Biết trước dấu hiệu phạm tội qua sóng não
Việc xác định hành vi tội phạm là điều đơn giản, bởi nó diễn ra trên
thực tế và có thể ghi nhận qua hình ảnh, âm thanh, dấu vết để lại... Tuy
nhiên, để xác định dấu hiệu phạm tội trong ý nghĩ của một người là điều
dường như không tưởng. Mặc dù vậy, thành tựu mới đây của các nhà
khoa học thuộc Trường Đại học Northwestern - Chicago đã giúp khắc
phục vấn đề vô cùng khó khăn này. Công nghệ đọc sóng não và những ý
tưởng xuất hiện trong não sẽ cho biết mọi ý định phạm tội đang nằm
trong đầu của một người mà không cần đến việc buộc anh ta phải nói
ra.
Công nghệ mới - biến điều không tưởng thành hiện thực
Một chiếc máy có thể giúp đọc được những suy nghĩ trong đầu của một
người là điều không tưởng và luôn là niềm mơ ước của giới khoa học.
Nhưng, giấc mơ đó đang dần trở thành hiện thực. Xuất phát từ yêu cầu đặt ra
cho cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố trên toàn thế giới, các nhà khoa
học Mỹ đã không ngừng nghiên cứu và tiến hành nhiều thử nghiệm kiểm tra
sóng não nhằm phát hiện các thông tin liên quan đến tội phạm ngay khi
chúng còn đang tồn tại dưới dạng ý tưởng nằm trong đầu những kẻ đang có
ý định khủng bố.
Nghiên cứu của các chuyên gia tâm lý học đến từ Đại học Northwestern -
Chicago, Mỹ đã mở ra hướng đi đúng đắn và đem lại lời giải cho bài toán
tưởng như không thể có lời đáp ấy.
Công nghệ mới ra đời dựa trên nền tảng của loại thiết bị phát hiện nói dối
được phát triển từ những năm 1950. Tuy nhiên, không giống với cách phát
hiện nói dối truyền thống là đặt ra các câu hỏi nghi vấn có hay không có để
đối tượng trả lời tập trung vào các tình tiết đặc biệt có thể dẫn tới việc tìm ra
thủ phạm, công nghệ mới là sự kết hợp của thiết bị kiểm tra nói dối với các
thiết bị kiểm tra sóng não.
Trên thực tế, từ những năm 1980, Peter Rosenfeld đã kết hợp loại máy kiểm
tra nói dối với công nghệ ghi lại hoạt động sóng điện não. Ông đã tìm ra
sóng não có tên gọi P300 - là loại sóng não có chức năng kích thích quá trình
hình thành hình ảnh sau 300 mili giây và có thể được phát hiện thông qua
các cực điện gắn lên phần da đầu.
P300 được biết đến với vai trò kích thích quá trình hình thành hình ảnh và có
ý nghĩa rất quan trọng đối với việc kiểm tra ý định phạm tội. Để kiểm tra
thông tin về ý định phạm tội, việc theo dõi P300 có thể giúp ta lần ra tín hiệu
thần kinh của quá trình nhận thức bất chợt hay vô tình về một vấn đề, một sự
kiện hoặc một mẩu thông tin nào đó có liên quan đến tội phạm đang diễn ra
trong đầu đối tượng.
Nhóm của giáo sư Rosenfeld cũng áp dụng cách kiểm tra này cho các trường
hợp được sắp xếp sẽ phạm tội giả định. Chẳng hạn như sử dụng nó để kiểm
tra một người đang có ý định trộm một vật gì đó. Kết quả ghi lại thông tin do
sóng não phản ánh là khá chính xác. Tương tự, nhóm nghiên cứu đã tiến
hành kiểm tra 29 sinh viên trong trường. Những sinh viên này được chia làm
hai nhóm: một nhóm được giao nhiệm vụ đóng vai những kẻ tội phạm và
đang ôm trong đầu một kế hoạch phạm tội; nhóm còn lại hoàn toàn vô tội.
Kết quả là thiết bị đã đọc ra 4 người với 4 ý định phạm tội một cách chi tiết
và chính xác như: đang có ý định đánh bom nhằm vào các địa điểm ở
Houston, Taxes. Ngay cả thời gian tiến hành kế hoạch hay các chi tiết cụ thể
khác liên quan đến toàn bộ kế hoạch như: lựa chọn cách tiến hành ra sao, dự
kiến viết thư khủng bố, lực lượng hỗ trợ... cũng được máy đọc ra hoàn toàn
trùng khớp với suy nghĩ của sinh viên đó.
Trong khi đó, ở nhóm sinh viên đóng vai vô tội, thiết bị đã ghi lại toàn bộ
thông tin sóng não P300 và đọc ra toàn bộ kế hoạch dự kiến sẽ đi chơi của
nhóm sinh viên này, dù không một ai trong họ nói ra.
Toàn bộ các thông tin mà thiết bị đọc ra từ sóng não của cả hai nhóm sinh
viên đều hiện lên với các dòng chữ chạy dài trên màn hình hiển thị của chiếc
máy tính được kết nối với thiết bị.
Có thể trở thành công nghệ phát hiện tội phạm trong tương lai?
Kết quả các thử nghiệm đều cho thấy khả năng phân tích và nhận định chính
xác các suy nghĩ liên quan đến ý định phạm tội trong đầu con người của
công nghệ đọc sóng não.
Ngay cả những ý nghĩ chỉ là giả định do đối tượng tham gia thử nghiệm đã
được phân công vai đóng thì chúng đều được đọc rõ và hiển thị trên màn
hình.
Theo đánh giá của các nhà nghiên cứu, công nghệ đọc ý nghĩ phạm tội là
một bước tiến mới có nhiều khả năng ứng dụng trong lĩnh vực an ninh nhằm
phát hiện các âm mưu khủng bố, thực hiện tội phạm ngay khi nó còn tồn tại
dưới dạng suy nghĩ bên trong đầu những kẻ sắp phạm tội. Thành tựu này có
thể giúp khoanh vùng một cách hiệu quả các đối tượng tình nghi và ngăn
chặn trước những kế hoạch khủng bố hay kế hoạch phạm tội khác trở thành
hiện thực.
Song, theo nhìn nhận từ giới chuyên gia trong lĩnh vực an ninh, thực tế xuất
hiện rất nhiều tình huống đa dạng và phức tạp hơn nhiều so với giả định
trong các tình huống kiểm tra đã được kiểm soát và công nghệ này chỉ là
một cách để tham khảo chứ chưa thể áp dụng trong phòng, chống tội phạm.
Và tất nhiên, kết quả kiểm tra sóng não phát hiện ý định phạm tội cũng
không thể được xem là bằng chứng để kết tội những đối tượng tình nghi.
Dù sao đi nữa, công nghệ đọc ý nghĩ phạm tội thông qua sóng não vẫn là
một thành tựu quan trọng mở ra nhiều hướng ứng dụng khác trong y học và
một số ngành khoa học khác. Trong đó, các nhà khoa học đặc biệt hướng tới
ứng dụng công nghệ kiểm tra sóng P300 trong việc tạo ra các dấu ấn riêng
dạng như vân tay sóng não (brain fingerprinting) hay giúp đọc ý nghĩ của
các bệnh nhân sống thực vật.
