TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 547 - th¸ng 2 - sè 2 - 2025
95
gặp và là một thách thức lớn trong y khoa với
bệnh cảnh lâm sàng phức tạp, nhiều chẩn đoán
phân biệt. Mặc dù đã có hướng dẫn đồng thuận
chẩn đoán cho iMCD vào năm 2017, nhưng việc
đưa ra chẩn đoán kịp thời và chính xác vẫn còn
là một thách thức. Đặc biệt ngay từ ban đầu
không hướng đến chẩn đoán bệnh Castleman và
một số xét nghiệm chuyên sâu chưa làm được.
Hai ca bệnh của chúng tôi hiện tại được chẩn
đoán bệnh ở mức độ nhẹ, tuy nhiên cần theo dõi
chặt chẽ các triệu chứng do diễn biến bệnh phức
tạp và có thể chuyển dạng ác tính. Sinh thiết đầy
đủ hạch và mô bệnh học là tiêu chuẩn vàng cho
chẩn đoán. Các đặc điểm xét nghiệm máu cùng
với chẩn đoán hình ảnh sẽ giúp phân loại bệnh
Castleman.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Dispenzieri Angela, Fajgenbaum David C,
"Overview of Castleman disease", Blood, 135
(16), (2020), pp. 1353-1364.
2. Keller A R, Hochholzer L, and Castleman B,
"Hyaline-vascular and plasma-cell types of giant
lymph node hyperplasia of the mediastinum and
other locations", Cancer, 29 (3), (1972), pp. 670-83.
3. Liu A Y, Nabel C S, Finkelman B S, et al,
"Idiopathic multicentric Castleman's disease: a
systematic literature review", Lancet Haematol, 3
(4), (2016) pp. e163-75.
4. Fajgenbaum David C, Uldrick Thomas S,
Bagg Adam, et al, "International, evidence-
based consensus diagnostic criteria for HHV-8-
negative/idiopathic multicentric Castleman
disease", Blood, 129 (12), (2017) pp. 1646-1657.
5. Weisenburger D D, Nathwani B N, Winberg
C D, et al, "Multicentric angiofollicular lymph
node hyperplasia: a clinicopathologic study of 16
cases", Hum Pathol, 16 (2), (1985), pp. 162-72.
6. Frizzera G, Banks P M Massarelli G, et al, "A
systemic lymphoproliferative disorder with
morphologic features of Castleman's disease.
Pathological findings in 15 patients", Am J Surg
Pathol, 7 (3), (1983), pp. 211-31.
7. Inada K, Hamazaki M, "Localized mediastinal
lymph-node hyperplasia resembling thymoma; a
case report", Ann Surg, 147 (3), (1958), pp. 409-13.
8. Van Rhee F, Voorhees P, Dispenzieri A, et al,
"International, evidence-based consensus
treatment guidelines for idiopathic multicentric
Castleman disease", Blood, 132 (20), (2018), pp.
2115-2124.
BÍT THÔNG LIÊN THẤT PHẦN QUANH MÀNG
BẰNG DỤNG CỤ HAI ĐĨA ĐỒNG TÂM
Nguyễn Công Hà1, Nguyễn Lân Việt2, Nguyễn Sinh Hiền1
TÓM TẮT23
Đặt vấn đề: Thông liên thất là bệnh lý tim bẩm
sinh phổ biến. Phương pháp bít lỗ thông liên thất bằng
dụng cụ hai đĩa đồng tâm đã được phát triển với mục
tiêu nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu các biến
chứng so với các dụng cụ truyền thống. Mục tiêu: Mô
tả thủ thuật bít thông liên thất phần quanh màng
bằng dụng cụ hai đĩa đồng tâm. Phương pháp
nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả tiến cứu được thực
hiện tại Bệnh viện Tim Hà Nội trên 81 bệnh nhân được
chẩn đoán thông liên thất phần quanh màng. Các
thông tin lâm sàng, cận lâm sàng và quá trình can
thiệp được thu thập. Các chỉ số được ghi nhận bao
gồm áp lực động mạch phổi, mức độ shunt trái-phải
(Qp/Qs), cỡ dụng cụ sử dụng, thời gian thực hiện thủ
thuật và các biến chứng gặp phải trong quá trình điều
trị. Phân tích số liệu được thực hiện bằng phần mềm
SPSS 20.0. Kết quả: Các triệu chứng lâm sàng
thường gặp bao gồm viêm phế quản tái diễn (33,3%)
và chậm tăng cân (25,9%), với tiếng thổi tâm thu ≥
1Bệnh viện Tim Hà Nội
2Trường Đại học Y Hà Nội
Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Công Hà
Email: conghacardio@gmail.com
Ngày nhận bài: 3.12.2024
Ngày phản biện khoa học: 15.01.2025
Ngày duyệt bài: 13.2.2025
3/6 ghi nhận ở 80,2% bệnh nhân. Áp lực động mạch
phổi trung bình là 27,4 mmHg, mức Qp/Qs trung bình
là 2,3. Trong thủ thuật, cỡ dụng cụ phổ biến nhất
được sử dụng là 5 mm (30,9%) và 6 mm (27,2%).
