Các thuốc điều trị cúm

Các thuốc điều trị cúm

Hiện nay, chưa có bất kỳ một loại thuốc nào đặc trị hay tiêu diệt virut

nói chung và virut cúm nói riêng. Các thuốc hiện có mới chỉ dừng lại ở mức

độ kháng virut theo cơ chế gây trở ngại cho sự gắn của virut vào màng tế bào

vật chủ và đi vào trong tế bào vật chủ, ức chế sự sao chép hoặc giải mã các

ARN hoặc ảnh hưởng đến chu trình phát triển hoặc nhân lên của virut. Riêng

thuốc chữa cúm hiện có các thuốc sau:

- Amantadine:

Thuốc tác dụng ở giai đoạn ức chế sự hòa nhập virut vào bên trong tế bào

ký chủ. Thuốc có thể gây một số tác dụng phụ như bồn chồn lo lắng, chóng

mặt, mất ngủ...

- Rimantadine cùng có cơ chế tác dụng như amantadine nhưng ưu việt hơn

do khả năng xâm nhập vào dịch đường hô hấp hiệu quả hơn amantadine đồng thời

lại ít tác dụng phụ đặc biệt là tác dụng trên hệ thần kinh trung ương hơn so với

amantade. Ngoài ra, những tác dụng bất lợi của rimantadine có thể dễ chấp nhận

hơn cho người già.

Cả hai loại thuốc này thường được chỉ định để điều trị cúm A và có hiệu

quả làm giảm khoảng 50% thời gian bị bệnh, giảm các triệu chứng bệnh một cách

hiệu quả hơn khi dùng các thuốc hạ sốt, giảm đau thông thường; Tuy nhiên thuốc

không có tác dụng trên virut cúm B và không có tác dụng trên cúm có biến chứng

và thực tế điều trị cũng đã xác nhận khả năng kháng thuốc của virut cúm.

- Ribavirin:

Thuốc có tác dụng ở giai đoạn 2, tức là ngăn cản virut cúm tổng hợp RNA

của nó, từ đó ức chế sự sao chép của nó bên trong tế bào. Ngoài thuốc viên,

ribavirin còn được dùng ở dạng khí dung (bơm xịt vào đường hô hấp).

- Oseltamivir (biệt dược là Tamiflu):

Thuốc có tác dụng ở giai đoạn cuối, tức là ngăn không cho virut cúm sao

chép trưởng thành và phóng thích ra khỏi tế bào bằng cách ức chế men

neuraminidase (chính là kháng nguyên N của lớp vỏ virut cúm). Oseltamivir có tác

dụng kìm hãm được cả virut cúm A và cúm B. Trên lâm sàng, oseltamivir rút ngắn

thời gian bị bệnh ở người lớn trên 1 ngày, ở trẻ em là gần 1 ngày và liều lượng

kháng sinh phải dùng giảm đi rõ rệt. Tuy nhiên, vì thuốc chỉ hạn chế sự phát triển

của virut nên không có tác dụng trên các thương tổn đã xảy ra và chỉ có tác dụng

trong vòng 2 ngày đầu sau khi có triệu chứng đầu tiên mà không có tác dụng khi

virus đã gây thương tổn. Nếu sử dụng muộn, không những không có tác dụng điều

trị mà còn tạo điều kiện thuận lợi để virut kháng thuốc.

- Ngoài các thuốc kể trên, một số chế phẩm sinh học như gamma globulin

và interferon cũng có tác dụng kháng virus. Gamma globulin ngăn virut xâm nhập

vào tế bào vì có chứa kháng thể chống lại kháng nguyên bề mặt nằm trên lớp vỏ

của virut. Còn interferon kháng virut bằng cách ngăn cản virut tổng hợp protein,

RNA hoặc DNA của nó trong tế bào.

Một khó khăn cho việc tìm kiếm thuốc chữa cúm là trong khi chưa có thuốc

đặc trị thì virut cúm lại luôn thay đổi để kháng thuốc. Sự biến đổi này đặc biệt

phức tạp ở virut cúm A nhất là khi có những biến đổi gen, có sự trộn lẫn gen của

nhiều chủng mà virus cúm lợn H1N1 hiện nay là một ví dụ. Sự biến đổi khôn

lường đó cho ra đời những virut có đặc tính mạnh về khả năng lây lan, gây thương

tổn và khó trị.