Các bệnh liên quan đến móng
Bệnh liên quan đến móng khá … nổi tiếng là bệnh “lở mồm
long móng” vì đây là bệnh truyền nhiễm có tính lây lan
cao, diễn tiến nhanh và rầm rộ, gây thiệt hại kinh tế lớn.
Tuy nhiên có những căn bệnh về móng khác có liên quan
đến chăm sóc, nuôi dưỡng lại ảnh hưởng đến túi tiền người
chăn nuôi bò sữa không kém vì nó thường dẫn đến hậu quả
là bò đi lại khó khăn, ăn uống kém, sản lượng sữa thấp,
tăng trưởng chậm và giảm tuổi thọ của bò. Có thể kể một
số bệnh phổ biến sau đây:
Các bệnh liên quan đến móng
Đầu tiên là bệnh viêm da kẽ móng (còn có tên là thổi
móng), xảy ra phổ biến ở tất cả các trại chăn nuôi bò sữa.
Nguyên nhân của bệnh do phần da kẽ móng bị tổn thương
do nền chuồng luôn ẩm thấp, các chất thải đọng lại trên nền
chuồng, bám vào kẽ móng tạo điều kiện cho vi sinh vật
xâm nhập gây viêm nhiễm. Nếu không được phát hiện và
điều trị kịp thời sẽ dẫn đến lở loét, thối rữa, phần sừng
móng phát triển biến dạng bất thường, bò đi lại khập
khiễng.
Bệnh bầm tím móng liên quan đến rối loạn chuyển hóa của
phần thịt mềm dưới móng và thường xuất hiện trên bò đẻ.
Trong thời gian mang thai, trọng lượng tăng lên nhanh
chóng, áp lực dồn lên phần móng gia tăng dẫn đến nhu cầu
vận chuyển máu và các chất dinh dưỡng đến đây cũng gia
tăng theo. Sau khi sinh, áp lực giảm đáng kể trong khi các
mạch máu đã được điều chỉnh theo xu hướng phình to dẫn
đến hiện tượng ứ cục máu cục bộ tại vùng thấp cơ thể gây
ra bệnh bầm tím móng. Phần máu ứ cục bộ này có thể
không kéo dài nhưng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển
của sừng móng làm cho móng thay đổi hình dạng, nhất là
phần móng ngoài hai chân sau. Bò đứng với tư thế bất
thường, co một chân sau và thay đổi liên tục giữa hai chân
như điệu nhảy giậm gót giầy của người Xcốt-len.
Ngoài ra còn có bệnh viêm da móng, được phát hiện gần
đây. Da xung quanh viền ngoài móng bị viêm, lông dựng
thẳng đứng làm cho bò đi xiêu vẹo, bệnh kích thích sự phát
triển của lớp sừng móng một cách bất thường.
Các biện pháp chăm sóc móng
Để phòng chống các bệnh liên quan đến móng bò, người
nông dân cần chú ý các điểm sau:
- Vệ sinh chuồng trại: Đây là đề tài… muôn thuở nhưng
chăng dư thừa chút nào, đặc biệt đối với bệnh liên quan với
móng. Nền chuồng cứng, gặp ghềnh hay trơn trượt dễ gây
tổn thương cho móng. Nếu có thể chuyển bò sang chăn thả
trên đồng cỏ hoặc nền đất sẽ hạn chế các tổn thương này.
Cần phải giữ nền chuồng sach bằng cách thường xuyên dọn
rửa, sát trùng.
- Chế độ nuôi dưỡng: Nguyên tắc “ăn gì bổ đó” của con
người không thể áp dụng chò bò, vì bò ăn … cỏ. Mặc dù
vậy, chế độ dinh dưỡng hợp lý, bảo đảm đủ cỏ tươi giúp
phòng tránh bệnh bầm tím móng bò sau khi sinh.
- Bể ngâm móng: Bể có chứa dung dịch formalin 3 – 5%
hoặc sulfate đồng thời 5 – 10% có tác dụng diệt các vi sinh
vật có thể gây bệnh cho móng.
- Định kỳ kiểm tra móng và cắt gọt móng: Định kỳ kiểm tra
móng 6 tháng một lần và tiến hành cắt gọt móng để giúp
cho móng phát triển bình thường.
Theo tài liệu tập huấn nuôi bò sữa của FrieslandCampina
VN