Thời gian làm thủ thuật trung bình là 47,3 phút, với tỷ
lệ thành công cao. Một số khó khăn như rơi dụng cụ,
bắt lại snare hoặc đổi dụng cụ lớn hơn đều được xử lý
thành công. Kết luận: Phương pháp này cho thấy
tính an toàn, hiệu quả và khả năng áp dụng rộng rãi
trong thực hành lâm sàng, đồng thời cung cấp thêm
bằng chứng về vai trò của dụng cụ trong điều trị bệnh
lý tim bẩm sinh.
Từ khóa:
Thông liên thất, dụng cụ
hai đĩa đồng tâm, shunt trái-phải, áp lực động mạch
phổi, bệnh tim bẩm sinh.
SUMMARY
CLOSURE OF PERIMEMBRANOUS
VENTRICULAR SEPTAL DEFECT USING
DOUBLE-DISK OCCLUDER
Background: Ventricular septal defect (VSD) is a
common congenital heart defect. The double-disk
occluder method has been developed to enhance
treatment efficacy and minimize complications
compared to traditional devices. Objective: To
describe the procedure for perimembranous VSD
closure using a double-disk occluder. Methodology:
A prospective descriptive study was conducted at
Hanoi Heart Hospital on 81 patients diagnosed with
perimembranous VSD. Clinical, paraclinical, and
vietnam medical journal n02 - FEBRUARY - 2025
96
interventional data were collected. Key indicators
included pulmonary artery systolic pressure, left-to-
right shunt ratio (Qp/Qs), device size, procedural time,
and complications encountered during treatment. Data
analysis was performed using SPSS 20.0. Results:
Common clinical symptoms included recurrent
bronchitis (33.3%) and poor weight gain (25.9%),
with systolic murmurs ≥ 3/6 detected in 80.2% of
patients. The mean pulmonary artery pressure was
27.4 mmHg, and the mean Qp/Qs was 2.3. The most
frequently used occluder sizes were 5 mm (30.9%)
and 6 mm (27.2%). The average procedure time was
47.3 minutes, with a high success rate. Challenges
such as device dislodgement, snare recapture, or
upsizing the device were successfully managed.
Conclusion: This method demonstrates safety,
efficacy, and broad applicability in clinical practice
while providing additional evidence of the role of the
device in the treatment of congenital heart defects.
Keywords:
Ventricular septal defect, double-disk
occluder, left-to-right shunt, pulmonary artery
pressure, congenital heart disease.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Thông liên thất là tình trạng có sự thông
thương bất thường giữa buồng thất trái và thất
phải, có thể xuất hiện dưới dạng thông liên thất
đơn thuần hoặc kết hợp với các dị tật tim
khác1,2. Đây là một trong những bệnh tim bẩm
sinh phổ biến nhất, chiếm tỷ lệ khoảng 20-30%,
và là tình trạng mà các bác sĩ tim mạch nhi khoa
và phẫu thuật viên tim bẩm sinh thường xuyên
gặp phải3. Một số trường hợp thông liên thất có
thể tự bít kín, trong khi các trường hợp khác có
nguy cơ gây suy tim hoặc tăng áp lực động
mạch phổi sớm.
