y theo ph−¬ng kinh tuyÕn ë r×a ngoµi ®íi thÒm gi÷a §«ng Nam Bé. §ång b»ng ®−îc ph©n bè trªn ®é s©u tõ 55 - 60 m ®Õn 90m víi ®Æc tr−ng nghiªng tho¶i ®Òu, ®é dèc kho¶ng 10.

16. S−ên dèc, hÑp cña ®íi thÒm gi÷a, kiÕn t¹o - mµi mßn §©y lµ d¶i s−ên dèc réng 10 km dµi trªn 200 km, kÐo dµi tõ phÝa B¾c Qui Nh¬n ®Õn phÝa nam Nha Trang. Trªn kho¶ng hÑp ®ã, ®Þa h×nh thay ®æi ®é s©u 30- 90m. §Æc tr−ng ®Þa h×nh rÊt dèc, cã nguån gèc liªn quan ®Õn ®íi ph¸ huû kiÕn t¹o ch¹y theo ph−¬ng kinh tuyÕn ph©n chia thÒm trong vµ thÒm ngoµi.

4.2.2.3. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o ®íi thÒm ngoµi (90- 200 m) §íi thÒm ngoµi cã 7 kiÓu ®Þa m¹o: 17. §ång b»ng nghiªng, tho¶i ®Òu, mµi mßn - tÝch tô trong ®íi di chuyÓn båi tÝch. D¶i ®ång b»ng nghiªng tho¶i ®Òu, b¾t ®Çu ë phÝa ®«ng nam ®¶o H¶i Nam vµ kÐo dµi ®Õn ph¹m vi thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. §©y lµ ®íi di chuyÓn vËt liÖu tõ thÒm lôc ®Þa ra ®íi biÓn s©u.

18. §ång b»ng b»ng ph¼ng víi nh÷ng hè sôp nhá, tÝch tô - mµi mßn trong ®íi di chuyÓn båi tÝch .

§ång b»ng ph©n bè ë ®íi ngoµi thÒm lôc ®Þa VÞnh B¾c Bé víi chiÒu réng 70- 80 km, s©u 90 - 150 m. §Æc tr−ng chung lµ ®Þa h×nh b»ng ph¼ng. Trªn ®é s©u 100 m tån t¹i nh÷ng hè sôp

®−êng kÝnh 5- 7 km, cã khi ®¹t ®Õn 10 - 12km. Hè sôp ®¹t tíi ®é s©u 120m. BÒ mÆt bÞ chia c¾t yÕu.

19. §ång b»ng nghiªng tho¶i ®Òu d¹ng d¶i hÑp kÐo dµi, mµi mßn - tÝch tô trong ®íi di chuyÓn båi tÝch.

D¶i ®ång b»ng dµi trªn 200 km, réng 10- 12 km, n»m ë ®é s©u 90- 140 m ph©n bè tõ ®¶o Lý S¬n ®Õn mòi §¹i L·nh. §Æc tr−ng ®é dèc ®Òu vµ cã nguån gèc mµi mßn ®ãng vai trß chñ ®¹o.

20. §ång b»ng l−în sãng d¹ng d¶i hÑp kÐo dµi, mµi mßn - tÝch tô trong ®íi di chuyÓn båi tÝch.

§©y lµ d¶i ®ång b»ng réng ë thÒm lôc ®Þa Nam Trung Bé, kÐo dµi tõ ngoµi kh¬i mòi §¹i L·nh ®Õn phÝa ®«ng Cï Lao Thu. ë phÝa b¾c réng kho¶ng 10- 15 km, vÒ phÝa nam 50 km, ®é s©u 90-140m. §Æc tr−ng ®Þa h×nh l−în sãng víi nh÷ng d¶i b»ng ph¼ng ®é s©u 120- 130m kÐo dµi theo ph−¬ng kinh tuyÕn. ë phÝa nam ®Þa h×nh b»ng ph¼ng h¬n, møc ®é ph©n dÞ vµ l−în sãng yÕu.

21.§ång b»ng nghiªng tho¶i víi nh÷ng tµn d− bÒ mÆt san b»ng, mµi mßn - tÝch tô trong ®íi di chuyÓn båi tÝch.

§ång b»ng cã diÖn tÝch kh¸ réng ë ®íi ngoµi thÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé, cã ®é s©u 90 - 150 m. VÒ phÝa nam, ®ång b»ng më réng tíi 100 km. Kh¶ n¨ng tµn d− cña bÒ mÆt san b»ng cßn sãt l¹i trªn hai ®é s©u 90m vµ 120 -130m. C¸c tµn d− bÒ mÆt ë ®é s©u 120- 130 m chiÕm diÖn tÝch kh«ng lín, n»m ë phÝa ngoµi cïng cña ®íi vµ ph©n bè theo ph−¬ng kinh tuyÕn. Møc ®é ph©n dÞ ®Þa h×nh ë phÝa b¾c ®ång b»ng lín h¬n ë phÝa nam. DÊu vÕt c¸c ®−êng bê biÓn cæ còng ®−îc ph¸t hiÖn ë ®é s©u 90 - 100m vµ 120 - 130 m.

22. Thung lòng d¹ng lßng ch¶o, tÝch tô - lÊp ®Çy §©y lµ tròng s©u khÐp kÝn ë VÞnh B¾c Bé n»m ë ®é s©u 90- 108m. Thùc chÊt ®©y lµ tròng s©u tiÕp tôc cña ®ång b»ng lâm d¹ng lßng ch¶o tÝch tô - lÊp ®Çy trong ®íi di chuyÓn båi tÝch d−íi t¸c ®éng cña dßng ch¶y ®¸y.

23. S−ên dèc hÑp cña mÐp thÒm lôc ®Þa, kiÕn t¹o - mµi mßn. ThÒm lôc ®Þa ViÖt nam ®−îc bao bäc bëi mét s−ên dèc hÑp ®−íi 10 km kÐo dµi trªn 1200km tõ ®«ng nam ®¶o H¶i Nam ®Õn d¶i thÒm §«ng Nam Bé, ph©n bè ë ®é s©u 130-140 m ®Õn 200m. ë VÞnh B¾c Bé d¶i s−ên dèc nµy cã ph−¬ng §«ng B¾c- T©y Nam, ë thÒm lôc ®Þa MiÒn Trung vµ §«ng Nam Bé chóng ch¹y theo ph−¬ng kinh tuyÕn. §Æc tr−ng cña ®Þa h×nh lµ s−ên dèc. Chóng ®−îc h×nh thµnh liªn quan ®Õn hÖ thèng ®øt g·y kinh tuyÕn 1090.

4.2.2.4. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o ch©n thÒm lôc ®Þa (®é s©u trªn 200m) 24. §ång b»ng b»ng ph¼ng, tÝch tô - mµi mßn.

ë ch©n thÒm lôc ®Þa ViÖt nam tån t¹i mét d¶i ®ång b»ng, tuy kh«ng lín nh−ng ®Þa h×nh rÊt b»ng ph¼ng. D¶i ®ång b»ng nµy b¾t ®Çu ë thÒm lôc ®Þa Trung Bé vµ kÐo dµi theo ph−¬ng kinh tuyÕn ®Õn phÝa nam ®¶o T− ChÝnh víi ®é s©u 200 - 300 m. Trªn bÒ mÆt b»ng ph¼ng nµy nhiÒu n¬i tÝch tô nh÷ng s¶n phÈm h¹t th« nh− cuéi, s¹n, c¸t tõ thÒm lôc ®Þa ®−a xuèng.

4.2.2.5. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o c¸c ®¶o

C¸c ®¶o ë thÒm lôc ®Þa ViÖt nam cã nguån gèc kh¸c nhau, ®a sè c¸c ®¶o ven bê cã nguån gèc lôc ®Þa vµ mét sè l−îng nhá cã nguån gèc nói löa (Cån Cá, Lý S¬n), c¸c ®¶o ngoµi kh¬i lµ c¸c ®¶o san h« (T− ChÝnh, Tr−êng Sa...). ViÖt nam cã gÇn 3000 ®¶o ven bê víi tæng diÖn tÝch 1636 km2 tr¶i dµi tõ vïng biÓn Qu¶ng Ninh ®Õn Kiªn Giang. §Ó phôc vô cho cho môc ®Ých nghiªn cøu ®Þa chÊt c«ng tr×nh, chóng t«i tr×nh bµy mét sè nÐt ®Æc ®iÓm h×nh th¸i tr¾c l−îng ®Þa h×nh. Cã thÓ chia c¸c ®¶o theo diÖn tÝch nh−: ®¶o cùc nhá (diÖn tÝch nhá h¬n 0,01 km2), ®¶o rÊt nhá ( 0,01- 1km2 ), ®¶o nhá (1- 5 km2 ), ®¶o trung b×nh (5- 50 km2) vµ ®¶o lín (> 50 km2 )

C¸c ®¶o ven bê ViÖt nam phÇn lín lµ ®Þa h×nh nói thÊp vµ ®åi, cßn mét phÇn nhá lµ ®Þa h×nh ®ång b»ng. C¸c ®¶o cÊu t¹o bëi ®¸ v«i th−êng cã s−ên dèc ®øng, c¸c ®¶o cùc nhá vµ rÊt nhá th−êng cã s−ên dèc trªn 45o, c¸c ®¶o nhá th−êng cã hai cÊp ®é dèc 30 - 80 vµ 250 - 300, c¸c ®¶o trung b×nh vµ lín cã c¸c cÊp ®é kh¸c nhau nh−ng cÊp ®é dèc 150 -250 chiÕm ®a sè. C¸c ®¶o nhá hÇu nh− lµ mét khèi ®¶o nguyªn vÑn kh«ng bÞ chia c¾t, c¸c ®¶o trung b×nh, ®Þa h×nh ®· bÞ chia c¾t kh¸ phøc t¹p. C¸c ®¶o cã ®Æc ®iÓm lµ gradien ®Þa h×nh rÊt lín, hÖ thèng ®¶o nhá 300 - 400m/km2; c¸c ®¶o trung b×nh tõ 100 - 200m/m2 vµ ®¶o lín 50 - 100m/km2.

25. Nói vµ ®åi bãc mßn - x©m thùc.

C¸c ®¶o diÖn tÝch lín cã ®Þa h×nh nói vµ ®åi x©m thùc nh− Phó Quèc, C«n S¬n, C¸i BÇu...ë §«ng B¾c VÞnh B¾c Bé, c¸c ®¶o th−êng kÐo dµi theo ph−¬ng cÊu tróc ®Þa chÊt. ë T©y Nam Bé, ®¶o Phó Quèc ®−îc cÊu t¹o bëi ®¸ trÇm tÝch vµ trÇm tÝch biÕn chÊt. Trªn c¸c ®¶o mùc bãc mßn víi ®é cao kh¸c nhau. Mùc cao nhÊt lµ phÇn sãt cña mÆt san b»ng khu vùc víi líp vá phong ho¸ dµy tíi 20m (C«n §¶o). C¸c bÒ mÆt s−ên gåm phÇn s−ên tho¶i gÇn ®Ønh vµ phÇn s−ên dèc ë ch©n s−ê, ®é dèc ®¹t tíi 300 - 400. §é chia c¾t s©u cña mét sè ®¶o còng kh¸ lín nh− ë Phó Quèc lµ 200m; ë C«n §¶o lµ 300m

26. §åi bãc mßn - mµi mßn. §©y lµ nh÷ng ®¶o cã kÝch th−íc kh«ng lín, ®é cao nh« khái mùc n−íc vµi chôc mÐt (B¹ch Long VÜ, Hßn Khoai, Hßn D·i, Nam Du, Bµ Lôa...). ë c¸c ®¶o nµy gÆp hÖ thèng thÒm biÓn t−¬ng ®èi ®Çy ®ñ. T¹i hÇu hÕt c¸c ®¶o cã thÓ quan s¸t thÊy 3 mùc thÒm biÓn ë c¸c ®é cao 2,5 - 3m ; 4 - 6 m vµ 8 -10m. Sù tÝch ®äng mét khèi l−îng línvËt liÖu c¸t trªn mét sè ®¶o cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña gÝã vµ t¹o nªn c¸c ®ôn c¸t d¹ng d·y song song hoÆc gß ®èng ®¬n ®éc. Bao quanh c¸c ®åi ®¶o lµ c¸c bÒ mÆt mµi mßn - tÝch tô hiÖn ®¹i.

27. Nói, ®åi sãt cact¬ d¹ng th¸p, d¹ng nãn. 28. §åi, ®¶o, ®åi ngÇm nói löa cÊu t¹o bëi c¸c thµnh t¹o bazan. §©y lµ nh÷ng ®¶o liªn quan ®Õn ho¹t ®éng nói löa. §¶o Lý S¬n ë Qu¶ng Ng·i tån t¹i 4 miÖng nói löa d¹ng phÔu trßn trªn ®é cao kho¶ng 120m. §¶o Phó Quý vµ quÇn ®¶o Catwich, Sapate ®−îc cÊu t¹o bëi ®¸ trÇm tÝch phun trµo nói löa vµ dung nham bazan. C¸ch ®¶o Phó Quý 20 km vÒ phÝa nam lµ ®¶o Tro, ®é cao ban ®Çu lµ 34 m, sau ®ã bÞ sãng biÓn mµi mßn vµ ngËp d−íi mùc n−íc biÓn, ®Õn n¨m 1965 ®−îc ghi nhËn ë ®é s©u 20m. ë VÞnh B¾c Bé ®¶o Cån Cá còng lµ ®¶o nói löa. C¸c ®¶o nói löa ngÇm th−êng n»m d−íi mùc n−íc biÓn 20- 30m, cã d¹ng ®Ønh b»ng hoÆc d¹ng vßm, c¸c s−ên dèc tho¶i ®Òu

29. §¶o san h«: §¶o san h« gÆp kh¸ phæ biÕn ë ngoµi kh¬i thÒm lôc ®Þa ViÖt nam nh− Hoµng Sa, Tr−êng Sa, T− ChÝnh v.v....C¸c ¸m tiªu san h« ph¸t triÓn trªn khèi lôc ®Þa sãt. BÒ mÆt cao nguyªn Hoµng

Sa n»m ë ®é s©u trung b×nh 900- 1000m, trªn ®ã næi lªn c¸c ¸m tiªu san h«, d−íi ®¸ v«i san h« lµ mãng bazan vµ phøc hÖ trÇm tÝch Cambri. Qu¸ tr×nh lón dÇn cña khèi lôc ®Þa sãt ®· lµm t¨ng chiÒu dÇy cña líp ®¸ v«i san h«. C¸c ¸m tiªu san h« ®−îc h×nh thµnh theo sù lón dÇn cña c¸c khèi nh«, trong khi ®ã san h« b¸m xung quanh vÉn ph¸t triÓn theo h−íng th¼ng ®øng vµ kÕt qu¶ lµ t¹o thµnh c¸c vßng trßn san h« bao bäc mét c¸i hå ë gi÷a.

§Ó phôc vô cho viÖc nghiªn cøu x©y dùng c«ng tr×nh biÓn t¹i c¸c ®¶o san h«, chóng t«i tr×nh bµy ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh khu vùc ®¶o Tr−êng Sa.

C¸c ®¶o trong quÇn ®¶o Tr−êng Sa (®¶o næi vµ b·i ngÇm) ®−îc cÊu thµnh tõ c¸c r¹n (reef) sinh vËt (khung x−¬ng san h« vµ c¸c s¶n phÈm biÕn ®æi cña chóng) ph©n bè ë ®íi s−ên lôc ®Þa. C thÓ gäi c¸c ®¶o vµ b·i ngÇm trong quÇn ®¶o Tr−êng Sa lµ c¸c r¹n san h«. C¸c r¹n sinh vËt th−êng t¹o thµnh c¸c ®åi chñ yÕu d¹ng vßm, d¹ng nãn hoÆc nãn côt. Phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn cu¶ vïng vµ sù ph¸t triÓn cña san h«, c¸c r¹n nµy cã thÓ t¹o nªn ®¶o næi hoÆc b·i ngÇm cã h×nh th¸i cÊu tróc vµ ®é s©u kh¸c nhau.

Nh×n chung, ®Þa h×nh ®¸y biÓn vïng quÇn ®¶o Tr−êng Sa mang tÝnh ph©n bËc theo ®é cao so víi ®¸y biÓn, ë mçi møc ®Þa h×nh, bÒ mÆt t−¬ng øng cã diÖn tÝch kh¸ réng, t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng. Theo Lª §øc An (1991) t¹i vïng biÓn nµy, cã thÓ chia ®Þa h×nh thµnh 7 bËc.

Trªn c¬ së nµy, quÇn ®¶o Tr−êng Sa ®−îc chia lµm 3 phô miÒn: ®ång b»ng d¹ng bËc, cao nguyªn Tr−êng Sa vµ m¸ng tròng Palawan.

C¸c r¹n san h« biÓn ®−îc chia lµm 3 lo¹i c¬ b¶n: r¹n viÒn bê, r¹n ch¾n bê vµ r¹n vßng, trong ®ã r¹n vßng chØ cã ë quÈn ®¶o Tr−êng Sa vµ Hoµng Sa.

Trªn c¬ së nghiªn cøu møc ®Þa h×nh lín h¬n 1500 - 2000m cã thÓ cho r»ng c¸c toµ nói ngÇm nµy lµ nÒn cho c¸c r¹n san h« vßng (atoll) ph¸t triÓn, t¹m gäi lµ atoll bËc 1, trªn ®ã tiÕp tôc ph¸t triÓn c¸c atoll bËc tiÕp theo. Trong vïng quÇn ®¶o Tr−êng Sa cã thÓ xÕp c¸c r¹n san h« thµnh 28 atoll bËc 1, chóng ph©n bè r¶i r¸c trong vïng biÓn Tr−êng Sa, n¬i tËp trung nhiÒu nhÊt lµ khu vùc §«ng b¾c quÇn ®¶o. §a sè atoll bËc 1 cã d¹ng h×nh bÇu dôc kÐo dµi chñ yÕu theo h−íng §«ng b¾c- T©y nam, ngoµi ra cßn sè d¹ng kh¸ ®¼ng th−íc nh− c¸c atoll Tr−êng Sa, b·i C¹n Chim biÓn, §Òn C©y Cá vµ Vittern. Trong vïng Tr−êng Sa, c¸c atoll cã thÓ t¹o thµnh lo¹i ®éng lËp, côm hoÆc d·y. C¸c atoll ®éc lËp chiÕm ®a sè cßn atoll kÐp chiÕm sè l−îng Ýt.

Trªn nÒn c¸c atoll bËc 1, c¸c atoll nhá h¬n kÕ tiÕp sinh tr−ëng, ph¸t triÓn vµ cuèi cïng t¹o nªn c¸c b·i ngÇm vµ c¸c ®¶o san h« hiÖn t¹i. Nh×n chung, c¸c atoll nhá ph¸t triÓn theo 2 d¹ng: san h« ph¸t triÓn liªn tôc liÒn nhau hoÆc kh«ng liªn tôc liÒn nhau.

Trong vïng quÇn ®¶o Tr−êng Sa bÒ mÆt c¸c r¹n san h« cã thÓ næi cao hoÆc n»m d−íi mùc n−íc biÓn t¹o nªn ®¶o næi hoÆc b·i ngÇm. ë ®©y quan t©m chñ yÕu c¸c r¹n san h« cã bÒ mÆt ®Ønh ë ®é s©u tõ vµi chôc mÐt n−íc trë lªn vµ c¸c r¹n næi t¹o thµnh ®¶o.

- C¸c b·i n−íc n«ng cã ®é s©u dao ®éng tõ 0- 10m. C¸c b·i Sinh Tån, Colin, Tr−êng Sa §«ng, §¸ Lín..cã ®é s©u 5- 10m, c¸c b·i ThuyÒn Chµi, Phan Vinh, Song Tö T©y... cã ®é s©u vµi mÐt, b·i §¸ L¸t ®é s©u kho¶ng 1m

C¸c b·i n−íc n«ng phæ biÕn cã d¹ng oval vµ d¹ng vµnh khuyªn kÝn hoÆc cã cöa th«ng víi biÓn. D¹ng vµnh khuyªn th−êng gÆp ë c¸c b·i ®éc lËp. Cã b·i n«ng thay ®æi h×nh d¹ng bÒ mÆt theo mïa trong n¨m (b·i Tr−êng Sa). C¸c b·i th−êng kÐo dµi theo ba h−íng chÝnh §«ng B¾c - T©y Nam, T©y B¾c - §«ng Nam vµ §«ng - T©y.

S−ên khèi nói c¸c b·i kh¸ dèc (tõ 200- 300 ®Õn 600- 700). §a sè c¸c b·i n«ng cã c¸c s−ên dèc kh«ng ®èi xøng. C¸c b·i n«ng ®éc lËp th−êng cã s−ên dèc cao ngang nhau, c¸c s−ên tho¶i Ýt gÆp vµ chñ yÕu cã ë b·i n«ng nh¸nh.

Nh×n chung, bÒ mÆt c¸c b·i ngÇm kh«ng b»ng ph¼ng vµ kh¸ phøc t¹p. ë nhiÒu b·i trªn bÒ mÆt cã c¸c mám nh«, c¸c hè lâm, c¸c r·nh s©u tíi 0,5-1m cã chiÒu dµi tõ mét vµi mÐt ®Õn 10- 20m. NhiÒu n¬i mËt ®é khe r·nh kh¸ cao (1- 2m/r·nh). Mét sè b·i n«ng, mÐp ngoµi b·i næi lªn s¸t mÆt n−íc t¹o thµnh gê, lµm triÖt tiªu sãng biÓn bªn trong b·i, ch¼ng h¹n nh− b·i Nam YÕt. §a sè c¸c b·i, trªn bÒ mÆt ph¸t triÓn c¸c quÇn thÓ san h« ®ang sèng víi ®é che phñ kh¸ cao (25% -70% diÖn tÝch bÒ mÆt b·i ) dµy tíi 0,5 - 1,5m, ë c¸c b·i s©u 8- 10m, ®é che phñ san h« ®¹t tíi 90 - 100%. T¹i c¸c vông bªn trong b·i n«ng d¹ng vµnh khuyªn, san h« hÇu nh− kh«ng ph¸t triÓn ®−îc. PhÇn ®Þa h×nh d−íi n−íc cã ®é s©u ®Õn 1,5m lµ b·i triÒu hiÖn ®¹i. ë ®©y thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu lµ c¸c lo¹i vËt liÖu cã kÝch th−íc lín nh− t¶ng, cuéi, sái, d¨m, s¹n l·n c¸t. C¸c s¶n phÈm nµy ®−îc giã vµ sãng ®−a tõ trªn xuèng vµ tõ s−ên bê ®−a lªn, cµng xa bê th× kÝch th−íc vËt liÖu cµng th«, bëi vËy khi triÒu xuèng dÔ dµng nh×n thÊy d·y hµnh lang cã nh÷ng t¶ng san h« chång chÊt lªn nhau, lµm c¶n trë qu¸ tr×nh truyÒn sãng tõ ngoµi kh¬i vµo bê.

Trong khu vùc quÇn ®¶o, mét sè c¸c b·i n−íc n«ng cã mét phÇn diÖn tÝch lu«n næi cao trªn mÆt biÓn (vµi chôc cm ®Õn 6 -7m), t¹o thµnh ®¶o næi nh− c¸c b·i Tr−êng Sa, Nam YÕt, S¬n Ca, Song Tö T©y. Trªn mÆt c¸c ®¶o næi ®Þa h×nh kh¸ ®¬n gi¶n, b»ng ph¼ng vµ nghiªng tho¶i tõ trung t©m ra biÓn. §Þa h×nh trªn mÆt n−íc lµ nh÷ng phÇn ®¶o næi cã chiÒu cao c¸ch mÆt n−íc biÓn tõ 0,5- 6m.

PhÇn ®Þa h×nh 4,5- 6m chØ cã ë phÝa t©y nh− ®¶o Song Tö T©y.VËt liÖu trÇm tÝch chñ yÕu lµ s¹n, c¸t, sái, san h« chøa nhiÒu vá sinh vËt nh− cÇu gai, sß èc. NhiÒu n¬i cßn xuÊt hiÖn mïn thùc vËt vµ ph©n chim mµu x¸m n©u. §Þa h×nh 2,5 - 3,5 m ®Æc tr−ng cho mét sè ®¶o nh− Nam YÕt, S¬n Ca. VËt liÖu trÇm tÝch t¹o nªn bÒ mÆt ®Þa h×nh chñ yÕu lµ thµnh phÇn h¹t th« nh− s¹n, sái, c¸t th« lµ s¶n phÈm do qu¸ tr×nh phong ho¸ ph¸ huû tõ x¸c san h« vµ c¸c vá ®éng vËt nh− sß, èc. Møc ®Þa h×nh 0- 1,5m lµ nh÷ng d¶i hÑp bao quanh c¸c ®¶o næi. VËt liÖu trÇm tÝch lµ cuéi, c¸t, sái, s¹n lÉn m¶nh vá ®éng vËt ph¸ huû tõ x¸c san h« vµ vá sß

30. §¶o tÝch tô.

§©y lµ c¸c ®¶o n»m ë cöa c¸c s«ng lín nh− ë cöa S«ng Hång, s«ng Cöu Long, ven biÓn HuÕ, §µ N½ng. C¸c ®¶o tÝch tô th−êng cã kÝch th−íc nhá, h×nh d¹ng kÐo dµi vµ ®−îc cÊu t¹o bëi c¸c trÇm tÝch c¸t, cuéi, s¹n.

4.3. §Æc ®iÓm t©n kiÕn t¹o Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam

BiÓn §«ng n»m ë vÞ trÝ ®Æc biÖt trªn b×nh ®å kiÕn tróc hiÖn ®¹i cña vïng §«ng Nam ¸ cã c¬ chÕ ®Þa ®éng lùc phøc t¹p víi chÕ ®é t¸ch d·n m¹nh trong Kainoz«i. Trªn c¬ së c¸c ®Æc ®iÓm kiÕn tróc Kainozoi nh− ®· nªu trong ch−¬ng II vµ m« t¶ trªn h×nh 4.2, cã thÓ thÊy c¸c ho¹t ®éng t©n kiÕn t¹o Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p mµ biÓu hiÖn chñ yÕu lµ c¸c ®øt g·y trÎ, ho¹t ®éng nói löa, ®éng ®Êt, ®Þa nhiÖt...

S¬ ®å kiÕn t¹o Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam ®−îc m« t¶ trªn h×nh 4.3 1 - §øt g·y trÎ

Ph©n tÝch c¸c tµi liÖu ®Þa chÊn thÊy r»ng d−íi bÒ mÆt bÊt chØnh hîp Plioxen, c¸c thµnh t¹o Mioxen ch¼ng nh÷ng bÞ biÕn vÞ m¹nh, mµ cßn bÞ chia c¾t phøc t¹p bëi c¸c hÖ thèng ®øt gÉy cã ph−¬ng kh¸c nhau. C¸c hÖ thèng ®øt gÉy nµy gÇn nh− t¾t dÇn d−íi bÒ mÆt bÊt chØnh hîp Plioxen, biÓu hiÖn sù ngõng nghØ ho¹t ®éng cña chóng vµo cuèi Mioxen. Mét sè Ýt ®øt gÉy tiÕp tôc ho¹t ®éng xuyªn c¾t vµo c¸c thµnh t¹o Plioxen - §Ö tø. §ã lµ nh÷ng ®øt gÉy ë l©n cËn giÕng khoan O4-A- IX, 28-A- IX, r×a ®«ng c¸c l« 19, 20 vµ 21, r×a t©y b¾c vµ b¾c BÓ Nam C«n s¬n, hay däc theo kinh tuyÕn 1090 thuéc thÒm lôc ®Þa miÒn Trung. Nh×n chung c¸c ®øt gÉy ®Òu ch¹y theo ph−¬ng kinh tuyÕn hoÆc ¸ kinh tuyÕn. §øt g·y lín nhÊt vÉn lµ mét nh¸nh cña ®øt gÉy h×nh ch÷ Y, ch¹y suèt tõ thÒm lôc ®Þa B¾c Trung bé ®Õn thÒm §«ng nam bé, trïng víi kinh tuyÕn 1090 trªn chiÒu dµi h¬n 1000km. Mét sè t¸c gi¶ cho r»ng ®©y lµ hÖ thèng ®øt g·y kÐo dµi song song víi kinh tuyÕn 1090E, trong ®ã cã 3 ®øt g·y chÝnh n»m trong kho¶ng kinh tuyÕn 1080 E ®Õn 109030'E. §©y lµ ®øt g·y s©u, xuyªn vá tíi ®é s©u 80-100km. MÆt tr−ît cña ®øt g·y nghiªng vÒ phÝa ®«ng. HÖ thèng ®øt gÉy nµy xuyªn c¾t c¸c cÊu t¹o Kainozoi vµ thÓ hiÖn trªn ®Þa h×nh lµ mét bËc kiÕn t¹o - mµi mßn rÊt ®iÓn h×nh víi s−ên dèc, hÑp. Ngoµi ra cßn cã c¸c ®øt gÉy nhá h¬n ch¹y theo ph−¬ng kinh tuyÕn ë ®íi thÒm trong thuéc Nam Trung bé. Mét vµi ®øt g·y trïng víi ®−êng bê biÓn, ®iÓn h×nh lµ ®øt g·y ch¹y th¼ng theo ph−¬ng kinh tuyÕn ë ®−êng bê phÝa t©y Mòi Cµ Mau, ®øt gÉy theo ph−¬ng ®«ng b¾c- t©y nam ë ®−êng bê miÒn Nam Trung bé tõ Phan RÝ ®Õn gÇn Vòng Tµu.

Ngoµi ra cßn quan s¸t thÊy c¸c hÖ thèng ®øt gÉy víi c¸c ph−¬ng kh¸c, nh−ng th−êng lµ quy m« nhá, chñ yÕu ph©n bè ë phÇn trung t©m bån tròng Nam C«n S¬n, khu vùc l« 107, 104, 114. C¸c ®øt gÉy nµy cã kh¶ n¨ng liªn quan chÆt chÏ víi qu¸ tr×nh nÐn Ðp do t¶i träng cña c¸c líp ®¸ bªn trªn h¬n lµ liªn quan tíi tr−êng øng suÊt kiÕn t¹o.

4. Ho¹t ®éng nói löa.

Trªn thÒm lôc ®Þa ViÖt nam c¸c biÓu hiÖn cña ho¹t ®éng nói löa trÎ cã thÓ ®−îc ghi nhËn trªn c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊn vµ tõ c¸c giÕng khoan dÇu khÝ ë ngoµi kh¬i thuéc c¸c l« 112, 113, 114 cña khu vùc Qu¶ng b×nh, Qu¶ng trÞ, Thõa Thiªn HuÕ, ngoµi kh¬i Qu¶ng Ng·i, Phó yªn, Kh¸nh Hoµ, Ninh ThuËn, B×nh ThuËn, Vïng Tµu vµ c¶ khu vùc Tr−êng Sa. Mét sè ®¶o gåm c¸c khèi bazan Plioxen- §Ö tø nh− Cån cá, Phó QuÝ, Hßn Tranh, Hoa Hång, Hßn §å lín, Hßn §å nhá, §¸ Ti, Hßn H¶o, Phan Vinh. Mét sè ®¶o ngÇm ë khu vùc thÒm nam Trung bé còng cã kh¶ n¨ng lµ c¸c ®¶o nói löa. Nh÷ng dÊu hiÖn gi¸n tiÕp cña c¸c nói löa trÎ cã thÓ liªn quan ®Õn biÓu hiÖn khÝ cacbonic ®· ph¸t hiÖn ®−îc trong nhiÒu GK 115-A-IX vµ 118-CVX- IX.

Ho¹t ®éng nói löa Kainozoi ë thÒm lôc ®Þa ViÖt nam liªn quan ®Õn ho¹t ®éng t¸ch d·n biÓn §«ng nh−ng c−êng ®é m¹nh ë giai ®o¹n t©n kiÕn t¹o Plioxen-§Ö tø. Cã 4 giai ®o¹n ho¹t ®éng nói löa tõ Mioxen ®Õn nay lµ Mioxen muén, Plioxen- Pleixtoxen sím, Pleixtoxen sím- gi÷a vµ Holoxen- hiÖn ®¹i. Nh− vËy trong Plioxen - §Ö tø còng cã 3 giai ®o¹n nói löa ho¹t ®éng. Nói löa cña giai ®o¹n Plioxen - Pleixtoxen sím chñ yÕu lµ bazan toleit vµ andezito - bazan. C¸c thµnh t¹o nµy cã nhiÒu nÐt t−¬ng ®ång víi c¸c ho¹t ®éng macma khu vùc ®«ng- nam biÓn §«ng (NguyÔn Xu©n H·n,1996). C¸c thµnh t¹o phun trµo cña Pleixtoxen sím - gi÷a ®−îc ph¸t hiÖn bëi tµu Lavzenchev n¨m 1987 vµ tµu Attalante n¨m 1993 t¹i ®¶o ngÇm §×nh Trung (§ç Minh TiÖp,1996). §©y lµ bazan olivin d¹ng bät mµu ®en Ýt bÞ phãng ho¸ thuéc nhãm Hawaiit −u kiÒm. Tuæi tuyÖt ®èi x¸c ®Þnh b»ng ®ång bÞ phãng x¹ K/Ar lµ 0,4 triÖu n¨m.

C¸c thµnh t¹o phun trµo Holoxen- hiÖn ®¹i ®−îc nghiªn cøu ë ®¶o Tro. Theo Lacroix (1933), Patter (1923) vµ nghiªn cøu dÇu khÝ ë khu vùc nµy thÊy bazan ®−îc phun trµo nhiÒu

®ît. B»ng chøng lµ c¹nh ba miÖng nói löa phun trµo lªn n¨m 1923 cßn cã miÖng nói löa kh¸c cæ h¬n ®· bÞ phñ bëi mét líp ®¸ v«i san h« dµy 20m. T¹i khu vùc cã to¹ ®é 9010' N, 1090E cã 3 chãp bazan nhá cßn rÊt trÎ (tuæi d−íi 1000 n¨m) cïng víi kho¶ng 19 nói löa kh¸c cã tuæi Plioxen vµ trÎ h¬n bÞ ch«n vïi. ë phÝa ®«ng cña khu vùc nµy (9010' N vµ 109005' E) cã nh÷ng nói löa Mioxen muén bÞ ch«n vïi, phÝa t©y nam cña khu vùc (8053' N vµ 1080 40' E) cã trªn 10 nói löa Plioxen vµ Pleixtoxen t¸i ho¹t ®éng trong thêi gian cËn ®¹i. VÒ thµnh phÇn th¹ch häc bazan lµ olivin kiÒm.

3. Ho¹t ®éng ®éng ®Êt Víi chÕ ®é kiÕn t¹o phøc t¹p, ho¹t ®éng t©n kiÕn t¹o kh¸ m¹nh vµ c¸c trËn ®éng ®Êt m¹nh, l·nh thæ ViÖt nam kÓ c¶ phÇn thÒm lôc ®Þa lµ mét vïng cã ®é nguy hiÓm cao vÒ ®éng ®Êt. §©y còng lµ biÓu hiÖn cña cña chuyÓn ®éng t©n kiÕn t¹o Plioxen- §Ö tø. Nghiªn cøu dù b¸o ®éng ®Êt vµ c¸c biÖn ph¸p kh¸ng chÊn ®èi víi c¸c c«ng tr×nh x©y dùng biÓn lµ mét nhiÖm vô quan träng.

§éng ®Êt trªn l·nh thæ ViÖt nam tËp trung thµnh tõng ®íi, liªn quan chÆt chÏ víi c¸c ®øt g·y theo ph−¬ng kinh tuyÕn 1090, hoÆc theo ph−¬ng §«ng B¾c - T©y Nam nh− ®øt g·y Phó QuÝ - C«n §¶o. Mét sè ®éng ®Êt m¹nh cßn x¶y ra ë vïng Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa. Trong ®íi ®éng ®Êt t©y biÓn §«ng theo ®øt g·y kinh tuyÕn 1090 tõ vÜ tuyÕn 110 N ®Õn 160 N ®· x¶y ra nhiÒu trËn ®éng ®Êt, nh−ng m¹nh nhÊt víi ®éng ®Êt ë c−êng ®é I0 =VII x¶y ra n¨m 1968. ë vïng Duyªn h¶i Trung Bé cã hai ®éng ®Êt I0 =VII x¶y ra trong ®íi chÊn t©m cã h−íng ¸ kinh tuyÕn kÐo dµi tõ Tam K× ®Õn Nha Trang. Trong ®íi chÊn t©m ®éng ®Êt tõ Phan ThiÕt ®Õn Cµ Mau ®· quan s¸t thÊy ®éng ®Êt cã nguån gèc nói löa. C¸c ®éng ®Êt cÊp VII ë bê biÓn Phan ThiÕt n¨m 1877,1882 vµ nh÷ng ®éng ®Êt n¨m 1923 ë vïng biÓn ®Òu liªn quan tíi nh÷ng phun trµo Bazan cña c¸c nói löa trong khu vùc. C¸c ®éng ®Êt vïng ®¶o Hßn N−íc n¨m 1960,1963 còng liªn quan tíi nh÷ng nói löa ngÇm. §é s©u chÊn tiªu ®éng ®Êt ®¹t gi¸ trÞ cùc ®¹i ë vïng ven biÓn ViÖt nam lµ 10 - 15km, cßn ë quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa th× ®éng ®Êt x¶y ra s©u h¬n ®Õn 60km (Bïi C«ng QuÕ,1992). C¸c nhµ ®Þa chÊn ®· nghiªn cøu mËt ®é ®éng ®Êt víi cÊp n¨ng l−îng x¶y ra trong mét ®¬n vÞ diÖn tÝch vµ ®¬n vÞ thêi gian, ®éng ®Êt cùc ®¹i cho tõng vïng vµ b¶n ®å ph©n vïng ®éng ®Êt. Theo b¶n ®å nµy th× ®øt g·y kinh tuyÕn 1090 lµ vïng ph¸t sinh ®éng ®Êt Mmax = 6,1- 6,5, ®é s©u chÊn tiªu h = 25 -30km vµ c−êng ®é I0max =7. Theo NguyÔn Hång Ph−¬ng (1998) ë khu vùc nµy ®éng ®Êt tËp trung ë 3 ®íi: ®íi thø nhÊt trªn lôc ®Þa ven bê biÓn miÒn Trung bao gåm c¸c ®éng ®Êt M = 4,5 -5,5 víi nguån gèc kiÕn t¹o. §íi thø hai n»m ngoµi kh¬i vïng biÓn Nam Trung Bé víi M = 4,8, tÇn suÊt xuÊt hiÖn ®éng ®Êt cao. §íi thø 3 n»m ë ngoµi kh¬i vïng biÓn §«ng Nam Bé, mËt ®é chÊn t©m kh«ng cao, phÇn lín ®éng ®Êt cã nguån gèc nói löa.

4. §Æc ®iÓm ®Þa nhiÖt §Æc ®iÓm ®Þa nhiÖt ë thÒm lôc ®Þa ViÖt nam kh¸ cao. Theo Vâ N¨ng L¹c (1996) th× gi¸ trÞ trung b×nh cña dßng nhiÖt ë bÓ Nam C«n S¬n 86,8 mW/m2; bÓ Cöu Long lµ 64,24 mW/m2. Gi¸ trÞ dßng nhiÖt ë Nam BiÓn §«ng gÇn nh− ®èi xøng víi trôc t¸ch d·n theo ph−¬ng ®«ng b¾c - t©y nam. GÝa trÞ dßng nhiÖt ®¹t rÊt cao t¹i ®¶o Phó QuÝ vµ côm nói löa Hßn Tro víi trÞ sè lµ 355 mW/m2, trong khi ®ã t¹i ®«ng nam khu vùc gi¸ trÞ phæ biÕn lµ 50 - 70mW/m2.

Mét biÓu hiÖn ho¹t ®éng kiÕn t¹o Plioxen-§Ö tø lµ trong Plioxen ph¸t triÓn cÊu tróc diapia bïn, chñ yÕu lµ ë vïng t©y nam ®¶o H¶i Nam víi h×nh th¸i 4 phÝa bao nhÊn ch×m.

Tãm l¹i c¸c ho¹t ®éng ®øt g·y, ho¹t ®éng nói löa Bazan, c¸c qu¸ tr×nh tho¸t khÝ, ®éng ®Êt, ®Æc ®iÓm ®Þa nhiÖt vµ sù tån t¹icña cÊu tróc diapia lµm thay ®æi vµ phøc t¹p ho¸ b×nh ®å cÊu tróc Plioxen - §Ö tø, chøng tá trong giai ®o¹n hiÖn nay, BiÓn §«ng vÉn ®ang ho¹t ®éng tÝch cùc.

Ch−¬ng V

§Æc ®iÓm t−íng ®¸ - cæ ®Þa lý Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam

5.1. §Æc ®iÓm t−íng ®¸ - cæ ®Þa lý Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam

B¶n ®å t−íng ®¸- cæ ®Þa lý ph¶n ¸nh ®Æc tr−ng h×nh th¸i, thµnh phÇn th¹ch häc, cæ sinh, m«i tr−êng trÇm tÝch, ®Þa ho¸... chóng cã mèi quan hÖ víi sù thay ®æi mùc n−íc biÓn, thµnh phÇn vËt chÊt vµ chuyÓn ®éng kiÕn t¹o

Sù thay ®æi mùc n−íc biÓn trong lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp cßn chuyÓn ®éng kiÕn t¹o vµ cÊu tróc ®Þa chÊt lµ nguyªn nh©n s©u xa ¶nh h−ëng ®Õn m«i tr−êng trÇm tÝch, c¸c yÕu tè ®ã x¶y ra ®ång thêi vµ cã tÝnh chu kú . Më ®Çu c¸c chu kú trÇm tÝch ®−îc ®¸nh dÊu bëi tËp trÇm tÝch h¹t th« (cuéi, s¹n, c¸t h¹t lín) ph¶n ¸nh ®Þa h×nh ph©n c¾t do chuyÓn ®éng kiÕn t¹o m¹nh mÏ vïng x©m thùc bãc mßn n©ng cao (vïng ven r×a ®ång b»ng, ®åi nói ven biÓn) t¹o thÒm s«ng, thÒm biÓn. ë trung t©m c¸c bån tròng Kainozoi (kiÓu rift nh− bån S«ng Hång, s«ng Cöu Long, Nam C«n S¬n, Phó Kh¸nh, c¸c bån d¹ng khèi t¶ng ven biÓn miÒn Trung) vµ thÒm lôc ®Þa ®¬n nghiªng sôt bËc (nh− ®¸y biÓn Nam Trung Bé) th× chuyÓn ®éng sôt lón x¶y ra theo chu kú vµ thèng nhÊt ®èi víi tÊt c¶ bån tròng c¶ l·nh thæ vµ l·nh h¶i n−íc ta. Bëi vËy, tËp h¹t th« lãt ®¸y c¸c chu kú trÇm tÝch ph¶n ¸nh n¨ng l−îng dßng ch¶y m¹nh, chuyÓn ®éng n©ng kiÕn t¹o, ë vïng ven r×a cã −u thÕ tréi h¬n chuyÓn ®éng h¹ lón ë c¸c bån tròng. §ång pha víi thêi kú b¨ng hµ lµ biÓn tho¸i toµn cÇu lµm cho diÖn tÝch lôc ®Þa më réng, diÖn tÝch phÇn ngËp biÓn bÞ thu hÑp. V× vËy, diÖn ph©n bè t−íng proluvi, aluvi chiÕm −u thÕ.

Khi biÓn tiÕn toµn cÇu, khÝ hËu Êm lªn, n¨ng l−îng dßng ch¶y lôc ®Þa gi¶m, phong ho¸ ho¸ häc chiÕm −u thÕ h¬n phong ho¸ vËt lý. §ã lµ nguyªn nh©n trÇm tÝch h¹t mÞn chøa s¶n phÈm phong ho¸ ho¸ häc (sÐt vµ trÇm tÝch sinh ho¸) cao h¬n vËt liÖu vôn c¬ häc. TËp trÇm tÝch h¹t mÞn ®Æc tr−ng cho m«i tr−êng biÓn n«ng, ch©u thæ, vòng vÞnh ®−îc lÊy lµm ranh giíi trªn mçi chu kú vÒ h×nh häc vµ t−¬ng ®−¬ng víi giai ®o¹n biÓn tiÕn cùc ®¹i ChuyÓn ®éng kiÕn t¹o ®· t¹o nªn b×nh ®å kiÕn tróc. C¸c thµnh t¹o Plioxen - §Ö tø ViÖt nam ®−îc h×nh thµnh trªn b×nh ®å kiÕn tróc cña Mioxen, ®ã lµ kÕt qu¶ tiÕn ho¸ cña 4 chu kú kiÕn t¹o trong Kainozoi, chu kú 1: 38- 32 triÖu n¨m (Eoxen), chu kú 2: 32- 26 triÖu n¨m (Oligoxen), chu kú 3: 26-16 triÖu n¨m (Mioxen sím) vµ chu kú 4: 16 - 5 triÖu n¨m (Mioxen gi÷a - muén). C¸c thµnh t¹o Plioxen- §Ö tø cã tuæi tõ 5 triÖu n¨m trë l¹i ®©y lµ chu kú kiÕn t¹o thø 5 víi mét bËc kiÕn tróc riªng n»m bÊt chØnh hîp trªn b×nh ®å Mioxen. Nh− vËy b×nh ®å kiÕn tróc tr−íc Plioxen- §Ö tø lµ c¬ së cho qu¸ tr×nh ®Þa chÊt néi - ngo¹i sinh diÔn ra l¹i bÞ ¶nh h−ëng cña biÓn tho¸i vµ biÓn tiÕn trong §Ö tø.

§Ó nghiªn cøu cæ ®Þa lý thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam trong Plioxen- §Ö tø, cã thÓ chän c¸c thêi kú b¨ng hµ sau ®©y lµ hÖ thèng thang chuÈn ®Ó ®èi s¸nh: B¨ng hµ Dunai (Plioxen), Gunz (Pleistoxen sím), Mindel (®Çu Pleistoxen gi÷a), Riss (cuèi Pleistoxen gi÷a), Wurm 1 (®Çu Pleistoxen muén) vµ Wurm 2 (cuèi Pleistoxen muén). Gi÷a c¸c ®ît b¨ng hµ cã c¸c pha tan b¨ng xen kÏ.

2 - QIV

C¸c thêi kú b¨ng hµ t−¬ng øng víi c¸c pha biÓn tho¸i cßn c¸c thêi kú tan b¨ng t−¬ng øng víi c¸c pha biÓn tiÕn. Ngoµi ra ë ViÖt nam còng t−¬ng ®ång víi hai sù kiÖn x¶y ra cã tÝnh toµn 1-2), biÓn lïi tõ 5000 - 1000 cÇu lµ biÓn tiÕn Flandrian x¶y ra tõ 18000 - 5000 n¨m (QIII n¨m vµ biÓn tiÕn hiÖn ®¹i tõ 1000 n¨m ®Õn nay.

Do kh«ng ®ñ tµi liÖu cæ sinh ®Ó ®èi s¸nh ®Þa tÇng vµ ®¸nh gi¸ c¸c sù kiÖn cæ ®Þa lý nªn tµi liÖu trÇm tÝch rÊt cÇn thiÕt. TrÇm tÝch vµ sù dao ®éng mùc n−íc biÓn liªn quan chÆt chÏ víi nhau, v× vËy ph©n tÝch t−íng trong mèi quan hÖ víi b¨ng hµ lµ cÇn thiÕt trong nghiªn cøu t−íng ®¸ - cæ ®Þa lý.

5.1.1. §Æc ®iÓm t−íng ®¸ - cæ ®Þa lý giai ®o¹n Plioxen. TrÇm tÝch Plioxen chØ lé ra ë ®é s©u trªn 2500m t−¬ng øng víi b¨ng hµ Dunai. ViÖc nhËn d¹ng thµnh t¹o Plioxen b»ng nh÷ng ph−¬ng ph¸p ®èi s¸nh trªn c¬ së dÊu Ên cña ®−êng bê cæ vµ tuæi cña bazan do tµu Ponaga thu thËp qua ®Ò tµi hîp t¸c ViÖt nam- Ph¸p (1997). Bazan cæ tuæi trÎ nhÊt lµ 5 triÖu n¨m øng víi pha t¸ch gi·n cuèi cïng cña Neogen.

Giai ®o¹n Plioxen sím khÝ hËu cËn nhiÖt ®íi «n hoµ. Sinh th¸i rõng cËn nhiÖt ®íi «n hoµ ®· xuÊt hiÖn mét sè taxon míi ®Æc tr−ng cho khÝ hËu nói cao t¨ng lªn, chóng thuéc hä Pinaceae (Pinus sp.) Podocarpaceae (Dacrydium sp.), Fagaceae (Castanea sp., Querus sp., Litho Carpus sp.), Juylandaceae (Platycarya sp., Carya sp.). Giai ®o¹n Plioxen muén b¾t gÆp c¸t kÕt, bét kÕt t−íng biÓn n«ng ven bê, cöa s«ng ven biÓn vµ tËp trªn lµ t−íng cuéi lßng s«ng chuyÓn sang t−íng cuéi ven biÓn nãn qu¹t cöa s«ng ®æ vµo vòng vÞnh nh− kiÓu bån tròng tr−íc nói. Trªn ®ång b»ng s«ng Hång tõ ®é s©u 150 - 200m trë xuèng gÆp mét tÇng cuéi rÊt ®éc ®¸o. C¸c h¹t cuéi cã kÝch th−íc 2 - 8cm ®a kho¸ng, mµi trßn tèt, bªn ngoµi ®−îc bao bëi mét líp bïn sÐt cæ mµu x¸m xanh kh«ng bÞ röa tr«i khi ng©m vµo n−íc. §iÒu ®ã chøng tá sau khi tÇng cuéi lãt ®¸y cña vòng vÞnh ®· ®−îc h×nh thµnh m«i tr−êng biÓn tiÕn chØ cßn tÝch tô bïn sÐt. ChÝnh bïn sÐt biÓn nµy ®· pha trén, thÈm thÊu vµo trong kh«ng gian lç hæng gi÷a c¸c h¹t cuéi nh− vËt liÖu nÒn. Vµo giai ®o¹n nµy c¸c d¹ng thùc vËt cËn nhiÖt ®íi Èm vµ cËn nhiÖt ®íi «n hoµ chiÕm −u thÕ h¬n, thay ®æi tõ 40 - 64%. Bªn c¹nh c¸c thùc vËt ®íi cao ®· xuÊt hiÖn c¸c ®¹i biÓu thùc vËt rõng ngËp mÆn nh−: Acrostichum sp., Sonneratia sp., Rhizophora sp.

S¬ ®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý trong Plioxen ®−îc m« t¶ trªn h×nh 5.1 5.1.2. §Æc ®iÓm t−íng ®¸ - cæ ®Þa lý §Ö tø a. Giai ®o¹n Pleistoxen sím (QI) Vµo ®Çu Pleistoxen sím toµn thÕ giíi chÞu ¶nh h−ëng cña ®ît b¨ng hµ Gunz m¹nh mÏ. Trªn thÒm lôc ®Þa ViÖt nam ®−êng bê biÓn h¹ xuèng rÊt thÊp. HiÖn t¹i t×m thÊy dÊu Ên ®Çu tiªn cña §Ö tø ë ®é s©u 2000 - 2500m. Theo tµi liÖu b¶n ®å ®Þa h×nh do tµu Ponnaga (1995 - 1996) c¸c hÖ thèng lßng s«ng cæ t¹o thµnh mét m¹ng l−íi héi tô vµo mét sè cöa s«ng chÝnh råi ®æ ra biÓn d−íi d¹ng c¸c nãn qu¹t. C¸c t−íng nãn qu¹t cöa s«ng nèi tiÕp nhau t¹o thµnh mét ®íi bê cã bÒ réng vµi km vµ chiÒu dµi hµng chôc km. Trªn thÒm lôc ®Þa ®· xuÊt hiÖn c¸c nhãm t−íng vµ t−íng trÇm tÝch ®Æc tr−ng biÓn lïi céng sinh víi nhau: t−íng cuéi - s¹n - c¸t, c¸t - bïn ch©u thæ cæ. Trong giai ®o¹n biÓn lïi b¨ng hµ Gunz, trªn b¶n ®å kh«ng thÓ hiÖn t−íng aluvi v× chóng bÞ trÇm tÝch biÓn tiÕn cña gian b¨ng Gunz - Mindel phñ kÝn. TrÇm tÝch Pleistoxen sím biÓu thÞ chu kú thø 2 trong mÆt c¾t ®Þa chÊn. Nh÷ng dÊu Ên ®µo khoÐt cña lßng s«ng cæ vµ l¹ch triÒu trong giai ®o¹n biÓn lïi thÊy râ ë mÆt c¾t ®Þa chÊn n«ng vïng biÓn T©y Nam. Trong c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊn, trÇm tÝch Pleistoxen sím chØ thÓ hiÖn mét tËp riªng biÖt cã ranh giíi kh¸ râ víi tËp ®Çu

tiªn (Plioxen) vµ tËp thø 3 (Pleistoxen muén) tuy nhiªn rÊt khã ph©n biÖt pha biÓn tiÕn vµ biÓn tho¸i nh− trong mÆt c¾t ®Þa chÊn n«ng.

Trªn b×nh ®å ®¸y biÓn, ranh giíi gi÷a QI vµ QII ®−îc nhËn biÕt qua sù mÊt ®i mét tËp ®Þa chÊn ®Þa tÇng phÝa trªn. Cã thÓ thÊy râ trªn mÆt c¾t ®Þa chÊn ë ®¸y biÓn Nam Trung Bé khi ®i tõ thÒm trong ra thÒm ngoµi, t¹i “®iÓm uèn” ®Þa h×nh ë ®é s©u 500m, 700 - 800m hiÖn t−îng khuyÕt mét chu kú trÇm tÝch phÝa trªn. §ã còng lµ ranh giíi cña hai hÖ tÇng vµ lµ ®íi ®−êng bê cæ cña Pleistoxen sím.

T−¬ng øng víi giai ®o¹n nµy trong c¸c bån tròng Kainozoi trªn lôc ®Þa (nh− miÒn vâng Hµ Néi, bån tròng s«ng Cöu Long, c¸c bçn tròng ven biÓn MiÒn Trung) vµ c¸c bån tròng trªn thÒm lôc ®Þa (bån s«ng Hång, bån Cöu Long, bån Phó Kh¸nh, bån Nam C«n S¬n vµ bån M· Lai - Thæ Chu) ®· xuÊt hiÖn c¸c t−íng trÇm tÝch cuéi s¹n lßng s«ng (a), vµ sÐt bét pha c¸t ch©u thæ (am) vµ b·i båi (a) ph©n bè ë phÇn d−íi cña chu kú trÇm tÝch thø nhÊt cña §Ö tø. Chu kú trÇm tÝch nµy t−¬ng ®−¬ng víi c¸c hÖ tÇng LÖ Chi (®ång b»ng S«ng Hång), Tr¶ng Bom (®ång b»ng S«ng Cöu Long) vµ §¹i Ph−íc (®ång b»ng ven biÓn MiÒn Trung).

Cuèi Pleistoxen sím khÝ hËu toµn cÇu Êm lªn, gian b¨ng Gunz - Mindel ®· d©ng cao mùc n−íc biÓn. ë ViÖt nam ®· thµnh t¹o c¸c t−íng bét- sÐt biÓn n«ng, trªn ®¸y biÓn thÒm lôc ®Þa vµ t−íng bét - sÐt x¸m xanh vòng vÞnh trong c¸c bån tròng Kainozoi ph©n bè phÇn trªn cña c¸c hÖ tÇng nãi trªn. T−¬ng øng víi mùc n−íc biÓn tiÕn cùc ®¹i lµ c¸c bËc thÒm biÓn, thÒm s«ng cã ®é cao 60 - 80m vµ 80- 100m gÆp nhiÒu n¬i ë ven biÓn tØnh Qu¶ng Ninh vµ MiÒn Trung

Trong c¸c bån tròng gÆp c¸c t−íng trÇm tÝch sÐt bét x¸m xanh, x¸m ®en vòng vÞnh hoÆc t−íng sÐt bét s«ng- biÓn hçn hîp:

§ång b»ng s«ng Hång: t−íng sÐt bét s«ng- biÓn hçn hîp vµ vòng vÞnh phñ trªn cuéi s¹n aluvi, c¸t bét ch©u thæ thuéc hÖ tÇng LÖ Chi (am, mQIlc). MÆt c¾t t−íng trÇm tÝch nµy gÆp ë GK2HP ®é s©u 116,5- 129m (dµy 12,5m) chøa phæ phÊn: Gleichenia, Taxodium, Sphaglum, Ilex, Quercus, Salix, Castanae, Cyathea... ®Æc tr−ng cho m«i tr−êng cöa s«ng tuæi Pleistoxen sím.

§ång b»ng s«ng Cöu Long: t−íng bét pha c¸t ch©u thæ thuéc hÖ tÇng Mü Tho gÆp ë GK209BM (VÜnh Long) ®é s©u 132,5-148,7m (dµy 16,2m) chøa phæ phÊn Polydiaceae, Pinus, Polypodium, Quercus, Castanopsis, Castanea vµ t¶o Cyclotella, Eunotia, Synedra, Thalasiosira,.... thuéc m«i tr−êng cöa s«ng ven biÓn tuæi Pleistoxen sím (amQI).

ë ven biÓn MiÒn Trung: ®Æc tr−ng cho giai ®o¹n biÓn tiÕn nµy lµ trÇm tÝch c¸t ®á Phan ThiÕt hÖ tÇng Mòi NÐ. TrÇn Nghi (1998) ®· ph¸t hiÖn t¹i Hßn R¬m (Mòi NÐ) tectit s¾c c¹nh nguyªn d¹ng c¾m trªn bÒ mÆt cña mét tÇng c¸t ®á bÞ laterit ho¸. Nh− vËy, nÕu tuæi tuyÖt ®èi cña tectit lµ xÊp xØ 700.000 n¨m th× tÇng c¸t ®á d−íi ®ã sÏ cã tuæi QI (?).

b. Giai ®o¹n Pleistoxen gi÷a (QII) V× ch−a cã tuæi tuyÖt ®èi ph©n tÝch ®Çy ®ñ cho mÆt c¾t chuÈn ®Þa tÇng §Ö tø, sè liÖu vi cæ sinh chØ cã tõ Pleistoxen muén ®Õn Holoxen, nªn chóng t«i lÊy ranh giíi hÖ tÇng chØ lµ t−¬ng ®èi. Trong ®iÒu kiÖn nh− vËy, chu kú trÇm tÝch, sù tiÕn ho¸ thµnh phÇn vËt chÊt trong mèi quan hÖ víi sù thay ®æi mùc n−íc biÓn vµ chuyÓn ®éng kiÕn t¹o cã ý nghÜa quan träng. Khi ph©n tÝch ®Þa tÇng vµ cæ ®Þa lý cÇn xem xÐt sù chuyÓn t−íng theo thêi gian vµ kh«ng gian trong mèi quan hÖ víi sù thay ®æi ®−êng bê cæ.

1) 1)

Trong thêi kú ®Çu Pleistoxen gi÷a (QII) b¨ng hµ Mindel ®· lµm h¹ thÊp mùc n−íc biÓn toµn cÇu. Trªn ®¸y biÓn thÒm lôc ®Þa ë bËc ®Þa h×nh thø ba víi ®é s©u 1000 - 1500m n−íc (tõ ngoµi vµo) ®· cã ®−êng bê cæ víi sù cã mÆt c¸c hÖ thèng lßng s«ng cæ vµ c¸c t−íng nãn qu¹t cöa s«ng. Liªn quan víi ®íi ®−êng bê cæ nµy cã c¸c t−íng trÇm tÝch nh− sau:

- T−íng c¸t s¹n, vá sß b·i triÒu, ®¸ c¸t ven bê (msQII - T−íng c¸t, c¸t bét, bïn sÐt biÓn n«ng ven bê (mQII - T−íng s¹n, c¸t s¹n, c¸t bïn ch©u thæ (amQII - T−íng c¸t, c¸t bét, bïn sÐt biÓn n«ng ven bê (mQII Trong thêi kú ®Çu Pleistoxen gi÷a ®· x¶y ra mét pha biÓn lïi ghi râ mét bËc thÒm mµi mßn- tÝch tô víi c¸c dÊu hiÖu tiªu biÓu cho mét ®íi ®−êng bê cæ: hÖ thèng lßng s«ng cæ vµ l¹ch triÒu, t−íng c¸t s¹n nãn qu¹t cöa s«ng vµ c¸t ven bê cæ ë ®é s©u 1000 - 1500m n−íc.

C¸c t−íng trÇm tÝch liªn quan ®Õn ®íi bê nµy bao gåm c¸t, c¸t bét, bïn sÐt biÓn n«ng 1) vµ c¸t, c¸t s¹n, c¸t bïn nãn qu¹t cöa s«ng. T−íng trÇm tÝch ®−îc thÓ hiÖn qua c¸c c¶nh (mQII quan ®Þa h×nh, ®Þa m¹o cña hÖ thèng lßng s«ng cæ vµ nãn qu¹t cöa s«ng mµ tµu Atalan ®· ®o vÏ kh¸ tin cËy. Toµn bé ®íi ®−êng bê cæ cña b¨ng hµ Riss ë khu vùc MiÒn Trung ch¹y theo h−íng B¾c- Nam dao ®éng chung quanh kinh tuyÕn 10905 - 1100. Râ rµng ®øt g·y 1100 ë thÒm lôc ®Þa MiÒn Trung liªn quan ®Õn t¸ch d·n biÓn §«ng trong Kainozoi sinh ra c¸c bËc thÒm cã h−íng kinh tuyÕn vµ c¸c ®øt g·y nhá h−íng vÜ tuyÕn, lµ tiÒn ®Ò ph¸t triÓn m¹ng l−íi thuû v¨n ®æ vµo biÓn §«ng cæ cã ®−êng bê ch¹y theo h−íng B¾c- Nam tõ Pleistoxen sím ®Õn Pleistoxen gi÷a

Trong giai ®o¹n nµy trªn lôc ®Þa c¸c lßng s«ng ph¸t triÓn nhiÒu suèi nh¸nh t¹o ra m«i tr−êng trÇm tÝch cuéi, s¹n, c¸t th« ®a kho¸ng proluvi, aluvi miÒn nói, chän läc kÐm phñ gÇn nh− toµn bé c¸c ®ång b»ng s«ng Hång, s«ng Cöu Long vµ c¸c ®ång b»ng ven biÓn MiÒn Trung.

- T−íng cuéi- s¹n s«ng - lò Pleistoxen gi÷a - muén phñ bÊt chØnh hîp lªn trªn c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch tuæi Pleistoxen sím (Q1) hoÆc ®Êt ®¸ cæ h¬n vµ bÞ phñ bëi t−íng c¸t - bét b·i båi, sÐt x¸m xi m¨ng vòng vÞnh.

Trong giai ®o¹n nµy, toµn bé c¸c dßng s«ng ®· v−¬n dµi ra thÒm lôc ®Þa ®ång thêi víi qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn ®−êng bê tíi ®é s©u 1000- 1500m. Nh− vËy, c¸c dßng s«ng ®· vËn chuyÓn mét khèi l−îng c¸t vµ c¸t s¹n khæng lå do phong ho¸ vËt lý vµ ph¸ huû kiÕn t¹o tõ vïng x©m thùc ë lôc ®Þa. Theo tµi liÖu nghiªn cøu bµo tö phÊn, trong giai ®o¹n Pleistoxen gi÷a khÝ hËu ViÖt nam kiÓu nhiÖt ®íi kh«ng ®iÓn h×nh. C¸c d¹ng thùc vËt bËc thÊp, thùc vËt h¹t trÇn, h¹t kÝn cña vïng nhiÖt ®íi ph¸t triÓn xen kÏ víi c¸c ®¹i biÓu ®Æc tr−ng cho cËn nhiÖt ®íi nh− Quercus sp, Castanopsis sp, Carys sp, Platycarya sp,... ph¸t triÓn ë vïng ®Êt thÊp.

Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu th¹ch häc hÖ tÇng Hµ néi (TrÇn Nghi,1995) cho thÊy kho¸ng vËt vôn microclin song tÝnh m¹ng l−íi vµ plagiocla trung tÝnh song tÝnh ®a hîp ch−a bÞ phong ho¸ ho¸ häc (pelit ho¸) chøng tá khÝ hËu «n hoµ kh«ng ph¶i nhiÖt ®é ®iÓn h×nh.

TrÇm tÝch biÓn tiÕn Pleistoxen gi÷a- Pleistoxen muén ph©n bè ë ®é s©u 1000- 1500m n−íc ë ®ång b»ng ven biÓn vµ c¸c bån tròng Kainozoi thÒm lôc ®Þa ViÖt nam.

C¸c bån tròng sôt lón gÆp t−íng sÐt x¸m xanh pha bét vòng vÞnh cã tÝnh chÊt thèng nhÊt tõ B¾c chÝ Nam:

- §ång b»ng s«ng Hång: T−íng sÐt x¸m xi m¨ng pha bét vòng vÞnh cã ®é pH > 8.5 dµy tõ 1- 15m phñ trªn cuéi s¹n proluvi, aluvi. Trong c¸c lç khoan gÆp t−íng trÇm tÝch nµy ë ®é s©u 45- 70m (LK 6TB, Th¸i B×nh)

- ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long ®Æc tr−ng cho m«i tr−êng biÓn cöa s«ng lµ hÖ tÇng Mü Tho vµ m«i tr−êng vòng vÞnh lµ hÖ tÇng Long Toµn gÆp ë LK21TC (VÜnh Long) ®é s©u 106- 100m chøa bµo tö phÊn hoa rõng ngËp mÆn: Polydiacae, Compositae, Euphorbiaceae, Leguminosae, Castanae, Fagaceae, Quercus, Pinaceae ....

- ë ven biÓn MiÒn Trung gÆp tËp trÇm tÝch biÓn tiÕn t−íng s«ng biÓn hçn hîp vµ biÓn vòng vÞnh thuéc hÖ tÇng VÜnh H¶o vµ c¸t ®á thuéc hÖ tÇng Phan ThiÕt. Theo kÕt qu¶ ph©n tÝch tuyÖt ®èi c¸t x¸m ë Suèi tiªn Mòi NÐ b»ng ph−¬ng ph¸p nhiÖt huúnh quang th¹ch anh, c¸t ®á Pleistoxen cho tuæi lín h¬n 181.000 n¨m (TrÇn Nghi, 1997)

1 vµ QIII

S¬ ®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý trong Pleistoxen gi÷a ®−îc m« t¶ trªn h×nh 5.2 2) c. Giai ®o¹n Pleistoxen muén (QIII Giai ®o¹n Pleistoxen muén chÞu 3 pha biÓn lïi thuéc b¨ng hµ Riss, Wurm 1, Wurm 2 vµ 2 pha biÓn tiÕn kh¸ m¹nh mÏ gäi lµ biÓn tiÕn VÜnh Phóc. B¨ng hµ Riss x¶y ra tõ kho¶ng 125.000 - 100.000 n¨m vµ b¨ng hµ Wurm tõ 70.000-18.000 n¨m.

2- QIV

B¨ng hµ Riss ®Ó l¹i dÊu Ên ë ®é s©u 400- 500m n−íc. ë ViÖt nam cã 2 ®íi ®−êng bê cæ ë ®é s©u 200- 300m (t−¬ng ®−¬ng víi Wurm 1) vµ 100- 120 m (t−¬ng ®−¬ng víi ®ît b¨ng hµ cuèi cïng Wurm 2).

2a t¹o ra mét hÖ thèng lßng s«ng cæ vµ l¹ch triÒu víi trÇm

Trªn ®¸y biÓn thÒm lôc ®Þa ViÖt nam dÊu hiÖu ®Æc tr−ng cho giai ®o¹n biÓn lïi nµy lµ tÇng sÐt loang læ vµng ®á do qu¸ tr×nh laterit ho¸ theo ph−¬ng thøc phong ho¸ thÊm ®äng tÇng sÐt 2a) trong ®iÒu kiÖn khÝ hËu kh« nãng. TÇng sÐt loang læ rÊt phæ biÕn biÓn tiÕn VÜnh Phóc (mQIII ph©n bè trªn mét diÖn tÝch réng lín 0-120m n−íc. Cã thÓ sö dông tÇng sÐt loang læ nh− mét tÇng ®¸nh dÊu cho giai ®o¹n biÓn lïi b¨ng hµ Wurm cuèi cïng ®Æc tr−ng khÝ hËu kh« nãng. 1 phñ. Trong mÆt c¾t ®o s©u Th−êng tÇng sÐt loang læ nµy bÞ mét líp máng trÇm tÝch QIII 2 trong giai ®o¹n biÓn lïi cã hai qu¸ tr×nh ®Þa håi ©m vµ ®Þa chÊn n«ng ®· thÊy râ trÇm tÝch QIII chÊt ®ång thêi:

1) ®−îc thÓ hiÖn râ nÐt

2b) 1 (b¨ng hµ Wurm 1) bao gåm c¸c t−íng trÇm tÝch sau: 1- Thêi kú biÓn lïi QIII - T−íng c¸t, c¸t s¹n, c¸t bét lßng s«ng cæ vµ l¹ch triÒu cæ (a, am QIII

- Phong ho¸ thÊm ®äng t¹o mµu loang læ tÇng biÓn tiÕn VÜnh Phóc - X©m thùc ®µo khoÐt tÇng mQIII tÝch lÊp ®Çy thuéc t−íng lßng s«ng vµ b·i båi cã tuæi Pleistoxen muén (aQIII

1) ph©n bè phÝa trong ë ®íi ®−êng bê

trong mÆt c¾t ®Þa chÊn n«ng

1) ph©n bè phÝa ngoµi s¸t ®−êng bê cæ

- T−íng c¸t, c¸t s¹n ®ª c¸t ven bê, b·i triÒu cæ (msQIII cæ 200 - 300m.

- T−íng c¸t bét, bïn sÐt biÓn n«ng ven bê cæ (mQIII 200 - 300m n−íc.

1). Trªn b¶n ®å t−íng ®¸ - cæ ®Þa lý Plioxen - §Ö tø t−íng trÇm tÝch nµy cã d¹ng h×nh qu¹t ph©n bè s¸t ®íi ®−êng bê cæ 200 - 300m n−íc ch¹y dµi

- T−íng c¸t s¹n, bét sÐt ch©u thæ (amQIII

hµng ngh×n km tõ ®¸y biÓn B¾c Trung Bé ®Õn §«ng Nam Bé. §©y lµ thÕ hÖ ch©u thæ thø 4 kÓ tõ thÕ hÖ thø nhÊt ®Æc tr−ng cho biÓn lïi QI (b¨ng hµ Gunz) ë ®é s©u > 2000m.

2 a) rÊt m¹nh mÏ cã tÝnh chÊt toµn cÇu vµ ®Ó l¹i nh÷ng dÊu Ên ®Ëm nÐt bëi mét thùc thÓ trÇm tÝch biÓn tiÕn "VÜnh Phóc" t−íng sÐt x¸m s¸ng, x¸m xanh ®Æc tr−ng cho s¶n phÈm phong ho¸ ho¸ häc loang læ. TÇng sÐt nµy ph©n bè réng kh¾p trªn c¸c ®ång b»ng ven biÓn phñ trªn tËp trÇm tÝch c¸t lßng s«ng ph©n líp xiªn chÐo. §Þa h×nh 2 ®· ®¸nh dÊu mét giai ®o¹n ph¸t triÓn trÇm tÝch §Ö biÓn tiÕn b»ng ph¼ng nghiªng tho¶i tuæi QIII tø quan träng trong lÞch sö tiÕn ho¸ c¸c ®ång b»ng ven biÓn ®−îc ®Æc tr−ng bëi c¸c hÖ tÇng VÜnh Phóc, §µ N½ng vµ Méc Ho¸

2 - Thêi kú biÓn tiÕn sau Wurm 1 (QIII

Thµnh t¹o trÇm tÝch c¸t vµng nghÖ ven biÓn MiÒn Trung d−íi d¹ng ®ª c¸t ven bê cæ hoÆc thÒm c¸t cao tõ 10 - 15 m phæ biÕn tõ Sen Thuû - Qu¶ng B×nh, §µ N½ng ®Õn c¸t ®á Phan ThiÕt 2 . KÕt qu¶ ph©n tÝch tuæi tuyÖt ®èi b»ng ph−¬ng lµ ®Æc tr−ng cho pha biÓn tiÕn "VÜnh Phóc" QIII ph¸p nhiÖt huúnh quang th¹ch anh (TL) c¸c mÆt c¾t c¸t ®á Phan ThiÕt cho tuæi tõ 52,3 ±6 ngh×n n¨m ®Õn 107 ± 38 ngh×n n¨m

Theo nghiªn cøu bµo tö phÊn hoa, khÝ hËu trong Pleistoxen muén biÓu hiÖn nhiÖt ®íi nãng Êm. C¸c th¶m thùc vËt nhiÖt ®íi ph¸t triÓn m¹nh

- Lo¹i −a Èm vµ Êm: Adiatum sp., Cyathea sp., Polypodium sp. - Lo¹i c©y l¸ réng: Quercus sp., Magnolia sp., Michelia sp., Liriodendron sp., Pinus sp., Pseudolarix sp., Cedrus sp., Taosdium sp.

2b)

ë B¾c Trung Bé ph¸t triÓn rõng ngËp mÆn víi c¸c d¹ng ®Æc tr−ng lµ: Rhozophora sp., Soneratia sp., C¸c d¹ng Foraminiera nh−: Ammonia beccari L., Quinqueloculina L., Elphidium sp., Streblus sp., C¸c d¹ng Diatomae n−íc mÆn: Cyclotella Stelligeracl et Grum, Melorira italica Omiill, Coscinodiscus sp., Thalassionema sp., ®Æc tr−ng cho biÓn n«ng ven bê vµ −a nhiÖt.

3 Thêi kú biÓn lïi b¨ng hµ cuèi cïng (Wurm 2) (QIII Thêi kú nµy kÐo dµi kho¶ng h¬n 30.000 n¨m (50.000 - 18.000 n¨m). PhÇn biÓn n«ng thÒm lôc ®Þa (0 - 100, 120m n−íc) ®Òu thuéc chÕ ®é lôc ®Þa. C¸c dßng s«ng lín mét lÇn n÷a l¹i v−¬n dµi ra tËn ®−êng bê biÓn ë ®é s©u 100 - 120m n−íc. Trªn l·nh thæ réng lín cña thÒm lôc ®Þa Sunda ®· x¶y ra c¸c qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ®Þa chÊt ngo¹i sinh m·nh liÖt vµ ®Ó l¹i nh÷ng dÊu Ên vµ nh÷ng thùc thÓ ®Þa chÊt tiªu biÓu:

- Qu¸ tr×nh phong ho¸ thÊm ®äng trong ®iÒu kiÖn khÝ hËu nãng-kh«, nãng- −ít xen kÏ. Theo Zhange (1987) trong Pleistoxen muén cã 5 lÇn kh« l¹nh lµ: 60.000n¨m, 46.000 - 55.000 n¨m, 32.000 - 40.000 n¨m, 15.000 - 18.000 n¨m, vµ 11.000 n¨m. Cßn c¸c thêi kú Èm −ít lµ: 58, 45, 30, 20 vµ 12 ngh×n n¨m c¸ch ngµy nay.

- Qóa tr×nh x©m thùc ®µo khoÐt biÓn tiÕn "VÜnh Phóc" t¹o nªn nhãm t−íng c¸t bét lßng s«ng, bét sÐt b·i båi, sÐt hå, ®Çm lÇy vµ bét sÐt l¹ch triÒu.

- Qu¸ tr×nh thµnh t¹o t−íng trÇm tÝch ®íi bê chuyÓn tiÕp lôc ®Þa - biÓn. - Qu¸ tr×nh thµnh t¹o trÇm tÝch trong m«i tr−êng biÓn n«ng ven bê thuéc mét bé phËn cña biÓn Sulu.

C¸c t−íng trÇm tÝch xuÊt hiÖn trong giai ®o¹n ®íi bê ë ®é s©u 100 - 120m n−íc lµ:

2a) ( biÓn tiÕn

2b) chiÕm phÇn lín diÖn tÝch ®¸y biÓn n«ng thÒm lôc

- T−íng sÐt bét biÓn n«ng vòng vÞnh tµn d− bÞ phong ho¸ loang læ (mQIII VÜnh Phóc) sãt l¹i trªn ®¸y biÓn d−íi d¹ng da b¸o th−êng ph©n bè ë ®é s©u 0 - 20m n−íc

2b)

2b) ph©n bè ë ®é s©u 50 - 100m n−íc.

2b).

- C¸t bét pha sÐt b·i båi s«ng (aQIII ®Þa hiÖn t¹i ë ®é s©u tõ 0 - 50m n−íc phñ trªn t−íng c¸t lßng s«ng (aQIII

2b) n»m xen kÏ víi t−íng ch©u thæ, ch¹y

- T−íng bét sÐt pha c¸t ®ång b»ng ch©u thæ (amQIII - T−íng c¸t bét sÐt, c¸t bét giµu vá sß tiÒn ch©u thæ d¹ng nãn qu¹t cöa s«ng (maQIII C¶ hai nhãm t−íng trÇm tÝch nµy t¹o nªn nhãm t−íng ch©u thæ cã h×nh rÎ qu¹t ph©n bè b¸m theo ®−êng bê 100 - 120m n−íc n¬i c¸c dßng s«ng lín ®æ ra biÓn Sulu.

- T−íng c¸t bét, c¸t s¹n, bét sÐt b·i triÒu (mQIII däc ®íi bê cæ.

- T−íng trÇm tÝch biÓn hçn hîp kh«ng ph©n chia (mQIII) ph©n bè ngoµi ph¹m vi ®íi bê. Thµnh phÇn trÇm tÝch bao gåm c¸t bét biÓn n«ng giµu vôn vá sß, sÐt bét biÓn n«ng vµ sÐt biÓn s©u lÉn nhiÒu vËt liÖu nói löa vµ cacbonat ho¸ häc.

Pha biÓn lïi QIII

1)

2 - IV

1):

2 ®· ¶nh h−ëng lín ®Õn l·nh thæ vµ l·nh h¶i ViÖt nam. Qu¸ tr×nh phong ho¸ ho¸ häc t¹o vËt liÖu sÐt vµ vËt liÖu keo, dung dÞch thËt phong phó, t¹o c¸c vá phong ho¸ cã tÝnh ph©n ®íi ®iÓn h×nh: litoma (loang læ), feralit vµ laterit ®èi víi ®¸ gèc. Sau ®ã lµ t¹o vá phong ho¸ theo ph−¬ng thøc thÊm ®äng ®èi víi c¸c thµnh t¹o biÓn tiÕn (sÐt vòng vÞnh, ®ª c¸t ven bê cæ) biÕn chóng thµnh nh÷ng thÓ "SÐt loang læ" vµ "C¸t vµng §µ N½ng", "C¸t ®á Phan ThiÕt" ®Æc tr−ng ven bê n«ng, kh¸ b»ng ph¼ng, nguån vËt liÖu c¸t tiÒm tµng kh¸ phong phó. S¬ ®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý trong Pleistoxen muén ®−îc m« t¶ trªn h×nh 5.3 d. Giai ®o¹n Pleistoxen muén - Holoxen sím (QIII Tõ 18.000 ®Õn 8.000 n¨m ®· t¹o nªn c¸c t−íng trÇm tÝch ®Æc tr−ng cña biÓn tiÕn thêi kú 2 - IV

1) ®−îc thµnh t¹o trong

giao thêi Pleistoxen muén - Holoxen sím (mQIII

2 - IV

- T−íng "sãng c¸t" biÓn n«ng ven bê vµ ®ª c¸t ven bê (sm QIII m«i tr−êng ®¸y biÓn n«ng t¹o nªn mét d¹ng ®Þa h×nh ®éc ®¸o.

"Sãng c¸t"nguyªn lµ c¸c val c¸t ven bê ®−îc t¹o nªn trong ®íi sãng ®æ c¸ch bê kho¶ng 50 -100m. Cù ly ph©n bè cña c¸c ®íi "sãng c¸t" t−¬ng ®èi ®Òu ch¹y song song víi nhau thÓ hiÖn qu¸ tr×nh biÓn tiÕn x¶y ra liªn tôc, ®Þa h×nh ®¸y Ýt ph©n dÞ vµ t−¬ng ®èi n«ng.

