Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ nảy mầm của hạt lúa giống OM 4900 theo thời gian bảo quản

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 2/2016<br /> <br /> THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC<br /> <br /> CÁC YẾU TỔ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỶ LỆ NẢY MẦM CỦA HẠT LÚA<br /> GIỐNG OM 4900 THEO THỜI GIAN BẢO QUẢN<br /> FACTORS INFLUENCING ON THE GERMINATION RATE OF RICE SEED VARIETY<br /> 4900 OM BY STORAGE TIME<br /> Nguyễn Đức Thắng1, Mai Thị Tuyết Nga2<br /> Ngày nhận bài: 15/1/2015; Ngày phản biện thông qua: 27/11/2015; Ngày duyệt đăng: 15/6/2016<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Nghiên cứu này khảo sát sự ảnh hưởng của vị trí hạt trong lô bảo quản, độ ẩm hạt theo thời gian bảo<br /> quản và phương pháp đặt nẩy mầm của hạt giống đến tỉ lệ nảy mầm của lúa giống OM 4900 tại Công ty cổ<br /> phần Giống cây trồng Nha Hố-Ninh Thuận đảm bảo đạt tỉ lệ nảy mầm cao theo QCVN 01-54:2011/BNNPTNT.<br /> Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian sáu tháng (từ tháng 10 năm 2013 đến tháng 01 năm 2014)<br /> tại 12 vi trí khác nhau của mỗi lô hàng trong kho, 5 nhóm độ ẩm hạt khác nhau và 2 phương pháp đặt nẩy<br /> mầm. Tỉ lệ hạt nảy mầm được đánh giá theo mức quy định của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01-54:2011/<br /> BNNPTNT về chất lượng hạt giống lúa. Kết quả cho thấy, hạt thóc từ các vị trí khác nhau của lô trong kho<br /> bảo quản có tỷ lệ nẩy mầm khác nhau, đồng thời tỉ lệ nảy mầm giảm dần theo thời gian bảo quản, đặc biệt là<br /> giảm mạnh sau 5 tháng bảo quản. Hạt có độ ẩm cao sau thời gian bảo quản sẽ dẫn đến việc tỉ lệ nảy mầm bị<br /> giảm. Phương pháp đặt nảy mầm truyền thống cho tỉ lệ nảy mầm cao hơn so với phương pháp đặt giữa giấy.<br /> Từ khóa: Lúa giống, OM 4900, vị trí, độ ẩm hạt, phương pháp đặt nảy mầm<br /> ABSTRACT<br /> This work was to study the effect of grain positions in batches preservation, grain moisture and<br /> germinating methods on the germination rate of rice seed variety OM 4900 by storage time. The study was<br /> conducted during 6 months (from October 2013 to March 2014 at Nha Ho Seed Joint Stock Company - Ninh<br /> Thuan Province with samples taken from 12 different locations of a batch in the storage, 5 different seed<br /> moisture contents, and germinated by 2 different methods. The results show that seed locations in the storage<br /> had the effect on the germination rate of the seed, especially after 5 months of storage. Seed obtained higher<br /> moisture content gave worse germinating rate.