Nhằm cải thiện hiệu quả điều trị và giảm
thiểu các biến chứng, các dụng cụ mới đã được
phát triển để khắc phục những hạn chế của
dụng cụ Amplatzer truyền thống. Trong đó, dụng
cụ Nit-Occlud® Lê VSD-Coils đã được ứng dụng
với kết quả khả quan 4, mặc dù vẫn ghi nhận tỷ
lệ shunt tồn lưu và tan máu cao. Một số nghiên
cứu của tác giả Nguyễn Lân Hiếu và các đồng
nghiệp cũng sử dụng dụng cụ bít ống động mạch
để điều trị thông liên thất, cho kết quả ngắn và
trung hạn tốt với tỷ lệ thành công khoảng 96%,
tuy nhiên vẫn ghi nhận một số biến chứng 5,6.
Gần đây, dụng cụ hai đĩa đồng tâm đã được
cải tiến với thiết kế đĩa trái nhỏ hơn và độ dày
lớn hơn, mang lại hiệu quả cao hơn và giảm
thiểu biến chứng. Dụng cụ này đã được nghiên
cứu và báo cáo trên nhiều tạp chí tim mạch uy
tín với tỷ lệ thành công cao và biến chứng thấp
trong theo dõi dài hạn. Để góp phần cung cấp
thêm bằng chứng khoa học, nghiên cứu này
được thực hiện nhằm
“Mô tả thủ thuật bít thông
liên thất phần quanh màng bằng dụng cụ hai đĩa
đồng tâm”.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu
được thực hiện trên các bệnh nhân được chẩn
đoán thông liên thất (TLT) phần quanh màng tại
Bệnh viện Tim Hà Nội. Tiêu chuẩn lựa chọn bao
gồm: đường kính lỗ thông > 2mm, shunt trái-
phải trên siêu âm Doppler tim, cân nặng ≥ 8kg
hoặc ≥ 1 tuổi, gờ van động mạch chủ ≥ 2mm
hoặc có phình vách màng, và kèm theo một
trong các triệu chứng như viêm đường hô hấp
tái diễn, chậm tăng cân, triệu chứng suy tim,
thất trái giãn (z-score > 2,0) hoặc Qp/Qs ≥ 1,5.
Những bệnh nhân có lỗ thông lớn hoặc quá nhỏ,
tăng áp động mạch phổi nặng, bệnh lý nội khoa
không ổn định, hoặc chống chỉ định với Aspirin
đều bị loại trừ.
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu:
Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Tim Hà
Nội trong giai đoạn từ tháng 01/2012 đến tháng
12/2015.
2.3. Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô
tả tiến cứu
2.4. Cỡ mẫu và chọn mẫu: Có 81 bệnh
nhân được đưa vào nghiên cứu. Sử dụng
phương pháp chọn mẫu thuận tiện.
2.5. Nội dung nghiên cứu: Nội dung
nghiên cứu thu thập các thông tin về đặc điểm
bệnh nhân (giới tính, tuổi, cân nặng, triệu chứng
lâm sàng và thực thể), phương pháp giảm đau
(gây mê hoặc gây tê), và đường vào mạch máu
(chủ yếu qua động tĩnh mạch đùi phải). Các
thông số cận lâm sàng trước thủ thuật gồm áp
lực động mạch phổi tâm thu và mức độ shunt
trái - phải (Qp/Qs). Trong quá trình thủ thuật,
các dữ liệu như phương pháp qua lỗ thông, vị trí
bắt wire, vị trí bắt đầu thả dụng cụ, kích thước
dụng cụ, và thời gian thực hiện được ghi nhận.
Ngoài ra, nghiên cứu cũng ghi lại các khó khăn
thường gặp như khó đi qua lỗ thông, bắt lại
snare, đổi dụng cụ lớn hơn, và các tình huống
cần sử dụng siêu âm tim hỗ trợ, nhằm đánh giá
hiệu quả và tính an toàn của phương pháp bít
thông liên thất bằng dụng cụ hai đĩa đồng tâm.