Qu¸ tr×nh t¹o sãng c¸t ®ång thêi víi qu¸ tr×nh vËn chuyÓn c¸t tõ ngoµi kh¬i vµo s¸t bê do ph−¬ng thøc dån ®Èy. §ã chÝnh lµ dßng båi tÝch ngang do sãng. Tuy nhiªn vai trß dßng ch¶y ven bê còng ®−îc tÝnh ®Õn song chØ lµ thø yÕu. ë ®é s©u tõ 50- 10m trªn ®¸y biÓn tr−íc cöa s«ng Cöu Long gÆp hÖ thèng "sãng c¸t" kh¸ tiªu biÓu vµ ph©n bè trªn mét diÖn tÝch réng lín thÊy râ trªn b¨ng ®o s©u håi ©m, ®Þa chÊn n«ng ph©n gi¶i cao vµ ®−îc kiÓm tra b»ng mÉu trÇm tÝch tÇng mÆt. HÇu hÕt thµnh phÇn c¸t trªn c¸c "sãng c¸t" kh¸ ®ång nhÊt chñ yÕu lµ c¸t th¹ch anh h¹t nhá pha h¹t trung, chän läc vµ mµi trßn tèt lµ kÕt qu¶ cña ®éng lùc sãng t¸c ®éng nhiÒu lÇn tr−íc khi t¸i trÇm tÝch còng do sãng vµ do dßng ch¶y ven bê t¸c dông ®ång thêi

2 - T−íng bïn sÐt pha c¸t l¹ch triÒu vµ lßng s«ng cæ tµn d− (maQIII

- IV

1) ph©n bè trªn ®¸y biÓn n«ng ven bê ë ®é s©u 15- 60m xung quanh c¸c ®íi bê cæ phñ bÊt chØnh hîp trªn nÒn trÇm

KÕt qu¶ ph©n tÝch ®é h¹t tÇng c¸t dµy 1,3 - 2,6m hµm l−îng c¸t chiÕm trªn 90% lµ b»ng chøng vÒ ®ª c¸t ven bê tiªu biÓu chÞu t¸c ®éng cña sãng

2 hoÆc ph¸t triÓn kÕ thõa trªn c¸c t−íng c¸t bét lßng s«ng vµ bét sÐt l¹ch triÒu cña pha

2 - T−íng bïn sÐt ®Çm lÇy ven biÓn cæ (mQIII

- IV

1): theo kÕt qu¶ ph©n tÝch tuæi tuyÖt ®èi C14, than bïn thuéc t−íng ®Çm lÇy ven biÓn dao ®éng tõ 8235 ±130 ®Õn 12140 ± 800 n¨m t−¬ng øng víi ®é s©u 15,5- 60m n−íc ë vÞnh B¾c Bé vµ 35- 50m n−íc ë t©y vÞnh Th¸i Lan, Hµ Tiªn vµ Cµ Mau.Trong èng phãng träng lùc gÆp than bïn vµ bïn sÐt giµu mïn thùc vËt t−íng ®Çm lÇy ven biÓn cæ

2 - T−íng c¸t bïn sÐt biÓn n«ng (mQIII

-IV

1): Theo mÉu èng phãng thu thËp cña tÇu Sonne (1996-1997) ®· cho nh÷ng th«ng tin quan träng vÒ trÇm tÝch biÓn n«ng ven bê ®Æc tr−ng cho giai ®o¹n ®Çu biÓn tiÕn. Cµng xuèng s©u hµm l−îng c¸t t¨ng lªn (tõ 3- 6% tÇng mÆt ®Õn 13 - 23% ë tÇng 3 - 5m). §Æc biÖt ®¹t tíi 59,8% t¹i ®é s©u 6,48 - 6,63m, trÇm tÝch cã ®é chän läc kÐm thÓ hiÖn m«i tr−êng l¾ng ®äng trÇm tÝch Ýt chÞu ¶nh h−ëng cña sãng vç ven bê.

-IV

2 TrÇm tÝch QIII

1 tiªu biÓu lµ tÇng ®Öm cã thµnh phÇn hçn hîp, sÐt bét vµ c¸t chøa tõ 2- 5% c¸t h¹t s¹n laterit (Fe2O3) kÝch th−íc tõ 1-8mm. §©y lµ tÇng trÇm tÝch ph©n bè tõ ®é s©u 100- 30m n−íc ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh ®éng lùc cña sãng vç ven bê trong giai ®o¹n ®Çu cña biÓn tiÕn Flandrian.

tÝch QIII biÓn lïi b¨ng hµ Wurm

-IV

C¸c h¹t s¹n laterit bÞ mµi trßn do qu¸ tr×nh di chuyÓn, t¸i trÇm tÝch d−íi t¸c dông sãng vç 2. Thµnh phÇn sÐt ch−a bÞ phong ho¸ ®−îc ®−a ven bê x©m thùc ph¸ huû tÇng sÐt loang læ m QIII vµo m«i tr−êng biÓn d−íi d¹ng phï sa míi cßn c¸c h¹t kÕt vãn s¾t ®−îc t¸i l¾ng ®äng cïng víi trÇm tÝch míi t¹o nªn mét hçn hîp ®a thµnh phÇn: sÐt - bét chøa s¹n vµ c¸t s¹n laterit chän läc kÐm

e. Giai ®o¹n Holoxen (QIV) Giai ®o¹n Holoxen ®−îc tÝnh tõ 10.000 n¨m ®Õn nay. ViÖc ph©n ®Þnh ranh giíi gi÷a Pleistoxen muén vµ Holoxen rÊt khã kh¨n. V× vËy trong pha biÓn tiÕn Flandrian tõ 18.000 n¨m ®Õn 5.000 n¨m sÏ x¸c ®Þnh 2 ®íi ®−êng bê cæ (-50 ®Õn -60m vµ -20 ®Õn -30m n−íc). §íi bê -50 1) vµ ®íi bê -20 ®Õn -30m 2 ®Õn -60m n−íc t−¬ng øng víi Pleistoxen muén- Holoxen sím (QIII n−íc t−íng øng víi Holoxen sím. Song v× gi÷a Holoxen sím vµ Holoxen gi÷a còng kh«ng thÓ ph©n ®Þnh ®−îc v× vËy ®Ó thÓ hiÖn qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ liªn tôc trÇm tÝch theo thêi gian c¸c t¸c gi¶ 1-2). Theo kÕt qu¶ ph©n tÝch tuæi tuyÖt ®èi b»ng C14 c¸c gäi lµ thêi kú Holoxen sím- gi÷a (QIV mÉu san h« ¸m tiªu ë Nam Trung Quèc (Huang Jinsen,1987) ®· cho c¸c gi¸ trÞ tõ 8235±105 ®Õn 1-2 tõ 2300±90 n¨m. §iÒu ®ã chøng tá c¸c ¸m tiªu san h« ph¸t triÓn thµnh giai ®o¹n biÓn tiÕn QIV 8000 ®Õn 5000 n¨m vµ giai ®o¹n biÓn tho¸i sau 5000 n¨m. T−¬ng tù ®èi víi lo¹t mÉu vïng biÓn ven bê phÝa ®«ng Trung Quèc (Han Yousong,1987) ®Òu cho kÕt qu¶ 8235 ± 130 n¨m (-15,5m) ®Õn 2880 ± 85 (+ 1,5m)

KÕt qu¶ ph©n tÝch C14c¸c mÉu san h«, vá sß vµ than bïn ë c¸c ®¶o ven bê ViÖt nam (C« t«, Cam Ranh, C«n §¶o, T− ChÝnh vµ Thæ Chu) ®· cho tuæi tõ 6800 ± 100 n¨m ®Õn 5060 ± 70 n¨m 1-2) ®Õn 915 ± 101 n¨m øng víi giai ®o¹n øng víi giai ®o¹n biÓn tiÕn Holoxen sím- gi÷a (QIV biÓn lïi Holoxen muén QIV

1-2): Pha biÓn tiÕn Flandrian trong Holoxen sím gi÷a lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp t¹o nªn c¸c tæ hîp céng sinh t−íng ph©n bè tõ -30m n−íc ®Õn +6m trªn phÇn ®Êt liÒn.

- Giai ®o¹n Holoxen sím- gi÷a (QIV

1-2) ph©n bè ë ®é s©u 20- 30m

Theo quy luËt chuyÓn t−íng tõ s©u ®Õn n«ng trong mèi quan hÖ víi ®−êng bê dÞch chuyÓn liªn tôc tõ biÓn vµo ®Êt liÒn trong qu¸ tr×nh mùc n−íc biÓn d©ng cao trªn ®¸y biÓn cã mÆt c¸c t−íng nh− sau:

1) T−íng bïn sÐt chøa than bïn ®Çm lÇy ven biÓn cæ (bm QIV

1-2) ®ª c¸t ven bê lµ trÇm tÝch phæ biÕn ë ®¸y vµ ven bê biÓn MiÒn Trung ®Æc tr−ng cho biÓn tiÕn d−íi t¸c dông cña sãng vç ven bê. Trªn ®¸y biÓn cã d¹ng ®ª næi cao h¬n nÒn ®¸y, ch¹y song song víi bê biÓn hiÖn ®¹i, thµnh phÇn ®é h¹t trÇm tÝch th−êng lµ c¸t h¹t trung, h¹t lín ®«i khi pha s¹n chän läc vµ mµi trßn tèt. Thµnh phÇn kho¸ng vËt chñ yÕu lµ th¹ch anh (trªn 90%)

1-2a ph©n bè ë ®é s©u 20 - 30m vµ tuæi QIV

n−íc vµ lµ mét trong c¸c b»ng chøng cña ®íi bê cæ biÓn tiÕn. 2) T−íng c¸t, c¸t s¹n, ®ª c¸t ven biÓn cæ (msQIV

Trªn ®¸y biÓn ven bê (0 - 30m n−íc) tõ NghÖ An ®Õn Vòng Tµu vµ tõ Hµ Tiªn ®Õn Cµ 1-2b ph©n bè Mau, cã hai thÕ hÖ ®ª c¸t ven bê tuæi QIV ngay ë ®íi bê hiÖn ®¹i. C¶ hai thÕ hÖ t−íng ®ª c¸t nµy ®Òu céng sinh víi t−íng sÐt lagoon thµnh mét tæ hîp t−íng céng sinh.

Sù h×nh thµnh c¸c ®ª c¸t- lagoon liªn quan ®Õn c¸c nguyªn nh©n: - CÊu tróc ®Þa chÊt: khèi n©ng vµ sôt t−¬ng ®èi d¹ng tuyÕn song song víi bê hiÖn ®¹i do chuyÓn ®éng kiÕn t¹o kiÓu kh«Ý t¶ng trong Kainozoi. Khèi n©ng lµ tiÒn ®Ò ph¸t triÓn ®ª c¸t, khèi sôt lµ tiÒn ®Ò ph¸t triÓn lagoon. Mèi quan hÖ gi÷a t−íng trÇm tÝch vµ cÊu tróc ®Þa chÊt ®−îc thÓ hiÖn rÊt râ ë c¸c thµnh t¹o c¸t - lagoon ë Phan ThiÕt, ThuËn An, §ång Híi

- BiÓn tiÕn vµ ®éng lùc sãng: sù d©ng cao mùc n−íc biÓn ®· lµm dÞch chuyÓn dÇn ®−êng bê tõ s©u ®Õn n«ng. Qu¸ tr×nh ®ã t¹o nªn mét dßng ngang do sãng, ®Æc biÖt lµ sãng b·o dån ®Èy c¸t tõ ngoµi vµo vµ t¸i l¾ng ®äng c¸t trªn c¸c "Baric" næi cao cña mãng §Ö tø víi mét tèc ®é ®ét biÕn.

1) vµ -20 ®Õn -30m (QIV

-IV

1-2) ph©n bè trªn diÖn tÝch réng lín n»m gi÷a hai 1-2). §©y lµ s¶n phÈm trÇm tÝch phæ biÕn 2 ®íi ®−êng bê cæ -60m (QIII cña pha biÓn tiÕn Flandrian vµ chuyÓn t−íng dÇn tõ bïn sÐt biÓn n«ng (phÇn ngËp n−íc) ®Õn sÐt x¸m xanh vòng vÞnh (c¸c ®ång b»ng ®Êt liÒn ven biÓn hiÖn nay). T−íng sÐt x¸m xanh vòng vÞnh tuæi Holoxen sím - gi÷a phÇn ®Êt liÒn lµ kÕt thóc giai ®o¹n biÓn tiÕn cùc ®¹i Holoxen gi÷a, ®Æc tr−ng bëi c¸c hÖ tÇng H¶i H−ng, HËu Giang vµ ThiÖu Ho¸

3) T−íng bïn sÐt, c¸t bét biÓn n«ng (mQIV

T−íng sÐt x¸m xanh ®Æc tr−ng bëi thµnh phÇn trÇm tÝch kh¸ ®ång nhÊt, c¸c h¹t sÐt (< 0,01mm) chiÕm trªn 60%, ®é chän läc tõ trung b×nh ®Õn kÐm. Thµnh phÇn kho¸ng vËt bao gåm: sÐt hydromica, monmorilonit vµ kaolinit. Trong ®ã monmorilonit ®Æc tr−ng vòng vÞnh biÓn chiÕm tõ 5 - 20% vµ clorit chiÕm tõ 5 - 10% ®· t¹o nªn s¾c phít lôc cña sÐt x¸m xanh. TËp sÐt nµy cã thÓ ®−îc coi lµ tËp ®¸nh dÊu cña giai ®o¹n biÓn tiÕn Flandrian ®Æc tr−ng cho khÝ hËu nãng Èm. ë ven biÓn MiÒn Trung ®Æc tr−ng cho giai ®o¹n biÓn tiÕn Holoxen sím - gi÷a lµ c¸c thµnh t¹o c¸t tr¾ng thuéc t−íng ®ª c¸t ven bê cæ, hÕt søc ®éc ®¸o víi hµm l−îng th¹ch anh trªn 95% vµ trë thµnh mét lo¹i kho¸ng s¶n quý lµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt thuû tinh, pha lª. VÒ sau c¸t tr¾ng bÞ giã t¸i t¹o x¸o trén h×nh thµnh c¸c cån c¸t ®ôn lµm biÕn d¹ng tõng phÇn h×nh th¸i ®Þa m¹o nguyªn thuû. §iÓn h×nh nhÊt lµ c¸t tr¾ng Ba §ån,Qu¶ng TrÞ, Qu¶ng Nam, Qu¶ng Ng·i, B×nh §Þnh, Cam Ranh...T−íng c¸t tr¾ng th−êng céng sinh víi than bïn, ®iÒu ®ã chøng tá m«i tr−êng trÇm tÝch kh«ng chØ bÞ khèng chÕ bëi chÕ ®é khÝ hËu nãng Èm mµ cßn lµ m«i tr−êng khö m¹nh. C¸t Holoxen t¸i trÇm tÝch c¸t vµng, ®á Pleistoxen bÞ 2 qu¸ tr×nh "tÈy" tr¾ng, cä x¸t c¬ häc

do sãng biÓn vµ khö ho¸ häc lµm s¹ch vá bÈn bªn ngoµi c¸c h¹t th¹ch anh.

Trong giai ®o¹n nµy c¸c phøc hÖ ®éng thùc vËt rÊt ®a d¹ng. Th¶m thùc vËt nhiÖt ®íi ph¸t triÓn ®¹t tíi cùc thÞnh chiÕm 60 - 80%, trong ®ã loµi −a Èm chiÕm 90 - 95%. Thùc vËt bËc thÊp còng ph¸t triÓn víi c¸c ®¹i biÓu nh− Selaginellaceae (Selaginella sp.), Schizaeaceae (Schizaea sp., Lygodium sp.), Lycopodiaceae (Lycopodium sp.) Osmundaceae (Osmunda sp.), Adiantaceae (Adiantum sp.), Pteridaceae (Pteris sp.), Polypodiaceae Polypodium sp.), Cyatheaceae (Cyathea sp.).

Vïng cöa s«ng ven biÓn ®−îc ®Æc tr−ng bëi th¶m thùc vËt ngËp mÆn nh−: Rhizophora sp.,Sonneratia sp., Bruguiera sp....§©y lµ vËt liÖu t¹o líp than bïn lãt d−íi tÇng sÐt x¸m xanh ®Æc tr−ng cho t−íng ®Çm lÇy ven biÓn

3):

3)vµ pha biÓn tiÕn hiÖn ®¹i x¶y ra tõ 4000 n¨m ®Õn nay

Giai ®o¹n biÓn tiÕn cùc ®¹i t−¬ng ®−¬ng víi c¸c ®ª c¸t tr¾ng ë Trung vµ Nam Trung Bé lµ

3) ph©n bè ë vÞnh H¹ Long, c¸c vòng vÞnh nöa

c¸c cån sß ®iÖp ë Quúnh L−u - NghÖ An Giai ®o¹n Holoxen muén (QIV Pha biÓn lïi Holoxen muén (amQIV ®· t¹o nªn c¸c t−íng trÇm tÝch sau ®©y:

- T−íng bïn sÐt vòng vÞnh hiÖn ®¹i (mQIV

3) ph©n bè ë ®íi ®ång b»ng ch©u thæ, tiÒn ch©u thæ s«ng Hång vµ s«ng Cöu Long lµ 2 ch©u thæ båi tô m¹nh. ë ®ã ®−êng bê ®ang tiÕn ra biÓn, rõng ngËp mÆn liªn tôc bÞ ch«n vïi t¹o ra c¸c t−íng ®Çm lÇy kiÓu "biÓn lïi".

kÝn ven biÓn MiÒn Trung ph¸t triÓn kÕ thõa c¸c giai ®o¹n tr−íc . - T−íng bïn sÐt chøa than bïn ®Çm lÇy ven biÓn (bmQIV

Ngoµi ra t−íng bïn sÐt chøa than bïn cßn gÆp ë hai c¶nh quan ®Æc tr−ng kh¸c lµ Cöa s«ng (B¹ch §»ng) vµ b¸n ®¶o (Cµ Mau)

Cöa s«ng B¹ch §»ng ®ang bÞ biÓn lÊn. Rõng ngËp mÆn bÞ ch«n vïi bëi trÇm tÝch bïn sÐt b·i triÒu chuyÓn lªn bïn sÐt biÓn ven bê vµ biÕn thµnh ®Çm lÇy ven biÓn.

B¸n ®¶o Cµ Mau ®· vµ ®ang h×nh thµnh c¸c vØa than bïn Holoxen muén do rõng ngËp mÆn liªn tôc t¨ng tr−ëng ra phÝa biÓn nhê b·i triÒu lÇy ®−îc më réng nhê qu¸ tr×nh ph©n dÞ "ng−îc" trÇm tÝch vµ båi tô tõ ngoµi kh¬i vµo bê b»ng vËt liÖu sÐt mÞn (> 70% cÊp h¹t < 0,01mm).

3) ph©n bè chñ yÕu trªn ®¸y biÓn tõ 0- 20m n−íc. §©y lµ tr−êng trÇm tÝch hiÖn ®¹i d−íi t¸c dông cña 4 yÕu tè thuû ®éng lùc: sãng, dßng ch¶y, dßng phï sa cöa s«ng, dßng ch¶y ven bê vµ thuû triÒu. Nãi c¸ch kh¸c vËt liÖu do s«ng mang ra biÓn sau ®ã ®−îc t¸i vËn chuyÓn vµ t¸i trÇm tÝch do sãng, dßng ch¶y ven bê vµ thuû triÒu.

- T−íng c¸t bïn sÐt biÓn n«ng (m QIV

3) tiªu biÓu nhÊt lµ cöa Ba l¹t, cöa §¸y vµ cöa s«ng Cöu Long. TrÇm tÝch tiÒn ch©u thæ tiÕp nèi víi s−ên ch©u thæ t¹o thµnh ch©u thæ ngËp n−íc h×nh rÎ qu¹t ®èi xøng cã ®Þa h×nh phøc t¹p do h×nh thµnh c¸c bar c¸t cöa s«ng h×nh l−ìi liÒm theo c¸c chu kú 20 vµ 40 n¨m ®Æc tr−ng cho khÝ hËu nhiÖt ®íi.

- T−íng c¸t bét, bét sÐt tiÒn ch©u thæ (am QIV

3 ®−îc h×nh thµnh suèt giai ®o¹n biÓn lïi vµ c¶ giai ®o¹n biÓn tiÕn hiÖn ®¹i phñ chång gèi lªn trÇm tÝch biÓn tiÕn Holoxen sím-gi÷a thµnh mét ®íi (0-20m n−íc) bao quanh ®−êng bê hiÖn ®¹i.

Tr−êng trÇm tÝch hiÖn ®¹i QIV

S¬ ®å t−íng ®¸- cæ ®Þa lý trong Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam vµ c¸c vïng kÕ cËn ®−îc m« t¶ trªn h×nh 5.4. S¬ ®å t−íng ®¸- cæ ®Þa lý trong giai ®o¹n b¨ng hµ cuèi cïng ®−îc m« t¶ trªn h×nh 5.5.

5.2. §Æc ®iÓm m«i tr−êng trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam §Ó nghiªn cøu ®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn, ngoµi luËn gi¶i cÊu tróc ®Þa chÊt nãi chung cña Plioxen-§Ö tø cßn cÇn ph¶i cã nh÷ng nghiªn cøu dù b¸o c¸c ®Æc ®iÓm bªn trong cña c¸c tÇng trÇm tÝch ®ã nh− dù b¸o m«i tr−êng l¾ng ®äng, ®Æc ®iÓm th¹ch häc, sù ph©n bè c¸c thÓ macma, cacbonat.. C¸c s¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch sÏ gãp phÇn ph©n vïng ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh, dù b¸o ®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn cho tõng vïng ®ã. §Æc ®iÓm th¹ch häc, trÇm tÝch Plioxen-§Ö tø cã thÓ tæng hîp dùa trªn kÕt qu¶ ph©n tÝch mÉu cña c¸c giÕng khoan, mÉu ®¸y biÓn. Sè l−îng tµi liÖu nµy mang tÝnh chi tiÕt cho tõng ®iÓm, nh−ng l¹i rÊt h¹n chÕ khi nghiªn cøu khu vùc v× ph©n bè rÊt th−a, kh«ng ®ång ®Òu. §Ó kh¾c phôc h¹n chÕ nµy chóng t«i ®· nghiªn cøu mét sè qui luËt ph©n bè vµ dù b¸o ®Æc ®iÓm thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch cña l¸t c¾t Plioxen-§Ö tø trªn c¬ së minh gi¶i tµi liÖu ®Þa vËt lý.

Tµi liÖu ®Þa vËt lý giÕng khoan cho phÐp ph©n tÝch mét sè qui luËt liªn quan ®Õn thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch nh− tõ ®−êng cong gamma cã thÓ dù b¸o thµnh phÇn c¸t sÐt trong c¸c thµnh t¹o Plioxen- §Ö tø. Th«ng th−êng sÐt cho gi¸ trÞ gamma cao h¬n c¸t. C¨n cø vµo ®−êng chuÈn cña c¸t s¹ch vµ 100% sÐt cã thÓ tÝnh to¸n tØ lÖ c¸t, sÐt trong tÇng trÇm tÝch ®ang nghiªn cøu. Tuy nhiªn do sè giÕng khoan cã h¹n vµ ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu nªn viÖc dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam chñ yÕu dùa vµo tµi liÖu ®Þa chÊn. C¸c ®Æc ®iÓm tr−êng sãng ph¶n x¹ nh− ®é liªn tôc, tÇn sè, biªn ®é, h×nh d¸ng ph¶n x¹... cho phÐp chóng ta dù b¸o s¬ bé m«i tr−êng thµnh t¹o, ®Æc ®iÓm thµnh phÇn th¹ch häc cña c¸c tËp trÇm tÝch.

B»ng c¸c ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch nµy cã thÓ khoanh ®−îc c¸c vïng ph¸t triÓn trÇm tÝch ®ång b»ng ch©u thæ, ven bê, thÒm trong, thÒm ngoµi, s−ên thÒm vµ biÓn s©u còng nh− h−íng cung cÊp c¸c vËt liÖu trÇm tÝch. Mçi mét m«i tr−êng l¾ng ®äng nh− vËy th−êng t−¬ng øng víi c¸c ®Æc ®iÓm trÇm tÝch kh¸c nhau. M«i tr−êng ven bê vµ s−ên thÒm th−êng t¹o thµnh tæ hîp trÇm tÝch h¹t th«, thÒm ngoµi t¹o thµnh trÇm tÝch h¹t mÞn h¬n, ra biÓn s©u chñ yÕu lµ c¸c thµnh t¹o sÐt. Khu vùc ph¸t triÓn c¸c kªnh ®µo khoÐt ngÇm ®¸y biÓn lµ nh÷ng n¬i ®¸ng chó ý khi xem xÐt, ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn x©y dùng c¸c c«ng tr×nh biÓn. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c ®Æc ®iÓm ph¶n x¹ cña sãng ®Þa chÊn cßn cho phÐp dù b¸o vïng ph¸t triÓn c¸c thµnh t¹o cacbonat, nói löa, v..v... §ã lµ nh÷ng th«ng tin quan träng cho viÖc khoanh vïng dù b¸o ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh.

§Ó x©y dùng c¸c "S¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch" chóng t«i ®· sö dông c¸c th«ng tin chñ yÕu:

- Ph©n vïng ph¶n x¹ ®Æc tr−ng chñ yÕu trong mèi liªn hÖ víi m«i tr−êng thµnh t¹o vµ thµnh phÇn h¹t chñ yÕu.

- Khoanh vïng ph¸t triÓn c¸c ®µo khoÐt, kªnh r¹ch ®¸y biÓn d¹ng submarine canyons hay chanels, vïng cã nói löa, vïng ph¸t triÓn ®¸ v«i ba bËc, vïng ¸m tiªu san h«, diapir sÐt....

- H−íng cung cÊp vËt liÖu. - §−êng ®¼ng dµy cña trÇm tÝch Nh×n chung trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam ®−îc thµnh t¹o chñ yÕu trong m«i tr−êng ven bê, thÒm trong, thÒm ngoµi vµ biÓn s©u..

chÊn cña m«i tr−êng ven bê cã ®Æc tr−ng ph¶n x¹ song song, ®é liªn tôc kÐm ®Õn trung b×nh, biªn ®é trung b×nh, chñ yÕu liªn quan ®Õn c¸c thµnh phÇn h¹t th«. M« t¶ th¹ch häc mÉu lÊy tõ c¸c giÕng khoan 103T-G, 103T-H cho thÊy ®é h¹t cña c¸t tõ trung b×nh ®Õn th«, rÊt th«; ®é mµi trßn tõ trung b×nh ®Õn kÐm, cã lÉn nhiÒu m¶nh vôn vá sß, m¶nh than. T¹i khu vùc thÒm lôc ®Þa T©y Nam t−íng ®Þa chÊn §Ö tø cã ®é liªn tôc kÐm cho thÊy ë ®©y cã sù pha trén m«i tr−êng ven bê vµ lôc ®Þa dÉn tíi h¹t rÊt th«.

M«i tr−êng thÒm trong n»m kÒ m«i tr−êng ven bê, ph¸t triÓn bao quanh khu vùc trung t©m bÓ S«ng Hång, t©y bÓ Nam C«n S¬n vµ trung t©m bÓ M· lai - Thæ Chu. Däc vïng thÒm lôc ®Þa miÒn Trung d¶i m«i tr−êng thÒm trong còng hÑp t−¬ng tù nh− ®íi ven bê. T−íng ®Þa chÊn ®Æc tr−ng cho m«i tr−êng nµy lµ ph¶n x¹ song song, ®é liªn tôc trung b×nh ®Õn tèt, biªn ®é trung b×nh. T−íng nµy cho phÐp dù b¸o thµnh phÇn trÇm tÝch gåm h¹t th«, mÞn xen kÏ. §èi víi §Ö tø, c¨n cø ®Æc ®iÓm ph¶n x¹, m«i tr−êng thÒm trong cßn cã thÓ chia thµnh c¸c khu vùc cã kÒ ¸p s−ên, kh«ng kÒ ¸p s−ên vµ cã kÒ ¸p m¸i. §ã chÝnh lµ nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña m«i tr−êng l¾ng ®äng trÇm tÝch thÒm trong khi ®i vµo ph©n tÝch tØ mØ t−íng ®Þa chÊn.

M«i tr−êng thÒm ngoµi ph¸t triÓn chñ yÕu ë trung t©m bÓ S«ng Hång. T−íng ®Þa chÊn cña m«i tr−êng nµy lµ ph¶n x¹ song song, ®é liªn tôc tèt, biªn ®é trung b×nh cho thÊy thµnh phÇn ë ®©y lµ h¹t th«, mÞn xen kÏ, trong ®ã mÞn chiÕm −u thÕ. §é h¹t ë ®©y th−êng lµ trung b×nh, ®é mµi mßn vµ chän lùa tèt. Sù xen kÏ mÞn th« lµ kÕt qu¶ cña c¸c qu¸ tr×nh th¨ng, gi¸ng mùc n−íc biÓn.

§íi s−ên thÒm cã ph¶n x¹ rÊt ®Æc tr−ng tõ d¹ng h×nh ch÷ S cho ®Õn lén xén, t¹o thµnh mét d¶i hÑp ch¹y däc kinh tuyÕn 110o ë phÇn thÒm lôc ®Þa miÒn Trung xuèng ®Õn khu vùc bÓ Nam C«n S¬n. ë §«ng Nam bÓ S«ng Hång ®íi nµy lµ ®íi chuyÓn tiÕp gi÷a thÒm ngoµi víi biÓn s©u, cßn tõ thÒm lôc ®Þa miÒn Trung trë xuèng bÓ Nam C«n S¬n ®íi nµy lµ ®íi chuyÓn tiÕp trùc tiÕp gi−· thÒm trong vµ biÓn s©u do ®é dèc cña thÒm lôc ®Þa lín h¬n. §Æc ®iÓm th¹ch häc cña ®íi nµy lµ h¹t th« ®Õn rÊt th«, thËm chÝ lÉn cuéi, sái. M« t¶ th¹ch häc mÉu lâi khoan giÕng 118- CVX ë kho¶ng ®é s©u 600 - 700m (phô lôc 2.9) cho thÊy cuéi cã thµnh phÇn m¶nh ®¸ mµu ®á n©u, ®é mµi trßn rÊt kÐm, cã gãc c¹nh. Trong §Ö tø s−ên thÒm cßn cã thÓ chia ra thµnh ®íi trÇm tÝch lÊn biÓn vµ ®íi båi tô dùa vµo c¸c ®Æc tr−ng ph¶n x¹ cña chóng.

Trong ®íi thÒm trong vµ s−ên thÒm ë bÓ Nam C«n S¬n, gÇn ®¶o Cån Cá vµ phÝa Nam bÓ S«ng Hång cã nhiÒu biÓu hiÖn nói löa trong §Ö tø, lµm phøc t¹p thªm bøc tranh chung cña s¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch.

M«i tr−êng biÓn s©u ngoµi kinh tuyÕn 110o vµ vïng chuyÓn tiÕp bÓ Nam C«n S¬n - T− ChÝnh. T−íng ®Þa chÊn biÓn s©u cã ®Æc tr−ng chñ yÕu lµ ph¶n x¹ song song, ®é liªn tôc tèt, biªn ®é nhá. Thµnh phÇn th¹ch häc chñ yÕu lµ sÐt. T¹i mét sè n¬i cña thÒm lôc ®Þa miÒn Trung cã thÓ gÆp t−íng ph¶n x¹ tr¾ng hoÆc lén xén. Ph¶n x¹ tr¾ng cã thÓ lµ sÐt biÓn s©u, dµy, kh«ng ph©n líp râ rÖt, vïng ph¶n x¹ lén xén cã thÓ cã h¹t th« h¬n, liªn quan ®Õn c¸c th©n c¸t ngÇm.

NÕu so s¸nh hai s¬ ®å dù b¸o ®Æc ®iÓm m«i tr−êng vµ th¹ch häc trÇm tÝch cña Plioxen vµ §Ö tø cã thÓ thÊy ®íi s−ên thÒm cã sù dÞch chuyÓn vÒ phÝa §«ng trong §Ö tø t¹o nªn mét lo¹t trÇm tÝch n−íc thÊp vµ nhiÒu kªnh ®µo khoÐt do dßng ch¶y ngÇm. TrÇm tÝch §Ö tø cã thµnh phÇn phøc t¹p h¬n so víi Plioxen do cã nhiÒu thµnh t¹o nói löa.

Ngoµi m«i tr−êng thµnh t¹o nh− ®· nªu trªn, ph©n tÝch ®Þa chÊn cßn cho phÐp dù ®o¸n sù cã mÆt vµ ph©n bè cña c¸c thµnh t¹o ®Æc biÖt, vÝ dô nh− cacbonat, thµnh t¹o nói löa, diapir sÐt.

C¸c lo¹i ®¸ c¸cbonat vµ nói löa ®Òu cã cïng ®Æc tr−ng biªn ®é cao, h×nh d¸ng ph¶n x¹ ®Æc thï. Diapir sÐt cã ph¶n x¹ tr¾ng ®Õn lén xén th−êng hay ph¸ vì tÝnh liªn tôc cña c¸c ph¶n x¹ xung quanh. Qua ph©n tÝch c¸c t−íng ®Þa chÊn ®Æc biÖt nµy ta thÊy diapir sÐt xuÊt hiÖn chñ yÕu trong c¸c trÇm tÝch Plioxen vïng Nam ®¶o H¶i Nam. C¸c thµnh t¹o nói löa th× ph¸t triÓn m¹nh vµo §Ö tø ë quanh khu vùc bÓ Nam C«n S¬n vµ däc thÒm lôc ®Þa miÒn Trung.

S¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trong trÇm tÝch Plioxen vµ §Ö tø ®−îc nªu trªn h×nh 5.6 vµ 5.7.

5.3. TiÕn ho¸ trÇm tÝch cæ ®Þa lý trong §Ö tø vµ lÞch sö ph¸t triÓn ®Þa h×nh thÒm lôc ®Þa

ViÖt nam

5.3.1. TiÕn ho¸ trÇm tÝch §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam §Ó nhËn biÕt vÒ lÞch sö ph¸t triÓn ®Þa chÊt §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam cÇn xÐt c¸c thùc thÓ ®Þa chÊt trong qu¸ tr×nh thµnh t¹o ra chóng. C¬ së ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tiÕn ho¸ trÇm tÝch lµ sù dao ®éng mùc n−íc biÓn trong Plioxen - §Ö tø cã biªn ®é dao ®éng gi¶m dÇn theo thêi gian vµ theo kh«ng gian. C¸c t¸c gi¶ nghiªn cøu mèi quan hÖ thµnh phÇn vËt chÊt vµ c¸c kiÓu cÊu tróc trÇm tÝch víi c¸c nh©n tè chuyÓn ®éng kiÕn t¹o, ®Þa h×nh ®¸y, kiÓu bÓ trÇm tÝch, sù thay ®æi mùc n−íc biÓn vµ sù thay ®æi vÞ trÝ cña ®−êng bê cæ , sù thay ®æi cæ khÝ hËu vµ m«i tr−êng trÇm tÝch (chÕ ®é thuû ®éng lùc vµ ®Þa ho¸ m«i tr−êng)

TÊt c¶ mèi quan hÖ nµy ®−îc biÓu thÞ qua 2 dÊu hiÖu chñ yÕu lµ thµnh phÇn vËt chÊt vµ dÊu Ên c¸c bËc thÒm

Thµnh phÇn vËt chÊt cho phÐp x¸c ®Þnh c¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt, kh«i phôc lÞch sö ®Ó x©y dùng bøc tranh tiÕn ho¸ cña trÇm tÝch; hÖ sè mµi trßn, ®é cÇu..cho phÐp luËn gi¶i vÒ chÕ ®é thuû ®éng lùc, qu·ng ®−êng vËn chuyÓn vËt liÖu trÇm tÝch; thµnh phÇn ®é h¹t cho phÐp x¸c ®Þnh chÕ ®é thuû ®éng lùc, chÕ ®é kiÕn t¹o; thµnh phÇn kho¸ng vËt sÐt vµ c¸c chØ tiªu ®Þa ho¸ m«i tr−êng gióp x¸c ®Þnh t−íng trÇm tÝch, ®Æc tÝnh ®Þa ho¸ cña m«i tr−êng trÇm tÝch.

CÊu tróc cña chu kú trÇm tÝch lµ kÕt qu¶ trùc tiÕp cña c¸c pha x©m thùc vµ tÝnh chÊt phong ho¸ ®ång thêi còng lµ kÕt qu¶ gi¸n tiÕp cña c¸c pha kiÕn t¹o.

TrÇm tÝch cã sù lÆp l¹i thµnh phÇn ®é h¹t vµ ph¶n ¸nh c¸c chu kú biÓn lïi vµ biÓn tiÕn. C¸c t¸c gi¶ ®· x¸c ®Þnh quy luËt cña mèi quan hÖ chu kú vµ thµnh phÇn trÇm tÝch, c¸c thÒm biÓn trªn lôc ®Þa vµ d−íi ®¸y biÓn víi c¸c chu kú b¨ng hµ vµ gian b¨ng nh− sau:

1 - T−¬ng øng víi c¸c pha b¨ng hµ lµ biÓn lïi. Trong cét ®Þa tÇng trÇm tÝch thÓ hiÖn dÊu hiÖu h¹t th« (th−êng lµ t−íng cuéi s¹n, s¹n c¸t lôc ®Þa) hoÆc mµu vµng ®á loang læ do qu¸ tr×nh laterit ho¸ cña c¸c thùc thÓ trÇm tÝch cã tr−íc (còng cã thÓ lµ lôc ®Þa vµ còng cã thÓ lµ biÓn).

2 - T−¬ng øng víi c¸c pha gian b¨ng lµ biÓn tiÕn. Giai ®o¹n nµy trÇm tÝch th−êng cã h¹t mÞn lµ chñ yÕu gåm: c¸t bét vµ bét sÐt thuéc t−íng biÓn, vòng vÞnh vµ ch©u thæ.

3 - Vïng x©m thùc ven r×a ®ång b»ng vµ c¸c vïng x©m thùc ven biÓn cã xu thÕ n©ng lªn sau mçi chu kú b¨ng hµ, ng−îc l¹i ë c¸c bån tròng tÝch tô trÇm tÝch ë lôc ®Þa vµ ë biÓn (bÓ s«ng Hång, bÓ Cöu Long, bÓ Nam C«n S¬n) liªn tôc sôt lón theo c¸c nhÞp t−¬ng øng víi c¸c nhÞp n©ng ë vïng x©m thùc. §ång thêi ë c¸c vïng ®¸y biÓn cã ®Þa h×nh ®¬n nghiªng d¹ng bËc thang sÏ cã sù sôt lón t−¬ng øng sau mçi chu kú b¨ng hµ.

4 - Më ®Çu chu kú lµ biÓn lïi cùc ®¹i sÏ t¹o ra thÒm biÓn, tøc ®−êng bê cæ d−íi ®¸y biÓn ë mùc thÊp nhÊt vµ kÕt thóc chu kú lµ biÓn tiÕn cùc ®¹i sÏ t¹o ra thÒm biÓn (®−êng bê cæ) trªn lôc

®Þa ë møc cao nhÊt

5 - Tuæi cña thÒm biÓn trªn lôc ®Þa ®−îc ph©n biÖt theo thø tù cµng cao th× cµng cæ vµ thÒm biÓn d−íi ®¸y biÓn cµng s©u cµng cæ

Trªn quan ®iÓm ®ã, lÞch sö ph¸t triÓn cña trÇm tÝch §Ö tø ë ViÖt nam ®−îc ph©n tÝch, hÖ thèng ho¸ vµ nh×n nhËn theo kh«ng gian vµ thêi gian.

- Chu kú trÇm tÝch, lÞch sö tiÕn ho¸ c¸c thµnh t¹o Plioxen §Ö tø

2), C¸c trÇm tÝch Holoxen sím- gi÷a (QIV

2-3)

Nghiªn cøu chu kú trÇm tÝch ®èi víi c¸c trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø ë ViÖt nam trong mèi quan hÖ víi c¸c pha biÓn lïi vµ biÓn tiÕn ®· gióp ph©n chia ®−îc 6 chu kú trÇm tÝch trªn lôc ®Þa vµ trªn thÒm lôc ®Þa

C¸c chu kú trÇm tÝch trªn thÒm lôc ®Þa ®−îc ph©n biÖt nhê sù lÆp l¹i thµnh phÇn ®é h¹t vµ m«i tr−êng trÇm tÝch t−¬ng øng víi 6 ph©n vÞ ®Þa tÇng sau ®©y: C¸c trÇm tÝch Plioxen (N2), c¸c 1), C¸c trÇm tÝch trÇm tÝch Pleistoxen sím (QI), C¸c trÇm tÝch Pleistoxen gi÷a- muén (QII-III 1-2) vµ C¸c trÇm tÝch Holoxen Pleistoxen muén (QIII gi÷a- muén (QIV

PhÇn thÊp nhÊt cña mçi chu kú cã thµnh phÇn h¹t th« lµ chñ yÕu thuéc t−íng lôc ®Þa øng víi lóc biÓn lïi lµ xa nhÊt. Ng−îc l¹i phÇn cao nhÊt cña mçi chu kú cã thµnh phÇn h¹t mÞn lµ chñ yÕu thuéc t−íng biÓn hoÆc s«ng – biÓn hçn hîp. Nh− vËy mçi chu kú trÇm tÝch ph¶n ¸nh khëi ®iÓm lµ lóc biÓn lïi cùc ®¹i vµ kÕt thóc lµ lóc biÓn tiÕn cùc ®¹i.

C¸c t¸c gi¶ coi mèi quan hÖ gi÷a c¸c chu kú trÇm tÝch vµ chu kú b¨ng hµ lµ c¬ së ®Ó ph©n chia vµ ®èi s¸nh c¸c giai ®o¹n vµ sù kiÖn ®Þa chÊt quan träng trong toµn l·nh thæ vµ l·nh h¶i ViÖt nam.

- Chu kú thø nhÊt: giai ®o¹n b¨ng hµ Dunai vµ gian b¨ng Dunai- Gunz thµnh t¹o trÇm tÝch Plioxen (N2), ®©y lµ thêi kú tÝch tô c¸c trÇm tÝch chøa than vµ kaolin trong c¸c tròng ®Þa hµo gi÷a nói vµ tr−íc nói phñ bÊt chØnh hîp trªn b×nh ®å cÊu tróc Mioxen bÞ uèn nÕp n©ng lªn vµ bÞ x©m thùc bµo mßn.

TrÇm tÝch Plioxen cã 2 tËp: tËp d−íi gåm cuéi- s¹n ®a kho¸ng aluvi, aluvi – proluvi chän läc, mµi trßn kÐm, ®Æc tr−ng cho giai ®o¹n biÓn lïi (b¨ng hµ Dunai). §−êng bê lïi xa xuèng ®é s©u trªn 2500m.Trong mÆt c¾t ®Þa chÊn thÊy râ cÊu t¹o, nªm t¨ng tr−ëng trong giai ®o¹n biÓn lïi. TËp trªn gåm bét sÐt vòng vÞnh x¸m xanh biÓn n«ng (ostracoda, cypradlis sp, leptocythure sp, candona sp.), cuéi bÈn lÉn sÐt t−íng vòng vÞnh ven bê chøa bµo tö phÊn hoa Acrotischum- Castanca-Platycarya, t¶o diatomae: Actinella sp.vµ Fragillaria sp. §−êng bê biÓn tiÕn cao nhÊt ®¹t ®é cao 100- 120m.

Trong giai ®o¹n Plioxen sím më ®Çu cho mét pha kiÕn t¹o m¹nh ®i cïng víi vËt liÖu th« lôc ®Þa vµ do ®Þa h×nh ph©n c¾t, n¨ng l−îng dßng ch¶y m¹nh xuÊt hiÖn nhiÒu khe nøt s©u t¹o ®−êng phun trµo bazan nh− Bu«n Ma Thuét, Pleiku, Xu©n Léc vµ ®¸y biÓn §«ng cho kho¶ng dao ®éng tõ 4 triÖu n¨m trë ®i. Theo Lª Duy B¸ch (1969), NguyÔn Xu©n D−¬ng (1977) ®Òu cho r»ng bazan Phñ Quú (NghÖ An), VÜnh Linh (Qu¶ng TrÞ) ®Òu phun trµo ch¶y trµn theo khe nøt kiÕn t¹o vµ th−êng cã sù ph©n ®íi: d−íi lµ bazan olivin ®Æc xÝt x¸m ®en, trªn lµ bazan bät xèp, nhÑ.

2) Chu kú thø 2 giai ®o¹n b¨ng hµ Gunz vµ gian b¨ng Gunz – Mindel thµnh t¹o trÇm tÝch

Pleistoxen sím (QI)

ë ®ång b»ng B¾c Bé vµ ®ång b»ng Thanh Ho¸ - Vinh còng nh− c¸c ®ång b»ng ven biÓn MiÒn Trung xuÊt hiÖn mét tÇng cuéi ®a kho¸ng ph©n bè ë ®Çu chu kú song chñ yÕu lµ cuéi s¹n th¹ch anh ®−îc mµi trßn tõ tèt ®Õn trung b×nh, kÝch th−íc tõ 2mm ®Õn 5cm. Ë ®ång b»ng Nam Bé vËt liÖu cã kÝch th−íc gi¶m h¬n, nhiÒu chç chuyÓn sang s¹n c¸t song cã thÓ kh¼ng ®Þnh giai ®o¹n ®Çu Pleistoxen sím do ¶nh h−ëng cña b¨ng hµ Gunz vµ cã sù n©ng lªn ®¸ng kÓ cña c¸c vïng r×a ®ång b»ng do chuyÓn ®éng khèi t¶ng, t¹o nªn c¸c bån sôt vµ khèi n©ng t−¬ng ph¶n. TiÕp ®Õn lµ nh÷ng trËn m−a lò lín ®· l«i cuèn toµn bé s¶n phÈm phong ho¸ vËt lý xuèng c¸c bån tròng §Ö tø b»ng nh÷ng dßng ch¶y lín nh− s«ng Hång, s«ng M·, s«ng Cöu Long vµ nhiÒu c¸c s«ng cæ ng¾n vµ dèc ë MiÒn Trung t¹o nªn mét bÒ dµy trÇm tÝch h¹t th« ®¸ng kÓ tõ 10 – 25m, trong ®ã l−îng cuéi s¹n thay ®æi tõ 15- 20,85%

Sù cã mÆt cña h¹t microclin vµ plagiocla trung tÝnh cã song tinh s¾c nÐt vµ rÊt t−¬i trong thµnh phÇn h¹t th« (cuéi, s¹n) lãt ®Çy ®ång b»ng B¾c Bé chøng tá vµo giai ®o¹n nµy yÕu tè phong ho¸ vËt lý thèng trÞ, cßn yÕu tè phong ho¸ ho¸ häc rÊt mê nh¹t, bëi lÏ ch−a cã khÝ hËu nhiÖt ®íi Èm v× felspat cßn t−¬i nªn sÐt xuÊt hiÖn trong trÇm tÝch kh«ng ®¸ng kÓ. Nh− vËy xÐt vÒ ®Æc ®iÓm biÕn ®æi cña felspat th× cã thÓ cho phÐp suy luËn khÝ hËu lóc nµy «n hoµ - kh« xen lÉn nh÷ng trËn m−a lín. T−¬ng øng víi pha biÓn lïi nµy lµ giai ®o¹n b¨ng hµ, mµ ë ViÖt nam xuÊt hiÖn c¸c d¹ng thùc vËt −a l¹nh nh− Salix, Juglans … Giai ®o¹n nµy, c¸c con s«ng ë MiÒn Trung ®ãng vai trß vËn chuyÓn c¸t ra biÓn víi mét c−êng ®é lín, dÊu hiÖu ®−êng bê cæ ë ®é s©u 2000- 2500m n−íc. §Õn cuèi Pleistoxen sím biÓn tiÕn toµn cÇu cïng víi gian b¨ng Gunz – Mindel ®Ó l¹i dÊu Ên thÒm biÓn cao 80- 100m ph©n bè ë Qu¶ng Ninh vµ ven r×a ®ång b»ng MiÒn Trung. §ît biÓn tiÕn nµy ®· ®Ó l¹i mét thùc thÓ trÇm tÝch kiÓu ch©u thæ vµ vòng vÞnh ë ®ång b»ng B¾c Bé, b¾c Trung Bé, Nam Bé vµ trÇm tÝch sÐt bét vòng vÞnh ë c¸c ®ång b»ng ven biÓn MiÒn Trung. BiÓn tiÕn lµ thêi kú gian b¨ng tan, khÝ hËu Êm ¸p vµ nhê vËy ë ViÖt Nam lóc nµy xuÊt hiÖn mét chÕ ®é khÝ hËu nãng Èm víi qu¸ tr×nh phong ho¸ ho¸ häc ph¸t triÓn t¹o c¸c kho¸ng vËt sÐt mang ®Õn l¾ng ®äng ë c¸c bån trÇm tÝch thuéc ®ît biÓn tiÕn QI. Tuy nhiªn tû lÖ sÐt vÉn nhá bÐ, t−íng bét sÐt ch©u thæ vµ vòng vÞnh kh«ng v−ît qu¸ 5m chiÒu dµy. Trong ®ã c¸c mÆt c¾t trÇm tÝch ®· thÓ hiÖn sù chuyÓn t−íng theo kh«ng gian vµ thêi gian phï hîp víi qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn ®−êng bê vµo lôc ®Þa.

ë MiÒn Trung trong giai ®o¹n biÓn tiÕn Pleistoxen sím ®· b¾t ®Çu h×nh thµnh thÕ hÖ ®ª c¸t ven bê vµ lagoon ®Çu tiªn trong §Ö tø. C¸c ®ª c¸t cæ nµy ®−îc ë Hßn R¬m (b¾c Mòi NÐ) víi mét tÇng c¸t ®á n»m d−íi, cã bÒ mÆt bÞ laterit ho¸ víi c¸c kiÓu “mò s¾t” bÞ tectit nguyªn d¹ng c¾m trªn bÒ mÆt.

Nh− vËy, cã mèi liªn quan gi÷a qu¸ tr×nh t¹o sÐt ë vïng x©m thùc vµ trÇm tÝch sÐt ë bån tròng, còng nh− mèi quan hÖ gi÷a qu¸ tr×nh t¹o vá laterit (®¸ ong, kÕt vãn) víi giai ®o¹n lµm loang læ trÇm tÝch tÇng mÆt sau khi biÓn rót.

3) Pleistoxen gi÷a- muén, phÇn sím (QII-III Vµo ®Çu Pleistoxen gi÷a, pha biÓn lïi thø 2 xuÊt hiÖn øng víi b¨ng hµ Mindel. Trªn l·nh thæ ViÖt nam x¶y ra mét pha n©ng m¹nh ë vïng ven r×a ®ång b»ng. C¸c dßng ch¶y cã n¨ng l−îng lín xuÊt hiÖn nhiÒu h¬n ®æ vµo c¸c ®ång b»ng gi÷a nói vµ tr−íc nói. L−îng cuéi s¹n th¹ch anh t¨ng lªn, ®é mµi trßn vµ ®é chän läc kÐm do xuÊt hiÖn nhiÒu t−íng proluvi. Toµn bé ®ång b»ng B¾c Bé, b¾c Trung Bé vµ Nam Bé còng nh− c¸c ®ång b»ng kiÓu hè sôt khèi t¶ng miÒn Trung ®−îc tÝch tô mét tÇng cuéi s¹n c¸t dµy (10 – 80m). C¸c ®ång b»ng nµy lóc bÊy giê ®ang

trong chÕ ®é lôc ®Þa. C¸c tÇng cuéi – s¹n ®−îc t¹o nªn do ho¹t ®éng cña hµng lo¹t c¸c con s«ng ng¾n vµ dèc b¾t nguån tõ vïng x©m thùc á phÝa ®«ng d·y Tr−êng S¬n. MÆt kh¸c chóng ph¶i v−¬n dµi ra rÊt xa ngoµi thÒm lôc ®Þa ®Ó ®æ vµo bê biÓn cæ ë ®é s©u trªn 500m n−íc so víi mùc biÓn hiÖn ®¹i vµ ®é s©u tõ 50 – 80m cña c¸c ®Þa tÇng thuéc bån tròng Kainozoi (s«ng Hång, s«ng Cöu Long, Nam C«n S¬n…..).

§ã lµ giai ®o¹n phong ho¸ vËt lý thèng trÞ vµ nguån c¸t do s«ng mang tíi lµn thø 2 kh«ng chØ ph©n bè trªn toµn bé ®íi ven bê hiÖn t¹i mµ ®Õn tËn c¶ mÐp ngoµi cña thÒm lôc ®Þa.

1 Vµo cuèi Pleistoxen gi÷a – muén (QII-III

2) trong c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch, l−îng bét sÐt t¨ng lªn 60%. Tõ B¾c chÝ Nam xuÊt hiÖn nhiÒu t−íng trÇm tÝch biÓn kh¸c nhau nh− t−íng sÐt kaolin- hydromica- monmorilonit vòng vÞnh ë ®ång b»ng B¾c Bé; t−íng ®ª c¸t ven biÓn cæ ph©n líp ngang, xiªn chÐo rÊt phæ biÕn ë MiÒn Trung; t−íng sÐt vòng vÞnh, sÐt biÓn hçn hîp ë ®ång b»ng Nam Bé vµ t−íng bét sÐt tiÒn ch©u thæ cña ®ång b»ng Thanh Ho¸.

C¸c l¸t máng th¹ch häc mµi tõ c¸t bë rêi cho biÕt c¸c h¹t tinh thÓ plagiocla cßn rÊt t−¬i vµ s¾c nÐt t−¬ng tù nh− trong giai ®o¹n biÓn lïi ®Çu Pleistoxen sím. NghÜa lµ khÝ hËu l¹nh h¬n hiÖn t¹i vµ cã nhiÒu ®ît m−a d÷ déi nh−ng t−¬ng ®èi kh«. §iÒu ®ã còng phï hîp víi khÝ hËu vïng §«ng Nam ¸. Trªn ®ång b»ng B¾c Bé trong trÇm tÝch lóc nµy cã mét sè bµo tö phÊn thuéc lo¹i −a l¹nh nh− Corylus, Tilia, Juglans cã xu thÕ t¨ng lªn.

1 trªn l·nh thæ ViÖt nam cã

C¸c t−íng biÓn nµy lµ b»ng chøng cña mét pha biÓn tiÕn réng kh¾p ë ViÖt nam. Cã thÓ ®é cao cña mùc n−íc biÓn cùc ®¹i øng víi thÒm biÓn 25 – 40m gÆp ë ven r×a ®ång b»ng B¾c Bé, ®ång b»ng Thanh Ho¸, 40- 60m rÊt nhiÒu n¬i ven biÓn vµ trªn c¸c ®¶o ë Nam Trung Bé vµ c¸t ®á ë ®é cao 60 – 80m (Phan ThiÕt). C¸c quan s¸t cña c¸c t¸c gi¶ hoµn toµn phï hîp víi ngÊn 1 2 biÓn 31m ë §¸ Ch«ng, CÈm Ph¶ víi tuæi QII-III

C¸c t−íng trÇm tÝch cña thêi ®iÓm biÓn tiÕn cùc ®¹i trong QII-III thÓ chia lµm 3 kiÓu c¬ b¶n:

- KiÓu vòng vÞnh lín phñ trªn ®ång b»ng aluvi bÞ ch×m ngËp cã ®Þa h×nh ®¬n nghiªng ra biÓn ®Æc tr−ng lµ c¸c ®ång b»ng B¾c Bé, Thanh Ho¸ vµ Nam Bé.

- KiÓu vòng vÞnh nhá d¹ng b¸n nguyÖt n»m phÝa trong céng sinh víi ®ª c¸t ven bê hoÆc c¸c doi c¸t nèi ®¶o ®Æc tr−ng lµ c¸c ®ång b»ng ven biÓn MiÒn Trung (tõ Hµ TÜnh ®Õn Phan ThiÕt).

- KiÓu nãn qu¹t proluvi biÓn ®Æc tr−ng lµ vïng ven biÓn Qu¶ng Ninh

Nh− vËy, trong thêi ®iÓm nµy ®· x¸c ®Þnh mét ®íi ®−êng bê cæ ven r×a c¸c ®ång b»ng vµ ven biÓn MiÒn Trung t−¬ng øng víi ®é cao thÒm bËc III hiÖn t¹i (30 – 80m). §é cao hiÖn t¹i bÞ thay ®æi ë c¸c vïng kh¸c nhau kh«ng cßn cïng ®é cao biÓn tiÕn thêi ®iÓm ban ®Çu do chuyÓn ®éng kiÕn t¹o ®Þa ph−¬ng.

Liªn quan ®Õn ®íi ®−êng bê cæ nµy, cã mét thµnh t¹o t−íng trÇm tÝch b·i triÒu cæ gåm c¸t- bét mµu x¸m, x¸m vµng chän läc tõ trung b×nh ®Õn kÐm, cã thµnh phÇn Ýt kho¸ng ®Õn ®a kho¸ng, cÊu t¹o khèi kiÓu ®Êt cæ, ph©n bè ven r×a ®ång b»ng tõ B¾c vµo Nam, ë ®é cao tõ 25 – 35m. ChÝnh thùc thÓ nµy cã t¸c gi¶ ®· nhËn thøc sai cho ®ã lµ trÇm tÝch locss.

4) Chu kú thø 4 – giai ®o¹n b¨ng hµ Riss vµ gian b¨ng Riss- Wurm thµnh t¹o trÇm tÝch

2 trªn c¸c ®ång b»ng ë ViÖt nam ph¸t triÓn c¸c t−íng c¸t s¹n aluvi phñ trªn sÐt

2) Vµo ®Çu QIII

Pleistoxen (QIII

1. Sù chuyÓn tiÕp trÇm tÝch ®ét ngét vµ sù phong ho¸ loang læ cña tÇng d−íi lµ loang læ QII-III chøng cí cña mét giai ®o¹n biÓn lïi, gi¸n ®o¹n trÇm tÝch, khÝ hËu cã chÕ ®é Êm kh« - Èm xen kÏ nhau, n−íc ngÇm lªn xuèng g©y nªn phong ho¸ thÊm ®äng. Giai ®o¹n biÓn lïi nµy øng víi b¨ng hµ Riss. Trong ®Þa tÇng cã sù xuÊt hiÖn t−íng ®¸, c¸t s¹n, lßng s«ng ph©n líp xiªn chÐo, vÝ dô c¸t vµng x©y dùng ë s«ng Cµ Lå (Hµ Néi) vµ c¸c ®ång b»ng ven biÓn MiÒn Trung víi hµm l−îng c¸t thay ®æi tõ 46 ®Õn 65%.

2 Vµo cuèi QIII

2 cã 2 sù kiÖn quan träng:

- BiÓn tiÕn khu vùc víi c¸c t−íng sÐt bét vòng vÞnh lín ë vïng ®ång b»ng S«ng Hång vµ ®ång b»ng s«ng Cöu long, t−íng ®ª c¸t ven bê, lagoon ë khu vùc MiÒn Trung øng víi bËc thÒm cao 10 – 16m, 16 – 25m. Thµnh phÇn sÐt vµ c¸c chØ tiªu ®Þa ho¸ m«i tr−êng ®· chøng minh cho m«i tr−êng vÞnh biÓn ®iÓn h×nh. §©y lµ ®ît biÓn tiÕn VÜnh Phóc.

- Phong ho¸ t¹o mµu s¾c loang læ trªn bÒ mÆt rÊt nhiÒu ®èi t−îng: ®¸ gèc vïng x©m thùc (vá Ferosialit), trÇm tÝch bét sÐt t−íng b·i båi, ch©u thæ, vòng vÞnh.

2 vµ trÇm tÝch trªn ®ång b»ng ®Ó v¹ch ®−êng 1 ë

ViÖc x¸c ®Þnh sù ph¹m vi biÓn tiÕn cuèi QIII

bê cæ lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p. TrÇm tÝch c¸t x¸m, c¸t vµng phñ lªn trªn bÒ mÆt trÇm tÝch QII-III r×a c¸c ®ång b»ng cao 10 – 25m cã nguån gèc biÓn víi c¸c lý do:

- TrÇm tÝch nµy phñ trªn bÒ mÆt cña ®ång b»ng ë ®é cao 10-20m ven r×a ®ång b»ng s«ng Hång, 15-25m ven biÓn miÒn Trung vµ 10-15m ë r×a ®ång b»ng s«ng Cöu long. TrÇm tÝch cã ®é chän läc trung b×nh ®Õn tèt

- TrÇm tÝch cã sù ph©n dÞ ®é h¹t theo mÆt c¾t, trong líp cã cÊu t¹o khèi song c¶ tÇng trÇm tÝch l¹i cã cÊu t¹o xÝch ma, phñ chêm lªn nhau kiÓu chång gèi cña mét cÊu tróc b·i triÒu dèc vòng vÞnh nöa kÝn.

- TrÇm tÝch cã thµnh phÇn rÊt kh¸c nhau ë ven r×a ®ång b»ng B¾c Bé vµ Thanh Ho¸ chñ yÕu lµ c¸t bét, c¸t bét lÉn s¹n ®a kho¸ng ph©n dÞ kÐm, ®é mµi trßn kÐm, ®é chän läc trung b×nh. Ë ven r×a ®ång b»ng Thõa Thiªn HuÕ, mÆt c¾t ®iÓn h×nh ë ®é cao 20m c¸t vµng nghÖ cã ®é chän läc tõ trung b×nh ®Õn tèt , ®é mµi trßn trung b×nh, thµnh phÇn ®¬n kho¸ng ®Õn Ýt kho¸ng. L−îng bét thÊp h¬n trÇm tÝch ë r×a ®ång b»ng B¾c Bé, Thanh Ho¸ (10%). L−îng th¹ch anh lu«n lu«n lín h¬n 70% chøng tá m«i tr−êng cã ®éng lùc sãng m¹nh h¬n, biÓn hë do s−ên ®«ng d·y Tr−êng S¬n chÝnh lµ bê biÓn cæ.

Dùa vµo h×nh th¸i ®é cao, ®Þa m¹o vµ ®Æc ®iÓm trÇm tÝch nh− trªn cã thÓ h×nh dung mét 2 ë kho¶ng ®é cao tõ 10 – 20m ®Õn 25m. Biªn ®é x¸c ®Þnh ®íi ®−êng bê cæ vµo lóc biÓn tiÕn QIII réng nh− vËy bëi lÏ do sù n©ng lªn kh¸c nhau cña tõng vïng ®· lµm nhiÔu vÞ trÝ thùc ban ®Çu cña chóng.

2 ë c¸c ®ång b»ng B¾c Bé, Thanh Ho¸ - Vinh vµ ®ång b»ng Nam Bé mét lÇn n÷a l¹i ch×m ngËp d−íi vÞnh biÓn réng lín. §¸y vÞnh nghiªng tho¶i ra phÝa biÓn ®−îc bëi mét tËp sÐt bét t−íng vòng vÞnh cã bÒ dµy t¨ng dÇn vÒ phÝa biÓn.

Trong pha biÓn tiÕn QIII

Trong lóc ®ã ë ven biÓn MiÒn Trung ®· h×nh thµnh c¸c ®ª c¸t ven bê ë quy m« lín. HiÖn nay c¸t biÓn ®ã ®· trë thµnh mµu vµng nghÖ ë B¾c Trung Bé vµ mµu ®á ë Phan ThiÕt, C«n §¶o, ®¶o Phó Quý. Dêu tÝch cña giai ®o¹n biÓn lïi bÞ phong ho¸ thÊm ®äng. C¸c ®ª c¸t ven bê cæ nµy cã thÓ gÆp tõ LÖ Thuû (Qu¶ng B×nh), §µ N½ng- Qu¶ng Ng·i vµ ë Phan ThiÕt céng sinh víi c¸c

t−íng bét sÐt lagoon cæ phÝa trong bÞ trÇm tÝch bét sÐt Holoxen t−íng lagoon trÎ h¬n lÊp ®Çy vµ dÇn dÇn biÕn thµnh c¸c ®ång b»ng hiÖn ®¹i.

5) Chu kú thø 5 – giai ®o¹n b¨ng hµ Wurm vµ gian b¨ng W1 – W2 thµnh t¹o trÇm tÝch Holoxen sím.

Trong giai ®o¹n nµy cã 3 qu¸ tr×nh x¶y ra lµ c¸c dßng s«ng v−¬n dµi ra biÓn tíi 200 – 300m t¹o nªn t−íng aluvi ch©u thæ; biÓn tiÕn VÜnh Phóc vµ lßng s«ng cæ, l¹ch triÒu ph¸t triÓn ra tíi ®é s©u 100 – 120m lµm phong ho¸ loang læ tÇng sÐt VÜnh Phóc

2 kh«ng gÆp felspat t−¬i, ®ång thêi xen kÑp nhiÒu thÊu kÝnh bét sÐt chøng tá giai ®o¹n nµy khÝ hËu Êm h¬n, phong ho¸ ho¸ häc m¹nh h¬n tr−íc.

Trong trÇm tÝch c¸t t−íng lßng s«ng cña QIII

2 trªn toµn l·nh thæ vµ l·nh h¶i n−íc ta cã mµu loang læ ®· chøng minh cho mét thêi biÓn lïi xa ®Õn ®é s©u thÊp h¬n mùc n−íc biÓn hiÖn t¹i 100 – 120m øng víi b¨ng hµ Wurm 2. KhÝ hËu nãng kh« xen kÏ víi nãng Èm ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho n−íc ngÇm ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÊm ®äng. Mïa m−a Fe+2 ®Õn, mïa kh« oxi ho¸ Fe+2 thµnh Fe+3 mµu vµng, n©u, ®á. KÕt qu¶ lµ ®· nhuém c¸t tr¾ng thµnh c¸t vµng vµ c¸t thµnh t¹o giai ®o¹n tr−íc vÉn tiÕp tôc bÞ “nhuém” ®Ó biÕn thµnh n©u ®á, thËm chÝ “kÕt vãn c¸t” nh− kÕt vãn laterit vËy (®iÓn h×nh lµ c¸t ®á Phan Rang – Phan ThiÕt thuéc vïng khÝ hËu kh« nãng – Èm). Cã thÓ liªn hÖ giai ®o¹n t¹o loang læ cña trÇm tÝch (hÖ tÇng VÜnh Phóc, Cñ Chi, Méc Ho¸)

2 t−¬ng ®−¬ng víi mét giai ®o¹n t¹o phong ho¸ laterit ë vïng r×a ®ång b»ng.

NÐt ®Æc tr−ng lµ bÒ mÆt cña trÇm tÝch QIII

cã tuæi QIII

KÕt qu¶ ph©n tÝch ho¸ cho thÊy chØ sè hµm l−îng Fe2O3/FeO trong trÇm tÝch ®¹t tíi 4,0. C¸c d¹ng bµo tö phÊn −a nãng Èm nh−: Polypodiaceae, Palmae cïng mét sè d¹ng −a kh« nh− Ginkgo, Larix còng lµ mét lêi gi¶i hîp lý cho nhËn ®Þnh nãi trªn.

Víi trÇm tÝch c¸t tr¾ng lý t−ëng vµ xuÊt hiÖn than bïn tr−íc vµ sau biÓn tiÕn Holoxen gi÷a lµ mét hiÖn t−îng míi l¹ trong tiÕn ho¸ trÇm tÝch §Ö tø. M«i tr−êng trÇm tÝch t¹o than bïn chñ yÕu cã chÕ ®é khö vµ “röa” c¸t tr¾ng ra theo c¬ chÕ ho¸ häc sau khi ®· ®−îc lµm s¹ch trong m«i tr−êng cã ®éng lùc sãng m¹nh. Víi tÇng sÐt x¸m xanh, t−íng vòng vÞnh phæ biÕn kh¾p bån trÇm tÝch §Ö tø ë ViÖt nam, c¸c vØa than bïn d−íi vµ trªn nã lµ b»ng chøng cho giai ®o¹n khÝ hËu Êm ¸p «n hoµ. C¸c d¹ng bµo tö −a Èm nh− Poypodiaceae, Quercusceae ... còng ®−îc ph¸t hiÖn trong trÇm tÝch t−íng ®Çm lÇy.

ë ®ång b»ng B¾c Bé vµ Nam Bé trÇm tÝch Holoxen sím- gi÷a thuéc chu kú thø 5 ®−îc ®Æc tr−ng bëi 2 phøc hÖ t−íng céng sinh theo thêi gian vµ theo kh«ng gian, phøc hÖ d−íi gåm c¸t bét t−íng delta vµ sÐt bét giµu mïn b· h÷u c¬ vµ c¸c vØa than bïn, phøc hÖ trªn gåm sÐt x¸m xanh t−íng biÓn vòng vÞnh.

§èi víi c¸c vïng ven biÓn miÒn Trung c¸c c¶nh quan trÇm tÝch mang tÝnh ®Æc thï vµ kh¸c h¼n víi trÇm tÝch cña hai ®ång b»ng lín nãi trªn, ®ã lµ sù céng sinh chÆt chÏ gi÷a c¸c ®ª c¸t venbê víi c¸c lagoon bªn trong.

Giai ®o¹n biÓn tiÕn cùc ®¹i trong Holoxen gi÷a ®· ®Ó l¹i dÊu Ên ®Ëm nÐt cña mét ®−êng bê cæ ven r×a c¸c ®ång b»ng hiÖn ®¹i. Nh÷ng dÊu Ên ®−îc coi lµ tiªu chÝ x¸c ®Þnh ®−êng bê cæ cùc ®¹i lµ than bïn ven r×a t−íng ®Çm lÇy ven biÓn; c¸t tr¾ng víi hµm l−îng th¹ch anh trªn 98% cã ®é chän läc tèt ph©n bè ven r×a c¸c lagoon vµ ®ång b»ng gi¸p nói ë MiÒn Trung vµ tÇng sÐt x¸m xanh t−íng vòng vÞnh chøa Foraminifera vµ sÐt monmorilonit ë ®ång b»ng B¾c Bé vµ Nam Bé.

§−êng bê cæ Holoxen gi÷a ë ®ång b»ng B¾c Bé §−êng bê cæ Holoxen gi÷a ë ®ång b»ng B¾c Bé ch¹y tõ cöa B¹ch §»ng qua phÝa b¾c thÞ x· H¶i D−¬ng vÒ Hµ Néi sau ®ã ch¹y qua thÞ x· Ninh B×nh råi vÒ cöa §¸y.

Nh÷ng b»ng chøng ®Ó l¹i cña mét giai ®o¹n biÓn tiÕn cùc ®¹i Flandrian nãi trªn ®−îc x¸c nhËn qua hµng lo¹t c¸c yÕu tè sau ®©y:

- T×m thÊy c¸c gi¸ trÞ tuæi tuyÖt ®èi c¸ch ®©y 4000 – 7000 n¨m . C¸c gi¸ trÞ nµy ®−îc ph©n tÝch b»ng ph−¬ng ph¸p C14 cña c¸c tµn tÝch thùc vËt trong than bïn vµ trong c¸c t−íng ®Çm lÇy ven biÓn hiÖn bÞ ch«n vïi ë c¸c ®é s©u kh¸c nhau. V× vËy ®−êng bê cæ kh«ng ph¶i ch¹y qua c¸c vÞ trÝ nµy mµ n»m s©u h¬n vÒ phÝa lôc ®Þa. HiÖn t¹i ë vïng ®¸ v«i Ninh B×nh, C¸t Bµ cã ngÊn biÓn cao 4 – 4,5m chÝnh lµ b»ng chøng cña mùc biÓn cùc ®¹i biÓn tiÕn Holoxen gi÷a.

- Thµnh phÇn trÇm tÝch biÓn ®−îc biÓu thÞ bëi mét tÇng sÐt mµu x¸m xanh giµu clorit, hydromica vµ mét phÇn monmorilonit . TÇng sÐt x¸m xanh rÊt phæ biÕn ë ®ång b»ng B¾c Bé. BÒ dµy thay ®æi tõ 0,6 – 4,5m ph©n bè d¹ng ®¼ng th−íc dµy nhÊt ë trung t©m cña ®ång b»ng vµ máng dÇn vÒ ven r×a, v¾ng mÆt hoµn toµn kÓ tõ ranh giíi ®−êng bê cæ trë vµo trÇm tÝch bét sÐt loang læ tuæi Pleistoxen muén.

- C¸c vØa than bïn d¹ng ®¼ng th−íc ®Çm lÇy ven biÓn, d¹ng thÊu kÝnh thuéc t−íng l¹ch triÒu cæ hiÖn t¹i ph©n bè ë ®é cao 5- 10m ven r×a ®ång b»ng lµ nh©n chøng cña thÕ hÖ than bïn ®−îc thµnh t¹o kÕ tiÕp sau pha biÓn tiÕn cùc ®¹i, më ®Çu cña pha biÓn lïi Holoxen gi÷a – muén.

HiÖn nay tÇng sÐt x¸m xanh vòng vÞnh tuæi Holoxen gi÷a bÞ phñ kiÓu “da b¸o” bëi trÇm tÝch aluvi vµ aluvi – biÓn (kiÓu delta) trong giai ®o¹n biÓn lïi. Nh÷ng n¬i ®ã dÇn dÇn trë thµnh nh÷ng vïng tròng cã ®é cao tuyÖt ®èi b»ng hoÆc thËm chÝ thÊp h¬n mùc n−íc biÓn vµ th−êng xuyªn bÞ ngËp óng (vÝ dô vïng Nam §Þnh vµ Ninh B×nh)

Trong pha biÓn tiÕn Holoxen gi÷a ®· xuÊt hiÖnnhiÒu ¸m tiªu san h« vïng biÓn ven bê VÞnh B¾c Bé vµ ven c¸c ®¶o. HiÖn nay c¸c ¸m tiªu ®ã ®· bÞ ph¸ huû t¹o nªn c¸c thÒm san h« n»m ë ®é s©u 1 – 3m n−íc chøa nhiÒu cuéi, t¶ng vµ c¸t san h« trªn bÒ mÆt.

§−êng bê cæ Holoxen gi÷a ë ®ång b»ng Nam Bé §ång b»ng Nam Bé vµ ®ång b»ng B¾c Bé cã nh÷ng nÐt t−¬ng ®ång vÒ ®Æc ®iÓm vµ quy luËt ph©n bè c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch Holoxen:

- TrÇm tÝch sÐt x¸m xanh dµy tõ 1 – 2m ph©n bè trªn hÇu hÕt diÖn tÝch ®ång b»ng ë ®é cao tõ 2m trë xuèng. Tæ hîp kho¸ng vËt sÐt bao gåm hydromica – kaolinit – clorit vµ monmorilonit ®Æc tr−ng cho t−íng vòng vÞnh.

- TrÇm tÝch sÐt x¸m xanh cã bÒ dµy máng dÇn vÒ phÝa ®Þa h×nh cao nãi trªn vµ phñ trùc tiÕp trªn phøc hÖ trÇm tÝch bïn sÐt pha c¸t giµu mïn b· h÷u c¬ t−íng ®Çm lÇy ven biÓn tr−íc biÓn tiÕn cùc ®¹i. Ranh giíi cña trÇm tÝch sÐt x¸m xanh víi trÇm tÝch sÐt 2 cã thÓ t×m thÊy ë Méc Ho¸, §øc Hoµ (Long An), An Giang vµ loang læ tuæi QIII §ång Th¸p. §ã còng chÝnh lµ ®−êng bê cæ cña biÓn tiÕn Holoxen gi÷a.

- T¹i ®íi ®−êng bê cæ ph©n bè thµnh mét vµnh ®ai than bïn thuéc t−íng ®Çm lÇy ven biÓn vµ t−íng l¹ch triÒu kiÓu m¹ng nhÖn. KÕt qu¶ ph©n tÝch tuæi tuyÖt ®èi C14 trong than bïn b¾t ®Çu biÓn lïi cho c¸c gi¸ trÞ 4500 n¨m (t¹i Cao L·nh §ång Th¸p) vµ

3400 n¨m (Kiªn Giang).

- C¸c nói ®¸ v«i ë Hµ Tiªn cã 3 ngÊn n−íc biÓn rÊt ®iÓn h×nh: 4,5m; 3,5m vµ 2,5m. Nh− vËy mùc 4,5m lµ ngÊn biÓn cña biÓn tiÕn cùc ®¹i Holoxen trung cßn møc 3,5m vµ 2,5m lµ biÓn dõng t−¬ng ®èi cã thÓ sau biÓn tiÕn cùc ®¹i.

§−êng bê cæ Holoxen gi÷a ë ven biÓn MiÒn Trung TrÇm tÝch Holoxen sím- gi÷a ven biÓn miÒn Trung ph¸t triÓn kÕ thõa vµ phñ trªn bÒ mÆt 2. Cã thÓ ph©n biÖt 4 thµnh t¹o trÇm tÝch Holoxen sím- gi÷a tõ bê loang læ cña c¸c trÇm tÝch QIII biÓn vµo ®Õn ch©n d·y nói Tr−êng S¬n:

a) TrÇm tÝch c¸t tr¾ng, tr¾ng x¸m phít vµng thuéc t−íng ®ª c¸t ven bê ë ®ång b»ng ven biÓn miÒn Trung tõ NghÖ An ®Õn Phan ThiÕt trong giai ®o¹n Holoxen sím – gi÷a ®· h×nh thµnh mét lo¹t c¸c c¶nh quan trÇm tÝch rÊt ®Æc thï ®ã lµ tæ hîp céng sinh gi÷a c¸c ®ª c¸t ven bê vµ c¸c lagoon ë bªn trong ®ª c¸t. C¸c ®ª c¸t ®−îc ph¸t triÓn kÕ thõa c¸c 2) chóng phñ kÝn t«n cao thªm hoÆc chØnh phñ ®ª c¸t cña giai ®o¹n biÓn tiÕn tr−íc (®ª c¸t QIII bªn s−ên trong hoÆc s−ên phÝa ngoµi cña ®ª c¸t cæ mµu vµng nghÖ. Dã t¸c ®éng m¹nh mÏ cña sãng biÓn vµ do m«i tr−êng trÇm tÝch cña c¸c lagoon cã chÕ ®é khö thèng trÞ cña mét thêi kú khÝ hËu nãng Èm m−a nhiÒu, c¸t th¹ch anh cña c¸c ®ª c¸t vµ thÒm c¸t Holoxen gi÷a cã mµu tr¾ng ®Æc tr−ng. §Ønh c¸c ®ª c¸t thay ®æi tõ 6 – 10m thËm chÝ ë Phan ThiÕt cã n¬i lªn tíi 50m do n©ng kiÕn t¹o míi.

Nh×n chung khèi l−îng c¸c thµnh t¹o trong biÓn tiÕn Holoxen gi÷a ë ven biÓn MiÒn Trung rÊt lín. C¸t cã ®é chän läc vµ mµi trßn rÊt tèt. Hµm l−îng th¹ch anh chiÕm tõ 97 – 100%. NhiÒu n¬i c¸t tr¾ng ®ang ®−îc khai th¸c lµm thuû tinh víi chÊt l−îng tèt.

Ë Quúnh L−u (NghÖ An), bªn c¹nh c¸c ®ª c¸t th¹ch anh l¹i cã thªm c¸c ®ª c¸t sß ®iÖp (vá mollusca) cã ®é cao tõ 4 – 8m so víi mùc n−íc biÓn. Theo viÖn kh¶o cæ vá mollusca nµy cã tuæi 4500 n¨m; ë Bçu Trã (thÞ x· §ång Híi) ®ª c¸t ven biÓn lagoon cã tuæi 6000 n¨m. b.TrÇm tÝch bïn sÐt giµu vËt chÊt h÷u c¬ thuéc t−íng lagoon hÑp n−íc s©u. §©y lµ trÇm tÝch ®Æc tr−ng cho c¸c lagoon kÕ liÒn víi c¸c ®ª c¸t ch¹y däc bê vµ song song víi ®ª c¸t. C¸c lagoon kÕ thõa c¸c lagoon thÕ hÖ tr−íc Holoxen vµ bÞ lïi ho¸ theo c¸c thêi gian kh¸c nhau. Nh×n chung chóng kÕt thóc ho¹t ®éng víi t− c¸ch “mét lagoon” trong pha biÓn lïi Holoxen gi÷a – muén cïng víi viÖc h×nh thµnh c¸c ®ång b»ng phÝa trong lôc ®Þa. Lóc ®ã c¸c lagoon chØ cßn l¹i mét l¹ch tho¸t triÒu vµ cßn ho¹t ®éng cho ®Õn ngµy nay. Bªn c¹nh ®ã vÉn cã c¸c lagoon ®ang ho¹t ®éng nh− mét lagoon ®iÓn h×nh nh− ph¸ Tam Giang, VÞnh N−íc Ngät, ph¸ Qu¶ng Nam ..v.v.

BiÓn tiÕn Holoxen gi÷a ®−îc thÓ hiÖn trong c¸c trÇm tÝch lagoon lµ líp vá sß dµy tõ 0,3 – 1,0m n»m s©u 0,5m c¸ch mÆt ®¸y rÊt phæ biÕn ë hÇu hÕt c¸c lagoon cã tuæi tõ 6000 – 5000 n¨m.

c.TrÇm tÝch bét sÐt pha c¸t thuéc t−íng lagoon c¹n C¸c ®ång b»ng d¹ng b¸n nguyÖt ven biÓn ®−îc hoµn thiÖn vµo giai ®o¹n Holoxen gi÷a- muén. Trong giai ®o¹n biÓn tiÕn cùc ®¹i Holoxen gi÷a chóng lµ c¸c vÞnh n«ng ven bê ®−îc l¾ng ®äng bëi c¸c trÇm tÝch bét sÐt pha c¸t mµu x¸m xanh, x¸m n©u cã thÕ n¨ng oxy ho¸ yÕu vµ ®é pH dao ®éng tõ 7,2 – 7,5. Céng sinh víi c¸c lagoon c¹n bÞ lïi ho¸ lµ c¸c vØa than bïn ven r×a ®ång b»ng nh− VÜnh Thµnh (NghÖ An), §øc S¬n (Hµ TÜnh), Ba §ån (Qu¶ng B×nh), Phó Vang (HuÕ), Ngäc S¬n (Qu¶ng Nam), NghÜa Th¾ng (Qu¶ng Ng·i), s«ng Cçu (Phó Yªn)... C¸c vØa

than bïn nµy thuéc t−íng ®Çm lÇy ven biÓn cña pha biÓn tiÕn Holoxen trung.

d.TrÇm tÝch c¸t tr¾ng b·i triÒu ven biÓn cæ: Ph©n bè thµnh tõng d¶i ven ch©n phÝa ®ång d·y nói Tr−êng S¬n ë ®é cao tõ 5- 8m cã n¬i trªn 20m víi c¸c t−íng bét sÐt pha c¸t cña lagoon. Do ho¹t ®éng cña sãng vç ven bê cæ nªn c¸t th¹ch anh h¹t trung cã ®é chän läc tèt vµ mµi trßn tõ tèt ®Õn trung b×nh.