<br /> Keywords: Rice seed, OM 4900, grain position, grain moisture, germinating method<br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Nước ta là nước nông nghiệp nhiệt đới,<br /> sản xuất nông nghiệp mang nặng tính thời vụ,<br /> phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Nhu cầu sản xuất<br /> nông nghiệp quanh năm mùa luôn luôn cần có<br /> hạt giống để gieo trồng cho nên việc bảo quản<br /> hạt giống là một công đoạn quan trọng của<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> <br /> công nghệ sau thu hoạch, vấn đề công nghệ<br /> và kỹ thuật bảo quản là khâu then chốt nhất,<br /> quyết định chất lượng và hiệu quả tỷ lệ nẩy<br /> mầm hạt giống.<br /> Trong quá trình bảo quản, hạt giống<br /> thường xuất hiện một số hiện tượng như: nấm<br /> mốc, lên men, nhiễm sâu mọt, dịch chuyển ẩm<br /> <br /> Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Ninh Thuận<br /> Khoa Công nghệ thực phẩm – Trường Đại học Nha Trang<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 87<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> trong khối hạt, hô hấp, tự bốc nóng, nẩy<br /> mầm… Khi chúng bị những hiện tượng trên,<br /> chất lượng của hạt giống bị giảm; hàm lượng<br /> các chất dinh dưỡng, độ nẩy mầm và cường<br /> độ nẩy mầm suy giảm.<br /> Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với<br /> thóc dự trữ quốc gia QCVN 14:2014/BTC (thay<br /> thế QCVN 14:2011/BTC), bảo quản an toàn khi<br /> độ ẩm của thóc đóng bao không lớn hơn 14%;<br /> nhiệt độ trung bình của khối hạt không lớn hơn<br /> 32°C; trong điều kiện áp suất thấp.<br /> Tại Ninh Thuận có hai đơn vị sản xuất<br /> và kinh doanh lúa giống Trung tâm giống cây<br /> trồng Nha Hố thuộc Viện Nghiên cứu Bông và<br /> Phát triển nông nghiệp Nha Hố và Công ty Cổ<br /> phần giống cây trồng Nha Hố. Tuy nhiên chưa<br /> có đơn vị nào đáp ứng được phương pháp bảo<br /> quản trong điều kiện áp suất thấp chỉ có kho<br /> bảo quản thông thường.<br /> Ngày 24 tháng 6 năm 2011, Bộ Nông nghiệp<br /> và Phát triển nông thôn ban hành Thông tư số<br /> 45/2011/TT-BNNPTNT Quy chuẩn kỹ thuật<br /> quốc gia QCVN 01-54:2011/BNNPTNT về chất<br /> lượng hạt giống lúa. Xuất phát từ thực trạng và<br /> những yêu cầu chất lượng lúa giống đúng quy<br /> chuẩn, việc nắm được các yếu tố ảnh hưởng<br /> đến tỉ lệ nảy mầm của hạt lúa giống là hết sức<br /> cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn, giúp nhà quản<br /> lý và người dân có các biện pháp thích hợp<br /> để duy trì được hạt giống cho tỉ lệ nảy mầm<br /> đạt yêu cầu. Nghiên cứu này nhằm khảo sát<br /> sự ảnh hưởng của vị trí hạt trong lô bảo quản,<br /> độ ẩm hạt theo thời gian bảo quản và phương<br /> pháp đặt nẩy mầm của hạt giống đến tỉ lệ nảy<br /> mầm của lúa giống OM 4900 tại Công ty cổ<br /> phần Giống cây trồng Nha Hố - Ninh Thuận<br /> đảm bảo đạt tỉ lệ nảy mầm cao theo QCVN 0154:2011/BNNPTNT.