Các chất tẩy rửa có thể
gây ung thư da
Phần lớn các sản phẩm tẩy rửa trên thị trường như nước rửa bát, rửa
kính, lau sàn nhà, bàn ghế, vệ sinh bếp, tủ lạnh, khử mùi... đều được
quảng cáo là không hại da tay. Tuy nhiên, các bác sĩ khuyến cáo rằng
chúng có thể hủy hoại da nếu người sử dụng không thận trọng.
Nhiều sản phẩm tẩy rửa được quảng cáo là “đa năng”, có thể sử dụng để làm
vệ sinh cho nhiều vật dụng trong nhà. Một số sản phẩm “có tác dụng diệt
khuẩn, sát trùng, đuổi côn trùng đến... 99,9%”; hoặc vừa diệt khuẩn vừa tẩy
vết bẩn, khử mùi (nhà bếp, phòng tắm, bồn tắm, bồn cầu, sàn nhà) và tẩy
trắng cả quần áo... Mặc dù có tác dụng ghê gớm như vậy nhưng hầu như sản
phẩm nào cũng ghi “không hại da tay”. Thậm chí có sản phẩm được giới
thiệu là sử dụng chất hoạt động bề mặt được chiết xuất từ thiên nhiên cho
nên hoàn toàn không gây hại gì cho người sử dụng; không cần lau rửa lại
bằng nước sạch...
Bao bì sản phẩm tẩy rửa thường hạn chế ghi thành phần, một số sản phẩm
không có thông tin về thành phần. Đa số chỉ ghi chung chung như: “chất
hoạt động bề mặt, chất bảo quản, hương liệu, màu, phụ gia”. Thông tin trên
bao bì chỉ tập trung quảng cáo công dụng...
Tiến sĩ Phạm Thành Quân, Phó trưởng khoa Công nghệ Hóa học Đại học
Bách khoa TP HCM cho biết, khi sử dụng, các hóa chất trong sản phẩm
tẩy rửa vẫn còn lưu lại trên bề mặt đồ dùng, nếu không được rửa sạch
sẽ rất nguy hiểm cho sức khỏe. Đối với chất hoạt động bề mặt (thành phần
chính trong sản phẩm tẩy rửa) xu hướng thế giới là sử dụng những chất phân
hủy sinh học. Nhưng do chúng có giá rất đắt nên các nhà sản xuất trong
nước ít sử dụng mà thường dùng hóa chất độc hại, khi thải ra môi trường sẽ
phá hủy hệ sinh vật. Người sử dụng loại sản phẩm này thường khô da do bị
thẩm thấu, gây đột biến da, da bị mỏng, nếu nặng có thể bị ung thư do tế bào
da bị phá hủy. Khi tiếp xúc với ánh sáng, quá trình phá hủy da sẽ diễn ra
nhanh hơn.
Tiến sĩ Quân cũng khuyên người tiêu dùng không vội tin những sản phẩm
được quảng cáo là “chiết xuất từ thiên nhiên” vì nếu như vậy, sản phẩm sẽ
có giá thành quá cao và công nghệ sản xuất phải hiện đại. Những chất có lợi
từ thiên nhiên nếu có cũng rất ít, chỉ khoảng dưới 1/100 hoặc 1/1.000; trong
quá trình chiết xuất chưa chắc còn nguyên vẹn tính chất tốt. Các chất phụ
gia, màu, hương liệu nếu sử dụng không đúng còn độc hại hơn cả chất hoạt
động bề mặt.
Đối với sản phẩm có công dụng diệt khuẩn, nguy cơ gây độc càng cao vì nhà
sản xuất phải sử dụng hoạt chất mạnh. Chẳng hạn: Hợp chất Clo (rất độc)
ảnh hưởng đến đường hô hấp, hại da; hợp chất peroxit (oxy hóa diệt khuẩn)
khi bám lên da sẽ gây độc. Các chất phụ gia khử mùi thường ảnh hưởng đến
đường hô hấp, gây thiếu oxy dẫn đến ngộp, khô cổ, choáng váng...
Bác sĩ Lê Văn Thọ, Phó phòng Khám Bệnh viện Da liễu TP HCM khuyên
rằng, khi sử dụng các chất tẩy rửa, không nên tiếp xúc trực tiếp mà phải
mang bao tay. Lau chùi xong, phải rửa lại bằng nước sạch nhiều lần. Việc
tiếp xúc trực tiếp dễ gây viêm da kích ứng (nhất là đối với trẻ em) với triệu
trứng đỏ da, sưng tấy, ngứa...
Mặc dù chất tẩy rửa ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nhưng việc quản lý
các sản phẩm loại này lại rất lỏng lẻo. Chi cục Tiêu chuẩn- Đo lường-
Chất lượng TP HCM cho biết chất tẩy rửa không thuộc phạm vi quản lý
hoặc kiểm tra của chi cục. Cơ quan này chỉ tiếp nhận công bố chất lượng của
các cơ sở. Bác sĩ Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng TP
HCM cũng nói trung tâm không được giao trách nhiệm quản lý cũng như
kiểm tra loại sản phẩm này.
Bác sĩ Phan Văn Nghiệm, Trưởng phòng Nghiệp vụ y Sở Y tế TP HCM cho
biết, đối với mỹ phẩm liên quan trực tiếp đến sức khỏe người sử dụng,
ngành y tế cũng chỉ được giao trách nhiệm quản lý một vài mặt hàng. Riêng
sản phẩm tẩy rửa không thuộc trách nhiệm quản lý của sở. Tuy nhiên, nếu
phát hiện có vấn đề để khuyến cáo, sở vẫn có thể kiểm tra và có ý kiến về
chuyên môn với các cơ quan chức năng...