6) Chu kú thø 6 – Giai ®o¹n biÓn lïi sau biÓn tiÕn Flandrian vµ biÓn tiÕn hiÖn ®¹i Holoxen muén.

Sau biÓn tiÕn Flandrian lµ pha biÓn lïi. Trªn toµn l·nh thæ ViÖt nam hiÖn t¹i ®· diÔn ra sù biÕn ®éng nhanh chãng cña c¸c c¶nh quan trÇm tÝch dÉn ®Õn sù chuyÓn t−íng liªn tôc tõ biÓn sang lôc ®Þa ®ång thêi víi qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn ®−êng bê ra phi¸ biÓn. - Trªn ®ång b»ng B¾c Bé trÇm tÝch Holoxen gi÷a- muén l¾ng ®äng khi b¾t ®Çu biÓn rót ®Õn c¸ch ®©y 1000 n¨m lóc Nhµ Lý ®¾p ®ª s«ng Hång. NghÜa lµ 1000 n¨m nay phï sa s«ng Hång kh«ng ®−îc l¾ng ®äng trªn bÒ mÆt ®ång b»ng ®Ó t¨ng bÒ dµy t−íng bét c¸t- sÐt b·i båi vµ sÐt bét ch©u thæ l¾ng ®äng ngay trªn lßng s«ng vµ b·i båi ngoµi ®ª ngµy mét cao h¬n bÒ mÆt ®ång ruéng trong ®ª.

Thêi kú tõ 4000 n¨m ®Õn nay ®ång b»ng ch©u thæ lu«n lu«n ®−îc më réng vÒ phÝa biÓn theo tõng chu kú ng¾n, ®−îc ®¸nh dÊu b»ng c¸c giång c¸t næi cao ch¹y song song víi ®−êng cã ®é cao tõ 2- 3m so víi mùc n−íc biÓn. Chóng lµ “di chØ” cña c¸c cån c¸t cöa s«ng ®−îc båi tô më réng diÖn tÝch tõ phÝa biÓn vµo lôc ®Þa vµ lÊp gãc tõ lôc ®Þa ra biÓn t¹o ra l¹ch tho¸t triÒu bÐ dÇn sau ®ã còng bÞ lÊp c¹n nèt song cã ®Þa h×nh thÊp víi t−íng bïn sÐt ®Çm lÇy ven biÓn. - §ång b»ng Nam Bé còng tiÕn ho¸ theo c¬ chÕ nh− ®ång b»ng B¾c Bé song kh¸c ë chç lµ kh«ng cã hiÖn t−îng ®¾p ®ª lµm nh©n t¹o ho¸. C¸c thÕ hÖ giång c¸t tõ trong ra biÓn cã tuæi trÎ dÇn tõ 4000 n¨m ®Õn 3500 n¨m ë Cao L·nh - §ång Th¸p ®Õn 1000 ë ®íi ven biÓn hiÖn ®¹i. §iÒu hÕt søc lý thó lµ qu¸ tr×nh thµnh t¹o b¸n ®¶o Cµ Mau trong Holoxen gi÷a – muén x¶y ra theo mét c¬ chÕ ®éc ®¸o. VËt liÖu trÇm tÝch lµ cña s«ng Cöu Long mang tíi do c¸c dßng biÓn ven bê sau ®ã ®−îc båi tô do qóa tr×nh “l¾p ghÐp” c¸c cån c¸t biÓn §«ng vµ båi tô t¨ng tr−ëng theo c¬ chÕ ph©n dÞ ng−îc bëi sãng dån ®Èy vËt liÖu mÞn tõ ngoµi kh¬i vµo bê (vÞnh Th¸i Lan).

Trong pha biÓn tiÕn hiÖn ®¹i (tõ 1000 n¨m trë l¹i ®©y) víi tèc ®é 1 – 2mm/n¨m, trÇm tÝch §Ö tø ven biÓn liªn tôc bÞ biÕn ®éng theo 2 h−íng båi tô vµ xãi lë. Hçu hÕt bê biÓn ViÖt nam ®ang bÞ xãi lë trõ ch©u thæ S«ng Hång, S«ng Cöu Long vµ bê biÓn phÝa T©y b¸n ®¶o Cµ Mau th× l¹i ®ang ®−îc båi tô m¹nh. Cöa s«ng B¹ch §»ng vµ cöa Soµi R¹p ®ang ph¸t triÓn kiÓu estuary do ch©u thæ thiÕu hôt trÇm tÝch bÞ ph¸ huû bëi mùc n−íc biÓn d©ng cao.

Ch−¬ng VII

§Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh thÒm lôc ®Þa viÖt nam

7.1. Ph©n chia c¸c thÓ ®Þa chÊt trªn b¶n ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ tÝnh chÊt c¬ lý cña ®Êt ®¸

7.1.1. Ph©n chia c¸c thÓ ®Þa chÊt trªn b¶n ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh

C¸c thµnh t¹o Plioxen - §Ö tø tham gia vµo cÊu tróc ®Þa chÊt vïng nghiªn cøu bao gåm:

- C¸c trÇm tÝch bë rêi tuæi §Ö tø víi nhiÒu nguån gèc kh¸c nhau nh− biÓn- ®Çm lÇy, s«ng, s«ng- biÓn, biÓn;

2, mQI-II

2, mQIII

- C¸c ®¸ trÇm tÝch vµ macma phun trµo tuæi Plioxen vµ tr−íc Plioxen.

Khi thµnh lËp s¬ ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh vïng tõ ®é s©u 0- 200m n−íc cña thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam, ®Êt ®¸ ®−îc ph©n thµnh c¸c thÓ ®Þa chÊt cã cïng tuæi vµ nguån gèc thµnh t¹o, ®ã lµ phøc hÖ ®Þa tÇng- nguån gèc. Víi môc ®Ých nghiªn cøu ®Þa chÊt c«ng tr×nh, khi ph©n chia c¸c phøc hÖ nµy, tuú theo møc ®é nghiªn cøu, nh÷ng ph©n vÞ ®Þa tÇng trªn b¶n ®å ®Þa chÊt cã cïng nguån gèc vµ ®iÒu kiÖn thµnh t¹o, cã thµnh phÇn vËt chÊt vµ ®Æc tÝnh ®Þa chÊt c«ng tr×nh gÇn gièng nhau, cã tuæi ®Þa chÊt liÒn kÒ víi nhau ®−îc ghÐp thµnh mét phøc hÖ ®Þa tÇng nguån gèc. T−¬ng tù nh− vËy, nh÷ng ph©n vÞ cã cïng tuæi ®Þa chÊt vµ cã cïng nguån gèc thµnh t¹o gÇn víi nhau còng ®−îc ghÐp thµnh mét phøc hÖ. Víi nguyªn t¾c nh− vËy, trong c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø vïng thÒm lôc ®Þa ViÖt nam ph©n chia ra ®−îc 10 phøc hÖ ®Þa tÇng nguån gèc. 1, mQI, trÇm tÝch §ã lµ c¸c phøc hÖ (a,am)QIV, mbQIV, mQIV, mrQIV, (am,bm)QIII N2 vµ phun trµo ba dan βN2-Q. Ngoµi ra, trong vïng thÒm lôc ®Þa cã nhiÒu ®¶o, ë ®ã cã mÆt c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt tr−íc Plioxen, chóng kh«ng lµ ®èi t−îng nghiªn cøu trong ®Ò tµi nµy, song ®Ó phôc vô môc ®Ých x©y dùng c«ng tr×nh ë h¶i ®¶o, c¸c thµnh t¹o ®ã d−îc gép thµnh mét phøc hÖ chung lµ phøc hÖ thµnh t¹o ®Þa chÊt tr−íc Plioxen vµ thÓ hiÖn trªn s¬ ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh. C¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt thuéc c¸c phøc hÖ mQI vµ N2 hÇu nh− kh«ng lé ra trªn bÒ mÆt ®¸y biÓn, chóng bÞ c¸c trÇm tÝch trÎ h¬n phñ kÝn.

§Ó lµm t¨ng møc ®é th«ng tin ®Þa chÊt c«ng tr×nh vÒ c¸c thÓ ®Þa chÊt d−îc ph©n chia, trong c¸c chó gi¶i cña s¬ ®å c¸c phøc hÖ ®Þa tÇng nguån gèc ®èi s¸nh víi hÖ thèng ph©n lo¹i ®Êt ®¸ trong ®Þa chÊt c«ng tr×nh. Theo hÖ thèng nµy, tÊt c¶ ®Êt ®¸ tuú theo ®Æc ®iÓm liªn kÕt kiÕn tróc cña chóng ®−îc ph©n chia thµnh líp cã liªn kÕt cøng vµ líp kh«ng cã liªn kÕt cøng. Trong mçi líp dùa vµo nguån gèc vµ ®iÒu kiÖn thµnh t¹o chia ra c¸c nhãm vµ phô nhãm.

C¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø vïng thÒm lôc ®Þa cã nhiÒu phøc hÖ ®Þa tÇng- nguån gèc cã thµnh phÇn ®Êt ®¸ thuéc nhãm trÇm tÝch cña líp kh«ng cã liªn kÕt cøng, chñ yÕu lµ lo¹i sÐt thuéc phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh, nh−ng cã xen c¸c líp c¸t thuéc phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi. §èi víi c¸c phøc hÖ cã khèi l−îng ®Êt mÒm rêi (trÇm tÝch c¸t) ph©n bè tËp trung th× nh÷ng ph¹m vi ph©n bè lo¹i trÇm tÝch rêi nµy ®−îc khoanh trªn s¬ ®å, biÓu thÞ ký hiÖu th¹ch häc vµ t« mµu theo mµu cña phøc hÖ ®Þa tÇng - nguån gèc bao chøa chóng.

§Êt ®¸ trong phøc hÖ ®−îc m« t¶ tíi lo¹i th¹ch häc, trong nh÷ng tr−êng hîp cho phÐp tíi d¹ng vµ c¸c d¹ng kh¸c dùa vµo thµnh phÇn vµ tr¹ng th¸i cña chóng. S¬ ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh thÒm lôc ®Þa ViÖt nam tØ lÖ 1:1.000.000 ®−îc thu gän ®Ó minh ho¹ trong b¸o c¸o trªn h×nh 7.1. Sù ph©n chia c¸c phøc hÖ ®ã ®−îc tr×nh bµy trong b¶ng 7.1.

Líp

Nhãm

Phô nhãm

M« t¶ ®Êt ®¸

Phøc hÖ ®Þa tÇng nguån gèc

mbQIV

SÐt, sÐt pha, c¸t pha, bïn sÐt vµ bïn sÐt pha SÐt, sÐt pha, c¸t pha, c¸t.

SÐt, sÐt pha, c¸t pha vµ c¸t.

SÐt, sÐt pha, c¸t pha.

TrÇm tÝch

TrÇm tÝch mÒm dÝnh, trÇm tÝch mÒm rêi

SÐt, sÐt pha, c¸t pha, c¸t.

(a,am)QIV mQIV (am,bm)QIII mQIII

Kh«ng cã liªn kÕt cøng

1 mQII-III

mQI

SÐt,SÐt pha,c¸t pha, c¸t cã chç lÉn m¶nh vôn vá sß, c¸t th« lÉn cuéi sái.

San h«

rQIV

TrÇm tÝch sinh ho¸

TrÇm tÝch

TrÇm tÝch vôn kÕt xi m¨ng ho¸

Cã liªn kÕt cøng

C¸t s¹n cuéi kÕt, bét kÕt, sÐt kÕt g¾n kÕt yÒu. C¸t kÕt, bét kÕt, sÐt kÕt.

Tr−íc N2

Macma

Bazan

Phun trµo

βN2-Q

B¶ng 7.1 - Ph©n chia c¸c thÓ ®Þa chÊt trªn b¶n ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh

7.1.2. TÝnh chÊt c¬ lý cña c¸c lo¹i ®Êt ®¸

§Æc tÝnh ®Þa chÊt c«ng tr×nh cña c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø ®−îc nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ trªn c¬ së kÕt qu¶ thu thËp vµ chØnh lý sè liÖu thÝ nghiÖm cña hµng v¹n mÉu ®Êt ®¸ thuéc c¸c phøc hÖ ®Þa tÇng- nguån gèc kh¸c nhau ë vïng thÒm lôc ®Þa vµ ven biÓn B¾c Bé, Trung Bé vµ Nam Bé, ®Æc biÖt lµ c¸c lo¹t mÉu thu thËp tõ kÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh ®Ó x©y dùng vµ l¾p ®Æt c¸c lo¹i giµn khoan biÓn, c¸c d−êng èng dÉn dÇu, truyÒn c¸p quang, tr¹m nÐn khÝ... trªn thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam do Vietsovpetro vµ c¸c TËp ®oµn DÇu khÝ n−íc ngoµi thùc hiÖn.

TÝnh chÊt c¬ lý cña ®Êt ®¸ trong mçi phøc hÖ ®Þa tÇng- nguån gèc ®−îc chØnh lý thèng kª vµ ®¸nh gi¸ theo tõng lo¹i th¹ch häc, theo tõng d¹ng kh¸c nhau vµ ®−îc tr×nh bµy theo trËt tù hÖ thèng ph©n lo¹i ®Êt ®¸ theo líp, nhãm vµ phô nhãm.

§Êt ®¸ thuéc cïng mét phøc hÖ ®Þa tÇng - nguån gèc nh−ng ë nh÷ng vïng kh¸c nhau cña thÒm lôc ®Þa cã c¸c ®Æc tÝnh ®Þa chÊt c«ng tr×nh kh¸c nhau. §Ó lµm râ sù kh¸c nhau vµ thuËn tiÖn cho sö dông, tÝnh chÊt c¬ lý cña ®Êt ®¸ cßn ®−îc thèng kª theo tõng vïng biÓn.

a- Phøc hÖ biÓn- ®Çm lÇy Holoxen (mbQIV) Phøc hÖ trÇm tÝch nµy cã diÖn ph©n bè kh«ng réng , lµ nh÷ng thµnh t¹o trÎ nªn th−êng ph©n bè thµnh nh÷ng d¶i hÑp n»m ë phÇn biÓn n«ng kÒ s¸t víi lôc ®Þa.

D¶i thø nhÊt: KÐo dµi tõ biÓn Mãng C¸i tíi biÓn H¶i Phßng vµ Th¸i B×nh; D¶i thø hai: DiÖn lé kh«ng lín, n»m gÇn nh− song song víi bê biÓn Thanh Ho¸- Vinh; D¶i thø ba: Lé thµnh nh÷ng diÖn tÝch nhá kh«ng liªn tôc, ph©n bè r¶i r¸c tõ biÓn s¸t §Ìo C¶ tíi biÓn Nha Trang - Cam Ranh;

D¶i thø t−: N»m s¸t bê biÓn khu vùc Cµ Mau. Ngoµi ra, cßn gÆp mét sè diÖn lé nhá ë phÝa b¾c vµ nam ®¶o B¹ch Long VÜ, c¸ch ®¶o 50- 80 km; biÓn phÝa T©y thµnh phè Vòng Tµu; nam C«n §¶o, c¸ch C«n §¶o 170 -180 km.

Trong phøc hÖ trÇm tÝch nµy th−êng gÆp phô nhãm ®Êt mÒm dÝnh, gåm c¸c lo¹i ®Êt yÕu, phæ biÕn lµ bïn sÐt , bïn sÐt pha vµ c¸t pha tr¹ng th¸i dÎo.

- Bïn sÐt th−êng cã chøa h÷u c¬ , mµu x¸m ®en , xanh lôc ; - Bïn sÐt pha mµu x¸m vµng, x¸m ®en, ®«i chç cã chøa h÷u c¬ ; - C¸t pha mµu x¸m ®en, trong ®Êt ®«i chç cã thÓ xen kÑp c¸c thÊu kÝnh máng c¸t mÞn. TÝnh chÊt c¬ lý cña ®Êt nh− sau :

Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng

Nhãm trÇm tÝch

Phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh ChØ tiªu c¬ lý ®Æc tr−ng cña c¸c lo¹i ®Êt thuéc phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.2.

Lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt

§¬n vÞ

Sè t.t

Tªn c¸c chØ tiªu

Bïn sÐt

SÐt ch¶y

Thµnh phÇn h¹t

0.25-0.1 0.1-0.05 0.05-0.01 0.01-0.005 <0.005

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

C¸t pha dÎo 28 1.87 1.46 2.65 0.815 45 91 30 25 5 0.60 15-00'

§é kG/cm2

§é Èm tù nhiªn W 2 3 Khèi l−îng thÓ tÝch γ 4 Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc 5 Khèi l−îng riªng ∆ HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 9 Giíi h¹n ch¶y Wch 10 Giíi h¹n dÎo Wd 11 ChØ sè dÎo Ip 12 §é sÖt Is 13 Gãc ma s¸t trong ϕ Lùc dÝnh kÕt C 14

4 13 24 13 45 57 1.66 1.06 2.66 1.509 60 100 47 25 22 1.45 2-27' 0.07

0.14

SÐt dÎo mÒm 35 1.91 1.41 2.72 0.929 48 100 43 24 19 0.58 0.24

sÐt pha dÎo mÒm 33 1.90 1.43 2.68 0.874 47 100 39 24 15 0.60 0.25

Bïn sÐt pha 12 23 28 9 28 47 1.75 1.19 2.65 1.226 55 100 40 25 15 1.47 7-36' 0.09

47 1.71 1.16 2.65 1.284 56 97 44 25 19 1.15 0.12

B¶ng 7.2 - C¸c chØ tiªu c¬ lý c¸c lo¹i ®Êt mÒm dÝnh thuéc phøc hÖ mbQIV

cm2/kG

0.601 0.360 0.214 0.125 0.071

0.108

0.027

0.036

0.029

0.073

15 HÖ sè nÐn lón a0-0.25 a0.25-0.5 a0.5-1.0 a1-2 a2-4

- §Êt bïn sÐt :

Bïn sÐt ph©n bè phæ biÕn ë hai vïng biÓn B¾c Bé vµ Nam Bé, ë vïng biÓn Trung Bé Ýt hoÆc kh«ng gÆp.

ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ë c¸c vïng biÓn kh¸c nhau nh− b¶ng 7.2a.

Vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é kG/cm2 cm2/kG

B¾c Bé 54 1.66 1.07 2.67 1.495 60 96 43 25 18 1.61

Nam Bé 59 1.66 1.04 2.66 1.557 61 100 50 25 25 1.40 2-27' 0.08 0.601 0.360 0.214 0.125 0.071

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3 4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ 13 Lùc dÝnh kÕt C 14 HÖ sè nÐn lón a0-0.25 a0.25-0.5 a0.5-1.0 a1-2 a2-4

B¶ng 7.2a - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt bïn sÐt (mbQIV) c¸c vïng biÓn kh¸c nhau

§Êt cã ®é Èm kh«ng cao, hÖ sè rçng nhá, ®é bÒn cao, møc ®é biÕn d¹ng trung b×nh. Tuy lµ trÇm tÝch hiÖn ®¹i, song cã thÓ ®· ®−îc cè kÕt tèt, nªn chØ tiªu c¬ häc n©ng cao h¬n. §Êt ë khu vùc biÓn miÒn Trung cã c−êng ®é cao h¬n.

- §Êt bïn sÐt pha : Lo¹i ®Êt nµy t−¬ng ®èi phæ biÕn, gÆp ë c¸c vïng biÓn B¾c, Trung vµ Nam Bé. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ë c¸c vïng biÓn kh¸c nhau ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.2b.

Vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

B¾c Bé

Trung Bé

Nam Bé

% g/cm3

1 §é Èm tù nhiªn W 2

47 1.78

50 1.71

41 1.80

Khèi l−îng thÓ tÝch γ

B¶ng 7.2b - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt bïn sÐt pha (mbQIV) c¸c vïng biÓn kh¸c nhau

g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é kG/cm2 cm2/kG

1.21 2.65 1.200 54 100 42 27 15 1.53 7-00' 0.07 0.102

1.14 2.62 1.320 56 99 42 27 15 1.53 6-12' 0.07 0.121

1.27 2.70 1.118 53 99 36 24 12 1.40 7-36' 0.12 0.105

3 4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ 13 Lùc dÝnh kÕt C 14 HÖ sè nÐn lón a1-2

ë c¸c vïng kh¸c nhau lo¹i ®Êt nµy ®Òu lµ ®Êt yÕu, cã ®é rçng lín (®Òu lín h¬n 1), chØ tiªu c¬ häc thÊp, sù kh¸c biÖt kh«ng ®¸ng kÓ. Nh×n chung ®Êt rÊt yÕu c−êng ®é thÊp, tÝnh biÕn d¹ng lín.

- §Êt c¸t pha,tr¹ng th¸i dÎo :

Lo¹i ®Êt nµy míi chØ gÆp ë vïng biÓn B¾c vµ Nam Bé. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ë c¸c vïng biÓn kh¸c nhau ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.2c .

vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

B¾cBé

Trung Bé

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é kG/cm2 cm2/kG

26 1.86 1.48 2.66 0.802 44 86 28 22 6 0.67 0.15 0.027

30 1.87 1.44 2.63 0.826 45 96 30 25 5 0.60 15-00' 0.14 0.027

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3 4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ 13 Lùc dÝnh kÕt C 14 HÖ sè nÐn lón a1-2

B¶ng 7.2c - ChØ tiªu c¬ lý cña lo¹i ®Êt c¸t pha tr¹ng th¸i dÎo (mbQIV) c¸c vïng biÓn kh¸c nhau

§Êt cã kÕt cÊu t−¬ng ®èi chÆt, c¸c chØ tiªu c¬ häc kh«ng thÊp, ®iÒu Êy chøng tá ®Êt ®· ®−îc cè kÕt t−¬ng ®èi tèt.

- §Êt sÐt, dÎo mÒm: Lo¹i ®Êt nµy ph©n bè chñ yÕu ë vïng biÓn B¾c vµ Trung Bé. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ë c¸c vïng kh¸c nhau ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.2d.

B¶ng 7.2d - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt sÐt dÎo mÒm (mbQIV) c¸c vïng biÓn kh¸c nhau

Vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

Sè t.t

§¬n vÞ

B¾cBé

Trung Bé

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

32 1.89 1.41 2.71 0.922 48 94 40 22 18 0.59 14-00'

37 1.93 1.41 2.73 0.936 48 100 45 25 20 0.67 13-24'

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3 4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ

0.17

0.31

0.044

0.028

13 Lùc dÝnh kÕt C 14 HÖ sè nÐn lón a1-2

§é kG/cm 2 cm2/k G

§Êt cã ®é Èm kh«ng cao,hÖ sè rçng nhá, ®Êt cã ®é bÒn cao, møc ®é biÕn d¹ng trung b×nh. Tuy lµ trÇm tÝch hiÖn ®¹i, song cã thÓ ®Êt ®· ®−îc cè kÕt tèt, nªn c¸c chØ tiªu c¬ häc cao. §Êt ë khu vùc miÒn Trung cã c−êng ®é cao h¬n.

- §Êt sÐt pha, dÎo mÒm : Lo¹i ®Êt nµy míi chØ gÆp ë vïng biÓn B¾c Bé vµ Trung Bé. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.1e.

Vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

B¾c Bé

Trung Bé

g/cm3

§é

kG/cm2

cm2/kG

31 1.92 1.45 2.71 0.880 46 95 35 22 13 0.69 15-30' 0.22 0.026

36 1.85 1.36 2.68 0.971 49 99 41 27 14 0.64 14-24' 0.26 0.032

1 §é Èm tù nhiªn W 2 Khèi l−îng thÓ tÝch γ 3 Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc 4 Khèi l−îng riªng ∆ 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ 13 Lùc dÝnh kÕt C 14 HÖ sè nÐn lón a1-2

B¶ng 7.2e - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt sÐt pha dÎo mÒm (mbQIV) c¸c vïng biÓn kh¸c nhau

ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ë hai vïng t−¬ng tù gièng nhau. §Êt cã c¸c chØ tiªu c¬ häc t−¬ng ®èi cao.

b. Phøc hÖ hçn hîp s«ng- s«ng biÓn Holoxen (a,am)QIV Phøc hÖ trÇm tÝch nµy cã ph¹m vi ph©n bè réng, diÖn lé th−êng cã d¹ng d¶i kÐo dµi n»m s¸t

víi lôc ®Þa hoÆc n»m ngoµi c¸c trÇm tÝch trÎ mbQIV.

ë vïng biÓn phÝa b¾c phøc hÖ lé ra thµnh d¶i hÑp ë khu vùc biÓn Mãng C¸i; mét d¶i kh¸c kÐo dµi liªn tôc tõ biÓn §å S¬n tíi Thanh Ho¸, Hµ TÜnh vµ nh÷ng diÖn lé cã kÝch th−íc kh¸c nhau ph©n bè r¶i r¸c trong ph¹m vi biÓn chÞu ¶nh h−ëng cña hÖ thèng s«ng Hång, s«ng Th¸i B×nh vµ mét sè s«ng kh¸c.

ë vïng biÓn miÒn Trung trÇm tÝch chØ lé thµnh diÖn hÑp hÇu nh− liªn tôc, kÐo dµi tõ biÓn Hµ TÜnh tíi biÓn Qui Nh¬n.

ë vïng biÓn tõ Phan ThiÕt trë vµo phøc hÖ lé thµnh d¶i liªn tôc, kÐo dµi tõ biÓn Phan ThiÕt tíi vïng biÓn Cµ Mau. Do ¶nh h−íng cña hÖ thèng s«ng Cöu Long mµ ë phÇn biÓn phÝa nam phøc hÖ trÇm tÝch cã diÖn ph©n bè réng, bÒ réng ph©n bè cã thÓ ®¹t trªn 50 km (theo h−íng vu«ng gãc víi bê biÓn).

Trong phøc hÖ trÇm tÝch nµy th−êng gÆp c¸c lo¹i ®Êt thuéc phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi vµ mÒm dÝnh sau:

- C¸t mÞn, c¸t bôi mµu x¸m vµng, x¸m xanh, x¸m n©u, bÒ dµy ®¹t tíi 10m. - SÐt mµu n©u, n©u vµng, ®«i khi cã mµu loang læ vµ cã chøa Ýt kÕt vãn Laterit, tr¹ng th¸i dÎo mÒm. BÒ dµy kh«ng lín, cã thÓ vµi m .

- SÐt mµu n©u, n©u vµng, dÎo cøng, Ýt phæ biÕn ; - SÐt pha mµu n©u, x¸m vµng, x¸m ghi, tr¹ng th¸i dÎo mÒm. Lo¹i ®Êt nµy cã thÓ kh¸ phæ biÕn, bÒ dµy thay ®æi tõ mét vµi mÐt tíi 10m.

- SÐt pha mµu x¸m n©u, x¸m, ®«i chç cã chøa Ýt h÷u c¬, tr¹ng th¸i dÎo ch¶y. - C¸t pha mµu x¸m, x¸m n©u, chøa Ýt vá sß, tr¹ng th¸i dÎo. TÝnh chÊt c¬ lý cña c¸c lo¹i ®Êt thuéc c¸c phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh vµ mÒm rêi nh− sau : Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng

Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh

Lo¹i vµ d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

C¸t pha, dÎo

SÐt, dÎo mÒm

SÐt, dÎo cøng

S.pha, dÎo ch¶y

S.pha, dÎo mÌm

Thµnh phÇn h¹t

1 8

1 2 24

3 57 24

1 5 12

0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05

B¶ng 7.3 - ChØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i ®Êt mÒm dÝnh phøc hÖ trÇm tÝch (a,amQIV)

0.05-0.01 0.01-0.005 <0.005

g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é

32 10 32 36 1.94 1.42 2.68 0.887 47 100 39 23 16 0.81 15-42'

33 1.89 1.42 2.69 0.894 47 99 38 26 12 0.58 12-00''

kG/cm2

cm2/kG

2 §é Èm tù nhiªn W 3 4 5 6 HÖ sè rçng e0 7 §é lç rçng n 8 §é b·o hoµ G 9 Giíi h¹n ch¶y Wch 10 Giíi h¹n dÎo Wd 11 ChØ sè dÎo Ip 12 §é sÖt Is 13 Gãc ma s¸t trong ϕ 14 Lùc dÝnh kÕt C 15 HÖ sè nÐn lón

33 16 33 35 1.83 1.36 2.70 0.985 50 96 43 23 20 0.60 11-30' 0.22 0.137 0.096 0.052 0.042

19 15 57 34 1.84 1.37 2.70 0.971 49 95 47 26 21 0.38 9-05' 0.39 0.090 0.077 0.040 0.040

0.11 0.114 0.077 0.059 0.035

9 4 8 28 1.84 1.44 2.68 0.861 46 87 31 25 6 0.50 14-35' 0.18 0.020 0.018 0.018

0.26 0.026

a0-0.5 a0.5-1.0 a1-2 a2-4

- §Êt sÐt, dÎo mÒm:

Lo¹i ®Êt nµy cã ph¹m vi ph©n bè réng, gÆp ë c¶ 3 vïng biÓn kh¸c nhau. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.3a.

vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

B¾c Bé

Trung Bé

Nam Bé

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

§é Èm tù nhiªn W Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆ HÖ sè rçng e0 §é lç rçng n §é b·o hoµ G Giíi h¹n ch¶y Wch Giíi h¹n dÎo Wd

§é kG/cm2 cm2/kG

32 1.87 1.42 2.71 0.908 48 96 42 22 20 0.50 12-36' 0.25 0.046

36 1.85 1.36 2.71 0.993 50 98 42 22 20 0.70 13-00' 0.21 0.044

38 1.77 1.28 2.67 1.086 48 93 44 26 18 0.67 11-30' 0.21 0.065

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ Lùc dÝnh kÕt C 13 14 HÖ sè nÐn lón a1-2

B¶ng 7.3a - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt sÐt dÎo mÒm ((a,am)QIV) c¸c vïng biÓn kh¸c nhau

§Êt t−¬ng ®èi ®ång nhÊt, ë c¶ c¸c vïng kh¸c nhau, tÝnh chÊt cña ®Êt biÕn ®æi kh«ng nhiÒu. ë vïng biÓn phÝa Nam ®Êt cã thÓ yÕu h¬n mét chót, ®é rçng cña ®Êt cã thÓ lín h¬n, hÖ sè nÐn lón lín h¬n.

- §Êt sÐt, dÎo cøng :

Lo¹i ®Êt nµy míi chØ gÆp ë vïng biÓn Trung Bé vµ Nam Bé. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ë c¸c vïng kh¸c nhau ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.3b.

Vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

Trung Bé

Nam Bé

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

§é kG/cm2 cm2/kG

31 1.87 1.43 2.72 0.902 47 93 42 24 18 0.39 11-00' 0.38 0.022

37 1.81 1.32 2.66 1.015 51 97 52 27 25 0.40 9-05' 0.41 0.059

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ 13 Lùc dÝnh kÕt C 14 HÖ sè nÐn lón a1-2

B¶ng 7.3b - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt sÐt dÎo cøng ((a,am)QIV) c¸c vïng biÓn kh¸c nhau

. Còng gièng nh− lo¹i sÐt dÎo mÒm, ®Êt dÎo cøng vïng biÓn Nam Bé cã hÖ sè rçng, hÖ sè nÐn lón lín h¬n, møc ®é nÐn chÆt cña ®Êt thÊp h¬n vïng Trung Bé

- C¸t pha, tr¹ng th¸i dÎo : Lo¹i ®Êt nµy còng gÆp ë c¶ ba vïng biÓn B¾c, Trung vµ Nam Bé. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt

Vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

B¾c Bé

Trung Bé

Nam Bé

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

29 1.92 1.49 2.68 0.798 45 97 31 25

25 1.84 1.47 2.68 0.821 45 82 29 25

26 1.84 1.46 2.67 0.828 46 84 29 23

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3 4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd

ë c¸c vïng kh¸c nhau ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.3c. B¶ng 7.3c - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt c¸t pha tr¹ng th¸i dÎo ((a,am)QIV) c¸c vïng biÓn kh¸c nhau

§é kG/cm2 cm2/kG

6 0.50 16-00' 0.20 0.029

6 0.67 14-35' 0.20 0.032

4 0.20 14-00' 0.18 0.018

10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ Lùc dÝnh kÕt C 13 14 HÖ sè nÐn lón a1-2

Nh×n chung, ë ba vïng kh¸c nhau, c¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt kh¸c nhau kh«ng nhiÒu. §Êt cã c¸c chØ tiªu c¬ häc t−¬ng ®èi tèt.

- SÐt pha, dÎo mÒm: Lo¹i ®Êt nµy chØ míi b¾t gÆp ë c¸c vïng biÓn B¾c vµ Trung Bé. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ë c¸c vïng kh¸c nhau kh«ng nhiÒu. Tuy nhiªn, ë khu vùc biÓn Trung Bé ®Êt cã tèt h¬n mét chót. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ë c¸c vïng kh¸c nhau ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.3d.

Vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é kG/cm2 cm2/kG

B¾c Bé 31 1.88 1.44 2.68 0.861 47 96 35 24 11 0.64 10-35' 0.24 0.034

Trung Bé 34 1.89 1.41 2.69 0.908 48 100 40 27 13 0.54 14-45' 0.27 0.022

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3 4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ Lùc dÝnh kÕt C 13 14 HÖ sè nÐn lón a1-2

B¶ng 7.3d - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt sÐt pha dÎo mÒm ((a,am)QIV) c¸c vïng biÓn kh¸c nhau

Phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi - C¸t h¹t nhá : Trong phô nhãm trÇm tÝch nµy míi chØ gÆp lo¹i c¸t nhá, cã thÓ b¾t gÆp c¸t bôi, chóng ph©n bè chñ yÕu ë vïng biÓn B¾c Bé. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.4

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Gi¸ trÞ

Sè t.t

Thµnh phÇn h¹t

2 60 24 14

0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05 0.05-0.01 0.01-0.005

100

B¶ng 7.4 - ChØ tiªu c¬ lý cña C¸t h¹t nhá((a,am)QIV) (Dïng tham kh¶o)

<0.005

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

2 §é Èm tù nhiªn W 3 4 5 6 HÖ sè rçng e0 7 §é lç rçng n 8 §é b·o hoµ G 9 Giíi h¹n ch¶y Wch 10 Giíi h¹n dÎo Wd 11 ChØ sè dÎo Ip 12 §é sÖt Is 13 Gãc ma s¸t trong ϕ 14 Lùc dÝnh kÕt C 15

§é kG/cm2 cm2/kG

29 1.88 1.46 2.66 0.823 45 93 24-13' 0.22 0.048 0.042 0.030 0.027

HÖ sè nÐn lón a0-0.5 a0.5-1.0 a1-2 a2-4

c. Phøc hÖ biÓn Holoxen (mQIV) Phøc hÖ trÇm tÝch nµy cã diÖn ph©n bè kh¸ réng r·i, lé thµnh d¶i kÐo dµi tõ vïng biÓn Mãng C¸i tíi vïng biÓn mòi Cµ Mau. TÝnh chÊt c¬ lý cña phøc hÖ ®−îc nghiªn cøu cã hÖ thèng vµ ®Çy ®ñ nhÊt ë khu vùc c¸c má dÇu B¹ch Hæ vµ Rång. BÒ dµy phøc hÖ trÇm tÝch mQIV cã thÓ ®¹t xÊp xØ 20 m.

Phøc hÖ gåm nh÷ng lo¹i th¹ch häc vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt nh− sau: - SÐt nöa cøng: §Êt cã mµu n©u vµng, kÕt cÊu chÆt, cã thÓ gÆp ë khu vùc biÓn phÝa nam (Thuéc bÓ Cöu Long ).

- SÐt pha mµu n©u, x¸m s¸ng sÆc xì, dÎo cøng: Ph©n bè d−íi d¹ng líp hoÆc thÊu kÝnh, ®¸y líp ë ®é s©u tíi 6m, bÒ dµy ®¹t 3-4 m.

- C¸t pha mµu x¸m, tr¹ng th¸i dÎo: Cã thÓ gÆp ë ®é s©u tíi 7.5 m kÓ tõ bÒ mÆt ®¸y biÓn , ph©n bè d−íi d¹ng líp hoÆc thÊu kÝnh , bÒ dµy thay ®æi tõ 1 ®Õn 3 m.

- C¸t pha mµu x¸m tr¹ng th¸i ch¶y: Cã thÓ ph©n bè d−íi d¹ng líp hoÆc thÊu kÝnh, gÆp ë ®é s©u 2.5 ®Õn 3.0 m trë xuèng, bÒ dµy ®¹t tíi 5 m .

- Bïn sÐt mµu x¸m: Lo¹i ®Êt nµy Ýt gÆp, cã d¹ng líp máng hoÆc thÊu kÝnh. ChiÒu s©u ph©n bè vµ bÒ dµy gièng hai lo¹i ®Êt trªn.

- SÐt pha mµu x¸m tr¹ng th¸i dÎo ch¶y : Th−êng ph©n bè ë ®é s©u gÇn nh− d−íi cïng cña mÆt c¾t c¸c thµnh t¹o Holoxen, ë ®é s©u 19-20m trë xuèng . BÒ dµy cña líp nµy chõng 3-4 m.

- SÐt mµu x¸m ,dÎo cøng : Ph©n bè ë ®é s©u 17 m trë xuèng ,d¹ng líp hoÆc thÊu kÝnh , bÒ dµy líp thay ®æi tõ 3-4 m.

101

- SÐt pha mµu xam, x¸m n©u, dÎo mÒm : Ph©n bè ë ®é s©u 14 m trë xuèng, bÒ dµy líp chõng 5 m.

- SÐt pha mµu x¸m, lÉn nhiÒu vá sß, dÎo cøng : ë má B¹ch Hæ, líp nµy hÇu nh− n»m ë vÞ trÝ cuèi cïng cña mÆt c¾t c¸c thµnh t¹o Holoxen. Trong ®Êt cã chøa 20% m¶nh vôn vá sß. ChiÒu s©u gÆp tõ 13- 21 m trë xuèng , bÒ dµy ®¹t tíi 6- 6.5 m .

- C¸t h¹t nhá,mµu x¸m , ®é chÆt trung b×nh ®Õn xèp : Ph©n bè d−íi d¹ng líp hoÆc thÊu kÝnh , ®é s©u ®¸y líp cã thÓ ®¹t tíi 16 m kÓ tõ bÒ mÆt ®¸y biÓn , bÒ dµy thay ®æi tõ 0.5-1.0 ®Õn 8.5 m

C¸c chØ tiªu tÝnh chÊt c¬ lý cña c¸c lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt nh− sau: Líp kh«ng liªn kÕt cøng

Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè T.T

Lo¹i vµ d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt C¸t pha, dÎo

C¸t pha, ch¶y

SÐt, ch¶y

SÐt, nöa cøng

S.pha nöa cøng

Thµnh phÇn h¹t 10-5 5-2 2-1 1-0.5 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05 0.05-0.01 0.01-0.005 <0.005

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

§é kG/cm2 cm2/kG

8 61 16 6 3 6 21 2.06 1.70 2.69 0.580 37 97 22 16 6 0.83 37-00' 0.11 0.015 0.013 0.010 0.008

1 1 2 21 22 16 6 30 22 1.02 1.65 2.69 0.633 39 94 33 19 14 0.21 15-40' 0.50 0.060 0.040 0.040 0.020

23 2.00 1.63 2.70 0.661 40 94 22 16 6 1.17 30-00' 0.16

51 1.72 1.14 2.69 1.360 58 100 43 25 18 1.44 7-00' 0.11 0.083

B¶ng 7.5 - ChØ tiªu c¬ lý lo¹i ®Êt mÒm dÝnh phøc hÖ trÇm tÝch (mQIV)

3 3 1 1 1 7 16 21 9 45 25 1.99 1.59 2.69 0.690 41 98 41 23 18 0.11 10-44' 0.74 0.040 0.030 0.030 0.020 B¶ng 7.5 (TiÕp theo) - ChØ tiªu c¬ lý ®Êt mÒm dÝnh phøc hÖ trÇm tÝch (mQIV)

102

§¬n vÞ

Sè T.T

Tªn c¸c chØ tiªu

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

§é kG/cm2 cm2/kG kG/cm2

Lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt SÐt, dÎo cøng 29 1.93 1.50 2.76 0.845 46 95 41 22 19 0.37 23-00' 0.28 16.0

SÐt pha dÎo mÒm 30 1.95 1.50 2.74 0.827 45 99 35 21 14 0.64 21-00' 0.33 17.7

S.pha, dÎo ch¶y 32 1.94 1.47 2.74 0.864 46 100 34 20 14 0.86 13-00' 0.30 13.3

sÐt pha dÎo cøng 29 1.96 1.52 2.71 0.784 44 100 37 23 14 0.43 22-00' 0.22 16.6

SÐt, dÎo mÒm 35 1.86 1.38 2.72 0.971 50 98 42 22 20 0.65 14-00' 0.24 0.035

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ 13 Lùc dÝnh kÕt C 14 HÖ sè nÐn lón a1-2 15 M« ®un tæng biÕn d¹ng E0

- C¸t pha, tr¹ng th¸i dÎo : Lo¹i ®Êt nµy gÆp ë vïng biÓn B¾c Bé,Trung Bé vµ khu má B¹ch Hæ. ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt c¸c vïng biÓn kh¸c nhau ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.5a.

Vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

B¾c Bé

Trung Bé

B¹ch Hæ

g/cm3

§é

kG/cm2

cm2/kG

kG/cm2

27 1.81 1.43 2.64 0.846 46 84 29 25 4 0.50 25-00' 0.16 0.029

31 1.85 1.41 2.66 0.887 47 93 33 28 5 0.60 23-00' 0.12 0.018

21 2.06 1.70 2.69 0.580 37 97 22 16 6 0.83 37-00' 0.11 32.5

B¶ng 7.5a - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt c¸t pha tr¹ng th¸i dÎo (mQIV) ë c¸c vïng biÓn kh¸c nhau

103

ë khu vùc má B¹ch Hæ, ®Êt cã hµm l−îng sÐt cao h¬n. HÖ sè rçng nhá vµ c¸c chØ tiªu c¬ häc cao h¬n.

- §Êt sÐt tr¹ng th¸i ch¶y : GÆp ë vïng biÓn Trung vµ Nam Bé, ®Êt thuéc lo¹i yÕu, ®é Èm cao, hÖ sè rçng lín h¬n 1, c¸c chØ tiªu c¬ häc thÊp (Xem b¶ng 7.5 vµ 7.5b).

Vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

Nam Bé

Trung Bé

g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é

kG/cm2

cm2/kG

51 1.72 1.14 2.66 1.333 58 100 45 28 17 1.35 5-30' 0.11 0.083

51 1.72 1.14 2.71 1.379 58 100 40 21 19 1.58 7-00' 0.12 0.079

B¶ng 7.5b - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt sÐt tr¹ng (mQIV) th¸i ch¶y c¸c vïng biÓn kh¸c nhau

- §Êt sÐt tr¹ng th¸i dÎo mÒm: GÆp ë vïng biÓn B¾c vµ Trung Bé, ë c¶ hai vïng ®Êt t−¬ng ®èi ®ång nhÊt, cã chØ tiªu c¬ lý gÇn gièng nhau. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt tr×nh bµy ë b¶ng 7.5c.

vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

B¾c Bé

Trung Bé

g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é

36 1.86 1.36 2.71 0.993 50 98 41 23 18 0.72 12-00'

34 1.86 1.39 2.72 0.957 49 97 42 22 20 0.70 11-36'

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3 4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ

104

B¶ng 7.5c - ChØ tiªu c¬ lý ®Êt sÐt dÎo mÒm (mQIV) c¸c vïng biÓn kh¸c nhau

kG/cm2

cm2/kG

0.23 0.042

0.28 0.027

13 Lùc dÝnh kÕt C 14 HÖ sè nÐn lón a1-2

ë c¶ hai vïng, ®Êt cã c¸c chØ tiªu c¬ lý Ýt kh¸c nhau, ®Êt t−¬ng ®èi ®ång nhÊt.

- SÐt pha, dÎo mÒm : Ph¹m vi ph©n bè t−¬ng ®èi réng, gÆp ë vïng biÓn B¾c Bé, Trung Bé vµ vïng má B¹ch Hæ. ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ë c¸c khu vùc kh¸c nhau tr×nh bµy ë b¶ng 7.5d

Vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

B¾c Bé

Trung Bé

má B¹ch Hæ

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

§é kG/cm2 cm2/kG kG/cm2

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ 13 Lùc dÝnh kÕt C 14 HÖ sè nÐn lón a1-2 15 M« ®un tæng biÕn d¹ng

31 1.90 1.45 2.70 0.862 46 97 37 23 14 0.57 17-00' 0.23 0.033

34 1.90 1.42 2.71 0.908 48 100 39 25 14 0.64 18-00' 0.16 0.041

30 1.95 1.50 2.74 0.827 45 99 35 21 14 0.64 21-00' 0.33 17.7

B¶ng 7.5d - ChØ tiªu c¬ lý ®Êt sÐt pha dÎo mÒm (mQIV) ë c¸c vïng biÓn

§Êt ph©n bè ë khu vùc má B¹ch Hæ cã c¸c chØ tiªu c¬ häc tèt, tÝnh dÎo thÊp, ®é rçng nhá h¬n. - SÐt pha, dÎo cøng : Chñ yÕu gÆp ë vïng biÓn Trung Bé vµ B¹ch Hæ, ë vïng má B¹ch Hæ th−êng cã ®é chÆt vµ c¸c chØ tiªu c¬ häc cã thÓ cao h¬n (Xem b¶ng 7.5e)

Vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

Trung Bé 32 1.86 1.41 2.69 0.908 48 95 40

B¹ch Hæ 29 1.96 1.52 2.71 0.784 44 100 37

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3 4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch

105

B¶ng 7.5e - ChØ tiªu c¬ lý ®Êt sÐt pha tr¹ng th¸i dÎo cøng (mQIV) c¸c vïng biÓn kh¸c nhau

§é kG/cm2 cm2/kG

25 15 0.47 20-00' 0.34 0.021

23 14 0.43 22-00' 0.22

9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ 13 Lùc dÝnh kÕt C 14 HÖ sè nÐn lón a1-2

Gi¸ trÞ

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

C¸t trung ®Õn mÞn C¸t trung

Thµnh phÇn h¹t

>10 10-5 5-2 2-1 1-0.5 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05 0.05-0.01 0.01-0.005 <0.005

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

C¸t mÞn 2 1 2 12 40 23 9 8 7 23 1.93 1.57 2.67 0.702 41 88 31-25'

3 3 4 4 8 37 36 5 2.66 2.66 31-25'

1 2 3 21 46 22 2.66

% §é §é §é kG/cm2 cm2/kG

28-57' 25-54' 0.30 0.015 0.013 0.010 0.008

28-57' 21 64.2

29 101.4

14 15

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3 Khèi l−îng thÓ tÝch γ 4 Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc 5 Khèi l−îng riªng ∆ HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 9 Gãc nghØ khi kh« αk 10 Gãc nghØ khi kh« α− 11 Gãc ma s¸t trong ϕ 12 Lùc dÝnh kÕt C 13 HÖ sè nÐn lón a0-0.5 a0.5-1.0 a1-2 a2-4 Søc kh¸ng xuyªn SPT Søc kh¸ng xuyªn tÜnh - qc

N kG/cm 2

106

Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng Phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi Trong phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi gÆp c¸t h¹t nhá, chñ yÕu ph©n bè ë khu vùc má B¹ch Hæ. Ngoµi ra, cßn gÆp lo¹i ®Êt c¸t h¹t th« h¬n (msQIV): C¸t h¹t trung vµ c¸t h¹t trung ®Õn mÞn, mµu n©u vµng, x¸m vµng, tr¹ng th¸i chÆt võa chØ lé ra thµnh nh÷ng d¶i hÑp, n»m r¶i r¸c tõ vïng biÓn phÝa B¾c vµo vïng biÓn phÝa Nam, tËp trung chñ yÕu tõ biÓn Qu¶ng B×nh trë vµo. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.6. B¶ng 7.6 - ChØ tiªu c¬ lý cña phô nhãm ®Êt mÒm rêi (mQIV)

1.75

2.58

- fs

kG/cm 2

d. Phøc hÖ ®¸ san h« (rQIV) Líp cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch sinh ho¸ C¸c r¹n san h« th−êng gÆp ë thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam, phæ biÕn ë vïng thÒm §«ng Nam Bé, Trung Bé, vïng quÇn ®¶o Tr−êng Sa va Hoµng Sa. C¸c r¹n san h« nµy lµ phÇn mÆt ®Ønh cña c¸c cao nguyªn san h« réng lín. Tuú theo ®é cao cña r¹n san h« so víi mùc n−íc biÓn th−êng ph©n biÖt:

- §¶o san h«: BÒ mÆt lu«n cao h¬n mùc n−íc biÓn, phÇn lín cã ®é cao 2-4m trªn mùc n−íc biÓn trung b×nh;

- R¹n san h« næi : BÒ mÆt lé ra khi triÒu thÊp; - R¹n san h« ch×m : BÒ mÆt bÞ ngËp tõ 1-2m ®Õn 8-10m n−íc; - B·i ngÇm : BÒ mÆt bÞ ngËp s©u tõ 10-20 ®Õn 100-200m n−íc, tõ 10- 40m. Ngoµi ra, cßn gÆp c¶ san h« bÞ ch«n vïi trong trÇm tÝch §Ö tø. VÒ mÆt h×nh th¸i, c¸c r¹n san h« cã d¹ng vßng (aton) phøc vµ ®¬n, d¹ng mÆt bµn (Lª §øc An, 1999).

KÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh ë c¸c b·i ngÇm nh− Phóc TÇn, Ba KÌ, T− ChÝnh, HuyÒn Ch©n, QuÕ §−êng... vµ mét sè ®¶o thuéc quÇn ®¶o Tr−êng Sa cho thÊy: San h« cã cÊu t¹o rÊt kh«ng ®ång nhÊt theo chiÒu ngang vµ chiÒu s©u. Trªn bÒ mÆt c¸c b·i ngÇm th−êng cã san h« ®ang sèng t¹o thµnh c¸c m¶ng vµ côm cao 0.3 ®Õn 0.5m, mÒm yÕu, dÔ bÞ san g¹t. BÒ mÆt c¸c ®¶o vµ trong khe r·nh ë c¸c b·i ngÇm th−êng cã líp s¹n san h« dµy vµi chôc cm tíi 1.5m. Trong ph¹m vi chiÒu s©u khoan 20-30m th−êng gÆp mét nhÞp thµnh t¹o san h«, tõ trªn xuèng gåm líp san h« cµnh vì vôn, líp san h« cµnh t¶ng g¾n kÕt yÕu råi tíi líp san h« t¶ng- khèi nh−ng møc ®é chÆt xÝt vµ c−êng ®é kh«ng ®ång ®Òu. C¸c nhÞp nµy cã thÓ thiÕu v¾ng mét líp nµo ®ã. Líp san h« c¸t s¹n vµ cµnh vì vôn dÔ bÞ sãng xãi vµ di chuyÓn. ë mét sè b·i ngÇm, gÆp líp san h« t¶ng-khèi ngay tõ trªn mÆt, cã thÓ lµ c¸c líp san h« cµnh vì vôn vµ g¾n kÕt yÕu ®· bÞ sãng bµo mßn mÊt. Trªn mÆt c¾t t¹i b·i ngÇm T− ChÝnh vµ Phóc TÇn, thÊy râ sù xen kÏ gi÷a c¸c líp san h« cøng trung b×nh cã c¸c æ hoÆc c¸c hang hèc lÊp ®Çy c¸t s¹n san h« víi c¸c líp san h« t¶ng, cµnh vôn g¾n kÕt yÕu.

San h« cµnh vôn vµ c¸t s¹n cã søc chÞu t¶i qui −íc R = 3 - 5 kG/cm2. San h« g¾n kÕt yÕu th−êng cã tû lÖ nân khoan t−¬ng ®èi nguyªn thái kho¶ng 35 ®Õn 40%, C−êng ®é kh¸ng nÐn mét trôc ë tr¹ng th¸i kh« dao ®éng trong kho¶ng 30- 40 ®Õn 60-70 kG/cm2, trung b×nh 40-45 kG/cm2, ë tr¹ng th¸i b·o hoµ trung b×nh lµ 30-40 kG/cm2. San h« t¶ng khèi cã c−êng ®é kh¸ng nÐn trung b×nh t−¬ng øng víi c¸c tr¹ng th¸i lµ 70-80 vµ 60-70 kG/cm2, hÖ sè ho¸ mÒm kho¶ng 0.9. Tuy nhiªn trong san h« th−êng cã c¸c khe r·nh, nhiÒu lç hæng, møc ®é chÆt xÝt kh«ng ®Òu nªn c−êng ®é cña mÉu lín hoÆc cña khèi nhá h¬n nhiÒu so víi c−êng ®é cña mÉu thÝ nghiÖm. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm mÉu san h« lÊy tõ 1 hè khoan ë b·i Ba KÌ vµ b·i Phóc TÇn tr×nh bµy trong c¸c b¶ng 7.7 vµ 7.8.

107

Trong qu¸ tr×nh khai th¸c c¸c ®¶o vµ b·i ngÇm san h« cÇn chó ý b¶o tån ®iÒu kiÖn sèng vµ ph¸t triÓn cña san h«, cã nh− vËy míi ®¶m b¶o duy tr×, më réng, t«n cao c¸c ®¶o vµ b·i ngÇm

theo nhÞp ®é n©ng cao mùc n−íc biÓn hiÖn nay. CÇn chó ý r»ng, c¸c vËt liÖu vôn cÊu t¹o nªn ®¶o do chÝnh r¹n san h« bao quanh ®¶o cung cÊp, v× thÕ sù ph¸t triÓn tèt cña r¹n san h« c¶ vÒ bÒ réng vµ chiÒu cao gióp cho ®¶o cã vËt liÖu båi ®¾p vµ bÒn v÷ng tr−íc sãng giã. C¸c c«ng tr×nh x©y dùng ë ®¶o kh«ng ®−îc lµm mÊt ®i sù tÝch tô vËt liÖu vôn rêi, mµ ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho sù båi ®¾p vËt liÖu.

H.sè ho¸

C−êng ®é kh¸ng nÐn

T T

§é s©u, m

L−îng hÊp thô n−íc,%

KÝ hiÖu hè khoan, mÉu

2.0-2.2

1BH1-2

Khèi l−îng thÓ tÝch γ ,g/cm3 Kh« B.hoµ 1.93 1.89

Khèi l−îng riªng ∆, g/cm3

Ghi mét trôc kG/cm2 mÒm chó Kh« 75.3

B.hoµ

1BH1-12

22.9-23.1

1.92

1.98

51.03

1BH1-15

25.0-25.2

2.02

2.01

49.92

1BH1-14

27.0-27.2

44.76

BBK2-2

8.17 3.10

2.01 2.17 1.80 2.29

2.07 2.23 1.95 2.36

2.55 2.56

225.61 28.08 79.24

24.43 75.57

0.87 xèp,vôn 0.95

2.5-2.7

BK1-2A

4 5 2.0-2.2 6 BK1-13A 23.5-23.7 7 BK1-14A 27.6-27.8 8

3.05

2.43

2.50

2.56

66.39

63.40

0.95

B¶ng 7.7 - ChØ tiªu c¬ lý cña lo¹i ®¸ san h« - B·i Ba KÌ

H.sè ho¸

C−êng ®é kh¸ng nÐn

Ghi mét trôc kG/cm2 mÒm chó

Khèi l−îng thÓ tÝch γ ,g/cm3

T T

§é s©u, m

KÝ hiÖu hè khoan, mÉu

Khèi l−îng riªng ∆, g/cm3

Kh« B.hoµ

L−îng hÊp thô n−íc, %

2.0-2.2 3.8-4.0 10.0-10.2 13.0-13.2 15.6-15.8

17.5-17.7

18.8-19.0

3.1-3.25

12.0-12.2

14.3-14.5

16.5-16.7

19.4-19.6

112.8 149.5 67.1 88.8 45.1 65.8 48.1 82.1 55.7 38.8 40.1 89.8

PT1-2 1 PT1-3 2 PT1-6 3 PT1-7 4 5 PT1-8 6 PT1-9 7 PT1-10 8 PT1-1A 9 PT1-6A 10 PT1-7A 11 PT1-8A 12 PT1-9A

3.84 3.13 6.48 7.29 6.58

1.82 1.84 1.76 1.90 2.13 2.15 2.19 2.30 2.28 2.05 2.02 2.39

1.93 2.00 1.83 2.01 2.19 2.23 2.27 2.39 2.35 2.18 2.17 2.55

2.56 2.56 2.55 2.55 2.56

76.6 52.9 34.6 35.4 82.2

0.93 0.95 0.89 0.88 0.91

Xèp Xèp

B¶ng 7.8 - ChØ tiªu c¬ lý cña lo¹i ®¸ san h« - b·i Phóc TÇn

e. Phøc hÖ hçn hîp s«ng biÓn-®Çm lÇy biÓn Pleixtoxen trªn (am,bm)QIII

108

C¸c trÇm tÝch cña phøc hÖ th−êng ph©n bè ë vïng n−íc s©u h¬n c¸c thµnh t¹o mQIV , tõ biÓn Hµ TÜnh trë lªn phÝa B¾c kh«ng gÆp hoÆc chóng, tõ vïng biÓn §ång Híi tíi vïng biÓn thuéc Tam Kú Qu¶ng Ng·i lé thµnh d¶i kÐo dµi. Ngoµi ra, cßn gÆp hai diÖn lé kh¸c c¸ch b·i T− ChÝnh kho¶ng 40 km vÒ phÝa T©y vµ B¾c T©y B¾c. Trong phøc hÖ nµy cã mÆt c¸c lo¹i ®Êt thuéc phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh vµ mÒm rêi gåm: SÐt nöa cøng, SÐt pha dÎo cøng, c¸t pha tr¹ng th¸i cøng vµ c¸t. TÝnh chÊt c¬ lý c¸c lo¹i ®Êt ®−îc nªu trong b¶ng 7.9.

§¬n vÞ

Tªn c¸c chØ tiªu

Sè t.t

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

2 B¶ng 7.9 - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt mÒm dÝnh phøc hÖ (am,bm)QIII Lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt SÐt pha, dÎo cøng 5 2 2 5 19 23 18 6 22 26 1.97 1.56 2.68 0.714 42 98 34

SÐt,nöa cøng 3 1 1 2 6 16 22 11 45 25 1.98 1.58 2.69 0.698 41 96 44

C¸t pha, cøng 1 1 3 72 9 9 5 6 24 1.97 1.59 2.67 0.681 40 94 36

Thµnh phÇn h¹t 5-2 2-1 1-0.5 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05 0.05-0.01 0.01-0.005 <0.005 2 §é Èm tù nhiªn W 3 4 5 6 HÖ sè rçng e0 7 §é lç rçng n 8 §é b·o hoµ G 9 Giíi h¹n ch¶y Wch

§é kG/cm2 cm2/kG

20 0.05 21-00' 0.33 0.040 0.030 0.030 0.020

13 0.38 12-54' 0.84 0.034 0.029 0.022 0.020

9 -0.33 189-16' 0.43 0.044 0.037 0.028 0.023

10 Giíi h¹n dÎo Wd 11 ChØ sè dÎo Ip 12 §é sÖt Is 13 Gãc ma s¸t trong ϕ 14 Lùc dÝnh kÕt C 15 HÖ sè nÐn lón a0-0.5 a0.5-1.0 a1-2 a2-4

Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh

- §Êt sÐt nöa cøng:

2 ë c¸c vïng biÓn

B¶ng 7.9a - ChØ tiªu c¬ lý ®Êt sÐt nöa cøng (am,bm)QIII

vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

B¾c Bé

Trung Bé

Vïng biÓn

1 §é Èm tù nhiªn W

g/cm3

1.97

1.88

1.98

Khèi l−îng thÓ tÝch γ

g/cm3

1.56

1.49

1.58

Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc

109

ChØ tiªu c¬ lý ®Æc tr−ng cho ®Êt c¸c vïng ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.9a.

g/cm3

2.75

2.69

2.73

Khèi l−îng riªng ∆

0.846

0.698

0.750

5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n

0.25

0.05

0.21

§é

24-00'

21-00'

23-00'

7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ

kG/cm2

0.43

0.33

0.46

cm2/kG

0.024

0.030

0.023

13 Lùc dÝnh kÕt C 14 HÖ sè nÐn lón a1-2

§Êt ®· ®−îc nÐn chÆt kh¸ tèt. §é Èm thÊp, khèi l−îng thÓ tÝch lín,hÖ sè rçng cña ®Êt nhá, c¸c chØ tiªu c¬ häc t−¬ng ®èi cao. Sù kh¸c biÖt nhau vÒ chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt gi÷a c¸c vïng kh«ng lín.

2 ë c¸c vïng biÓn

- §Êt sÐt pha, dÎo cøng :

vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

B¾c Bé

Trung Bé

Nam Bé

g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é

kG/cm2

cm2/kG

34 1.92 1.43 2.72 0.902 47 100 44 28 16 0.50 14-36' 0.26 0.024

26 1.97 1.56 2.68 0.714 42 98 34 21 13 0.38 12-54' 0.24 0.022

29 1.91 1.48 2.70 0.824 45 95 37 22 15 0.47 15-00' 0.21 0.024

§Êt sÐt pha dÎo cøng cã ph¹m vi ph©n bè réng, cã thÓ gÆp ë c¶ ba vïng biÓn víi c¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ë c¸c vïng kh¸c nhau ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.9b. B¶ng 7.9b - ChØ tiªu c¬ lý ®Êt sÐt pha dÎo cøng (am,bm)QIII

Phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi

Tõ b¶ng trªn chóng t«i cã nhËn xÐt : §Êt ë c¸c vïng cã ®é chÆt t−¬ng ®èi cao, hÖ sè rçng thÊp, c¸c chØ tiªu c¬ häc cao, riªng ë vïng biÓn Nam Bé ®Êt cã ®é nÐn chÆt cao h¬n.

2 B¶ng 7.10 - ChØ tiªu thµnh phÇn h¹t cña c¸t (am,bm)QIII

110

- §Êt c¸t h¹t nhá ®Õn trung: H¹t kh«ng ®Òu, thµnh phÇn h¹t nªu ë b¶ng 7.10.

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Gi¸ trÞ

Thµnh phÇn h¹t

2-1 1-0.5 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05

g/cm3

1 2

5 20 31 31 13 2.63

Khèi l−îng riªng ∆

e. Phøc hÖ biÓn Pleixtoxen trªn mQIII2

2 B¶ng 7.11 - ChØ tiªu c¬ lý c¸c lo¹i ®Êt phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh - Phøc hÖ mQIII

Lo¹i th¹ch häc vµ c¸c d¹ng cña ®Êt

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

Thµnh phÇn h¹t 1-0.5 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05 0.05-0.01 0.01-0.005 <0.005

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

SÐt pha nöa cøng 20 2.06 1.72 2.71 0.575 37 94 31 17 14

SÐt pha, dÎo mÒm 27 1.98 1.56 2.71 0.737 44 99 32 19 13

C¸t pha,dÎo 23 1.93 1.57 2.67 0.700 41 88 26 20 6

SÐt, dÎo cøng 2 2 3 7 18 25 43 27 1.93 1.52 2.72 0.790 44 93 40 20 20

1 2 §é Èm tù nhiªn W 3 4 5 6 HÖ sè rçng e0 7 §é lç rçng n 8 §é b·o hoµ G 9 Giíi h¹n ch¶y Wch 10 Giíi h¹n dÎo Wd 11 ChØ sè dÎo Ip

111

- SÐt pha, x¸m tr¾ng, dÎo mÒm; - C¸t pha, n©u vµng, dÎo. ChØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i ®Êt tr×nh bµy trong b¶ng 7.11. ë vïng biÓn phÝa b¾c tõ Mãng C¸i ®Õn Hµ TÜnh, c¸c trÇm tÝch cña phøc hÖ bÞ phñ bëi c¸c trÇm tÝch trÎ h¬n , chØ lé thµnh nh÷ng diÖn nhá. ë vïng biÓn phÝa Nam, chóng lé thµnh diÖn kÐo dµi tõ ®¶o Lý S¬n- Qu¶ng Ng·i ®Õn hÕt phÇn thÒm lôc ®Þa phÝa nam phøc hÖ th−êng ph©n bè ë vïng n−íc s©u h¬n so víi phøc hÖ mQIV, cµng vµo phÝa Nam diÖn lé cµng réng, bÒ réng lé (theo h−íng vu«ng gãc víi bê biÓn) ®¹t tíi trªn 200 km, trong phøc hÖ nµy cã c¸c lo¹i th¹ch häc vµ d¹ng cña ®Êt nh− sau: - SÐt nöa cøng. - SÐt dÎo cøng. C¸c trÇm tÝch nµy cã mµu x¸m tr¾ng, n©u ®á loang læ, t¹i khu vùc má B¹ch Hæ chóng ®−îc nghiªn cøu kh¸ ®Çy ®ñ, ph©n bè ë ®é s©u tõ kho¶ng 20 m trë xuèng. §Êt cã ®é chÆt cao, chÞu t¶i tèt.

§é kG/cm2 cm2/kG

0.35 9-37' 0.42

0.21 26-00' 0.38

0.62 17-42' 0.20 0.028

0.50 28-00' 0.10 0.023

12 §é sÖt Is 13 Gãc ma s¸t trong ϕ 14 Lùc dÝnh kÕt C 15 HÖ sè nÐn lón a1-2

Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng

Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh

2) ë c¸c vïng biÓn

- §Êt sÐt pha, dÎo mÒm: Lo¹i ®Êt nµy gÆp ë vïng biÓn B¾c Bé vµ Nam Bé. ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ë hai vïng tr×nh bµy ë b¶ng 7.11a.

Vïng biÓn

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

B¾c Bé

Nam Bé

g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é

kG/cm2

cm2/kG

31 1.92 1.47 2.70 0.837 46 100 37 23 14 0.57 20-24' 0.18 0.028

23 2.04 1.66 2.72 0.638 39 98 27 15 12 0.67 15-00' 0.23

B¶ng 7.11a - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt sÐt pha dÎo mÒm (mQIII

Nh×n chung, ®Êt cã ®é chÆt vµ c¸c chØ tiªu c¬ häc t−¬ng ®èi cao, ®Êt ë vïng biÓn phÝa Nam cã ®é chÆt cao h¬n, do vËy c¸c chØ tiªu c¬ häc ®Òu cao h¬n.

- C¸t pha, tr¹ng th¸i dÎo :

2) ë c¸c vïng biÓn

Ph¹m vi ph©n bè nh− lo¹i ®Êt sÐt pha dÎo mÒm. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ë hai vïng biÓn tr×nh bµy ë b¶ng 7.11b.

®Þa ®iÓm

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

g/cm3

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3

Vïng biÓn B¾c Bé 28 1.78 1.39

Vïng biÓn Nam Bé 18 2.08 1.76

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc

112

B¶ng 7.11b - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt c¸t pha dÎo (mQIII

g/cm3

Khèi l−îng riªng ∆

§é

kG/cm2

cm2/kG

2.66 0.913 48 82 31 25 6 0.50 22-30' 0.10 0.023

2.69 0.528 35 92 20 14 6 0.67 33-24' 0.10

4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ 13 Lùc dÝnh kÕt C 14 HÖ sè nÐn lón a1-2

1 g. Phøc hÖ biÓn Pleixtoxen gi÷a- trªn mQII - III Lé ra ë phÇn ngoµi cïng cña ph¹m vi nghiªn cøu, n¬i biÓn cã ®é s©u lín nhÊt, t¹o thµnh mét d¶i kÐo dµi tõ vïng biÓn Qu¶ng TrÞ ®Õn hÕt thÒm lôc ®Þa phÝa nam. Nh÷ng nghiªn cøu ®Çy ®ñ nhÊt vÒ c¸c thµnh t¹o nµy lµ ë khu vùc má dÇu B¹ch Hæ. Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña c¸c nhµ ®Þa chÊt Nga, ë c¸c lç khoan ®Þa chÊt c«ng tr×nh s©u tíi 120 m, phøc hÖ trÇm tÝch nµy ph©n 2, cã bÒ dµy kh¸ lín. bè ë ®é s©u kho¶ng 40-50m trë xuèng, n»m d−íi phøc hÖ trÇm tÝch mQIII Phøc hÖ nµy gåm c¸c trÇm tÝch thuéc phô nhãm mÒm dÝnh vµ phô nhãm mÒm rêi.

§Êt ë vïng biÓn phÝa Nam cã ®é chÆt vµ c¸c chØ tiªu c¬ häc cao h¬n so víi ®Êt vïng biÓn phÝa B¾c.

Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh Thuéc phô nhãm nµy cã:

113

- SÐt pha mµu x¸m, lÉn nhiÒu m¶nh vôn vá sß, tr¹ng th¸i dÎo cøng, t¹i B¹ch Hæ, ph©n bè ë ®é s©u 36-38 ®Õn 40-44 m trë xuèng, bÒ dµy dao ®éng tõ 2 ®Õn 7 m; - C¸t pha mµu x¸m tr¹ng th¸i dÎo: Th−êng ph©n bè d−íi d¹ng líp hoÆc thÊu kÝnh, ë ®é s©u 25 ®Õn 28, bÒ dµy tõ 1-2 ®Õn 5 m; - SÐt pha mµu x¸m, dÎo mÒm, th−êng gÆp ë ®é s©u tõ 49-50 m, dµy 1- 5 m; - SÐt pha mµu x¸m, dÎo cøng, ph©n bè ë ®é s©u tõ 44-59 m, bÒ dµy 3-10 m; - SÐt pha mµu x¸m, nöa cøng, ph©n bè ë ®é s©u 45 ®Õn 55 m trë xuèng, cã d¹ng líp hoÆc thÊu kÝnh, bÒ dµy dao ®éng tõ 5 ®Ðn 7 m ; - SÐt pha, mµu x¸m, dÎo ch¶y: DiÖn ph©n bè hÑp, d¹ng thÊu kÝnh, gÆp ë ®é s©u 51 ®Õn 57 m trë xuèng. BÒ dµy dao ®éng tõ 2 ®Õn 5 m; - SÐt mµu x¸m, x¸m n©u, nöa cøng: Ph©n bè d−íi d¹ng líp hoÆc thÊu kÝnh, ë ®é s©u trªn 50 m trë xuèng. BÒ dµy dao ®éng tõ 1-2 ®Õn 10 m; - SÐt mµu x¸m tr¹ng th¸i dÎo mÒm : Ph©n bè d−íi d¹ng líp hoÆc thÊu kÝnh, ë ®é s©u 54 ®Õn 55 m trë xuèng. BÒ dµy tõ 2-5 ®Õn 10 m, trung b×nh kho¶ng 5-7 m; - SÐt mµu x¸m n©u tr¹ng th¸i dÎo cøng : Ph©n bè ë ®é s©u tõ 50 ®Õn 52 m trë xuèng. BÒ dµy dao ®éng tõ 1-2 ®Õn 7 m ;

- C¸t pha mµu x¸m, tr¹ng th¸i ch¶y : Ph©n bè d−íi d¹ng líp hoÆc thÊu kÝnh, ë ®é s©u chõng 80 m trë xuèng, bÒ dµy trung b×nh kho¶ng 5 m.

1 B¶ng 7.12 - ChØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i vµ d¹ng cña ®Êt mÒm dÝnh phøc hÖ mQII -III

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ SÐt pha,

Sè T.T

C¸t pha,dÎo

§é Èm tù nhiªn W

dÎo cøng 20

Lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt SÐt pha,dÎo cøng 24

SÐt pha,dÎo mÒm 25

SÐt pha,nöa cøng 23

g/cm3

2.06

2.00

1.99

1.96

Khèi l−îng thÓ tÝch γ

g/cm3

1.72

1.73

1.61

1.59

g/cm3

4 5 6 7

Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆ HÖ sè rçng e0 §é lç rçng n §é b·o hoµ G

2.71 0.579 37 94

2.68 0.548 35 93

2.72 0.686 41 95

2.72 0.709 41 96

2.72 0.707 41 88

0.21

0.67

0.38

0.64

0.15

8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is

§é

26-00'

34-00'

27-00'

26-00'

24-00'

12 Gãc ma s¸t trong ϕ

kG/cm2

Lùc dÝnh kÕt C

0.38

0.02

0.33

0.32

0.42

§Æc tÝnh c¬ lý cña c¸c líp ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.12.

B¶ng 7.12 (TiÕp ) - ChØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i vµ d¹ng kh¸c

1) _

Tªn c¸c chØ tiªu

Sè T.T

Lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt SÐt,dÎ o mÒm

SÐt nöa cøng

SÐt,dÎo cøng

C¸t pha, ch¶y

§¬n vÞ

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

§é kG/cm2

§é Èm tù nhiªn W 1 2 Khèi l−îng thÓ tÝch γ 3 Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc 4 Khèi l−îng riªng ∆ HÖ sè rçng e0 5 §é lç rçng n 6 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ Lùc dÝnh kÕt C 13

SÐt pha dÎo ch¶y 28 1.96 1.53 2.73 0.783 44 98 30 19 11 0.82 19-00' 0.08

26 2.00 1.59 2.72 0.714 42 99 45 24 21 0.10 18-00' 0.63

36 1.86 1.37 2.76 1.018 50 98 44 24 20 0.60 15-00' 0.49

29 1.94 1.50 2.73 0.815 45 97 42 22 20 0.35 17-00' 0.54

17 2.04 1.74 2.66 0.526 34 86 46-00' 0.00

114

nhau cña ®Êt mÒm dÝnh thuéc phøc hÖ (mQII -III

Phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi Thuéc phô nhãm trÇm tÝch nµy cã lo¹i c¸t h¹t nhá vµ h¹t trung mµu n©u vµng, ph©n bè kh¸ phæ biÕn ë vïng biÓn phÝa Nam thuéc khu vùc c¸c má B¹ch Hæ, Rång.

- C¸t h¹t trung: Ph©n bè chñ yÕu ë thÒm lôc ®Þa phÝa Nam, ®o¹n tõ Hßn §å (Bµ RÞa-Vòng Tµu) trë vµo. DiÖn lé th−êng nhá, kh«ng liªn tôc. Thµnh phÇn lµ c¸t th¹ch anh h¹t trung, mµu n©u vµng, tr¹ng th¸i chÆt võa. Mét sè chØ tiªu c¬ lý ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 13.

STT

Tªn chØ tiªu

§¬n vÞ

Gi¸ trÞ

Ghi chó

Thµnh phÇn h¹t

10-5 5-2 2-1 1-0.5 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05

% g/cm3

3 3 3 10 48 18 15 2.63

Khèi l−îng riªng ∆

§é

N kG/cm2 kG/cm2

98 2.015

5 6

Gãc nghØ khi kh« αk Gãc nghØ khi kh« α− Søc kh¸ng xuyªn SPT Søc kh¸ng xuyªn tÜnh - qc - fs

B¶ng 7.13 - Thµnh phÇn h¹t vµ c¸c chØ tiªu c¬ häc cña c¸t phøc hÖ mQII-III 1

- C¸t h¹t trung : gÆp ë trong hè khoan, th−êng ë ®é s©u tõ 94 ®Õn 110 m trë xuèng. BÒ

1 B¶ng7.14- ChØ tiªu c¬ lý cña c¸t cña phô nhãm ®Êt rêi thuéc phøc hÖ mQII-III

Sè t.t

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

§é kG/cm2

§é Èm tù nhiªn W Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆ HÖ sè rçng e0 §é lç rçng n Gãc ma s¸t trong ϕ Lùc dÝnh kÕt C

C¸t h¹t nhá 22 1.98 1.62 2.68 0.642 40 38-00' 0.01

C¸t h¹t trung ®Õn th« 17 2.04 1.74 2.66 0.529 35 46-00' 0.00

1 2 3 4 5 6 7 8

ë Vïng biÓn má B¹ch Hæ c¸t h¹t nhá mµu n©u vµng cã ph¹m vi ph©n bè t−¬ng ®èi réng, th−êng gÆp ë ®é s©u 60 -70 m m trë xuèng, bÒ dµy líp kh¸ lín, dao ®éng tõ 10 -15 ®Õn 30 m. dµy cña líp c¸t nµy cã thÓ lín h¬n 8 m (DiÖn tÝch N1 - hè khoan CKB 5- má B¹ch Hæ). Mét sè chØ tiªu c¬ lý cña c¸t ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.14.

115

Phøc hÖ s«ng, s«ng biÓn Pleistoxen (a,am)QI

Phøc hÖ cã ph¹m vi ph©n bè réng kh¾p c¸c vïng biÓn miÒn B¾c , miÒn Trung vµ Nam Bé. ChiÒu dµy thay ®æi tõ vµi m ®Õn 204 m.

Trong phøc hÖ nµy, gÆp chñ yÕu lµ c¸c trÇm tÝch mÒm rêi Tõ 0-30 m n−íc : Thµnh phÇn h¹t chñ yÕu lµ cuéi s¹n mµi trßn tèt, møc ®é chän läc kÐm ®Õn trung b×nh, ®«i khi cã xen kÑp c¸c líp c¸t ( th« hoÆc mÞn), bét vµ sÐt mµu x¸m s¸ng, khi bÞ laterit ho¸ chuyÓn sang mµu vµng, x¸m n©u loang læ

Tõ 30-90 m n−íc chñ yÕu lµ c¸t h¹t th«, trung hoÆc mÞn cã xen líp sÐt v«i. Tõ 90-200m n−íc th−êng lµ c¸c nhÞp bét sÐt vµ ®¸ v«i. Trong c¸c phøc hÖ nµy kh«ng cã c¸c tµi liÖu nghiªn cøu vÒ ®Þa chÊt c«ng tr×nh nªn kh«ng thÓ m« t¶ chi tiÕt ®−îc. Nh×n chung, ®Êt ®¸ n»m s©u, bÒ dµy trÇm tÝch lín, c¸c lo¹i ®Êt ®Òu ®é nÐn chÆt cao nªn c−êng ®é cao vµ møc ®é biÕn d¹ng thÊp, hoµn toµn thuËn lîi cho viÖc sö dông lµm nÒn x©y dùng c¸c c«ng tr×nh cã t¶i träng lín.

Phøc hÖ biÓn Pleistoxen d−íi (mQ1): Phøc hÖ trÇm tÝch mQ1 chØ gÆp ë vïng biÓn miÒn B¾c vµ miÒn Trung (Khu vùc Tuy Hoµ, Ninh ThuËn).

ë vïng biÓn miÒn B¾c, thµnh phÇn cña ®Êt thuéc phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh, lo¹i ®Êt sÐt mµu x¸m, phít xanh, x¸m s¸ng loang læ, bÞ laterit ho¸, chøa c¸c kÕt vãn s¾t. Thµnh phÇn cña ®Êt nh− sau: Nhãm h¹t (mm) 2-0.05 0.05-0.005 <0.005 Hµm l−îng (%) 1.2-35 55-58 25-43

ë vïng biÓn miÒn Trung: §Êt thuéc phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi, lo¹i ®Êt c¸t mµu ®á sÉm, bÒ mÆt bÞ laterit ho¸ m¹nh.

Nh×n chung ®Êt thuéc phøc hÖ nµy còng cã møc ®é thµnh ®¸ cao, ®é bÒn cña ®Êt kh¸ tèt, møc ®é biÕn d¹ng thÊp, hoµn toµn thuËn lîi cho viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh cã t¶i träng lín.

Phøc hÖ Plioxen ( N2) Líp cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch vôn kÕt xi m¨ng ho¸ ë B¾c Bé, trÇm tÝch Plioxen chiÕm hÇu hÕt diÖn tÝch vÞnh B¾c Bé, chØ lé ra ë ®¶o B¹ch Long VÜ. Thµnh phÇn cña trÇm tÝch chñ yÕu lµ c¸t, bét vµ sÐt kÕt. BÒ dµy thay ®æi tõ mét vµi ®Õn trªn 200m.

ë Trung Bé, trÇm tÝch nµy ph©n bè ë ven biÓn §µ N½ng ®Õn Qu¶ng Ng·i, Tuy Hoµ ®Õn Vòng Tµu. Thµnh phÇn trÇm tÝch lµ c¸t s¹n xen c¸c líp c¸t vµ bét kÕt. BÒ dµy ®¹t tõ 15 ®Õn 200m.

116

ë Nam Bé, trÇm tÝch Plioxen chØ gÆp ë lç khoan ven biÓn vµ biÓn n«ng. Thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu lµ c¸c vËt liÖu s¹n, sái, c¸t, nguån gèc s«ng, møc ®é g¾n kÕt yÕu hoÆc rêi r¹c.

Ngoµi ra cßn gÆp bét sÐt xen c¸t mÞn cã chøa c¸c di tÝch h÷u c¬ t−íng ®Çm lÇy ven biÓn. Tæng bÒ dµy kho¶ng 100 ®Õn 200m.

Phøc hÖ ®¸ bazan Plioxen - §Ö tø (βN2-Q1) : Líp cã liªn kÕt cøng Nhãm ®¸ mac ma

Phô nhãm phun trµo

DiÖn lé cña thµnh t¹o nµy kh«ng lín vµ kh«ng liªn lôc , th−êng t¹o thµnh c¸c diÖn nhá n»m r¶i r¸c ë nhiÒu n¬i nh− :

Hai diÖn nhá n»m ë phÝa ®«ng ®¶o Lý S¬n- Qu¶ng Ng·i, c¸ch ®¶o 100km . Ba diÖn tÝch lé kh¸c n»m ë phÝa ®«ng vµ ®«ng nam cña ba ®¶o nµy, c¸ch chóng chõng 100- 150 km . Mét diÖn lé nhá kh¸c, n»m ë phÝa ®«ng- ®«ng nam B·i T− ChÝnh, c¸ch b·i T− ChÝnh chõng 150 km . Mét sè chØ tiªu c¬ lý cña ®¸ tr×nh bµy ë b¶ng 7.15.