2.6. Quy trình thực hiện: Quy trình nghiên
cứu được thực hiện tuần tự từ việc lựa chọn
bệnh nhân đủ tiêu chuẩn, tiến hành thủ thuật bít
TLT dưới hướng dẫn của siêu âm Doppler tim và
máy chụp mạch, đến theo dõi các thông số lâm
sàng và cận lâm sàng.
2.7. Xử lý và phân tích số liệu: Dữ liệu
thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS 20.0,
áp dụng các phương pháp thống kê mô tả và
phân tích.
TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 547 - th¸ng 2 - sè 2 - 2025
97
2.8. Đạo đức nghiên cứu: Tất cả bệnh
nhân và gia đình được cung cấp thông tin đầy
đủ về mục tiêu, lợi ích và rủi ro của nghiên cứu,
đồng thời ký cam kết tham gia. Dụng cụ nghiên
cứu đạt các tiêu chuẩn quốc tế CE Marking và
ISO 13485:2003, được Bộ Y tế Việt Nam cấp
phép nhập khẩu. Thông tin bệnh nhân được bảo
mật tuyệt đối, tuân thủ quy định về đạo đức
trong nghiên cứu y khoa.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu bao gồm 81 bệnh nhân với tỷ lệ
nam/nữ là 53,1% và 46,9%. Đa số bệnh nhân
(81,5%) dưới 16 tuổi, với độ tuổi dao động từ 11
tháng đến 55 tuổi (trung bình: 9,9 ± 11,1 tuổi).
Cân nặng dao động từ 7 kg đến 67 kg, trung
bình là 23,8 ± 16,6 kg. Các triệu chứng lâm sàng
thường gặp bao gồm viêm phế quản tái diễn
(33,3%) và chậm tăng cân (25,9%), đặc biệt ở
nhóm trẻ dưới 6 tuổi. Triệu chứng thực thể nổi
bật là tiếng thổi tâm thu ≥ 3/6 tại khoang liên
sườn 3-4 sát bờ trái xương ức, được ghi nhận ở
80,2% bệnh nhân, đóng vai trò quan trọng trong
chẩn đoán. Chỉ 13,6% bệnh nhân có triệu chứng
suy tim (NYHA II), trong khi phần lớn (86,4%)
có khả năng gắng sức tốt.
Bảng 1 cho thấy có hai phương pháp giảm
đau được áp dụng: gây tê tại chỗ bằng Lidocaine
hoặc gây mê bằng Propofol qua đường tĩnh
mạch với hỗ trợ hô hấp bằng oxy qua mặt nạ
mũi. Hầu hết bệnh nhân (80%) được gây mê
tĩnh mạch, trong khi 20% chỉ cần gây tê tại chỗ.
Nhóm bệnh nhân gây mê có tuổi trung bình là
5,51 tuổi, trong khi nhóm gây tê tại chỗ có tuổi
trung bình là 27,88 tuổi. Tuổi nhỏ nhất được gây
tê là 14, và lớn nhất cần gây mê là 32. Đường
vào mạch máu chủ yếu qua động tĩnh mạch đùi
phải (87,6%), chỉ có 12,4% qua đùi trái, không
sử dụng các đường vào khác.
Bảng 1. Đặc điểm phương pháp giảm
đau và đường vào mạch máu
Đặc điểm
SL
%
Tuổi (năm)
X
SD
Min
Max
Gây tê
16
19,8
27,88
11,01
14
55
Gây mê
65
80,2
5,51
5,03
0,9
32
Động, tĩnh mạch
đùi phải
71
87,6
Động, tĩnh mạch
đùi trái
10
12,4
Đường vào khác
0
0
Kết quả áp lực động mạch phổi (ĐMP) tâm
thu trung bình trên thông tim là 27,4 mmHg, dao
động từ 17 mmHg đến 40 mmHg. Mức độ shunt
trái - phải qua lỗ thông, đánh giá theo nguyên lý
Pick, cho thấy giá trị Qp/Qs trung bình là 2,3, với
cao nhất là 3,5 và thấp nhất là 1,7.
