HỘI THẢO HÀNG NĂM PHÒNG CHỐNG UNG THƯ TP. HỒ CHÍ MINH - LẦN THỨ 27
590
ĐIỀU DƯỠNG - DINH DƯỠNG - CHĂM SC GIẢM NHẸ
CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG CỦA BỆNH NHÂN SAU PHẪU THUẬT
NỘI SOI TUYẾN GIÁP QUA NGÃ TIỀN ĐÌNH MIỆNG
Trần Minh Tuấn1, Hà Hiếu Trung1,2
TÓM TẮT70
Mục tiêu: Nghiên cứu này nhằm đánh giá
biến chứng phẫu thuật, kết quả thẩm mỹ và chất
lượng cuộc sống của bệnh nhân ung thư tuyến
giáp được phẫu thuật nội soi qua ngã tiền đình
miệng (TOETVA).
Phương pháp nghiên cứu: Mô tả tiền cứu
50 bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hóa
được phẫu thuật cắt thùy giáp tháng 10/2023 đến
tháng 9/2024 tại Khoa Điều trị tổng hợp, Bệnh
viện Ung Bướu TP. HCM. Chất lượng cuộc sống
được đánh giá bằng bảng câu hỏi SF-36 tại thời
điểm 1, 2 và 3 tháng sau mổ.
Kết quả: Tất cả đều là bệnh nhân nữ với độ
tuổi trung bình là 29,7 ± 8,5. Chỉ có 3 bệnh nhân
(6%) bị khàn tiếng và 1 bệnh nhân (2%) tê bì
cằm môi dưới tạm thời. Mức độ thẩm mỹ và hài
lòng của bệnh nhân tại thời điểm 1 tháng lần lượt
là 4,7 và 4,8/5 điểm. Các lĩnh vực về chất lượng
cuộc sống của bệnh nhân đều cải thiện đáng kể
qua thời gian. Sức khỏe tinh thần là yếu tố bị ảnh
hưởng nhiều nhất.
Kết luận: Phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua
đường miệng rất ít biến chứng, thẩm mỹ cao và
chất lượng cuộc sống tốt. Đây là một lựa chọn
1Khoa Điều trị tổng hợp – Bệnh viện Ung Bướu
TP. HCM
2Phòng Quản lý chất lượng – Bệnh viện Ung
Bướu TP. HCM
Chịu trách nhiệm chính: Trần Minh Tuấn
Email: minhtuanpte@gmail.com
Ngày nhận bài: 05/9/2024
Ngày phản biện: 11/9/2024
Ngày chấp nhận đăng: 03/10/2024
điều trị tốt cho bệnh nhân cắt thùy giáp, đặc biệt
là phụ nữ trẻ.
Từ khóa: Phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua
ngả tiền đình miệng, chất lượng cuộc sống, sự
hài lòng.
SUMMARY
QUALITY OF LIFE IN PATIENTS
AFTER TRANSORAL ENDOSCOPIC
THYROIDECTOMY VESTIBULAR
APPROACH (TOETVA)
Background: This study aimed to evaluate
the surgical complications, aesthetic outcomes,
and quality of life (QoL) in patients with thyroid
cancer undergoing transoral endoscopic
thyroidectomy vestibular approach (TOETVA).
Methods: We conducted a prospective
descriptive study on 50 patients diagnosed with
differentiated thyroid cancer who underwent
TOETVA at the Oncology General Department,
Ho Chi Minh City Oncology Hospital, from
October 2023 to September 2024. Quality of life
was assessed using the SF-36 questionnaire at 1,
2, and 3 months postoperatively.
Results: The mean age of patients was 29.7
± 8.5 years. Three patients (6%) experienced
transient hoarseness, and 1 patient (2%) reported
temporary subcutaneous numbness. The average
satisfaction and comestic outcome score at 1
month post-operation was 4.7 and 4.8 out of 5,
respectively. Quality of life in various parameters
significantly improved over time, with physical
fatigue being the most affected.
