BAÁT THÖÔØNG OÁNG TIEÂU HOAÙ

Th.S Haø Toá Nguyeân Bs.Leâ Quang Vuõ Khoa CÑHA-BV Töø Duõ

1

Mục Tiêu

 Moâ taû söï phaùt trieån cuûa heä tieâu hoùa  Moâ taû söï phaùt trieån bình thöôøng cuûa daï daøy vaø taàm quan troïng cuûa vieäc thaáy boùng hôi daï daøy  Lieät keâê những bất thường của ống tieâu hoùa vaø

daáu hieäu treân sieâu aâm

 Caùc toån thöông daïng nang ôû buïng.

Phôi thai học

 Ruột giữa

taù traøng

 Ñoaïn sau taù traøng  Ruoät non  Đại traøng được cấp maùu bởi ĐMMTTT

 Ruột sau

 Gan & hệ thống mật  Tụy  Laùch

 Những cấu truùc được cung cấp bởi ĐMMTTD

 Ruột trước  Thực quản  Dạ daøy vaø ñoaïn ñaàu

4

DẠ DAØY

5

 Hình thaønh töø tuaàn thöù 4  Ñi vaøo buïng töø tuaàn thöù 7  Thaáy ñöôïc treân sieâu aâm vaøo tuaàn thöù 9

KHÍ – THỰC QUẢN

thöù 3  5.

 Hình thaønh töø ruột trước.  Được ngăn caùch bởi vaùch khí – thöïc quaûn ôû tuaàn

cuûa thai nhi.

6

 Coù theå thaáy dòch trong thöïc quaûn do ñoäng taùc nuoát

7

8

9

Heïp thöïc quaûn (Esophageal Atresia)

phía sau.

 Do söï leäch cuûa vaùch ngaên khí – thöïc quaûn veà

DT tim maïch (27.8%), DT tieâu hoaù khaùc (22.6%), DT nieäu (18.6%) vaø DT heä xöông (17.7%). VACTERL.

 Baát thöôøng NST, ñaëc bieät laø Trisomie 18 raát

10

keøm theo HTQ (Nicholaide: 12 ca HTQ ñeàu laø Tri 18)

 Taàn suaát: 1/2.000-3.000  90% keøm vôùi doø khí-thöïc quaûn ñoaïn xa.  40% keøm TCTTTTC  30%-70% treû sô sinh HTQ keøm DTBS khaùc nhö

Heïp thöïc quaûn (Esophageal Atresia)

khoâng thaáy DD hoaëc DD beù + ña oái.

11

 Daáu hieäu chæ ñieåm treân SA:

Heïp thöïc quaûn (Esophageal Atresia)

GTTÑ(+): 56%, coù theå gaëp trong caùc DT khaùc nhö heä Tk, heä cô xöông. . .

 Khoâng thaáy DD: 0.4% thai >14 tuaàn

17% caùc thieåu oái

 Neáu coù keøm doø khí-thöïc quaûn: coù thaáy DD.  ÔÛ TCN 3: 80% keøm ña oái duø coù doø khí- thöïc quaûn  Thai >18 tuaàn: DD beù+ ña oái coù ÑN:42% vaø

12

 Tieân löôïng toát neáu khoâng keøm caùc baát thöôøng khaùc, tyû leä töû vong <10% ôû caùc treû sanh soáng

Phaân loaïi heïp thöïc quaûn

13

14

Heïp thöïc quaûn- daï daøy beù

15

Ruoät daõn “C” / HTQ+HTT

16

Heïp taù traøng (Duodenal atresia)

10.000.

 Taéc ngheõn RN hay gaëp nhaát vôùi TS: 1/2710-

xoay ruoät non baát thöôøng.  20%-36% HTT keøm DT tim.  33% HTT keøm baát thöôøng coät soáng.  65% HTT keøm baát thöôøng NST ± baát thöôøng khaùc.  30% HTT keøm hoäi chöùng Down vaø 15% HC Down

coù HTT.

17

 Keøm caùc baát thöôøng OTH khaùc: 7% HTQ, 40%

Heïp taù traøng (Duodenal atresia)

 Boùng ñoâi thoâng nhau vaø chæ thaáy cuoái TCN 2.  Möùc ñoä ña oái tuyø thuoäc möùc ñoä heïp vaø baát thöôøng khaùc

ôû OTH vôùi tyû leä # 50%.

 SA: Ña oái + hình boùng ñoâi (DD vaø ñoaïn gaàn TT).

HTT

 Do ñoù DD vaø nöôùc oái bình thöôøng khoâng loaïi tröø

hình chöõ C” naèm ôû thaønh buïng treân.

 Tieân löôïng raát toát neáu chæ HTT ñôn thuaàn. Töû vong sô sinh do baát thöôøng nghieâm troïng khaùc.

18

 Neáu keøm HTQ: hình aûnh ñieån hình “khoái u nang

Heïp taù traøng

19

Heïp taù traøng

20

Heïp hoài vaø hoãng traøng (Jejunal and Ileal atresia)

Heïp hoãng traøng Heïp hoài traøng Ña choã

Ñôn choå

Ít hôn 20%

60%

Vò trí Thuûng ruoät Hieám, khi daõn nhieàu Hay gaëp duø ruoät daõn nheï Thai nheï caân Nhieàu Sanh sôùm  Baát thöôøng phoái hôïp thöôøng chæ lieân quan ñeán ruoät

nhö TVR, vieâm PM phaân xu,

21

 Taàn suaát taéc ngheõn RN : 1/2700.  Thöôøng do söï taéc ngheõn doøng chaûy maïch maùu nuoâi.  Ña soá xaûy ra muoän khi thai >24 tuaàn.