Bảng 2. Kết quả áp lực ĐMP tâm thu và
Qp/Qs
X
SD
Min
Max
Áp lực ĐMP (mmHg, n=81)
27,4
4,7
17
40
Qp/Qs (n=81)
2,3
0,4
1,7
3,5
Kết quả nghiên cứu cho thấy phương pháp
qua lỗ TLT chủ yếu sử dụng wire (58%) và
catheter IM (28,4%). Vị trí bắt wire thường gặp
nhất là tĩnh mạch chủ trên/dưới (66,7%), trong
khi vị trí bắt đầu thả dụng cụ chủ yếu là động
mạch chủ lên (75,3%). Cỡ dụng cụ phổ biến
nhất được sử dụng để bít TLT là cỡ 5 (30,9%) và
cỡ 6 (27,2%). Bộ thả chủ yếu là 6F (72,8%).
Bảng 3. Kết quả vị trí bắt wire và bắt
đầu thả dụng cụ
Đặc điểm
SL
%
Phương
pháp qua lỗ
TLT
Wire
47
58,0
Catheter IM
23
28,4
Pigtail cắt
9
11,1
Catheter JR
2
2,5
Vị trí bắt
wire
Tĩnh mạch chủ trên, dưới
54
66,7
ĐMP
27
33,3
Vị trí bắt đầu
thả dụng cụ
ĐMC lên
61
75,3
Buồng thất trái
20
24,7
Cỡ dụng cụ
dùng bít TLT
4
16
19,8
5
25
30,9
6
22
27,2
7
11
13,6
8
6
7,4
10
1
1,2
Cỡ bộ thả
5F
14
17,3
6F
59
72,8
7F
8
9,9
Bảng 4 cho thấy thời gian làm thủ thuật
trung bình của nghiên cứu là 47,3 phút, thời gian
làm nhanh nhất là 37 phút, thời gian làm lâu
nhất là 121 phút. Còn về thời gian chiếu tia
trung bình là 22,9 phút, thời gian chiếu tia ít
nhất là 11 phút, thời gian chiếu tia nhiều nhất là
54 phút.
Bảng 4: Kết quả thời gian làm thủ thuật
và thời gian chiếu tia
Đặc điểm
X
SD
Min
Max
Thời gian làm thủ thuật (phút)
47,3
9,1
37,0
121,0
Thời gian chiếu tia (phút)
22,9
8,2
11,0
54,0
Bảng 5 cho thấy, trong quá trình làm thủ
thuật, khó khăn thường gặp bao gồm việc khó đi
qua lỗ TLT để tạo vòng động tĩnh mạch, bắt lại
snare khi delivery, hoặc catheter khó đi qua thất
phải do vướng dây chằng van ba lá hay các bè
cơ. Một số bệnh nhân cần đổi dụng cụ lớn hơn
vietnam medical journal n02 - FEBRUARY - 2025
98
do shunt tồn lưu lớn hoặc nguy cơ tan máu, và
11,1% trường hợp gặp tình trạng rơi cả hệ thống
thả vào thất phải khi thả dụng cụ từ ĐMC lên,
khiến thời gian thủ thuật kéo dài. Siêu âm tim hỗ
trợ được sử dụng trong 38,3% trường hợp để xử
lý các tình huống khó khăn như shunt tồn lưu
lớn, nghi ngờ HoBL, hoặc HoC nặng lên. Không
có trường hợp nào thất bại dù 24,7% bệnh nhân
gặp khó khăn khi đi qua lỗ thông, và đổi dụng cụ
được thực hiện ở 16% bệnh nhân.
Bảng 5. Các khó khăn, trở ngại khi làm
thủ thuật
Các khó khăn, trở ngại
SL
%
Khó khăn qua lỗ TLT phải đổi catheter
20
24,7
Bắt lại snare
18
22,2
Đổi dụng cụ khác lớn hơn
13
16,0
Rơi cả hệ thống thả dụng cụ vào TP
phải nên phải làm lại các bước
9
11,1
Siêu âm tim hỗ trợ trong khi làm thủ thuật
31
38,3
IV. BÀN LUẬN
Trong nghiên cứu của chúng tôi, 100% bệnh
nhân được thực hiện thủ thuật thông qua đường
động tĩnh mạch đùi phải hoặc trái, không ghi
nhận trường hợp nào sử dụng đường khác.