§¬n vÞ g/cm3

Gi¸ trÞ 2.82

STT 1

g/cm3

2.72

2.71

4.2

0.34

0.89

kG/cm2

820

900

kG/cm2

Ghi chó

Tªn chØ tiªu Khèi l−îng riªng ∆ Khèi l−îng thÓ tÝch - B·o hoµ γn - Kh« giã γc - Kh« γck §é lç rçng n §é b·o hoµ - Tù do - C−ìng bøc HÖ sè bÒn v÷ng - B·o hoµ fh - Kh« giã fc C−êng ®é kh¸ng nÐn - B·o hoµ Rnbh - Kh« giã Rnk C−êng ®é kh¸ng kÐo - B·o hoµ Rkbh - Kh« giã Rkk

B¶ng 7.15 - ChØ tiªu c¬ lý cña ®¸ ba dan r¾n ch¾c phøc hÖ ( βN2-Q1)

Phøc hÖ trÇm tÝch tr−íc Plioxen Líp cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch vôn kÕt xi m¨ng ho¸

117

Phøc hÖ trÇm tÝch tr−íc Plioxen chñ yÕu lµ c¸t, bét vµ s¹n kÕt mµu x¸m, lé ra chñ yÕu ë mét sè ®¶o thuéc c¸c vïng biÓn. ChØ tiªu c¬ lý cña mét sè mÉu ®¸ cã thµnh phÇn th¹ch häc vµ møc ®é phong ho¸ kh¸c nhau ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 7.16.

Sè T.T 1 2

§¬n vÞ g/cm3 g/cm3 kG/cm2 kG/cm2

C¸t kÕt 2.71 2.68 2.62 2.42 832 869 83 86 41 41 196 188

®é kG/cm2

Bét kÕt 2.70 2.46 2.38 172 187 17 20 41 48 39 43

Tªn chØ tiªu Khèi l−îng riªng ∆ Khèi l−îng thÓ tÝch - B·o hoµ γn - Kh« giã γc - Kh« γck C−êng ®é kh¸ng nÐn - B·o hoµ Rnbh - Kh« giã Rnk C−êng ®é kh¸ng kÐo - B·o hoµ Rkbh - Kh« giã Rkk Gãc ma s¸t trong - B·o hoµ Rkbh - Kh« giã Rkk Lùc dÝnh kÕt - B·o hoµ Rkbh - Kh« giã Rkk

B¶ng 7.16 - ChØ tiªu c¬ lý cña ®¸ thuéc phøc hÖ tr−íc Plioxen

Nh×n chung, C¸c phøc hÖ trÇm tÝch Holoxen cã ph¹m vi ph©n bè kh«ng réng, th−êng ph©n bè tõ 60m n−íc trë vµo, ®Æc biÖt rÊt phæ biÕn trong ph¹m vi tõ 0 ®Õn 30m n−íc. Trong c¸c phøc hÖ nµy nhÊt lµ phøc hÖ biÓn- ®Çm lÇy phæ biÕn lµ c¸c lo¹i ®Êt yÕu cã møc ®é thµnh ®¸ thÊp ®ã lµ c¸c lo¹i bïn sÐt, bïn sÐt pha, c¸t pha, sÐt pha, sÐt ë tr¹ng th¸i dÎo mÒm hoÆc dÎo ch¶y, chøa vËt chÊt h÷u c¬. §Êt cã c−êng ®é chÞu t¶i thÊp, tÝnh biÕn d¹ng cao kh«ng thuËn lîi cho x©y dùng.

Phøc hÖ trÇm tÝch hçn hîp s«ng- biÓn ph©n bè ë cöa c¸c s«ng lín, trong ®ã mét vµi lo¹i ®Êt cã møc ®é thµnh ®¸ vµ c−êng ®é cao h¬n.

Phøc hÖ trÇm tÝch biÓn th−êng ph©n bè ë n¬i cã ®é s©u ngËp n−íc lín h¬n, diÖn ph©n bè réng h¬n, cã thÓ gÆp ®Êt ë tr¹ng th¸i dÎo cøng.

C¸c phøc hÖ trÇm tÝch Pleixtoxen cã ph¹m vi ph©n bè réng, chñ yÕu cña ®íi s©u cña thÒm, gåm trÇm tÝch mÒm dÝnh vµ mÒm rêi cã møc ®é thµnh ®¸ cao h¬n. §Êt lo¹i sÐt th−êng ë tr¹ng th¸i cøng, nöa cøngvµ dÎo cøng, mËt ®é ®¸t t−¬ng ®èi cao, ®é rçng thÊp, c−êng ®é cao vµ tÝnh biÕn d¹ng thÊp, thuËn lîi cho c«ng tr×nh x©y dùng. C¸c líp ®Êt mÒm rêi cã bÒ dµy lín, th−êng lµ c¸t trung hoÆc th« vµ c¶ c¸t mÞn, ®é chÆt tõ trung b×nh ®Õn rÊt chÆt, thuËn lîi cho ®Æt mãng c«ng tr×nh cã t¶i träng lín. Tuy nhiªn, trong phøc hÖ nµy cã thÓ gÆp mét sè líp ®Êt yÕu xen kÑp, cã thÓ liªn quan ®Õn sù tho¸t n−íc trong qu¸ tr×nh nÐn chÆt, cÇn l−u ý khi kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh.

§¸ thuéc líp cã liªn kÕt cøng cã diÖn ph©n bè hÑp, trong ®ã cÇn l−u ý phøc hÖ san h«. TÝnh chÊt c¬ lý cña san h« ®· ®−îc nghiªn cøu kh¸ chi tiÕt t¹i c¸c b·i ngÇm T− ChÝnh vµ Phóc TÇn.

7.2. §Æc ®iÓm h¶i v¨n vµ ®Þa chÊt thuû v¨n

118

7.2.1. §Æc ®iÓm h¶i v¨n

C¸c ®Æc ®iÓm h¶i v¨n cã ¶nh h−ëng quan träng tíi viÖc x©y dùng vµ khai th¸c c¸c c«ng tr×nh kü thuËt biÓn. Mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã lµ chÕ ®é thuû triÒu. C¸c kÕt qu¶ quan tr¾c nhiÒu n¨m cho thÊy vïng biÓn ViÖt Nam cã chÕ ®é thuû triÒu kh«ng ®ång nhÊt: b¸n nhËt triÒu kh«ng ®Òu, nhËt triÒu kh«ng ®Òu vµ nhËt triÒu ®Òu. Vïng biÓn phÝa B¾c chñ yÕu lµ nhËt triÒu kh«ng ®Òu, nh−ng ë khu vùc H¶i Phßng - Nga S¬n l¹i ®Æc tr−ng bëi chÕ ®é nhËt triÒu ®Òu bëi biªn ®é dao ®éng lín. Tµi liÖu quan tr¾c cña tr¹m h¶i v¨n Hßn DÊu cho thÊy mùc n−íc triÒu lín nhÊt ë ®©y ®¹t tíi 4,25m (ngµy 25-10-1985) vµ thÊp nhÊt lµ 0,27m (ngµy 21-12-1964). Khu vùc H¶i Phßng - Mãng C¸i cã chÕ ®é triÒu t−¬ng ®èi ®Òu víi ®é lín thuéc lo¹i lín nhÊt n−íc ta, trung b×nh kho¶ng 3-4m vµo thêi kú n−íc c−êng. Khu vùc biÓn trung bé nh− B¾c Qu¶ng B×nh, Héi An- Dung QuÊt, Cµ N¸ - Kª Gµ cã chÕ ®é nhËt triÒu kh«ng ®Òu, nh−ng t¹i khu vùc Nam Qu¶ng B×nh - ThuËn An lµ b¸n nhËt triÒu kh«ng ®Òu. ë khu vùc giÒng khoan 50-29 trªn vÜ ®é 20o11’ møc n−íc thuû triÒu cùc ®¹i lµ 2,6m, cßn ë khu vùc l« 111 (vÜ ®é 17o30’) ®¹i l−îng nµy lµ 1,28m. Vïng biÓn §«ng Nam Bé chñ yÕu cã chÕ ®é b¸n nhËt triÒu kh«ng ®Òu.. Tµi liÖu quan tr¾c trong khu vùc l« 11 cho thÊy møc n−íc thuû triÒu lín nhÊt lµ 2.3m, ë l« 15 lµ 2,6m , biªn ®é dao ®éng mùc n−íc lín nhÊt ë B¹ch Hæ lµ 2,62m, t¹i ®©y khi cã b¸o m¹nh chiÒu cao sãng ®¹t tíi 10m, cßn ë gÇn bê lµ 2-3m. T¹i vïng biÓn b·i ngÇm T− ChÝnh chiÒu cao sãng lín nhÊt ®¹t tíi 14m. Khu vùc phÝa §«ng mòi Cµ Mau cã chÕ ®é nhËt triÒu kh«ng ®Òu víi biªn ®é lín ®Õn 4m, nh−ng ë c¹nh ®ã vïng biÓn T©y Nam Bé l¹i cã chÕ ®é nhËt triÒu kh«ng ®Òu víi biªn ®é kh«ng lín kho¶ng 1,5m vµo thêi kú n−íc c−êng. Nh÷ng sè liÖu dÉn ra ë trªn cho thÊy ®Æc ®iÓm thuû triÒu vïng biÓn thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam rÊt phøc t¹p, ®iÒu ®ã ¶nh h−ëng tíi sù ho¹t ®éng s©m thùc, bµo mßn vµ vËn chuyÓn vËt liÖu trÇm tÝch ë ven bê vµ ®¸y biÓn.

7.2.2 §Þa chÊt thuû v¨n

Cho tíi nay hÇu nh− ch−a cã c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ®Þa chÊt thuû v¨n trong trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø vïng thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam. C¨n cø vµo c¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ th¨m dß, khai th¸c dÇu khÝ thu nhËn ®−îc, b¸o c¸o nµy nªu lªn mét sè nÐt ®Þa chÊt thuû v¨n cña vïng thÒm.

Trong ph¹m vi ®Þa chÊt tÇng n«ng (tõ ®¸y biÓn ®Õn ®é s©u kho¶ng 60-80m) vµ tÇng trung b×nh (tíi ®é s©u vµi tr¨m mÐt) th−êng cã mÆt nh÷ng líp c¸t mÞn, c¸t trung ®Õn th« vµ c¶ c¸t pha chøa n−íc. §Æc biÖt trong ph¹m vi chiÒu s©u tõ vµi mÐt ®Õn 30-40m ë tÊt c¶ c¸c vïng thÒm ®Òu cã rÊt nhiÒu lßng s«ng vµ kªnh r¹ch cæ ®· bÞ lÊp ®Çy bëi c¸c trÇm tÝch bïn sÐt, c¸t vµ cã n¬i c¶ cuéi sái. Nh÷ng trÇm tÝch c¸t, sái nµy lµ nh÷ng tÇng chøa n−íc tèt.

TrÇm tÝch

Trªn diÖn tÝch má B¹ch Hæ thuéc vïng thÒm §«ng Nam Bé, n¬i cã chiÒu s©u n−íc biÓn 47- 53m, trong kho¶ng chiÒu s©u ®Õn gÇn 100m d−íi ®¸y biÓn ®· x¸c ®Þnh ®−îc 3 tÇng chøa n−íc kh¸c nhau : TÇng thø nhÊt ph©n bè trong kho¶ng tõ 0 ®Õn 5-10m ; tÇng thø 2 - tõ 22.0 ®Õn 40.0m; tÇng thø 3 - tõ 55.0 ®Õn 85.0m. Trong ph¹m vi l« 05-3, n¬i cã chiÒu s©u n−íc biÓn 115-127m, trong mÆt c¾t ®Þa chÊt phÇn n«ng nªu d−íi ®©y còng cã nhiÒu líp c¸t xen kÏ.

§é s©u d−íi ®¸y biÓn VÞ trÝ B VÞ trÝ A kh«ng cã 0-4m 0 - 9m 4 - 21m 9 - 52m 21 - 34m

119

C¸t, bïn sÐt lÊp ®Çy c¸c lßng s«ng cæ. C¸c tËp sÐt c¾m nghiªng vÒ phÝa nam xen c¸c líp c¸t. C¸c tËp c¸t n»m nghiªng xen c¸c líp máng bïn.

SÐt biÓn. SÐt xen c¸c líp c¸t. 34 - 94m >94m 52 - 96m >96m

chiÒu s©u ( So víi ®¸y biÓn)

TrÇm tÝch

C¸t trung ®Õn th«, rêi.

0 - 1,5

Chñ yÕu lµ c¸t lÊp ®Çy c¸c kªnh r¹ch.

1,5 - 5

SÐt, bét, c¸t xen líp, tõ ®é s©u 12m chñ yÕu lµ c¸t, bét.

5 - 16

16 - 59

C¸t trung ®Õn th« phñ trªn sÐt mÒm lÊp ®Çy c¸c kªnh. Cã 3 mÆt bµo mßn ë c¸c ®é s©u 24, 36 vµ 59m. Bét sÐt xen c¸c líp c¸t.

59 - 152

152 - 520

Chñ yÕu lµ phiÕn sÐt xen c¸c thÊu kÝnh c¸t. Trong kho¶ng 230 - 290m hµm l−îng c¸t vµ c¸t kÕt t¨ng lªn.

T¹i l« 11-1 (n−íc biÓn s©u 82- 86m) trong kho¶ng chiÒu s©u tõ 0- 30m d−íi ®¸y biÓn chñ yÕu lµ trÇm tÝch c¸t vµ tíi ®é s©u 515m lµ tÇng dµy 400m cã thµnh phÇn lµ bét vµ c¸t n−íc n«ng. Trªn mÆt c¾t ®Þa chÊt tÇng n«ng vµ trung t¹i vÞ trÝ Phoenix (n−íc biÓn s©u 55,2 - 62,4m) thuéc l« 20 còng cã mÆt nhiÒu líp c¸t chøa n−íc.

Trªn vïng thÒm §«ng Nam Bé, cµng vµo gÇn bê nh− t¹i c¸c l« 11-1, 17, 15-2, vµ ë vïng thÒm T©y Nam Bé trªn c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊt phÇn n«ng hµm l−îng sÐt yÕu t¨ng lªn, sè l−îng c¸c tÇng c¸t chøa n−íc gi¶m ®¸ng kÓ.

Trong vïng thÒm VÞnh B¾c Bé, t¹i c¸c l« 111, 104, 60-41, 48-143, 62-143... trªn phÇn n«ng c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊt cã mét Ýt c¸c líp c¸t chøa n−íc . §iÒu nµy thÊy râ trªn mÆt c¾t t¹i c¸c giÕng Voi, Tª gi¸c, Lychee1, Lychee2, Long An,...

TrÇm tÝch

SÐt pha rÊt mÒm yÕu, c−êng ®é t¨ng dÇn theo chiÒu s©u.

ChiÒu s©u, ( So víi ®¸y biÓn) 0 - 29

TrÇm tÝch biÓn n«ng ®«i n¬i h¹t th« h¬n.

29 - 250

MÆt c¾t GiÕng Voi:

TrÇm tÝch

SÐt cøng.

ChiÒu s©u ( So víi ®¸y biÓn) 0 - 6,2

C¸t mÞn, c¸t bét (vËt liÖu lÊp ®Çy kªnh).

6,2 - 9,4

SÐt cøng.

9,4 - 23,0 23,0 - 24,1

C¸t bét mÞn.

MÆt c¾t GiÕng 60-41:

ë ®©y, trong phÇn s©u trung b×nh th−êng cã mÆt c¸c tÇng c¸t kh¸ dµy, cã ¸p m¹nh, kh¶ n¨ng chøa khÝ cao, nh−ng kh«ng lo¹i trõ cã tÇng chøa n−íc.

120

C¸c tÇng chøa n−íc n»m n«ng trong vïng thÒm do ¶nh h−ëng cña n−íc biÓn ®· bÞ nhiÔm mÆn, ngoµi ra do trong lÞch sö ph¸t triÓn ®Þa chÊt Plioxen- §Ötø vïng thÒm ®· tr¶i qua nh÷ng

giai ®o¹n lµ lôc ®Þa (khi biÓn tho¸i) råi l¹i bÞ trÇm tÝch biÓn tiÕn bao phñ, nªn trong c¸c phÇn s©u trung b×nh vµ s©u cã thÓ tån t¹i c¸c tÇng chøa n−íc ngät cã nguån gèc ch«n vïi. C¸c tÇng chøa n−íc nµy tíi nay ®· bÞ nhiÔm mÆn ë c¸c møc ®é kh¸c nhau, nh−ng cã lÏ kh«ng lo¹i trõ kh¶ n¨ng cã nh÷ng phÇn ch−a bÞ nhiÔm mÆn. Mét th«ng tin ®¸ng chó ý lµ hÇu hÕt c¸c giµn khoan t¹i má B¹ch Hæ ®Òu dïng n−íc d−íi ®Êt t¹i chç trong trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø ®Ó sö dông trong sinh ho¹t (trõ n−íc ¨n uèng v× nhiÔm mÆn h¬i lî) vµ pha chÕ dung dÞch khoan.

Kinh nghiÖm x©y dùng trong vïng thÒm lôc ®Þa cho thÊy, c¸c tÇng chøa n−íc n»m n«ng kh«ng g©y ra c¸c khã kh¨n ®¸ng kÓ cho viÖc thi c«ng vµ l¾p ®Æt c¸c tr¹m cè ®Þnh biÓn, giµn khoan tù n©ng vµ giµn khoan nöa ch×m.

7.3. §Æc ®iÓm vi ®Þa h×nh ®¸y biÓn vµ c¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ®éng lùc

7.3.1. §Æc ®iÓm vi ®Þa h×nh ®¸y biÓn

Nh÷ng nÐt lín vÒ ®Þa h×nh vµ ®Þa m¹o ®¸y biÓn vïng thÒm lôc ®Þa ®· ®−îc tr×nh bµy trong ch−¬ng IV, trong phÇn nµy chØ nªu mét sè ®Æc ®iÓm vi ®Þa h×nh cã ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi viÖc chän vÞ trÝ ®Æt c¸c c«ng tr×nh biÓn

Trong vïng biÓn §«ng Nam Bé t¹i c¸c khu vùc t−¬ng ®èi gÇn bê nh− má B¹ch Hæ, má Rång , l« 15-2 ,... ®¸y biÓn th−êng b×nh æn b»ng ph¼ng, h¬i nghiªng vÒ phÝa Nam vµ §«ng Nam. §iÓn h×nh cho lo¹i nµy lµ ®¸y biÓn má B¹ch Hæ, ë ®ã ®é dèc ®¸y biÓn lµ 0.0004, chªnh lÖch ®é s©u n−íc biÓn trong ph¹m vi má chØ 6m

Cµng xa bê h¬n, do ¶nh h−ëng cña sãng biÓn vµ c¸c dßng ®¸y liªn quan víi thuû triÒu, ®¸y biÓn kÐm b»ng ph¼ng. Trªn mét diÖn tÝch kh¶o s¸t 2x2km má §¹i Hïng chiÒu s©u n−íc biÓn chªnh lÖch tíi 10m, ®¸y biÓn d¹ng ®åi l−în sãng víi ®é dèc cña s−ên 0.052. C¸c d¶i sãng nµy cã ®−êng ®Ønh kÐo dµi ph−¬ng T©y B¾c - §«ng Nam vµ T©y T©y B¾c- §«ng §«ng Nam, dµi 400-800m, réng 200-400m, cao 4-6m. T¹i khu vùc má Lan T©y, Lan §á ®¸y biÓn phñ sãng c¸t cao 1-6m, cã chç tíi 8m, sãng c¸t kÐo dµi h−íng §«ng-T©y, d¹ng sãng kh«ng ®èi xøng. Trong ph¹m vi 3x3 km t¹i giÕng khoan 06-LD- 1X (Lan §á) chiÒu s©u n−íc biÓn biÕn ®æi tõ 108 ®Õn 210m, ®¸y biÓn chç b»ng ph¼ng, n¬i gå ghÒ nh« cao tíi 16m, cã c¸c vÕt lé san h« r¶i r¸c hoÆc thµnh diÖn lín, réng tíi 100m, nh« cao 6-8m.

Vµo gÇn bê, ®¸y biÓn chÞu ¶nh h−ëng cña ®Þa h×nh ven bê nh− nói , ®åi hoÆc b·i triÒu. ë gÇn cöa s«ng ®¸y biÓn th−êng cã c¸c gîn sãng c¸t víi chiÒu dµi sãng 5-10m, cao 0.5m.

ë vïng biÓn T©y Nam Bé, t¹i c¸c l« 46. 50, 51 ®¸y biÓn b»ng ph¼ng kh«ng cã c¸c sãng c¸t. Trong ph¹m vi 3.7x3.2km t¹i giÕng khoan 46- NC-1X vµ 46-DD-1X chiÒu s©u n−íc biÓn chØ biÕn ®æi trong kho¶ng 50.1-52.6m. Tuy nhiªn, ®¸y biÓn vïng nµy ®«i khi gÆp c¸c hè tròng ®−êng kÝnh 20-30m, s©u 1m.

121

§Þa h×nh ®¸y biÓn vïng thÒm Nam Trung Bé vµ VÞnh B¾c Bé biÕn ®æi phøc t¹p, n¬i b»ng ph¼ng, n¬i cã nhiÒu hè tròng vµ ô ®Êt t¹o thµnh ®¸m réng. Trong ph¹m vi kh¶o s¸t 2 giÕng khoan Lychee1 vµ Lychee2 thuéc l« 104 ph¸t hiÖn hè tròng réng 500m, s©u 3- 4m vµ c¸c ô ®Êt réng 120m cao 2m. Trong vïng nµy t¹i c¸c vÞ trÝ gÇn cöa s«ng còng ph¸t triÓn c¸c sãng c¸t, nh−ng quy m« nhá h¬n so víi vïng biÓn §«ng Nam Bé. Sù cã mÆt cña c¸c sãng c¸t, hè tròng, ô ®Êt vµ c¸c ®¸m san h« ë ®¸y biÓn ®ßi hái ph¶i nghiªn cøu tû mØ ®Þa h×nh ®¸y biÓn khi x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c tr¹m cè ®Þnh biÓn hoÆc c¸c giµn khoan tù n©ng vµ nöa ch×m.

7.3.2. C¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ®éng lùc

7.3.2.1. C¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ®éng lùc néi sinh

§éng ®Êt lµ qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ®éng lùc néi sinh thÓ hiÖn m¹nh mÏ trong vïng thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam, cã thÓ g©y ra nh÷ng mèi nguy h¹i lín. §©y lµ biÓu hiÖn cña ho¹t ®éng kiÕn t¹o Plioxen- §Ö tø. VÊn ®Ò nµy ®· ®−îc ®Ò cËp tíi trong c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña nhiÒu t¸c gi¶ nh− NguyÔn Kh¾c M·o, NguyÔn §×nh Xuyªn, NguyÔn Ngäc Thuû. Theo b¶n ®å ph©n vïng ®éng ®Êt l·nh thæ ViÖt Nam do ViÖn vËt lý §Þa CÇu thµnh lËp th× trong thÒm lôc ®Þa nguy hiÓm ®éng ®Êt cao nhÊt lµ ®íi sinh chÊn ch¹y däc theo døt g·y kinh tuyÕn 109o, trong ®ã cã thÓ ph¸t sinh ®éng ®Êt MSmax=6,1-6,5, Iomax(MKS64)= 8, chiÒu s©u chÊn tiªu 15-20km. Däc hai bªn ®íi sinh chÊn nµy lµ hai ®íi ®éng ®Êt lan truyÒn cã Iomax=7. Däc theo ®øt g·y Nha Trang- Cµ Mau kÐo dµi ph−¬ng §«ng B¾c - T©y Nam h×nh thµnh ®íi sinh trÊn cã MSmax=5,1-5,5, Iomax(MKS64)= 7, h=10-15km. Ngoµi ra, ë vïng biÓn Phan ThiÕt ®· quan s¸t thÊy c¸c ®éng ®Êt cã nguån gèc nói löa, liªn quan tíi ho¹t ®éng phun trµo bazan, cã c−êng ®é yÕu h¬n. Khi x©y dùng c¸c c«ng tr×nh biÓn ph¶i xÐt tíi qu¸ tr×nh ®éng ®Êt. Ho¹t ®éng nói löa phun trµo bazan vµ sù vËn ®éng cña c¸c ®øt g·y trong hiÖn t¹i còng lµ nh÷ng qu¸ tr×nh néi sinh biÓu hiÖn trong vïng thÒm lôc ®Þa.

7.3.2.2. C¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ngo¹i sinh

Däc ®íi bê biÓn ViÖt Nam ®ang diÔn ra nhiÒu qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ®éng lùc liªn quan víi ho¹t ®éng cña sãng biÓn vµ dßng ch¶y ven bê, g©y xãi lë nghiªm träng bê biÓn miÒn Trung, ®Æc biÖt lµ ®o¹n bê tõ Qu¶ng B×nh, Thõa Thiªn HuÕ ®Õn Qu¶ng Nam, Qu¶ng Ng·i vµ tÝch tô båi lÊp cöa s«ng, bÕn c¶ng. Nh÷ng vÊn ®Ò nµy ®ang vµ sÏ ®−îc nghiªn cøu trong c¸c ®Ò tµi kh¸c, trong ph¹m vi ®Ò tµi KHCN 06-11 kh«ng ®i s©u gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. C¸c qu¸ tr×nh vµ hiÖn t−îng cÇn ®−îc quan t©m khi x©y dùng c¸c c«ng tr×nh biÓn bao gåm:

- Qu¸ tr×nh di chuyÓn cña sãng c¸t: Do ¶nh h−ëng cña chÕ ®é giã mïa vµ thuû triÒu c−êng ®é lín nªn trong vïng thÒm lôc ®Þa ®· h×nh thµnh c¸c dßng ch¶y mÆt vµ dßng ch¶y ®¸y, t¹o ra sù tÝch tô vµ di chuyÓn c¸c sãng c¸t. Trªn vïng biÓn §«ng Nam Bé h−íng giã chñ ®¹o trong n¨m lµ §«ng B¾c nªn trong mïa giã nµy ®· h×nh thµnh c¸c dßng ch¶y mÆt theo h−íng T©y Nam, t¹o ra sù di chuyÓn vËt liÖu bïn c¸t tõ c¸c cöa s«ng Cöu Long vÒ Mòi Cµ Mau. Dßng ch¶y tõ s«ng ra biÓn cïng víi ¶nh h−ëng m¹nh mÏ cña thuû triÒu t¹o nªn dßng ch¶y ®¸y lµm di chuyÓn c¸c sãng c¸t. C¸c kÕt qu¶ ®o t¹i 2 vÞ trÝ A vµ B trong l« 5-3, n¬i cã mùc n−íc biÓn s©u 117,8 - 121,1m cho thÊy cã mét dßng trªn mÆt víi vËn tèc 0,4m/s ®−îc h×nh thµnh do giã h−íng T©y Nam vµ dßng ch¶y ®¸y h−íng tõ T©y - T©y B¾c ®Õn §«ng - §«ng Nam phï hîp víi h−íng chuyÓn dÞch cña c¸c sãng c¸t, vËn tèc dßng ®¸y thay ®æi tõ 0,01m/s ®Õn gÇn 0,4m/s tuú theo ¶nh h−ëng cña thuû triÒu, tãc ®é dßng lín khi thuû triÒu xuèng thÊp. HiÖn t−îng di chuyÓn sãng c¸t phæ biÕn trong vïng biÓn §«ng Nam Bé, ®Æc biÖt lµ ë ngoµi kh¬i xa nh− khu vùc má §¹i Hïng, Lan T©y, Lan §á... ë c¸c vïng biÓn kh¸c hiÖn t−îng nµy diÔn ra kh«ng m¹nh.

Sù di chuyÓn sãng c¸t lµm vïi s©u hoÆc hÉng ch©n c¸c ®−êng èng dÉn dÇu khÝ, dßng ch¶y ®¸y lµm xãi c¸t v¶ c¸c trÇm tÝch mÒm yÕu d−íi ch©n ®Õ giµn khoan tù n©ng vµ c¸c c«ng tr×nh kh¸c, g©y nguy c¬ gÉy ®−êng èng vµ h− h¹i c«ng tr×nh.

122

- Sù ®e do¹ nguy hiÓm khÝ: Trong trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø th−êng chøa c¸c tói khÝ, sù cã mÆt cña chóng ®Æc biÖt lµ

c¸c tói khÝ n»m n«ng, g©y nguy hiÓm cho con ng−êi vµ thiÕt bÞ khi khoan, lµm mÊt æn ®Þnh vµ an toµn cña c«ng tr×nh biÓn. Sù phæ biÕn c¸c tói khÝ n«ng trong trÇm tÝch cã thÓ ®−îc gi¶i thÝch b»ng sù cã mÆt rÊt réng r·i c¸c lßng s«ng vµ kªnh r¹ch cæ bÞ lÊp ®Çy b»ng c¸c trÇm tÝch chøa nhiÒu h÷u c¬ råi bÞ phñ kÝn. Tuy nhiªn, sù ph©n bè c¸c tói khÝ vµ nguy hiÓm khÝ kh«ng ®ång ®Òu trong vïng thÒm lôc ®Þa. Nh×n chung, ë vïng vÞnh B¾c Bé møc ®é nguy hiÓm khÝ cao h¬n so víi vïng kh¸c. ThÝ dô : t¹i vÞ trÝ C l« 48-143 vÞnh B¾c Bé cã “bÉy” khÝ ë ®é s©u 13,5m n»m d−íi tËp sÐt bét cøng; t¹i cÊu t¹o Pine Apple cã nguy hiÓm cao vÒ khÝ ë c¸c ®é s©u 60-65, 75-80, 83-90 vµ130m; còng t−¬ng tù nh− vËy, t¹i vÞ trÝ giÕng khoan 50-29 cã nguy hiÓm khÝ ë c¸c ®é s©u 21.5m, 195-136m, 579m; t¹i giÕng 26-143 ë c¸c ®é s©u 190-250m, 400m vµ 600-620m.

Khi chän vÞ trÝ ®Æt gian khoan vµ neo khoan còng nh− c¸c c«ng tr×nh kh¸c cÇn ph¶i tr¸nh c¸c tói khÝ n«ng.

- HiÖn t−îng ¨n mßn kim lo¹i cña n−íc biÓn vµ ®Êt: C¸c kÕt qu¶ quan tr¾c vµ nghiªn cøu cña nhiÒu t¸c gi¶ ®Òu cho thÊy n−íc vµ trÇm tÝch biÓn §«ng ®Òu cã tÝnh ¨n mßn m¹nh ®èi víi kim lo¹i.

7.4. Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam.

KÕt qu¶ nghiªn cøu ®Þa h×nh, ®Þa m¹o, c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø, t−íng ®¸ cæ ®Þa lý, ®Æc ®iÓm t©n kiÕn t¹o, tÝnh chÊt c¬ lý cña ®Êt ®¾, c¸c qu¸ tr×nh vµ hiÖn t−îng ®Þa chÊt cho thÊy ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh vïng thÒm lôc ®Þa rÊt ®a d¹ng, kh«ng ®ång nhÊt, cã mét sè ®Æc ®iÓm chñ yÕu nh− sau:

1. ThÒm lôc ®Þa ViÖt Nam cã cÊu tróc ®Þa h×nh, ®Þa m¹o phøc t¹p, ®a d¹ng vµ kh«ng ®ång nhÊt, h×nh thµnh rÊt nhiÒu c¸c kiÓu ®Þa h×nh kh¸c nhau vÒ h×nh th¸i, nguån gèc vµ ®éng lùc thµnh t¹o. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa cã sù ph©n dÞ nhÊt ®Þnh theo khu vùc vµ theo c¸c ®íi ®é s©u ngËp n−íc nh− ®· nªu ë c¸c ch−¬ng trªn

2. C¸c thµnh t¹o PlÜoxen- §Ö tø vïng thÒm lôc ®Þa ®−îc thµnh t¹o trong nh÷ng hoµn c¶nh ®Þa lý vµ ®éng lùc trÇm tÝch kh¸c nhau nªn rÊt ®a d¹ng vÒ t−íng ®¸ vµ nguån gèc. §iÒu kiÖn thµnh t¹o trÇm tÝch g¾n liÒn víi c¸c chu kú biÓn tho¸i, biÓn tiÕn vµ ho¹t ®éng lón ch×m t©n kiÕn t¹o cho nªn trªn tæng thÓ sù ph©n bè trÇm tÝch cã tÝnh ph©n bËc: c¸c trÇm tÝch ph©n bè ë xa bê h¬n, trong vïng n−íc s©u h¬n, th−êng cã tuæi cæ h¬n. Do sù ph©n dÞ ho¹t ®éng t©n kiÕn t¹o vµ møc ®é phong phó kh¸c nhau cña c¸c nguån cung cÊp vËt liÖu, chiÒu dµy trÇm tÝch PlÜoxen- §Ö tø vïng thÒm lôc ®Þa kh«ng ®ång nhÊt.

3. Tr¶i qua c¸c giai ®o¹n biÓn tho¸i víi sù h×nh thµnh c¸c bÒ mÆt bµo mßn vµ bån tÝch tô trÇm tÝch lôc ®Þa ®a d¹ng, sau ®ã ®−îc trÇm tÝch biÓn tiÕn bao phñ lÊp ®Çy ®Êt dÉn tíi sù ph©n bè trÇm tÝch rÊt kh«ng ®ång ®Òu theo chiÒu ngang. Xen víi c¸c trÇm tÝch cã tuæi cæ h¬n lµ c¸c trÇm tÝch cã tuæi trÎ h¬n, cã møc ®é nÐn chÆt vµ thµnh ®¸ thÊp h¬n. ®iÒu nµy thÊy rÊt râ víi c¸c trÇm tÝch trÎ ph©n bè kh«ng s©u d−íi ®¸y biÓn, ®Æc biÖt trong ph¹m vi 0- 30m n−íc. §Æc ®iÓm trªn ®©y g©y khã kh¨n cho viÖc lùa chän vÞ trÝ x©y dùng c«ng tr×nh biÓn.

123

4. KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy ®Æc tÝnh ®Þa chÊt c«ng tr×nh cña trÇm tÝch cã liªn hÖ mËt thiÕt víi møc ®é nÐn chÆt vµ tuæi ®Þa chÊt cña chóng. C¸c trÇm tÝch tuæi cæ h¬n cã møc ®é nÐn chÆt vµ thµnh ®¸ cao h¬n, cã tÝnh chÊt c¬ lý tèt h¬n. Qu¸ tr×nh phong ho¸ laterit trong c¸c giai ®o¹n biÓn tho¸i lµm phøc t¹p ho¸ qu¸ tr×nh nÐn chÆt thµnh ®¸, qu¸ tr×nh phong ho¸ dÉn tíi h×nh thµnh qu¸ tr×nh liªn kÕt kiÕn tróc míi ®· cã t¸c dông lµm t¨ng ®é bÒn cña ®Êt ®¸. C¸c trÇm tÝch Holoxen cã ®é bÒn nhá vµ tÝnh biÕn d¹ng lín. Trªn tæng thÓ cã mèi liªn hÖ gi÷a ®é bÒn víi tÝnh

ph©n ®íi theo chiÒu s©u ngËp n−íc cña trÇm tÝch trong vïng thÒm. C¸c trÇm tÝch ë xa bê h¬n, ph©n bè ë c¸c vïng n−íc s©u h¬n cã ®é bÒn lín h¬n.

5. Sù ph©n bè vµ møc ®é ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ®éng lùc trong vïng thÒm lôc ®Þa kh«ng ®ång ®Òu, cã thÓ thÊy râ ®iÒu nµy víi c¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt néi sinh nh− ®éng ®Êt, ho¹t ®éng kiÕn t¹o hiÖn ®¹i vµ c¶ qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ngo¹i sinh.

6. Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm nªu trªn cã thÓ ®i tíi nhËn ®Þnh tæng qu¸t ®Æc ®iÓm ph©n bè kh«ng gian, ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh vïng thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam lµ biÕn ®æi theo ®íi s©u mùc n−íc vµ theo khu vùc.

- §íi chiÒu s©u 0-30m n−íc : Chñ yÕu ph©n bè c¸c trÇm tÝch Holoxen mÒm yÕu cã chiÒu dµy lín, thuéc nhiÌu nguån gèc kh¸c nhau, cßn c¸c trÇm tÝch Pleixtoxen th−êng n»m t−¬ng ®èi s©u. Trong ®íi nµy th−êng diÔn ra c¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt liªn quan ®Õn t¸c ®éng cña sãng, giã vµ dßng ch¶y ven bê, ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh phøc t¹p.

- §íi chiÒu s©u 30- 90m n−íc: trÇm tÝch Holoxen th−êng cã chiÒu dµy nhá, møc ®é biÓn ®æi tuú n¬i, d−íi ®ã lµ c¸c trÇm tÝch Pleixtoxen cã søc chÞu t¶i t−¬ng ®èi tèt. ë ®íi nµy th−êng gÆp c¸c s«ng l¹ch cæ bÞ lÊp ®Çy b»ng c¸c trÇm tÝch trÎ h¬n, cã ®é bÒn kÐm h¬n g©y ra sù kh«ng ®ång nhÊt cña cÊu tróc nÒn ®Êt. HiÖn t−äng ®Þa chÊt ®éng lùc th−êng gÆp trong ®íi nµy lµ sù di ®éng cña c¸c vËt liÖu trÇm tÝch vµ sãng c¸t d−íi t¸c ®éng cña dßng ch¶y ®¸y. §iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh cña ®íi ®ì phøc t¹p h¬n, cµng ra xa n−íc s©u h¬n møc ®é phøc t¹p cña nÒn ®Êt gi¶m ®i song nh÷ng khã kh¨n vÒ ®iÒu kiÖn khÝ t−îng vµ h¶i v¨n l¹i t¨ng.

- §íi chiÒu s©u 90-200m n−íc: ë ®−ãi nµy trÇm tÝch Holoxen nÕu cã chØ lµ nh÷ng líp máng, d−íi dã lµ c¸c thµnh t¹o Pleixtoxen cã ®é bÒn tèt. §¸y biÓn th−êng cã sãng c¸t vµ san h« lµm cho ®Þa h×nh kh«ng thËt b»ng ph¼ng, vÒ c¬ b¶n cÊu tróc nÒn ®Êt ®¬n gi¶n vµ æn ®Þnh. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh cã thÓ chia vïng thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam ra 4 vïng cã ®Æc ®iÓm nh− sau:

- Vïng VÞnh B¾c Bé cã diÖn tÝch réng, trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø cã chiÒu dµy lín, trong ®ã trÇm tÝch Holoxen mÒm yÕu cã diÖn phñ réng vµ chiÒu dµy ®¸ng kÓ. §Þa h×nh d¸y biÓn kÐm b»ng ph¼ng, th−êng cã c¸c hè lâm vµ ô ®Êt, trong trÇm tÝch cã nhiÒu tói khÝ, ®Æc biÖt lµ khÝ n«ng g©y nguy hiÓm khi khoan vµ c¸c c«ng tr×nh biÓn.

- Vïng thÒm lôc ®Þa Nam Trung Bé cã diÖn tÝch hÑp, kÒ s¸t v¸ch dèc s−ên lôc ®Þa, ®¸y biÓn cã ®é dèc lín , trÇm tÝch Holoxen ph©n bè hÑp, ®é nguy hiÓm ®éng ®Êt cao, c¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ®éng lùc ven bê diÔn ra m¹nh mÏ.

- Vïng lôc ®Þa §«ng Nam Bé cã diÖn tÝch réng, ®¸y biÓn tho¶i vµ ph¼ng, trÇm tÝch Holoxen ph©n bè réng nh−ng ë xa bê bÒ dµy kh«ng lín, cã sù di chuyÓn m¹nh cña vËt liÖu trÇm tÝch vµ sãng c¸t, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh biÓn kh«ng gÆp c¸c khã kh¨n lín. Kinh nghiÖm x©y dùng c¸c má B¹ch Hæ, Rång vµ §¹i Hïng cho thÊyc¸c líp sÐt, sÐt pha tr¹ng th¸i nöa cøng vµ cøng tuæi Pleistoxen cã thÓ lµm líp tùa cäc cho c¸c tr¹m cè ®Þnh biÓn, c¸c líp sÐt pha tr¹ng th¸i dÎo cøng, c¸t pha dÎo vµ c¸t h¹t nhá n»m ë phÇn trªn trong mÆt c¾t ®Þa chÊt c«ng tr×nh cã thÓ lµm nÒn cho c¸c dµn khoan tù n©ng vµ nãi chung ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh ë c¸c phÇn n−íc s©u nh− má §¹i Hïng, Lan T©y, Lan §á thuËn lîi cho viÖc l¾p ®Æt c¸c dµn khoan nöa ch×m.

124

- Vïng thÒm lôc ®Þa T©y Nam Bé : trÇm tÝch Holoxen mÒm yÕu cã diÖn ph©n bè réng vµ chiÒu dµy lín, cã nhiÒu kªnh r¹ch vµ lßng s«ng cæ bÞ ch«n vïi, ®¸y biÓn b»ng ph¼ng, c¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ®éng lùc kh«ng m¹nh, c¸c dµn khoan cÇn tr¸nh ®Æt vµo c¸c kªnh r¹ch ®−îc lÊp ®Çy c¸c trÇm tÝch yÕu.

Ch−¬ng VIII

c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt plioxen-®Ö tø Khu vùc l« 106 (vÞnh b¾c bé) vµ l« 16 (bÓ cöu long)

Trªn c¬ së nghiªn cøu c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam tû lÖ 1:1000.000, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu hai khu vùc ®iÓn h×nh víi tû lÖ 1:200.000, ®ã lµ khu vùc l« 106 (VÞnh B¾c bé) vµ khu vùc L« 16 (BÓ Cöu long), ®©y lµ nh÷ng n¬i cã c¸c c«ng tr×nh biÓn ®ang ®−îc quan t©m

8.1. C¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø khu vùc L« 106 (vÞnh B¾c bé)

L« 106 n»m trong ®íi cÊu tróc bÓ s«ng Hång giíi h¹n tõ 107-108 kinh ®é ®«ng vµ 20o40’ vÜ ®é B¾c. N»m trong l« 106 cã huyÖn ®¶o B¹ch Long VÜ

8.1.1. §Æc ®iÓm ®Þa tÇng Plioxen- §Ö tø.

8.1.1.1. Thèng Plioxen

HÖ tÇng B¹ch Long VÜ (Nbv) ®−îc ph¸t hiÖn trªn tµi liÖu ®Þa chÊn chiÕm tíi gÇn nöa diÖn tÝch vïng nghiªn cøu. Chóng n»m trong vïng sôt lón gi÷a ®¶o C¸t bµ vµ B¹ch long VÜ, cã ph−¬ng §B-TN vµ më réng dÇn vÒ phÝa t©y nam. ë gi÷a cã mét gê cao t¹o thµnh kiÓu yªn ngùa. Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn, trÇm tÝch cña hÖ tÇng nµy ®−îc ®Æc tr−ng bëi ph¶n x¹ n»m ngang, kÒ ¸p s−ên, phÝa gÇn ®¶o B¹ch Long vÜ cã quan hÖ kiÕn t¹o víi hÖ Paleogen. Thµnh phÇn th¹ch häc gåm c¸t kÕt, bét kÕt, cã m¶nh vôn chiÕm 95%, xi m¨ng 5%; trong ®ã th¹ch anh kho¶ng 50%, fenpat 30% cßn l¹i lµ m¶nh ®¸ vµ xi m¨ng 5-15%. KiÕn tróc cã kiÓu xi m¨ng lÊp ®Çy, cÊu t¹o khèi . M¶nh vôn cã thµnh phÇn phøc t¹p gåm th¹ch anh 50% phÇn lín cã gãc c¹nh do mµi trßn kÐm, fenpat gåm c¶ hai lo¹i plagiocla vµ fenpat kali, mét sè bÞ xerixit hãa. M¶nh d¸ phÇn lín lµ ®¸ silic, ®¸ phiÕn sÐt silÝc. Mica chñ yÕu lµ lo¹i muscovit vµ Ýt m¶nh biotit ®a s¾c mµu lôc. Xi m¨ng lµ xerixit kiÓu lÊp ®Çy. §¸ bÞ biÕn ®æi kh¸ m¹nh ë giai ®o¹n biÕn chÊt sím, chiÒu dµy kho¶ng 1000m.

125

8.1.1.2. HÖ §Ö Tø a- Thèng Pleistoxen + Pleistoxen h¹ : TrÇm tÝch s«ng- biÓn (am Q1). TrÇm tÝch s«ng- biÓn Pleistoxen h¹ kh«ng lé trªn ®¸y biÓn, chØ ph¸t hiÖn qua ph©n tÝch tµi liÖu ®Þa chÊn. Trong c¸c mÆt c¾t trÇm tÝch cã hai phÇn. PhÇn d−íi chñ yÕu lµ c¸c tËp cuéi s¹n cã ®é lùa chän kh«ng ®Òu, tr−êng sãng ph¶n x¹ cã n¨ng l−îng cao, ®øt ®o¹n, lén xén. PhÇn trªn máng h¬n chñ yÕu lµ c¸c tËp bét sÐt, bïn lÉn c¸t sÐt, ®−îc ®Æc tr−ng b»ng c¸c sãng ph¶n x¹ song song kh«ng liªn tôc, chiÒu dµy cña tËp thay ®æi 5-50m. C¸c trÇm tÝch nµy phñ trùc tiÕp lªn bÒ mÆt trÇm tÝch Plioxen. Chóng ®−îc t¹o thµnh vµ lÊp ®Çy trong d¶i tròng hÑp ph¸t triÓn kÑp gi÷a ®íi n©ng B¹ch long vÜ vµ d¶i cung ®¶o C« t« ®Õn C¸t Bµ theo ph−¬ng §«ng b¾c- T©y nam, chóng ®−îc më réng vÒ phÝa t©y nam hoµ cïng víi bån trÇm tÝch cña bÓ S«ng Hång. S¶n phÈm

ph¸ huû tõ c¸c khu vùc n©ng kÕ cËn vµ ®−îc vËn chuyÓn tõ lôc ®Þa, t¸i ph©n bè l¹i bëi c¸c dßng biÓn, v× vËy chóng lµ tËp trÇm tÝch hçn hîp s«ng- biÓn. Cã thÓ xÕp chóng t−¬ng ®ång víi tÇng LÖ chi (Q1lc) hay H¶i d−¬ng (Q1hd) cña khu vùc ®«ng b¾c B¾c Bé.

+ Pleistoxen trung : TrÇm tÝch biÓn s«ng (ma QII) gÆp trong hÇu hÕt c¸c l¸t c¾t ®Þa chÊn n«ng. MÆt c¾t ®Þa tÇng cã thÓ chia lµm hai phÇn. PhÇn d−íi gåm cuéi s¹n, c¸t lÉn Ýt bét sÐt, tr−êng sãng ph¶n x¹ m¹nh, hçn ®én xen c¸c d¶i ph©n líp xiªn. PhÇn trªn bao gåm c¸c líp bét sÐt xen kÏ cïng víi c¸c líp c¸t máng, tr−êng sãng ®Þa chÊn song song kh«ng liªn tôc, n¨ng l−îng cao. §©y lµ tËp trÇm tÝch biÓn n«ng ven bê mµ nguån cung cÊp vËt liÖu tõ c¸c khu vùc ®åi cao (d¶i n©ng B¹ch long vÜ, C« t«, miÒn ®åi nói Qu¶ng ninh vµ c¸c miÒn l©n cËn). ChiÒu dµy trÇm tÝch 15- 40m.

C¸c trÇm tÝch Pleistoxen trung phñ trùc tiÕp lªn trÇm tÝch Pleistoxen h¹ (am QI), phÝa trªn cña chóng bÞ phñ bíi trÇm tÝch Pleistoxen th−îng (QIII). ë phÝa trªn nhiÒu n¬i gÆp nhiÒu hè ®µo xãi cña c¸c dßng ch¶y cæ c¾t vµo ranh giíi. §iÒu nµy chøng tá vµo cuèi Pleistoxen gi÷a c¸c khu vùc nµy ®· ®−îc n©ng cao nªn c¶ khu vùc nµy ®· trë thµnh lôc ®Þa, qu¸ tr×nh x©m thùc bµo mßn phong ho¸ x¶y ra m¹nh mÏ lµm biÕn d¹ng bÒ mÆt trÇm tÝch QII.

2 cã thµnh phÇn thay ®æi tõ c¸t bïn, bïn c¸t ®Õn bïn sÐt. TrÇm tÝch ë ®©y cã mµu loang læ, sÆc sì, x¸m, x¸m vµng, ®á n©u. Trªn bÒ mÆt cña líp nµy th−êng gÆp s¹n laterit mµu n©u, mét sè mÉu cßn gÆp kÕt vãn laterit d¹ng khung, d¹ng èng t¹o thµnh c¸c ævíi nhiÒu líp oxit s¾t mµu n©u, máng bao lÊy c¸c trÇm tÝch bïn c¸t, bïn sÐt. Mét sè mÉu gÆp trÇm tÝch sÐt mµu loang læ d¹ng ph©n d¶i, cø mét líp bét sÐt dµy 3-5cm xen gi÷a líp c¸t bét mÞn máng dµy 2-3cm. C¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch silic¸t cho thÊy trong trÇm tÝch loang læ nµy hµm l−îng cña c¸c oxit Fe2O3, Al2O3 t¨ng lªn mét c¸ch ®¸ng kÓ. 2 lµ bïn c¸t, c¸t bïn Ýt kho¸ng ®é kiÒm h¬i cao giµu Thµnh phÇn cña trÇm tÝch biÓn QIII alumosilicat vµ c¸c nhãm hydromica. C¸c mÉu ph©n tÝch kho¸ng vËt sÐt cho thÊy m«i tr−êng l¾ng ®äng trÇm tÝch thuéc vïng biÓn n«ng ven bê. Trong trÇm tÝch nµy chøa nhiÒu c¸c lo¹i vi cæ sinh ®Þnh tuæi Pleistoxen QIII

+ Pleistoxen th−îng : TrÇm tÝch biÓn (mQIII) HÇu hÕt c¸c mÉu èng phãng träng lùc lÊy vµo tÇng trÇm tÝch QII

2 låi lâm, cã nhiÒu hè ®µo khoÐt cña c¸c dßng ch¶y ho¹t ®éng vµo thêi kú biÓn lïi cuèi QIII (b¨ng hµ Wurm). BÒ mÆt nµy cã n¬i lé ra trªn bÒ mÆt ®¸y biÓn, cã n¬i bÞ vïi l¸p bëi trÇm tÝch biÓn Holoxen. ChiÒu dµy theo tµi liÖu ®Þa chÊn lµ 10-20m.

BÒ mÆt cña tËp trÇm tÝch QIII

1 ) lé trªn ®¸y biÓn thµnh 4 diÖn hÑp cã ë ®é s©u 25- 27m. ë t©y b¾c L« 106 cã nh÷ng cån c¸t ngÇm ph¸t triÓn trªn c¸c cöa s«ng vµo ®Çu 2 máng mµu x¸m xanh. C¸c cån c¸t cã Holoxen vµ bÞ phñ bëi mét líp bïn c¸t trÇm tÝch biÓn QIV thµnh phÇn trÇm tÝch lµ c¸t, c¸t s¹n ®Õn c¸t lÉn s¹n mµu x¸m, ®é chän läc tèt. KÕt qu¶ ph©n tÝch th¹ch häc cho thÊy c¸c bÓ trÇm tÝch trªn cã nguån cung cÊp tõ sù ph¸ huû bµo mßn ë c¸c khu vùc næi cao trong vïng.

b- Thèng Holoxen + TrÇm tÝch biÓn- s«ng Holoxen h¹ (ma QIV

1) gÆp trªn ®¸y biÓn ë phÝa ®«ng b¾c cña L« 106 qua c¸c mÉu èng phãng träng lùc. Thµnh phÇn th¹ch häc gåm bïn c¸t, bïn, sÐt mµu x¸m ®Õn x¸m tèi cã chøa mïn thùc vËt, b· h÷u c¬ mµu ®en. Trong mét sè mÉu èng phãng träng lùc gÆp trÇm tÝch cã cÊu t¹o xen kÏ gi÷a c¸c líp bïn c¸t, sÐt mµu x¸m tro dµy 3- 5cm víi c¸c líp

126

+ TrÇm tÝch ®Çm lÇy- biÓn Holoxen h¹ (mb QIV

bét lÉn c¸t mµu x¸m nh¹t chøa mïn b· thùc vËt máng vµi mm. C¸c cÊu t¹o nµy ®Æc tr−ng cho trÇm tÝch l¹ch triÒu vµ b·i triÒu lÇy, cÊp h¹t trung b×nh.

C¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch Fe cho thÊy c¸c trÇm tÝch nµy ®−îc thµnh t¹o trong m«i tr−êng khö m¹nh. Thµnh phÇn ho¸ häc th−êng cã hµm l−îng oxit nh«m vµ s¾t cao. c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch bµo tö phÊn cho thÊy trÇm tÝch nµy chøa c¶ phÊn hoa cña thùc vËt ngËp mÆn vµ thùc vËt n−íc 1-2. Phñ lªn trÇm tÝch nµy lµ c¸c líp bïn c¸t mµu x¸m x¸m ngät tuæi Holoxen sím- gi÷a QIV 2. xanh, giµu vôn vá sinh vËt dµy 0,2-2m, ®Æc tr−ng cho trÇm tÝch biÓn tiÕn Holoxen trung QIV PhÝa d−íi lµ trÇm tÝch bïn sÐt cã cÊu t¹o ph©n d¶i, chøa mïn thùc vËt x¸m tro, c¸c trÇm tÝch nµy ®−îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trªn c¸c l¹ch triÒu hoÆc lagoon lÇy vµo ®Çu chu kú biÓn tiÕn trong 2 d−íi d¹ng lÊp Holoxen. TrÇm tÝch nµy phñ lªn bÒ mÆt bµo mßn c¸c hè tròng cña trÇm tÝch QIII ®Çy vµo c¸c hè tròng ®ã. ChiÒu dµy cña tËp nµy kho¶ng 5-10m.

+ TrÇm tÝch biÓn Holoxen trung (m QIV §©y lµ trÇm tÝch phæ biÕn nhÊt trong vïng, lé ra trªn ®¸y biÓn ë ®é s©u 18- 30m. Thµnh phÇn gåm c¸t s¹n,c¸t, c¸t bïn s¹n, c¸t bïn, bïn c¸t vµ bïn sÐt. C¸c trÇm tÝch c¸t s¹n, c¸t lÉn s¹n, c¸t, c¸t bïn s¹n th−êng ph©n bè trªn c¸c vïng næi cao cña ®¸y biÓn. C¸c trÇm tÝch c¸t bïn th−êng ph©n bè trªn ®Þa h×nh t−¬ng ®èi tho¶i víi diÖn réng. C¸c trÇm tÝch bïn c¸t vµ bïn sÐt 2). th−êng ph©n bè trªn c¸c d¶i, l¹ch tròng trªn ®Þa h×nh ®¸y (cã thÓ phñ trªn trÇm tÝch mb QIV C¸c trÇm tÝch c¸t, c¸t s¹n quanh B¹ch Long VÜ cã ®é chän läc tèt. S¬ ®å ph©n bè c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø L« 106 ®−îc nªu trªn h×nh 8.1.

8.1.2. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o

§Þa h×nh ®¸y biÓn cã ®é s©u thay ®æi tõ 20m ë ®íi ven bê ®Õn ®é s©u 55m ë phÝa ®«ng nam §¶o B¹ch Long VÜ. §¶o B¹ch Long VÜ lµ ®¶o cã ®¸ gèc tuæi Paleogen næi lªn mÆt n−íc. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o ®−îc chia thµnh 2 ®íi thÒm :

- §íi thÒm trong ®−îc x¸c ®Þnh ®Õn ®é s©u 20- 35m, chiÕm phÇn lín diÖn tÝch khu vùc nghiªn cøu víi ®Æc tr−ng ®Þa h×nh ®ång b»ng, bÞ chia c¾t vµ ph©n dÞ yÕu. BÒ mÆt b»ng ph¼ng n»m ë ®é s©u 25m t¹i trung t©m cña khu vùc kÐo dµi theo ph−¬ng kinh tuyÕn. PhÝa t©y bÒ mÆt ®Þa h×nh h¹ thÊp xuèng, t¹o thµnh mét tròng s©u khÐp kÝn ë ®é s©u 30m, cã diÖn tÝch kho¶ng 60km2 vµ ch¹y theo ph−¬ng hÇu nh− lµ vÜ tuyÕn. PhÝa ®«ng cña bÒ mÆt ®Þa h×nh cã ®é dèc lín h¬n vµ còng ph©n dÞ m¹nh h¬n.

- §íi thÒm gi÷a n»m ë ®é s©u 35- 55m lµ mét ®ång b»ng ph©n dÞ víi ®é dèc lín. §¶o B¹ch Long VÜ ®−îc næi lªn ë ®íi thÒm nµy, ch¹y theo ph−¬ng ®«ng b¾c-t©y nam, trïng víi ph−¬ng cÊu tróc chung cña miÒn ®«ng b¾c ViÖt nam. S−ên phÝa ®«ng nam cña ®¶o cã ®é dèc lín víi nh÷ng khe r·nh ngÇm to¶ vÒ phÝa ®«ng b¾c vµ ®«ng nam. S−ên phÝa t©y b¾c cña ®¶o tho¶i h¬n, h¹ thÊp dÇn tõ mùc n−íc biÓn ®Õn ®é s©u 35m-40m. BÒ mÆt ®¸y biÓn ®−îc phñ bëi líp trÇm tÝch biÓn hiÖn ®¹i cã thµnh phÇn chñ yÕu lµ bïn sÐt, c¸t h¹t mÞn. Xen kÏ vµo c¸c trÇm tÝch lµ nh÷ng thÓ thÊu kÝnh "da b¸o" cña trÇm tÝch bét, sÐt, c¸t biÓn n«ng ven bê cæ cã tuæi Pleistoxen muén. §−êng biÓn tiÕn Flandran cuèi cïng còng ®−îc ghi nhËn ë phÝa ®«ng b¾c cña vïng.

S¬ ®å ®Þa m¹o l« 106 ®−îc thÓ hiÖn trªn h×nh 8.2

8.1.3. §Æc ®iÓm h×nh th¸i cÊu tróc ®Þa chÊt vµ t©n kiÕn t¹o

127

§©y lµ vïng cã cÊu tróc Plioxen- §Ö tø t−¬ng ®èi ®¬n gi¶n. C¸c trÇm tÝch Plioxen cã ®é dµy 200- 400m t¹o ra nh÷ng cÊu tróc ch¹y theo ph−¬ng ®«ng b¾c- t©y nam. ë ®©y ghi nhËn mét

nÕp lèi kÕ thõa kh¸ râ nÐt ë trung t©m l« 106 gÇn víi c¸c giÕng khoan 103T-G-IX vµ 102CQ-IX. §íi n©ng nghÞch ®¶o B¹ch Long VÜ thÓ hiÖn kh¸ râ nÐt trªn b×nh ®å cÊu tróc Plioxen- §Ö tø. Qua tr×nh nghÞch ®¶o x¶y ra cho tíi tËn cuèi Plioxen. Tµi liÖu ®Þa chÊn ®· cho thÊy ®¸y Plioxen kÒ ¸p vµo ®íi n©ng nµy, cßn b¶n th©n phÇn trÇm tÝch th× rÊt máng. Vµo ®Õn §Ö tø ®íi n©ng nµy vÉn gi÷ ë møc cao, lµm cho trÇm tÝch §Ö tø ë khu vùc còng rÊt máng. C¸c trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø ®−îc h×nh thµnh trong m«i tr−êng ven bê gåm c¸c ®ång b»ng ven biÓn víi nh÷ng thµnh t¹o h¹t th«, vòng vÞnh víi thµnh phÇn th« mÞn xen kÏ thµnh líp máng.

C¨n cø vµo cÊu tróc ®Þa chÊt, l« 106 ®−îc ph©n chia thµnh 3 ®íi n©ng sôt: - §íi n©ng ®Þa luü B¹ch long vÜ ch¹y theo ph−¬ng ®«ng b¾c- t©y nam víi chiÒu réng hµng chôc km. C¸nh ®«ng nam bÞ giíi h¹n bëi ®øt g·y thuËn. §íi nµy ®−îc nh« cao ®Õn ®é s©u 20m; ®¸ gèc lé ra t¹o thµnh 3 khèi riªng biÖt vµ kh«ng trïng víi thÕ n©ng cao cña ®Þa h×nh. C¸c thµnh t¹o ®¸ gèc ë ®©y cã thÓ cã tuæi Paleozen. S−ên ®«ng nam cña ®íi n©ng cã ®é dèc lín, t¹o thµnh bËc, s−ên t©y b¾c tho¶i h¬n

2. §íi sôt lón yÕu l−în sãng phÝa t©y B¹ch long vÜ chiÕm 3/4 diÖn tÝch L« 106. §Þa h×nh ®¸y biÓn n»m ë ®é s©u 25- 40m t¹o thµnh c¸c khèi n©ng tho¶i khÐp kÝn. §é s©u cña ®¸y biÓn t¨ng dÇn vÒ phÝa ®«ng, ®«ng b¾c t¹o thµnh mét hè sôt nhá ë s¸t ®íi n©ng B¹ch Long vÜ. §é dµy cña trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø t¨ng dÇn tõ b¾c (100m) xuèng nam (300m). Gi¸ trÞ gradiªnt ®é dµy ®¹t tíi hµng chôc mÐt/km

3. §íi sôt lón d¹ng bËc phÝa ®«ng B¹ch long vÜ lµ mét ®íi hÑp víi ®Þa h×nh kh¸ ph©n dÞ. §é s©u ®¸y biÓn thÊp dÇn tõ 30m ®Õn 55m t¹o thµnh nh÷ng bËc ®Þa h×nh cã ®é s©u lín nhÊt cña l« 106. BËc nµy ®−îc giíi h¹n bëi mét bÒ mÆt t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng ë ®é s©u 30m chay dµi theo ph−¬ng vÜ tuyÕn. TiÕp theo lµ s−ên dèc xuèng ®Õn 45m, 55m. Mét hè sþt nhá khÐp kÝn ®−îc t¹o thµnh ë ®é s©u 55m ch¹y theo h−íng t©y b¾c-®«ng nam. §é dµy cña trÇm tÝch Plioxen-§Ö tø t¨ng dÇn tõ b¾c (100m) ®Õn nam (300m).

S¬ ®å ®¼ng s©u vµ ®¼ng dµy trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø ®−îc m« t¶ trªn h×nh 8.3-8.6, s¬ ®å t©n kiÕn t¹o ®−îc nªu trªn h×nh 8.7

8.1.4. §Æc ®iÓm cæ t−íng ®¸- cæ ®Þa lý vµ m«i tr−êng trÇm tÝch

a. §Æc ®iÓm t−íng ®¸- cæ ®Þa lý

TrÇm tÝch Plioxen- §Ö tø khu vùc L« 106 ph¸t triÓn kÕ thõa vµ phñ bÊt chØnh hîp trªn mÆt bµo mßn cña trÇm tÝch Mioxen (hÖ tÇng Tiªn H−ng).

+ Giai ®o¹n Plioxen TrÇm tÝch Plioxen lÊp ®Çy trong bÓ s«ng Hång cã tÝnh kÕ thõa vµ theo c¬ chÕ ®ång trÇm tÝch. Qu¸ tr×nh lÊp ®Çy bÞ khèng chÕ bëi sôt lón kiÕn t¹o lµ chñ yÕu thø ®Õn lµ qu¸ tr×nh biÓn tho¸i vµ biÓn tiÕn. C¸c yÕu tè ®ã x¸c ®Þnh m«i tr−êng trÇm tÝch thay ®æi tõ cöa s«ng ven biÓn (am) ®Õn biÓn n«ng ven bê råi ®Õn vòng vÞnh n«ng, vòng vÞnh s©u vµ ®Çm lÇy ven biÓn.

128

Khu vùc L« 106 trong trung t©m bån tròng bÞ ph©n dÞ thµnh 2 ®¸y s©u ng¨n c¸ch bëi mét ®íi n©ng hÑp ë kinh ®é 1090-1100 vµ vÜ ®é 18030-190. Trong giai ®o¹n nµy khu vùc B¹ch Long VÜ lµ vïng næi cao, x©m thùc tham gia cung cÊp vËt liÖu cho bån tròng trung t©m. C¸c t−íng trÇm tÝch c¸t lßng s«ng, c¸t bét xen kÏ víi sÐt m«i tr−êng nãn qu¹t cöa s«ng ®−îc nhËn vËt liÖu tõ 2 nguån c¬ b¶n lµ hÖ thèng s«ng cæ b¾t nguån tõ ®¶o H¶i Nam, b¸n ®¶o L«i Ch©u ë Trung Quèc ®æ vµo bê ®«ng b¾c vµ hÖ thèng s«ng Hång, s«ng B¹ch §»ng cæ ®æ vµo bê t©y cña bån

tròng. C¸c trÇm tÝch than bïn, than n©u vµ sÐt bét x¸m ®en t−íng ®Çm lÇy ven biÓn cæ chiÕm mét khèi l−îng lín lµ do qu¸ tr×nh ®Çm lÇy ho¸ c¸c lagoon, l¹ch triÒu, rõng ngËp mÆn cæ xen kÏ víi c¸c t−íng cån c¸t ch¾n cöa s«ng, c¸t b·i triÒu. Trªn s¬ ®å ®¼ng dµy ®· chØ ra trÇm tÝch Plioxen cã bÒ dµy thay ®æi tõ 50m (ven r×a) ®Õn 350m (trung t©m).

Trong l¸t c¾t ®Þa chÊn qua L« 106 ®Þa hµo KiÕn An-Thuû Nguyªn, trÇm tÝch Plioxen cã 2 tËp: tËp d−íi biÓn lïi cã cÊu t¹o nªm t¨ng tr−ëng, tËp trªn biÓn tiÕn cã cÊu t¹o song song

1 hn), hÖ tÇng VÜnh Phóc (QIII

2 vµ QIV

BÒ dµy trÇm tÝch t¨ng dÇn tõ r×a vµo trung t©m (§B sang TN) song ®¸y bån tròng khu vùc l« 106 kh«ng bÞ ph©n dÞ. Nh×n chung trÇm tÝch tÇng VÜnh B¶o kh¸ dµy nh−ng chñ yÕu ®−îc cÊu thµnh bëi c¸c t−íng c¸t bét c−¶ s«ng ven biÓn, sÐt vòng vÞnh vµ bét sÐt ®Çm lÇy chøa than n©u, than bïn. Trong trÇm tÝch xuÊt hiÖn nhiÒu tói khÝ cïng víi nÒn ®Êt yÕu cña t−íng bïn sÐt ®Çm lÇy vµ sÐt vòng vÞnh bÊt lîi ®èi víi x©y dùng c«ng tr×nh kü thuËt.

+ Giai ®o¹n Pleistoxen Trong Pleistoxen qu¸ tr×nh l¾ng ®äng trÇm tÝch khu vùc l« 106 còng tr¶i qua c¸c giai ®o¹n nh− bøc tranh tiÕn ho¸ chung cña bån tròng §Ö tø s«ng Hång. C¸c hÖ tÇng trÇm tÝch Pleistoxen 2 vp).TrÇm tÝch lµ hÖ tÇng LÖ Chi (QI lc), hÖ tÇng Hµ Néi (QII-III Pleistoxen ph¸t triÓn liªn tôc trªn trÇm tÝch Plioxen t¹o ra 3 chu kú c¬ b¶n thÊy râ 3 tËp ph¶n x¹ Qua lç khoan 103 T-G-IX cho thÊy bÒ dµy trÇm tÝch §Ö tø 120m, cã 4 chu kú trÇm tÝch lµ 1-2. Chu kú 1 vµ chu kú 2 më ®Çu b»ng trÇm tÝch h¹t th« biÓn lïi (QI dµy 20m vµ QI,,QII-III, QIII QII 25m): c¸t h¹t lín lÉn s¹n Ýt kho¸ng ph©n líp xiªn chän läc mµi trßn trung b×nh thuéc t−íng lßng s«ng, cån c¸t cöa s«ng vµ b·i trriÒu c¸t. KÕt thóc mçi chu kú lµ trÇm tÝch biÓn tiÕn (QI dµy 15m, QII 10m): bét sÐt ph©n líp ngang song song t−íng b·i triÒu vòng vÞnh nöa kÝn vµ than bïn d¹ng khèi mµu ®en t−íng ®Çm lÇy ven biÓn.

T¹i ranh giíi L« 106 vµ 107 ®Þa tÇng trÇm tÝch §Ö tø cã xu h−íng t¨ng dµy (®¹t tíi 200m ë LK107 T-PA-IX). KÕt qu¶ ph©n tÝch lç khoan cho thÊy c¸c tÇng c¸t cã chiÒu h−íng ph©n nh¸nh bÒ dµy máng tõ 3-10m ngo¹i trõ tÇng c¸t s¹n lãt ®¸y cña chu kú I lµ dµy 25m.

2 Trong giai ®o¹n biÓn tiÕn Flandrian trÇm tÝch QIII

1 vµ QIV

- IV

2 cã thµnh phÇn hçn hîp gi÷a vËt liÖu t¸i trÇm tÝch cña tÇng QIII

- IV

1-2).

1-2 rÊt máng phñ trªn mÆt bµo 2 vµ vËt liÖu do s«ng mßn QIII mang tíi. Qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn ®−êng bê tõ (-100-120m) ®Õn + (4-6m) ®· t¹o ra sù chuyÓn t−íng liªn tôc do m«i tr−êng vËn chuyÓn vµ l¾ng ®äng trÇm tÝch thay ®æi theo chiÒu h−íng ®íi 1) 2 ven bê ra biÓn s©u. V× vËy L« 106 trong giai ®o¹n nµy còng bÞ tr¶i qua 2 chÕ ®é ven bê (QIII vµ biÓn n«ng (QIV

Trªn c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊn cho thÊy t¹i vòng biÓn l« 106 trÇm tÝch Holoxen rÊt máng, ng−îc 2 vp) næi cao gÇn s¸t ®¸y biÓn. Trong giai ®o¹n b¨ng hµ l¹i bÒ mÆt tÇng trÇm tÝch Pleistoxen (QIII Wurm khu vùc nµy tån t¹i chÕ ®é lôc ®Þa bÞ laterit ho¸ theo ph−¬ng thøc phong ho¸ thÊm ®äng t¹o mµu loang læ tÇng sÐt biÓn tiÕn “VÜnh Phóc” trong ®iÒu kiÖn khÝ hËu kh«-nãng.

2 n»m s¸t ®¸y biÓn nªn L« 106 cã ®Þa h×nh b»ng ph¼ng vµ nÒn ®Êt cã kÕt cÊu cøng ch¾c rÊt tèt cho viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh biÓn.

V× trÇm tÝch biÓn tiÕn Flandrian máng, nÒn trÇm tÝch sÐt loang læ QIII

129

§©y lµ khu vùc thuéc cÊu tróc c¸nh tr¸i cña bÓ s«ng Hång.TrÇm tÝch Plioxen-§Ö tø phñ trªn 2 ®Þa hµo vµ ®−îc lÊp ®Çy bëi trÇm tÝch Oligoxen, Mioxen. Cuèi Mioxen ®Çu Plioxen do nÐn Ðp cña 2 c¸nh bån tròng ®· h×nh thµnh hÖ thèng ®øt g·y d¹ng cµnh c©y, d¹ng chïm vµ x−¬ng c¸ vµ nÕp uèn d¹ng në hoa xen kÑp. HÖ thèng ®øt g·y t¹o nªn c¸c khèi n©ng vµ sôt bÞ uèn

1), Wurm 2 (QIII

2), Wurm 1 (QIII

1), Riss (QII

nÕp trong ph«ng chung sôt lón yÕu, x¶y ra trong ®Çu Plioxen t−¬ng øng víi pha kiÕn t¹o 5 triÖu n¨m. §−êng bê cæ t−¬ng øng víi c¸c giai ®o¹n b¨ng hµ Dunai (Plioxen), Gunz (QI), Mindel 2), cã xu thÕ ngµy cµng më réng, t−¬ng øng víi (QII qu¸ tr×nh më réng bån tròng theo chu kú.

S¬ ®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý Plioxen- §Ö tø L« 106 ®−îc m« t¶ trªn h×nh 8.8.

b. §Æc ®iÓm m«i tr−êng trÇm tÝch

Nh×n chung khu vùc L« 106 chñ yÕu lµ m«i tr−êng ven bê, mét Ýt m«i tr−êng thÒm trong. ë phÝa nam L« 106 sang L« 107 lµ m«i tr−êng thÒm ngoµi. T¹i khu vùc ®íi n©ng B¹ch Long VÜ cã hiÖn t−îng ®¸y Plioxen kÒ ¸p lªn bÒ mÆt trÇm tÝch cæ h¬n, dÉn tíi tÇng trÇm tÝch nµy bÞ máng ®i vµ mÊt ë nhiÒu chç. Do Plioxen bÞ n©ng lªn nªn trÇm tÝch §Ö tø còng máng ®i nhiÒu. ë tØ lÖ 1/200.000 m«i tr−êng ven bê cã thÓ chia nhá h¬n thµnh ®ång b»ng ven biÓn cã h¹t rÊt th«, nhiÒu kªnh bµo mßn víi ®Æc tr−ng ph¶n x¹ lµ ®é liªn tôc kÐm, nhiÒu lóc tíi ph¶n x¹ tr¾ng hoÆc lén xén; vòng vÞnh ven bê cã biªn ®é thÊp, liªn tôc kÐm víi thµnh phÇn th« mÞn xen kÏ thµnh líp máng. M«i tr−êng thÒm trong còng cã thÓ chia thµnh hai ®íi, mét ®íi cã ®Æc ®iÓm ph¶n x¹ song song, biªn ®é trung b×nh, liªn tôc kÐm vµ mét ®íi cã ph¶n x¹ song song, biªn ®é cao, liªn tôc trung b×nh ®Õn kÐm kÌm theo tÝnh chÊt h¹t th« tréi h¬n cho ®íi sau. Ngoµi ra trªn tØ lÖ 1:200.000 cßn cã thÓ x¸c ®Þnh c¸c kªnh bµo mßn ®−îc lÊp ®Çy trÇm tÝch h¹t th« ë khu vùc ®íi n©ng B¹ch Long VÜ.

Nh×n chung ph©n tÝch ®Þa chÊn ®Þa tÇng cho phÐp chóng ta cã mét bøc tranh tæng quan vÒ sù ph©n bè cña m«i tr−êng trÇm tÝch, luËn gi¶i vÒ thµnh phÇn c¸t sÐt, ®é h¹t, khoanh vïng ph¸t triÓn c¸c thµnh t¹o nói löa, cacbonat... S¬ ®å dù b¸o th¹ch häc trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø L« 106 ®−îc m« t¶ trªn h×nh 8.9 vµ 8.10. Bøc tranh ®ã cã thÓ cung cÊp c¸c th«ng tin cho viÖc ph©n vïng ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh.

8.1.5. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh L« 106

8.1.5.1. Ph©n chia c¸c phøc hÖ ®Þa tÇng nguån gèc

2, amQII-I, trÇm tÝch Plioxen (N2), tr−íc Plioxen.

3, mQIII

Tham gia vµo cÊu tróc ®Þa chÊt khu vùc l« 106 cã c¸c thµnh t¹o Plioxen, §Ö tø vµ tr−íc Plioxen. C¨n cø vµo møc ®é nghiªn cøu, nguån gèc thµnh t¹o vµ ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh cña ®Êt ®¸, trong ph¹m vi l« 106 chia ra 8 phøc hÖ ®Þa tÇng nguån gèc, ®ã lµ c¸c phøc hÖ (ma,am)QIV, mbQIV, mQIV, mvQIII Sù ph©n chia c¸c phøc hÖ ®−îc thÓ hiÖn trªn b¶ng 8.1:

Líp

Nhãm

Phô nhãm

M« t¶ ®Êt ®¸

Phøc hÖ ®Þa tÇng nguån gèc

TrÇm tÝch

mbQIV

SÐt,sÐt pha,c¸t pha, bïn sÐt vµ bïn sÐt pha

Kh«ng cã liªn kÕt cøng

SÐt,sÐt pha,c¸t pha,c¸t.

(a,am)QIV

TrÇm tÝch mÒm dÝnh, mÒm rêi

SÐt,sÐt pha,c¸t pha vµ c¸t.

mQIV

C¸t nhá, mÞn.

mvQIII

TrÇm tÝch mÒm rêi

130

B¶ng 8.1 - Ph©n chia c¸c thÓ ®Þa chÊt trªn b¶n ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh:

SÐt,sÐt pha,c¸t pha.

mQIII

TrÇm tÝch mÒm dÝnh, mÒm rêi

amQII-I

SÐt,SÐt pha,c¸t pha,cã chç lÉn m¶nh vôn vá sß,c¸t th« lÉn sái.

S¹n kÕt, bét kÕt g¾n kÕt yÕu.

TrÇm tÝch

C¸t kÕt, bét kÕt, sÐt kÕt.

Cã liªn kÕt cøng

Tr−íc N2

TrÇm tÝch vôn kÕt xi m¨ng ho¸

8.1.5.2 . TÝnh chÊt c¬ lý cña c¸c lo¹i ®Êt ®¸:

a. Phøc hÖ biÓn- ®Çm lÇy Holoxen (mb QIV)

Líp ®Êt kh«ng cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh

Phøc hÖ nµy gåm nh÷ng thµnh t¹o trÎ, cã diÖn ph©n bè kh«ng réng, chØ gÆp ë hai diÖn lé hÑp

Phøc hÖ gåm c¸c lo¹i ®Êt yÕu, phæ biÕn lµ bïn sÐt pha, sÐt tr¹ng th¸i ch¶y, sÐt pha dÎo

phÝa §«ng B¾c ph¹m vi nghiªn cøu, däc theo nh÷ng thung lòng s«ng cæ. mÒm vµ c¸t pha dÎo. - Bïn sÐt pha mµu x¸m vµng, x¸m ®en, cã chøa h÷u c¬ ; - SÐt th−êng cã chøa h÷u c¬ , mµu x¸m ®en , xanh lôc ,tr¹ng th¸i ch¶y; - SÐt pha, mµu n©u ,x¸m n©u, tr¹ng th¸i dÎo mÒm; - C¸t pha mµu x¸m ®en , ®«i chç cã xen kÑp c¸c thÊu kÝnh máng c¸t mÞn.

Bïn sÐt pha vµ bïn sÐt hoÆc sÐt tr¹ng th¸i ch¶y ph©n bè réng h¬n, cã hµm l−îng h÷u c¬ tõ 4 ®Õn 8%, møc ®é ph©n huû t−¬ng ®èi tèt. Nh×n chung c¸c trÇm tÝch hiÖn ®¹i nªn møc ®é nÐn chÆt thÊp, tÝnh nÐn lón rÊt m¹nh, søc chèng c¾t thÊp, kh«ng thuËn lîi cho x©y dùng. C¸c chØ tiªu c¬ lý ®Æc tr−ng cña ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 8.2.

B¶ng 8.2 - ChØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i vµ d¹ng kh¸c nhau cña phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh thuéc phøc hÖ (mbQIV)

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

SÐt,ch¶y

Lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt SÐt pha dÎo mÒm

C¸t pha,dÎo

Bïn sÐt pha 3 5 13 26 27 26

Thµnh phÇn h¹t 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05 0.05-0.01 0.01-0.005 <0.005

§é Èm tù nhiªn W

1.74

1.85

1.86

1.78

Khèi l−îng thÓ tÝch γ

1.17

1.36

1.37

1.21

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

2.67

2.68

2.66

2.65

Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

131

1.188

1.286

0.970

0.945

HÖ sè rçng e0 §é lç rçng n

100

1.50

1.33

0.64

2.33

§é b·o hoµ G Giíi h¹n ch¶y Wch 9 10 Giíi h¹n dÎo Wd 11 ChØ sè dÎo Ip 12 §é sÖt Is 14

Lùc dÝnh kÕt C

kG/cm2

0.08

0.10

0.26

0.14

6-00'

13-42'

13-36'

22-12'

§é cm2/kG

0.103

0.097

0.032

0.027

13 Gãc ma s¸t trong ϕ 15 HÖ sè nÐn lón a1-2

b. Phøc hÖ hçn hîp biÓn- s«ng vµ s«ng-biÓn Holoxen ( ma,amQIV): Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng

Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh

- SÐt pha: Mµu n©u, n©u x¸m, n©u hång, møc ®é ®ång nhÊt kh«ng cao, tr¹ng th¸i dÎo

- SÐt: Mµu n©u, n©u hång ®«i khi n©u x¸m, mÞn, ®ång nhÊt, tr¹ng th¸i dÎo mÒm - C¸t pha: Mµu x¸m, x¸m n©u, møc ®é ®ång nhÊt kÐm, th−êng xen kÑp c¸c thÊu kÝnh

Phøc hÖ trÇm tÝch nµy còng lµ nh÷ng thµnh t¹o trÎ , cã diÖn ph©n bè kh«ng réng, chiÕm hÇu hÕt diÖn tÝch phÇn trung t©m vµ phÇn phÝa t©y cöa ph¹m vi nghiªn cøu, th−êng lé thµnh nh÷ng diÖn hÑp kÐo dµi t−¬ng ®èi liªn tôc. Tæng bÒ dµy cña phøc hÖ kho¶ng 10 ®Õn 15m. Thuéc phô nhãm ®Êt mÒm dÝnh cã: mÒm máng c¸t mÞn. ChØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i vµ d¹ng ®Êt tr×nh bµy ë b¶ng 8.3:

Lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

SÐt,dÎo mÒm

C¸t pha,dÎo

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é kG/cm2 cm2/kG

SÐt pha,dÎo mÒm 29 1.92 1.49 2.69 0.807 45 97 33 22 11 0.64 0.24 16-00' 0.027

35 1.87 1.39 2.71 0.956 49 100 43 22 21 0.62 0.25 15-00' 0.046

26 1.84 1.46 2.67 0.828 45 84 29 23 6 0.50 23-24' 0.20 0.029

2 §é Èm tù nhiªn W 3 4 5 6 HÖ sè rçng e0 7 §é lç rçng n 8 §é b·o hoµ G 9 Giíi h¹n ch¶y Wch 10 Giíi h¹n dÎo Wd 11 ChØ sè dÎo Ip 12 §é sÖt Is 13 Gãc ma s¸t trong ϕ 14 Lùc dÝnh kÕt C 15 HÖ sè nÐn lón a1-2

132

B¶ng 8.3 - ChØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i vµ d¹ng kh¸c nhau cña phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh thuéc phøc hÖ ((ma,am)QIV)

Phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi

Trong phô nhãm nµy gÆp c¸t mÞn, mµu x¸m, x¸m vµng, møc ®é ®ång nhÊt kh«ng cao. Thµnh phÇn h¹t cña c¸t tr×nh bµy ë b¶ng 8.4.