Heïp hoài vaø hoãng traøng (Jejunal and Ileal atresia)

 SA: Bình thöôøng khoâng thaáy caùc quai hoãng traøng vaø hoài traøng, neáu thaáy nhieàu quai ruoät caêng chöùa ñaày dòch treân SA keùo daøi thì phaûi nghi ngôø coù heïp ruoät non.

 Raát khoù xaùc ñònh vò trí heïp nhöng neáu soá quai ruoät daõn caøng nhieàu thì heïp caøng ôû ñoaïn xa

löôïng raát toát.

 Chaån ñoaùn thöôøng muoän, ôû cuoái TCN 2 hoaëc ôû

TCN 3 vaø thöôøng keøm theo ña oái.

22

 Neáu khoâng keøm caùc baát thöôøng khaùc thì tieân

Heïp hoãng traøng

23

Heïp hoài traøng

24

Taéc ruoät phaân xu (Meconium Ileus)

baát thöôøng trong xoay ruoät.

 Laø NN gaây taéc ruoät thöù 3 ôû sô sinh sau heïp ruoät vaø

 Laø bieåu hieän sôùm nhaát cuûa Cystic Fibrosis trong giai ñoaïn sô sinh, 80% CF bieàu hieän laø TRPX.

aûnh giaû gioáng ruoät giaø.

 SA: caùc quai ruoät daõn chöùa dòch vaø echo daøy.  Caùc quai ruoät non chöùa phaân xu coù theå cho hình

 CÑ(+): Khi NST cuûa cha meï coù hieän dieän cuûa cystic fibrosis gene ( thöôøng laø Delta F 508).

 Tieân löôïng toát nhöng döï haäu laâu daøi tuyø thuoäc CF 25

26

27

Vieâm phuùc maïc phaân xu (Meconium peritonitis)

nuoâi, taéc ruoät phaân xu. . .

 Taàn suaát: 1/35.000.  NN goác: heïp ruoät non, xoaén ruoät, thieáu maùu

trieäu chöùng.

 VPMPX keøm 7.7%-40% beänh xô nang.  Neáu choã thuûng ñöôïc bít hieäu quaû thì khoâng coù

phaân xu, da buïng daøy, TDMP vaø ña oái.

 86% coù voâi hoùa trong oå buïng.  Caùc daáu hieäu khaùc: daõn ruoät, ascites, nang giaû

28

 CÑPB: phuø thai.

Viêm Phúc Mạc Phân Xu Meconium Peritonitis

*

Giả nang Pseudocyst

Taéc ruoät giaø

 Taéc RG chieám 5%-10% taéc ruoät vaø khoâng haäu

moân laø taät phoå bieán nhaát vôùi TS 1/5.000.

thaáy RG do phaân xu coù ñoä echo daøy nheï.

 ÔÛ TCN 2 thöôøng khoâng thaáy RG, ôû TCN 3 coù theå

gaàn ngaøy.

 Khoâng HM thöôøng keøm doø ñöôøng nieäu: voâi hoaù

trong oå buïng.

 ÑK RG< 7mm ôû thai <25 tuaàn vaø <18mm khi thai

30

 Khoâng HM thöôøng keøm vôùi hoäi chöùng VACTERL.  CÑPB: beänh Hirschsprung (TS:1/10.000)

31

32

Xoaén ruoätø

 Quai ruoät xoaén theo truïc maïc treo gaây thieáu maùu

nuoâi ruoät

33

 Ruoät daõn, khoâng nhu ñoäng  Quai ruoät bò xoaén “ ñôn ñoäc” raát gôïi yù  CÑPB : teo hoãng/ hoài traøng

Sang thương dạng nang ở bụng

*

Nang ñöôøng maät

beân (P) vaø phía tröôùc thaän (P)

*

35

 Daõn ñöôøng maät daïng nang baåm sinh.  Do thaønh oáng maät yeáu  SA : Laø nhöõng caáu truùc daïng nang thaáy ôû phaàn gan

Nang gan

36

 Thöôøng naèm ôû thuøy phaûi gan.  Thöôøng moät thuøy, coù theå keøm xuaát huyeát

Nang ruoät ñoâi

hoaëc coù hoài aâm.

37

 Coù theå daïng nang (80%) hoaëc daïng oáng (20%)  SA: nang thaønh daøy, thöôøng laø nang echo troáng

Nang maïc treo

hoaëc khoâng, khi xuaát huyeát coù theå gaây nhaàm laãn laø u ñaëc

 Hình thaønh do taéc ngheõn ñöôøng daãn baïch huyeát.  SA: nang naèm treân ñöôøng giöõa,coù theå coù vaùch

38

 Hieám khi aùc tính

U nang buoàng tröùng

BQ, thaän, thaønh buïng vaø OTH bình thöôøng.

 Nang Follicule raát hay gaëp ôû treû sô sinh  Nghi ngôø UNBT khi coù khoái u nang ôû beù gaùi coù

nay thöôøng theo doõi caùc tröôøng hôïp nang ñôn giaûn. Coù theå choïc huùt nang döôùi SA.

 Thôøi gian trung bình ñeå maát nang: 2.6 thaùng.

39

 71% UNBT khoâng thay ñoåi KT cho ñeán khi sanh.  Bieán chöùng xoaén # 40%, ña soá laø u >5cm.  Taàn suaát xoaén taêng ñeán 50%-78% ôû gñ sô sinh.  Xöû trí: tröôùc ñaây moå vì nguy cô xoaén cao, ngaøy

U nang buoàng tröùng

40

Caùm ôn

41