Phương pháp vô cảm bao gồm 80% gây mê
bằng Propofol qua đường tĩnh mạch kết hợp thở
oxy qua mặt nạ mũi và 20% gây tê tại chỗ. Tuổi
nhỏ nhất được gây tê là 14 tuổi, trong khi tuổi
lớn nhất cần gây mê là 32 tuổi. So với nghiên
cứu EUREVECO của Nikolaus A. Haas 7, trong đó
15,3% bệnh nhân sử dụng đường tĩnh mạch
cảnh và 50,5% được gây mê toàn thân, kết quả
của chúng tôi cho thấy đường động tĩnh mạch
đùi là lựa chọn an toàn và thuận lợi hơn cho các
thủ thuật thông tim (Nikolaus A. Haas, 2015).
Phương pháp gây mê bằng Propofol cũng được
đánh giá cao nhờ tính nhanh gọn, chi phí thấp,
và phù hợp với bệnh nhân TLT đơn thuần.
Áp lực động mạch phổi (ĐMP) và mức độ
shunt trái - phải là hai thông số quan trọng để
đánh giá ảnh hưởng huyết động của bệnh thông
liên thất. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho
thấy áp lực ĐMP tâm thu trung bình là 27,4 ± 4,7
mmHg, dao động từ 17 đến 40 mmHg. Mức Qp/Qs
trung bình đạt 2,33 ± 0,43, dao động từ 1,7 đến
3,5. Kết quả này tương đồng với nghiên cứu của
Nguyễn Lân Hiếu và Lei Wang, khi áp lực ĐMP
tăng nhẹ ở bệnh nhân có lỗ thông nhỏ đến vừa.
Trong nghiên cứu của Nguyễn Lân Hiếu6, Qp/Qs
trung bình nhóm DO đạt 2,2 ± 0,7, trong khi Lei
Wang ghi nhận Qp/Qs trung bình là 2,56,8. Điều
này cho thấy rằng bệnh nhân trong các nghiên cứu
đều có mức độ shunt trái - phải vừa phải, giúp hạn
chế các biến chứng trong thủ thuật.
Hình ảnh lỗ thông trên chụp buồng thất trái
cung cấp thông tin quan trọng để đánh giá
thành công của thủ thuật. Kích thước lỗ thông
trong nghiên cứu của chúng tôi trung bình là
3,86 ± 0,93 mm, dao động từ 3 đến 8 mm,
trong đó hình thái lỗ thông phễu và phình vách
màng chiếm 85,19%. Gờ van động mạch chủ
trung bình là 3,0 ± 0,7 mm, với gờ ngắn nhất
2,0 mm. Kết quả này tương tự nghiên cứu của
Nguyễn Lân Hiếu và Nikolaus A. Haas, khi kích
thước lỗ thông trung bình dao động từ 4,04 đến
4,7 mm và hình thái phình vách màng chiếm tỷ
lệ cao6,7. Việc lựa chọn lỗ thông có kích thước
nhỏ - vừa và phình vách màng giúp tăng hiệu
quả và an toàn của thủ thuật.
Cỡ dụng cụ bít lỗ thông trong nghiên cứu
trung bình là 5,6 ± 1,3 mm, dao động từ 4 đến
10 mm, với cỡ phổ biến là số 5 và số 6, chiếm
58%. Kết quả này thấp hơn nghiên cứu của Lei
Wang, khi cỡ dụng cụ trung bình là 6,5 mm8.
Thời gian chiếu tia trong nghiên cứu của chúng
tôi trung bình là 22,9 ± 8,2 phút, ngắn hơn so
với nghiên cứu EUREVECO (26,3 ± 14,91 phút)
và tương tự nghiên cứu của Lei Wang (15,6
phút)8. Thời gian làm thủ thuật trung bình là
47,3 ± 9,1 phút, cũng nằm ở mức trung bình so
với các nghiên cứu khác. Điều này cho thấy thủ
thuật của chúng tôi được tối ưu hóa về thời gian
thực hiện và độ an toàn.