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ %

TT 1

Thµnh phÇn h¹t

2-1 1-0.5 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05 <0.05

g/cm3

2 3

§é

Gi¸ trÞ 3 9 24 39 20 5 2.63 27-14' 22-23'

Khèi l−îng riªng ∆ Gãc nghØ - Khi kh« αk - Khi −ít α−

B¶ng 8.4 - ChØ tiªu c¬ lý lo¹i ®Êt c¸t phô nhãm ®Êt rêi thuéc phøc hÖ ((ma,am)QIV)

Cïng tuæi, song so víi c¸c lo¹i ®Êt thuéc phøc hÖ trÇm tÝch bmQIV, th× c¸c lo¹i ®Êt thuéc phøc hÖ (ma,am)QIV cã c¸c tÝnh chÊt c¬ häc cao h¬n. Cã thÓ chóng kh«ng hoÆc cã chøa mét hµm l−îng h÷u c¬ rÊt thÊp vµ ®Êt cã chÆt tèt h¬n. Trong c¶ ba lo¹i ®Êt dÝnh, hÖ sè rçng cña chóng ®Òu nhá h¬n 1, hÖ sè nÐn lón trung b×nh.

c. Phøc hÖ biÓn Holoxen (mQIV)

Phøc hÖ trÇm tÝch nµy cã diÖn lé t−¬ng ®èi réng, chiÒm hÇu hÕt diÖn tÝch khu trung t©m vïng nghiªn cøu, kÐo dµi theo ph−¬ng §B - TN. Tæng bÒ dµy cña phøc hÖ kho¶ng 15 ®Õn 20 m. Trong phøc hÖ nµy gÆp c¸c lo¹i vµ d¹ng ®Êt :

Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh

- SÐt : Mµu x¸m xanh, ghi, x¸m vµng, tr¹ng th¸i dÎo mÒm, ®é Èm t−¬ng ®èi cao, tÝnh dÎo thÊp - SÐt pha : Mµu x¸m n©u, tr¹ng th¸i dÎo mÒm - C¸t pha : Mµu x¸m,x¸m n©u, tr¹ng th¸i dÎo. ChØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 8.5.

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

Lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt SÐt dÎo mÒm SÐt pha dÎo mÒm C¸t pha,dÎo 31 1.90 1.45 2.70 0.862 46 97 37 23

27 1.72 1.35 2.64 0.949 49 75 29 24

36 1.86 1.37 2.71 0.982 50 99 41 23

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3 4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd

133

B¶ng 8.5 - ChØ tiªu c¬ lý c¸c lo¹i ®Êt phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh phøc hÖ (mQIV)

§é kG/cm2

§é

§é cm2/kG

18 0.72 12-30' 0.23 0.042

5 0.60 21-36' 0.18 0.028

14 0.57 16-00' 0.23 0.033

10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ 13 Lùc dÝnh kÕt C 14 Gãc nghØ - Khi kh« αk - Khi −ít α− 15 HÖ sè nÐn lón a1-2

Phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi: Phô nhãm trÇm tÝch nµy cã c¸t h¹t trung mµu n©u vµng, mét sè chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 8.6.

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ %

TT 1

Thµnh phÇn h¹t 1-0.5 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05 <0.05

g/cm3

2 3

§é

Gi¸ trÞ 27 52 13 6 2 2.64 30-26' 21-58'

Khèi l−îng riªng ∆ Gãc nghØ - Khi kh« αk - Khi −ít α−

B¶ng 8. 6 - ChØ tiªu c¬ lý cña c¸t phô nhãm ®Êt rêi phøc hÖ (mQIV)

d. Phøc hÖ biÓn- giã Pleistoxen (mvQIII Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi Phøc hÖ trÇm tÝch nµy Ýt gÆp, ph¹m vi ph©n bè hÑp, kh«ng liªn tôc ë phÝa T©y vµ T©y B¾c 3, chØ gÆp lo¹i c¸t mÞn mµu n©u vµng, x¸m ph¹m vi nghiªn cøu. Trong phøc hÖ trÇm tÝch mvQIII vµng, møc ®é ®ång nhÊt rÊt cao, nhãm h¹t 0.25 ®Õn 0.1 mm chiÕm tíi 78 %. Thµnh phÇn kho¸ng vËt chñ yÕu lµ th¹ch anh. C¸c chØ tiªu thµnh phÇn h¹t vµ c¬ häc cña ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 8.7.

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Gi¸ trÞ

Sè t.t 1

Thµnh phÇn h¹t 1-0.5 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05 0.05-0.01 <0.01

g/cm3

§é

2 3

2 12 78 5 2 1 2.63 27015' 21015'

Khèi l−îng riªng ∆ Gãc nghØ - Khi kh« αk - Khi −ít α−

134

B¶ng 8.7 - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt c¸t phøc hÖ (mvQIII

2):

trªn toµn bé ph¹m vi nghiªn cøu. BÒ dµy cña phøc hÖ cã thÓ trªn 50 m.

cã c¸c lo¹i ®Êt sau:

2 Trong phøc hÖ trÇm tÝch mQIII Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh - SÐt : Mµu n©u vµng, x¸m xanh, x¸m tr¾ng, n©u ®á loang læ, trong ®Êt cã chøa c¸c kÕt

e. Phøc hÖ biÓn Pleistoxen trªn (mQIII Phøc hÖ trÇm tÝch nµy cã ph¹m vi ph©n bè réng, diÖn lé kh«ng liªn tôc nh−ng n»m r¶i r¸c

vãn laterit, tr¹ng th¸i dÎo cøng, ®«i n¬i nöa cøng, kÕt cÊu t−¬ng ®èi chÆt ;

- SÐt pha : Mµu n©u vµng, x¸m vµng, x¸m tr¾ng, tr¹ng th¸i dÎo mÒm; - C¸t pha: Mµu n©u vµng, tr¹ng th¸i dÎo. Kh¸c víi c¸t pha cña c¸c phøc hÖ trÇm tÝch

kh¸c, ®Êt cã ®é chÆt kh«ng cao. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 8.8.

Lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

C¸t pha,dÎo

SÐt,dÎo cøng

Thµnh phÇn h¹t 1-0.5 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05 0.05-0.01 0.01-0.005 <0.005

% %

SÐt pha,dÎo mÒm 3 7 19 16 11 18 26 35

1 2 §é Èm tù nhiªn W

1 7 8 19 26 39 31

g/cm3

1.86

1.78

1.89

Khèi l−îng thÓ tÝch γ

g/cm3

1.38

1.39

1.44

Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc

g/cm3

2.72

2.66

2.71

Khèi l−îng riªng ∆

0.974

0.913

0.878

6 HÖ sè rçng e0 7 §é lç rçng n

8 §é b·o hoµ G

100

0.60

0.50

0.45

§é

14-00'

24-00'

18-30'

9 Giíi h¹n ch¶y Wch 10 Giíi h¹n dÎo Wd 11 ChØ sè dÎo Ip 12 §é sÖt Is 13 Gãc ma s¸t trong ϕ

kG/cm2

0.24

0.10

14 Lùc dÝnh kÕt C

0.41

cm2/kG

0.025

0.023

0.027

15 HÖ sè nÐn lón a1-2

B¶ng 8.1.8 - ChØ tiªu c¬ lý c¸c lo¹i cña ®Êt mÒm dÝnh thuéc phøc hÖ (mQIII

135

PhÇn trªn cña phøc hÖ trÇm tÝch nµy ®Êt cã ®é chÆt tèt h¬n, mµu n©u vµng, n©u ®á, x¸m tr¾ng, x¸m xanh loang læ vµ cã chøa kÕt vãn s¾t.

f. Phøc hÖ s«ng biÓn Pleixtoxen d−íi-gi÷a (amQI-II)

Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi Phøc hÖ trÇm tÝch nµy kh«ng lé ra ë ®¸y biÓn. Trªn mÆt c¾t,phøc hÖ ph©n bè ë ®é s©u 70m trë xuèng kÓ tõ ®¸y biÓn, bÒ dµy cã thÓ ®¹t tõ 30 ®Õn >50m. Thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu thuéc phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi, lo¹i c¸t h¹t trung- h¹t th« lÉn sái, mµu n©u vµng, tr¹ng th¸i chÆt võa ®Õn chÆt, cã kÑp c¸c líp sÐt. ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt tr×nh bµy ë b¶ng 8.9.

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Gi¸ trÞ

Thµnh phÇn h¹t 20-10 10-5 5-2 2-1 1-0.5 0.5-0.25 0.25-0.1 <0.1

g/cm3

5 5 11 11 30 24 12 2 2.65

Khèi l−îng riªng ∆

B¶ng 8.9 - ChØ tiªu c¬ lý cña lo¹i ®Êt rêi ®Êt phøc hÖ (amQI-II)

g. Phøc hÖ ®¸ trÇm tÝch luc nguyªn Plioxen (N2): Líp ®Êt cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch vôn kÕt xi m¨ng ho¸

§¸ thuéc phøc hÖ nµy cã diÖn ph©n bè hÑp, chØ cã ba diÖn lé nhá, kÐo dµi tõ ®¶o B¹ch Long VÜ vÒ phÝa §«ng B¾c, n»m gän trong hai ®øt gÉy khu vùc, thµnh phÇn ®¸ chñ yÕu lµ c¸t, s¹n kÕt mµu x¸m, møc ®é g¾n kÕt yÕu. ChØ tiªu c¬ lý cña ®¸ c¸t kÕt phong ho¸ tr×nh bµy ë b¶ng 8.10

Tªn chØ tiªu

§¬n vÞ

1 2 3

4 5

C¸t kÕt bÞ phong ho¸ võa 8 2.72 2.62 2.42 11

C¸t kÕt bÞ phong ho¸ nhÑ 3 2.70 2.66 2.58 4

% g/cm3 g/cm3 %

§é Èm tù nhiªn W Khèi l−îng riªng ∆ Khèi l−îng thÓ tÝch - B·o hoµ γn - Kh« giã γc - Kh« γck §é lç rçng n §é b·o hoµ - Tù do - C−ìng bøc HÖ sè bÒn v÷ng - B·o hoµ fh

136

B¶ng 8.10 - ChØ tiªu c¬ häc cña trÇm tÝch phøc hÖ ®¸ lôc nguyªn Plioxen (N2)

kG/cm2 kG/cm2

114

448

- Kh« giã fc C−êng ®é kh¸ng nÐn - B·o hoµ Rnbh - Kh« giã Rnk C−êng ®é kh¸ng kÐo - B·o hoµ Rkbh - Kh« giã Rkk

h. Phøc hÖ trÇm tÝch tr−íc Plioxen : Líp ®Êt cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch vôn kÕt xi m¨ng ho¸

DiÖn lé cña phøc hÖ kh«ng lín, gÆp ë ®¶o B¹ch Long VÜ. §¸ cã thµnh phÇn lµ bét kÕt mµu x¸m gô, x¸m n©u, møc ®é g¾n kÕt yÕu. Do tµi liÖu ch−a nhiÒu, ë ®©y chØ tr×nh bµy c¸c tÝnh chÊt c¬ lý chñ yÕu cña mét lo¹i th¹ch häc lµ bét kÕt bÞ phong ho¸ võa (B¶ng 8.11).

Tªn chØ tiªu

§¬n vÞ

Gi¸ trÞ

Ghi chó

1 2 3

5 6

1.0 2.66 2.68 2.65 403 692 55 218.0 35-00'

% g/cm3 g/cm3 kG/cm2 kG/cm2 kG/cm2 §é kG/cm2

0.40

0.58

§é Èm tù nhiªn W Khèi l−îng riªng ∆ Khèi l−îng thÓ tÝch - Kh« giã γc - Kh« γck C−êng ®é kh¸ng nÐn - B·o hoµ Rnbh - Kh« giã Rnk C−êng ®é kh¸ng kÐo - Kh« giã Rkk C−êng ®é chèng c¾t - Lùc dÝnh , C - Gãc néi ma s¸t , ϕ C−êng ®é chèng uèn Ru §é tr−¬ng në ∆n HÖ sè ho¸ mÒm Km

B¶ng 8.11 - ChØ tiªu c¬ lý cña ®¸ bét kÕt phøc hÖ trÇm tÝch tr−íc Plioxen

137

NhËn xÐt chung : Phøc hÖ biÓn- ®Çm lÇy Holoxen (mbQIV) cã diÖn ph©n bè hÑp, däc lßng s«ng cæ, thµnh phÇn lµ bïn c¸c lo¹i, ngoµi ra cßn gÆp sÐt vµ sÐt pha tr¹ng th¸i dÎo ch¶y, dÎo mÒm, ®Êt cã møc ®é thµnh ®¸ thÊp, Ýt thuËn lîi cho x©y dùng. Phøc hÖ biÓn- s«ng vµ s«ng- biÓn Holoxen (ma,am)QIV) cã diÖn ph©n bè kh«ng réng, kh«ng liªn tôc, gåm c¸c lo¹i trÇm tÝch mÒm dÝnh vµ mÒm rêi. §Êt mÒm dÝnh chñ yÕu lµ sÐt, sÐt pha vµ c¸t pha tr¹ng th¸i dÎo mÒm, møc ®é thµnh ®¸ ch−a cao. §Êt rêi lµ c¸t h¹t nhá chÆt võa. BÒ dµy phøc hÖ −íc chõng 10-15m, c¸c lo¹i ®Êt thuéc phøc hÖ nµy còng Ýt thuËn lîi cho x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh cã t¶i träng lín.

3) cã diÖn ph©n bè hÑp, chñ yÕu lµ c¸t h¹t nhá, chÆt võa.

Phøc hÖ biÓn Holoxen (mQIV) cã diÖn ph©n bè réng, diÖn lé t−¬ng ®èi liªn tôc, chiÕm hÇu hÕt diÖn tÝch trung t©m vïng nghiªn cøu, kÐo dµi theo h−íng §B-TN. BÒ dµy c¸c trÇm tÝch −íc chõng 15- 20m. Trong phøc hÖ nµy gÆp c¸c lo¹i ®Êt mÒm dÝnh vµ mÒm rêi. §Êt dÝnh gåm c¸c lo¹i sÐt, sÐt pha dÎo mÒm. §Êt rêi gÆp c¸t h¹t nhá, chÆt trung b×nh. Nh×n chung,c¸c lo¹i ®Êt thuéc phøc hÖ nµy còng Ýt thuËn lîi cho x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh cã t¶i träng lín. Phøc hÖ biÓn- giã Pleistxen (mvQIII

S¬ ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh L« 106 ®−îc tr×nh bµy trªn h×nh 8.11

8.2. C¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen-§Ö tø L« 16 (BÓ Cöu Long)

1).

2).

8.2.1. §Æc ®iÓm ®Þa tÇng

1-Thèng Plioxen - Phô thèng Plioxen h¹ (N2 ë ven biÓn ph©n vÞ nµy ®−îc x¸c lËp qua c¸c lç khoan s©u mang tªn hÖ tÇng CÇn Th¬ 1ct), ph©n bè ë ®é s©u trªn 350m víi trÇm tÝch phÝa d−íi lµ cuéi kÕt-c¸t kÕt ®a kho¸ng, (N2 chuyÓn lªn trªn lµ bét kÕt, sÐt kÕt xen Ýt líp c¸t h¹t mÞn. ë l« 16, c¸c thµnh t¹o nµy chØ ®−îc ph¸t hiÖn theo ®Þa chÊn ë ®é s©u 350-400m víi c¸c sãng ph¶n x¹ lén xén ë phÇn d−íi vµ song song, ¸ song song ë phÇn trªn, chiÒu dµy 140-300m. C¸c thµnh t¹o nµy phñ trªn trÇm tÝch Miocen th−îng hÖ tÇng Phông HiÖp - Phô thèng Plioxen th−îng (N2 ë ven biÓn ph©n vÞ nµy ®−îc ph¸t hiÖn qua c¸c lç khoan s©u thuéc hÖ tÇng Bµ Miªu hoÆc N¨m C¨n ë ®é s©u >160m. TrÇm tÝch phÝa d−íi lµ c¸t lÉn Ýt sái s¹n chuyÓn lªn trªn c¸t h¹t võa- mÞn xen c¸c lãp máng sÐt bét vµ Ýt líp máng than n©u, phÇn trªn cïng bÞ phong ho¸ cho mµu s¾c loang læ (laterit). R¶i r¸c trong c¸c lç khoan gÆp c¸c m¶nh vá sß bÞ v«i ho¸. Thµnh phÇn kho¸ng vËt sÐt chñ yÕu lµ hydromica- caolinit, lç khoan LK 219 gÆp monmorilonit ë ®é s©u 286m. Trong l« 16, c¸c thµnh t¹o nµy ®−îc ph¸t hiÖn theo ®Þa chÊn ë ®é s©u 250-300m víi sãng ph¶n x¹ lén xén ®Õn ¸ song song, chiÒu dµy 100-250m. C¸c trÇm tÝch Plioxen muén phñ trªn c¸c trÇm tÝch Plioxen sím

2. HÖ §Ö tø: a- TrÇm tÝch Pleistoxen h¹ (QI). TrÇm tÝch Pleistoxen h¹ kh«ng lé ra trªn ®¸y biÓn, ®−îc ph¸t hiÖn qua tµi liÖu ®Þa chÊn kÕt hîp víi tµi liÖu khoan ®íi ven biÓn. §é s©u th−êng trªn 150m, phÇn d−íi lµ c¸c sãng ph¶n x¹ n¨ng l−îng cao, ®øt ®o¹n vµ rèi lo¹n øng víi trÇm tÝch cuéi s¹n cã ®é chän lùa kh«ng ®Òu; phÇn trªn máng h¬n ®Æc tr−ng bëi c¸c sãng ph¶n x¹ ¸ song song kh«ng liªn tôc øng víi trÇm tÝch bét c¸t, bét sÐt, sÐt...ChiÒu dµy tõ vµi chôc mÐt ®Õn 100m, c¸c trÇm tÝch nµy phñ trùc tiÕp lªn c¸c thµnh t¹o Plioxen vµ bÞ c¸c trÇm tÝch trÎ h¬n phñ lªn trªn. VÒ nguån gèc cã 2 kiÓu: s«ng biÓn am (phÇn d−íi) vµ biÓn bm (phÇn trªn).

1 vµ QII

138

b- TrÇm tÝch Pleistoxen trung (QII). TrÇm tÝch Pleistoxen trung kh«ng lé ra trªn ®¸y biÓn, ®−îc ph¸t hiÖn theo ®Þa chÊn ë ®é s©u 2 . ë mçi tËp ®Òu cã thÓ thÊy 2 50- 100m kÓ tõ bÒ mÆt ®¸y biÓn, cã thÓ chia lµm 2 tËp QII

phÇn kh¸c nhau. PhÇn d−íi ®Æc tr−ng b»ng tr−êng sãng ph¶n x¹ m¹nh, xen c¸c d¶i sãng xiªn, t−¬ng øng víi trÇm tÝch cuéi s¹n, c¸t lÉn Ýt bét sÐt thuéc t−íng s«ng biÓn lµ chñ yÕu, thø yÕu lµ biÓn. PhÇn trªn ®Æc tr−ng b»ng tr−êng sãng ph¶n x¹ song song kh«ng liªn tôc, ¸ song song t−¬ng øng víi thµnh phÇn trÇm tÝch lµ c¸t bét, bét sÐt xen c¸t bét thuéc t−íng biÓn lµ chñ yÕu, 2 cã dÊu hiÖu ®µo khoÐt cña c¸c thø yÕu lµ s«ng biÓn. §«i n¬i phÇn nµy thuéc tËp trÇm tÝch QII dßng ch¶y cæ vµ phæ biÕn bÒ mÆt phong ho¸ laterit. Tæng chiÒu dµy 20 ÷ 80m.

C¸c trÇm tÝch Pleistoxen trung phñ trùc tiÕp lªn trÇm tÝch Pleistoxen th−îng (QIII). Ranh giíi trªn cña chóng còng nh− ranh giíi ph©n tËp trong chóng cã sù kh¸c biÖt râ rµng, ®iÒu ®ã 2 toµn bé L« 16 ®· trë thµnh lôc ®Þa v× biÓn lïi ra xa do b¨ng hµ Mindell vµ chøng tá vµo cuèi QII Riss, c¸c qu¸ tr×nh x©m thùc bãc mßn vµ phong ho¸ ®· x¶y ra m·nh liÖt lµm biÕn d¹ng bÒ mÆt trÇm tÝch cña chóng.

c- TrÇm tÝch Pleistoxen th−îng (QIII). Theo tµi liÖu ®Þa chÊn, trÇm tÝch Pleistoxen th−îng cã thÓ chia lµm 2 tËp øng víi tuæi 1, tËp d−íi kh«ng lé ra trªn ®¸y biÓn cßn tËp trªn th× lé ra kh¸ phæ biÕn trªn ®¸y 2 vµ QIII QIII biÓn.

1): C¸c thµnh t¹o trÇm tÝch nµy ®−îc ph¸t hiÖn qua tµi liÖu ®Þa chÊn n«ng ë ®é s©u 25 ÷ 50m kÓ tõ bÒ mÆt ®¸y biÓn, chóng ®−îc ®Æc tr−ng bëi tr−êng sãng ph¶n x¹ ®Þa chÊn lén xén, chuyÓn dÇn lªn trªn lµ song song ®øt ®o¹n vµ ¸ song song øng víi c¸c trÇm tÝch cuéi s¹n, c¸t, c¸t bét sÐt theo thø tù gi¶m dÇn ®é h¹t tõ d−íi lªn trªn. PhÇn trªn cã nhiÒu hè ®µo khoÐt bëi c¸c dßng ch¶y cæ, nhiÒu n¬i mang dÊu hiÖu cña c¸c dßng ch¶y t¹m thêi: TrÇm tÝch ®¸y hè ®µo ph©n líp xiªn xen kÏ gi÷a vËt liÖu vôn th« vµ mÞn (tr−êng sãng ph¶n x¹ lén xén), chuyÓn lªn trªn ®−îc lÊp ®Çy bëi c¸c vËt liÖu mÞn (tr−êng sãng song song, râ nÐt vµ ®Òu) ph¶n ¸nh m«i tr−êng yªn tÜnh (hå ho¹c ®Çm lÇy ho¸). ChiÒu dµy trung b×nh 25- 30m thuéc c¸c thµnh t¹o nµy cã thÓ cã c¸c t−íng s«ng biÓn, biÓn, ®Çm lÇy biÓn. TrÇm tÝch nµy phñ trªn c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch cã tuæi Pleistoxen gi÷a vµ bÞ trÇm tÝch trÎ h¬n phñ lªn

- TËp d−íi (QIII

2): TrÇm tÝch nµy lé ra chiÕm phÇn lín diÖn tÝch L« 16, ph©n bè chñ yÕu ë ®é s©u trªn 25m n−íc. Thµnh phÇn trÇm tÝch gåm bét sÐt-sÐt bÞ phong ho¸ mµu s¾c loang læ n©u ®á, n©u vµng- x¸m tr¾ng x¸m xanh, nhiÒu kÕt h¹ch laterit, cã n¬i lµ c¸t, c¸t bét mµu x¸m-x¸m vµng- vµng nghÖ chøa Foraminifera. Thµnh phÇn kho¸ng vËt sÐt chñ yÕu lµ hydromica, caolinit vµ Ýt monmorilonit. Trong trÇm tÝch nãi chung phong phó c¸c gièng loµi vi cæ sinh ®Þnh tuæi Pleistoxen muén phÇn trªn chiÒu dµy theo b¨ng ®Þa chÊn trung b×nh 15- 25m, trÇm tÝch nµy phñ trªn trÇm tÝch Pleistoxen phÇn d−íi vµ bÞ trÇm tÝch Holoxen phñ lªn, nhiÒu n¬i líp phñ Holoxen rÊt máng (nhÊt lµ ®é s©u 20- 25m n−íc trë ra). Ranh giíi trªn rÊt râ rµng vµ bÞ ®µo khoÐt bëi c¸c dßng ch¶y cæ; vµ víi bÒ mÆt latenit ho¸ còng nh− c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch ®· chøng tá chóng ®−îc thµnh t¹o trong m«i tr−êng biÓn, vµo cuèi Pleistoxen muén biÓn lïi ra xa (do b¨ng hµ Wurm), bÒ mÆt trÇm tÝch ®−îc ph¬i ra trªn lôc ®Þa vµ g¾n kÕt ho¸ t¹o nÒn mãng v÷ng ch¾c ®èi víi c¸c c«ng tr×nh.

- TËp trªn (QIII

d- TrÇm tÝch Holoxen (QIV) TrÇm tÝch Holoxen ë L« 16 cã thÓ ®−îc ph©n chia theo c¸c kiÓu nguån gèc: s«ng- biÓn; ®Çm lÇy- biÓn; biÓn- giã vµ biÓn

139

- TrÇm tÝch s«ng- biÓn (am QIV):

TrÇm tÝch s«ng- biÓn Holoxen kh«ng lé ra trªn bÒ mÆt ®¸y biÓn, chóng ®−îc b¶o tån kÐm, th−êng bÞ xo¸ nhoµ vµ bÞ phñ bëi c¸c trÇm tÝch ë giai ®o¹n sau (nh− trÇm tÝch ®Çm lÇy biÓn ...). C¸c trÇm tÝch nµy th−êng lµ c¸t lÉn Ýt s¹n sái, c¸t bét xen kÏ víi bét sÐt lµ phÇn trÇm tÝch lãt ®¸y cña c¸c hè ®µo khoÐt (bÒ dµy mét vµi mÐt), cã sãng ph¶n x¹ lén xén. VÒ quan hÖ ®Þa tÇng trÇm tÝch lo¹i nµy phñ trªn c¸c thµnh t¹o tuæi Pleistoxen muén vµ bÞ c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch ®Çm-hå phñ lªn trªn, chóng th−êng ph©n bè ë ®¸y c¸c ®Çm- hå cã trong khu vùc, ®iÒu ®ã minh chøng cho sù h×nh thµnh bëi c¸c dßng ch¶y mÆt (s«ng) khi biÓn cßn c¸ch xa vµo ®Çu Holoxen, chuyÓn lªn trªn chóng hÇu hÕt lµ c¸c trÇm tÝch h¹t mÞn t−íng ®Çm hå.

- TrÇm tÝch ®Çm lÇy-biÓn (bm QIV): TrÇm tÝch ®Çm lÇy- biÓn Holoxen lé ra kh¸ phæ biÕn trong L« 16 thµnh nh÷ng d¶i kÐo dµi theo h−íng ra biÓn phï hîp víi h−íng ch¶y cña c¸c dßng s«ng cæ. Thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu lµ c¸c vËt liÖu mÞn: bïn sÐt mµu x¸m-x¸m ®en, nh·o-dÎo, giÇu vËt chÊt h÷u c¬. Tr−êng sãng ph¶n x¹ song song ®Òu vµ ®Ëm nÐt (ph¶n ¶nh m«i tr−êng trÇm tÝch yªn tÜnh) n»m gän trong c¸c hè ®µo khoÐt. Thµnh phÇn kho¸ng vËt sÐt chñ yÕu lµ hydromica, caolinit vµ it monmáilonit. TrÇm tÝch lo¹i nµy phñ trªn c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch Pleistoxen muén vµ bÞ c¸c trÇm tÝch biÓn giã vµ biÓn Holoxen phñ trªn. ChiÒu dµy tõ 3-15m. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh kiÓu trÇm tÝch nµy ®−îc gi¶ ®Þnh lµ cuèi Pleistoxen muén biÓn rót ra xa (tíi ®é s©u kho¶ng 100m so víi hiÖn nay), bÒ 2) ®−îc ph¬i ra trªn lôc ®Þa bÞ chi phèi bëi qu¸ tr×nh mÆt trÇm tÝch biÓn Pleistoxen muén (mQIII phong ho¸, bãc mßn, x©m thùc. Qu¸ tr×nh phong ho¸ t¹o bÒ mÆt latenit r¾n ch¾c cã ®é ph¶n x¹ sãng ®Þa chÊn tèt; qu¸ tr×nh bãc mßn x©m thùc, t¹o ra c¸c lç ®µo khoÐt vµ tÝch tô trÇm tÝch t−íng aluri ë ®¸y c¸c hè ®µo. Vµo ®Çu Holoxen, biÓn tiÕn Flandrian ®· lµm gi¶m møc x©m thùc, lµm giµ nua c¸c dßng ch¶y bÒ mÆt (c¸c con s«ng), dÉn ®Õn h×nh thµnh c¸c hå vµ ®Çm lÇy

- TrÇm tÝch biÓn giã (mv QIV): TrÇm tÝch biÓn giã Holoxen lé ra kh¸ phæ biÓn trong L« 16 thµnh nh÷ng diÖn lín nhá kh¸c nhau, trªn bÒ mÆt ®Þa h×nh lµ nh÷ng sãng c¸t ph©n bè kh¸ tËp trung ë ®é s©u <30m n−íc. Thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu lµ c¸t h¹t nhá-mÞn lÉn Ýt bét mµu x¸m-x¸m vµng. Thµnh phÇn kho¸ng vËt chñ yÕu lµ th¹ch anh, fenspat vµ vôn ®¸, rÊt Ýt vôn sinh vËt. VÒ quan hÖ ®Þa tÇng, trÇm tÝch biÓn giã phñ trùc tiÕp lªn trÇm tÝch biÓn-®Çm hå, nhiÒu n¬i phñ trªn bÒ mÆt bµo mßn cña trÇm tÝch biÓn Pleistocen muén. ChiÒu dµy tõ 1 vµi mÐt tíi 5-10m. Thùc chÊt ®Ó h×nh thµnh c¸c trÇm tÝch d¹ng sãng c¸t-cån c¸t nµy trªn bÒ mÆt ®Þa h×nh ®¸y biÓn hiÖn t¹i cã 2 ph−¬ng thøc thµnh t¹o. Mét lµ h×nh thµnh giã (c¸t cã c¸c cì h¹t nhá- mÞn mµu vµng) gièng nh− c¸c ®ôn c¸t giã ®· vµ ®ang h×nh thµnh trªn bê biÓn hiÖn t¹i ë miÒn Trung. Hai lµ h×nh thµnh do kÕt hîp gi÷a dßng ch¶y-sãng d−íi ®¸y biÓn ë c¸c l−u vùc cöa s«ng. TÊt c¶ ®Òu cã liªn quan tíi pha biÓn tiÕn Flandrian. V× ch−a cã sè liÖu ph©n tÝch cô thÓ nªn chóng t«i t¹m xÕp chung vµo lo¹i trÇm tÝch biÓn- giã.

140

- TrÇm tÝch biÓn (m QIV) TrÇm tÝch biÓn Holoxen lé ra thµnh d¶i kh¸ réng vµ kÐo dµi theo h−íng ®«ng b¾c- t©y nam phï hîp víi bê biÓn, ph©n bè ë ®é s©u < 25m. Thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu lµ c¸t h¹t mÞn mµu x¸m-x¸m phíi vµng, phÇn d−íi lÉn cuéi s¹n laterit do ph¸ hñy- t¸i l¾ng ®äng c¸c s¶n phÈm 2). Thµnh phÇn kho¸ng vËt chñ yÕu lµ th¹ch phong ho¸ cña trÇm tÝch Pleistoxen th−äng (mQIII anh, fenspat, vôn laterit, Ýt vôn ®¸ vµ vôn sinh vËt. ChiÒu dµy 3- 20m, chóng phñ lªn trÇm tÝch biÓn Pleistoxen, ®Çm lÇy-biÓn vµ biÓn-giã Holoxen.

XÕp vµo lo¹i h×nh nguån gèc biÓn cßn cã c¸c thµnh t¹o san h«, ®ã lµ 5 r¹n san h« ph©n bè ë ®é s©u > 40m. C¸c r¹n san h« nµy ph¸t triÓn trªn c¸c diÖn phun trµo bazan §Ö tø. Do ch−a ®ñ tµi liÖu nªn ch−a x¸c ®Þnh sù tån t¹i phun trµo bazan vµ chiÒu dµy cña c¸c r¹n san h« trong l« 16

S¬ ®å c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen §Ö tø l« 16 ®−îc thÓ hiÖn trªn h×nh 8.12.

8.2.2. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o

§Þa h×nh ®¸y biÓn n»m ë ®é s©u 20- 45m. Khu vùc má B¹ch Hæ vµ Rång n»m ë phÝa §«ng vïng nµy cã ®é s©u 40- 45m. §Þa h×nh n»m trong ph¹m vi 2 ®íi thÒm trong vµ thÒm gi÷a:

- §íi thÒm trong ph©n bè ®Õn ®é s©u 30m. §©y lµ ®ång b»ng t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng, møc ®é ph©n dÞ ®Þa h×nh kh«ng lín, m¹ng khe r·nh ngÇm d¹ng cµnh c©y ch¹y theo ph−¬ng t©y b¾c- ®«ng nam chia c¾t bÒ mÆt ®Þa h×nh nµy. PhÝa b¾c vïng nghiªn cøu, ®Þa h×nh tÝch tô ®−îc thÓ hiÖn lµ mét qu¶ ®åi ch¹y dµi theo ph−¬ng vÜ tuyÕn. Qu¶ ®åi ®−îc nh« cao ®Õn ®é s©u 10m. §Ønh ®åi lµ mét bÒ mÆt b»ng ph¼ng vµ tho¶i ®Òu vÒ phÝa b¾c vµ phÝa nam. S−ên phÝa ®«ng cña qu¶ ®åi cã ®é dèc lín nhÊt vµ s−ên phÝa t©y lµ tho¶i nhÊt. Theo tµi liÖu trÇm tÝch, ®Þa h×nh tÝch tô nµy ®−îc cÊu t¹o bëi c¸c trÇm tÝch c¸t, s¹n, ®ª c¸t ven bê cæ. Ph©n tÝch ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh kh«ng lo¹i trõ tån t¹i c¸c thµnh t¹o phun trµo (?) liªn quan ®Õn ho¹t ®éng nói löa.

- §íi thÒm gi÷a ph©n bè ë ®é s©u 30m ®Õn 40-45m n»m ë phÝa ®«ng vïng nghiªn cøu. §íi nµy ®−îc ®Æc tr−ng bëi ®ång b»ng b»ng ph¼ng bao quanh lÊy ®Þa h×nh mµi mßn ®−îc n©ng cao cña khèi n©ng Rång-B¹ch Hæ. §ång b»ng b»ng ph¼ng n»m ë phÝa t©y Rång-B¹ch Hæ, nghiªng ®Òu vµ sôt dÇn ë tròng hÑp t¹i phÝa t©y nam cña má Rång. Khèi n©ng Rång- B¹ch Hæ ch¹y theo ph−¬ng §«ng b¾c-T©y nam víi ®Þa h×nh n©ng cao vµ ph©n dÞ. §é s©u khèi n©ng cao nµy 20m. S−ên phÝa ®«ng ®Þa h×nh ph©n dÞ h¬n phÝa T©y.

Toµn bé ®ång b»ng ®−îc bao phñ bëi mét líp trÇm tÝch biÓn hiÖn ®¹i víi thµnh phÇn lµ bïn, bïn-sÐt, c¸t. T¹i nhiÒu khu vùc nh− phÝa B¹ch Hæ, trung t©m ®ång b»ng, ®íi thÒm trong ®−îc ®−îc phñ trÇm tÝch t−íng c¸t, c¸t, s¹n ®ª c¸t ven bê cæ.

S¬ ®å ®Þa m¹o L« 16 ®−îc thÓ hiÖn trªn h×nh 8.13

8.2.3. §Æc ®iÓm h×nh th¸i cÊu tróc vµ t©n kiÕn t¹o

TrÇm tÝch Plioxen-§Ö tø ë L« 16 bån tròng Cöu Long cã bÒ dµy kh«ng lín. C¸c trÇm tÝch Plioxen dµy 200- 400m n»m ë ®é s©u 500-600m. B×nh ®å cÊu tróc Plioxen-§Ö tø còng rÊt ®¬n gi¶n, c¸c ®−êng ®¼ng dµy Plioxen t¹o thµnh mét tròng më réng, tho¶i cã ph−¬ng ®«ng b¾c-t©y nam. Trªn s¬ ®å cÊu tróc §Ö tø, c¸c ®−êng ®¼ng dµy vµ ®¼ng s©u ®Òu kh«ng khÐp kÝn, ®iÒu ®ã chøng tá ®iÒu kiÖn biÓn më, tuy vËy vÉn cã thÓ nhËn thÊy ®−îc mét bån tròng §Ö tø cã bÒ dµy trÇm tÝch nhá ë ®©y.

C¸c trÇm tÝch Plioxen t¹o nªn bøc tranh cÊu tróc Ýt bÞ ph©n dÞ h¬n, chia khu vùc biÓn Cöu Long thµnh hai tròng §«ng vµ T©y B¹ch Hæ. Khèi n©ng B¹ch Hæ-Rång cho thÊy c¶ Plioxen- §Ö tø ®Òu n«ng vµ máng ®i rÊt nhiÒu. Kh¸c víi cÊu tróc Plioxen, bøc tranh cÊu tróc §Ö tø cã phÇn nµo phøc t¹p h¬n. Cã thÓ gÆp mét sè bån tròng ®Þa ph−¬ng nhá t¹o nªn nh÷ng cÊu tróc ©m cã ®−êng kÝnh 10-30km vµ biªn ®é dao ®éng kho¶ng 60-100m. Xen vµo ®ã lµ c¸c cÊu tróc d−¬ng cã kÝch th−íc nhá h¬n nh− cÊu tróc t¹i c¸c khu vùc giÕng khoan 16BV; 09-BH vµ 15-A.

141

Khu vùc l« 16 ®−îc ph©n chia thµnh 3 ®íi: - §íi sôt lón yÕu trªn khèi n©ng B¹ch hæ- Rång: Khèi n©ng B¹ch hæ- Rång cã ph−¬ng kÐo dµi theo ph−¬ng ®ong b¾c-t©y nam víi chiÒu réng hµng chôc km; §©y lµ khèi n©ng ®Þa luü ®−îc

giíi h¹n bëi hÖ thèng ®øt g·y ®«ng b¾c vµ t©y nam cña ®íi. Nh÷ng ®øy g·y nµy cã kh¶ n¨ng lµ nh÷ng ®øt g·y thuËn. ë phÝa nam cña ®íi nµy , ®Þa h×nh ®−îc nh« cao ®Õn ®é s©u 10m vµ thÊp dÇn vÒ phÝa t©y b¾c, ®«ng b¾c, d¹ng bËc, ®¹t tíi ®é s©u 40-50m. §é dµy cña trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø trªn ®íi nµy kho¶ng 300m vµ Ýt thay ®æi. §íi nµy kh«ng trïng víi ®é dµy trÇm tÝch Plioxen-§Ö tø nhá nhÊt. Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu dÇu khÝ, ®íi nµy ®−îc cÊu t¹o bíi c¸c thµnh t¹o macma cã tuæi kh¸c nhau

- §íi sôt lón yÕu t©y B¹ch hæ- Rång chiÕm hÇu hÕt diÖn tÝch vïng nghiªn cøu. §Þa h×nh ®¸y biÓn thÊp dÇn tõ 10m phÝa b¾c xuèng 30m phÝa nam, t−¬ng øng víi sù t¨ng tõ tõ ®é dµy tõ 200 ®Õn 400m t¹o thµnh mét bån tròng tho¶i víi gradien ®¹t hµng chôc m/km.

- §íi sôt lón ®«ng B¹ch hæ- Rång chiÕm ph¹m vi hÑp ë ®«ng nam vïng nghiªn cøu. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o ph©n dÞ nh−ng cÊu tróc ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø l¹i ®¬n gi¶n. CÊu tróc nµy cã xu h−íng ch¹y song song trïng víi khèi n©ng B¹ch hæ- Rång vµ sôt lón yÕu víi bÒ dµy trÇm tÝch 300m.

S¬ ®å ®¼ng s©u vµ ®¼ng dµy trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø L« 16 ®−îc thÓ hiÖn trªn h×nh 8.14, 8.17. S¬ ®å t©n kiÕn t¹o ®−îc nªu trªn h×nh 8.18

Nh− vËy cã thÓ nhËn thÊy r»ng tÝnh kÕ thõa cña cÊu tróc Plioxen- §Ö tø ë bån tròng Cöu Long lµ yÕu. Tèc ®é sôt lón bån tròng trong giai ®o¹n nµy lµ thÊp, chÕ ®é kiÕn t¹o cña bÓ t−¬ng ®èi b×nh æn.

1-2) vµ hÖ tÇng CÇn Giê (Holoxen muén-QIV

8.2.4. §Æc ®iÓm t−íng ®¸- cæ ®Þa lý vµ m«i tr−êng trÇm tÝch

BÓ Cöu Long lµ mét bån tròng khÐp kÝn tõ Oligoxen ®Õn Pleistoxen sím, gi÷a. TiÕn ho¸ trÇm tÝch Plioxen-§Ö tø bÓ Cöu Long x¶y ra theo 6 chu kú c¬ b¶n (bËc 1): hÖ tÇng biÓn §«ng (Plioxen-N2), hÖ tÇng Tr¶ng Bom (a, ap) + Mü Tho (am) vµ Cµ Mau (m) (Pleistoxen sím-QI), hÖ tÇng Thñ §øc (a, ap) + Thuû §«ng (am) + Long Toµn (m) (Pleistoxen gi÷a-QII), hÖ tÇng Cñ Chi 2), hÖ tÇng HËu Giang (Holoxen sím- (a), Méc Ho¸ (am), Long Mü (m) (Pleistoxen muén-QIII 3). Tõ d−íi lªn trªn bÒ dµy c¸c nhÞp máng gi÷a-QIV dÇn, ®é h¹t biÕn thiªn tõ th« ®Õn mÞn, t−íng trÇm tÝch chuyÓn dÇn tõ t−íng s¹n-c¸t th« lßng s«ng, nãn qu¹t cöa s«ng lªn c¸c t−íng sÐt bét biÓn n«ng, sÐt vòng vÞnh, sÐt bét b·i triÒu, sÐt x¸m ®en chøa than bïn ®Çm lÇy ven biÓn cæ.

2b).

Trong mçi giai ®o¹n ®Çu chu kú (biÓn lïi) chu vi ®−êng bê bÓ Cöu Long sÏ lµ ng¾n nhÊt sau ®ã ®−îc më réng ®Òu ra chung quanh ®Õn biÓn tiÕn cùc ®¹i th× kh«ng cßn ®−êng bê riªng cho bÓ Cöu Long n÷a v× toµn bé diÖn tÝch bÓ bÞ ch×m ngËp d−íi chÕ ®é biÓn n«ng ven bê. C¸c thÕ hÖ ®−êng bê tõ cæ ®Õn trÎ trong giai ®o¹n biÓn lïi cùc ®¹i cã xu thÕ më réng ®Òu ra xung quanh

Giai ®o¹n b¨ng hµ cuèi cïng bÓ Cöu Long ®· ®−îc lÊp ®Çy vµ san b»ng bëi tÇng trÇm tÝch biÓn tiÕn “VÜnh Phóc’. HÖ thèng lßng s«ng Cöu Long cæ ph¸t triÓn dµy ®Æc trªn ph¹m vi cña bÓ Cöu Long hiÖn t¹i ®Ó ®æ ra bê biÓn cæ ë ®é s©u 100-120m. V× vËy trÇm tÝch biÓn Pleistoxen 2a cßn sãt l¹i xen kÏ da b¸o víi trÇm tÝch aluvi, s«ng-biÓn hçn hîp (am) thµnh t¹o muén mQIII trong giai ®o¹n biÓn lïi (QIII

2 rÊt phæ biÕn trªn ®¸y biÓn bÓ Cöu Long. C¸c mÉu khoan m¸y (LK 36, 41, 2 cã mÆt kho¶ng ®é s©u tõ 8,8m (LK 418) ®Õn

TrÇm tÝch QIII

142

415 ®Õn 422) cho thÊy trÇm tÝch loang læ QIII 51,6m (LK 41). §iÒu ®ã chøng tá trÇm tÝch Holoxen rÊt máng.

-IV

Giai ®o¹n biÓn tiÕn Flandrian ®· thµnh t¹o mét thùc thÓ trÇm tÝch cã thµnh phÇn th¹ch häc 1. TrÇm 2 vµ ®Þa m¹o ®éc ®¸o trªn nÒn ®¸y biÓn thuéc diÖn tÝch cña bÓ Cöu Long cã tuæi QIII tÝch ®a kho¸ng c¸t pha s¹n laterit, m¶nh ®¸ lôc nguyªn vµ vôn vá sß t−íng b·i triÒu cæ. TrÇm tÝch c¸t h¹t nhá thuéc t−íng “sãng c¸t” h×nh thµnh do sãng, cã ®é chän läc vµ mµi trßn rÊt tèt.

S¬ ®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý Plioxen §Ö tø L«16 ®−îc thÓ hiÖn trªn h×nh 8.19

2 , (m,am)QIII-I

8.2.5. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh

8.2.5.1. Ph©n chia ®Êt ®¸ TrÇm tÝch Plioxen- §Ö tø trong khu vùc L« 16 ph©n chia thµnh phøc hÖ ®Þa tÇng- nguån gèc, 1 , rQIV , N2 . Sù ph©n ®ã lµ c¸c phøc hÖ: bmQIV , amQIV , mQIV , mvQIV , mQIII chia c¸c phøc hÖ ®−îc thÓ hiÖn trong b¶ng 8.12

Líp

Nhãm

Phô nhãm

m« t¶ ®Êt ®¸

Phøc hÖ ®Þa TÇng Nguån gèc bmQIV

Bïn sÐt pha, bïn sÐt lÉn h÷u c¬, vá sß èc. SÐt, sÐt pha, c¸t pha vµ c¸t mÞn.

amQIV

Kh«ng

mQIV

SÐt x¸m xanh, sÐt pha, c¸c æ c¸t lÉn vá sß.

TrÇm tÝch

mvQIV

TrÇm tÝch mÒm dÝnh, trÇm tÝch mÒm rêi

mQIII

cã liªn kÕt cøng

C¸t mÞn SÐt, sÐt pha x¸m, x¸m vµng loang læ xen kÑp c¸t, c¸t pha

(m,am)QIIII-I

C¸t pha xen kÑp sÐt, sÐt pha chøa sái, c¸t trung th« lÉn sái

San h«.

TrÇm tÝch sinh ho¸ San h« rQIV

TrÇm tÝch

Cã kÕt kÕt cøng

Bét kÕt, c¸t kÕt g¾n kÕt yÕu

TrÇm tÝch vôn kÕt xi m¨ng ho¸

TrÇm tÝch lôc nguyªn Plioxen N2

8.2.5.2. TÝnh chÊt c¬ lý cña c¸c lo¹i ®Êt ®¸: a. Phøc hÖ biÓn- ®Çm lÇy Holoxen (mb QIV): Líp ®Êt kh«ng cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh Phøc hÖ nµy cã diÖn lé kh¸ réng ë ®¸y biÓn thµnh nh÷ng d¶i kÐo dµi ra biÓn phï hîp víi

Trong phøc hÖ phæ biÕn c¸c d¹ng bïn sÐt pha, sÐt tr¹ng th¸i ch¶y, sÐt pha dÎo mÒm vµ c¸t

143

h−íng ch¶y cña c¸c dßng s«ng, kªnh r¹ch cæ. pha tr¹ng th¸i dÎo. - Bïn sÐt pha mµu x¸m vµng, x¸m ®en, chøa h÷u c¬; - SÐt th−êng cã chøa h÷u c¬, mµu x¸m ®en, xanh lôc, tr¹ng th¸i ch¶y;

- SÐt pha, mµu n©u, x¸m n©u, tr¹ng th¸i dÎo mÒm; - C¸t pha mµu x¸m ®en, ®«i chç xen kÑp c¸c thÊu kÝnh máng c¸t mÞn. C¸c chØ tiªu c¬ lý ®Æc tr−ng cña ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 8.13.

Lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt

Tªn c¸c chØ tiªu

SÐt,ch¶y

§¬n vÞ

Sè t.t

% % g/cm3 g/cm3 g/cm3 % % % % kG/cm2 §é cm2/kG

Bïn sÐt pha 3 5 13 26 27 26 47 1.78 1.21 2.65 1.188 54 100 40 26 14 1.50 0.08 6-00' 0.103

SÐt pha dÎo mÒm 36 1.85 1.36 2.68 0.970 49 99 41 27 14 0.64 0.26 13-36' 0.032

C¸t pha,dÎo 36 1.86 1.37 2.66 0.945 49 100 28 22 6 2.33 0.14 22-12' 0.027

49 1.74 1.17 2.67 1.286 56 100 43 25 18 1.33 0.10 13-42' 0.097

Thµnh phÇn h¹t 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05 0.05-0.01 0.01-0.005 <0.005 §é Èm tù nhiªn W 2 3 Khèi l−îng thÓ tÝch γ 4 Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc 5 Khèi l−îng riªng ∆ HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 9 Giíi h¹n ch¶y Wch 10 Giíi h¹n dÎo Wd 11 ChØ sè dÎo Ip 12 §é sÖt Is 13 Lùc dÝnh kÕt C 14 Gãc ma s¸t trong ϕ 15 HÖ sè nÐn lón a1-2

B¶ng 8.13 - ChØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i ®Êt dÝnh phøc hÖ (mbQIV)

Trong 4 lo¹i ®Êt trªn th× bïn sÐt pha vµ bïn sÐt hoÆc sÐt tr¹ng th¸i ch¶y gÆp nhiÒu h¬n, ®Êt chøa tµn tÝch h÷u c¬ víi hµm l−îng tõ 4 ®Õn 8%, møc ®é nÐn chÆt thÊp, tÝnh nÐn lón rÊt m¹nh, søc chèng c¾t rÊt thÊp, kh«ng thuËn lîi cho x©y dùng.

b. Phøc hÖ s«ng-biÓn holoxen (am)QIV : Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh

Phøc hÖ trÇm tÝch nµy kh«ng lé ë ®¸y biÓn, thµnh phÇn lµ c¸t, sÐt, bét, bÞ c¸c trÇm tÝch ®Çm lÇy-biÓn phñ lªn, bÒ dµy th−êng nhá h¬n 10m. Thuéc phô nhãm nµy cã: - SÐt pha: Mµu n©u, n©u x¸m, n©u hång, møc ®é ®ång nhÊt kh«ng cao, dÎo mÒm; - SÐt : Mµu n©u, n©u hång ®«i khi mµu n©u x¸m, ®Êt mÞn, ®ång nhÊt, tr¹ng th¸i dÎo mÒm - C¸t pha : Mµu x¸m, x¸m n©u, møc ®é ®ång nhÊt kÐm, th−êng cã xen kÑp c¸c thÊu kÝnh máng c¸t mÞn. ChØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i cña ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 8.14:

144

B¶ng 8.14 - ChØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i vµ d¹ng kh¸c nhau cña phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh thuéc phøc hÖ (am)QIV

Lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

SÐt,dÎo mÒm

C¸t pha,dÎo

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é kG/cm2

§é

§é cm2/kG

35 1.87 1.39 2.71 0.956 49 100 43 22 21 0.62 0.25 15-00' 0.046

SÐt pha,dÎo mÒm 29 1.92 1.49 2.69 0.807 45 97 33 22 11 0.64 0.24 16-00' 0.027

26 1.84 1.46 2.67 0.828 45 84 29 23 6 0.50 23-24' 0.20 0.029

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3 4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ 13 Lùc dÝnh kÕt C Gãc nghØ - Khi kh« αk - Khi −ít α− 15 HÖ sè nÐn lón a1-2

Phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi

Trong phô nhãm nµy gÆp c¸t mÞn, mµu x¸m, x¸m vµng, møc ®é ®ång nhÊt kh«ng cao. C¸c chØ tiªu vÒ thµnh phÇn h¹t, c¬ häc cña c¸t ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 8.15.

Gi¸ trÞ

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

Thµnh phÇn h¹t

2-1 1-0.5 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05 <0.05

g/cm3

§é

3 9 24 39 20 5 2.63 27-14' 22-23'

Khèi l−îng riªng ∆ Gãc nghØ - Khi kh« αk - Khi −ít α−

B¶ng 8.15 - ChØ tiªu c¬ lý cña c¸t phøc hÖ ((am)QIV)

Cïng tuæi, song so víi c¸c lo¹i ®Êt thuéc phøc hÖ trÇm tÝch bmQIV, th× c¸c lo¹i ®Êt thuéc phøc hÖ amQIV cã c¸c tÝnh chÊt c¬ häc cao h¬n, cã thÓ do chóng kh«ng cã hoÆc cã chøa mét hµm l−îng h÷u c¬ rÊt thÊp vµ ®Êt cã chÆt tèt h¬n. Trong c¶ ba lo¹i ®Êt dÝnh, hÖ sè rçng cña chóng ®Òu nhá h¬n 1, hÖ sè nÐn lón trung b×nh.

c. Phøc hÖ biÓn Holoxen mQIV

145

phï hîp víi bê biÓn, thµnh phÇn lµ c¸c trÇm tÝch thuéc phô nhãm mÒm dÝnh vµ phô nhãm mÒm rêi, chiÒu tõ vµi mÐt tíi 20-25m. Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh - SÐt : §Êt cã mµu x¸m xanh, ghi, x¸m vµng, tr¹ng th¸i dÎo mÒm. §é Èm cña ®Êt t−¬ng ®èi cao, tÝnh dÎo thÊp;

ChØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 8.16.

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Sè t.t

SÐt dÎo mÒm

C¸t pha,dÎo

g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é

kG/cm2

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3 4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ 13 Lùc dÝnh kÕt C 14 Gãc nghØ

§é

cm2/kG

Lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt SÐt pha dÎo mÒm 31 1.90 1.45 2.70 0.862 46 97 37 23 14 0.57 16-00' 0.23 0.033

36 1.86 1.37 2.71 0.982 50 99 41 23 18 0.72 12-30' 0.23 0.042

27 1.72 1.35 2.64 0.949 49 75 29 24 5 0.60 21-36' 0.18 0.028

- Khi kh« αk - Khi −ít α− 15 HÖ sè nÐn lón a1-2

B¶ng 8.16 - ChØ tiªu c¬ lý c¸c lo¹i vµ d¹ng ®Êt phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh phøc hÖ (mQIV)

cña ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 8.17. B¶ng 8.17 - ChØ tiªu c¬ lý cña c¸t, phøc hÖ (mQIV)

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ

Gi¸ trÞ

Sè t.t 1

Thµnh phÇn h¹t

2-1 1-0.5 0.5-0.25

27 52

146

0.25-0.1 0.1-0.05 <0.05

g/cm3

§é

13 6 2 2.64 30-26' 21-58'

Khèi l−îng riªng ∆ Gãc nghØ - Khi kh« αk - Khi −ít α−

d. Phøc hÖ biÓn- giã Holoxen (mvQIV ): Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi

Phøc hÖ trÇm tÝch nµy Ýt gÆp, ph©n bè hÑp, lé ra thµnh nh÷ng d¶i hÑp kh«ng liªn tôc ë phÝa T©y vµ T©y b¾c cña ph¹m vi nghiªn cøu. Trong phøc hÖ trÇm tÝch mvQIV, chØ gÆp mét lo¹i c¸t mÞn mµu n©u vµng, x¸m vµng, møc ®é ®ång nhÊt rÊt cao, nhãm h¹t 0.25 ®Õn 0.1 mm chiÕm tíi 78 %. Thµnh phÇn kho¸ng vËt chñ yÕu lµ th¹ch anh. C¸c chØ tiªu thµnh phÇn h¹t vµ c¬ häc cña ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 8.18.

Tªn c¸c chØ tiªu

§¬n vÞ %

TT 1

Thµnh phÇn h¹t 1-0.5 0.5-0.25 0.25-0.1 0.1-0.05 0.05-0.01 <0.01

g/cm3

§é

2 3

Gi¸ trÞ 2 12 78 5 2 1 2.63 27015' 21015'

Khèi l−îng riªng ∆ Gãc nghØ - Khi kh« αk - Khi −ít α−

B¶ng 8.18 - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt c¸t thuéc phøc hÖ (mvQ IV)

§Æc tÝnh ®Þa chÊt c«ng tr×nh cña c¸c thµnh t¹o san h« trong ph¹m vi l« 16 ch−a ®−îc

2 f. Phøc hÖ biÓn pleistoxen trªn mQIII Phøc hÖ trÇm tÝch nµy cã diÖn lé t−¬ng ®èi réng, ph©n bè liªn tôc, chiÒm hÇu hÕt diÖn

e. Phøc hÖ trÇm tÝch ®¸ san h« holoxen (rQIV) Trong khu vùc l« 16 cã mÆt c¸c thµnh t¹o san h«, ®ã lµ c¸c r¹n san h« ë d¹ng b·i ngÇm hoÆc lªn víi ®é cao kh«ng lín ë ®¸y biÓn, còng gÆp c¸c san h« bÞ vïi lÊp trong trÇm tÝch ë d−íi s©u. nghiªn cøu kü, song cã thÓ tham kh¶o c¸c tÝnh chÊt c¬ lý cña san h« ®· tr×nh bµy trong ch−¬ng 7.

147

tÝch khu vùc phÝa §«ng cña ph¹m vi nghiªn cøu (kÓ tõ ®−êng bê cæ vÒ phÝa §«ng), tæng bÒ dµy cña phøc hÖ ch−a ngiªn cøu hÕt, −íc tÝnh trªn 50m.

Trong phøc hÖ nµy th−êng b¾t gÆp c¸c lo¹i vµ d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt :

- SÐt, dÎo cøng : Ph©n bè ë ®é s©u tõ 50- 60 m trë xuèng, bÒ dµy tõ 4- 10m. - C¸t pha, ch¶y : Mµu n©u, x¸m n©u, chØ gÆp ë nh÷ng hè khoan s©u, ph©n bè ë ®é s©u

Líp kh«ng cã liªn kÕt cøng Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh - SÐt pha, nöa cøng: §Êt cã mµu n©u vµng, n©u ®á,x¸m xanh, x¸m vµng loang læ. T¹i khu vùc má B¹ch Hæ, ®Êt th−êng ph©n bè ë ®é s©u 28 ®Õn 30 m trë xuèng, bÒ dµy trÇm tÝch chØ kho¶ng vµi ba mÐt. §Êt cã chøa Ýt kÕt von s¾t, cã ®é chÆt cao, c¸c chØ tiªu c¬ häc ®Òu tèt. - SÐt pha,dÎo mÒm: cã mµu n©u, n©u vµng. Trªn ph¹m vi hai má B¹ch Hæ vµ Rång, ®Êt ph©n bè trªn ph¹m vi hÑp ,chØ gÆp ë diÖn tÝch MC 12(10)(88), th−êng ë ®é s©u 38m trë xuèng, bÒ dµy kh«ng lín, chØ kho¶ng 2-3m. - C¸t pha mµu n©u vµng ,x¸m n©u, tr¹ng th¸i dÎo. Lo¹i ®Êt nµy kh¸ phæ biÕn vµ cã ph¹m vi ph©n bè réng. Tuú theo vÞ trÝ mµ cã thÓ gÆp nã ë ®é s©u tõ 25- 28 m trë xuèng. Mét sè n¬i ë má B¹ch Hæ gÆp nã ë ®é s©u tõ 43 - 44 m trë xuèng (MCΠ-5; MCΠ-11; MCΠ-10; N3...). BÒ dµy trÇm tÝch chõng3- 5m. líp chõng 2-3 ®Õn 7-9 m. xuèng, bÒ dµy dao ®éng tõ 2-3m ®Õn xÊp xØ 10m. bÒ dµy thay ®æi tõ 2-3m ®Õn 6 m. kho¶ng 80 m trë xuèng, bÒ dµy líp ®Êt chõng 5m. C¸c chØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i vµ d¹ng ®Êt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 8.18.

Lo¹i vµ c¸c d¹ng ®Êt

§¬n vÞ

Sè t.t

Tªn c¸c chØ tiªu

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é kG/cm2 kG/cm2

SÐt pha,dÎo mÒm 23 2.04 1.66 2.72 0.640 39 100 27 15 12 0.67 20-00' 0.33 15.3

C¸t pha,dÎo 18 2.08 1.76 2.69 0.526 34 100 20 14 6 0.67 34-00' 0.24 33.4

SÐt pha,dÎo cøng 24 2.00 1.61 2.72 0.686 41 100 32 19 13 0.38 27-00' 0.33

SÐt pha nöa cøng 20 2.06 1.72 2.71 0.579 37 100 31 17 14 0.21 26-00' 0.38 23.9

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3 4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 §é b·o hoµ G 8 Giíi h¹n ch¶y Wch 9 Giíi h¹n dÎo Wd 10 ChØ sè dÎo Ip 11 §é sÖt Is 12 Gãc ma s¸t trong ϕ 13 Lùc dÝnh kÕt C 14 M« ®un tæng biÕn d¹ng E0

148

B¶ng 8.18 - ChØ tiªu c¬ lý c¸c lo¹i vµ d¹ng ®Êt phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh thuéc 2 phøc hÖ mQIII

B¶ng 8.18 (TiÕp) - ChØ tiªu c¬ lý c¸c lo¹i vµ d¹ng ®Êt phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh thuéc phøc 2 hÖ mQIII

Lo¹i vµ c¸c d¹ng ®Êt

§¬n vÞ

Sè t.t

Tªn c¸c chØ tiªu

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é kG/cm2 kG/cm2

SÐt,nöa cøng 26 2.00 1.59 2.72 0.714 42 100 45 24 21 0.10 18-00' 0.63 33.4

SÐt,dÎo mÒm 36 1.86 1.37 2.76 1.018 50 100 44 24 20 0.60 15-00' 0.49 14.6

SÐt,dÎo cøng 29 1.94 1.50 2.73 0.815 45 100 42 22 20 0.35 17-00' 0.54 20.5

C¸t pha,ch¶y 19 2.04 1.71 2.66 0.552 36 100 19 16 3 1.00 46-00' 0.00 16.6

s©u 60 -65 m thËm trÝ tíi 70 m trë xuèng. BÒ dµy líp kh¸ lín, dao ®éng tõ 10 -15 ®Õn 30 m. - C¸t h¹t trung : Míi b¾t gÆp ë nh÷ng hè khoan s©u, th−êng ë ®é s©u tõ 94 ®Õn 110 m trë xuèng. BÒ dµy cña líp c¸t nµy cã thÓ lín h¬n 8 m (DiÖn tÝch N1 - hè khoan CKB 5-má B¹ch Hæ). Mét sè chØ tiªu c¬ lý cña c¸t ®−îc nªu ë b¶ng 8.19.

Phô nhãm trÇm tÝch mÒm rêi Thuéc phô nhãm trÇm tÝch nµy cã lo¹i c¸t h¹t nhá vµ c¸t h¹t trung mµu n©u vµng. - C¸t h¹t nhá : C¸t cã mµu n©u vµng, ph¹m vi ph©n bè t−¬ng ®èi réng, th−êng gÆp ë ®é

§¬n vÞ

Lo¹i vµ c¸c d¹ng kh¸c nhau cña ®Êt C¸t h¹t nhá

C¸t h¹t trung ®Õn th«

Tªn c¸c chØ tiªu

% g/cm3 g/cm3 g/cm3

Khèi l−îng thÓ tÝch γ Khèi l−îng thÓ tÝch kh« γc Khèi l−îng riªng ∆

§é kG/cm2 kG/cm2

22 1.98 1.62 2.68 0.642 40 38-00' 0.01 13.4

17 2.04 1.74 2.66 0.529 35 46-00' 0.00 16.6

1 §é Èm tù nhiªn W 2 3 4 5 HÖ sè rçng e0 6 §é lç rçng n 7 Gãc ma s¸t trong ϕ Lùc dÝnh kÕt C 8 9 M« ®un tæng biÕn d¹ng E0

B¶ng 8.19 - ChØ tiªu c¬ lý cña ®Êt c¸t phøc hÖ mQIII

149

g. Phøc hÖ ®¸ luc nguyªn Plioxen (N2): Líp ®Êt cã liªn kÕt cøng

150

Nhãm trÇm tÝch Phô nhãm trÇm tÝch vôn kÕt xi m¨ng ho¸ §¸ thuéc phøc hÖ nµy kh«ng lé ë ®¸y biÓn cã diÖn ph©n bè réng, kÕo dµi tõ Vòng Tµu tíi khu vùc má B¹ch Hæ. §é s©u ph©n bè cã thÓ trªn 120m trë xuèng, bÒ dµy thay ®æi tõ 500-600m thµnh phÇn gåm: C¸t kÕt, bét kÕt g¾n kÕt yÕu xen c¸c líp máng sÐt v«i. TÝnh chÊt c¬ lý cña c¸c trÇm tÝch Plioxen trong ph¹m vi l« 16 ch−a ®−îc nghiªn cøu, cã thÓ tham kh¶o tÝnh chÊt cña phøc hÖ ë ch−¬ng 7.

KÕt luËn

1. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· kh¼ng ®Þnh cÊu tróc ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam rÊt phøc t¹p vµ ®a d¹ng, ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt vµ ®Þa chÊt c«ng tr×nh thay ®æi theo c¸c vïng vµ c¸c ®íi kh¸c nhau. Theo khu vùc cã thÓ ph©n chia thÒm lôc ®Þa thµnh 4 vïng lµ thÒm lôc ®Þa VÞnh B¾c Bé, Trung bé, §«ng Nam Bé vµ T©y Nam Bé. Theo ®é s©u mùc n−íc biÓn, cã thÓ ph©n chia thµnh 3 ®íi lµ ®íi thÒm trong (®é s©u 0-30m n−íc), ®íi thÒm gi÷a (3-90m) vµ ®íi thÒm ngoµi (90-200m). Mçi vïng vµ mçi ®íi ®−îc ®Æc tr−ng bëi c¸c ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh, ®Þa m¹o, h×nh th¸i cÊu tróc, t−íng ®¸, ®iÒu kiÖn cæ ®Þa lý vµ thµnh phÇn th¹ch häc kh¸c nhau. §iÒu nµy liªn quan chÆt chÏ víi viÖc ph©n vïng vµ ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn

2; Pleistoxen h¹ QI; Pleistoxen trung QII

1; QII

2. B×nh ®å kiÕn tróc Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam mang tÝnh kÕ thõa c¸c giai ®o¹n Oligoxen, Mioxen trong Kainozoi. KÕt qu¶ nghiªn cøu h×nh th¸i cÊu tróc ®· cho phÐp x©y dùng s¬ ®å ®¼ng s©u vµ ®¼ng dµy cña trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam tØ lÖ 1:1.000.000. C¨n cø vµo møc ®é l¾ng ®äng vµ bÒ dµy trÇm tÝch, cã thÓ chia trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam thµnh c¸c miÒn sôt lón øng víi bÒ dµy kh¸c nhau (500m, 500- 1000m, 1000- 2000m vµ >2000m)

3. Trªn c¬ së ph©n tÝch tµi liÖu ®Þa chÊn dÇu khÝ trªn thÒm lôc ®Þa vµ ®Þa chÊn n«ng ven bê, nghiªn cøu sinh ®Þa tÇng, th¹ch ®Þa tÇng, chu kú trÇm tÝch vµ c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c, ®ång thêi liªn kÕt víi tµi liÖu ®Þa chÊt trªn ®Êt liÒn ®· cho phÐp ph©n chia c¸c ranh giíi ®Þa tÇng trong trÇm tÝch Plioxen- ®Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®· ph©n chia c¸c ph©n vÞ ®Þa tÇng 2; theo tuæi gåm Plioxen h¹ N2; Plioxen th−îng N2 2 vµ Holoxen QIV; ®ång thêi chia nhiÒu ph©n vÞ kÌm theo nguån gèc. 1; QIII Pleistoxen th−îng QIII C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· cho phÐp thµnh lËp s¬ ®å c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam tû lÖ 1:1000.000, ph¸t hiÖn c¸c nªm lÊn t¨ng tr−ëng ë r×a lôc ®Þa, c¸c trÇm tÝch phun trµo ë VÞnh B¾c bé, c¸c cån c¸t ë ®é s©u 30-90m...

4. Trªn c¬ së nguyªn t¾c h×nh th¸i-nguån gèc-®éng lùc, cã thÓ ph©n chia thÒm lôc ®Þa ViÖt nam thµnh 30 ®¬n vÞ ®Þa m¹o, mçi ®¬n vÞ cã c¸c ®Æc ®iÓm h×nh th¸i, nguån gèc vµ chÕ ®é ®éng lùc kh¸c nhau. Trong ®ã ®íi thÒm trong gåm 7 kiÓu ®Þa m¹o, ®íi thÒm gi÷a gåm 9 kiÓu, ®íi thÒm ngoµi 7 kiÓu, ®íi ch©n thÒm 1 kiÓu vµ ®Þa h×nh c¸c ®¶o 6 kiÓu.

5. Nh÷ng biÓu hiÖn ho¹t ®éng ®Êt gÉy trÎ, macma phun trµo, ®Þa chÊn, ®Þa nhiÖt vµ sù xuÊt hiÖn cña diapia sÐt cã ¶nh h−ëng ®Õn chÕ ®é kiÕn t¹o trong giai ®o¹n Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. Ho¹t ®éng nói löa ®· t¹o nªn mét sè tr−êng ®¸ phun trµo trong ®ã cã tÇng trÇm tÝch phun trµo t©m vÞnh B¾c Bé. C¸c chÕ ®é ®Þa ®éng lùc trong Plioxen- §Ö tø cã liªn quan ®Õn ®¸nh gi¸ ®é æn ®Þnh c«ng tr×nh biÓn vµ dù b¸o c¸c tai biÕn ®Þa chÊt trªn vïng thÒm lôc ®Þa.

151

6. Thµnh phÇn th¹ch häc, kho¸ng vËt trÇm tÝch, cÊp ®é h¹t cña Plioxen- ®Ö tø thÒm lôc ®Þa ®−îc x¸c ®Þnh bëi nguån vËt liÖu tõ c¸c con s«ng vµ cã ®Æc diÓm kh¸c nhau. Nh×n chung trÇm tÝch lôc nguyªn chiÕm −u thÕ, c¸c líp ®¸ v«i g¾n kÕt yÕu, trÇm tÝch nói löa ph©n bè kh«ng ®Òu. §íi thÒm trong giµu aluvi, ph¸t triÓn vá phong ho¸, chiÒu dµy nhá. §íi thÒm gi÷a nhiÒu bïn sÐt

vµ vËt liÖu nói löa, chiÒu dµy lín. §íi thÒm ngoµi nhiÒu líp c¸t, s¹n, c¸c líp ®¸ v«i vµ c¸c nªm t¨ng tr−ëng vµo thêi kú biÓn lïi. ë VÞnh B¾c bé, lo¹i h¹t cì bét- sÐt lµ chñ yÕu, cuèi Pleistoxen cã tÇng trÇm tÝch phun trµo, m«i tr−êng trÇm tÝch ch©u thæ ph¸t triÓn tõ Plioxen ®Õn Pleistoxen muén; thµnh phÇn th¹ch häc chñ yÕu lo¹i Ýt kho¸ng. ThÒm lôc ®Þa Trung bé ®Æc tr−ng bëi trÇm tÝch c¸t h¹t th« vµ c¸c líp bïn sinh vËt, xuÊt hiÖn tÇng c¸t ®á ven bê, ë c¸c vòng vÞnh ph¸t triÓn sÐt, thµnh phÇn th¹ch häc ph¶n ¶nh c¸c lo¹i ®¸ gèc ven bê. ThÒm lôc ®Þa §«ng Nam bé cã trÇm tÝch h¹t mÞn chiÕm −u thÕ; ngoµi vËt liÖu lôc nguyªn cßn cã tro bôi nói löa vµ ph¸t triÓn c¸c cån c¸t. ThÒm lôc ®Þa T©y Nam bé cã trÇm tÝch giµu sÐt, b¶o tån c¸c d¹ng trÇm tÝch s«ng, líp sÐt loang læ bÞ phong ho¸ m¹nh; trÇm tÝch Holoxen cã bïn sÐt chiÕm −u thÕ.

7. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ t−íng ®¸- cæ ®Þa lý ®· x¸c ®Þnh c¸c ®−êng bê cæ vµ ph©n bè c¸c hÖ thèng lßng s«ng cæ t−¬ng øng víi c¸c thêi kú b¨ng hµ vµ qu¸ tr×nh biÓn tiÕn, 24 t−íng vµ nhãm t−íng trÇm tÝch kh¸c nhau, tõ ®ã cho phÐp x©y dùng c¸c s¬ ®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý Plioxen- ®Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. §©y lµ bøc tranh vÒ lÞch sö h×nh thµnh vµ tiÕn ho¸ trÇm tÝch, khÝ hËu, c¶nh quan ®Þa lý tù nhiªn trong mèi quan hÖ gi÷a sù thay ®æi mùc n−íc biÓn vµ chuyÓn ®éng kiÕn t¹o, lµ nh÷ng c¬ së phôc vô nghiªn cøu ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh biÓn

8. TrÇm tÝch Plioxen- §Ö tø phÇn ®Êt liÒn vµ biÓn cã mèi quan hÖ ng−îc chiÒu do sù dao ®éng mùc n−íc biÓn ®¹i d−¬ng. Trong cïng mét tuæi, mùc n−íc c¹n nhÊt (b¨ng hµ) t¹o nªn ®íi bê s©u vµ xa bê hiÖn ®¹i nhÊt, ®ång thêi mùc n−íc cao nhÊt (gian b¨ng) t¹o nªn ®−êng bê cao vµ còng xa ®−êng bê hiÖn ®¹i nhÊt. §íi bê hiÖn nay lµ sù héi tô c¸c chu kú chuyÓn ®éng cña biÓn tho¸i-biÓn tiÕn theo quy luËt gi¶m dÇn ®Òu vµ trë l¹i tr¹ng th¸i æn ®Þnh t−¬ng ®èi. Cµng ra s©u bÒ dµy trÇm tÝch ®Ö tø cµng máng do sù sôt lón kiÕn t¹o vµ sù dÞch chuyÓn dÇn ®−êng bê cæ vµo phÝa ®Êt liÒn ®ång thêi víi hiÖn t−îng khuyÕt dÇn c¸c chu kú trÇm tÝch trÎ.

9. Nghiªn cøu tÝnh chÊt c¬ lý cña trÇm tÝch theo phøc hÖ ®Þa tÇng nguån gèc cho phÐp lµm s¸ng tá mèi liªn hÖ vÒ nguån gèc, tuæi ®Þa chÊt vµ møc ®é thµnh ®¸ trong sù h×nh thµnh tÝnh chÊt cña chóng. §ã lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ ®Æc tÝnh ®Þa chÊt c«ng tr×nh cña nhh÷ng trÇm tÝch cßn Ýt th«ng tin.

152

10. Trong vïng thÒm lôc ®Þa c¸c trÇm tÝch cã tuæi cæ, møc ®é nÐn chÆt vµ thµnh ®¸ cao h¬n, cã tÝnh chÊt c¬ lý tèt h¬n. Qu¸ tr×nh phong ho¸ laterit trong thêi kú biÓn lïi cã t¸c ®éng lµm t¨ng ®é bÒn cña trÇm tÝch. Cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt gi÷a tÝnh ph©n bËc cña trÇm tÝch ë ®¸y biÓn theo chiÒu s©u ngËp n−íc víi tuæi ®Þa chÊt , møc ®é nÐn chÆt, møc ®é thµnh ®¸ vµ tÝnh chÊt c¬ lý cña chóng. Trªn tæng thÓ, c¸c trÇm tÝch ë xa bê, trong vïng ngËp n−íc s©u, tuæi cæ cã ®é bÒn lín vµ ng−îc l¹i.

kiÕn nghÞ

Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ trªn, tËp thÓ t¸c gi¶ cã c¸c kiÕn nghÞ sau:

1. ViÖt nam cã vïng biÓn réng lín, cÊu tróc ®Þa chÊt phøc t¹p vµ tµi nguyªn phong phó. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®¹t ®−îc cho ®Õn nay lµ rÊt quan träng song cßn nhiÒu vÊn ®Ò ch−a ®−îc gi¶i quyÕt. ChÝnh v× vËy viÖc tiÕp tôc triÓn khai c¸c nghiªn cøu ®Þa chÊt biÓn mét c¸ch m¹nh mÏ vµ cã hÖ thèng lµ ®ßi hái tÊt yÕu

2. C¸c vÊn ®Ò trong giai ®o¹n 2001- 2005 cÇn tËp trung gi¶i quyÕt bao gåm:

- Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm ®Þa ®éng lùc vµ c¸c tai biÕn ®Þa chÊt trªn vïng biÓn biÓn ViÖt nam phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o vÖ m«i tr−êng biÓn

- ¸p dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nghiªn cøu thµnh phÇn vËt chÊt cña m«i tr−êng trÇm tÝch biÓn

153

- Nghiªn cøu ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh biÓn trªn nÒn san h«

Danh môc c¸c b¶n vÏ

B¶n vÏ tû lÖ 1: 1000.000.

1. S¬ ®å kiÕn tróc Kaiozoi vïng biÓn ViÖt nam vµ c¸c vïng kÕ cËn. 2. S¬ ®å ph©n bè tuyÕn ®Þa chÊn n«ng vµ ®Þa chÊn dÇu khÝ 3. S¬ ®å ph©n bè c¸c thµnh t¹o Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 4. S¬ ®å ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 5. S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Plioxen thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 6. S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Pleistoxen thÒm lôc ®Þa ViÖt nam 7. S¬ ®å ®¼ng dµy Plioxen thÒm lôc ®Þa ViÖt nam 8. S¬ ®å ®¼ng dµy ®Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 9. S¬ ®å kiÕn t¹o Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam.

10. S¬®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 11. S¬ ®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý Plioxen giai ®o¹n b¨ng hµ cuèi cïng. 12. S¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch Plioxen thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 13. S¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch ®Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 14. S¬ ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh thÒm lôc ®Þa ViÖt nam.

B¶n vÏ tû lÖ 1: 200.000

S¬ ®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý Plioxen- §Ö tø L« 106 VÞnh B¾c Bé. S¬ ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh L« 106 VÞnh B¾c Bé.

154

15. 16. S¬ ®å ®Þa m¹o L« 106 VÞnh B¾c Bé. 17. S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Plioxen L« 106 VÞnh B¾c Bé. 18. S¬ ®å ®¼ng dµy Pleistoxen L« 106 VÞnh B¾c Bé. 19. S¬ ®å ®¼ng dµy Plioxen L« 106 VÞnh B¾c Bé. 20. S¬ ®å ®¼ng dµy §Ö tø L« 106 VÞnh B¾c Bé. 21. S¬ ®å kiÕn t¹o Plioxen- §Ö tø L« 106 VÞnh B¾c Bé. 22. 23. 24. S¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch Plioxen L« 106 VÞnh B¾c Bé 25. S¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch §Ö tø L« 106 VÞnh B¾c Bé. 26. S¬ ®å ph©n bè c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen-§Ö tø L« 16 ( BÓ Cöu Long) 27. S¬ ®å ®Þa m¹o L« 16 (BÓ Cöu Long) 28. S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Plioxen L« 16 (BÓ Cöu Long) 29. 30. 31. S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Pleistoxen L« 16 (BÓ Cöu Long) S¬ ®å ®¼ng dµy Plioxen L« 16 (BÓ Cöu Long) S¬ ®å ®¼ng dµy §Ö tø L« 16 (BÓ Cöu Long)

155

32. 33. 34. S¬ ®å t©n kiÕn t¹o L« 16 ( BÓ Cöu Lon g) S¬ ®å t−íng ®¸- cæ ®Þa lý L« 16 (BÓ Cöu Long) S¬ ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh L« 16 (BÓ Cöu Long)

Tµi liÖu tham kh¶o (cid:9)

1. Lª §øc An vµ nnk, 1984, §Æc ®iÓm ®Þa m¹o biÓn ThuËn H¶i (Ch−¬ng tr×nh ®iÒu tra tæng hîp vïng biÓn ThuËn H¶i-Minh H¶i 1976-1980).