Conclusion: TOETVA offers favorable
cosmetic results, minimal complications, and
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 545 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
591
improved quality of life for thyroid cancer
patients. This approach appears to be a viable
treatment option, especially for young female
patients.
Keywords: transoral endoscopic
thyroidectomy vestibular approach (TOETVA),
Thyroidectomy, quality of life (QoL),
satisfaction.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong những năm gần đây, tỷ lệ mắc hạt
giáp đã tăng lên trên toàn cầu, trong đó phát
hiện thông qua siêu âm chiếm 68% các
trường hợp trong dân số[5]. Trong đó, ung thư
tuyến giáp biệt hóa tốt chiếm 5% đến 10%[4].
Dựa trên dữ liệu từ GLOBOCAN 2020, đây
là bệnh ung thư đứng thứ chín ở cả hai giới,
với 586.202 trường hợp mới được chẩn đoán
được báo cáo trên toàn cầu[7]. Carcinôm dạng
nang và dạng nhú, hai loại mô học chính,
chiếm hơn 90% các loại ung thư tuyến giáp
biệt hóa tốt. Nhìn chung, ung thư tuyến giáp
biệt hóa tốt cho thấy tiên lượng tốt, tỷ lệ sống
còn là 20 năm[1].
Phẫu thuật vẫn là phương pháp điều trị
chính cho bệnh nhân ung thư tuyến giáp và
bướu giáp[4]. Trong hai thập kỷ qua, một số
kỹ thuật tiếp cận từ xa đã được áp dụng để
cắt bỏ tuyến giáp[2]. Trong số đó, phương
pháp phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua ngả
tiền đình miệng (TOETVA) đã được thực
hiện rộng rãi trên thế giới do hiệu quả phẫu
thuật, lợi ích thẩm mỹ và tỷ lệ biến chứng
thấp[6]. Kỹ thuật này phù hợp để điều trị cả
ung thư tuyến giáp và bướu giáp lành tính[3].
Bên cạnh kết quả điều trị, chất lượng
cuộc sống của bệnh nhân sau mổ cũng cần
được quan tâm, do phần lớn bệnh nhân trẻ
tuổi, có mong muốn đạt được yếu tố thẩm
mỹ tốt, bên cạnh khả năng chữa khỏi bệnh.
Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM đã thực hiện
phương pháp TOETVA từ năm 2019 Chúng
tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm đánh giá
biến chứng phẫu thuật, kết quả thẩm mỹ và
chất lượng cuộc sống của bệnh nhân được
phẫu thuật bằng kỹ thuật nêu trên.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Thiết kế nghiên cứu
Chúng tôi thực hiện nghiên cứu tiền cứu
báo cáo loạt ca trên bệnh nhân có hoặc nghi
ngờ ung thư tuyến giáp được phẫu thuật nội
soi cắt thùy qua ngả tiền đình miệng
(TOETVA) từ tháng 10/2023 đến tháng
9/2024 tại Khoa Điều trị tổng hợp, Bệnh viện
Ung Bướu TP. HCM. Đề cương nghiên cứu
đã được Hội đồng Y đức của bệnh viện thông
qua vào tháng 9/2023.
2.2. Đối tượng nghiên cứu
Tiêu chuẩn tuyển chọn vào nghiên cứu
bao gồm những bệnh nhân có nhân giáp có
kích thước < 4cm, kết quả FNA là carcinôm
tuyến giáp thể biệt hóa hoặc nghi ngờ ung
thư tuyến giáp đồng ý phẫu thuật TOETVA.
Bệnh nhân được loại khỏi nghiên cứu nếu có
tiền sử phẫu thuật hoặc xạ trị vùng cổ, bướu
cổ dưới xương ức, có bệnh ung thư khác
hoặc các bệnh lý nội khoa nặng kèm theo.
Bệnh nhân không hoàn tất bảng câu hỏi hoặc
mất dấu trong thời gian theo dõi cũng sẽ loại
khỏi nghiên cứu.