V. KẾT LUẬN
Nghiên cứu đã mô tả đặc điểm lâm sàng,
phương pháp can thiệp và kết quả điều trị thông
liên thất phần quanh màng bằng dụng cụ hai đĩa
đồng tâm. Với tỷ lệ thành công cao, áp lực động
mạch phổi và mức độ shunt trái - phải được
kiểm soát tốt, phương pháp này chứng minh tính
an toàn, hiệu quả và khả năng áp dụng rộng rãi
trong thực hành lâm sàng. Dù gặp một số khó
khăn trong quá trình thực hiện, các vấn đề này
đều được xử lý thành công, khẳng định tính khả
thi và vai trò quan trọng của phương pháp trong
điều trị bệnh lý tim bẩm sinh.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Benson LN, Yoo S-J, Habshan FA, Anderson
RH. Ventricular Septal Defects. Paediatric
Cardiology' anderson. Churchill Livingstone;
2010:591-624:chap 28.
2. Daniel NLM, Gutgesell HP. Ventricular Septal
Defects. Moss and Adams' Heart Disease in
Infants, Children and Adolescents Lippincott
Williams and Wilkins; 2008:667-682:chap 32.
3. Ronas RA, Dinardo J, Laussen PS, Howe R,
Lapierre R, Matte G. Ventricular Septal Defect.
Comprehensive Surgical Management of
Congenital Heart Disease. Hodder Arnold;
TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 547 - th¸ng 2 - sè 2 - 2025
99
2004:242-254:chap 14.
4. Trong-Phi L. Closure of VSDs - PFM coil.
Percutaneous Interventions for Congenital Heart
Disease. Informa healthcare; 2007:357-62.
5. Hiếu NL, Hùng PM, Quang NN, et al. Thông
tim can thiệp điều trị bệnh tim bẩm sinh ở Viện
Tim mạch Quốc gia Việt Nam. Tạp chí Tim mạch
học Việt Nam. 2003;36:tr 7-16.
6. Nguyen HL, Phan QT, Dinh LH, et al. Nit-
Occlud Le VSD coil versus Duct Occluders for
percutaneous perimembranous ventricular septal
defect closure. Congenit Heart Dis. Jul
2018;13(4):584-593. doi:10.1111/chd.12613
7. Haas NA, Kock L, Bertram H, et al.
Interventional VSD-Closure with the Nit-Occlud(R)
Le VSD-Coil in 110 Patients: Early and Midterm
Results of the EUREVECO-Registry. Pediatr Cardiol.
Nov 15 2016;doi:10.1007/s00246-016-1502-8
8. Wang L, Cao S, Li J, et al. Transcatheter
closure of congenital perimembranous ventricular
septal defect in children using symmetric
occluders: an 8-year multiinstitutional experience.
Ann Thorac Surg. Aug 2012;94(2):592-8. doi:10.
1016/j.athoracsur.2012.03.067
ĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH SIÊU ÂM DOPPLER TIM V MT S YU T
LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TP 2 ĐIỀU TRỊ
TẠI TRUNG TÂM Y T HUYỆN CM KHÊ TỈNH PHÚ THỌ
Nguyễn Đình Sơn1, Lê Quc Tun2, Trnh Xuân Trng3
TÓM TẮT24
Mục tiêu: “Mô tả đặc điểm hình ảnh siêu âm
Doppler tim và một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân
đái tháo đường típ 2 điều trị tại Trung tâm Y tế Huyện
Cẩm Khê tỉnh Phú Thọ”. Đối tượng và phương
pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả, thiết kế cắt
ngang, tiến cứu. 99 bệnh nhân ĐTĐ típ 2 (theo tiêu
chuẩn chẩn đoán của Bộ Y tế) điều trị tại Trung tâm Y
tế huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ từ 9/2023 đến
6/2024. Kết quả: Có mối liên quan có ý nghĩa thống
kê giữa kiểm soát glucose máu lúc đói (OR = 0,4;
95% CI: 0,1 – 0,9; p< 0,05), kiểm soát chỉ số glucose
máu sau ăn (OR = 0,2; 95% CI: 0,1 – 0,4; p< 0,01),
kiểm soát chỉ số HbA1C (OR = 0,3; 95% CI: 0,1 – 0,8;
p< 0,05) và kiểm soát 3 yếu tố (OR = 0,2; 95% CI:
0,1 – 0,9; p< 0,05) với xuất hiện rối loạn chức năng
tim trên siêu âm. Kết luận: Kiểm soát tốt tình trạng
tăng đường huyết có thể làm giảm các nguy cơ gây
tổn thương tim mạch ở bệnh nhân đái tháo đường.