<br /> II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu:<br /> 1.1. Đối tượng nghiên cứu:<br /> Giống OM 4900 do Viện Lúa đồng bằng<br /> sông Cửu Long chọn tạo từ tổ hợp lai C53/<br /> JASMINE85 (markerRG28). Được công nhận<br /> <br /> 88 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Số 2/2016<br /> giống chính thức năm 2009 theo Quyết định số<br /> 198 QĐ/BNN-KHCN ngày 18/06/2009 của Bộ<br /> Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Giống<br /> lúa OM 4900 được Công ty CP Giống Cây<br /> trồng Nha Hố nhập về và sản xuất đáp ứng<br /> nhu cầu thị trường hiện nay. Những đặc tính<br /> chủ yếu:<br /> - Thời gian sinh trưởng: 100 ÷ 105 ngày.<br /> - Chiều cao cây: 100 ÷ 110 cm, đẻ nhánh<br /> khoẻ, cứng cây.<br /> - Lá đòng dài to, đứng, giữ được màu xanh<br /> khi chín.<br /> - Chiều dài bông: 25 ÷ 28 cm.<br /> - Hạt chắc trên bông: 120 ÷ 135 hạt.<br /> - Trọng lượng 1000 hạt: khoảng 28 gam.<br /> - Hạt gạo dài, ít bạc bụng, cơm dẻo, thơm ngon.<br /> - Năng suất trung bình: 65 ÷ 75 tạ/ha.<br /> Giống OM 4900 ít nhiễm sâu bệnh. Chống<br /> chịu tốt với bệnh vàng lùn và lùn xoắn lá. Phản<br /> ứng với rầy nâu và bệnh đạo ôn cấp 3.<br /> 1.2. Phương pháp nghiên cứu:<br /> Sử dụng phương pháp thực nghiệm theo<br /> Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8548:2011 Hạt<br /> giống cây trồng - Phương pháp kiểm nghiệm.<br /> 2. Địa điểm nghiên cứu:<br /> Mẫu thí nghiệm được thực hiện tại Phòng<br /> thí nghiệm thuộc Công ty Cổ phần giống cây<br /> trồng Nha Hố tỉnh Ninh Thuận.<br /> 3. Phạm vi nghiên cứu:<br /> Đã có nhiều công trình nghiên cứu khác<br /> nhau trong và ngoài nước về phương pháp sấy,<br /> nhiệt độ, độ ẩm trong kho,... chất liệu bao bì để<br /> bảo quản hạt giống nhưng chưa có nghiên cứu<br /> nào về ảnh hưởng của vị trí hạt trong lô bảo<br /> quản, độ ẩm hạt theo thời gian bảo quản và<br /> phương pháp đặt nẩy mầm lúa giống đến tỉ lệ<br /> nảy mầm. Do đó, việc nghiên cứu ảnh hưởng<br /> của các yếu tố này đến tỷ lệ nẩy mầm theo<br /> mức quy định của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia<br /> QCVN 01-54:2011/BNNPTNT về chất lượng<br /> hạt giống lúa là cần thiết. Cụ thể là nghiên cứu<br /> bảo quản lúa giống OM 4900 tại Công ty cổ<br /> phần giống cây trồng Nha Hố - Ninh Thuận<br /> đạt tỷ lệ nẩy mầm cao theo quy chuẩn kỹ thuật<br /> quốc gia QCVN 01-54:2011/BNNPTNT không<br /> nhỏ hơn 80% số hạt.<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 2/2016<br /> <br /> 4. Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 10 năm<br /> 2013 đến tháng 01 năm 2014<br /> <br /> Hai phương pháp đặt nảy mầm được<br /> nghiên cứu là phương pháp truyền thống<br /> (ngâm, ủ) và phương pháp thực nghiệm theo<br /> tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8548:2011 (đặt giữa<br /> giấy). Biện pháp tối ưu hóa tỷ lệ nẩy mầm của<br /> lúa giống bằng phương pháp trạng hoặc sấy<br /> (phá ngủ). Vậy có 4 nghiệm thức. Nghiên cứu<br /> được thực hiện cho hạt giống sau 3 và 6 tháng<br /> bảo quản. Mẫu được lấy từ cùng vị trí và có<br /> cùng độ ẩm hạt tại thời điểm lấy mẫu.