Các biện pháp kỹ thuật cơ bản nuôi cá
a- Cho ăn và bón phân
Nguyên tắc của việc bổ sung thức ăn và bón
phân mà người nuôi cá cần phải luôn quan tâm và
thực hiện cho đúng là cho cá ăn nhiều lần, mỗi lần
một lượng nhỏ. Điều này cần phải được thực hiện
một cách linh hoạt và mềm dẻo tùy thuộc vào điều
kiện thời tiết, hoạt động bắt mồi của cá, chất lượng
nước và sự thay đổi mùa vụ,... Một số nội dung cần
chú ý khi cho cá ăn:
- Tăng lượng thức ăn lên khi ta thấy mà chúng ta
đưa vào được cá ăn hết nhanh, hoặc phải giảm đi khi
thấy lượng thức ăn còn dư thừa của ngày hôm trước.
- Cho cá ăn nhiều vào ngày thời tiết đẹp, và cho ăn
ít vào ngày thời tiết xấu, hoặc trước khi mưa. Vào
ngày nắng nóng, nhiệt độ cao thì cho ăn nhiều vào
buổi sáng và chiều mát. Trái lại những ngày lạnh
nhiệt độ môi trường xuống thấp thì cho cá ăn nhiều
lần vào buôi trưa.
- Cho ăn nhiều khi cá khỏe mạnh, hoạt động tốt và
cho cá ăn ít khi dịch bệnh xuất hiện.
- Cho ăn nhiều ở ao nghèo dinh dưỡng, không
được bón phân. Cho ăn ít ở ao giàu dinh dưỡng và
được bón phân.
* Những điều cần lưu ý khi bón phân:
* Đối với phân hữu cơ:
- Bón đúng số lượng và đúng yêu cầu kỹ thuật (tức
việc bón phân phải được rải đều trong ao vào lúc
nhiệt độ thấp trong ngày và khi cá không bị nổi đầu)
- Không được bón một lần với liều lượng lớn mà
phải bón làm nhiều lần mỗi lần với một lượng nhỏ.
- Phân nên được ủ kỹ để giảm khả năng nhiễm
bệnh và tăng hiệu quả sử dụng phân.
* Đối với phân vô cơ:
- Hòa tan vào nước trước khi tưới đều ra ao.
- Chỉ được bón vào buổi sáng từ 9-10h khi mặt
trời đã mọc.
- Phải căn cứu vào màu nước ao để việc bón phân
có hiệu quả
- Để nâng cao hiệu quả của việc bón phân vô cơ
thi khi bón phải ngừng việc xáo trộn nước để TVPD
có thể hấp thụ tốt.
b- Ngăn ngừa độc tố
* Phòng ngừa thuốc bảo vệ thực vật:
- Dụng cụ phun thuốc sâu không được rửa trong
ao nuôi cá.
- Khi việc phun thuốc sâu được thực hiện ở đồng
ruộng thì nguồn nước có thuốc sâu không được dẫn
vào ao nuôi cá.
* Phòng ngừa chất thải độc hại từ nhà máy công
nghiệp
Các chất thải độc hại của các nhà máy công
nghiệp không được sử dụng đưa vào ao nuôi cá. Đặc
biệt lưu ý là nước thải của nhà máy hóa chất, nhà
máy giấy, nhà máy sắt và nhà máy sản xuất thuốc trừ
sâu.
c- Phòng ngừa sự biến đổi chất lượng nước do bọ
nước phát triển quá mạnh.
Sự biến đổi chất lượng nước thường được thực
hiện ở những ao đáy cát vào những ngày u ám, có
mưa nhỏ vào cuối Xuấn hoặc đầu mùa Hè. Điều này
được nhận biết nước trong ao rất trong sạch và có thể
nhìn thấy tận đáy ao. THực sự đó là do hàm lượng
Oxy hòa tan trong ao giảm xuống dưới 1mg/l. Cá bơi
lội lờ đờ trên mặt nước của ao xuốt cả ngày, và
những con bọ nước được tìm thấy rất nhiều ở những
mép bờ ao, thực vật phù du rất kém phát triển.
Nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này là do
thành phần cá mè hoa thả trong ao nuôi quá ít, và
điều đó cũng đống nghĩa với việc không hạn chế
được sự phát triển quá mức của các loài bọ nước. Bọ
nước đã ăn hết thực vật phù du và sự cân bằng giữa
các nhóm sinh vật và các điều kiện môi trường lí hóa
bị phá vỡ. Bởi vì hàm lượng Oxy hòa tan trong môi
trường nước được cung cấp chủ yếu bởi quá trình
quang hợp của thực vật thủy sinh.
* Phương pháp hạn chế:
- Vào mùa Đông nên lấy bớt lớp bùn thải trong
đáy ao ra khỏi ao làm cho môi trường nước luông
luôn trong sạch.
- Cá mè hoa nên được thả vào nuôi với giống cỡ
lớn và mật độ thích hợp, hoặc thả từ 1500 - 2000 cá
rô phi đực cho 1 ha ao nuôi ghép để hạn chế sự phát
triển của bọ nước.
* Phương pháp xử lý:
- Tăng lượng Oxy hòa tan bằng cách liên tục đảo
trộn và bổ sung thêm nước.
- Diệt các loại bọ nước bằng cách rải 1,5kg hóa
chất dipterex cho 1 ha. Việc rải nên thực hiện ở vùng
nước ven bờ ao.
- Thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của thực
vật phù du bằng cách bổ sung một lượng phân bón
thích hợp (chủ yếu là phân vô cơ)
d- Ngăn cản hiện tượng nở hoa của nước
Hiện tượng nở hoa của nước là khi trên bề mặt
của ao xuất hiện một lớp vảng màu xanh lục hoặc
xanh nâu, đôi khi là mầu nâu (tùy thuộc vào loài tảo
nào chiếm ưu thế). Và từ nguồn nước này có mùi hôi
khó chịu bốc ra.
* Nguyên nhân chính gây tình trạng nước nở hoa là
do chúng ta thả quá ít cá mè trắng, mè hoa vào ao, và
điầu đó đã làm cho không thể quản lí được sự phát
triển quá mức của của các loài tảo có hại như:
Mycrocystis; Anabaena; Oscilatoria,... sau khi những
loại tảo này chết sẽ tạo ra chất độc cho cá.
* Phương pháp phòng ngừa:
- Thả cá mè trắng, mè hoa có kích kỡ lớn với mật
độ thích hợp.
- Diệt tảo để hạn sự phát triển quá mạnh của
chúng bằng cách sử dụng CuSO4 với liều lượng 1,5 -
3,0kg/ha. Nên rải ở vùng cuối gió (nơi tập trung
nhiều tảo bị chết và thối).
- Rải vôi sống, vôi bột để gây độc cho tảo vào
những lúc mà hoạt động sinh sản của tảo này xảy ra,
làm hạn chế sự phát triển của chúng đến mức tối
thiểu.