2. Lª §øc An, 1991, Vµi ®Æc ®iÓm vÒ ®Þa m¹o ®¸y biÓn quÇn ®¶o Tr−êng Sa vµ c¸c vïng kÕ cËn. TuyÓn tËp b¸o c¸o khoa häc, Héi nghÞ KH toµn quèc vÒ BiÓn, lÇn III, tËp 2, tr. 200- 205. Hµ néi.

3. Lª §øc An vµ nnk, 1995, §¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, tµi nguyªn thiªn nhiªn, kinh tÕ-x· héi c¸c ®¶o ven bê trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ. B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi KT- 03 -12.

4. Lª §øc An, 1999, Nghiªn cøu hÖ thèng ®¶o ven bê phôc vô qu¶n lý tæng hîp vïng biÓn ViÖt nam. TuyÓn tËp b¸o c¸o khoa häc Héi nghÞ KH c«ng nghÖ biÓn toµn quèc, lÇn IV, tËp II. tr. 725-730, Hµ néi.

5. L¹i Huy Anh, 1991, §Æc ®iÓm ®Þa m¹o c¸c ®¶o vïng thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam, TuyÓn tËp b¸o c¸o Héi nghÞ khoa häc BiÓn lÇn III, tËp II, 206-212.

6. Barr S.M., MacDonald A.S.,1981.Geochemistry and geochronology of late Cenozoic basalts of Southeast Asia.Geol.Soc.Am.Bull.,v.92, pp.1062-1142

7. Lª Duy B¸ch, Ng« Gia Th¾ng, 1989, §Æc ®iÓm t©n kiÕn t¹o b¸n ®¶o §«ng D−¬ng, ®Þa chÊt biÓn §«ng c¸c miÒn kÕ cËn, 156-168.Hµ néi

8. Lª Duy B¸ch, Ng« Gia Th¾ng, 1990, VÒ ph©n vïng kiÕn t¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam vµ c¸c miÒn kÕ cËn. T¹p chÝ c¸c khoa häc vÒ tr¸i ®Êt, sè 12 (3).

9. Lª Duy Bach, Ngo Gia Th¨ng, 1998, Cenozoic tectonic setting of Vietnam and relating hydrocacbon generation. Conf. on Vietnam Petr. Ins. 20 year dev. and. Prospects. 211-231, Hanoi.

10. NguyÔn V¨n B¸ch, 1997, §Þa h×nh ®¸y biÓn §«ng, T¹p chÝ DÇu khÝ, sè 4, 31-37. 11. NguyÔn V¨n B¸ch, 2000, Nh÷ng biÕn ®æi cña ®¸ Carbonat vµ ¶nh h−ëng cña chóng tíi nÒn mãng ®¶o san h«, T¹p chÝ §Þa chÊt sè 285, tr.25-34, Hµ néi

12. §Æng V¨n B¸t vµ nnk,1994, §Æc ®iÓm h×nh th¸i ®Þa h×nh thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam, TuyÓn tËp c«ng tr×nh khoa häc, §H Má-§Þa chÊt. TËp xx, 86-95.

13. §Æng V¨n B¸t, 1997, §Þa chÊt vµ kho¸ng s¶n biÓn ViÖt nam. Bµi gi¶ng Cao häc, Tr−êng §¹i häc Má-§Þa chÊt, 87 tr, Hµ néi.

14. §Æng V¨n B¸t, Mai Thanh T©n, Hµ V¨n H¶i,1999, Mét sè nÐt vÒ ®Æc ®iÓm t©n kiÕn t¹o biÓn §«ng, tuyÓn tËp HNKH BiÓn lÇn 4, TËp II, 864-866.

15. NguyÔn BiÓu, 1989, Quaternary Sediments in Sea and Contimenta of Vietnam, Proceedings of International Seminar on Quaternary Geology

156

16. NguyÔn BiÓu, 1999, TrÇm tÝch Holoxen h¹ ë vïng biÓn ven bê ViÖt nam (0- 30 m n−íc). TuyÓn tËp HNKH C«ng nghÖ BiÓn lÇn 4, 748 -754.

17. Nguyen Bieu, 1999, Application of seismic stratigraphy for studying the Pliocene- Quaternary sediments in the Northern Contineltal Shelf of Vietnam, CCOP- TECH 36/3.1- 10, Hanoi

18. NguyÔn BiÓu vµ nnk, 2000, Líp vá phong ho¸ Pleistoxen th−îng ë ch©u thæ S«ng Hång, T¹p chÝ §Þa chÊt sè 249, tr.9-16, Hµ néi

19. Brias A. et al. Updated interpretation of magnetic anomalies and seafloor spreading stages in South China Sea: Implications for the Tertiary tectonics of Southeast Asia. J. Geophysics. Res., v.98, pp, 6299-6328.

20. Lª V¨n Cù, Hå §¾c Hoµi, 1982, S¬ bé nghiªn cøu cÊu tróc ®Þa chÊt tÇng s©u vïng biÓn ThuËn H¶i, Minh H¶i. B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi thuéc Ch−¬ng tr×nh biÓn Minh H¶i-ThuËn H¶i.

21. Lª V¨n Cù, 1986, LÞch sö ph¸t triÓn ®Þa chÊt Kainozoi thÒm lôc ®Þa §«ng Nam ViÖt nam, Tãm t¾t luËn ¸n PTS §C, Th− ViÖn Quèc Gia, 30tr, Hµ néi.

22. NguyÔn §Þch Dü, 1979, Ranh giíi gi÷a Pleistoxen vµ Holoxen, Nh÷ng ph¸t hiÖn míi vÒ kh¶o cæ n¨m 1979, tr 36-38, Hµ Néi.

23. NguyÔn §Þch Dü vµ nnk, 1995, §Þa chÊt §Ö tø vµ tiÒm n¨ng kho¸ng s¶n biÓn liªn quan, B¸o c¸o ®Ò tµi KT.01.07, Hµnéi

24. NguyÔn §Þch Dü, 1998, HiÖn tr¹ng nghiªn cøu ®Þa tÇng §Ö tø ë ViÖt nam vµ mét sè ®Ò nghÞ. T¹p chÝ c¸c Khoa häc vÒ Tr¸i ®Êt, 20 (4), tr 258-264

25. Phan Trung §iÒn, 1993, C¸c ®èi t−îng tiÒm n¨ng dÇu khÝ tr−íc kainozoi thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam, B¸o c¸o khoa häc ®Ò tµi KT-01-17.

26. Emary K.O et al, 1972, The structure and stratigraphy of the China basin Oil potential of the China Continental Shelf, Bull AAPG, Vol 56.No4

27. Evans.C.D., et al, 1995, Shallow seismic reflection profiles from the waters of the Southeast Asia, An intepretation Manual and Atlas, BGS 94.

28. Gorskov S.G vµ nnk, 1974, Atlas c¸c ®¹i d−¬ng- Th¸i B×nh D−¬ng 29. NguyÔn Xu©n H·n vµ n.n.k, 1991, Ho¹t ®éng nói löa trÎ khu vùc BiÓn §«ng ViÖt nam. §Þa chÊt-Tµi nguyªn. C«ng tr×nh NCKH 1976-1991, tr. 115-119, ViÖn §Þa chÊt, Hµ néi.

30. NguyÔn Xu©n H·n vµ nnk, 1996, §Æc ®iÓm ho¹t ®éng nói löa Kainoz«i muén vïng r×a lôc ®Þa BiÓn §«ng ViÖt nam, C«ng tr×nh nghiªn cøu §Þa chÊt-§Þa vËt lý biÓn, II,tr.88-95, ViÖn H¶i d−¬ng Häc, Hµ néi.

31. Hayer D. E, 1986, Structure and origin of South China basin, AAPG Bullentin, vol 70. 32. Ph¹m V¨n H©n, 1991, VÒ x©y dùng c«ng tr×nh trªn nÒn san h« phôc vô nghiªncøu khoa häc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam, TuyÓn tËp b¸o c¸o khoa häc, héi nghÞ khoa häc BiÓn, lÇn3, tËp II, 387-393.

33. TrÞnh ThÕ HiÕu, 1981, §iÒu tra ®Æc tÝnh trÇm tÝch tÇng mÆt vµ ®Þa m¹o ®¸y biÓn vïng ThuËn H¶i-Minh H¶i, B¸o c¸o khoa häc thuéc ch−¬ng tr×nh Minh H¶i-ThuËn H¶i (1977-1981). 34. TrÞnh ThÕ HiÕu, 1996, TrÇm tÝch ®¸y vïng biÓn T©y Nam-ViÖt Nam. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu §Þa chÊt vµ §Þa vËt lý biÓn tËp II, 134-145.

157

35. Hå §¾c Hoµi, Ng« Th−êng San, 1975 CÊu tróc ®Þa chÊt vµ triÓn väng dÇu khÝ thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam. L−u tr÷ DÇu khÝ n¨m 1981 -1985.

36. Hå §¾c Hoµi, 1991, §Þa chÊt thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam vµ c¸c vïng kÕ cËn, B¸o c¸o khoa häc ®Ò tµi 48B- 03-01.

37. Hå §¾c Hoµi vµ n.n.k. 1995, B¶n ®å cÊu tróc- kiÕn t¹o vïng biÓn ViÖt nam vµ kÕ cËn, tû lÖ 1:1.000.000, Tµi liÖu viÖn DÇu khÝ, Hµ néi.

38. NguyÔn Hoµn, 1996, VÊn ®Ò thÒm biÓn trong kû ®Ö tø ë ViÖt Nam (PhÇn lôc ®Þa), Tµi nguyªn vµ m«i tr−êng biÓn, tËp II, 55-67.

39. NguyÔn Chu Håi vµ nnk, 1985, §Æc ®iÓm trÇm tÝch tÇng mÆt vïng biÓn ven bê H¶i Phßng- Thanh Ho¸, B¸o c¸o HNKH BiÓn lÇn II, Nha trang.

40. NguyÔn Chu Håi, 1996, §Æc ®iÓm h×nh th¸i vµ ph©n bè vËt liÖu h¹t th« trong trÇm tÝch ®¸y vÞnh B¾c Bé,Tµi nguyªn vµ m«i tr−êng biÓn, tËp III

41. NguyÔn Xu©n Hïng, 1995, C¬ së khoa häc cho viÖc so¹n th¶o quy ph¹m x©y dùng c«ng tr×nh biÓn thÒm lôc ®Þa. B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi KT-03 -20.

42. Ph¹m Kh¾c Hïng vµ nnk, 1997, §iÓm qua c¸c ph¸t triÓn míi vÒ c«ng tr×nh biÓn trong c«ng nghiÖp dÇu khÝ vµ øng dông vµo ®iÒu kiÖn ViÖt nam, Héi nghÞ KH Ngµnh DÇu khÝ 20 n¨m, tr. 474-514, Hµ néi

43. Ph¹m Kh¾c Hïng vµ nnk, 1999, Nghiªn cøu c¬ së khoa häc cho viÖc x©y dùng mãng c«ng tr×nh träng lùc trªn nÒn san h«, B¸o c¸o ®Ò tµi NCKH cÊp Nhµ n−íc,

44. Huang Zhenguo et al, 1987, Sea-level changes along the coastal area of South China since late Pleistoxen. IGCP, China ocean Press.

45. Huang Jensen and Zhu Zhongrong, 1987. Tombolo development and sea-level changes in the Louhuitou of Hainan Island, Guangdon China. IGCP, China Ocean Press.

46. Hyang Yongyang, 1991, Quaternary stratigraphy in the Peal River mouth basin, Proceeding CCOP XXVIII, Thailand, pp, 228-236.

47. Katili J.A, 1983. Geology of Southeast Asian with particular reference of South Chian Sea. Energy. Vol. 16. N011.

48. Hoµng Ngäc Kû, 1979. §Æc ®iÓm biÓn tiÕn ®ét biÕn Holoxen gi÷a vµ ý nghÜa cña nã. B¶n ®å ®Þa chÊt, sè 43, tr9-17, Hµ Néi

49. Hoµng Ngäc Kû, 1980. C¸c giai ®o¹n biÓn tiÕn trong kû §Ö tø vµ thÒm cña chóng trªn l·nh thæ miÒn B¾c ViÖt Nam. Tãm t¾t b¸o c¸o héi nghÞ KH§C kû niÖm 25 n¨m ngµnh §CVN, tr125-129, Hµ Néi.

50. Hoµng Ngäc Kû, 1989. §Þa tÇng vµ nh÷ng nÐt lín cña lÞch sö ph¸t triÓn ®Þa chÊt miÒn B¾c ViÖt Nam trong §Ö tø. LuËn ¸n PTS Khoa häc, Hµ Néi.

51. Hoang Ngoc Ky vµ nnk, 1987. Quaternary geology in Northern Vietnam. Proceedings of symposium on "Developments in Quaternary Geological research in East and Southeast Asia during the last decade". Bangkok, Thailand, pp. 271-282.

52. Vâ N¨ng L¹c vµ nnk, 1995, Nghiªn cøu c¸c ho¹t ®éng kiÕn t¹o, macma, ®Þa nhiÖt ¶nh h−ëng tíi qu¸ tr×nh thµnh t¹o, dÞch chuyÓn, tÝch tô dÇu khÝ trong c¸c bÓ trÇm tÝch Knozoi. B¸o c¸o khoa häc, ®Ò tµi KT 01-18.

158

53. Lª Nh− Lai, 1995, CÊu tróc kiÕn t¹o biÓn §«ng vµ lôc ®Þa Trung §«ng d−¬ng, C«ng tr×nh nghiªn cøu §Þa chÊt- §Þa vËt lý. TËp 1, tr.52-68

54. Lª Nh− Lai, 1996, T©n kiÕn t¹o thÒm lôc ®Þa Trung ViÖt nam. C«ng tr×nh nghiªn cøu ®Þa chÊt- ®Þa vËt lý. TËp 2, tr.34-35

55. TrÇn §×nh L©n, 1994. §Æc tr−ng h×nh th¸i vµ ®é h¹t trÇm tÝch cña c¸c thÓ c¸t ven biÓn vµ mèi quan hÖ víi sù xãi lë vµ båi tô vïng cöa s«ng B¹ch §»ng. Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng biÓn, tËp II, tr43-47, Hµ Néi.

56. Lacroix A.1933. Contribution µ la connaissance de la composition chimique et mineralogique des roches eruptives de l' indochine Bull. SGI, XX/3, 208p

57. NguyÔn V¨n L−¬ng vµ n.n.k, 1999. §Æc ®iÓm biÕn d¹ng vá Tr¸i ®Êt trong c¸c hÖ ®øt gÉy s©u ho¹t ®éng ven biÓn ViÖt Nam. C«ng tr×nh nghiªn cøu §Þa chÊt-§Þa vËt lý biÓn,V, tr. 184- 198 ViÖn H¶i d−¬ng häc, Hµ néi.

58. Martin F, J. Flower, 1991. Cenozoic magmatisim in Indochina and the South China sea. Proc. Of 2nd CGI, V.1, P.135-138 Ha noi.

59. T¨ng M−êi, 1992, Sù ph©n tÇng cña c¸c trÇm tÝch ch−a g¾n kÕt cña vïng biÓn n«ng Hµm t©n b»ng tµi liÖu ®Þa chÊn, §Þa chÊt,210-211, tr.57-69

60. Niino Hemecy K.O, 1961, Seiiment of Shallon portiona of east China sea and South China sea, Geol.Soc. Ame. Bull. vol.72.pp731-762.

61. TrÇn Nghi vµ nnk, 1994. Nghiªn cøu trÇm tÝch luËn c¸c thµnh t¹o ven biÓn miÒn Trung vµ biÕn ®éng m«i tr−êng trong khung c¶nh cña chu kú biÓn tiÕn hiÖn ®¹i. §Ò tµi cÊp Nhµ n−íc, m· sè KT.04.6210

62. TrÇn Nghi, 1995. C¸c chu kú biÓn tiÕn, biÓn tho¸i víi lÞch sö h×nh thµnh c¸c ®ång b»ng ven biÓn miÒn Trung trong §Ö tø. Nh÷ng ph¸t hiÖn míi vÒ kh¶o cæ häc n¨m 1995, tr15-17, Hµ Néi.

63. TrÇn Nghi, NguyÔn BiÓu, 1995, Nh÷ng suy nghÜ vÒ mèi quan hÖ gi÷a ®Þa chÊt §Ö tø phÇn ®Êt liÒn vµ thÒm lôc ®Þa ViÖt nam, TuyÓn tËp c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®Þa chÊt-®Þa vËt lý, tËp I.

64. TrÇn Nghi, 1996, TiÕn ho¸ thµnh hÖ c¸t ven biÓn miÒn Trung trong m«i tr−êng t¹o víi sù dao ®éng mùc n−íc biÓn trong ®Ö tø. C¸c c«ng tr×nh ®Þa chÊt-®Þa vËt lý biÓn, tËp II, 130- 138.

65. Tran Nghi et al, 1991. Sedimentary cycles and Quaternary geological evolution of Red river delta of Vietnam. Proc. Nat. Cent. Sci. Res. Vietnam, 3.3, pp 100-108.

66. Tran Nghi et al, 1991.Quaternary sedimentation of the principal delta Vietnam. Jounal of Southeast Asian Earth Sciences,Vol 6,No 2

67. NguyÔn Ngäc, 1980, VÊn ®Ò ranh giíi vµ khèi l−îng cña HÖ §Ö tø, B¶n ®å ®Þa chÊt sè 44, Hµ Néi,.

68. NguyÔn Ngäc, 1986. Mét sè kÕt qu¶ nghiªn cøu trÇm tÝch Holoxen ë ViÖt Nam. Nh÷ng ph¸t hiÖn míi vÒ kh¶o cæ häc n¨m 1986, Hµ Néi.

159

69. NguyÔn Ngäc, 1996, §Æc ®iÓm ph©n bè ho¸ ®¸ trïng lç trong trÇm tÝch ®Ö tø ®íi Duyªn h¶i ViÖt nam vµ mét sè vËn ®éng cæ ®Þa lý vµ cæ sinh ®Þa lý c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®Þa chÊt vµ ®Þa vËt lý biÓn, tËp II, 56-65.

70. NguyÔn Ngäc, 1996, Mét sè nÐt vÒ ®Þa chÊt vµ c¸c ®¶o ë Th¸i B×nh vÞnh B¾c bé, c¸c quy tr×nh nghiªn cøu ®Þa chÊt vµ ®Þa vËt lý biÓn tËp II, 218-233.

71. NguyÔn Ngäc, NguyÔn H÷u Cö, 1997, VÒ ranh giíi gi÷a Pleistoxen- Holoxen vµ ®Æc ®iÓm hoµn c¶nh cæ ®Þa lý cña nã ë bån tròng Cöu long vµ c¸c vïng kÕ cËn. T¹p chÝ dÇu khÝ sè 3/1947, 2-8.

72. Parke J., et al, 19771, Structural Framework of Continental margin of South China Sea AAPG. Bull. N0 55, 723-751.

73. Patte E. 1923 L'ile des Cendres, Volcan Indochinois recemmemt apparu (Hon Tro) CR Acad.Sci. Frrance, 177, 335-338, Paris.

74. Payton. C.E.,1977, Seismic stratigraphy- Applications to hydrocarbon exploration, AAPG, Mem. 26

75. Vu Van Phai, Nguyen Xu©n Truong, 1991. Geomorphological featurs of the marine floor of Thuan Hai province. Proc. 2nd conf. Geol. Indochine, I, 129 -134, Hµ néi. 76. TrÞnh Phïng vµ nnk, 1975, Nghiªn cøu ®Þa m¹o vµ ®Þa chÊt trÇm tÝch hiÖn ®¹i vïng ven biÓn Qu¶ng ninh-H¶i phßng, B¸o c¸o l−u tr÷ ViÖn h¶i d−¬ng häc.

77. TrÞnh Phïng vµ nnk, 1991, §Æc ®iÓm ®Þa chÊt, ®Þa m¹o vµ trÇm tÝch vïng biÓn vµ thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam. B¸o c¸o ®Ò tµi 46B.01.01

78. NguyÔn Hång Ph−¬ng, 1998. §é nguy hiÓm ®éng ®Êt khu vùc ven biÓn vµ thÒm lôc ®Þa §«ng Nam ViÖt nam. "Héi th¶o Khoa häc t©n kiÕn t¹o, ®Þa ®éng lùc vµ tai biÕn thiªn nhiªn"-tr.5-15 Hµ néi.

79. Bïi C«ng QuÕ, NguyÔn HiÖp, 1991, §Æc ®iÓm c¸c tr−êng §Þa vËt lý thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam vµ vïng kÕ cËn, B¸o c¸o ®Ò tµi NCKH 48B-30-02.

80. Bïi C«ng QuÕ, NguyÔn Kim L¹p, 1992. CÊu tróc s©u Vá Tr¸i ®Êt vµ tÝnh ®Þa chÊn l·nh thæ ViÖt nam. ViÖn Khoa häc ViÖt nam. 148tr, Hµ néi.

81. Bïi C«ng QuÕ vµ nnk 1995, §Þa chÊt, ®Þa ®éng lùc vµ tiÒm n¨ng kho¸ng s¶n vïng biÓn ViÖt nam, B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi KT-03-02.

82. Bïi C«ng QuÕ vµ nnk 1999, C¬ së khoa häc cho viÖc x¸c ®Þnh ranh giíi ngoµi thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi KHCN- 06-04.

83. Ph¹m Hång QuÕ, 1994, LÞch sö ph¸t triÓn ®Þa chÊt bÓ Cöu Long. T¹p chÝ DÇu khÝ 1, 1994. 84. Phan V¨n Quýnh, Vâ N¨ng L¹c, 1996. KiÕn t¹o BiÓn §«ng. B¸o c¸o héi nghÞ KH lÇn thø 12, §¹i häc Má-§Þa ChÊt, tËp 4-tr.207-215.

85. Ringis J, 1995, Shallow water higher resolution marine seismic techiniques. 86. Ng« Th−êng San vµ nnk, 1985 KiÕn t¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam vµ kÕ cËn. §Þa chÊt, N0 171, tr. 1-16, Hµ néi.

87. Saurin E. 1957. A propos des galets exotuques des iles Paracels. ViÖt nam §Þa chÊt kh¶o lôc, 4. tr. 9, Sµi gßn.

88. Saurin E. 1962, Formations sour-marines an large des cote du sud Vietnam-Annale de Faculte des Sciences

160

89. Saurin E, 1967. Neotecnique de L'Indochine. B¶n dÞch trong "TuyÓn tËp KiÕn t¹o miÒn B¾c ViÖt nam vµ c¸c vïng l©n cËn".

90. Shepard F.P., elta, 1949, Distribution of sediments on Easr Asiatic continental shilf. California, C. I, II.

91. NguyÔn Thanh S¬n, 1996, §Þa h×nh ®¸y vÞnh B¾c Bé, Tµi nguyªn vµ m«i tr−êng biÓn, tËp 3, 16-26.

92. NguyÔn V¨n T¹c,1996, §Æc ®iÓm trÇm tÝch ®Ö tø thÒm lôc ®Þa Nam ViÖt Nam, C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®Þa chÊt-®Þa vËt lý biÓn, tËp 2, 200- 217.

93. NguyÔn V¨n T¹c, TrÞnh Phïng, 1997, §Æc ®iÓm ®Þa m¹o mét phÇn thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam. Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng biÓn, TËp IV, tr.29-40, ViÖn H¶i D−¬ng häc

94. NguyÔn V¨n T¹c, 1999, §Æc ®iÓm ®Þa h×nh khu vùc biÓn B¾c QuÇn ®¶o Tr−êng Sa, C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu §Þa ChÊt-§Þa vËt lý biÓn, T.5

95. Phïng Sü Tµi, 1995, CÊu tróc ®Þa chÊt vµ tiÒm n¨ng dÇu khÝ bÓ trÇm tÝch Kainozoi vïng VÞnh Th¸i Lan, B¸o c¸o khoa häc ®Ò tµi KT.01.19.

96. Tapponier et al, 1982. Propagating extrusion tectonics in Asia: new insights from simple experiments with plasticine. Geology, v.10, pp. 611- 616.

98. NguyÔn §øc T©m, 1989, H−íng ph¸t triÓn hiÖn nay cña ®−êng bê biÓn ViÖt Nam. T¹p chÝ §Þa chÊt, sè A/194-195, tr24-28, Hµ Néi.

99. NguyÔn §øc T©m, 1995, VÒ b¶n ®å ®Þa chÊt §Ö tø ViÖt Nam tû lÖ 1/500.000. §Þa chÊt Kho¸ng s¶n DÇu khÝ ViÖt nam, 1, tr219-228, Hµ Néi.

100. Mai Thanh T©n, 1990, The enhancement of seismic prospecting effectiveness of oil and gas under the conditions of sedimentary basins in the Continental Shelf of Vietnam, Applied Geophysies, 6/1323, Cracow.

101. Mai Thanh T©n, 1991, Kh¶ n¨ng ¸p dông c¸c thµnh tùu míi cña th¨m dß ®Þa chÊn trong nghiªn cøu ®Þa chÊt biÓn ViÖt Nam, TuyÓn tËp HNKH BiÓn toµn quèc lÇn III, TËp 2, 348- 357.

102. Mai Thanh Tan,1995, Seismic stratigraphic studies of the Continental Shelf of Southern Vietnam,Journal of Petroleum Geology,V.18,pp.345-354

103. Mai Thanh T©n, NguyÔn Hång Minh, Lª V©n Dung, 2000, CÊu tróc Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam trªn c¬ së minh gi¶i tµi liÖu ®Þa chÊn, TuyÓn tËp Héi nghÞ KHCN 2000 Ngµnh DÇu khÝ tr−íc thÒm thÕ kû 21, TËp I, 518- 523.

104. Taylor B., Hayer D.E., 1983, Origin and history of the South Cihna Sea Basins. The tectonic and geologic evolution of Southeast Asian Seas and Island, Vol II, American geophysical Monogr 26, p.23-56.

105. TrÇn §øc Th¹nh, 1991, §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸c bån tÝch tô hiÖn ®¹i tiªu biÓu ë d¶i ven bê T©y VÞnh B¾c Bé. Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng biÓn, tËp I, tr 39-47

106. TrÇn §øc Th¹nh vµ n.n.k 1997. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o biÓn ViÖt Nam. Tµi nguyªn-m«i tr−êng biÓn, tËp IV, 7-28, ViÖn H¶i D−¬ng Häc, Hµ néi.

161

107. Ng« Gia Th¾ng, 1997, §Æc ®iÓm kiÕn tróc thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam vµ c¸c vïng kÕ cËn, M« h×nh ®Þa ®éng lùc vÒ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña chóng. T¹p chÝ §Þa chÊt, A-239, tr .31- 37, Hµ néi.

108. Phan Tr−êng ThÞ, 1995, §Þa khèi Indosinia trong chuyÓn ®éng Indosini ë §«ng D−¬ng vµ BiÓn §«ng trong ®¹i T©n sinh. §Þa chÊt KSDK ViÖt Nam, T.1, tr.121-136, Hµ néi.

109. NguyÔn Hoa ThÞnh, 1995, LuËn chøng KHKT cho mét sè vÊn ®Ò cÊp b¸ch vÒ x©y dùng c«ng tr×nh, c¶i thiÖn m«i sinh vµ sö dông nguån lîi sinh vËt biÓn vïng quÇn ®¶o Tr−êng Sa, §Ò tµi KT-03-13.

110. NguyÔn ThÕ Th«n, 1994, C¸c thÓ h×nh th¸i ®Þa h×nh chñ yÕu cña ®íi biÓn n«ng ViÖt Nam. TuyÓn tËp c«ng tr×nh nghiªn cøu §Þa lý, tr.39-48, ViÖn §Þa Lý

111. Ph¹m V¨n Thôc, 1999, Sù t−¬ng quan gi÷a tr−êng ®Þa nhiÖt vµ chÕ ®é ®Þa chÊn khu vùc phÝa nam BiÓn §«ng, C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu §Þa ChÊt-§Þa vËt lý biÓn, tr. 31-47, Hµ néi. 112. §ç Minh TiÖp, 1995, Vµi nÐt vÒ phun trµo bazan Kainoz«i ®¸y biÓn ViÖt Nam, TuyÓn tËp c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®Þa chÊt vµ ®Þa lý biÓn; tr.100-106, NXB KH & KT, Hµ néi. 113. §ç Minh TiÖp, 1996, Sù ph©n dÞ theo thêi gian vµ kh«ng gian cña bazan Kainoz«i ®¸y biÓn ViÖt Nam, TuyÓn tËp c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®Þa chÊt vµ ®Þa vËt lý biÓn, tËp II, tr.179-193, Hµ néi.

114. NguyÔn ThÕ TiÖp, 1990, Mét sè ®Æc ®iÓm kiÕn tróc h×nh th¸i thÒm lôc ®Þa ViÖt nm vµ c¸c vïng kÕ cËn, TC Khoa häc Tr¸i ®Êt, 12/4, 106-208.

115. NguyÔn ThÕ TiÖp, 1995. Kh¸i qu¸t vÒ ®Þa chÊt vµ ®Þa m¹o ®¸y biÓn miÒn Trung. C«ng tr×nh NC §Þa ChÊt-§Þa vËt lý biÓn, T1, tr. 81-90, ViÖn H¶i D−¬ng Häc, Hµ néi.

116. NguyÔn ThÕ TiÖp, 1996. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o vµ ®Þa chÊt vïng quÇn ®¶o Tr−êng Sa. C«ng tr×nh nghiªn cøu §Þa ChÊt- §Þa vËt lý biÓn, II,tr. 146-155

117. NguyÔn ThÕ TiÖp vµ nnk, 1999. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o vïng biÓn quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ c¸c vïng kÕ cËn. TuyÓn tËp B¸o khoa häc, Héi nghÞ KHCN biÓn Toµn quèc, lÇn IV, tËp II, tr. 625-634, Hµ Néi.

118. NguyÔn ThÕ TiÖp, 1999. C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Þa h×nh BiÓn §«ng. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®Þa chÊt-®Þa vËt lý biÓn, tr.69-77, Hµ néi.

119. §ç TuyÕt vµ n.n.k, 1976. VÒ sù cã mÆt c¸c thÒm biÓn ë ®¶o B¹ch Long VÜ, T¹p chÝ §Þa chÊt, 127, tr.15-17, Hµ néi.

120. §ç TuyÕt vµ nnk, 1978. Mét sè nÐt vÒ ®Þa m¹o quÇn ®¶o Tr−êng Sa. T¹p chÝ §Þa chÊt, 136, tr .14-17, Hµ néi.

121. Lª V¨n Tr−¬ng vµ nnk,1993, ChÝnh x¸c ho¸ cÊu tróc vµ tiÒm n¨ng dÇu khÝ bÓ s«ng Hång, B¸o c¸o KH ®Ò tµi KT-01-16.

122. L−u Tú vµ nnk, 1984, §Þa m¹o ®¸y bê biÓn thÒm lôc ®Þa ViÖt nm, B¸o c¸o ®Ò tµi 48.06-05. 123. L−u Tú vµ nnk, 1985. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam vµ c¸c vïng kÕ cËn. T¹p chÝ Kh¶o cæ häc, 2, tr. 7-8, Hµ néi.

124. L−u Tú vµ nnk, 1985, Nh÷ng dÊu vÕt c¸c ®−êng bê biÓn cæ ë thÒm lôc ®Þa ViÖt nam, Nh÷ng ph¸t hiÖn míi kh¶o cæ häc 1983, Hµ Néi.

125. L−u Tú vµ nnk, 1986. §Þa m¹o thÒm lôc ®Þa §«ng D−¬ng vµ c¸c vïng l©n cËn. §Þa chÊt Campuchia, Lµo, ViÖt nam. tr.135-145. Hµ néi.

162

126. Ph¹m V¨n Tþ 1991; Sù biÕn ®æi tÝnh chÊt c¬ lý cña ®Êt ®¸ ë ViÖt Nam trong mèi liªn hÖ víi møc ®é thµnh ®¸ vµ biÕn chÊt cña chóng. TuyÓn tËp c¸c c«ng tr×nh khoa häc §H Má-§Þa ChÊt. TËp XVII , Hµ Néi

127. NguyÔn §×nh Xuyªn, 1989. Ph©n vïng ®éng ®Êt l·nh thæ ViÖt nam. T¹p chÝ c¸c khoa häc vÒ Tr¸i ®Êt, N0 3-4, tËp 11, tr.40-50, Hµ néi.

128. NguyÔn §×nh Xuyªn, NguyÔn Ngäc Thuû, 1997. TÝnh ®éng ®Êt vµ ®é nguy hiÓm ®éng ®Êt trªn l·nh thæ ViÖt nam; Thµnh tùu nghiªn cøu vËt lý ®Þa cÇu 1987-1997, ViÖn VËt Lý §Þa cÇu, tr, 34-92, Hµ néi.

129. Yang Zieng, 1988, A riview of the Quaternary processes in the offshore and coastal areas of China. Procc. of workshop. Bangkok-Thailand 10/1988.

130. Zhang Mingshu, 1987. Climate Evolution and sea-level changes in Xisha region since late Pleistoxen. IGCP, China Ocean Press.

Danh môc c¸c phô lôc

1. Phô lôc 1: Tµi liÖu sinh ®Þa tÇng B¶ng tæng hîp sinh ®Þa tÇng Plioxen-§Ö tø c¸c giÕng khoan thÒm lôc ®Þa ViÖt nam: GK 102-CQ-1X, 102-HD-1X, 112-AV-1X, 114-KT-1X, 118- CVX-1X, 119-CH-1X 2. Phô lôc 2: Tæng hîp tµi liÖu ®Þa chÊt-§Þa vËt lý giÕng khoan BÓ S«ng Hång (102-HD-1X, 102-CQ-1X, 103T-G-1X, 103-H-1X, 107T- PA-1X, 112-AV-1X, 112-HO-1X, 114-KT-1X), ThÒm lôc ®Þa MiÒn Trung (118-CVX-1X, 119-CH-1X), BÓ Nam C«n s¬n (11-2RD-1X, 12-DUA-1X, 28-A-1X), BÓ Cöu long(15-G-1X, 15-A-1X,16-BV-1X, 16-BD-1X,16-TD- 1X), BÓ Malay-Thæ chu (51-MH-1X) 3. Phô lôc 3: Tµi liÖu èng phãng träng lùc 22 cét ®Þa tÇng trÇm tÝch èng phãng träng lùc, b¶ng thµnh phÇn trÇm tÝch tÇng mÆt theo èng phãng träng lùc, b¶ng tæng hîp c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch theo cét mÉu èng phãng (ChuyÕn kh¶o s¸t SONNE 1996-1997)

4. Phô lôc 4: Tµi liÖu ®Þa tÇng vµ ®èi s¸nh ®Þa tÇng Cét ®Þa tÇng tæng hîp c¸c bÓ S«ng Hång, Cöu long, Nam C«n S¬n, Malay- Thæ chu, ®èi s¸nh ®Þa tÇng GKKL41 vµ KL37, ®èi s¸nh ®Þa tÇng Plioxen- ®Ö tø c¸c ®ång b»ng ven biÓn, ®Þa tÇng Plioxen- §Ö tø VÞnh B¾c bé vµ b¶ng ph©n bè c¸c thµnh t¹o Plioxen- ®Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam, s¬ ®å liªn kÕt ®Þa tÇng §Ö tø ë ®ång b»ng B¾c bé, ®ång b»ng Thõa thiªn- HuÕ vµ ®ång b»ng Nam bé

5. Phô lôc 5: Tµi liÖu tuæi tuyÖt ®èi S¬ ®å vÞ trÝ lÊy mÉu ph©n tÝch tuæi tuyÖt ®èi (Korotky,1995), tuæi tuyÖt ®èi ë Luhuitau (Huang Jinsen,1987), sè liÖu ph©n tÝch tuæi tuyÖt ®èi (Korotky,1984-1993), TrÇn Nghi (1997)

163

6. Phô lôc 6: Tµi liÖu vÒ sù thay ®æi thÒm biÓn vµ mùc n−íc biÓn

Mèi quan hÖ gi÷a c¸c bËc thÒm biÓn vµ chu kú trÇm tÝch, ®−êng cong thay ®æi mùc n−íc biÓn ë BÓ Nam C«n s¬n, dao ®éng mùc n−íc biÓn Nam vµ §«ng Trung hoa.

164

7. Phô lôc 7: MÉu trÇm tÝch tÇng mÆt 8. Phô lôc 8: C¸c l¸t c¾t ®Þa chÊn minh ho¹ ë VÞnh B¾c bé, MiÒn Trung, bÓ Nam C«n s¬n vµ bÓ Malay- Thæ chu

môc c¸c h×nh vÏ

165

H×nh 1.1: S¬ ®å liªn kÕt c¸c tuyÕn ®Þa chÊn n«ng vµ ®Þa chÊn dÇu khÝ H×nh 2.1: S¬ ®å kiÕn tróc Kainozoi vïng biÓn ViÖt Nam vµ kÕ cËn. H×nh 3.1: Cét ®Þa tÇng tæng hîp trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø vïng VÞnh B¾c Bé H×nh 3.2: Cét ®Þa tÇng tæng hîp trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø vïng Nam Trung Bé H×nh 3.3:Cét ®Þa tÇng tæng hîp trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø vïng §«ng Nam Bé H×nh 3.4: Cét ®Þa tÇng tæng hîp trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø vïng T©y Nam Bé H×nh 3.5: S¬ ®å ph©n bè thµnh t¹o Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam H×nh 4.1: S¬ ®å ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. H×nh 5.1: S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Plioxen thÒm lôc ®Þa ViÖt nam H×nh 5.2: S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Pleistoxen thÒm lôc ®Þa ViÖt nam H×nh 5.3: S¬ ®å ®¼ng dµy Plioxen thÒm lôc ®Þa ViÖt nam H×nh 5.4: S¬ ®å ®¼ng dµy §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam H×nh 5.5: S¬ ®å kiÕn t¹o Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. H×nh 6.1: S¬ ®å t−íng ®¸- cæ ®Þa lý thÒm lôc ®Þa ViÖt nam (Plioxen sím Q1) H×nh 6.2: S¬ ®å t−íng ®¸-cæ ®Þa lý thÒm lôc ®Þa ViÖt nam (Pleistoxen gi÷a Q2) 1) H×nh 6.3:S¬ ®å t−íng ®¸-cæ®Þa lý thÒm lôc ®Þa ViÖt nam(Pleistoxen muén QIII H×nh 6.4: S¬ ®å t−íng ®¸- cæ ®Þa lý Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam vµ c¸c vïng kÕ cËn H×nh 6.5: S¬ ®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý giai ®o¹n b¨ng hµ cuèi cïng H×nh 6.6: S¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch Plioxen thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. H×nh 6.7: S¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. H×nh 8.1: S¬ ®å ph©n bè c¸c thµnh t¹o Plioxen-§Ö tø (L« 106 VÞnh B¾c Bé) H×nh 8.2: S¬ ®å ®Þa m¹o (L« 106 VÞnh B¾c Bé) H×nh 8.3: S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Plioxen (L« 106 VÞnh B¾c Bé ) H×nh 8.4: S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Pleistoxen (L« 106 VÞnh B¾c Bé) H×nh 8.5: S¬ ®å ®¼ng dµy Plioxen (L« 106 VÞnh B¾c Bé) H×nh 8.6: S¬ ®å ®¼ng dµy §Ö tø (L« 106 VÞnh B¾c Bé). H×nh 8.7: S¬ ®å kiÕn t¹o Plioxen-§Ö tø (L« 106 VÞnh B¾c Bé) H×nh 8.8: S¬ ®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý Plioxen-§Ö tø (L« 106 VÞnh B¾c Bé) H×nh 8.9: S¬ ®å dù b¸o th¹ch häc trÇm tÝch Plioxen (L« 106 VÞnh B¾c Bé) H×nh 8.10: S¬ ®å dù b¸o th¹ch häc trÇm tÝch §Ö tø (L« 106 VÞnh B¾c Bé) H×nh 8.11: S¬ ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh (L« 106 VÞnh B¾c Bé) H×nh 8.12: S¬ ®å ph©n bè c¸c thµnh t¹o Plioxen-§Ö tø L«16 (BÓ Cöu long) H×nh 7.13: S¬ ®å ®Þa m¹o L« 16 (BÓ Cöu long) H×nh 8.14: S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Plioxen L« 16 (bÓ Cöu long) H×nh 8.15: S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Pleistoxen L« 16(bÓ Cöu long)

166

H×nh 8.16: S¬ ®å ®¼ng dµy PlioxenL« 16 (bÓ Cöu long) H×nh 8.17: S¬ ®å ®¼ng dµy §Ö tø L« 16 (bÓ Cöu long) H×nh 8.18: S¬ ®å t©n kiÕn t¹o L« 16 (BÓ Cöu long) H×nh 8.19: S¬ ®å t−íng ®¸-cæ ®Þa lý Plioxen- §Ö tø L« 16 (BÓ Cöu long).

Bé Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng Ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu biÓn Khcn - 06

tãm t¾t B¸o c¸o ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc (1997 - 2000) nghiªn cøu c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt phÇn cÊu tróc n«ng (Plioxen - ®Ö tø) thÒm lôc ®Þa ViÖt nam phôc vô ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn M∙ sè: KHCN 06.11 C¬ quan chñ tri : §¹i häc Má - §Þa chÊt Chñ nhiÖm ®Ò tµi : PGS.TSKH. Mai Thanh T©n

Hµ néi - 2000

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng ------- o 0 o ----- --------------- o 0 o ---------------

Ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu biÓn KHCN-06 §Ò tµi KHCN-06-11

B¸o c¸o tãm t¾t §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc

Nghiªn cøu c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt phÇn cÊu tróc n«ng (Plioxen-§Ö tø) thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam phôc vô ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn

- PGS. TSKH Mai Thanh T©n - GS.TSKH Ph¹m V¨n Tþ - PGS.TSKH §Æng V¨n B¸t - GS.TS TrÇn Nghi - TSKH NguyÔn BiÓu - TS NguyÔn Hång Minh - TS NguyÔn V¨n L©m

Nh÷ng ng−êi tham gia: - §¹i häc Má - §Þa chÊt: PGS.TS Mai V¨n L¹c, TS H¹ V¨n H¶i, ThS Lª H¶i An, TS §µo Ngäc T−êng, KS Hoµng V¨n Long, KS NguyÔn Quèc H−ng, KS Ng« Xu©n Thµnh, TS §ç Minh Toµn, KS TrÇn Th−¬ng B×nh, KS NguyÔn ViÕt T×nh, KS NguyÔn Thu HiÒn, -ViÖn DÇu khÝ: KS Lª V¨n Dung, KS. Lª §×nh Th¾ng, ThS. NguyÔn V¨n Phßng, TSKH Phan Trung §iÒn, KS. L−u Kh¾c ThiÒu, KS NguyÔn Thu HuyÒn, KS Bïi ThÞ Thanh HuyÒn, KS. Lª Kim Th−, KS Ph¹m ThÞ ThÞnh. Cè vÊn: KS NguyÔn V¨n §¾c,TS NguyÔn Huy Quý - Côc §Þa chÊt vµ kho¸ng s¶n ViÖt nam: KS La ThÕ Phóc, KS Bïi Quang H¹t, KS NguyÔn Chung Ho¹t, KS LªV¨n Häc, KS TrÞnh Thanh Minh, KS NguyÔn NgËu, TS §µo M¹nh TiÕn, KS Hoµng V¨n Thøc, KS Huúnh Xu©n Th¸i, KS NguyÔn Träng ThÞnh, KS NguyÔn Kh¾c Thanh, KS Vò Tr−êng S¬n. - §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn: Th.S Do·n §×nh L©m, KS §inh Xu©n Thµnh, KS NguyÔn §×nh Nguyªn, KS Hoµng Ph−¬ng Th¶o, KS NguyÔn ThÞ Hång, KS NguyÔn Thanh Lan, KS NguyÔn Thu Hµ -Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia: TS NguyÔn ThÕ TiÖp, TS Ng« Gia Th¾ng. Cè vÊn: TSKH Lª Duy B¸ch

phÇn I

b¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng ®Ò tµi khcn-06-11

b¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng cña ®Ò tµi khcn-06-11

I. Th«ng tin vÒ ®Ò tµi Tªn ®Ò tµi: " Nghiªn cøu c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt phÇn n«ng (Plioxen - §Ö tø)

Chñ nhiÖm: PGS.TSKH. Mai Thanh T©n C¬ quan chñ qu¶n: Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o C¬ quan chñ tr×: §¹i häc Má-§Þa chÊt C¸c c¸n bé tham gia: - §¹i häc Má- §Þa chÊt: PGS.TS Mai V¨n L¹c, TS §µo Ngäc T−êng, ,TS H¹ V¨n H¶i, ThS Lª H¶i An, KS Hoµng V¨n Long, KS NguyÔn Quèc H−ng, KS Ng« Xu©n Thµnh, KS TrÇn Th−¬ng B×nh, TS §ç Minh Toµn, KS NguyÔn ViÕt T×nh, KS NguyÔn Thu HiÒn,

-ViÖn DÇu khÝ:KS Lª V¨n Dung, KS Lª §×nh Th¾ng, ThS NguyÔn V¨n Phßng, TSKH Phan Trung §iÒn, KS L−u Kh¾c ThiÒu, KS NguyÔn Thu HuyÒn, KS Bïi Thanh HuyÒn, KS Lª Kim Th−, KS Ph¹m ThÞ ThÞnh, KS NguyÔn V¨n §¾c, TS NguyÔn Huy Quý

- Côc §Þa chÊt vµ kho¸ng s¶n ViÖt nam: KS La ThÕ Phóc, KS Bïi Quang H¹t, KS NguyÔn Chung Ho¹t, KS LªV¨n Häc, KS TrÞnh Thanh Minh, KS NguyÔn NgËu, TS §µo M¹nh TiÕn, KS Hoµng V¨n Thøc, KS Huúnh Xu©n Th¸i, KS NguyÔn Träng ThÞnh, KS NguyÔn Kh¾c Thanh, KS Vò Tr−êng S¬n.

- §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn: Th.S Do·n §×nh L©m, KS §inh Xu©n Thµnh, KS NguyÔn §×nh Nguyªn, KS Hoµng Ph−¬ng Th¶o, KS NguyÔn ThÞ Hång, KS NguyÔn Thanh Lan, KS NguyÔn Thu Hµ

TS NguyÔn ThÕ TiÖp, TS Ng« Gia Th¾ng

2. C¸c nhiÖm vô cña ®Ò tµi vµ s¶n phÈm giao nép. + Môc tiªu cña ®Ò tµi : X¸c ®Þnh c¸c ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc

®Þa ViÖt Nam, phôc vô ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh biÓn.

+ Néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi: X¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam bao gåm - X¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm ®Þa tÇng - X¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm ®Þa m¹o - X¸c ®Þnh h×nh th¸i cÊu tróc vµ ®Æc ®iÓm t©n kiÕn t¹o - X¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm t−íng ®¸ cæ ®Þa lý vµ m«i tr−êng trÇm tÝch - X¸c ®Þnh c¸c ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh §Ò tµi ®−îc tiÕn hµnh trªn c¬ së x©y dùng c¸c b¶n ®å tû lÖ 1: 1.000.000 cho ph¹m vi tõ 0 ®Õn 200m n−íc thÒm lôc ®Þa vµ tû lÖ 1: 200.000 cho mét vïng VÞnh B¾c Bé (l« 106) vµ mét vïng phÝa Nam thÒm lôc ®Þa (l« 16).

C¸c s¶n phÈm giao nép: C¸c s¬ ®å tû lÖ 1: 1000.000. 1. S¬ ®å ph©n bè tuyÕn ®Þa chÊn n«ng vµ ®Þa chÊn dÇu khÝ 2. S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Plioxen thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 3. S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Pleistoxen thÒm lôc ®Þa ViÖt nam 4. S¬ ®å ®¼ng dµy Plioxen thÒm lôc ®Þa ViÖt nam 5. S¬ ®å ®¼ng dµy ®Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 6. S¬ ®å ph©n bè c¸c thµnh t¹o Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 7. S¬ ®å ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 8. S¬ ®å kiÕn tróc Kaiozoi vïng biÓn ViÖt nam vµ c¸c vïng kÕ cËn. 9. S¬ ®å kiÕn t¹o Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 10. B¶n ®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 11. B¶n ®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý Plioxen giai ®o¹n b¨ng hµ cuèi cïng. 12. S¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch Plioxen thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 13. S¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch ®Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. 14. S¬ ®å ®Þa chÊn c«ng tr×nh thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam. S¬ ®å tû lÖ 1: 200.000 15. S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Plioxen - l« 106 VÞnh B¾c Bé. 16. S¬ ®å ®¼ng dµy Pleistoxen l« 106 VÞnh B¾c Bé. 17. S¬ ®å ®¼ng dµy Plioxen l« 106 VÞnh B¾c Bé. 18. S¬ ®å ®¼ng dµy ®Ö tø L« 106 VÞnh B¾c Bé. 19. S¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch Plioxen L« 106 VÞnh B¾c Bé 20. S¬ ®å dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch §Ö tø L« 106 VÞnh B¾c Bé. 21. S¬ ®å ®Þa m¹o L« 106 VÞnh B¾c Bé. 22. S¬ ®å kiÕn t¹o Plioxen - §Ö tø L« 106 VÞnh B¾c Bé. 23. S¬ ®å t−íng ®¸ cæ ®Þa lý Plioxen - §Ö tø L« 106 VÞnh B¾c Bé. 24. S¬ ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh L« 106 VÞnh B¾c Bé. 25. S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Plioxen L« 16 (BÓ Cöu Long) 26. S¬ ®å ®¼ng s©u ®¸y Pleistoxen L« 16 (BÓ Cöu Long) 27. S¬ ®å ®¼ng dµy Plioxen L« 16 (BÓ Cöu Long) 28. S¬ ®å ®¼ng dµy §Ö tø L« 16 (BÓ Cöu Long) 29. S¬ ®å ph©n bè c¸c thµnh t¹o Plioxen - §Ö tø L« 16 ( BÓ Cöu Long) 30. S¬ ®å ®Þa m¹o L« 16 (BÓ Cöu Long) 31. S¬ ®å t©n kiÕn t¹o L« 16 ( BÓ Cöu Long) 32. S¬ ®å t−íng ®¸- cæ ®Þa lý L« 16 (BÓ Cöu Long) 33. S¬ ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh L« 16 (BÓ Cöu Long) Toµn bé kÕt qu¶ thùc hiÖn ®Ò tµi ®· ®−îc tr×nh bµy trong B¸o c¸o tæng hîp gåm 8ch−¬ng, b¶n phô lôc, 33 b¶n vÏ lín, c¸c sè liÖu gèc trªn ®Üa CD. C¸c b¶n vÏ lín tû lÖ 1:1.000.000 v· 1:200.000 ®−îc thu nhá ®Ó minh ho¹ trong b¸o c¸o. B¸o c¸o tæng kÕt cña 5 ®Ò tµi nh¸nh ®−îc nép kÌm víi b¸o c¸o chÝnh 3. Kinh phÝ ®−îc cÊp: 1.200 triÖu ®ång. 4. T×nh h×nh ho¹t ®éng cña ®Ò tµi:

4.1. C¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra kh¶o s¸t kiÓm chøng: Phèi hîp víi Trung t©m §Þa chÊt vµ Kho¸ng s¶n biÓn trong kh¶o s¸t ®Þa chÊt ®íi biÓn n«ng ven bê. Phèi hîp víi ViÖn §Þa chÊt thu thËp mÉu èng phãng träng lùc. Phèi hîp víi Vietsovpetro thu thËp sè liÖu ®Þa chÊt c«ng tr×nh c¸c dµn khoan dÇu khÝ

TiÕn hµnh ph©n tÝch mÉu trong phßng thÝ nghiÖm ( nªu trong phô lôc) 4.2. Thu thËp tµi liÖu: §· tiÕn hµnh thu thËp khèi l−îng lín tµi liÖu ®Þa chÊt ®Þa vËt lý biÓn ven bê ë Côc §Þa chÊt. ë vïng nghiªn cøu cã ®é s©u ®¸y biÓn h¬n 30m ®· thu thËp nguån tµi liÖu t×m kiÕm th¨m dã dÇu khÝ (tµi liÖu ®Þa chÊn khu vùc, cæ sinh ®Þa tÇng, ®Þa vËt lý giÕng khoan vµ ®Þa chÊt liªn quan ®Õn phÇn l¸t c¾t Plioxen-§Ö tø) tõ c¸c ®¬n vÞ kh¸c nhau trong ngµnh DÇu khÝ. Nguån tµi liÖu c¸c chuyÕn kh¶o s¸t biÓn tõ Trung t©m KHtN vµ CNQG, §¹i häc KHTN hîp t¸c víi Ph¸p, §øc vµ CHLB Nga)..

4.3. Ho¹t ®éng nghiªn cøu:

§· triÓn khai nghiªn cøu 5 ®Ò tµi nh¸nh do 4 c¬ quan kh¸c nhau tiÕn hµnh (Tr−êng §¹i häc Má §Þa chÊt, §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn, ViÖn DÇu khÝ vµ Trung t©m ®Þa chÊt kho¸ng s¶n BiÓn)

Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi, ®· tæ chøc 6 héi th¶o khoa häc - Héi th¶o t¹i §¹i häc Má-§Þa chÊt, ngµy 8/9/1998 vÒ c¬ së cña c¸c ph−¬ng ph¸p

nghiªn cøu, dù th¶o ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu vµ c¬ së tµi liÖu

- Héi th¶o t¹i §¹i häc Má-§Þa chÊt, ngµy 29 vµ 30/1/1999 vÒ néi dung nghiªn cøu

cña 4 nhãm ®Ò tµi - Héi th¶o t¹i ViÖn DÇu khÝ, ngµy 15/7/1999 vÒ ®Æc ®iÓm cÊu tróc ®Þa chÊt vµ ph©n bè thµnh phÇn th¹ch häc trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam.

- Héi th¶o t¹i §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn, ngµy 6/8 /1999 vÒ t−íng ®¸ cæ ®Þa lý - Héi th¶o t¹i Côc §Þa chÊt vµ kho¸ng s¶n, ngµy 16/1 /2000 vÒ c¸c thµnh t¹o ®Þa

chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam

- Héi th¶o t¹i §¹i häc Má-§Þa chÊt, ngµy 14/9/2000 vÒ phèi hîp kÕt qu¶ nghiªn

cøu cña c¸c ®Ò tµi nh¸nh

C¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi ngµnh ®Òu ®¸nh gi¸ cao kÕt qu¶ ®¹t ®−îc qua c¸c cuéc Héi th¶o vµ ®ãng gãp nhiÒu ý kiÕn quý b¸u cho nhãm t¸c gi¶ ®Ò tµi. 4.4. Hîp t¸c quèc tÕ: - Kh¶o s¸t ë Côc H¶i d−¬ng Trung quèc vµ ViÖn nghiªn cøu BiÓn cña Ph¸p (theo

ch−¬ng tr×nh cña Ban chñ nhiÖm ch−¬ng tr×nh) - Tham dù vµ cã b¸o c¸o t¹i c¸c héi nghÞ Quèc tÕ: -The 5th ASEAN Science & Technology week, 1998 (2b¸o c¸o) - CCOP- TECH (36th Annual session), 10/1999 (2 b¸o c¸o) - Intenrnational Conference Palawan 99, 11,1999 ( 1 b¸o c¸o) 4.5. §µo t¹o c¸n bé Biªn so¹n bµi gi¶ng vÒ ®Þa chÊt biÓn ë §¹i häc Má ®Þa chÊt vµ §¹i häc Khoa häc tù nhiªn. Gi¶ng d¹y cao häc ë Khoa §Þa chÊt cña 2 Tr−êng. H−íng dÉn 3 NCS 5. T×nh h×nh sö dông kinh phÝ: - Tæng dù to¸n kinh phÝ ®Ò tµi ®−îc duyÖt: 1.200triÖu ®ång - §· sö dông kinh phÝ ®−îc cÊp theo ®óng c¸c qui ®Þnh cña Nhµ n−íc, Bé Khoa

häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng.

6. NhËn xÐt chung vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña ®Ò tµi: §Ò tµi ®· phèi hîp nhiÒu c¬ quan vµ thu hót nhiÒu c¸n bé khoa häc liªn quan ®Õn ®Þa chÊt vµ ®Þa vËt lý biÓn, tæ chøc nhiÒu héi th¶o khoa häc, thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é, gi¶i quyÕt tèt c¸c nhiÖm vô ®Æt ra, cã nh÷ng ®ãng gãp míi ®¸ng kÓ vµo viÖc lµm s¸ng tá c¸c ®Æc ®iÓm cÊu tróc cña Plioxen-§Ö tø ë thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam.

phÇn II néi dung khoa häc

Më ®Çu

ViÖt Nam cã vïng biÓn réng lín víi ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt phøc t¹p vµ nguån tµi nguyªn phong phó, v× vËy nghiªn cøu ®Þa chÊt biÓn cã ý nghÜa quan träng trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ b¶o vÖ chñ quyÒn l·nh h¶i. ThÒm lôc ®Þa ViÖt Nam cã lÞch sö nghiªn cøu ®Þa chÊt tõ l©u. Song chØ tõ nh÷ng n¨m 1960, víi nh÷ng ph¸t hiÖn vÒ triÓn väng dÇu khÝ th× c¸c kh¶o s¸t, th¨m dß ®Þa chÊt, ®Þa vËt lý míi ®−îc triÓn khai cã quy m« réng trªn toµn thÒm lôc ®Þa. MÆc dï vËy viÖc nghiªn cøu Plioxen- §Ö tø cßn Ýt, t¶n m¹n vµ kh«ng ®ång ®Òu ë c¸c khu vùc. ViÖc nghiªn cøu cÊu tróc ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø rÊt cÇn thiÕt nh»m lµm s¸ng tá ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt biÓn mét c¸ch cã hÖ thèng tõ cÊu tróc s©u ®Õn cÊu tróc n«ng, liªn kÕt tµi liÖu nghiªn cøu trªn ®Êt liÒn, ven bê vµ ngoµi biÓn. C¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc liªn quan trùc tiÕp ®Õn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi trªn vïng biÓn nh− x©y dùng c«ng tr×nh biÓn, th¨m dß kho¸ng s¶n, qu¶n lý vµ b¶o vÖ m«i tr−êng biÓn..

§Ò tµi KHCN 06 - 11 ®· ®−îc thùc hiÖn víi tiªu ®Ò: " Nghiªn cøu c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt phÇn n«ng (Plioxen - §Ö tø) thÒm lôc ®Þa

Môc tiªu cña ®Ò tµi : X¸c ®Þnh c¸c ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt thµnh t¹o Plioxen - §Ö tø

thÒm lôc ®Þa ViÖt nam, phôc vô ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh biÓn.

Néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi bao gåm: - X¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm ®Þa tÇng - X¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm ®Þa m¹o - X¸c ®Þnh h×nh th¸i cÊu tróc vµ ®Æc ®iÓm t©n kiÕn t¹o - X¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm t−íng ®¸ cæ ®Þa lý vµ m«i tr−êng trÇm tÝch - X¸c ®Þnh c¸c ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh

Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ®Ò tµi ®−îc chia thµnh 5 ®Ò tµi nh¸nh: 1. Nghiªn cøu h×nh th¸i cÊu tróc Plioxen- §Ö tø do TS. NguyÔn Hång Minh, ViÖn

DÇu khÝ, Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt nam, chñ tr×.

2. Nghiªn cøu c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen - §Ö tø do TSKH NguyÔn BiÓu, Trung t©m §Þa chÊt vµ Kho¸ng s¶n BiÓn, Côc §Þa chÊt vµ kho¸ng s¶n ViÖt nam chñ tr×.

3. Nghiªn cøu cæ ®Þa lý, t−íng ®¸ Plioxen - §Ö tø do GS.TS TrÇn Nghi - Tr−êng

§¹i häc Khoa häc tù nhiªn, §¹i häc Quèc gia Hµ néi, chñ tr×.

B¸t, §¹i häc Má - §Þa chÊt, chñ tr×.

5. Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh do GS.TSKH Ph¹m V¨n Tþ, §¹i häc

Má - §Þa chÊt, chñ tr×.

§Ò tµi ®−îc tiÕn hµnh trªn c¬ së x©y dùng c¸c s¬ ®å tû lÖ 1: 1.000.000 cho ph¹m vi tõ 0 ®Õn 200m n−íc thÒm lôc ®Þa vµ tû lÖ 1: 200.000 cho l« 106 VÞnh B¾c Bé, l« 16 BÓ Cöu Long.

C¸c kÕt qu¶ cña ®Ò tµi nµy cã sù phèi hîp hiÖu qu¶ cña c¸c c¬ quan nh− §¹i häc Má- §Þa chÊt (Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o), §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn (§¹i häc Quèc

gia), Trung t©m §Þa chÊt vµ Kho¸ng s¶n BiÓn (Côc §Þa chÊt vµ Kho¸ng s¶n), ViÖn DÇu khÝ (Tæng C«ng ty DÇu khÝ), ViÖn H¶i D−¬ng, ViÖn §Þa chÊt (Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia )

Toµn bé kÕt qu¶ thùc hiÖn ®Ò tµi ®−îc tr×nh bµy trong B¸o c¸o tæng kÕt gåm 8 ch−¬ng, 32 b¶n vÏ lín tû lÖ 1:1.000.000 vµ 1:200.000, c¸c sè liÖu gèc trªn ®Üa CD. C¸c b¶n vÏ lín ®−îc thu nhá ®Ó minh ho¹ trong b¸o c¸o. C¸c kÕt qu¶ cña 5 ®Ò tµi nh¸nh còng ®−îc tr×nh bµy trong c¸c b¸o c¸o ®éc lËp kÌm theo.

Ch−¬ng I

C¬ së tµi liÖu vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu

I.1. Qu¸ tr×nh nghiªn cøu §Þa vËt lý - §Þa chÊt BiÓn §«ng

I.1.1. Qu¸ tr×nh kh¶o s¸t ®Þa chÊt BiÓn §«ng

BiÓn §«ng cña ViÖt nam ®· thu hót ®−îc sù quan t©m cña c¸c nhµ khoa häc tõ nhiÒu n¨m nay song møc ®é nghiªn cøu cßn nhiÒu h¹n chÕ. Tr−íc n¨m 1975, c¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Þa chÊt ®Þa vËt lý míi b−íc ®Çu vµ chØ cho nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ cÊu tróc ®Þa chÊt vïng biÓn ViÖt nam

Tõ sau 1975, c«ng t¸c kh¶o s¸t ®Þa chÊt biÓn ®−îc ®Èy m¹nh trong ph¹m vi c¶ n−íc ®Æc biÖt lµ c¸c kh¶o s¸t t×m kiÕm dÇu khÝ, c¸c kÕt qu¶ thu ®−îc lµ nguån tµi liÖu rÊt phong phó ®Ó khai th¸c c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn phÇn n«ng ®Þa chÊt biÓn.

Ngoµi c¸c ho¹t ®éng t×m kiÕm dÇu khÝ, c¸c chuyÕn kh¶o s¸t ®Þa chÊt biÓn cña c¸c tµu Vulcanolog, Nexmeianov,Vinogrodop, Gagarinski, Sonne...còng ®· ®−îc tiÕn hµnh. Trong ®Ò ¸n ®iÒu tra ®Þa chÊt t×m kiÕm c¸c kho¸ng s¶n r¾n ®íi ven bê, ®· thùc hiÖn hµnh c¸c ®ît kh¶o s¸t ®Þa vËt lý bao gåm ph−¬ng ph¸p ®Þa chÊn ph¶n x¹ liªn tôc ®é ph©n gi¶i cao, tõ vµ ®o s©u håi ©m.

Nh− vËy, cho ®Õn nay c¸c kh¶o s¸t ®Þa vËt lý vµ ®Þa chÊt ®−îc tiÕn hµnh bëi c¸c c¬ quan kh¸c nhau vµ víi c¸c môc ®Ých kh¸c nhau, v× vËy mÆc dï nguån tµi liÖu kh¸ phong phó vµ ®a d¹ng song cßn ph©n t¸n. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i tËp hîp tµi liÖu, tæ chøc thùc hiÖn ®Ò tµi NCKH víi môc tiªu thèng nhÊt.

1.1.2. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu tæng hîp vÒ ®Þa chÊt BiÓn §«ng

Tõ sau 1975, nhiÒu c«ng tr×nh c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ®Þa chÊt biÓn ®· ®−îc c«ng bè, chñ yÕu lµ c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ cÊu tróc s©u, ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt §Ö tam, ®¸nh gi¸ triÓn väng dÇu khÝ vµ kho¸ng s¶n r¾n. C¸c c«ng tr×nh liªn quan ®Õn nghiªn cøu ®Þa tÇng, ®Þa m¹o t©n kiÕn t¹o, t−íng ®¸ cæ ®Þa lý liªn quan ®Õn Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam cã ®−îc ®Ò cËp ®Õn song r¶i r¸c ë tõng khu vùc riªng biÖt vµ ch−a hÖ thèng. C¸c nghiªn cøu liªn kÕt tµi liÖu ®Þa chÊt §Ö tø trªn ®Êt liÒn víi vïng biÓn míi chØ b−íc ®Çu. C¸c ®Ò tµi thuéc c¸c ch−¬ng tr×nh NCKH cÊp Nhµ n−íc liªn quan ®Õn ®Þa chÊt biÓn trong giai ®o¹n 1977- 2000 ®−îc thèng kª trªn b¶ng 1.

Nghiªn cøu ®Þa chÊt c«ng tr×nh ë thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam míi ®−îc tiÕn hµnh ë mét sè vïng cã c¸c giÕng khoan dÇu khÝ, ®−êng èng dÉn dÇu, c¸p quang... Tµi liÖu ph©n tÝch mÉu trong giÕng khoan vµ tµi liÖu ®Þa vËt lý tÇng n«ng (®Þa chÊn ph¶n x¹ liªn tôc ph©n gi¶i cao, quÐt s−ên, ®o håi ©m...) ®−îc tæng hîp trong c¸c b¸o c¸o riªng phôc vô x©y dùng c¸c dµn khoan. ë VÞnh B¾c Bé c¸c b¸o c¸o tæng kÕt vÒ ®Þa chÊt c«ng tr×nh ®−îc thùc hiÖn trªn mét sè l« cã triÓn väng cña c«ng ty TOTAL (1989-1992). KÕt qu¶

kh¶o s¸t cña ®Ò ¸n c¸p ngÇm viÔn th«ng SINHON 2, DGT/TVH-RSWS ®· cho nhiÒu sè liÖu liªn kÕt ®é s©u vµ ®Æc ®iÓm trÇm tÝch ®¸y khu vùc c¸p ®i qua. ë c¸c ®¶o nh− quÇn ®¶o Tr−êng Sa vµ mét sè ®¶o kh¸c, viÖc kh¶o s¸t ®iÒu kiÖn x©y dùng trªn nÒn ®¸ yÕu vµ nÒn san h« còng b−íc ®Çu ®−îc quan t©m.

B¶ng 1 - C¸c ®Ò tµi NCKH liªn quan ®Õn ®Þa chÊt biÓn (1977-2000)

Ch−¬ng tr×nh

Giai ®o¹n

M· sè

§Ò tµi

1977-1980

§iÒu tra tæng hîp vïng Minh H¶i - ThuËn H¶i

1981- 1985

48 - 06

§iÒu tra tæng hîp vïng biÓn vµ thÒm lôc ®Þa

48B - 03 - 01

1986- 1990

48 - B

48B - 03 - 02

§iÒu tra ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ kinh tÕ - x· héi phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn

T×m kiÕm th¨m dß dÇu khÝ

1986-1990

22. 01

DÇu khÝ vµ tµi nguyªn kho¸ng s¶n

1991-1995

KT - 01

KT-01-07,15,16,17, 18, 19, 20

§iÒu tra nghiªn cøu biÓn

1991-1995

KT - 03

KT-03-02,12, 14, 20

§iÒu tra nghiªn cøu biÓn

1996-2000

KHCN - 06

KHCN - 06 - 04, 05, 09, 10

Qua c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®Þa chÊt - ®Þa vËt lý trªn vïng biÓn n−íc ta cho thÊy:

- C¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Þa chÊt - ®Þa vËt lý vïng biÓn ViÖt nam trong nh÷ng n¨m qua, ®Æc biÖt lµ c¸c kh¶o s¸t ®Þa vËt lý dÇu khÝ, lµ nguån tµi liÖu rÊt quý gi¸, t¹o ®iÒu kiÖn cho nghiªn cøu ®Þa chÊt biÓn ngµy cµng ®Çy ®ñ h¬n. Tuy nhiªn, do môc ®Ých kh¶o s¸t kh¸c nhau nªn c¸c nghiªn cøu ®Þa chÊt phÇn n«ng ch−a ®−îc quan t©m ®óng møc.

- C¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t tõ c¸c giÕng khoan biÓn cho nh÷ng tham sè quan träng phôc vô nghiªn cøu ®Þa tÇng, liªn kÕt tµi liÖu ®Þa vËt lý vµ cho nh÷ng chØ tiªu c¬ lý, phôc vô nghiªn cøu ®Þa chÊt c«ng tr×nh. RÊt tiÕc lµ ë c¸c giÕng khoan s©u, tû lÖ lÊy mÉu phÇn n«ng rÊt thÊp; c¸c kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh ë c¸c vïng cã giÕng khoan dÇu khÝ kh«ng nhiÒu, ph©n bè kh«ng ®Òu nªn viÖc liªn kÕt tµi liÖu c¸c vïng kh¸c cã h¹n chÕ.

- ViÖc liªn kÕt tµi liÖu tõ ®Êt liÒn ra biÓn cßn nhiÒu h¹n chÕ.

I.2. Nguån tµi liÖu thu thËp phôc vô nghiªn cøu ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø

§Ó lµm s¸ng tá ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa, mét

khèi l−îng lín tµi liÖu tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau ®· ®−îc thu thËp vµ tæng hîp :

1- C¸c c«ng tr×nh ®· c«ng bè liªn quan ®Õn trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø trªn ®Êt liÒn vµ thÒm lôc ®Þa: C¸c c«ng tr×nh ®· c«ng bè cña nhiÒu t¸c gi¶ kh¸c nhau (danh môc 129 tµi liÖu tham kh¶o). C¸c b¸o c¸o ®Þa chÊt §Ö tø tû lÖ 1: 200.000, 1: 500.000 vµ 1: 50.000 tõ 1973 trªn ®Êt liÒn, c¸c b¸o c¸o nghiªn cøu chuyªn ®Ò vÒ ®Þa m¹o, t©n kiÕn t¹o, ®Þa tÇng... cã liªn quan ®· ®−îc tËp hîp.

2. B¶n ®å ®Þa h×nh:

C¸c lo¹i b¶n ®å kh¸c nhau trong b¸o c¸o nµy ®Òu ®−îc x©y dùng trªn c¬ së b¶n ®å nÒn ®Þa h×nh thèng nhÊt, ®ã lµ b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1:1.000.000 do Côc §o ®¹c B¶n ®å Nhµ n−íc xuÊt b¶n n¨m 1989

3. Tµi liÖu ®Þa vËt lý dÇu khÝ : Trong b¸o c¸o nµy,®· tiÕn hµnh thu thËp tµi liÖu 28.800 km tuyÕn ®Þa chÊn khu vùc ®Ó nghiªn cøu theo tû lÖ1: 1.000.000 vµ 6.000 km tuyÕn ®Þa chÊn do TOTAL thu næ ëVÞnh B¾c Bé, kho¶ng 7.000 km tuyÕn ®Þa chÊn do PETTY-RAY, MOBIL-GECO thu næ ë BÓ Cöu Long ®Ó nghiªn cøu tû lÖ 1: 200.000. C¸c tµi liÖu ®Þa chÊt, ®Þa vËt lý tæng hîp, ph©n chia ®Þa tÇng giÕng khoan cña c¸c nhµ thÇu còng ®−îc tham kh¶o phôc vô cho liªn kÕt ®Þa tÇng, dù b¸o thµnh phÇn th¹ch häc...

Tµi liÖu kh¶o s¸t cña tµu Sonne (1996-1997)víi 50 tuyÕn ®o s©u håi ©m vïng thÒm lôc ®Þa miÒn Trung vµ Nam Trung bé ®· cho nh÷ng th«ng tin míi nhÊt vÒ ®Þa h×nh, ®Þa m¹o ®íi thÒm chuyÓn tiÕp ra mÐp ngoµi.

§ång thêi víi viÖc ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p ®Þa vËt lý cßn ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p lÊy mÉu ®¸y biÓn b»ng cuèc ®¹i d−¬ng (®é s©u lÊy mÉu 15 ÷ 30 cm), èng phãng träng lùc (®é s©u cét mÉu 1- 2 m), khoan b·i triÒu (khoan tay s©u trung b×nh 3- 6 m vµ khoan m¸y mÐp b·i triÒu s©u 160 m).

6. B¸o c¸o ®Þa chÊt c«ng tr×nh

Tµi liÖu kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh ë c¸c má dÇu khÝ vïng thÒm lôc ®Þa phÝa Nam vµ VÞnh B¾c Bé. Tµi liÖu kh¶o s¸t nÒn san h« t¹i c¸c ®¶o vµ b·i ngÇm thuéc vïng biÓn DKI vµ quÇn ®¶o Tr−êng Sa. KÕt qu¶ ®o vÏ b¶n ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh c¸c vïng ven biÓn, chñ yÕu lµ vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long, Bµ rÞa-Vòng Tµu vµ ven biÓn, c¸c ®ång b»ng Trung vµ Nam Trung bé, c¸c ®ång b»ng Hµ TÜnh, NghÖ An, Thanh Ho¸ vµ B¾c Bé. Sè liÖu kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh riªng lÎ trong ®íi ven bê vµ h¶i ®¶o.

I.3. C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu:

1. C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Þa tÇng - Ph−¬ng ph¸p ®Þa chÊn- ®Þa tÇng: Trong ®Ò tµi nghiªn cøu nµy, mét khèi l−îng lín tµi liÖu ®Þa chÊn dÇu khÝ vµ ®Þa chÊn n«ng ph©n gi¶i cao ë vïng thÒm lôc ®Þa ®· ®−îc sö dông ®Ó khai th¸c c¸c th«ng tin vÒ trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø. ChÝnh v× vËy viÖc ¸p dông ph−¬ng ph¸p ®Þa chÊn- ®Þa tÇng rÊt quan träng. §iÒu cÇn l−u ý lµ cÇn liªn kÕt tµi liÖu ®Þa chÊn n«ng ë ®íi ven bê cã ®é ph©n gi¶i cao song ®é s©u nghiªn cøu h¹n chÕ víi tµi liÖu ®Þa chÊn dÇu khÝ cã ®é s©u nghiªn cøu lín song kh«ng nghiªn cøu ®−îc tû mØ phÇn trªn. ViÖc liªn kÕt gi÷a hai lo¹i ph−¬ng ph¸p nµy cho phÐp nghiªn cøu hoµn chØnh trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam.

- Ph−¬ng ph¸p th¹ch- ®Þa tÇng: Ph−¬ng ph¸p th¹ch- ®Þa tÇng ®−îc sö dông ®Ó ph©n tÝch thµnh phÇn kho¸ng vËt- th¹ch häc, sö dông quy luËt thay ®æi ®é h¹t ®Ó v¹ch ranh giíi c¸c tËp, líp. Trong mÆt c¾t Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam cã 7 líp vá phong ho¸ t¹o laterit. §©y lµ c¬ së ®Ó ph©n chia vµ so s¸nh ®Þa tÇng Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa

- Ph−¬ng ph¸p sinh- ®Þa tÇng:

Ph−¬ng ph¸p sinh-®Þa tÇng tæng hîp c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu bµo tö phÊn, Foraminifera vµ Nannoplaton cña c¸c t¸c gi¶ kh¸c nhau kÓ c¶ kÕt qu¶ cæ sinh trong c¸c giÕng khoan dÇu khÝ ®Ó tiÕn hµnh ®èi s¸nh ®Þa tÇng. Trong c¸c trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø t−íng biÓn kh¸ phong phó Foraminifera, Nannoplanton, Diatome..

2. C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Þa m¹o:

ViÖc nghiªn cøu ®Æc ®iÓm ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam dùa trªn c¬ së c¸c ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch h×nh th¸i - ®Þa h×nh, h×nh th¸i- cÊu tróc, h×nh th¸i- ®éng lùc, th¹ch häc- h×nh th¸i, tuæi ®Þa h×nh, mùc ®Þa m¹o...Trong ®Ò tµi nµy chóng t«i ®· chän nguyªn t¾c h×nh th¸i - nguån gèc- ®éng lùc ®Ó lËp s¬ ®å ®Þa m¹o nh»m phï hîp víi môc tiªu nghiªn cøu ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh biÓn.

®Æc tr−ng, h−íng, c−êng ®é vµ biªn ®é chuyÓn ®éng kiÕn t¹o

4. C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu t−íng ®¸-cæ ®Þa lý

- X¸c ®Þnh ®−êng bê cæ trªn c¬ së ®Æc ®iÓm trÇm tÝch tÇng mÆt, t−íng trÇm tÝch,

ho¸ c¬ b¶n vµ ho¸ m«i tr−êng

- Ph−¬ng ph¸p vÏ b¶n ®å t−íng ®¸- cæ ®Þa lý: Ph©n tÝch lôc ®Þa cæ, kiÓu m«i tr−êng vËn chuyÓn l¾ng ®äng, lßng s«ng cæ, dßng ch¶y biÓn ven bê, ®−êng bê cæ, biÓu diÔn c¸c t−íng trÇm tÝch lªn b¶n ®å, lËp chó gi¶i b¶n ®å

5. C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Þa chÊt c«ng tr×nh :

- Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch lÞch sö- tù nhiªn - Ph−¬ng ph¸p ®èi s¸nh, liªn hÖ nguån gèc tuæi, møc ®é thµnh ®¸ vµ tÝnh chÊt c¬ lý - Ph−¬ng ph¸p t−¬ng tù ®Þa chÊt - Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch hÖ thèng - Ph−¬ng ph¸p thèng kª to¸n häc - Ph−¬ng ph¸p kinh nghiÖm x©y dùng - Ph−¬ng ph¸p lËp b¶n ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh

Ch−¬ng II

C¸c thµnh t¹o Plioxen- ®Ö tø trong b×nh ®å kiÕn tróc kainozoi biÓn ®«ng

§Æc ®iÓm kiÕn tróc Kainozoi cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn lÞch sö ph¸t triÓn vµ ®Æc

®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam.

2.1. §Æc ®iÓm cÊu tróc Kainozoi thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam

Trªn c¬ së c¸c ®Æc tr−ng cña th¹ch quyÓn, kiÓu vá Tr¸i ®Êt vµ møc ®é biÕn ®æi cña nã vµ ®Æc ®iÓm cña phøc hÖ líp phñ Kainozoi cã thÓ ph©n ®Þnh hai miÒn kiÕn tróc kh¸c nhau. Ranh giíi gi÷a hai miÒn ®−îc v¹ch theo ®íi ®øt g·y (kiÓu ®−êng kh©u ) H¶i Nam - Eo Sunda ( kinh tuyÕn 109).

- MiÒn thÒm lôc ®Þa: t¸ch d·n sôt lón bï trõ, cã vá kiÓu lôc ®Þa ®a sinh bÞ ph¸ huû h×nh thµnh c¸c ®íi ®Þa hµo nguån rift ®−îc lÊp ®Çy bëi c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch - phun trµo cã chiÒu dµy lín. Cã thÓ ph©n ®Þnh c¸c ®íi kiÕn tróc:

§íi t¸ch d·n sôt lón nguån rift S«ng Hång §íi t¸ch d·n sôt lón ®Þa hµo trªn mãng uèn nÕp TiÒn Cambri (tròng Nam H¶i Nam). §íi t¸ch d·n sôt lón ®Þa hµo trªn mãng uèn nÕp Caledoni(L«i Ch©u-B¹ch Long VÜ) §íi t¸ch d·n sôt lón ®Þa hµo trªn mãng uèn nÕp Kimmeri (tròng Cöu Long). §íi t¸ch d·n sôt lón ®Þa hµo nguån rift trªn mãng uèn nÕp ®a sinh (T©y Nam Bé). §íi t¸ch d·n sôt lón ®Þa hµo trªn mãng uèn nÕp Alpi ( §«ng tròng Nam C«n S¬n). §íi thÒm lôc ®Þa cã mãng uèn nÕp ®a sinh bÞ l«i kÐo vµo qu¸ tr×nh sôt lón.

- MiÒn biÓn ven BiÓn §«ng: t¸ch d·n sôt lón kh«ng bï trõ, cã vá lôc ®Þa bÞ ph¸ huû, c¾t rêi, h×nh thµnh vá kiÓu ®¹i d−¬ng vµ kiÓu chuyÓn tiÕp, thµnh t¹o c¸c tròng ®Þa hµo Kainozoi. MiÒn biÓn nµy gåm tròng lßng ch¶o n−íc s©u trung t©m BiÓn §«ng, c¸c khèi lôc ®Þa Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa vµ hÖ thèng bê cña lßng ch¶o n−íc s©u trung t©m.

2.2. C¸c thµnh t¹o Plioxen- §Ö tø trong khung cÊu tróc ®Þa chÊt chung

Kh¸c víi b×nh ®å cÊu tróc cña c¸c bÓ trÇm tÝch Oligoxen- Mioxen, c¸c thµnh t¹o Plioxen vµ §Ö tø ph©n bè më réng trªn quy m« toµn thÒm vµ kh«ng bÞ khèng chÕ theo cÊu tróc cña c¸c bÓ §Ö tam riªng biÖt. C¸c trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø ph©n bè trong mét phøc tËp (megasequence) n»m trªn mÆt bÊt chØnh hîp cã tuæi 5,5 triÖu n¨m, th−êng æn ®Þnh, kh«ng bÞ biÕn d¹ng vµ b¶o toµn c¸c dÊu hiÖu h×nh thµnh ban ®Çu.