<br /> <br /> 5. Bố trí thí nghiệm:<br /> 5.1. Bố trí thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng<br /> của các vị trí trong kho bảo quản đến tỷ lệ nẩy<br /> mầm của lúa giống<br /> Để nghiên cứu ảnh hưởng của các vị trí<br /> của lúa giống trong kho đến tỷ lệ nảy mầm,<br /> mẫu được lấy từ 12 vị trí khác nhau của các lô<br /> hạt (các bao) bao gồm: vị trí bề mặt trên cùng<br /> 6. Phương pháp phân tích số liệu:<br /> lô, vị trí bề mặt khoản giữa hai lô, bề mặt khoản<br /> - Số liệu theo dõi được xử lý, tính toán trên<br /> giữa hành lang trong kho, bề mặt sát vách kho<br /> phần mềm Microsoft Excel 2007.<br /> phía Đông, bề mặt sát vách kho phía Tây, bề<br /> - Số liệu các thí nghiệm đánh giá tỷ lệ nẩy<br /> mặt sát vách kho phía Nam, bề mặt sát vách<br /> mầm được phân tích theo phương pháp thống<br /> kho phía Bắc, bề mặt sát nền kho, vị trí giữa<br /> kê bằng chương trình SAS 9.1 Institute. Những<br /> 1/4 lô từ trên xuống, giữa 2/4 lô từ trên xuống,<br /> giá trị trung bình của các mẫu đo, đếm và kết<br /> giữa 3/4 lô từ trên xuống, bề mặt sát nền giữa<br /> quả phân tích được so sánh với nhau bằng<br /> lô. Để nghiên cứu ảnh hưởng của các vị trí của<br /> kiểm định F và kiểm định phân hạng Duncan ở<br /> lúa giống trong kho đến tỷ lệ nảy mầm theo<br /> mức xác suất α = 0,05<br /> thời gian bảo quản. Mẫu được lấy từ 12 vị trí<br /> trên sau 3, 4, 5 và 6 tháng bảo quản.<br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> 5.2. Bố trí thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng<br /> của độ ẩm hạt đến tỷ lệ nẩy mầm của lúa giống<br /> 1. Ảnh hưởng của vị trí bảo quản theo thời<br /> gian đến tỷ lệ nẩy mầm của lúa giống<br /> Để nghiên cứu ảnh hưởng của độ ẩm hạt<br /> 1.1. Ảnh hưởng các vị trí bảo quản lúa giống<br /> theo thời gian bảo quản đến tỷ lệ nẩy mầm của<br /> sau các khoảng thời gian khác nhau đến tỷ lệ<br /> lúa giống, mẫu được lấy tại những vị trí nêu<br /> nẩy mầm<br /> trên và phân thành 5 nhóm mẫu có độ ẩm hạt<br /> Điều kiện bảo quản có ảnh hưởng rất lớn<br /> khác nhau. Nhóm độ ẩm hạt W (%): 12,0; 12,5;<br /> đến thời gian bảo quản và tỷ lệ nảy mầm của<br /> 13,0; 13,5; 14,0.<br /> hạt lúa giống. Điều kiện bảo quản tốt, thích<br /> 5.3. Bố trí thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng<br /> hợp có thể duy trì sự nảy mầm 85 ÷ 90% trong<br /> của phương pháp đặt nẩy mầm đến tỷ lệ nẩy<br /> thời gian 8 tháng [7].