2.3. Quy trình nghiên cứu
Tất cả bệnh nhân đều được giải thích
mục đích của nghiên cứu, có ký giấy đồng
thuận. Bệnh nhân có khả năng trả lời các câu
hỏi thông qua hình thức phỏng vấn trực tiếp.
Phẫu thuật TOETVA được một êkip cố định
thực hiện. Trước mổ, chúng tôi thu thập các
thông tin về đặc điểm dịch tễ và bệnh học.
Chúng tôi ghi nhận các biến chứng trong và
sau phẫu thuật bao gồm chảy máu, hạ calci
máu, khàn tiếng, tê bì cằm và môi dưới.
Bệnh nhân được theo dõi thông qua các lần
HỘI THẢO HÀNG NĂM PHÒNG CHỐNG UNG THƯ TP. HỒ CHÍ MINH - LẦN THỨ 27
592
tái khám. Kết quả thẩm mỹ và sự hài lòng
của bệnh nhân được đánh giá sau phẫu thuật
4 tuần, theo thang điểm từ 0 đến 5. Điểm số
càng cao thì kết quả càng khả quan.
Chất lượng cuộc sống liên quan đến sức
khỏe (HRQoL) được đánh giá bằng bảng câu
hỏi SF-36, đã được sử dụng phổ biến trong
nhiều nghiên cứu và dịch ra các ngôn ngữ
khác nhau. Bảng SF-36 có 36 câu hỏi chia
làm 8 hạng mục chính, bao gồm: Hoạt động
thể lực (PF) 10 câu hỏi, chức năng thể lực
(RP) 4 câu hỏi, cảm giác đau (BP) 2 câu hỏi,
sức khỏe tổng quát (GH) 5 câu hỏi, sức sống
(VT) 4 câu hỏi, chức năng xã hội (SF) 2 câu
hỏi, vai trò cảm xúc (RE) 3 câu hỏi và sức
khỏe tinh thần (MH) 5 câu hỏi. Điểm số cho
mỗi hạng mục được tính từ 0 đến 100, với
điểm càng cao tương ứng với chất lượng
cuộc sống càng tốt. Bệnh nhân sẽ trả lời bảng
câu hỏi bằng hình thức phỏng vấn trực tiếp
tại thời điểm tái khám 1, 2 và 3 tháng.
2.4. Phân tích số liệu
Số liệu được xử lý bằng phần mềm
SPSS. Các kết quả định lượng được trình bày
dưới dạng số trung bình ± độ lệch chuẩn.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Đặc điểm bệnh nhân
Chúng tôi tuyển chọn được 50 bệnh nhân
thỏa tiêu chuẩn nghiên cứu. Tất cả đều là
bệnh nhân nữ với trung bình 29,7 tuổi. Kích
thước bướu tương đối nhỏ, trung bình
7,1mm. Tất cả bệnh nhân đều được phẫu
thuật cắt thùy và eo giáp.
Bảng 1. Đặc điểm bệnh nhân và kết quả phẫu thuật
Đặc điểm
Kết quả
Tuổi trung bình (tuổi)
29, 7 ± 8, 5
Kích thước bướu trung bình (mm)
7,1 ± 3,2
Cắt thùy và eo giáp, n (%)
50 (100%)
Lượng máu mất (ml)
7,2 ± 2,9
Thời gian nằm viện (ngày)
2,6 ± 0,6
Thời gian phẫu thuật trung bình
66,8 ± 17,0
Biến chứng, n (%)
Khàn tiếng tạm thời
Hạ canxi mau tạm thời
Tê bì cằm, môi dưới tạm thời
3 (6%)
0 (0%)
1 (2%)
Thời gian phẫu thuật trung bình trong khoảng 1 giờ. Lượng máu mất không đáng kể
(7,2ml). Các biến chứng tạm thời sau phẫu thuật cũng ít xảy ra, chỉ có 3 bệnh nhân (6%) bị
khàn tiếng và 1 bệnh nhân (2%) tê bì cằm môi dưới tạm thời.