Trong khung c¶nh ®Þa lý hiÖn t¹i, thÒm lôc ®Þa ViÖt nam cã mèi liªn th«ng víi hµng lo¹t c¸c thÒm lôc ®Þa cña khu vùc §«ng Nam ¸. C¸c bÓ trÇm tÝch Kainozoi trªn thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam ®−îc h×nh thµnh liªn quan chÆt chÏ víi sù tiÕn ho¸ ®Þa chÊt cña BiÓn §«ng ViÖt nam, trong ®ã líp phñ trÇm tÝch Plioxen vµ §Ö tø trªn c¸c thÒm lôc ®Þa cña toµn bé khu vùc §«ng Nam ¸ cã nhiÒu nÐt t−¬ng ®ång víi nhau.

Toµn thÒm lôc ®Þa ViÖt nam ®−îc phñ bëi líp trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø cã chiÒu dµy t¨ng dÇn vÒ phÝa ngoµi kh¬i, theo b×nh ®å cÊu tróc cña thÒm hiÖn t¹i. Sù ph¸t triÓn cña c¸c thµnh t¹o Plioxen vµ §Ö tø chÞu ¶nh h−ëng phÇn nµo cña c¸c yÕu tè ®íi bê. C¸c ®¬n vÞ thµnh hÖ cÊu tróc tr−íc Kainozoi bÞ ch×m dÇn tõ ®íi bê vµ chØ lé trªn mét vµi ®¶o v−ît trªn mùc biÓn. KÒ trªn c¸c ®¬n vÞ cÊu tróc nµy lµ c¸c bÓ trÇm tÝch §Ö tam vµ phñ chung lªn tÊt c¶ c¸c bÓ nµy lµ líp phñ trÇm tÝch thÒm lôc ®Þa Plioxen- §Ö tø. C¸c trÇm tÝch §Ö tam th−êng ph©n bè trong c¸c bÓ víi c¸c cÊu tróc riªng, ®éc lËp víi thÒm lôc ®Þa hiÖn t¹i. Nh−ng líp phñ thÒm Plioxen- §Ö tø hoµn toµn më réng vµ liªn kÕt kh«ng chØ c¸c bÓ Kainozoi trªn thÒm lôc ®Þa ViÖt nam mµ cßn hoµ réng chung toµn khu vùc §«ng Nam ¸ vµ liªn th«ng víi Th¸i B×nh D−¬ng vµ Ên §é D−¬ng.

HÇu hÕt c¸c mÆt c¾t ®Þa vËt lý ®· chØ ra sù kh¸c nhau vÒ lÞch sö ph¸t triÓn cÊu tróc- kiÕn t¹o gi÷a Plioxen- §Ö tø vµ Oligoxen- Mioxen ®Æc biÖt lµ sau mÆt bÊt chØnh hîp 5,5 triÖu n¨m. Tr−íc Plioxen, cÊu tróc cña thÒm lôc ®Þa ViÖt nam phô thuéc chñ

yÕu vµo c¸c bÓ §Ö tam, nh−ng sau pha nghÞch ®¶o gÇn cuèi Mioxen, sù ph¸t triÓn cÊu tróc cña thÒm cã xu thÕ theo c¸c vïng chÝnh lµ vïng vÞnh B¾c-bé, vïng thÒm Trung Bé, §«ng Nam Bé vµ T©y Nam bé.

Ch−¬ng III

§Æc ®iÓm ®Þa tÇng Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa viÖt nam

3.1. X¸c ®Þnh ranh giíi ®Þa tÇng Plioxen- §Ö tø ViÖc x¸c ®Þnh ranh giíi ®Þa tÇng Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam dùa trªn c¸c dÊu hiÖu chñ yÕu sau:

- §Þa chÊn- §Þa tÇng: Dùa vµo c¸c ®Æc tr−ng ®éng häc vµ ®éng lùc häc cña

tr−êng sãng ®Þa chÊn ph¶n x¹

- Th¹ch- §Þa tÇng: Dùa vµo sù thay ®æi thµnh phÇn th¹ch häc, t−íng trÇm tÝch,

c¸c bÒ mÆt phong ho¸ laterit, c¸c pha phun trµo bazan

- Sinh- §Þa tÇng: Dùa vµo sù xuÊt hiÖn vµ diÖt chñng cña mét sè gièng loµi trong

m«i tr−êng trÇm tÝch

- C¸c ®Êu hiÖu kh¸c: Dùa vµo sù thay ®æi m«i tr−êng, chÕ ®é trÇm tÝch (cæ

®Þa lý)....

Trªn c¬ së ®Æc ®iÓm cÊu tróc c¸c bån trÇm tÝch trong Plioxen- §Ö tø vµ c¸c ®Æc ®iÓm kh¸c, cã thÓ chia thÒm lôc ®Þa ViÖt nam thµnh 4 vïng: - ThÒm lôc ®Þa VÞnh B¾c bé: tõ Mãng C¸i ®Õn §µN½ng - ThÒm lôc ®Þa MiÒn Trung: tõ §µ N½ng ®Õn Vòng Tµu - ThÒm lôc ®Þa §«ng Nam bé: tõ Vòng Tµu ®Õn Cµ Mau - ThÒm lôc ®Þa T©y Nam bé: tõ Cµ mau ®Õn Hµ Tiªn

Mçi vïng ®−îc chia thµnh 3 ®íi: - §íi thÒm trong: tõ 0 ®Õn 30 mÐt n−íc - §íi thÒm gi÷a : tõ 30 ®Õn 90 mÐt n−íc - §íi thÒm ngoµi: tõ 90 ®Õn 200 mÐt n−íc

3.2. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa VÞnh B¾c Bé

3.2.1. Thèng Plioxen (N2)

§íi thÒm trong (0-30m n−íc): TrÇm tÝch Plioxen gåm c¸c líp máng c¸t kÕt h¹t mÞn, bét kÕt, sÐt kÕt mµu x¸m, ®«i n¬i cã sÐt than hoÆc c¸c líp than máng, ë gÇn nói cã c¸c líp s¹n g¾n kÕt yÕu. Nguån gèc trÇm tÝch biÓn n«ng (m) vµ ®«i n¬i lµ trÇm tÝch s«ng- biÓn (am) vµ biÓn- ®Çm lÇy (mb). ChiÒu dµy kho¶ng 250m.

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): Thµnh phÇn trÇm tÝch thay ®æi theo c¸c nhÞp c¸t- bét- sÐt- sÐt than (than n©u). Trong c¸c líp bét kÕt vµ c¸t kÕt cã c¸c m¶nh kÕt vãn, kÕt h¹ch v«i, pyrit, gloconit t¹o trong qu¸ tr×nh diagenes vµ c¸c ho¸ ®¸ Foraminifera, Diatome.... TrÇm tÝch vòng vÞnh (bm), biÓn n«ng (m) chiÕm −u thÕ cßn kiÓu ch©u thæ (am) gÆp kh«ng nhiÒu.Theo l¸t c¾t ®Þa chÊn, trÇm tÝch Plioxen tÝch tô trong 3 bån tròng: S«ng Hång, c¸c tròng nhá nam B¹ch Long VÜ vµ §ång Híi cã chiÒu dµy thay ®æi 250-1500m. C¸c l« 110,111 gÆp bazan phun trµo d−íi biÓn hoÆc trÇm tÝch phun trµo víi sù thÓ hiÖn c¸c häng nói löa

§íi thÒm ngoµi (90-200m n−íc): Thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu lµ bét vµ sÐt x¸m xen kÏ vµ Ýt líp ®¸ v«i . Trong c¸c líp bét, sÐt cã nhiÒu Foraminifera, Nannofosill,.. c¸c kÕt h¹ch pyrit, m¶nh than. ChiÒu dµy chung 900m.

3.2.2. HÖ §Ö tø

3.2.2.1. Thèng Pleistoxen (QI-QIII) a. Pleistoxen h¹ (QI) §íi thÒm trong (0-30m n−íc) - TrÇm tÝch hçn hîp s«ng- biÓn (amQI): gåm cuéi, s¹n mµi trßn tèt, chän läc võa vµ kÐm xen kÏ c¸c líp c¸t h¹t th«, nhá, bét, sÐt mµu x¸m s¸ng, khi phong ho¸ mµu vµng, x¸m, n©u loang læ ®Æc tr−ng cho trÇm tÝch cöa s«ng ven biÓn.

- TrÇm tÝch biÓn n«ng ven bê (mQI): chñ yÕu lµ bïn, sÐt mµu x¸m, x¸m phít xanh, x¸m s¸ng loang læ, phÇn trªn khi phong ho¸ cã mµu vµng, n©u loang læ. TrÇm tÝch nµy ®−îc ®Æc tr−ng bëi sãng ®Þa chÊn ®ång pha liªn tôc vµ biªn ®é cao do xen kÏ c¸c h¹t mÞn vµ bét. ChiÒu dµy thay ®æi tõ 40-50m.

- Bazan (βQI): trong tÇng trÇm tÝch biÓn ë vïng biÓn b¾c NghÖ An vµ Cån Cá cã c¸c thµnh t¹o bazan, trªn mÆt bµo mßn vµ líp vá phong ho¸ cña chóng phñ trÇm tÝch biÓn Pleistoxen trung.

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): TrÇm tÝch Pleistoxen h¹ (QI) gåm c¸c líp c¸t h¹t trung, th« mµu x¸m, x¸m tr¾ng xen c¸c líp bét, sÐt mµu x¸m chøa c¸c ®¸m pyrit, æ than, ®Æc tr−ng cho trÇm tÝch hçn hîp s«ng- biÓn, ®Çm lÇy ven hå, ven biÓn, vòng vÞnh vµ biÓn n«ng. Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn, sãng ph¶n x¹ lén xén, ®øt ®o¹n xen kÏ song song, trong khi ®ã ë phÇn t©m chñ yÕu lµ sãng ph¶n x¹ song song víi biªn ®é m¹nh, ®é liªn tôc tèt ®Æc tr−ng cho kiÓu thµnh t¹o trong ®iÒu kiÖn n¨ng l−îng thÊp

§íi thÒm ngoµi (90- 200m n−íc): TrÇm tÝch Pleistoxen sím b¾t ®Çu b»ng líp cuéi-s¹n c¬ së ë ®é s©u 650m vµ sau ®ã lµ c¸c nhÞp bét- sÐt x¸m víi c¸c líp ®¸ v«i ®−îc thµnh t¹o khi biÓn tiÕn cao nhÊt. Theo tµi liÖu ®Þa chÊn, trÇm tÝch QI cã cÊu t¹o nªm t¨ng tr−ëng.

b. Pleistoxen trung (QII) §íi thÒm trong (0-30m n−íc): TrÇm tÝch chñ yÕu lµ bét vµ sÐt xen líp c¸t mÞn Ýt nhiÒu bÞ phong ho¸ t¹o laterit kiÓu s«ng biÓn hçn hîp. Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn cã sãng xiªn kiÓu trÇm tÝch lßng s«ng, ch©u thæ.

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc: TrÇm tÝch biÓn Pleistoxen trung ®Æc tr−ng b»ng tr−êng sãng ph¶n x¹ d¶i ngang, trªn bÒ mÆt cã nhiÒu hè ®µo khoÐt vµ ®−îc lÊp ®Çy b»ng trÇm tÝch h¹t th«. Thµnh phÇn th¹ch häc gåm bét sÐt lÉn c¸t s¹n phong ho¸ loang læ, mµu x¸m, x¸m xanh, x¸m tr¾ng, ®é mµi trßn tèt, g¾n kÕt yÕu. ChiÒu dµy cña trÇm tÝch QII thay ®æi 50-150m.

§íi thÒm ngoµi (90-200m n−íc): TrÇm tÝch nµy gåm c¸c líp c¸t xen kÏ líp máng bét, sÐt. ë r×a thÒm trÇm tÝch QII t¹o nªn 2 nªm t¨ng tr−ëng do xen kÏ c¸c líp sÐt biÓn tiÕn vµ c¸c thÊu kÝnh c¸t, bét sÐt t¹o kú biÓn lïi. ChiÒu dµy ®¹t 180m.

c. Pleistoxen th−îng (QIII) §íi thÒm trong (0-30m n−íc) - TrÇm tÝch s«ng- biÓn (amQIII) cã thµnh phÇn thay ®æi tõ cuéi s¹n sái ®a kho¸ng ®Õn

c¸t bét, bét c¸t, bïn sÐt, ®é mµi trßn chän läc trung b×nh ®Õn yÕu. ChiÒu dµy 10-50m

- TrÇm tÝch biÓn Pleistoxen muén (mQIII),

1) gåm c¸c trÇm tÝch h¹t th« n»m ë ®¸y c¸c mÆt c¾t, phÇn trªn PhÇn d−íi (mQIII 2) cã diÖn ph©n bè kh¸ réng, thµnh phÇn thay ®æi tõ c¸t bïn, bïn c¸t ®Õn bïn sÐt,

(mQIII bét sÐt. ChiÒu dµy thay ®æi trong kho¶ng 5-20m.

2).

-TrÇm tÝch biÓn giã (mvQIII Trªn ®Þa h×nh ë c¸c khu vùc nµy cã d¹ng ®Þa h×nh cån c¸t, nghiªng mét chiÒu,

tho¶i vÒ phÝa biÓn.

3.2.2.2. Thèng Holoxen

+ TrÇm tÝch s«ng- biÓn amQIV: TrÇm tÝch phÇn d−íi (amQIV

a) cã thµnh phÇn chñ yÕu lµ c¸t, bét, c¸t s¹n ®a kho¸ng, ®é chän läc mµi mßn tèt. ChiÒu dµy trÇm tÝch tõ 3- 5m. TrÇm tÝch phÇn trªn (amQIV

b) cã thµnh phÇn c¸t mÞn, bïn c¸t. + TrÇm tÝch biÓn Holoxen (mQIV): TrÇm tÝch phÇn d−íi mQIV

a cã thµnh phÇn c¸t b): gåm bïn c¸t, bïn sÐt. ChiÒu dµy

s¹n, bïn c¸t vµ bïn sÐt. TrÇm tÝch phÇn trªn (mQIV c¸c thµnh t¹o biÓn Holoxen tõ 2-15m.

+ TrÇm tÝch biÓn- s«ng Holoxen (maQIV) gåm c¸t, c¸t bïn, bïn c¸t vµ bïn sÐt,

thµnh phÇn ®a kho¸ng, dµy 5-10m.

+ TrÇm tÝch ®Çm lÇy- biÓn Holoxen (mbQIV): gåm bïn c¸t, c¸t bïn, bïn sÐt ®−îc

Trªn c¬ së c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø ®Æc tr−ng, cã nhËn xÐt sau: - Ranh giíi c¸c ph©n vÞ lµ gi¸n ®o¹n trÇm tÝch cã mÆt bµo mßn hoÆc líp laterit. - ë ven bê c¸c ph©n vÞ máng vµ th−êng bÞ v¸t nhän, ra phÝa t©m vÞnh chiÒu dµy t¨ng nhanh, chñ yÕu lµ trÇm tÝch h¹t mÞn. C¸c líp trÇm tÝch th−êng ph©n líp n»m ngang. - TrÇm tÝch phun trµo Plioxen th−îng cã d¹ng lÊp ®Çy tròng trung t©m vÞnh

B¾c Bé.

- ë r×a thÒm lôc ®Þa qu¸ tr×nh t¹o nªm lÊn t¨ng tr−ëng x¶y ra m¹nh mÏ

3.3. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa MiÒn Trung

3.3.1. Thèng Plioxen (N2)

§íi thÒm trong (0-30m n−íc): C¸c trÇm tÝch ®−îc m« t¶ ë trªn, kÐo dµi ra tíi phÇn biÓn n«ng (0-30m) song cã ®é h¹t nhá h¬n. Tµi liÖu ®Þa chÊn n«ng vïng biÓn Hµm T©n cho thÊy d−íi c¸c trÇm tÝch h¹t nhá, mÞn (c¸t nhá, bét, sÐt) cã tÇng cuéi s¹n, c¸t víi ®Æc ®iÓm ph¶n x¹ lén xén, ®é liªn tôc kÐm vµ biªn ®é thÊp.TÇng t¶ng, cuéi s¹n lé ra ë mÐp n−íc vïng bê ThiÖn ¸i-Cµ N¸ (B×nh ThuËn) cã thÓ lµ trÇm tÝch Plioxen.

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): Theo l¸t c¾t ®Þa chÊn, trÇm tÝch Plioxen chñ yÕu lµ c¸c tËp c¸t xen bét kÕt cã chiÒu dµy thay ®æi 100-300m vµ t¨ng nhanh vÒ phÝa biÓn. Trong ®íi thÒm cã kh¸ nhiÒu khèi bazan ph¸t triÓn trong ®ã cã bazan ë Cï Lao RÐ

§íi thÒm ngoµi (90-200m n−íc): C¸c trÇm tÝch t¹o nªn nhÞp cña chu kú biÓn tiÕn vµ lïi víi viÖc thµnh t¹o c¸c líp sÐt v«i, ®¸ v«i vµo thêi kú biÓn tiÕn cùc ®¹i. Ranh giíi d−íi cña Plioxen lµ mÆt bµo mßn vµ phÇn trªn lµ ®¸y líp cuéi. ChiÒu dµy ~ 400m.

3.3.2. HÖ §Ö tø.

3.3.2.1. Thèng Pleistoxen a. Pleistoxen h¹ (QI) - §íi thÒm trong (0-30m n−íc): TrÇm tÝch gåm cuéi, c¸t ®a kho¸ng mµi trßn, chän läc kÐm, c¸t ®á sÉm cã bÒ mÆt bÞ laterit ho¸ m¹nh, kiÓu trÇm tÝch s«ng vµ phñ trªn lµ trÇm tÝch bét, c¸t, sÐt biÓn n«ng.

- §íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): Theo c¸c l¸t c¾t ®Þa chÊn, trÇm tÝch xen kÏ c¸t mÞn, bét, sÐt cã c¸c ph¶n x¹ song song, ®é liªn tôc tèt vµ biªn ®é m¹nh. Kh«ng lo¹i trõ trong ®ã cã Ýt líp sÐt v«i-®¸ v«i.

§íi thÒm ngoµi (90-200m n−íc): TrÇm tÝch b¾t ®Çu bëi líp cuéi s¬ së, phÝa trªn lµ c¸c nhÞp bét-sÐt-®¸ v«i. ChiÒu dµy kho¶ng 270m. Theo tµi liÖu ®Þa chÊn ë r×a thÒm tr−íc cöa c¸c s«ng lín miÒn Trung th−êng t¹o nªn c¸c nªm t¨ng tr−ëng d¹ng thÊu kÝnh.

b. Pleistoxen trung GÆp chñ yÕu 2 kiÓu nguån gèc trÇm tÝch s«ng- biÓn (amQII) vµ biÓn (mQII). §íi thÒm trong (0-30m n−íc): C¸c trÇm tÝch s«ng- biÓn vµ biÓn kÐo dµi ra biÓn, ®é h¹t nhá dÇn. Trªn c¸c tuyÕn ®Þa chÊn thÊy râ tËp trÇm tÝch QII cã thµnh phÇn chñ yÕu lµ c¸t h¹t nhá, ph©n líp xiªn kiÓu nªm t¨ng tr−ëng nhÑ, ®a sè bét vµ sÐt g¾n kÕt yÕu.

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): chñ yÕu lµ c¸t h¹t mÞn xen kÏ c¸c líp bét, sÐt. §íi thÒm ngoµi (90-200m n−íc): Thµnh phÇn chñ yÕu gåm bét-sÐt-sÐt v«i hoÆc ®¸ v«i dµy kho¶ng 200m. Trªn c¸c tuyÕn ®Þa chÊn ë nhiÒu n¬i trÇm tÝch QII t¹o c¸c nªm t¨ng tr−ëng, chñ yÕu lµ sÐt-bét-®¸ v«i. Cã n¬i chiÒu dµy ®¹t 500-600m.

c. Pleistoxen th−îng (QIII) - TrÇm tÝch s«ng (aQIII) cã thµnh phÇn bét sÐt, c¸t sÐt, dµy 11,5m. - TrÇm tÝch s«ng- biÓn (amQIII) gåm c¸t lÉn sÐt bét cã lãt ®¸y cuéi sái th¹ch anh

mµi trßn tèt, dµy 6-10m.

®íi réng 4-5km, thµnh phÇn gåm c¸t, bét c¸t, chiÒu dµy tõ 4-5m tíi hµng tr¨m mÐt.

§íi thÒm trong (0-30m n−íc): T¹i c¸c lç khoan b·i triÒu ë Héi An gÆp trÇm tÝch s«ng- biÓn, cßn c¸c n¬i kh¸c, trÇm tÝch m« t¶ nªu trªn ë ngay r×a bê biÓn vµ kÐo dµi ra phÝa biÓn, kiÓu nguån gèc biÓn chiÕm −u thÕ. §iÒu nµy thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊn n«ng. Trªn trÇm tÝch mQIII lµ líp phñ s¹n, c¸t, bét (amQIII) t¹o nªn chu kú biÓn tiÕn vµ lïi vµo QIII.

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): TrÇm tÝch gåm c¸c kiÓu nguån gèc hçn hîp s«ng- 2) cã diÖn ph©n bè hÑp ë phÝa b¾c vµ nam cña biÓn, biÓn. TrÇm tÝch s«ng- biÓn (amQIII vïng, thµnh phÇn chñ yÕu lµ c¸t pha s¹n sái víi Ýt cuéi, c¸t pha bét sÐt, chiÒu dµy 10- 2) ph©n bè thµnh d¶i song song víi ®−êng bê (h−íng chñ 20m. TrÇm tÝch biÓn (mQIII ®¹o ¸ kinh tuyÕn); thµnh phÇn chñ yÕu lµ c¸t s¹n, c¸t bïn, bïn sÐt ®«i khi lÉn vôn vá sinh vËt. ChiÒu dµy 30-100m.

§íi thÒm ngoµi (90-200m): TrÇm tÝch chñ yÕu lµ bïn sÐt, ®«i n¬i pha c¸t, s¹n (gåm c¸c diÖn lé ®¸ gèc vµ c¸c cöa s«ng cæ), t−íng biÓn lµ chñ yÕu ®−îc h×nh thµnh do gian b¨ng Riss- Wurm), tuæi Pleistoxen th−îng phÇn sím (QIII

3.3.2.2. Thèng Holoxen

- TrÇm tÝch hçn hîp s«ng-biÓn (amQIV): Chñ yÕu lµ c¸t h¹t trung, h¹t mÞn, ®a kho¸ng, lùa chän vµ mµi trßn tõ trung b×nh ë vïng cöa s«ng vµ lùa chän tèt ë vïng c¸t b·i. ChiÒu dµy 3-10m. T¹i c¸c ch©u thæ trÇm tÝch nµy ®¹t 10-20m.

- TrÇm tÝch biÓn (mQIV): ë biÓn ven bê c¸c trÇm tÝch nµy chñ yÕu lµ c¸t h¹t trung, mÞn,

®¬n kho¸ng th¹ch anh dµy 10-15m.

Bê biÓn phÝa nam phæ biÕn tÇng “c¸t tr¾ng Cam Ranh” vµ c¸c thµnh t¹o c¸t, c¸t

san h«, vá sß, èc cã tuæi tuyÖt ®èi 4200-4500 ± 200 n¨m.

TrÇm tÝch biÓn Holoxen phñ toµn bé ®íi 0-20 m n−íc cã thµnh phÇn thay ®æi tõ s¹n, cuéi ®Õn sÐt vµ chiÒu dµy tõ 3-10 m. §©y lµ c¸c trÇm tÝch b·i, cån ngÇm, l¹ch vµ ch©n c¸c ch©u thæ.

- TrÇm tÝch biÓn- giã (mvQIV): C¸c cån c¸t ven biÓn kh¸ phæ biÕn ë nhiÒu n¬i cã

thµnh phÇn c¸t h¹t nhá lÉn vôn sß èc, ®¬n kho¸ng hoÆc ®a kho¸ng, chiÒu dµy tõ 5-10 m.

Trªn c¬ së nghiªn cøu c¸c l¸t c¾t ®Þa chÊt ®iÓn h×nh theo c¸c tuyÕn ®Þa chÊn trong vïng cã thÓ nhËn xÐt r»ng thÒm lôc ®Þa ViÖt nam lµ n¬i ph¸t triÓn c¸c thÊu kÝnh t¨ng tr−ëng cña c¸c ch©u thæ cæ. Ho¹t ®éng phun trµo bazan xÈy ra víi nhiÒu ®ît kh¸c nhau ë Cï Lao RÐ, ®¶o Phó Quý

3.4. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé

3.4.1. Thèng Plioxen (N2)

§íi thÒm trong (0-30m n−íc): TrÇm tÝch gåm 4 tËp xen kÏ gi÷a c¸t kÕt h¹t mÞn mµu tr¾ng, x¸m víi bét kÕt vµ sÐt mµu x¸m nh¹t, tr¾ng, hång x¸m chøa cacbonat, chñ yÕu lµ t−íng trÇm tÝch biÓn.

§íi thÒm ngoµi (90-200m n−íc): TrÇm tÝch gåm c¸t- bét- sÐt g¾n kÕt yÕu, sÐt v«i mµu x¸m xen c¸t th¹ch anh mµu tr¾ng ®ôc-vµng nh¹t, h¹t trung, th« cã glauconit vµ trïng lç t¹o m«i tr−êng biÓn n«ng.

3.4.2 HÖ §Ö tø.

3.4.2.1. Thèng Pleistoxen a. Pleistoxen h¹ (QI) §íi thÒm trong (0-30m n−íc): Thµnh phÇn gåm s¹n h¹t nhá, c¸t-s¹n, c¸t h¹t th«, trung th−êng n»m d−íi mÆt c¾t vµ c¸t h¹t nhá, bét, sÐt n»m ë phÝa trªn. TrÇm tÝch sÐt- bét tr¾ng biÓn th−êng cã chøa t¶o v«i tuæi QI, t−íng ®Çm hå triÒu lÇy vµ mïn thùc vËt, t−íng l¹ch triÒu hay lßng s«ng gÆp ë mét sè lç khoan. ChiÒu dµy thay ®æi tõ 72-80m (ë ®ång b»ng vµ ®íi n©ng), tíi 250m (ë t©m c¸c tròng).

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): TrÇm tÝch QI gåm xen kÏ c¸c tËp c¸t lµ chñ yÕu víi c¸c líp bét vµ sÐt, ë l« 15, cßn ë ®íi n©ng C«n S¬n lµ tÇng c¸t dµy (l« 16) chuyÓn vÒ phÝa Nam xa bê h¬n lµ c¸t mÞn xen bét vµ sÐt, sÐt v«i. ChiÒu dµy ®¹t 200-300m.

§íi thÒm ngoµi (90-200m n−íc): TrÇm tÝch QI gåm c¸c líp bét chiÒu dµy 10-30m

xen c¸c líp máng c¸t vµ sÐt, sÐt v«i chøa pyrit, vi cæ sinh. ChiÒu dµy 400m.

b. Pleistoxen trung (QII) §íi thÒm trong (0-30m n−íc): Cã thÓ chia ph©n vÞ QII víi 2 nhÞp trÇm tÝch QII 2 cã ranh giíi trªn vµ d−íi lµ c¸c líp sÐt loang læ cïng mÆt bµo mßn, dµy 30-70m.

QII

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): Thµnh phÇn b¾t ®Çu bëi líp c¸t biÓn tiÕn sau ®ã

chñ yÕu lµ xen kÏ gi÷a c¸c líp bét, bét-sÐt, sÐt. ChiÒu dµy ®¹t 90m.

c. Pleistoxen th−îng (QIII) §íi thÒm trong(0-30m n−íc): TrÇm tÝch QIII

1 th−êng ®−îc b¾t ®Çu b»ng líp s¹n, 2 cã thµnh c¸t s¹n c¬ së n»m trªn mÆt bµo mßn líp sÐt, bét bÞ laterit ho¸. TrÇm tÝch QIII phÇn phøc t¹p h¬n. §¸y cña nã cã n¬i lµ mÆt bµo mßn n»m trªn líp sÐt-bét bÞ phong ho¸ cã n¬i kh«ng râ mÆt bµo mßn. Thµnh phÇn chñ yÕu lµ sÐt, sÐt-bét, bét mÞn chøa vá sinh vËt, ®Æc biÖt lµ Foraminifera.

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc: TrÇm tÝch gåm bét-sÐt bÞ phong ho¸ mµu loang læ,

sÐt x¸m giµu vá sß vµ c¸c líp bét.

§íi thÒm ngoµi (90-200m n−íc): Trªn c¸c b¨ng ®Þa chÊn n«ng thÓ hiÖn râ c¸c tËp vµ mÆt ranh giíi gåm c¸c thÊu kÝnh cã ph¶n x¹ xiªn chÐo (dµy 0-8m), d−íi lµ c¸c tËp dµy cã ph¶n x¹ hçn ®én, xiªn chÐo kiÓu trÇm tÝch n¨ng l−îng cao cña lßng s«ng víi thµnh phÇn lµ c¸t h¹t trung (trÇm tÝch aluvi). ë r×a thÒm lôc ®Þa, trªn b¨ng ®Þa chÊn thÊy hai thÊu kÝnh nªm t¨ng tr−ëng

3.4.2.2. Thèng Holoxen (QIV) §íi thÒm trong (0-30m n−íc): TrÇm tÝch Holoxen kh¸ phæ biÕn, chñ yÕu lµ c¸t h¹t nhá, bïn, sÐt mµu x¸m giµu vá sinh vËt cã møc ®é ph©n dÞ h¹t nhá dÇn vµ chiÒu dµy gi¶m dÇn tõ bê ra kh¬i ®Õn ®é s©u 20-25m. Ngoµi ®é s©u nµy lµ trÇm tÝch lÊp ®Çy c¸c hè, r·nh ®µo cuèi Pleistoxen gåm bïn, sÐt mµu x¸m chøa vôn thùc vËt (trÇm tÝch vòng vÞnh) vµ líp trÇm tÝch s¹n laterit, vôn sinh vËt, c¸t c¸c lo¹i cã nhiÒu vãn s¾t.

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): Cã hai kiÓu trÇm tÝch Holoxen. KiÓu thø nhÊt lµ kiÓu lÊp ®Çy c¸c lßng s«ng (r·nh ®µo khoÐt) vµ c¸c hè ®µo cæ chñ yÕu lµ sÐt, bïn vµ c¸t mÞn cã chiÒu dµy 1-20m (cã n¬i ®¹t 40-50m). KiÓu thø hai lµ c¸c cån c¸t h¹t trung, nhá mµu vµng (dµy 5-10m) vµ líp phñ máng (0,3-2m). Th«ng th−êng trªn mÆt c¸c lo¹i nµy cã sãng c¸t víi chiÒu cao 1-6m.

§íi thÒm ngoµi (90-200m n−íc): TrÇm tÝch Holoxen ph©n bè ë ven bê (0-20m n−íc) cã nhiÒu kiÓu nguån gèc, chiÒu dµy 20-5m cßn ë c¸c diÖn tÝch cßn l¹i phñ mét líp máng 0,1-0,5m c¸c cån c¸t vµ c¸c r·nh, hè tròng bïn, sÐt cã thÓ ®¹t 5-15m.

Tõ c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊt-®Þa vËt lý cho thÊy trÇm tÝch Plioxen-§Ö tø vïng §«ng

Nam Bé cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:

- TrÇm tÝch N2-Q ®a d¹ng vÒ thµnh phÇn ®é h¹t, cã chiÒu dµy thay ®æi; nhá nhÊt ë ®íi ven bê trªn khèi n©ng Cß R¹t-C«n S¬n vµ lín nhÊt ë tròng Cöu Long vµ Nam C«n S¬n.

miÒn Trung song bÞ phøc t¹p ho¸ bëi ho¹t ®éng ®øt g·y vµ c¸c thÓ phun trµo bazan

3.5.1. Thèng Plioxen (N2)

§íi thÒm trong (0- 30m n−íc): TrÇm tÝch Plioxen cã thµnh phÇn lµ cuéi, s¹n dµy

xen c¸c líp c¸t, phÇn trªn lµ c¸c líp bét xen c¸t g¾n kÕt yÕu vµ chiÒu dµy 40-80m.

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): TrÇm tÝch gåm xen kÏ c¸c líp bét, sÐt lµ chñ yÕu, cã Ýt líp c¸t h¹t mÞn vµ líp hoÆc thÊu kÝnh than n©u hoÆc ®¸ v«i ®Æc tr−ng cho trÇm tÝch vòng vÞnh vµ ®Çm lÇy.

3.5.2. HÖ §Ö Tø

3.5.2.1. Thèng Pleistoxen

a. Pleitoxen h¹ - §íi thÒm trong (0-30m n−íc): Gåm c¸c líp c¸t trung- mÞn xen c¸c líp bét ë phÝa d−íi, chuyÓn lªn trªn lµ xen kÏ gi÷a c¸c líp bét vµ sÐt.Trong bét cã c¸c æ kÕt h¹ch v«i vµ di tÝch Foraminifera vµ Nannofosil. Tµi liÖu ®Þa chÊn n«ng cho thÊy n»m trªn mét tËp ph¶n x¹ song song biªn ®é ®Ëm kiÓu trÇm tÝch biÓn lµ c¸c líp cã kØÓu ph¶n x¹ ®øt ®o¹n, lén xén xen c¸c líp song song sãng l−în. ChiÒu dµy 60- 75m.

- §íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): TrÇm tÝch Pleistoxen h¹ ®−îc b¾t ®Çu b»ng líp

c¸t mÞn, kÕt thóc lµ líp sÐt, sÐt than vµ líp c¸t h¹t mÞn. Dµy 180m.

b. Pleistoxen trung (QII) - §íi thÒm trong (0-30m n−íc): TrÇm tÝch b¾t ®Çu lµ c¸t th−êng chøa pyrit, kÕt h¹ch cacbonat. Ngoµi ra cßnt cã c¸c líp máng sÐt, bét, kÕt thóc lµ líp sÐt cã vÕt in l¸ c©y vµ phÇn trªn cïng bÞ phong ho¸ t¹o laterit. Dµy 170m.

- §íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): TrÇm tÝch Pleistoxen trung tËp hîp xen kÏ c¸c líp c¸t, bét vµ sÐt kiÓu ph©n nhÞp. Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn c¸c kiÓu ph¶n x¹ thay ®æi: song song, tr¾ng hoÆc song song gîn sãng, cã n¬i lµ hçn ®én. Dµy 60-100m.

c. Pleistoxen th−îng (QIII)

- §íi thÒm trong (0-30m n−íc): Cã thÓ chia thµnh 2 phÇn QIII

1 vµ QIII

2. TrÇm 2 bÞ tÝch QIII ®−îc ®Æc tr−ng bëi c¸c líp bét, sÐt xen kÏ rÊt hiÕm líp c¸t mÞn. SÐt, bét QIII phong ho¸ rÊt m¹nh t¹o nªn líp sÐt loang læ, chiÒu dµy 30-40m. Trªn cïng lµ líp sÐt n©u. TrÇm tÝch QIII cã chøa ho¸ th¹ch Foram vµ Nanofosil.. Trªn c¸c l¸t c¾t ®Þa chÊn n«ng nhËn thÊy chñ yÕu lµ kiÓu ph¶n x¹ song song biªn ®é m¹nh vµ võa, kÐo dµi. TrÇm tÝch QIII cã chiÒu dµy 40-60m

- §íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): TrÇm tÝch QIII chñ yÕu lµ sÐt, bét x¸m, cã Ýt líp c¸t h¹t nhá mµu x¸m. Trªn cïng cã líp sÐt phong ho¸, dµy 70m. Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn s©u, trÇm tÝch nµy dµy 50-60m, n»m gi÷a hai mÆt ph¶n x¹ rÊt m¹nh kh¸ ph¼ng, gi÷a chóng chñ yÕu lµ ph¶n x¹ song song biªn ®é yÕu ®«i ®o¹n cã ph¶n x¹ hçn ®én,

3.5.2.2. Holoxen (QIV) §íi thÒm trong (0-30m n−íc) TrÇm tÝch Holoxen ph©n bè ë ®íi 0-20m vµ s©u h¬n 50m n−íc lµ chñ yÕu - TrÇm tÝch hçn hîp vÞnh- biÓn (mbQIV) lµ kiÓu trÇm tÝch lÊp ®Çy c¸c hè ®µo khoÐt cuèi QIII gåm bét, sÐt, sÐt than, than bïn. ChiÒu dµy lín nhÊt 20m. - TrÇm tÝch biÓn (mQIV) phæ biÕn nhÊt ë ven bê, c¸c líp bïn, sÐt giµu vôn vá sß èc vµ mïn thùc vËt, nh·o vµ dÔ ph¸ huû. ChiÒu dµy kho¶ng 0,5-10m. Mét sè n¬i nh− ë b·i c¹n Cµ Mau gÆp líp c¸t mÞn máng bao phñ tuæi Holoxen.

§íi thÒm gi÷a (30-90m n−íc): ë ®é s©u trªn 50m, n»m trªn trÇm tÝch bÞ phong ho¸ nhÑ lµ líp bïn, bïn sÐt mµu x¸m xanh, nhiÒu vá sß èc, nh·o. Líp nµy t¹o nªn d¹ng nªm hoÆc thÊu kÝnh ë ®é s©u 50-60m dµy tõ 0,5-1,0m ®Õn 7-8m ë t©m vÞnh Th¸i Lan.

Ch−¬ng IV

®Æc ®iÓm ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa viÖt nam

Trong ph¹m vi thÒm lôc ®Þa ViÖt nam c¸c t¸c nh©n thµnh t¹o ®Þa h×nh bao gåm c¸c t¸c nh©n ®éng lùc néi sinh vµ c¸c t¸c nh©n ®éng lùc ngo¹i sinh.

4.1.1. T¸c nh©n ®éng lùc néi sinh T¸c nh©n ®éng lùc néi sinh lµ nh÷ng t¸c nh©n x¶y ra ë trong vá Tr¸i ®Êt, ë phÇn trªn cña Manti, t¹o nªn nh÷ng kiÕn tróc h×nh th¸i lín, ®Þnh h−íng cho ph¸t triÓn chung cña ®Þa h×nh

thÒm lôc ®Þa. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®Þa chÊt ®Òu kh¼ng ®Þnh r»ng, BiÓn §«ng ®−îc h×nh thµnh theo c¬ chÕ t¸ch gi·n mét vá lôc ®Þa ®· ®−îc kÕt cøng tr−íc Creta (70 triÖu n¨m vÒ tr−íc). Qu¸ tr×nh t¸ch gi·n theo kiÓu Rift b¾t ®Çu kho¶ng Oligoxen (45 triÖu n¨m vÒ tr−íc) vµ cã thÓ kÕt thóc kho¶ng Mioxen (12 triÖu n¨m vÒ tr−íc). Nh×n chung BiÓn §«ng cña n−íc ta mang tÝnh chÊt ®Æc tr−ng cña biÓn r×a. Trªn suèt d¶i kÐo dµi bao quanh lôc ®Þa, xuÊt hiÖn c¸c kiÓu ®Þa h×nh tµn d− cã nguån gèc tõ lôc ®Þa. Toµn bé thÒm lôc ®Þa ®−îc h×nh thµnh trªn cÊu tróc vá granit víi bÒ dµy 10 - 15 km. Qóa tr×nh vËn ®éng t©n kiÕn t¹o ®· lµm cho mãng granit ph©n dÞ, c¸c phÇn mãng nh« cao th−êng thµnh t¹o c¸c khèi hoÆc d·y nói ngÇm ( nh− khèi n©ng C«n S¬n) . Ng−îc l¹i c¸c phÇn mãng sôt lón t¹o ra c¸c bån tròng tÝch tô nh− c¸c bån tròng Hµ néi, Cöu Long, Nam C«n S¬n....Víi tÝnh chÊt kh«ng ®èi xøng , thÒm lôc ®Þa më réng ë phÝa B¾c vµ phÝa Nam, cßn thÒm lôc ®Þa miÒn Trung l¹i thu hÑp l¹i. Nh÷ng n¬i diÖn tÝch thÒm lôc ®Þa réng lín nh− VÞnh B¾c Bé, T©y Nam Bé th−êng xuÊt hiÖn c¸c kiÓu bån tròng tÝch tô lÊp ®Çy, cã bÒ dµy trÇm tÜch Kainoz«i kh¸ lín trªn c¸c mãng s©u.

- T¸c nh©n sãng giã vµ sãng lõng. - Ho¹t ®éng thuû triÒu. - Ho¹t ®éng cña dßng ch¶y. - Ho¹t ®éng cña c¸c hÖ thèng s«ng trªn lôc ®Þa. - Dao ®éng cu¶ mùc n−íc biÓn trong thêi gian gÇn ®©y vµ hiÖn nay. - T¸c ®éng cña con ng−êi.

4.2. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam

4.2.1. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o c¸c ®íi thÒm lôc ®Þa ViÖt nam

kiÓu ®Þa m¹o kh¸c nhau

4.2.1.1. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o ®íi thÒm trong (0-30m n−íc): gåm 7 kiÓu ®Þa m¹o 1. §ång b»ng nghiªng, mµi mßn - tÝch tô ven bê trong ®íi t¸c ®éng cña sãng, ph¸t

2. §ång b»ng b»ng ph¼ng h¬i nghiªng, tÝch tô vËt liÖu cöa s«ng ven bê, trong ®íi

3. C¸nh ®ång Karst bÞ ngËp ch×m víi nh÷ng ®¶o ®¸ v«i ngÇm vµ h×nh th¸i Karst

d¹ng th¸p nãn, d¹ng th¸p.

®íi t¸c ®éng cña sãng.

5. §ång b»ng b»ng ph¼ng víi nh÷ng tròng n«ng ®¼ng tr−íc khÐp kÝn, tÝch tô - mµi

mßn trong ®íi t¸c ®éng cña sãng vµ dßng ch¶y ®¸y.

6. §ång b»ng l−în sãng víi nh÷ng ®åi nh« cao d¹ng ®¶o vµ ®¶o ngÇm, tÝch tô

trong ®íi vËn chuyÓn vËt liÖu.

7. §ång b»ng b»ng ph¼ng víi nh÷ng quÇn ®¶o, tÝch tô trong ®íi t¸c ®éng cña

sãng vµ dßng ch¶y ®¸y.

4.2.1.2. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o ®íi thÒm gi÷a (30 - 90m n−íc): gåm 9 kiÓu ®Þa m¹o 8. §ång b»ng nghiªng l−în sãng víi nh÷ng tròng khÐp kÝn, tÝch tô - mµi mßn h×nh

thµnh trong ®íi t¸c ®éng cña sãng vµ dßng ch¶y ®¸y

9. §ång b»ng nghiªng, tÝch tô - mµi mßn trong ®íi t¸c ®éng cña sãng vµ dßng

ch¶y ®¸y, ph¸t triÓn trªn cÊu tróc ®¬n nghiªng.

10. §ång b»ng nghiªng d¹ng bËc, tÝch tô - mµi mßn trong ®íi t¸c ®éng cña sãng

11. §ång b»ng lâm víi nh÷ng hè sôp tÝch tô lÊp ®Çy trong ®íi di chuyÓn båi tÝch 12. §ång b»ng lâm d¹ng lßng ch¶o, tÝch tô - lÊp ®Çy trong ®íi di chuyÓn båi tÝch

d−íi t¸c ®éng cña dßng ch¶y ®¸y.

13. §ång b»ng nghiªng víi nh÷ng ®åi trßn nh« cao tÝch tô - lÊp ®Çy trong ®íi di

chuyÓn båi tÝch.

14. §ång b»ng b»ng ph¼ng, nghiªng ®Òu víi nh÷ng hè sôt réng lín, tÝch tô trong

®íi di chuyÖn båi tÝch.

15. §ång b»ng nghiªng tho¶i dÇn, tÝch tô- mµi mßn trong ®íi di chuyÓn båi tÝch. 16. S−ên dèc, hÑp cña ®íi thÒm gi÷a, kiÕn t¹o - mµi mßn

4.2.1.3. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o ®íi thÒm ngoµi (90-200m n−íc): gåm 7 kiÓu ®Þa m¹o

17. §ång b»ng nghiªng, tho¶i ®Òu, mµi mßn - tÝch tô trong ®íi di chuyÓn båi tÝch. 18. §ång b»ng b»ng ph¼ng víi nh÷ng hè sôp nhá, tÝch tô - mµi mßn trong ®íi di chuyÓn båi tÝch.

19. §ång b»ng nghiªng tho¶i ®Òu d¹ng d¶i hÑp kÐo dµi, mµi mßn - tÝch tô trong

®íi di chuyÓn båi tÝch.

20. §ång b»ng l−în sãng d¹ng d¶i hÑp kÐo dµi, mµi mßn - tÝch tô trong ®íi di

chuyÓn båi tÝch.

21. §ång b»ng nghiªng tho¶i víi nh÷ng tµn d− bÒ mÆt san b»ng, mµi mßn - tÝch

tô trong ®íi di chuyÓn båi tÝch.

22. Thung lòng d¹ng lßng ch¶o, tÝch tô - lÊp ®Çy. 23. S−ên dèc hÑp cña mÐp thÒm lôc ®Þa, kiÕn t¹o - mµi mßn.

4.2.1.5. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o c¸c ®¶o: gåm 6 kiÓu ®¶o

25. Nói vµ ®åi bãc mßn - x©m thùc. 26. §åi bãc mßn - mµi mßn. 27. Nói, ®åi sãt karst d¹ng th¸p, d¹ng nãn. 28. §åi, ®¶o, ®åi ngÇm nói löa cÊu t¹o bëi c¸c thµnh t¹o bazan. 29. §¶o san h«: 30. §¶o tÝch tô.

N»m ë khu vùc cã ®Æc ®iÓm kiÕn tróc vµ lÞch sö tiÕn ho¸ kiÕn t¹o phøc t¹p víi chÕ ®é thuû ®éng lùc vµ nguån cung cÊp båi tÝch kh¸c nhau, thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam cã ®Æc ®iÓm ®Þa m¹o ®a d¹ng. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm ®ã, cã thÓ ph©n chia thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam thµnh 4 vïng lµ thÒm lôc ®Þa VÞnh B¾c Bé, ThÒm lôc ®Þa miÒn Trung, ThÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé vµ ThÒm lôc ®Þa T©y Nam Bé.

Ch−¬ng V

plioxen- ®Ö tø thÒm lôc ®Þa viÖt nam

5.1. H×nh th¸i cÊu tróc Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam

5.1.1. §Æc ®iÓm chung cÊu tróc Plioxen-§Ö tø theo khu vùc:

§Æc ®iÓm chung cña c¸c mÆt ph¶n x¹ ®¸y Plioxen vµ Pleixtoxen lµ s©u dÇn ra ngoµi thÒm lôc ®Þa víi gãc nghiªng nhá. Trõ khu vùc miÒn Trung, ®Þa h×nh ®¸y biÓn còng nh− c¸c mÆt ph¶n x¹ nãi trªn ®Òu cã gãc nghiªng t−¬ng ®èi lín.

ë bÓ S«ng Hång cÊu tróc Plioxen - §Ö tø mang tÝnh kÕ thõa cÊu tróc cña c¸c tÇng Neogen vµ Paleogen rÊt râ nÐt. §©y chÝnh lµ d¹ng ®iÓn h×nh cña bÓ trÇm tÝch §Ö tø ph¸t triÓn kÕ thõa trªn bÓ trÇm tÝch §Ö tam. §iÒu nµy chøng tá qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c bÓ trÇm tÝch nãi trªn liªn quan chÆt chÏ víi nhau trong mét chu kú sôt lón kiÕn t¹o thèng nhÊt. Còng do vËy chóng sÏ cã nhiÒu ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt gièng nhau. Trong nÒn cÊu tróc §Ö tø chung cã thÓ thÊy mét sè tròng hoÆc nÕp låi ®Þa ph−¬ng.

Vïng ven bê Qu¶ng Ng·i vµ T©y Hoµng Sa cã mét côm bÓ trÇm tÝch §Ö tam. C¸c trÇm tÝch Plioxen-§Ö tø kh«ng dµy. ThÒm cæ ë ®©y cã ®é dèc tho¶i, nguån trÇm tÝch chñ yÕu ®æ xuèng s−ên thÒm miÒn Trung lµm cho bÒ dµy trÇm tÝch t¨ng lªn nhanh chãng. §¸y Plioxen cã xu thÕ cÊu tróc phï hîp víi cÊu tróc trÇm tÝch Neogen.

ThÒm lôc ®Þa miÒn Trung cã ®Æc ®iÓm lµ ®øt g·y kinh tuyÕn 109o ho¹t ®éng kh¸ m¹nh mÏ tr−íc ®ã t¹o nªn mét s−ên dèc, cã ¶nh h−ëng quan träng ®Õn m«i tr−êng l¾ng ®äng trÇm tÝch vµ h×nh th¸i cÊu tróc Plioxen-§Ö tø.

BÓ Cöu Long lµ bÓ trÇm tÝch §Ö tam cã h−íng ph¸t triÓn §«ng B¾c-T©y Nam n»m ë khu vùc tËp trung c¸c giÕng khoan 16-BV, 16-TD, 16-BD, 09-BH, 15-A, 15-G. Cã thÓ thÊy tÝnh kÕ thõa kh«ng râ rÖt cña c¸c tÇng cÊu tróc trÎ nhÊt lµ §Ö tø.

Kh¸c víi bÓ Cöu Long, cÊu tróc Plioxen- §Ö tø ë bÓ Nam C«n S¬n mang tÝnh kÕ thõa râ rÖt, nhÊt lµ mÆt ®¸y Plioxen gÇn nh− ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ mäi cÊu truc ®Þa ph−¬ng cña c¸c trÇm tich Neogen vµ Paleogen. TÇng trÇm tÝch §Ö tø nh×n chung cã cÊu tróc ®¬n gi¶n h¬n Plioxen rÊt nhiÒu, nªn tuy bån tròng §Ö tø cã tÝnh kÕ thõa nh−ng nhá h¬n. Bån tròng §Ö tø nµy cã xu thÕ kÐo dµi theo ph−¬ng cña r×a thÒm cæ, ®ång thêi cã kh¶ n¨ng liªn th«ng ra côm bÓ T− ChÝnh. BÓ Nam C«n S¬n vµ T©y T− ChÝnh lµ n¬i cã cÊu tróc Plioxen- §Ö tø phøc t¹p nhÊt.

Khu vùc thÒm lôc ®Þa T©y Nam b×nh æn trong suèt giai ®o¹n Plioxen-§Ö tø nªn c¸c mÆt ph¶n x¹ ®¸y Plioxen, ®¸y Pleixtoxen kh«ng s©u vµ tho¶i. §é s©u t−¬ng øng cña c¸c ranh giíi ®Þa tÇng nµy tõ mét vµi tr¨m m ë gÇn bê ®Õn 500-900m khi tiÕn gÇn trung t©m bÓ M· lai-Thæ chu. Nh− vËy bÒ mÆt ®¸y Plioxen cã xu thÕ kÕ thõa cÊu tróc cña bÓ M· lai-Thæ Chu. Trong khi ®ã bÒ mÆt ®¸y Pleixtoxen mang tÝnh ®¬n nghiªng tho¶i.

5.1.2. C¸c ®íi cÊu tróc Plioxen- §Ö tø

C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cÊu tróc vµ ®é dµy trÇm tÝch Plioxen-§Ö tø, cã thÓ ph©n chia thÒm lôc ®Þa ViÖt nam thµnh nh÷ng ®¬n vÞ cÊu tróc cã møc ®é sôt lón kh¸c nhau:

- §íi sôt lón yÕu ven r×a lôc ®Þa bao gåm: §íi ven r×a lôc ®Þa B¾c Bé, ®íi ven r×a

lôc ®Þa Trung Bé, ®íi ven r×a lôc ®Þa nam Trung Bé.

- §íi sôt lón yÕu trªn khèi n©ng §µ N½ng. - §íi sôt lón yÕu ®«ng B¾c Trung Cöu Long. - §íi sôt lón yÕu Tròng Cöu Long. - §íi sôt lón yÕu gê n©ng C«n S¬n. - §íi sôt lón yÕu ®«ng bÓ Nam C«n S¬n.

§Æc ®iÓm cña c¸c ®íi sôt lón yÕu nµy lµ trÇm tÝch máng, c¸c ®−êng ®¼ng dµy 100m th−êng chiÕm mét diÖn tÝch réng, t¹o thµnh mét mÆt ®¼ng dµy ë ven r×a lôc ®Þa VÞnh B¾c Bé, b¾c §µ N½ng, ®«ng b¾c tròng Cöu Long, trªn khèi n©ng Korat v.v..

2. §íi sôt lón trung b×nh víi ®é dµy trÇm tÝch 500-1000m. §íi nµy ®−îc ph©n chia: - §íi sôt lón trung b×nh VÞnh B¾c Bé. - §íi sôt lón trung b×nh trªn ®¬n nghiªng B¾c Trung Bé. - §íi sôt lón trung b×nh BÓ Phó Yªn - Kh¸nh Hoµ (Phó Kh¸nh) - §íi sôt lón trung b×nh §«ng BÓ Nam C«n S¬n - §íi sôt lón trung b×nh T©y BÓ Nam C«n S¬n - §íi sôt lón trung b×nh M· Lai - Thæ Chu.

Kh¸c víi ®íi sôt lón yÕu, ®íi sôt lón trung b×nh cã ®−êng ®¼ng dÇy trÇm tÝch Plioxen gÇn nhau h¬n, t¹o thµnh h×nh th¸i cña nh÷ng hè tròng sôt lón.

3. §íi sôt lón m¹nh cã ®é dµy trÇm tÝch Plioxen 1000-2000m. 4. §íi sôt lón rÊt m¹nh víi ®é dµy trÇm tÝch Plioxen lín h¬n 2000m. C¸c ®íi sôt lón m¹nh vµ rÊt m¹nh t¹o thµnh c¸c bÓ Plioxen- §Ö tø ë thÒm lôc ®Þa 5.2. §Æc ®iÓm t©n kiÕn t¹o C¸c ho¹t ®éng t©n kiÕn t¹o Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam rÊt ®a d¹ng. BiÓu hiÖn chñ yÕu lµ c¸c ®øt g·y trÎ, ho¹t ®éng nói löa phun trµo, ®éng ®Êt vµ ®Þa nhiÖt Ch−¬ng VI

§Æc ®iÓm t−íng ®¸-cæ ®Þa lý vµ m«i tr−êng trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam

6.1. §Æc ®iÓm t−íng ®¸-cæ ®Þa lý Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam

6.1.1. §Æc ®iÓm t−íng ®¸- cæ ®Þa lý giai ®o¹n Plioxen.

Giai ®o¹n Plioxen sím ®Æc tr−ng khÝ hËu cËn nhiÖt ®íi «n hoµ. Trong giai ®o¹n Plioxen muén b¾t gÆp c¸t kÕt, bét kÕt t−íng biÓn n«ng ven bê, cöa s«ng ven biÓn vµ tËp trªn lµ t−íng cuéi lßng s«ng chuyÓn sang t−íng cuéi ven biÓn nãn qu¹t cöa s«ng ®æ vµo vòng vÞnh nh− kiÓu bån tròng tr−íc nói. Trªn ®ång b»ng s«ng Hång tõ ®é s©u 150- 200m trë xuèng gÆp mét tÇng cuéi, kÝch th−íc h¹t 2-8cm ®a kho¸ng, mµi trßn tèt, bªn ngoµi ®−îc bao bëi líp bïn sÐt cæ mµu x¸m xanh kh«ng bÞ röa tr«i. §iÒu ®ã chøng tá sau khi tÇng cuéi lãt ®¸y cña vòng vÞnh ®· ®−îc h×nh thµnh m«i tr−êng biÓn tiÕn chØ cßn tÝch tô bïn sÐt. ChÝnh bïn sÐt biÓn nµy ®· pha trén, thÈm thÊu vµo trong kh«ng gian lç hæng gi÷a c¸c h¹t cuéi nh− vËt liÖu nÒn. Vµo giai ®o¹n nµy c¸c d¹ng thùc vËt cËn nhiÖt ®íi Èm vµ cËn nhiÖt ®íi «n hoµ chiÕm −u thÕ h¬n.

6.1.2. §Æc ®iÓm t−íng ®¸- cæ ®Þa lý §Ö tø

a. Giai ®o¹n Pleistoxen sím (QI) §Çu Pleistoxen sím chÞu ¶nh h−ëng cña ®ît b¨ng hµ Gunz m¹nh mÏ. Trªn thÒm lôc ®Þa ViÖt nam ®−êng bê biÓn h¹ xuèng rÊt thÊp, dÊu Ên ®Çu tiªn cña §Ö tø ë ®é s©u 2000-2500m. Trªn thÒm lôc ®Þa ®· xuÊt hiÖn c¸c t−íng trÇm tÝch ®Æc tr−ng biÓn lïi céng sinh víi nhau: t−íng cuéi-s¹n-c¸t, c¸t-bïn ch©u thæ cæ. Nh÷ng dÊu Ên ®µo khoÐt cña lßng s«ng cæ vµ l¹ch triÒu trong giai ®o¹n biÓn lïi thÊy râ ë mÆt c¾t ®Þa chÊn n«ng vïng biÓn T©y Nam. Trªn b×nh ®å ®¸y biÓn, ranh giíi gi÷a QI vµ QII ®−îc nhËn biÕt qua

sù mÊt ®i mét tËp ®Þa tÇng phÝa trªn. §ã còng lµ ranh giíi cña hai hÖ tÇng vµ lµ ®íi ®−êng bê cæ cña Pleistoxen sím.

Cuèi Pleistoxen sím khÝ hËu toµn cÇu Êm lªn, gian b¨ng Gunz-Mindel ®· d©ng cao mùc n−íc biÓn. T−¬ng øng víi mùc n−íc biÓn tiÕn cùc ®¹i lµ c¸c bËc thÒm biÓn, thÒm s«ng cã ®é cao 60-80m vµ 80-100m gÆp nhiÒu n¬i ë ven biÓn Qu¶ng Ninh vµ MiÒn Trung.

b. Giai ®o¹n Pleistoxen gi÷a (QII) Trong thêi kú ®Çu Pleistoxen gi÷a (QII) b¨ng hµ Mindel ®· lµm h¹ thÊp mùc n−íc biÓn toµn cÇu. Trªn ®¸y biÓn thÒm lôc ®Þa ë bËc ®Þa h×nh thø ba víi ®é s©u 1000-1500m n−íc (tõ ngoµi vµo) ®· cã ®−êng bê cæ víi sù cã mÆt c¸c hÖ thèng lßng s«ng cæ vµ c¸c t−íng nãn qu¹t cöa s«ng. Liªn quan víi ®íi ®−êng bê cæ nµy cã c¸c t−íng trÇm tÝch :

1) 1)

- T−íng c¸t s¹n, vá sß b·i triÒu, ®¸ c¸t ven bê (msQII - T−íng c¸t, c¸t bét, bïn sÐt biÓn n«ng ven bê (mQII - T−íng s¹n, c¸t s¹n, c¸t bïn ch©u thæ (amQII - T−íng c¸t, c¸t bét, bïn sÐt biÓn n«ng ven bê (mQII - T−íng cuéi-s¹n s«ng-lò Pleistoxen gi÷a-muén phñ bÊt chØnh hîp lªn trªn c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch tuæi Pleistoxen sím (Q1) hoÆc ®Êt ®¸ cæ h¬n vµ bÞ phñ bëi t−íng c¸t-bét b·i båi, sÐt x¸m xi m¨ng vòng vÞnh. Trong giai ®o¹n nµy, c¸c dßng s«ng ®· v−¬n dµi ra thÒm lôc ®Þa ®ång thêi víi qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn ®−êng bê tíi ®é s©u 1000- 1500m. Nh− vËy, c¸c dßng s«ng ®· vËn chuyÓn mét khèi l−îng c¸t vµ c¸t s¹n khæng lå do phong ho¸ vËt lý vµ ph¸ huû kiÕn t¹o tõ vïng x©m thùc ë lôc ®Þa ra biÓn.

2)

1 vµ QIII

c. Giai ®o¹n Pleistoxen muén (QIII Giai ®o¹n Pleistoxen muén chÞu 3 pha biÓn lïi thuéc b¨ng hµ Riss, Wurm 1, Wurm 2 vµ 2 pha biÓn tiÕn kh¸ m¹nh mÏ. B¨ng hµ Riss x¶y ra tõ kho¶ng 125.000- 100.000 n¨m vµ b¨ng hµ Wurm tõ 70.000-18.000 n¨m. B¨ng hµ Riss ®Ó l¹i dÊu Ên ë ®é s©u 400- 500m n−íc. ë ViÖt nam cã 2 ®íi ®−êng bê cæ ë ®é s©u 200- 300m (t−¬ng ®−¬ng víi Wurm 1) vµ 100- 120 m (t−¬ng ®−¬ng víi Wurm 2).

Thêi kú biÓn tiÕn sau Wurm 1 (QIII

2 a) rÊt m¹nh mÏ cã tÝnh chÊt toµn cÇu vµ ®Ó l¹i dÊu Ên ®Ëm nÐt trÇm tÝch biÓn tiÕn "VÜnh Phóc" t−íng sÐt x¸m s¸ng, x¸m xanh ®Æc tr−ng cho s¶n phÈm phong ho¸ ho¸ häc loang læ. Thµnh t¹o trÇm tÝch c¸t vµng nghÖ ven biÓn MiÒn Trung d−íi d¹ng ®ª c¸t ven bê cæ hoÆc thÒm c¸t cao tõ 10-15m phæ biÕn tõ Qu¶ng B×nh, §µ N½ng ®Õn c¸t ®á Phan ThiÕt lµ ®Æc tr−ng cho pha biÓn tiÕn "VÜnh 2 . KÕt qu¶ ph©n tÝch tuæi tuyÖt ®èi c¸c mÆt c¾t c¸t ®á Phan ThiÕt cho tuæi tõ Phóc" QIII 52,3 ±6 ngh×n n¨m ®Õn 107 ± 38 ngh×n n¨m

Thêi kú biÓn lïi b¨ng hµ cuèi cïng (Wurm 2) (QIII

2b) kÐo dµi kho¶ng h¬n 30.000 n¨m (50.000-18.000 n¨m). PhÇn biÓn n«ng thÒm lôc ®Þa (0-120m n−íc) ®Òu thuéc chÕ ®é lôc ®Þa. C¸c dßng s«ng lín mét lÇn n÷a l¹i v−¬n dµi ra tËn ®−êng bê biÓn ë ®é s©u 100-120m n−íc.

Pha biÓn lïi QIII

2 ®· ¶nh h−ëng lín ®Õn l·nh thæ vµ l·nh h¶i ViÖt nam. Qu¸ tr×nh phong ho¸ ho¸ häc t¹o vËt liÖu sÐt vµ vËt liÖu keo, dung dÞch, t¹o c¸c vá phong ho¸ cã tÝnh ph©n ®íi ®iÓn h×nh. Sau ®ã lµ t¹o vá phong ho¸ ®èi víi c¸c thµnh t¹o biÓn tiÕn (sÐt vòng vÞnh, ®ª c¸t ven bê cæ) biÕn chóng thµnh nh÷ng thÓ "sÐt loang læ" vµ "c¸t vµng §µ N½ng", "c¸t ®á Phan ThiÕt" ®Æc tr−ng ven bê n«ng, kh¸ b»ng ph¼ng, nguån vËt liÖu c¸t tiÒm tµng kh¸ phong phó.

1)

d. Giai ®o¹n Pleistoxen muén-Holoxen sím (QIII

2-IV

Tõ 18.000 ®Õn 8.000 n¨m t¹o nªn c¸c t−íng trÇm tÝch ®Æc tr−ng cña biÓn tiÕn thêi

1):

kú giao thêi Pleistoxen muén-Holoxen sím (mQIII

2 IV

1) ph©n bè

1) - T−íng "sãng c¸t" biÓn n«ng ven bê vµ ®ª c¸t ven bê (sm QIII - T−íng bïn sÐt pha c¸t l¹ch triÒu vµ lßng s«ng cæ tµn d− (maQIII

2 - IV

- T−íng bïn sÐt ®Çm lÇy ven biÓn cæ (mQIII

2 - IV

1): theo kÕt qu¶ ph©n tÝch tuæi tuyÖt ®èi dao ®éng tõ 8235 ±130 ®Õn 12140 ± 800 n¨m t−¬ng øng víi ®é s©u 15,5- 60m n−íc ë vÞnh B¾c Bé vµ 35- 50m n−íc ë t©y vÞnh Th¸i Lan, Hµ Tiªn.

- T−íng c¸t bïn sÐt biÓn n«ng (mQIII

2 -IV

trÇm tÝch cã ®é chän läc kÐm thÓ hiÖn m«i tr−êng Ýt ¶nh h−ëng cña sãng vç ven bê.

-IV

1-2).

e. Giai ®o¹n Holoxen (QIV) ViÖc ph©n ®Þnh ranh giíi gi÷a Pleistoxen muén vµ Holoxen rÊt khã kh¨n. V× vËy trong pha biÓn tiÕn Flandrian tõ 18.000 ®Õn 5.000 n¨m sÏ x¸c ®Þnh 2 ®íi ®−êng bê cæ (-50 ®Õn-60m vµ -20 ®Õn -30m n−íc). §íi bê -50 ®Õn -60m n−íc t−¬ng øng víi 1) vµ ®íi bê -20 ®Õn -30m n−íc t−íng øng víi 2 Pleistoxen muén- Holoxen sím (QIII Holoxen sím. Gi÷a Holoxen sím vµ gi÷a còng kh«ng ph©n ®Þnh ®−îc v× vËy gäi lµ thêi kú Holoxen sím- gi÷a (QIV

- Giai ®o¹n Holoxen sím- gi÷a (QIV

1-2): Pha biÓn tiÕn Flandrian trong Holoxen sím gi÷a lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp t¹o nªn c¸c tæ hîp céng sinh t−íng ph©n bè tõ -30m n−íc ®Õn +6m trªn phÇn ®Êt liÒn.

-IV

1-2).

Theo quy luËt chuyÓn t−íng tõ s©u ®Õn n«ng trong mèi quan hÖ víi ®−êng bê dÞch chuyÓn liªn tôc tõ biÓn vµo ®Êt liÒn trong qu¸ tr×nh mùc n−íc biÓn d©ng cao trªn ®¸y biÓn cã mÆt c¸c t−íng nh− t−íng bïn sÐt chøa than bïn ®Çm lÇy ven biÓn cæ (bm 1-2) 1-2) ph©n bè ë ®é s©u 20- 30m n−íc, t−íng c¸t, c¸t s¹n, ®ª c¸t ven biÓn cæ (msQIV QIV ®ª c¸t ven bê lµ trÇm tÝch phæ biÕn ë ®¸y vµ ven bê biÓn MiÒn Trung ®Æc tr−ng cho 1-2) biÓn tiÕn d−íi t¸c dông cña sãng vç ven bê, t−íng bïn sÐt, c¸t bét biÓn n«ng (mQIV 1) vµ -20 ph©n bè trªn diÖn tÝch réng lín n»m gi÷a hai ®íi ®−êng bê cæ -60m (QIII ®Õn -30m (QIV

3):

Giai ®o¹n Holoxen muén (QIV Pha biÓn lïi Holoxen muén (amQIV

3) vµ pha biÓn tiÕn hiÖn ®¹i x¶y ra tõ 4000 n¨m ®Õn nay ®· t¹o nªn c¸c t−íng trÇm tÝch nh− t−íng bïn sÐt vòng vÞnh hiÖn ®¹i 3) ph©n bè ë vÞnh H¹ Long, c¸c vòng vÞnh nöa kÝn ven biÓn miÒn Trung, t−íng (mQIV 3) ph©n bè ë ®íi ®ång b»ng ch©u thæ, bïn sÐt chøa than bïn ®Çm lÇy ven biÓn (bmQIV 3) ph©n tiÒn ch©u thæ s«ng Hång, s«ng Cöu Long..., t−íng c¸t bïn sÐt biÓn n«ng (mQIV 3) bè chñ yÕu trªn ®¸y biÓn tõ 0- 20m n−íc, t−íng c¸t bét, bét sÐt tiÒn ch©u thæ (amQIV 3 ®−îc h×nh tiªu biÓu nhÊt lµ cöa Ba l¹t, cöa §¸y vµ cöa s«ng Cöu Long. TrÇm tÝch QIV thµnh suèt giai ®o¹n biÓn lïi vµ c¶ giai ®o¹n biÓn tiÕn hiÖn ®¹i phñ chång gèi lªn trÇm tÝch biÓn tiÕn Holoxen sím-gi÷a thµnh mét ®íi (0-20m n−íc) bao quanh ®−êng bê hiÖn ®¹i.

6.2. §Æc ®iÓm m«i tr−êng trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam

TrÇm tÝch Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam ®−îc thµnh t¹o chñ yÕu trong

M«i tr−êng ven bê ph©n bè ë §«ng vµ B¾c bÓ trÇm tÝch S«ng Hång, chiÕm gÇn toµn bé thÒm T©y Nam vµ phÇn lín thÒm §«ng Nam. Däc bê biÓn tõ Qu¶ng TrÞ tíi Phan Rang, m«i tr−êng ven bê t¹o thµnh mét d¶i rÊt hÑp, chiÒu réng kho¶ng vµi ba chôc km. Bøc tranh sãng ®Þa chÊn cña m«i tr−êng ven bê cã ®Æc tr−ng ph¶n x¹ song song, ®é liªn tôc kÐm ®Õn trung b×nh, biªn ®é trung b×nh, chñ yÕu liªn quan ®Õn c¸c thµnh phÇn h¹t th«. DÊu hiÖu trªn b¨ng ®Þa chÊn ®−îc kiÓm chøng b»ng mÉu thùc tÕ cã

thµnh phÇn ®é h¹t cña c¸t tõ trung b×nh ®Õn th«, rÊt th«; ®é mµi trßn tõ trung b×nh ®Õn kÐm, cã lÉn nhiÒu m¶nh vôn vá sß, m¶nh than. T¹i khu vùc thÒm lôc ®Þa T©y Nam cã sù pha trén m«i tr−êng ven bê vµ lôc ®Þa dÉn tíi h¹t rÊt th«.

M«i tr−êng thÒm trong ph¸t triÓn bao quanh khu vùc trung t©m bÓ S«ng Hång, t©y bÓ Nam C«n S¬n vµ trung t©m bÓ Ma lay-Thæ Chu. Däc vïng thÒm lôc ®Þa miÒn Trung d¶i m«i tr−êng thÒm trong còng hÑp t−¬ng tù nh− ®íi ven bê. T−íng ®Þa chÊn ®Æc tr−ng cho m«i tr−êng nµy lµ ph¶n x¹ song song, ®é liªn tôc trung b×nh ®Õn tèt, biªn ®é trung b×nh. T−íng nµy cho phÐp dù b¸o thµnh phÇn trÇm tÝch gåm h¹t th«, mÞn xen kÏ. §èi víi §Ö tø, c¨n cø ®Æc ®iÓm ph¶n x¹, m«i tr−êng thÒm trong cßn cã thÓ chia thµnh c¸c khu vùc cã kÒ ¸p s−ên, kh«ng kÒ ¸p s−ên vµ cã kÒ ¸p m¸i. §ã chÝnh lµ nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña m«i tr−êng l¾ng ®äng trÇm tÝch thÒm khi ph©n tÝch tØ mØ t−íng ®Þa chÊn.

M«i tr−êng thÒm ngoµi ph¸t triÓn chñ yÕu ë trung t©m bÓ S«ng Hång.T−íng ®Þa chÊn ph¶n x¹ song song, ®é liªn tôc tèt, biªn ®é trung b×nh cho thÊy thµnh phÇn ë ®©y lµ h¹t th«, mÞn xen kÏ, trong ®ã mÞn chiÕm −u thÕ. §é h¹t trung b×nh, ®é mµi mßn vµ chän lùa tèt. Sù xen kÏ mÞn th« lµ kÕt qu¶ cña c¸c qu¸ tr×nh th¨ng, gi¸ng mùc n−íc biÓn.

§íi s−ên thÒm cã ph¶n x¹ rÊt ®Æc tr−ng tõ d¹ng h×nh ch÷ S cho ®Õn lén xén, t¹o thµnh mét d¶i hÑp ch¹y däc kinh tuyÕn 110o ë phÇn thÒm lôc ®Þa miÒn Trung xuèng ®Õn khu vùc bÓ Nam C«n S¬n. ë §«ng Nam bÓ S«ng Hång ®íi nµy lµ ®íi chuyÓn tiÕp gi÷a thÒm ngoµi víi biÓn s©u, cßn tõ thÒm lôc ®Þa miÒn Trung trë xuèng bÓ Nam C«n S¬n ®íi nµy lµ ®íi chuyÓn tiÕp trùc tiÕp gi−· thÒm trong vµ biÓn s©u do ®é dèc cña thÒm lôc ®Þa lín h¬n. §Æc ®iÓm th¹ch häc cña ®íi nµy lµ h¹t th« ®Õn rÊt th«, thËm chÝ lÉn cuéi, sái. Cuéi cã thµnh phÇn m¶nh ®¸ mµu ®á n©u, ®é mµi trßn rÊt kÐm, cã gãc c¹nh. Trong §Ö tø s−ên thÒm cßn cã thÓ chia ra thµnh ®íi trÇm tÝch lÊn biÓn vµ ®íi båi tô

M«i tr−êng biÓn s©u ngoµi kinh tuyÕn 110o vµ vïng chuyÓn tiÕp bÓ Nam C«n S¬n- T− ChÝnh. T−íng ®Þa chÊn biÓn s©u cã ®Æc tr−ng chñ yÕu lµ ph¶n x¹ song song, ®é liªn tôc tèt, biªn ®é nhá. Thµnh phÇn th¹ch häc chñ yÕu lµ sÐt. T¹i mét sè n¬i cña thÒm lôc ®Þa miÒn Trung cã thÓ gÆp t−íng ph¶n x¹ tr¾ng hoÆc lén xén. Ph¶n x¹ tr¾ng cã thÓ lµ sÐt biÓn s©u, dµy, kh«ng ph©n líp râ rÖt, vïng ph¶n x¹ lén xén cã thÓ cã h¹t th« h¬n, liªn quan ®Õn c¸c th©n c¸t ngÇm.

So s¸nh hai s¬ ®å dù b¸o ®Æc ®iÓm m«i tr−êng vµ th¹ch häc trÇm tÝch Plioxen vµ §Ö tø cã thÓ thÊy ®íi s−ên thÒm cã sù dÞch chuyÓn vÒ phÝa §«ng trong §Ö tø t¹o nªn mét lo¹t trÇm tÝch n−íc thÊp vµ nhiÒu kªnh ®µo khoÐt do dßng ch¶y ngÇm. TrÇm tÝch §Ö tø cã thµnh phÇn phøc t¹p h¬n so víi Plioxen do cã nhiÒu thµnh t¹o nói löa.

Ngoµi m«i tr−êng thµnh t¹o nh− ®· nªu trªn, ph©n tÝch ®Þa chÊn cßn cho phÐp dù ®o¸n sù cã mÆt vµ ph©n bè cña c¸c thµnh t¹o ®Æc biÖt, nh− cacbonat, thµnh t¹o nói löa, diapir sÐt. C¸c lo¹i ®¸ c¸cbonat vµ nói löa ®Òu cã cïng ®Æc tr−ng biªn ®é cao, h×nh d¸ng ph¶n x¹ ®Æc thï. Diapir sÐt cã ph¶n x¹ tr¾ng ®Õn lén xén th−êng hay ph¸ vì tÝnh liªn tôc cña c¸c ph¶n x¹ xung quanh.

Qua ph©n tÝch c¸c t−íng ®Þa chÊn ®Æc biÖt nµy ta thÊy diapir sÐt xuÊt hiÖn chñ yÕu trong c¸c trÇm tÝch Plioxen vïng Nam ®¶o H¶i Nam. C¸c thµnh t¹o nói löa th× ph¸t triÓn m¹nh vµo §Ö tø ë quanh khu vùc bÓ Nam C«n S¬n vµ däc thÒm lôc ®Þa miÒn Trung.

6.3. TiÕn ho¸ trÇm tÝch cæ ®Þa lý vµ lÞch sö ph¸t triÓn ®Þa h×nh thÒm lôc ®Þa

6.3.1. TiÕn ho¸ trÇm tÝch §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam

Mèi quan hÖ chu kú vµ thµnh phÇn trÇm tÝch cña c¸c thÒm biÓn trªn lôc ®Þa vµ

d−íi ®¸y biÓn nh− sau:

-T−¬ng øng víi c¸c pha b¨ng hµ lµ biÓn lïi, trong cét ®Þa tÇng trÇm tÝch thÓ hiÖn dÊu hiÖu h¹t th«, th−êng lµ t−íng cuéi s¹n, s¹n c¸t lôc ®Þa hoÆc mµu vµng ®á loang læ do qu¸ tr×nh laterit ho¸ cña c¸c thùc thÓ trÇm tÝch cã tr−íc

-T−¬ng øng víi c¸c pha gian b¨ng lµ biÓn tiÕn. Giai ®o¹n nµy trÇm tÝch th−êng cã

-Më ®Çu chu kú lµ biÓn lïi cùc ®¹i sÏ t¹o ra thÒm biÓn, tøc ®−êng bê cæ d−íi ®¸y biÓn ë mùc thÊp nhÊt vµ kÕt thóc chu kú lµ biÓn tiÕn cùc ®¹i sÏ t¹o ra thÒm biÓn trªn lôc ®Þa ë møc cao nhÊt

6.3.2. Chu kú trÇm tÝch, lÞch sö tiÕn ho¸ c¸c thµnh t¹o Plioxen-§Ö tø

1. Chu kú thø nhÊt: giai ®o¹n b¨ng hµ Dunai vµ gian b¨ng Dunai-Gunz thµnh t¹o trÇm tÝch Plioxen (N2), ®©y lµ thêi kú tÝch tô c¸c trÇm tÝch chøa than vµ kaolin trong c¸c tròng ®Þa hµo gi÷a nói vµ tr−íc nói phñ bÊt chØnh hîp trªn b×nh ®å cÊu tróc Mioxen bÞ uèn nÕp n©ng lªn vµ bÞ x©m thùc bµo mßn.

2. Chu kú thø 2 giai ®o¹n b¨ng hµ Gunz vµ gian b¨ng Gunz- Mindel thµnh t¹o trÇm tÝch Pleistoxen sím (QI). Giai ®o¹n ®Çu Pleistoxen sím do ¶nh h−ëng cña b¨ng hµ Gunz vµ cã sù n©ng lªn ®¸ng kÓ cña c¸c vïng r×a ®ång b»ng do chuyÓn ®éng khèi t¶ng, t¹o nªn c¸c bån sôt vµ khèi n©ng t−¬ng ph¶n. §Õn cuèi Pleistoxen sím biÓn tiÕn toµn cÇu cïng víi gian b¨ng Gunz-Mindel ®Ó l¹i dÊu Ên thÒm biÓn cao 80- 100m ë Qu¶ng Ninh vµ ven r×a ®ång b»ng MiÒn Trung. §ît biÓn tiÕn nµy ®· ®Ó l¹i trÇm tÝch kiÓu ch©u thæ vµ vòng vÞnh ë ®ång b»ng B¾c Bé, b¾c Trung Bé, Nam Bé vµ trÇm tÝch sÐt bét vòng vÞnh ë c¸c ®ång b»ng ven biÓn MiÒn Trung. ë MiÒn Trung trong giai ®o¹n biÓn tiÕn Pleistoxen sím ®· h×nh thµnh thÕ hÖ ®ª c¸t ven bê vµ lagoon ®Çu tiªn trong §Ö tø.

3. Chu kú thø 3: Giai ®o¹n b¨ng hµ Mildel vµ gian b¨ng Mindel-Riss t¹o thµnh 1). Vµo ®Çu Pleistoxen gi÷a, pha biÓn lïi thø 2 trÇm tÝch Pleistoxen gi÷a, phÇn sím (QII xuÊt hiÖn øng víi b¨ng hµ Mindel. Trªn l·nh thæ ViÖt nam x¶y ra pha n©ng m¹nh ë vïng ven r×a ®ång b»ng. C¸c dßng ch¶y cã n¨ng l−îng lín xuÊt hiÖn nhiÒu h¬n ®æ vµo c¸c ®ång b»ng gi÷a nói vµ tr−íc nói. L−îng cuéi s¹n th¹ch anh t¨ng lªn, ®é mµi trßn vµ ®é chän läc kÐm do xuÊt hiÖn nhiÒu t−íng proluvi. Toµn bé ®ång b»ng B¾c Bé, b¾c Trung Bé vµ Nam Bé còng nh− c¸c ®ång b»ng kiÓu hè sôt khèi t¶ng miÒn Trung ®−îc tÝch tô mét tÇng cuéi s¹n c¸t dµy (10-80m). C¸c dßng s«ng v−¬n dµi ra thÒm lôc ®Þa ®Ó ®æ vµo bê biÓn cæ ë ®é s©u trªn 500m n−íc so víi mùc biÓn hiÖn ®¹i vµ ®é s©u 50-80m cña c¸c ®Þa tÇng thuéc bån tròng Kainozoi (s«ng Hång, Cöu Long, Nam C«n S¬n...).