<br /> mầm của lúa giống<br /> Bảng 1. Ảnh hưởng các vị trí bảo quản đến tỷ lệ nẩy mầm của lúa giống<br /> Vị trí<br /> <br /> Bề mặt trên cùng lô<br /> Bề mặt khoản giữa hai lô<br /> Bề mặt khoản giữa hành lang trong kho<br /> Bề mặt sát vách kho phía Đông<br /> Bề mặt sát vách kho phía Tây<br /> Bề mặt sát vách kho phía Nam<br /> Bề mặt sát vách kho phía Bắc<br /> Bề mặt sát nền kho<br /> Giữa 1/4 lô từ trên xuống<br /> Giữa 2/4 lô từ trên xuống<br /> Giữa 3/4 lô từ trên xuống<br /> Bề mặt sát nền giữa lô<br /> CV(%)<br /> F0,05<br /> <br /> Sau 3 tháng<br /> <br /> 97.4<br /> 97.3 ab<br /> 97.4 a<br /> 95.7 abcde<br /> 95.2 cde<br /> 96.3 abcd<br /> 97.4 abc<br /> 94.5 de<br /> 97.6 a<br /> 95.3 bcde<br /> 94.0 e<br /> 91.0 f<br /> 1.3<br /> 7.4<br /> a<br /> <br /> Tỷ lệ nẩy mầm (%)<br /> Sau 4 tháng<br /> Sau 5 tháng<br /> <br /> 96.8<br /> 95.7 a<br /> 95.3 ab<br /> 95.0 ab<br /> 92.3 cd<br /> 92.9 bc<br /> 91.9 cd<br /> 90.9 cde<br /> 88.6 ef<br /> 89.6 def<br /> 87.5 f<br /> 83.5 g<br /> 1.9<br /> 11.3<br /> a<br /> <br /> 90.3<br /> 87.7 b<br /> 86.3 bc<br /> 86.1 bc<br /> 83.6 de<br /> 85.7 bc<br /> 85.1 cd<br /> 82.0 ef<br /> 86.2 bc<br /> 82.8 e<br /> 80.8 f<br /> 80.3 f<br /> 1.5<br /> 17.0<br /> a<br /> <br /> Sau 6 tháng<br /> <br /> 89.8 a<br /> 87.9 b<br /> 85.6 c<br /> 85.3 c<br /> 81.0 d<br /> 85.5 c<br /> 85.2 c<br /> 80.5 d<br /> 80.6 d<br /> 80.5 d<br /> 78.2 e<br /> 77.7 e<br /> 1.3<br /> 39.7<br /> <br /> Ghi chú: Trong cùng một cột, ký tự theo sau giá trị trung bình khác nhau chỉ sự khác biệt có ý nghĩa (p< 0,05) giữa các<br /> mẫu trong cột đó<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 89<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 2/2016<br /> <br /> 1.2. Ảnh hưởng của thời gian bảo quản đến tỷ lệ nẩy mầm của lúa giống tại các vị trí khác<br /> <br /> Hình 1. Tỷ lệ nẩy mầm của hạt giống tại 12 vị trí theo thời gian bảo quản<br /> <br /> Để duy trì tốt tỉ lệ nảy mầm của hạt, cần phải<br /> Bảng 1 và hình 1 cho thấy, tại mỗi vị trí<br /> bảo quản khối hạt lúa giống bằng cách kết hợp<br /> khác nhau của hạt trong lô tại kho bảo quản,<br /> các biện pháp như kê trên pallet, tạo hành lang<br /> có tỷ lệ nẩy mầm khác nhau, đồng thời tỉ lệ<br /> từ 1 m trở lên, định kỳ phải có biện pháp đảo<br /> nảy mầm giảm dần theo thời gian bảo quản,<br /> vị trí bảo quản, rút ngắn thời gian bảo quản lại<br /> đặc biệt là giảm mạnh sau 5 tháng bảo quản.<br /> hoặc muốn kéo dài thời gian bảo quản, đảm<br /> Trong đó hạt từ các vị trí giữa của lô hạt cho<br /> bảo đạt tỷ lệ nầy mầm phải bảo quản lúa giống<br /> tỉ lệ nảy mầm thấp hơn so với các vị trí khác.<br /> ở nhiệt độ thấp dưới 25°C [2], [3], [5].<br /> Đó có thể là do hạt giữa lô điều kiện thoát ẩm<br /> và thoát nhiệt sinh ra do quá trình hô hấp của<br /> 2. Ảnh hưởng của độ ẩm hạt đến tỷ lệ nẩy<br /> hạt không được tốt như ở các vị trí bên ngoài.