Từ khóa:
siêu âm Doppler tim, yếu tố liên quan,
đái tháo đường típ 2
SUMMARY
IMAGE OF CARDIAC DOPPLER
ULTRASOUND AND SOME RELATED
FACTORS IN TYPE 2 DIABETES PATIENTS
TREATED AT CAM KHE DISTRICT MEDICAL
CENTER, PHU THO PROVINCE
Objective: "Describe the characteristics of
Doppler echocardiographic images and some related
factors in type 2 diabetes patients treated at Cam Khe
1Trung tâm Y tế Huyện Cẩm Khê, Phú Thọ
2Trung tâm Y tế Thanh Ba, Phú Thọ
3Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên
Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Đình Sơn
Email: nguyendinhson20091975@gmail.com
Ngày nhận bài: 2.12.2024
Ngày phản biện khoa học: 14.01.2025
Ngày duyệt bài: 13.2.2025
District Medical Center, Phu Tho province". Methods:
Descriptive study, cross-sectional design, prospective.
99 type 2 diabetes patients (according to the
diagnostic criteria of the Ministry of Health) treated at
Cam Khe District Medical Center, Phu Tho province
from September 2023 to June 2024. Results: There
was a statistically significant association between
fasting blood glucose control (OR = 0.4; 95% CI: 0.1 -
0.9; p< 0.05), postprandial blood glucose control (OR
= 0.2; 95% CI: 0.1 - 0.4; p< 0.01), HbA1C control
(OR = 0.3; 95% CI: 0.1 - 0.8; p< 0.05) and 3-factor
control (OR = 0.2; 95% CI: 0.1 - 0.9; p< 0.05) with
the appearance of cardiac dysfunction on ultrasound.
Conclusion: Good control of hyperglycemia can
reduce the risk of cardiovascular damage in diabetic
patients.
Keywords:
cardiac Doppler ultrasound,
associated factors, type 2 diabetes
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Đái tháo đường (ĐTĐ) là bệnh nội tiết
thường gặp ở Việt Nam cũng như trên thế giới,
là nguyên nhân gây tử vong và tàn tật đứng
hàng thứ 8 trên toàn thế giới [3], năm 2021 có
529 triệu người người mắc bệnh ĐTĐ và tổng tỷ
lệ mắc bệnh chuẩn hóa theo độ tuổi trên toàn
cầu là 6,1%. Dự đoán sẽ có hơn 1,31 tỷ người
mắc bệnh ĐTĐ đến năm 2050 [4]. Tại Việt Nam.
Bệnh có xu hướng gia tăng, giai đoạn 2011 –
2020, tỷ lệ mắc tăng lên 9% [5]. Những thay đổi
ở tim trên bệnh nhân mắc bệnh ĐTĐ là một quá
trình diễn ra từ từ dẫn đến những biến cố bất lợi
về tim mạch [6]. Hai phương pháp thường sử
dụng để đánh giá chức năng thất trái là siêu âm
M-mode và phương pháp Simpson. Tuy nhiên
các phương pháp này chỉ là bán định lượng,
đồng thời cũng mang tính chủ quan, các phương
pháp này đánh giá chức năng tim bằng các
thông số kinh điển khi đã có biến chứng phì đại
thất trái hoặc giãn buồng tim. Vì thế chúng có độ