§ã lµ giai ®o¹n phong ho¸ vËt lý thèng trÞ vµ nguån c¸t do s«ng mang tíi lÇn thø hai kh«ng chØ ph©n bè trªn ®íi ven bê hiÖn t¹i mµ ®Õn tËn c¶ mÐp ngoµi cña thÒm. C¸c vòng vÞnh nhá d¹ng b¸n nguyÖt n»m phÝa trong céng sinh víi ®ª c¸t ven bê hoÆc c¸c doi c¸t nèi ®¶o ®Æc tr−ng ë ®ång b»ng ven biÓn MiÒn Trung vµ kiÓu nãn qu¹t proluvi biÓn ®Æc tr−ng ë vïng ven biÓn Qu¶ng Ninh lµ b»ng chøng cña pha biÓn tiÕn QII

2). Vµo ®Çu QII

1. Vµo cuèi QII

4. Chu kú thø 4- giai ®o¹n b¨ng hµ Riss vµ gian b¨ng Riss-Wurm1 thµnh t¹o trÇm 2 trªn c¸c ®ång b»ng ë ViÖt nam ph¸t tÝch Pleistoxen gi÷a phÇn muén (QII 2 biÓn tiÕn khu vùc triÓn c¸c t−íng c¸t s¹n aluvi phñ trªn sÐt loang læ QII víi c¸c t−íng bét c¸t pha s¹n b·i triÒu cæ ph©n bè ë r×a ®ång b»ng S«ng Hång vµ s«ng Cöu long cao 20-25m vµ t−íng ®ª c¸t ven bê, lagoon ë khu vùc MiÒn Trung

5. Chu kú thø 5- giai ®o¹n b¨ng hµ Wurm vµ gian b¨ng W1-W2 thµnh t¹o trÇm tÝch 1. Trong giai ®o¹n nµy cã 2 qu¸ tr×nh x¶y ra lµ giai ®o¹n PlÐitexen muén phÇn sím QIII biÓn lïi øng víi W1, c¸c dßng s«ng v−¬n dµi ra biÓn tíi 200-300m t¹o nªn t−íng aluvi ch©u thæ; sau ®ã lµ biÓn tiÕn VÜnh Phóc (?)

6. Chu kú thø 6: Bao gåm b¨ng hµ W2 (cuèi cïng) vµ biÓn tiÕn Flandrian. NÐt ®Æc 2 mµu loang læ chøng minh cho thêi biÓn lïi ®Õn ®é s©u tr−ng lµ bÒ mÆt trÇm tÝch QIII thÊp h¬n mùc n−íc biÓn hiÖn t¹i 100-120m øng víi b¨ng hµ Wurm 2. Cã thÓ liªn hÖ 2 giai ®o¹n t¹o loang læ cña trÇm tÝch (hÖ tÇng VÜnh Phóc, Cñ Chi, Méc Ho¸) cã tuæi QIII t−¬ng ®−¬ng víi mét giai ®o¹n t¹o phong ho¸ laterit ë vïng r×a ®ång b»ng. §èi víi c¸c vïng ven biÓn miÒn Trung c¸c c¶nh quan trÇm tÝch mang tÝnh ®Æc thï vµ kh¸c h¼n víi trÇm tÝch cña hai ®ång b»ng lín nãi trªn, ®ã lµ sù céng sinh chÆt chÏ gi÷a c¸c ®ª c¸t ven bê víi c¸c lagoon bªn trong. Giai ®o¹n biÓn tiÕn cùc ®¹i trong Holoxen gi÷a ®· ®Ó l¹i dÊu Ên cña mét ®−êng bê cæ ven r×a c¸c ®ång b»ng hiÖn ®¹i.

HiÖn nay tÇng sÐt x¸m xanh vòng vÞnh tuæi Holoxen gi÷a bÞ phñ kiÓu “da b¸o” bëi trÇm tÝch aluvi vµ aluvi-biÓn (kiÓu delta) trong giai ®o¹n biÓn lïi. Trong pha biÓn tiÕn Holoxen gi÷a xuÊt hiÖn nhiÒu ¸m tiªu san h« vïng biÓn ven bê VÞnh B¾c Bé vµ ven c¸c ®¶o. C¸c ¸m tiªu ®ã bÞ ph¸ huû t¹o nªn thÒm san h« ë ®é s©u 1-3m n−íc chøa nhiÒu cuéi, t¶ng vµ c¸t san h« trªn bÒ mÆt.

7. Chu kú thø 7- Giai ®o¹n biÓn lïi sau biÓn tiÕn Flandrian vµ biÓn tiÕn hiÖn ®¹i Holoxen muén. Sau biÓn tiÕn Flandrian lµ pha biÓn lïi. Trªn toµn l·nh thæ ViÖt nam ®· diÔn ra sù biÕn ®éng cña c¸c c¶nh quan trÇm tÝch dÉn ®Õn sù chuyÓn t−íng liªn tôc tõ biÓn sang lôc ®Þa ®ång thêi víi qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn ®−êng bê ra biÓn.

§ång b»ng ch©u thæ ®−îc më réng vÒ phÝa biÓn theo tõng chu kú ng¾n, ®−îc ®¸nh dÊu b»ng c¸c giång c¸t næi cao ch¹y song song víi ®−êng cã ®é cao tõ 2- 3m so víi mùc n−íc biÓn. Chóng lµ di chØ cña c¸c cån c¸t cöa s«ng ®−îc båi tô më réng diÖn tÝch tõ phÝa biÓn vµo lôc ®Þa vµ lÊp gãc tõ lôc ®Þa ra biÓn t¹o ra l¹ch tho¸t triÒu bÐ dÇn sau ®ã còng bÞ lÊp c¹n nèt song cã ®Þa h×nh thÊp víi t−íng bïn sÐt ®Çm lÇy ven biÓn.

6.3.3. LÞch sö ph¸t triÓn ®Þa h×nh

LÞch sö ph¸t triÓn ®Þa h×nh cña thÒm lôc ®Þa kh«ng thÓ t¸ch khái lÞch sö tiÕn ho¸ cña BiÓn §«ng. Nh÷ng nÐt ®Æc tr−ng cña ®Þa h×nh ®¸y biÓn §«ng hiÖn t¹i ®−îc h×nh thµnh tõ cuèi Plioxen. Song lÞch sö ph¸t triÓn cña chóng lµ c¶ mét qu¸ tr×nh l©u dµi trong lÞch sö tiÕn ho¸ cña lôc ®Þa - ®¹i d−¬ng suèt tõ ®Çu nguyªn ®¹i Kainozoi ®Õn ngµy nay. Cã thÓ coi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Þa h×nh ®¸y biÓn §«ng cã 3 giai ®o¹n chÝnh: r−íc Plioxen, Plioxen - Pleixtoxen vµ Holoxen- HiÖn ®¹i, mçi giai ®o¹n b¾t ®Çu vµ kÕt thóc b»ng c¸c chu k× biÓn tho¸i vµ ®−îc ph¶n ¸nh b»ng nh÷ng ®Æc tr−ng riªng cña ®Þa h×nh.

Ch−¬ng VII

®Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh thÒm lôc ®Þa ViÖt nam

cña ®Êt ®¸

Trªn s¬ ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh,c¸c thÓ ®Þa chÊt ®−îc ph©n chia thµnh c¸c phøc hÖ ®Þa tÇng- nguån gèc,cã ®èi s¸nh sù ph©n lo¹i ®Êt ®¸ theo nguyªn t¾c ®Þa chÊt c«ng

2, (am,bm)QIII

tr×nh. Theo nguyªn t¾c nµy ®Êt ®¸ ®−îc ph©n chia thµnh hai líp: Líp ®Êt ®¸ cã liªn kÕt cøng vµ líp ®Êt ®¸ kh«ng cã liªn kÕt cøng. Trªn s¬ ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh ®· biÓu thÞ 2, c¸c phøc hÖ ®Þa tÇng nguån gèc: (a,am)QIV , mQIV , mbQIV, rQIV, mQIII mQII-III vµ c¸c phøc hÖ trÇm tÝch tr−íc §Ö tø, phøc hÖ phun trµo bazan.

TÝnh chÊt c¬ lý cña ®Êt ®¸ ®−îc thèng kª theo lo¹i th¹ch häc, c¸c d¹ng kh¸c

C¸c phøc hÖ trÇm tÝch Holoxen cã ph¹m vi ph©n bè kh«ng réng, th−êng ph©n bè tõ 60m n−íc trë vµo, rÊt phæ biÕn trong ph¹m vi 0- 30m n−íc. Trong c¸c phøc hÖ nµy nhÊt lµ phøc hÖ biÓn- ®Çm lÇy phæ biÕn c¸c lo¹i ®Êt yÕu cã møc ®é thµnh ®¸ thÊp ®ã lµ c¸c lo¹i bïn sÐt, bïn sÐt pha, c¸t pha, sÐt pha, sÐt ë tr¹ng th¸i dÎo mÒm hoÆc dÎo ch¶y, chøa vËt chÊt h÷u c¬. §Êt cã c−êng ®é chÞu t¶i thÊp, tÝnh biÕn d¹ng cao kh«ng thuËn lîi cho x©y dùng.

Phøc hÖ trÇm tÝch hçn hîp s«ng biÓn ph©n bè ë cöa c¸c s«ng lín, trong ®ã mét vµi lo¹i ®Êt cã møc ®é thµnh ®¸ vµ c−êng ®é cao h¬n. Phøc hÖ trÇm tÝch biÓn th−êng ph©n bè ë n¬i cã ®é s©u ngËp n−íc lín h¬n, diÖn ph©n bè réng h¬n, cã thÓ gÆp ®Êt ë tr¹ng th¸i dÎo cøng.

C¸c phøc hÖ trÇm tÝch Pleixtoxen cã ph¹m vi ph©n bè réng, chñ yÕu cña ®íi s©u cña thÒm, gåm trÇm tÝch mÒm dÝnh vµ mÒm rêi cã møc ®é thµnh ®¸ cao h¬n. §Êt l¬¹i sÐt th−êng ë tr¹ng th¸i cøng, nöa cøngvµ dÎo cøng, mËt ®é ®¸t t−¬ng ®èi cao, ®é rçng thÊp, c−êng ®é cao vµ tÝnh biÕn d¹ng thÊp, thuËn lîi cho c«ng tr×nh x©y dùng. C¸c líp ®Êt mÒm rêi cã bÒ dµy lín, th−êng lµ c¸t trung hoÆc th« vµ c¶ c¸t mÞn, ®é chÆt tõ trung b×nh ®Õn rÊt chÆt, thuËn lîi cho ®Æt mãng c«ng tr×nh cã t¶i träng lín. Tuy nhiªn, trong phøc hÖ nµy vÉn cã thÓ gÆp mét sè líp ®Êt yÕu xen kÑp, cã thÓ liªn quan ®Õn sù tho¸t n−íc trong qu¸ tr×nh nÐn chÆt, cÇn l−u ý khi kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh.

7.2. §Æc ®iÓm h¶i v¨n vµ ®Þa chÊt thuû v¨n

Cho tíi nay hÇu nh− ch−a cã c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ®Þa chÊt thuû v¨n trong trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø vïng thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam. Theo kÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ th¨m dß, khai th¸c dÇu khÝ, trong ph¹m vi ®Þa chÊt tÇng n«ng (tõ ®¸y biÓn ®Õn ®é s©u kho¶ng 60-80m) vµ tÇng trung b×nh (tíi ®é s©u vµi tr¨m mÐt) th−êng cã mÆt nh÷ng líp c¸t mÞn, c¸t trung ®Õn th« vµ c¶ c¸t chøa n−íc. §Æc biÖt trong ph¹m vi chiÒu s©u tõ vµi mÐt ®Õn 30-40m ë tÊt c¶ c¸c vïng thÒm ®Òu cã rÊt nhiÒu lßng s«ng vµ kªnh r¹ch cæ ®· bÞ lÊp ®Çy bëi c¸c trÇm tÝch bïn sÐt, c¸t vµ cã n¬i c¶ cuéi sái. Nh÷ng trÇm tÝch c¸t, sái nµy lµ nh÷ng tÇng chøa n−íc tèt. Kinh nghiÖm x©y dùng trong vïng thÒm lôc ®Þa cho thÊy, c¸c tÇng chøa n−íc n«ng kh«ng g©y ra c¸c khã kh¨n ®¸ng kÓ cho viÖc thi c«ng vµ l¾p ®Æt c¸c tr¹m cè ®Þnh biÓn, giµn khoan tù n©ng vµ giµn khoan nöa ch×m.

7.3. §Æc ®iÓm vi ®Þa h×nh ®¸y biÓn vµ c¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ®éng lùc

§Æc ®iÓm vi ®Þa h×nh ®¸y biÓn lµ th−êng cã c¸c sãng c¸t, c¸c ô ®¸t vµ c¸c hè tròng. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái ph¶i nghiªn cøu tû mØ ®Þa h×nh ®¸y biÓn khi x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c giµn cè ®Þnh biÓn, giµn khoan tù n©ng vµ nöa ch×m. C¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ®éng lùc cÇn ®−îc chó ý lµ: - §éng ®Êt - Di chuyÓn cña sãng c¸t - Sù ®e do¹ nguy hiÓm khÝ. - ¡n mßn kim lo¹i cña n−íc biÓn vµ ®Êt.

7.4. Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh thÒm lôc ®Þa ViÖt nam.

- ThÒm lôc ®Þa ViÖt nam cã cÊu tróc ®Þa h×nh, ®Þa m¹o phøc t¹p, ®a d¹ng vµ kh«ng ®ång nhÊt, h×nh thµnh rÊt nhiÒu c¸c kiÓu ®Þa h×nh kh¸c nhau vÒ h×nh th¸i, nguån gèc vµ ®éng lùc thµnh t¹o. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa cã sù ph©n dÞ nhÊt ®Þnh theo khu vùc vµ theo c¸c ®íi ®é s©u ngËp n−íc

- C¸c thµnh t¹o Plioxen - §Ö tø thÒm lôc ®Þa ®−îc thµnh t¹o trong nh÷ng hoµn c¶nh ®Þa lý vµ ®éng lùc trÇm tÝch kh¸c nhau nªn rÊt ®a d¹ng vÒ t−íng ®¸ vµ nguån gèc. §iÒu kiÖn thµnh t¹o trÇm tÝch g¾n liÒn víi c¸c chu kú biÓn tho¸i, biÓn tiÕn vµ ho¹t ®éng lón ch×m t©n kiÕn t¹o cho nªn sù ph©n bè trÇm tÝch cã tÝnh ph©n bËc. C¸c trÇm tÝch ph©n bè ë xa bê vµ trong vïng n−íc s©u th−êng cã tuæi cæ h¬n. ChiÒu dµy trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø kh«ng ®ång nhÊt.

- Sù ph©n bè trÇm tÝch kh«ng ®ång ®Òu theo chiÒu ngang. Xen víi c¸c trÇm tÝch cæ h¬n lµ c¸c trÇm tÝch trÎ cã møc ®é nÐn chÆt vµ thµnh ®¸ thÊp h¬n. §iÒu nµy thÊy râ víi c¸c trÇm tÝch trÎ ph©n bè kh«ng s©u d−íi ®¸y biÓn, ®Æc biÖt trong ph¹m vi 0- 30m n−íc. §Æc ®iÓm nµy g©y khã kh¨n cho viÖc lùa chän vÞ trÝ x©y dùng c«ng tr×nh biÓn.

- §Æc tÝnh ®Þa chÊt c«ng tr×nh cña trÇm tÝch cã liªn hÖ mËt thiÕt víi møc ®é nÐn chÆt vµ tuæi ®Þa chÊt cña chóng. C¸c trÇm tÝch cæ cã møc ®é nÐn chÆt vµ thµnh ®¸ cao h¬n, cã tÝnh chÊt c¬ lý tèt h¬n so víi trÇm tÝch trÎ. C¸c trÇm tÝch Holoxen cã ®é bÒn nhá vµ tÝnh biÕn d¹ng lín. Trªn tæng thÓ cã mèi liªn hÖ gi÷a ®é bÒn víi tÝnh ph©n ®íi theo chiÒu s©u ngËp n−íc cña trÇm tÝch trong vïng thÒm. C¸c trÇm tÝch ë xa bê vµ ë c¸c vïng n−íc s©u h¬n cã ®é bÒn lín h¬n.

- Sù ph©n bè vµ møc ®é ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ®éng lùc trªn thÒm lôc ®Þa kh«ng ®ång ®Òu, ®iÒu nµy thÓ hiÖn víi c¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt néi sinh nh− ®éng ®Êt, ho¹t ®éng t©n kiÕn t¹o- kiÕn t¹o hiÖn ®¹i vµ c¶ víi qu¸ tr×nh ®Þa chÊt ngo¹i sinh.

- Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm nªu trªn cã thÓ nhËn ®Þnh ®Æc ®iÓm ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng

Ch−¬ng VIII

c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt plioxen- ®Ö tø khu vùc l« 106

(vÞnh b¾c bé) vµ l« 16 (bÓ cöu long)

8.1 C¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø khu vùc L« 106 (VÞnh B¾c bé)

Khu vùc L« 106 n»m ë VÞnh B¾c Bé kÐo dµi tõ kinh ®é 1070 E ®Õn 1080 E vµ vÜ

®é 200 00 N ®Õn 20040' N. §¶o B¹ch Long VÜ n»m trong khu vùc nµy.

8.1.1. §Æc ®iÓm ®Þa tÇng

8.1.1.1. Thèng Plioxen HÖ tÇng B¹ch Long VÜ (Nbv) ®−îc ph¸t hiÖn trªn tµi liÖu ®Þa chÊn chiÕm tíi gÇn nöa diÖn tÝch vïng nghiªn cøu. Chóng n»m trong vïng sôt lón gi÷a ®¶o C¸t bµ vµ B¹ch long VÜ, cã ph−¬ng §B-TN vµ më réng dÇn vÒ phÝa t©y nam. ë gi÷a cã mét gê cao t¹o thµnh kiÓu yªn ngùa. Trªn l¸t c¾t ®Þa chÊn, trÇm tÝch cña hÖ tÇng nµy ®−îc ®Æc tr−ng bëi ph¶n x¹ n»m ngang, kÒ ¸p s−ên,phÝa gÇn ®¶o B¹ch Long vÜ cã quan hÖ kiÕn t¹o víi hÖ Paleogen. Thµnh phÇn th¹ch häc gåm c¸t kÕt, bét kÕt. Xi m¨ng xerixit kiÓu lÊp ®Çy. §¸ bÞ biÕn ®æi kh¸ m¹nh ë giai ®o¹n biÕn chÊt sím, chiÒu dµy kho¶ng 1000m.

8.1.1.2. HÖ §Ö Tø a- Thèng Pleistoxen + Pleistoxen h¹ : TrÇm tÝch s«ng biÓn (am Q1) kh«ng lé trªn ®¸y biÓn, chØ ph¸t hiÖn qua tµi liÖu ®Þa chÊn. Trong c¸c mÆt c¾t cã hai phÇn. PhÇn d−íi chñ yÕu lµ c¸c tËp cuéi s¹n cã ®é lùa chän kh«ng ®Òu, tr−êng sãng ph¶n x¹ cã n¨ng l−îng cao, ®øt ®o¹n, lén xén. PhÇn trªn máng h¬n chñ yÕu lµ c¸c tËp bét sÐt, bïn lÉn c¸t sÐt, ®−îc ®Æc tr−ng b»ng c¸c sãng ph¶n x¹ song song kh«ng liªn tôc, chiÒu dµy cña tËp thay ®æi 5- 50m. Chóng ®−îc t¹o thµnh vµ lÊp ®Çy trong d¶i tròng hÑp ph¸t triÓn kÑp gi÷a ®íi n©ng B¹ch long vÜ vµ d¶i cung ®¶o C« t« ®Õn C¸t Bµ vµ më réng vÒ phÝa t©y nam hoµ cïng víi bån trÇm tÝch s«ng Hång. S¶n phÈm ph¸ huû tõ c¸c khu vùc n©ng kÕ cËn vµ vËn chuyÓn tõ lôc ®Þa v× vËy chóng lµ tËp trÇm tÝch hçn hîp s«ng biÓn (am).

+ Pleistoxen trung : MÆt c¾t ®Þa tÇng trÇm tÝch biÓn s«ng (ma QII) cã thÓ chia lµm hai phÇn. PhÇn d−íi gåm cuéi s¹n, c¸t lÉn Ýt bét sÐt, tr−êng sãng ph¶n x¹ m¹nh, hçn ®én xen c¸c d¶i ph©n líp xiªn. PhÇn trªn bao gåm c¸c líp bét sÐt xen kÏ cïng víi c¸c líp c¸t máng, tr−êng sãng ®Þa chÊn song song kh«ng liªn tôc, n¨ng l−îng cao. §©y lµ tËp trÇm tÝch biÓn n«ng ven bê mµ nguån cung cÊp vËt liÖu tõ c¸c khu vùc ®åi cao trong vïng. ChiÒu dµy trÇm tÝch 15- 40m. ë phÝa trªn nhiÒu n¬i gÆp nhiÒu hè ®µo xãi cña c¸c dßng ch¶y cæ c¾t vµo ranh giíi. §iÒu nµy chøng tá vµo cuèi Pleistoxen gi÷a c¸c khu vùc nµy ®· ®−îc n©ng cao nªn c¶ khu vùc nµy ®· trë thµnh lôc ®Þa, qu¸ tr×nh x©m thùc bµo mßn phong ho¸ ®· x¶y ra m¹nh mÏ lµm biÕn d¹ng bÒ mÆt trÇm tÝch QII.

+ Pleistoxen Th−îng : TrÇm tÝch biÓn (mQIII) cã thµnh phÇn thay ®æi tõ c¸t bïn, bïn c¸t ®Õn bïn sÐt. TrÇm tÝch cã mµu loang læ, sÆc sì, x¸m, x¸m vµng, ®á n©u. Trªn bÒ mÆt cña líp nµy th−êng gÆp s¹n laterit mµu n©u, mét sè mÉu cßn gÆp kÕt vãn laterit d¹ng khung, d¹ng èng t¹o thµnh c¸c ævíi nhiÒu líp oxit s¾t mµu n©u, máng bao lÊy c¸c trÇm tÝch bïn c¸t, bïn sÐt. Mét sè mÉu gÆp trÇm tÝch sÐt mµu loang læ d¹ng ph©n d¶i.. 2 lµ bïn c¸t, c¸t bïn Ýt kho¸ng ®é kiÒm h¬i cao. C¸c Thµnh phÇn cña trÇm tÝch biÓn QIII mÉu ph©n tÝch kho¸ng vËt sÐt cho thÊy m«i tr−êng trÇm tÝch thuéc vïng biÓn n«ng ven bê. Trong trÇm tÝch nµy chøa nhiÒu c¸c lo¹i vi cæ sinh ®Þnh tuæi Pleistoxen QIII

BÒ mÆt cña tËp trÇm tÝch QIII

2 låi lâm, cã nhiÒu hè ®µo khoÐt cña c¸c dßng ch¶y ho¹t ®éng vµo thêi kú biÓn lïi cuèi QIII. BÒ mÆt nµy cã n¬i lé ra trªn bÒ mÆt ®¸y biÓn, cã n¬i bÞ vïi l¸p bëi trÇm tÝch biÓn Holoxen. ChiÒu dµy 10-20m.

b- Thèng Holoxen + TrÇm tÝch biÓn s«ng Holoxen h¹ ma QIV

1 lé trªn ®¸y biÓn thµnh 4 diÖn hÑp cã ë ®é s©u 25-27m. ë t©y b¾c l« 106 cã nh÷ng cån c¸t ngÇm ph¸t triÓn trªn c¸c cöa s«ng 2 máng mµu vµo giai ®o¹n ®Çu Holoxen, bÞ phñ bëi mét líp bïn c¸t trÇm tÝch biÓn QIV x¸m xanh. C¸c cån c¸t cã thµnh phÇn trÇm tÝch lµ c¸t, c¸t s¹n ®Õn c¸t lÉn s¹n mµu x¸m, ®é chän läc tèt. C¸c bÓ trÇm tÝch trªn cã nguån cung cÊp tõ sù ph¸ huû bµo mßn ë c¸c khu vùc næi cao trong vïng.

+ TrÇm tÝch ®Çm lÇy biÓn Holoxen h¹ (mb QIV

2 d−íi d¹ng lÊp ®Çy. ChiÒu dµy cña tËp kho¶ng 5-10m.

1) gÆp trªn ®¸y biÓn ë phÝa ®«ng b¾c cña l« 106. Thµnh phÇn th¹ch häc gåm bïn c¸t, bïn, sÐt mµu x¸m ®Õn x¸m tèi cã chøa mïn thùc vËt, b· h÷u c¬ mµu ®en. C¸c cÊu t¹o ®Æc tr−ng cho trÇm tÝch l¹ch triÒu vµ b·i triÒu lÇy, cÊp h¹t trung b×nh. Phñ lªn trÇm tÝch nµy lµ c¸c líp bïn c¸t mµu x¸m 2. x¸m xanh, giµu vôn vá sinh vËt ®Æc tr−ng cho trÇm tÝch biÓn tiÕn Holoxen trung QIV PhÝa d−íi lµ trÇm tÝch bïn sÐt cã cÊu t¹o ph©n d¶i, chøa mïn thùc vËt x¸m tro, c¸c trÇm tÝch nµy ®−îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trªn c¸c l¹ch triÒu hoÆc lagoon lÇy vµo ®Çu chu kú biÓn tiÕn trong Holoxen. TrÇm tÝch nµy phñ lªn bÒ mÆt bµo mßn c¸c hè tròng cña trÇm tÝch QIII

2) + TrÇm tÝch biÓn Holoxen trung (m QIV §©y lµ trÇm tÝch phæ biÕn nhÊt trong vïng, lé ra trªn ®¸y biÓn ë ®é s©u 18-30m. Thµnh phÇn gåm c¸t s¹n,c¸t, c¸t bïn s¹n, c¸t bïn, bïn c¸t vµ bïn sÐt. C¸c trÇm tÝch c¸t s¹n, c¸t lÉn s¹n, c¸t, c¸t bïn s¹n th−êng ph©n bè trªn c¸c vïng næi cao cña ®¸y biÓn. C¸c trÇm tÝch c¸t bïn th−êng ph©n bè ë ®Þa h×nh t−¬ng ®èi tho¶i víi diÖn réng. C¸c trÇm tÝch bïn c¸t vµ bïn sÐt th−êng ph©n bè trªn c¸c d¶i, l¹ch tròng trªn ®Þa h×nh ®¸y

8.1.2. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o

§Þa h×nh ®¸y biÓn ë ®©y cã ®é s©u tõ 20m ë ®íi ven bê ®Õn ®é s©u 55m ë phÝa ®«ng nam §¶o B¹ch Long VÜ. §¶o B¹ch Long VÜ lµ ®¶o ®¸ gèc ®−îc næi lªn mÆt n−íc víi ®¸ gèc lé ra cã tuæi Paleogen.

§Æc ®iÓm ®Þa m¹o ë ®©y ®−îc chia thµnh 2 ®íi kh¸ râ nÐt. - §íi thÒm trong ®−îc x¸c ®Þnh ë ®é s©u 20-35m. §íi nµy chiÕm phÇn lín diÖn tÝch khu vùc nghiªn cøu víi ®Æc tr−ng ®Þa h×nh ®ång b»ng ph¼ng, bÞ chia c¾t vµ ph©n dÞ yÕu. BÒ mÆt b»ng ph¼ng n»m ë ®é s©u 25m t¹i trung t©m khu vùc kÐo dµi theo ph−¬ng kinh tuyÕn. ë phÝa t©y, ®Þa h×nh h¹ thÊp xuèng, t¹o thµnh mét tròng s©u khÐp kÝn ë ®é s©u 30m, cã diÖn tÝch kho¶ng 60km2 vµ ch¹y theo ph−¬ng hÇu nh− lµ vÜ tuyÕn. PhÝa ®«ng cña bÒ mÆt ®Þa h×nh cã ®é dèc lín h¬n vµ còng ph©n dÞ m¹nh h¬n.

- §íi thÒm gi÷a n»m ë ®é s©u 35- 55m lµ mét ®ång b»ng ph©n dÞ víi ®é dèc cña ®Þa h×nh lín h¬n. §¶o B¹ch Long VÜ ®−îc næi lªn ë ®íi thÒm nµy. §¶o ch¹y theo ph−¬ng ®«ng b¾c- t©y nam, trïng víi ph−¬ng cÊu tróc chung cña miÒn §«ng B¾c ViÖt Nam. S−ên phÝa ®«ng nam cña ®¶o cã ®é dèc lín víi nh÷ng khe r·nh ngÇm to¶ vÒ phÝa ®«ng b¾c vµ ®«ng nam. S−ên phÝa t©y b¾c cña ®¶o tho¶i h¬n, h¹ thÊp dÇn tõ mùc n−íc biÓn ®Õn ®é s©u 35m - 40m.

BÒ mÆt ®¸y biÓn ®−îc phñ bëi líp trÇm tÝch biÓn hiÖn ®¹i cã thµnh phÇn chñ yÕu lµ bïn sÐt, c¸t h¹t mÞn. Xen kÏ vµo c¸c trÇm tÝch lµ nh÷ng thÓ thÊu kÝnh "da b¸o" cña trÇm tÝch bét, sÐt, c¸t biÓn n«ng ven bê cæ cã tuæi Pleistoxen muén. §−êng biÓn tiÕn Flandran cuèi cïng còng ®−îc ghi nhËn ë phÝa ®«ng b¾c cña vïng.

§©y lµ vïng cã cÊu tróc Plioxen - §Ö Tø t−¬ng ®èi ®¬n gi¶n. C¸c trÇm tÝch Plioxen cã ®é dµy dao ®éng tõ 200 ®Õn 400m t¹o ra nh÷ng cÊu tróc t−¬ng ®èi ®¼ng th−íc ch¹y dµi theo ph−¬ng §«ng B¾c-T©y Nam. ë ®©y ghi nhËn mét nÕp lèi kÕ thõa kh¸ râ nÐt ë trung t©m l« 106 gÇn víi c¸c giÕng khoan 103 T-G-IX vµ 102CQ-IX. §íi n©ng nghÞch ®¶o B¹ch Long VÜ thÓ hiÖn kh¸ râ nÐt trªn b×nh ®å cÊu tróc Plioxen - §Ö Tø. Qua tr×nh nghÞch ®¶o x¶y ra cho tíi tËn cuèi Plioxen. Tµi liÖu ®Þa chÊn ®· minh chøng cho ®iÒu nµy: ®¸y Plioxen kÒ ¸p vµo ®íi n©ng nµy, cßn b¶n th©n phÇn trÇm tÝch th× rÊt máng. Vµo ®Õn §Ö tø ®íi n©ng nµy vÉn gi÷ ë møc cao, lµm cho ngay trÇm tÝch §Ö tø ë khu vùc còng rÊt máng. C¸c trÇm tÝch Plioxen - §Ö tø ®−îc h×nh thµnh chñ yÕu

trong m«i tr−êng ven bê bao gåm c¸c ®ång b»ng ven biÓn víi nh÷ng thµnh t¹o h¹t th«, vòng vÞnh víi nh÷ng thµnh phÇn th« mÞn xen kÏ thµnh líp máng.

C¨n cø vµo cÊu tróc ®Þa chÊt, l« 106 ®−îc ph©n chia thµnh 3 ®íi n©ng sôt: - §íi n©ng ®Þa luü B¹ch long vÜ ch¹y theo ph−¬ng ®«ng b¾c- t©y nam víi chiÒu réng hµng chôc km. §¸ gèc lé ra t¹o thµnh 3 khèi riªng biÖt vµ kh«ng trïng víi thÕ n©ng cao cña ®Þa h×nh. C¸c thµnh t¹o ®¸ gèc ë ®©y cã thÓ cã tuæi Paleoxen. S−ên ®«ng nam cña ®íi n©ng cã ®é dèc lín t¹o thµnh bËc, s−ên t©y b¾c tho¶i h¬n

- §íi sôt lón yÕu l−în sãng phÝa t©y B¹ch long vÜ. §Þa h×nh ®¸y biÓn n»m ë ®é s©u 25-40m t¹o thµnh c¸c khèi n©ng tho¶i khÐp kÝn. §é s©u cña ®¸y biÓn t¨ng dÇn vÒ phÝa ®«ng, ®«ng b¾c t¹o thµnh mét hè sôt nhá ë s¸t ®íi n©ng B¹ch Long vÜ. §é dµy cña trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø t¨ng dÇn tõ b¾c xuèng nam víi gradiªnt hµng chôc mÐt/km

- §íi sôt lón d¹ng bËc phÝa ®«ng B¹ch long vÜ lµ mét ®íi hÑp víi ®Þa h×nh kh¸ ph©n dÞ. §é s©u ®¸y biÓn thÊp dÇn tõ 30- 55m t¹o thµnh nh÷ng bËc ®Þa h×nh cã ®é s©u lín nhÊt cña l« 106. BËc nµy ®−îc giíi h¹n bëi mét bÒ mÆt t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng ë ®é s©u 30m ch¹y dµi theo ph−¬ng vÜ tuyÕn. TiÕp theo lµ s−ên dèc xuèng ®Õn 45- 55m. Mét hè sôt nhá khÐp kÝn ®−îc t¹o thµnh ë ®é s©u 55m ch¹y theo h−íng t©y b¾c-®«ng nam. §é dµy cña trÇm tÝch Plioxen-§Ö tø t¨ng dÇn tõ b¾c ®Õn nam.

8.1.4. §Æc ®iÓm t−íng ®¸ cæ ®Þa lý vµ m«i tr−êng trÇm tÝch

a. §Æc ®iÓm t−íng ®¸-cæ ®Þa lý TrÇm tÝch Plioxen-§Ö tø khu vùc l« 106 ph¸t triÓn kÕ thõa vµ phñ bÊt chØnh hîp

trªn mÆt bµo mßn cña trÇm tÝch Mioxen

+ Giai ®o¹n Plioxen TrÇm tÝch Plioxen lÊp ®Çy trong bÓ s«ng Hång cã tÝnh kÕ thõa vµ theo c¬ chÕ ®ång trÇm tÝch. Qu¸ tr×nh lÊp ®Çy bÞ khèng chÕ bëi sôt lón kiÕn t¹o vµ qu¸ tr×nh biÓn tho¸i vµ biÓn tiÕn. C¸c yÕu tè ®ã x¸c ®Þnh m«i tr−êng trÇm tÝch thay ®æi tõ cöa s«ng ven biÓn (am), biÓn n«ng ven bê, vòng vÞnh n«ng, vòng vÞnh s©u vµ ®Çm lÇy ven biÓn.

Khu vùc l« 106 bÞ ph©n dÞ thµnh 2 ®¸y s©u ng¨n c¸ch bëi mét ®íi n©ng hÑp ë kinh ®é 1090-1100 vµ vÜ ®é 18030-190. Trong giai ®o¹n nµy khu vùc B¹ch Long VÜ lµ vïng næi cao. C¸c t−íng trÇm tÝch c¸t lßng s«ng, c¸t bét xen kÏ víi sÐt m«i tr−êng nãn qu¹t cöa s«ng nhËn vËt liÖu tõ hÖ thèng s«ng cæ. C¸c trÇm tÝch than bïn, than n©u vµ sÐt bét x¸m ®en t−íng ®Çm lÇy ven biÓn cæ chiÕm mét khèi l−îng lín lµ do qu¸ tr×nh ®Çm lÇy ho¸ c¸c lagoon, l¹ch triÒu, rõng ngËp mÆn cæ xen kÏ víi c¸c t−íng cån c¸t ch¾n cöa s«ng, c¸t b·i triÒu. TrÇm tÝch Plioxen cã bÒ dµy 50- 350m. TrÇm tÝch Plioxen cã 2 tËp: tËp d−íi biÓn lïi cã cÊu t¹o nªm t¨ng tr−ëng, tËp trªn biÓn tiÕn cã cÊu t¹o song song. BÒ dµy trÇm tÝch t¨ng dÇn tõ r×a vµo trung t©m song ®¸y bån tròng khu vùc l« 106 kh«ng bÞ ph©n dÞ. TrÇm tÝch tÇng VÜnh B¶o kh¸ dµy ®−îc cÊu thµnh bëi c¸c t−íng c¸t bét c−¶ s«ng ven biÓn, sÐt vòng vÞnh vµ bét sÐt ®Çm lÇy chøa than n©u, than bïn. Trong trÇm tÝch xuÊt hiÖn nhiÒu tói khÝ cïng víi nÒn ®Êt yÕu cña t−íng bïn sÐt ®Çm lÇy vµ sÐt vòng vÞnh bÊt lîi ®èi víi viÖc sö dông vµo c¸c c«ng tr×nh kü thuËt.

2 vµ QIV

+ Giai ®o¹n Pleistoxen Trong Pleistoxen qu¸ tr×nh l¾ng ®äng trÇm tÝch khu vùc l« 106 còng tr¶i qua c¸c giai ®o¹n nh− bøc tranh tiÕn ho¸ chung cña bån tròng §Ö tø s«ng Hång. Qua lç khoan 103 T-G-IX cho thÊy bÒ dµy trÇm tÝch §Ö tø 120m, cã 4 chu kú trÇm tÝch lµ QI,,QII-III, 1-2. Chu kú 1 vµ chu kú 2 më ®Çu b»ng trÇm tÝch h¹t th« biÓn lïi, c¸t h¹t lín QIII lÉn s¹n Ýt kho¸ng ph©n líp xiªn chän läc mµi trßn trung b×nh thuéc t−íng lßng s«ng, cån c¸t cöa s«ng vµ b·i triÒu c¸t. KÕt thóc mçi chu kú lµ trÇm tÝch biÓn tiÕn. Bét sÐt

Trªn c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊn cho thÊy t¹i vòng biÓn l« 106 trÇm tÝch Holoxen rÊt 2 vp) næi cao gÇn s¸t ®¸y biÓn. máng, ng−îc l¹i bÒ mÆt tÇng trÇm tÝch Pleistoxen (QIII Trong giai ®o¹n b¨ng hµ Wurm khu vùc nµy tån t¹i chÕ ®é lôc ®Þa bÞ laterit ho¸ t¹o mµu loang læ tÇng sÐt biÓn tiÕn “VÜnh Phóc” trong ®iÒu kiÖn khÝ hËu kh«-nãng.

2 -IV

Trong giai ®o¹n biÓn tiÕn Flandrian trÇm tÝch QIII

1 vµ QIV

2 cã thµnh phÇn hçn hîp gi÷a vËt liÖu t¸i trÇm tÝch cña tÇng QIII

1) vµ biÓn n«ng (QIV

1-2 rÊt máng phñ trªn 2 vµ vËt mÆt bµo mßn QIII liÖu do s«ng mang tíi. Qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn ®−êng bê t¹o ra sù chuyÓn t−íng liªn tôc do m«i tr−êng vËn chuyÓn vµ l¾ng ®äng trÇm tÝch thay ®æi theo chiÒu h−íng tõ ®íi ven bê ra biÓn s©u. V× vËy l« 106 trong giai ®o¹n nµy còng bÞ tr¶i qua 2 chÕ ®é ven bê 1-2). V× trÇm tÝch biÓn tiÕn Flandrian máng, nÒn trÇm tÝch sÐt (QIII -IV 2 n»m s¸t ®¸y biÓn nªn l« 106 cã ®Þa h×nh b»ng ph¼ng vµ nÒn ®Êt cã kÕt cÊu loang læ QIII cøng ch¾c rÊt tèt cho viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh biÓn.

§©y lµ khu vùc thuéc c¸nh tr¸i cña bÓ s«ng Hång, trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø phñ trªn 2 ®Þa hµo trÇm tÝch Oligoxen- Mioxen. Cuèi Mioxen ®Çu Plioxen do nÐn Ðp cña 2 c¸nh bån tròng ®· h×nh thµnh hÖ thèng ®øt g·y d¹ng cµnh c©y, x−¬ng c¸ vµ nÕp uèn d¹ng në hoa xen kÑp. HÖ thèng ®øt g·y t¹o nªn c¸c khèi n©ng vµ sôt bÞ uèn nÕp trong ph«ng chung sôt lón yÕu, x¶y ra trong ®Çu Plioxen t−¬ng øng víi pha kiÕn t¹o 5 triÖu n¨m. §−êng bê cæ t−¬ng øng víi c¸c giai ®o¹n b¨ng hµ cã xu thÕ ngµy cµng më réng, t−¬ng øng víi qu¸ tr×nh më réng bån tròng theo chu kú.

b. §Æc ®iÓm m«i tr−êng trÇm tÝch

Khu vùc l« 106 chñ yÕu lµ m«i tr−êng ven bê, mét Ýt m«i tr−êng thÒm trong. ë phÝa nam l« 106 sang l« 107 lµ m«i tr−êng thÒm ngoµi. T¹i khu vùc ®íi n©ng B¹ch Long VÜ ®¸y Plioxen kÒ ¸p lªn bÒ mÆt trÇm tÝch cæ h¬n, dÉn tíi tÇng trÇm tÝch nµy bÞ máng ®i vµ mÊt ë nhiÒu chç. Do Plioxen bÞ n©ng lªn nªn trÇm tÝch §Ö tø còng máng ®i nhiÒu. ë tØ lÖ 1/200.000 m«i tr−êng ven bê cã thÓ chia nhá h¬n thµnh ®ång b»ng ven biÓn cã h¹t rÊt th«, nhiÒu kªnh bµo mßn víi ®Æc tr−ng ph¶n x¹ lµ ®é liªn tôc kÐm, nhiÒu lóc tíi ph¶n x¹ tr¾ng hoÆc lén xén; vòng vÞnh ven bê cã biªn ®é thÊp, liªn tôc kÐm víi thµnh phÇn th« mÞn xen kÏ thµnh líp máng. M«i tr−êng thÒm trong còng cã thÓ chia thµnh hai ®íi, mét ®íi cã ®Æc ®iÓm ph¶n x¹ song song, biªn ®é trung b×nh, liªn tôc kÐm vµ mét ®íi cã ph¶n x¹ song song, biªn ®é cao, liªn tôc trung b×nh ®Õn kÐm kÌm theo tÝnh chÊt h¹t th« tréi h¬n cho ®íi sau. Ngoµi ra trªn tØ lÖ 1:200.000 cßn cã thÓ x¸c ®Þnh c¸c kªnh bµo mßn ®−îc lÊp ®Çy trÇm tÝch h¹t th« ë khu vùc ®íi n©ng B¹ch Long VÜ. Tõ ph©n tÝch ®Þa chÊn ®Þa tÇng cho bøc tranh tæng quan vÒ sù ph©n bè m«i tr−êng trÇm tÝch, luËn gi¶i vÒ thµnh phÇn c¸t sÐt, ®é h¹t, khoanh vïng ph¸t triÓn c¸c thµnh t¹o nói löa, cacbonat, cung cÊp c¸c th«ng tin cho viÖc ph©n vïng ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh.

8.1.5. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh

Trong ph¹m vi L« 106 cã 8 phøc hÖ ®Þa tÇng- nguån gèc ®ã lµ: (ma,am)QIV ,

mQIV , mbQIV, mvQIII

3, mQIII

2, amQII-I , N2 vµ phøc hÖ trÇm tÝch tr−íc Plioxen.

Phøc hÖ trÇm tÝch mbQIV : Cã diÖn ph©n bè hÑp, chØ lé ra phÝa §«ng B¾c vïng nghiªn cøu, däc lßng s«ng cæ, ®ã lµ bïn c¸c lo¹i, ngoµi ra cßn gÆp sÐt vµ sÐt pha tr¹ng th¸i dÎo ch¶y, dÎo mÒm . §Êt cã møc ®é sinh ®¸ thÊp Ýt thuËn lîi cho x©y dùng.

Phøc hÖ trÇm tÝch (ma,am)QIV: Cã diÖn ph©n bè kh«ng réng, chñ yÕu gÆp ë phÇn trung t©m vµ phÝa t©y ph¹m vi nghiªn cøu, lé thµnh diÖn nhá, kh«ng liªn tôc. Trong phøc hÖ nµy gÆp c¸c lo¹i sÐt, sÐt pha tr¹ng th¸i dÎo mÒm vµ c¸t pha møc ®é thµnh ®¸

ch−a cao, c¸t h¹t nhá chÆt võa. BÒ dµy phøc hÖ kho¶ng 10- 15m . C¸c lo¹i ®¸t thuéc phøc hÖ nµy Ýt thuËn lîi cho x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh t¶i träng lín.

Phøc hÖ trÇm tÝch mQIV: Cã diÖn ph©n bè réng vµ t−¬ng ®èi liªn tôc, dµy chõng 15 ®Õn 20m, gåm c¸c lo¹i sÐt, sÐt pha dÎo mÒm, c¸t h¹t nhá, chÆt trung b×nh. Nh×n chung, c¸c lo¹i ®Êt thuéc phøc hÖ nµy c÷ng Ýt thuËn lîi cho x©y dùng c«ng

tr×nh t¶i träng lín.

2 : Cã diÖn ph©n bè réng, n»m r¶i r¸c trªn toµn bé ph¹m vi nghiªn cøu, gåm: C¸t pha, sÐt pha vµ sÐt tr¹ng th¸i dÎo cøng, nöa cøng hoÆc dÎo mÒm, c¸t h¹t trung ®Õn th« mµu x¸m vµng tr¹ng th¸i chÆt. Nh×n chung, ®Êt thuéc phøc hÖ nµy thuËn lîi cho x©y dùng c¸c lo¹i c«ng tr×nh kh¸c nhau.

Phøc hÖ trÇm tÝch amQI-II: Ph©n bè ë ®é s©u lín, tõ kho¶ng 70m trë xuèng. BÒ dµy cã thÓ thay ®æi tõ 30 ®Õn lín h¬n 50m. Thµnh phÇn cña phøc hÖ trÇm tÝch nµy chñ yÕu lµ c¸t h¹t trung ®Õn th« lÉn sái, tr¹ng th¸i chÆt, rÊt thuËn lîi cho x©y dùng.

C¸c phøc hÖ ®¸ cã liªn kÕt cøng: Lo¹i trÇm tÝch vôn kÕt xi m¨ng ho¸ thuËn lîi

8.2. C¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen-§Ö tø khu vùc l« 16 (BÓ Cöu Long).

Khu vùc nghiªn cøu n»m ë thÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé ViÖt Nam, ®−îc giíi h¹n bëi to¹ ®é 9030' N - 10020' N vµ 106045' E - 108010 E. Vïng nµy bao gåm l« 16 vµ mét phÇn l« 15 n»m trong khuvùc bån tròng Cöu Long.

8.2.1. §Æc ®iÓm ®Þa tÇng

1).

1-Thèng Plioxen -Phô thèng Plioxen h¹ (N2 TrÇm tÝch phÝa d−íi lµ cuéi kÕt-c¸t kÕt ®a kho¸ng, chuyÓn lªn trªn lµ bét kÕt, sÐt kÕt xen Ýt líp c¸t h¹t mÞn. §Æc ®iÓm c¸c sãng ph¶n x¹ lén xén ë phÇn d−íi vµ song song, ¸ song song ë phÇn trªn, chiÒu dµy 140-300m.

2).

- Phô thèng Plioxen th−îng (N2 TrÇm tÝch phÝa d−íi lµ c¸t lÉn Ýt sái s¹n chuyÓn lªn trªn c¸t h¹t võa-mÞn xen c¸c lãp máng sÐt bét vµ Ýt líp máng than n©u, phÇn trªn bÞ phong ho¸ cho mµu s¾c loang læ (laterit). §Æc ®iÓm sãng ph¶n x¹ lén xén ®Õn ¸ song song, chiÒu dµy 100-250m.

2. HÖ §Ö tø:

a- TrÇm tÝch Pleistoxen h¹ (QI). PhÇn d−íi lµ trÇm tÝch cuéi s¹n cã ®é chän lùa kh«ng ®Òu, sãng ph¶n x¹ n¨ng l−îng cao, ®øt ®o¹n vµ rèi lo¹n; phÇn trªn máng h¬n gåm trÇm tÝch bét c¸t, bét sÐt, sÐt ®Æc tr−ng bëi c¸c sãng ph¶n x¹ ¸ song song kh«ng liªn. ChiÒu dµy tõ vµi chôc mÐt ®Õn 100m. Cã 2 kiÓu nguån gèc: s«ng biÓn am (phÇn d−íi) vµ biÓn bm (phÇn trªn).

b- TrÇm tÝch Pleistoxen trung (QII). PhÇn d−íi trÇm tÝch cuéi s¹n, c¸t lÉn Ýt bét sÐt thuéc t−íng s«ng biÓn lµ chñ yÕu ®Æc tr−ng b»ng tr−êng sãng ph¶n x¹ m¹nh, xen c¸c d¶i sãng xiªn. PhÇn trªn trÇm tÝch c¸t bét, bét sÐt xen c¸t bét t−íng biÓn lµ chñ yÕu, ®Æc tr−ng b»ng tr−êng sãng ph¶n x¹ song song kh«ng liªn tôc, ¸ song song. ChiÒu dµy 20 ÷ 80m.

c- TrÇm tÝch Pleistoxen th−îng (QIII). - TËp d−íi (QIII

1): c¸c trÇm tÝch cuéi s¹n, c¸t, c¸t bét sÐt cã ®é h¹t gi¶m dÇn tõ d−íi lªn trªn ®−îc ®Æc tr−ng bëi tr−êng sãng ph¶n x¹ lén xén, chuyÓn dÇn lªn trªn lµ

song song ®øt ®o¹n vµ ¸ song song. PhÇn trªn cã nhiÒu hè ®µo khoÐt bëi c¸c dßng ch¶y cæ, nhiÒu n¬i mang dÊu hiÖu cña c¸c dßng ch¶y t¹m thêi, tr−êng sãng ph¶n x¹ lén xén, chuyÓn lªn trªn ®−îc lÊp ®Çy bëi c¸c vËt liÖu mÞn, tr−êng sãng song song, râ nÐt vµ ®Òu). ChiÒu dµy trung b×nh 25 ÷ 30m

- TËp trªn (QIII

2): TrÇm tÝch gåm bét sÐt-sÐt bÞ phong ho¸ mµu s¾c loang læ n©u ®á, n©u vµng-x¸m tr¾ng x¸m xanh, nhiÒu kÕt h¹ch laterit, cã n¬i lµ c¸t, c¸t bét mµu x¸m-x¸m vµng-vµng nghÖ chøa Foram. ChiÒu dµy trung b×nh 15 ÷ 25m. Vµo cuèi Pleistoxen muén biÓn lïi ra xa (do b¨ng hµ wurm), bÒ mÆt trÇm tÝch ®−îc ph¬i ra trªn lôc ®Þa vµ g¾n kÕt ho¸ t¹o nÒn mãng v÷ng ch¾c ®èi víi c¸c c«ng tr×nh.

d- TrÇm tÝch Holoxen (QIV) - TrÇm tÝch s«ng biÓn (am QIV): C¸c trÇm tÝch nµy th−êng lµ c¸t lÉn Ýt s¹n sái, c¸t bét xen kÏ víi bét sÐt lµ phÇn trÇm tÝch lãt ®¸y cña c¸c hè ®µo khoÐt (bÒ dµy mét vµi mÐt), cã sãng ph¶n x¹ lén xén.

- TrÇm tÝch ®Çm lÇy-biÓn (bm QIV): Thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu lµ c¸c vËt liÖu mÞn bïn sÐt mµu x¸m-x¸m ®en, nh·o-dÎo, giÇu vËt chÊt h÷u c¬. Tr−êng sãng ph¶n x¹ song song ®Òu vµ ®Ëm nÐt ChiÒu dµy 3- 15m. Qu¸ tr×nh phong ho¸ t¹o bÒ mÆt latenit r¾n ch¾c cã ®é ph¶n x¹ sãng ®Þa chÊn tèt; qu¸ tr×nh bãc mßn x©m thùc, t¹o ra c¸c ®µo khoÐt vµ tÝch tô trÇm tÝch t−íng aluri ë ®¸y c¸c hè ®µo

- TrÇm tÝch biÓn giã (mv QIV): Thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu lµ c¸t h¹t nhá-mÞn lÉn Ýt bét mµu x¸m-x¸m vµng.

2). ChiÒu dµy 3 ÷ 20m

ChiÒu dµy tõ 1 vµi mÐt tíi 5- 10m. - TrÇm tÝch biÓn (m QIV) Thµnh phÇn trÇm tÝch chñ yÕu lµ c¸t h¹t mÞn mµu x¸m-x¸m phíi vµng, phÇn d−íi lÉn cuéi s¹n laterit do ph¸ hñy-t¸i l¾ng ®äng c¸c s¶n phÈm phong ho¸ cña trÇm tÝch Pleistoxen th−äng (mQIII

8.2.2. §Æc ®iÓm ®Þa m¹o

L« 16 bån tròng Cöu Long cã ®é dµy cña trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø kh«ng lín. C¸c trÇm tÝch Plioxen cã ®é dµy 200- 400m n»m trªn ®é s©u 500- 600m (®−êng ®¼ng ®¸y Plioxen). B×nh ®å cÊu tróc Plioxen- §Ö tø còng rÊt ®¬n gi¶n. C¸c ®−êng ®¼ng dµy Plioxen t¹o thµnh mét tròng më réng, tho¶i cã ph−¬ng ®«ng b¾c - t©y nam. Trªn s¬ ®å cÊu tróc §Ö tø, c¸c ®−êng ®¼ng dµy vµ ®¼ng s©u trÇm tÝch ®Òu kh«ng khÐp kÝn. §iÒu ®ã chøng tá ®iÒu kiÖn biÓn më, tuy vËy vÉn cã thÓ nhËn ra mét bån tròng §Ö tø cã bÒ dµy trÇm tÝch nhá ë ®©y.

C¸c trÇm tÝch Plioxen t¹o nªn bøc tranh cÊu tróc Ýt bÞ ph©n dÞ h¬n, chia khu vùc biÓn Cöu Long thµnh hai tròng §«ng vµ T©y B¹ch Hæ. Khèi n©ng B¹ch Hæ - Rång cho thÊy c¶ Plioxen - §Ö tø ®Òu n«ng vµ máng ®i rÊt nhiÒu. Kh¸c víi bøc tranh cÊu tróc Plioxen, bøc tranh cÊu tróc §Ö tø cã phÇn nµo phøc t¹p h¬n. Cã thÓ gÆp mét sè bån tròng ®Þa ph−¬ng nhá t¹o nªn nh÷ng cÊu tróc ©m cã ®−êng kÝnh 10- 30km vµ biªn ®é kho¶ng 60- 100m. Xen vµo ®ã lµ c¸c cÊu tróc d−¬ng cã kÝch th−íc nhá nh− cÊu tróc d−¬ng t¹i c¸c khu vùc giÕng khoan 16BV; 09-BH vµ 15-A.

Khu vùc l« 16 ®−îc ph©n chia thµnh 3 ®íi: - §íi sôt lón yÕu trªn khèi n©ng B¹ch hæ- Rång: Khèi n©ng B¹ch hæ- Rång kÐo dµi theo ph−¬ng ®«ng b¾c-t©y nam víi chiÒu réng hµng chôc km; ®©y lµ khèi n©ng ®Þa luü ®−îc giíi h¹n bëi hÖ thèng ®øt g·y ®«ng b¾c vµ t©y nam. Nh÷ng ®øy g·y nµy cã kh¶ n¨ng lµ nh÷ng ®øt g·y thuËn. ë phÝa nam cña ®íi nµy, ®Þa h×nh ®−îc nh« cao ®Õn ®é s©u 10m vµ thÊp dÇn vÒ phÝa t©y b¾c, ®«ng b¾c, d¹ng bËc, ®¹t tíi ®é s©u 40-50m. §é dµy cña trÇm tÝch Plioxen-§Ö tø trªn ®íi nµy kho¶ng 300m vµ Ýt thay ®æi. §íi nµy ®−îc cÊu t¹o bíi c¸c thµnh t¹o macma cã tuæi kh¸c nhau

- §íi sôt lón yÕu t©y B¹ch hæ- Rång chiÕm hÇu hÕt diÖn tÝch vïng nghiªn cøu. §Þa h×nh ®¸y biÓn thÊp dÇn tõ 10m phÝa b¾c xuèng 30m phÝa nam, t−¬ng øng víi sù t¨ng ®é dµy tõ 200- 400m t¹o thµnh mét bån tròng tho¶i víi gradien ®¹t hµng chôc m/km.

Nh− vËy cã thÓ nhËn thÊy r»ng tÝnh kÕ thõa cña cÊu tróc Plioxen- §Ö Tø ë bån tròng Cöu Long lµ yÕu. Tèc ®é sôt lón bån tròng trong giai ®o¹n nµy lµ thÊp, chÕ ®é kiÕn t¹o cña bÓ t−¬ng ®èi b×nh æn.

8.2.4. §Æc ®iÓm t−íng ®¸-cæ ®Þa lý vµ m«i tr−êng trÇm tÝch

TiÕn ho¸ trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø bÓ Cöu Long x¶y ra theo 6 chu kú c¬ b¶n (bËc 1): hÖ tÇng biÓn §«ng (Plioxen-N2), hÖ tÇng Tr¶ng Bom (a, ap) + Mü Tho (am) vµ Cµ Mau (m) (Pleistoxen sím-QI), hÖ tÇng Thñ §øc (a, ap) + Thuû §«ng (am) + Long Toµn (m) (Pleistoxen gi÷a-QII), hÖ tÇng Cñ Chi (a), Méc Ho¸ (am), Long Mü (m) 1-2) vµ hÖ tÇng CÇn 2), hÖ tÇng HËu Giang (Holoxen sím-gi÷a-QIV (Pleistoxen muén-QIII 3). Tõ d−íi lªn trªn bÒ dµy c¸c nhÞp máng dÇn, ®é h¹t biÕn Giê (Holoxen muén-QIV thiªn tõ th« ®Õn mÞn, t−íng trÇm tÝch chuyÓn dÇn tõ t−íng s¹n-c¸t th« lßng s«ng, nãn qu¹t cöa s«ng lªn c¸c t−íng sÐt bét biÓn n«ng, sÐt vòng vÞnh, sÐt bét b·i triÒu, sÐt x¸m ®en chøa than bïn ®Çm lÇy ven biÓn cæ.

Trong mçi giai ®o¹n ®Çu chu kú (biÓn lïi) ®−êng bê bÓ Cöu Long lµ ng¾n nhÊt sau ®ã ®−îc më réng ®Òu ra chung quanh ®Õn biÓn tiÕn cùc ®¹i th× kh«ng cßn ®−êng bê

riªng cho bÓ Cöu Long n÷a v× diÖn tÝch bÓ bÞ ch×m d−íi biÓn n«ng ven bê. C¸c ®−êng bê tõ cæ ®Õn trÎ trong giai ®o¹n biÓn lïi cùc ®¹i cã xu thÕ më réng ®Òu ra xung quanh

Giai ®o¹n b¨ng hµ cuèi cïng bÓ Cöu Long ®· ®−îc lÊp ®Çy vµ san b»ng bëi tÇng trÇm tÝch biÓn tiÕn VÜnh Phóc. HÖ thèng lßng s«ng Cöu Long cæ ph¸t triÓn dµy ®Æc trªn ph¹m vi cña bÓ Cöu Long hiÖn t¹i ®Ó ®æ ra bê biÓn cæ ë ®é s©u 100-120m. V× vËy trÇm 2a cßn sãt l¹i xen kÏ da b¸o víi trÇm tÝch aluvi, s«ng- tÝch biÓn Pleistoxen muén mQIII 2b). biÓn hçn hîp (am) thµnh t¹o trong giai ®o¹n biÓn lïi (QIII

TrÇm tÝch QIII

41, 415 ®Õn 422) cho thÊy trÇm tÝch loang læ QIII 418) ®Õn 51,6m (LK 41). §iÒu ®ã chøng tá trÇm tÝch Holoxen rÊt máng.

-IV

Giai ®o¹n biÓn tiÕn Flandrian ®· thµnh t¹o mét thùc thÓ trÇm tÝch cã thµnh phÇn th¹ch häc vµ ®Þa m¹o ®éc ®¸o trªn nÒn ®¸y biÓn thuéc diÖn tÝch cña bÓ Cöu Long cã 1. TrÇm tÝch ®a kho¸ng c¸t pha s¹n laterit, m¶nh ®¸ lôc nguyªn vµ vôn vá sß tuæi QIII t−íng b·i triÒu cæ. TrÇm tÝch c¸t h¹t nhá thuéc t−íng “sãng c¸t” h×nh thµnh do sãng, cã ®é chän läc vµ mµi trßn rÊt tèt.

8.2.5. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh

Trong ph¹m vi diÖn tÝch l« 16 cã mÆt 5 phøc hÖ ®Þa tÇng - nguån gèc lµ: mQIV ,

mbQIV , mvQIV , rQIV , mQIII

Phøc hÖ trÇm tÝch mbQIV: Cã ph¹m vi ph©n bè kh«ng réng, chØ lé thµnh nh÷ng diÖn nhá trªn l« 16, cã h−íng kÐo dµi theo thung lòng s«ng cæ tõ T©y sang §«ng. Trong phøc hÖ trÇm tÝch nµy gÆp chñ yÕu lµ c¸c lo¹i ®Êt dÝnh mÒm yÕu, ®ã lµ bïn sÐt, bïn sÐt pha chøa h÷u c¬ mµu x¸m ®en kh«ng thuËn lîi cho x©y dùng.

Phøc hÖ trÇm tÝch mQIV: Cã diÖn lé réng vµ liªn tôc chñ yÕu tõ ®−êng bê cæ trë vµo, chiÒu s©u ph©n bè cã thÓ ®¹t xÊp xØ 20m, gåm nhiÒu lo¹i ®Êt kh¸c nhau: sÐt, sÐt pha, c¸t pha tr¹ng th¸i thay ®æi tõ dÎo cøng ®Õn dÎo ch¶y, møc ®é t¹o ®¸ ch−a cao, ®é chÆt cßn thÊp. Ngoµi ra cßn gÆp lo¹i ®Êt c¸t mÞn, ®é chÆt trung b×nh. Nh×n chung, ®Êt thuéc phøc hÖ nµy ch−a thuËn lîi cho x©y dùng c«ng tr×nh cã t¶i träng lín.

Phøc hÖ trÇm tÝch mvQIV: GÆp chñ yÕu lµ ®Êt c¸t, ph¹m vi ph©n bè hÑp, bÒ dµy thay ®æi tõ vµi mÐt ®Õn 10 mÐt, c¸t thuéc lo¹i mÞn ®é chÆt trung b×nh. §Êt kh«ng thuËn lîi cho x©y dùng c«ng tr×nh t¶i träng lín.

nghiªn cøu cho thÊy chóng tån t¹i ë nhiÒu d¹ng kh¸c nhau, chØ tiªu c¬ häc kh«ng cao.

Phøc hÖ trÇm tÝch mQIII

2: Cã diÖn ph©n bè réng, chiÕm hÇu hÕt phÝa §«ng khu vùc nghiªn cøu.Trong phøc hÖ trÇm tÝch nµy gÆp c¶ ®Êt dÝnh vµ ®Êt rêi. §Êt dÝnh chñ yÕu lµ sÐt, sÐt pha vµ c¸t pha tr¹ng th¸i dÎo cøng ®Õn nöa cøng. §Êt th−êng cã ®é chÆt cao, c¸c chØ tiªu c¬ häc tèt , cã nhiÒu thuËn lîi cho x©y dùng. §Êt rêi gÆp c¸t mÞn vµ c¸t trung ®Õn th«, ®é chÆt tõ trung b×nh ®Õn chÆt. C¸c lo¹i ®Êt thuéc phøc hÖ nµy nh×n chung t−¬ng ®èi thuËn lîi cho viÖc x©y dùng c«ng tr×nh t¶i träng lín.

KÕt luËn

1. CÊu tróc ®Þa chÊt Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam rÊt phøc t¹p, chóng cã ®Æc ®iÓm thay ®æi theo c¸c vïng vµ c¸c ®íi kh¸c nhau. Theo khu vùc cã thÓ ph©n chia thµnh 4 vïng lµ thÒm lôc ®Þa VÞnh B¾c Bé, Trung bé, §«ng Nam Bé vµ T©y Nam Bé. Theo ®é s©u mùc n−íc biÓn, cã thÓ ph©n chia thµnh 3 ®íi lµ ®íi thÒm trong (®é s©u 0-

30m n−íc), ®íi thÒm gi÷a (3-90m) vµ ®íi thÒm ngoµi (90-200m). Mçi vïng vµ mçi ®íi ®−îc ®Æc tr−ng bëi c¸c ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh, ®Þa m¹o, h×nh th¸i cÊu tróc, t−íng ®¸, ®iÒu kiÖn cæ ®Þa lý vµ thµnh phÇn th¹ch häc kh¸c nhau. §iÒu nµy liªn quan chÆt chÏ víi viÖc ph©n vïng vµ ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn.

2. B×nh ®å kiÕn tróc Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam mang tÝnh kÕ thõa rÊt râ nÐt c¸c giai ®o¹n Oligoxen, Mioxen trong Kainozoi. TrÇm tÝch Plioxen- §Ö tø lµ hÖ qu¶ cña qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng kiÕn t¹o vµ sù thay ®æi mùc n−íc biÓn. KÕt qu¶ nghiªn cøu h×nh th¸i cÊu tróc ®· cho phÐp x©y dùng s¬ ®å ®¼ng s©u vµ ®¼ng dµy cña trÇm tÝch Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam tØ lÖ 1:1.000.000. C¨n cø vµo møc ®é l¾ng ®äng vµ bÒ dµy trÇm tÝch, cã thÓ ph©n chia trÇm tÝch Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam thµnh c¸c miÒn sôt lón t−¬ng øng víi bÒ dµy Plioxen kh¸c nhau (500m, 500-1000m, 1000-2000m vµ >2000m)

1; QII

2; Pleistoxen th−îng QIII

1; QIII

2; QIII

3. §Þa tÇng trong trÇm tÝch Plioxen- ®Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam ®−îc chia thµnh 2; Pleistoxen h¹ QI; Pleistoxen trung 8 ph©n vÞ gåm Plioxen h¹ N2; Plioxen th−îng N2 2 vµ Holoxen QIV; ®ång thêi chia nhiÒu ph©n vÞ QII 2 (ch−a kÓ 1; QII kÌm theo nguån gèc. C¸c ph©n vÞ míi ®−îc ph©n chia lµ QII nguån gèc), mbQIV; mvQIV. §· thµnh lËp s¬ ®å c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt Plioxen- ®Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam tû lÖ 1:1000.000, ph¸t hiÖn c¸c phøc hÖ nªm lÊn t¨ng tr−ëng ë r×a lôc ®Þa, c¸c trÇm tÝch phun trµo ë VÞnh B¾c bé, c¸c cån c¸t ë ®é s©u 30-90m...

4. Trªn c¬ së nguyªn t¾c h×nh th¸i-nguån gèc- ®éng lùc, ®· ph©n chia thÒm lôc ®Þa ViÖt nam thµnh 30 ®¬n vÞ ®Þa m¹o víi c¸c ®Æc ®iÓm h×nh th¸i, nguån gèc vµ chÕ ®é ®éng lùc kh¸c nhau. Trong ®ã ®íi thÒm trong gåm 7 kiÓu ®Þa h×nh, ®íi thÒm gi÷a gåm 9 kiÓu, ®íi thÒm ngoµi 7 kiÓu, ®íi ch©n thÒm 1 kiÓu vµ ®Þa h×nh c¸c ®¶o 6 kiÓu. S¬ ®å ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa ViÖt nam tØ lÖ 1:1.000.000 víi c¸ch ph©n chia nµy lµ c¬ së ph©n vïng ®Þa chÊt c«ng tr×nh trªn biÓn

5. Nh÷ng biÓu hiÖn ho¹t ®éng ®øt gÉy trÎ, macma phun trµo, ®Þa chÊn, ®Æc ®iÓm ®Þa nhiÖt vµ sù xuÊt hiÖn cña diapia sÐt chøng tá trong giai ®o¹n Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam cã chÞu ¶nh h−ëng cña ho¹t ®éng kiÕn t¹o. Ho¹t ®éng nói löa ®· t¹o nªn mét sè tr−êng ®¸ phun trµo trong ®ã cã tÇng trÇm tÝch phun trµo t©m vÞnh B¾c Bé. C¸c chÕ ®é ®Þa ®éng lùc trong Plioxen- §Ö tø cã liªn quan ®Õn ®¸nh gi¸ ®é æn ®Þnh c«ng tr×nh biÓn vµ dù b¸o c¸c tai biÕn ®Þa chÊt trªn vïng thÒm lôc ®Þa.

6. Thµnh phÇn th¹ch häc, kho¸ng vËt trÇm tÝch, cÊp ®é h¹t cña Plioxen- ®Ö tø thÒm lôc ®Þa cã ®Æc diÓm kh¸c nhau. Nh×n chung trÇm tÝch lôc nguyªn chiÕm −u thÕ, c¸c líp ®¸ v«i g¾n kÕt yÕu, trÇm tÝch nói löa ph©n bè kh«ng ®Òu. §íi thÒm trong giµu aluvi, ph¸t triÓn vá phong ho¸, chiÒu dµy nhá. §íi thÒm gi÷a nhiÒu bïn sÐt vµ vËt liÖu nói löa, chiÒu dµy lín. §íi thÒm ngoµi nhiÒu líp c¸t, s¹n, c¸c líp ®¸ v«i vµ c¸c nªm t¨ng tr−ëng vµo thêi kú biÓn lïi. ë VÞnh B¾c bé, lo¹i h¹t cì bét- sÐt lµ chñ yÕu, cuèi Pleistoxen cã tÇng trÇm tÝch phun trµo, m«i tr−êng trÇm tÝch ch©u thæ ph¸t triÓn tõ Plioxen ®Õn Pleistoxen muén; thµnh phÇn th¹ch häc chñ yÕu lo¹i Ýt kho¸ng. ThÒm lôc ®Þa Trung bé ®Æc tr−ng bëi trÇm tÝch c¸t h¹t th« vµ c¸c líp bïn sinh vËt, xuÊt hiÖn tÇng c¸t ®á ven bê, ë c¸c vòng vÞnh ph¸t triÓn sÐt, thµnh phÇn th¹ch häc ph¶n ¶nh c¸c lo¹i ®¸ gèc ven bê. ThÒm lôc ®Þa §«ng Nam bé cã trÇm tÝch h¹t mÞn chiÕm −u thÕ; ngoµi vËt liÖu lôc nguyªn cßn cã tro bôi nói löa vµ ph¸t triÓn c¸c cån c¸t. ThÒm lôc ®Þa T©y Nam bé cã trÇm tÝch giµu sÐt, b¶o tån c¸c d¹ng trÇm tÝch s«ng, líp sÐt loang læ bÞ phong ho¸ m¹nh; trÇm tÝch Holoxen cã bïn sÐt chiÕm −u thÕ.

7. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ t−íng ®¸- cæ ®Þa lý ®· x¸c ®Þnh 8 ®−êng bê cæ vµ ph©n bè c¸c hÖ thèng lßng s«ng cæ t−¬ng øng víi c¸c thêi kú b¨ng hµ vµ qu¸ tr×nh biÓn tiÕn, 24 t−íng vµ nhãm t−íng trÇm tÝchkh¸c nhau, tõ ®ã cho phÐp x©y dùng c¸c s¬ ®å t−íng ®¸- cæ ®Þa lý Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam. §©y lµ bøc tranh vÒ lÞch sö

h×nh thµnh vµ tiÕn ho¸ trÇm tÝch, khÝ hËu, c¶nh quan ®Þa lý tù nhiªn trong mèi quan hÖ gi÷a sù thay ®æi mùc n−íc biÓn vµ chuyÓn ®éng kiÕn t¹o, ®©y còng lµ nh÷ng c¬ së phôc vô nghiªn cøu ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh biÓn

10. Trong vïng thÒm lôc ®Þa c¸c trÇm tÝch cã tuæi cæ h¬n, møc ®é nÐn chÆt vµ thµnh ®¸ cao h¬n, cã tÝnh chÊt c¬ lý tèt h¬n. Gi÷a tÝnh ph©n bËc cña trÇm tÝch ë ®¸y biÓn theo chiÒu s©u ngËp n−íc víi tuæi ®Þa chÊt, møc ®é nÐn chÆt, møc ®é thµnh ®¸ vµ tÝnh chÊt c¬ lý cña chóng cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt. Trªn tæng thÓ, c¸c trÇm tÝch ë xa bê, trong vïng ngËp n−íc s©u, tuæi cæ... cã ®é bÒn lín vµ ng−îc l¹i.

kiÕn nghÞ

Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ trªn, tËp thÓ t¸c gi¶ cã c¸c kiÕn nghÞ sau:

2. C¸c vÊn ®Ò trong giai ®o¹n 2001- 2005 cÇn tËp trung gi¶i quyÕt bao gåm: - Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm ®Þa ®éng lùc vµ c¸c tai biÕn ®Þa chÊt trªn vïng biÓn

biÓn ViÖt nam phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o vÖ m«i tr−êng biÓn

- ¸p dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nghiªn cøu thµnh phÇn vËt chÊt cña m«i tr−êng

trÇm tÝch biÓn

- Nghiªn cøu ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh biÓn trªn nÒn san h«

Lêi c¶m ¬n

TËp thÓ t¸c gi¶ ch©n thµnh c¶m ¬n Bé Khoa häc- C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng, Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, Ban chØ ®¹o Ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu BiÓn, Tr−êng §¹i häc Má- §Þa chÊt ®· quan t©m, ®éng viªn gióp ®ì ®Ó ®Ò tµi tiÕn hµnh ®óng kÕ ho¹ch. C¸c t¸c gi¶ ch©n thµnh c¶m ¬n Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt nam, Côc §Þa chÊt vµ Kho¸ng s¶n ViÖt nam, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia, §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn ®· hîp t¸c cã hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi. Chóng t«i còng xin c¶m ¬n c¸c nhµ khoa häc, c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ ®Þa chÊt, ®Þa vËt lý nghiªn cøu vÒ §Ö tø vµ ®Þa chÊt biÓn ®· gãp nhiÒu ý kiÕn quý b¸u, gióp ®ì nhiÖt t×nh

trong qu¸ tr×nh thu thËp tµi liÖu, héi th¶o, tæng kÕt b¸o c¸o. C¸m ¬n c¸c ®ång nghiÖp ë Trung t©m t− vÊn C«ng nghÖ M«i tr−êng ®· gióp ®ì hoµn thiÖn b¸o c¸o.

Báo cáo tổng kết đề tài nghiên cứu khoa học: Nghiên cứu các thành tạo địa chất phần cấu trúc nông (Plioxen - Đệ tứ) thềm lục địa Việt Nam, phục vụ đánh giá điều kiện xây dựng công trình biển

Ketnooi.com vi su nghiep giao duc

- GSTS. TrÇn Nghi - TSKH. NguyÔn BiÓu - TS. NguyÔn Hång Minh - TS. NguyÔn v¨n L©m

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng

Ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu biÓn KHCN - 06 §Ò tµi KHCN - 06 - 11

B¸o c¸o tæng kÕt §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc

®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn M· sè: KHCN - 06 - 11 (1997 - 2000)

Chñ nhiÖm ®Ò tµi: PGS.TSKH Mai Thanh T©n

C¬ quan chñ tr×: §¹i häc Má - §Þa chÊt

Ban chñ nhiÖm ®Ò tµi:

- PGS. TSKH. Mai Thanh T©n - GS.TSKH. Ph¹m V¨n Tþ - PGS.TSKH. §Æng V¨n B¸t - GS.TS. TrÇn Nghi - TSKH. NguyÔn BiÓu - TS. NguyÔn Hång Minh - TS. NguyÔn V¨n L©m

Hµ Néi - 2000

môc lôc

1.1. 1.1.1. 1.1.2. 1.2. 1.3. 2.1. 2.2. 3.1. 3.2. 3.2.1 3.2.2 3.3 3.3.1 3.3.2 3.4. 3.4.1 3.4. 3.5. 5.5.1 3.5.2 4.1. 4.1.1 4.1.2 4.2. 4.2.2 4.2.2

Më ®Çu

v

1 vµ QIII

1)

2 - IV

Ch−¬ng VII

§Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh thÒm lôc ®Þa viÖt nam

7.1. Ph©n chia c¸c thÓ ®Þa chÊt trªn b¶n ®å ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ tÝnh chÊt c¬ lý cña ®Êt ®¸

3 3 1 1 1 7 16 21 9 45 25 1.99 1.59 2.69 0.690 41 98 41 23 18 0.11 10-44' 0.74 0.040 0.030 0.030 0.020 B¶ng 7.5 (TiÕp theo) - ChØ tiªu c¬ lý ®Êt mÒm dÝnh phøc hÖ trÇm tÝch (mQIV)

Phô nhãm phun trµo

Ch−¬ng VIII

c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt plioxen-®Ö tø Khu vùc l« 106 (vÞnh b¾c bé) vµ l« 16 (bÓ cöu long)

B¶ng 8.2 - ChØ tiªu c¬ lý cña c¸c lo¹i vµ d¹ng kh¸c nhau cña phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh thuéc phøc hÖ (mbQIV)

B¶ng 8.18 (TiÕp) - ChØ tiªu c¬ lý c¸c lo¹i vµ d¹ng ®Êt phô nhãm trÇm tÝch mÒm dÝnh thuéc phøc 2 hÖ mQIII

kiÕn nghÞ

Danh môc c¸c b¶n vÏ

môc c¸c h×nh vÏ

Bé Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng Ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu biÓn Khcn - 06

C¸c t¸c gi¶: - PGS.TSKH Mai Thanh T©n - PGS.TSKH §Æng v¨n B¸t - GS.TSKH Ph¹m v¨n Tþ

- GSTS TrÇn Nghi - TSKH NguyÔn BiÓu - TS NguyÔn Hång Minh - TS NguyÔn v¨n L©m

Hµ néi - 2000

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng ------- o 0 o ----- --------------- o 0 o ---------------

Ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu biÓn KHCN-06 §Ò tµi KHCN-06-11

B¸o c¸o tãm t¾t §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc

C¬ quan chñ tr×: §¹i häc Má-§Þa chÊt Chñ nhiÖm ®Ò tµi: PGS.TSKH Mai Thanh T©n C¸c t¸c gi¶:

phÇn I

b¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng ®Ò tµi khcn-06-11

b¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng cña ®Ò tµi khcn-06-11

I. Th«ng tin vÒ ®Ò tµi Tªn ®Ò tµi: " Nghiªn cøu c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt phÇn n«ng (Plioxen - §Ö tø)

thÒm lôc ®Þa ViÖt nam, phôc vô ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn".

- §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn: Th.S Do·n §×nh L©m, KS §inh Xu©n Thµnh, KS NguyÔn §×nh Nguyªn, KS Hoµng Ph−¬ng Th¶o, KS NguyÔn ThÞ Hång, KS NguyÔn Thanh Lan, KS NguyÔn Thu Hµ

2. C¸c nhiÖm vô cña ®Ò tµi vµ s¶n phÈm giao nép. + Môc tiªu cña ®Ò tµi : X¸c ®Þnh c¸c ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc

phÇn II néi dung khoa häc

Më ®Çu

§Ò tµi KHCN 06 - 11 ®· ®−îc thùc hiÖn víi tiªu ®Ò: " Nghiªn cøu c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt phÇn n«ng (Plioxen - §Ö tø) thÒm lôc ®Þa

ViÖt nam, phôc vô ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh biÓn".

Ch−¬ng I

C¬ së tµi liÖu vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu

I.1. Qu¸ tr×nh nghiªn cøu §Þa vËt lý - §Þa chÊt BiÓn §«ng

I.1.1. Qu¸ tr×nh kh¶o s¸t ®Þa chÊt BiÓn §«ng

1.1.2. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu tæng hîp vÒ ®Þa chÊt BiÓn §«ng

I.2. Nguån tµi liÖu thu thËp phôc vô nghiªn cøu ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø

I.3. C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu:

Ch−¬ng II

C¸c thµnh t¹o Plioxen- ®Ö tø trong b×nh ®å kiÕn tróc kainozoi biÓn ®«ng

2.1. §Æc ®iÓm cÊu tróc Kainozoi thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam

2.2. C¸c thµnh t¹o Plioxen- §Ö tø trong khung cÊu tróc ®Þa chÊt chung

Ch−¬ng III

§Æc ®iÓm ®Þa tÇng Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa viÖt nam

3.1. X¸c ®Þnh ranh giíi ®Þa tÇng Plioxen- §Ö tø ViÖc x¸c ®Þnh ranh giíi ®Þa tÇng Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa ViÖt nam dùa trªn c¸c dÊu hiÖu chñ yÕu sau:

3.2. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa VÞnh B¾c Bé

3.2.1. Thèng Plioxen (N2)

3.2.2. HÖ §Ö tø

3.3. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa MiÒn Trung

3.3.1. Thèng Plioxen (N2)

3.3.2. HÖ §Ö tø.

3.4. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen- §Ö tø thÒm lôc ®Þa §«ng Nam Bé

3.4.1. Thèng Plioxen (N2)

3.4.2 HÖ §Ö tø.

3.5. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt Plioxen-§Ö tø thÒm lôc ®Þa T©y Nam Bé

3.5.1. Thèng Plioxen (N2)

3.5.2. HÖ §Ö Tø

Ch−¬ng IV

®Æc ®iÓm ®Þa m¹o thÒm lôc ®Þa viÖt nam

4.1. C¸c t¸c nh©n thµnh t¹o ®Þa h×nh

4.1.1. T¸c nh©n ®éng lùc néi sinh T¸c nh©n ®éng lùc néi sinh lµ nh÷ng t¸c nh©n x¶y ra ë trong vá Tr¸i ®Êt, ë phÇn trªn cña Manti, t¹o nªn nh÷ng kiÕn tróc h×nh th¸i lín, ®Þnh h−íng cho ph¸t triÓn chung cña ®Þa h×nh