<br /> mầm của lúa giống<br /> Bảng 2. Ảnh hưởng của độ ẩm hạt đến tỷ lệ nẩy mầm của lúa giống theo thời gian bảo quản<br /> Độ ẩm hạt W (%)<br /> <br /> Tỷ lệ nẩy mầm<br /> Sau 03 tháng<br /> <br /> Sau 04 tháng<br /> <br /> Sau 05 tháng<br /> <br /> Sau 06 tháng<br /> <br /> 12,0<br /> <br /> 93,0<br /> <br /> 92,0<br /> <br /> 89,5<br /> <br /> a<br /> <br /> 83,5a<br /> <br /> 12,5<br /> <br /> 92,1b<br /> <br /> 91,1a<br /> <br /> 89,2a<br /> <br /> 82,5b<br /> <br /> 13,0<br /> <br /> 90,8c<br /> <br /> 89,3b<br /> <br /> 87,5b<br /> <br /> 81,6bc<br /> <br /> 13,5<br /> <br /> 90,4c<br /> <br /> 88,5b<br /> <br /> 85,9c<br /> <br /> 80,8cd<br /> <br /> 14,0<br /> <br /> 87,4d<br /> <br /> 85,7c<br /> <br /> 85,0c<br /> <br /> 80,0d<br /> <br /> a<br /> <br /> a<br /> <br /> Ghi chú: Trong cùng một cột hoặc một hàng, ký tự theo sau giá trị trung bình khác nhau chỉ sự khác biệt có ý nghĩa<br /> (p< 0,05) giữa các mẫu trong cột hoặc hàng đó.<br /> <br /> Bảng 2 cho thấy sau mỗi khoảng thời gian<br /> bảo quản nhất định, hạt có độ ẩm càng cao thì<br /> cho tỉ lệ nảy mầm càng thấp. Đồng thời, tỉ lệ nảy<br /> mầm của hạt có cùng độ ẩm giảm dần theo thời<br /> <br /> 90 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> gian bảo quản. Để thời gian bảo quản được<br /> lâu, nhưng vẫn đảm bảo tỷ lệ nẩy mầm cần<br /> phải có biện pháp thông thoát kho, có thể lắp<br /> thêm quạt hút để tải nhiệt và tải ẩm ra bên ngoài<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 2/2016<br /> <br /> ổn định độ ẩm hạt nhất là những thời điểm thời tiết nắng nóng hoặc có biện pháp che chắn vào thời<br /> điểm mưa bão, tránh độ ẩm hạt tăng cao [4], [6].<br /> 3. Ảnh hưởng của phương pháp đặt nẩy mầm đến tỷ lệ nẩy mầm của lúa giống<br /> Bảng 3. Ảnh hưởng của phương pháp ngâm, ủ truyền thống và phương pháp thực nghiệm<br /> theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8548:2011 (đặt giữa giấy) đến tỷ lệ nẩy mầm của hạt giống<br /> sau thời điểm bảo quản khác nhau<br /> Tỷ lệ nẩy mầm sau 3 tháng bảo quản (%)<br /> <br /> Tỷ lệ nẩy mầm sau 6 tháng bảo quản (%)<br /> <br /> Mẫu<br /> <br /> Theo TCVN 8548:2011<br /> <br /> Theo truyền thống<br /> <br /> Mẫu<br /> <br /> Theo TCVN 8548:2011<br /> <br /> Theo truyền thống<br /> <br /> 1<br /> <br /> 90<br /> <br /> 92<br /> <br /> 4<br /> <br /> 93<br /> <br /> 93<br /> <br /> 2<br /> <br /> 94<br /> <br /> 93<br /> <br /> 5<br /> <br /> 97<br /> <br /> 96<br /> <br /> 3<br /> <br /> 89<br /> <br /> 95<br /> <br /> 6<br /> <br /> 92<br /> <br /> 97<br /> <br /> Bảng 4. Ảnh hưởng của phương pháp trạng hoặc sấy đến tỷ lệ nẩy mầm của lúa giống<br /> và phương pháp thực nghiệm theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8548:2011 (đặt giữa giấy)<br /> Tỷ lệ nẩy mầm (%)<br /> <br /> Xử lý phá ngũ bằng sấy khô ở nhiệt độ 50<br /> °C<br /> <br /> Theo truyền thống<br /> <br /> Theo TCVN 8548:2011<br /> <br /> Mẫu 1<br /> <br /> 99<br /> <br /> 99<br /> <br /> Mẫu 2<br /> <br /> 99<br /> <br /> 98<br /> <br /> Mẫu 3<br /> <br /> 97<br /> <br /> 97<br /> <br /> Bảng 3, bảng 4 cho thấy phương pháp đặt<br /> nảy mầm truyền thống cho tỉ lệ hạt nảy mầm<br /> cao hơn so với phương pháp thực nghiệm<br /> theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8548:2011.<br /> Qua thử nghiệm trên cho thấy nếu thử nghiệm<br /> trong phòng thí nghiệm cho kết quả tỷ lệ nẩy<br /> mầm đảm bảo trên 80% thì lúa giống xuất bán<br /> có chất lượng đảm bảo. Bên cạnh đó trên mỗi<br /> bao lúa giống được bán cho người dân cần<br /> nên có hướng dẫn sử dụng (cách thức) ngâm<br /> ủ, trạng lại. Đây cũng là cách thức nâng cao<br /> tỷ lệ nẩy mầm. Vì sau khi lúa giống được phơi<br /> hoặc sấy khô có độ ẩm hạt giảm lưu kho xảy ra<br /> hiện tượng hạt ngủ hoặc hạt cứng. Trước khi<br /> đem ra gieo, khuyến cáo người dân phải trạng<br /> lại, ngâm, ủ thì tỷ lệ nẩy mầm cao [1].<br /> IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ<br /> 1. Kết luận<br /> Vị trí của hạt giống trong lô bảo quản có<br /> ảnh hưởng đến tỷ lệ nẩy mầm theo thời gian<br /> bảo quản. Tại vị trí giữa lô từ trên xuống tỉ lệ<br /> nảy mầm thấp hơn so với tại các vị trí khác,<br /> thời gian bảo quản càng lâu thì tỷ lệ nẩy mầm<br /> <br /> càng thấp. Độ ẩm hạt có ảnh hưởng đến tỷ<br /> lệ nẩy mầm, độ ẩm hạt càng cao thì tỷ lệ nẩy<br /> mầm càng thấp. Phương pháp đặt nẩy mầm có<br /> ảnh hưởng đến tỷ lệ nẩy mầm. Phương pháp<br /> đặt nẩy mầm theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN<br /> 8548:2010 Hạt giống cây trồng - Phương<br /> pháp kiểm nghiệm có tỷ lệ nẩy mầm thấp hơn<br /> Phương pháp truyền thống (dân gian) hay sử<br /> dụng là đem hạt giống trạng lại, ngâm, ủ.<br /> 2. Kiến nghị<br /> Không nên bảo quản lúa giống trong kho<br /> lâu hơn 6 tháng để đảm bảo tỷ lệ nẩy mầm<br /> tối thiểu theo QCVN 01-54:2011/BNNPTNT.<br /> Nếu muốn tăng thời gian bảo quản lúa giống<br /> từ 12 tháng đến 24 tháng theo yêu cầu an ninh<br /> lương thực và dự trữ quốc gia thì phải có giải<br /> pháp đảo trộn nhằm duy trì nhiệt độ bảo quản<br /> trung bình 25°C và độ ẩm hạt dưới 13,0%.<br /> Cần tiếp tục nghiên cứu ảnh hưởng của<br /> việc đảo trộn vị trí, độ ẩm hạt, xác định độ sạch<br /> của lúa giống trước khi đưa vào kho bảo quản<br /> đến khả năng nảy mầm của hạt giống. Cần định<br /> kỳ xác định hàm lượng aflatoxin B1, aflatoxin<br /> tổng số được hình thành trong quá trình<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 91<br /> <br />