3.2. Kết quả thẩm mỹ và mức độ hài lòng
Bảng 2. Kết quả thẩm mỹ và mức độ hài lòng của bệnh nhân sau 4 tuần
Đặc điểm
Kết quả
Thẩm mỹ
4.8 ± 0,6
Mức độ hài lòng
4,7 ± 0,5
Mức độ thẩm mỹ và hài lòng của bệnh nhân tại thời điểm 1 tháng sau phẫu thuật đều ở
mức cao, trung bình 4,8 - 4,7/5 điểm.
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 545 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
593
3.3. Chất lượng cuộc sống
Bảng 3. Chất lượng cuộc sống theo thang điểm SF36
Các lĩnh vực
1 tháng
2 tháng
3 tháng
Hoạt động thể lực (Physical function)
87,3 ± 17,9
92,1 ± 18,1
94,7 ± 20,2
Chức năng thể lực (Role physic)
76,1 ± 23,7
89,3 ± 19,2
94,7 ± 20,5
Cảm giác đau (Body Pain)
74,2 ± 17,8
93,3 ± 22,3
94,9 ± 19,4
Sức khỏe tổng quát General health)
85,3 ± 19,9
89,9 ± 19,1
92,5 ± 20,7
Sức sống (Vitality)
83,6 ± 19,8
91,6 ± 22,4
93,0 ± 20,4
Chức năng xã hội (Social function)
79,5 ± 17,3
85,8 ± 17,7
94,1 ± 21,9
Vai trò cảm xúc (Role emotional)
88,0 ± 20,1
93,5 ± 22,7
95,6 ± 23,8
Sức khỏe tinh thần (Mental health)
72,3 ± 18,8
76,0 ± 18,5
88,6 ± 21,4
Chất lượng cuộc sống của nhóm bệnh
nhân nghiên cứu theo từng hạng mục đều
tiến triển tốt theo từng tháng. Cụ thể trong
tháng đầu tiên, điểm số dao động từ 72,3 - 88
cho đến tháng thứ 3 các điểm số đều tăng
trên 90, ngoại trừ có điềm sức khỏe tinh thần
thì thấp hơn đôi chút (88,6 điểm).
Tại thời điểm sau phẫu thuật 1 tháng, hai
điểm số thấp nhất lần lượt là sức khỏe tinh
thần (72,3 điểm) và cảm giác đau (74,2
điểm). Sau đó 3 tháng, cảm giác đau lại được
cải thiện nhiều nhất trong 8 hạng mục (94,9
điểm).
IV. BÀN LUẬN
Qua nghiên cứu này, chúng tôi nhận thấy
rằng phẫu thuật TOETVA đối với cắt thùy
tuyến giáp có kết quả phẫu thuật tốt, với các
biến chứng sau mổ rất ít xảy ra và đạt được
độ thẩm mỹ cao. Tất cả bệnh nhân trong
nghiên cứu, đều là phụ nữ trẻ, đạt được điểm
số hài lòng rất tốt. Điểm số chất lượng cuộc
sống ở các hạng mục đều có sự cải thiện theo
thời gian và đạt đến ngưỡng gần tuyệt đối.
Phẫu thuật cắt tuyến giáp nội soi tiền
đình miệng là một kỹ thuật mổ nội soi tuyến
giáp ra đời sau cùng nhất. Kỹ thuật này đạt
độ thẩm mỹ tối ưu và ít xâm lấn, khắc phục
được những vấn đề gặp phải ở các phương
pháp mổ nội soi trước đó. Ngoài ra
TOETVA cũng giảm thiểu tối đa biến chứng
phẫu thuật và đem lại hiệu quả điều trị cao.
Bệnh nhân trong nghiên cứu có kết quả
thẩm mỹ và sự hài lòng rất tốt về kết quả
phẫu thuật. Nghiên cứu của Chae JK[8] vào
2016 cho thấy trong năm đầu tiên sau phẫu
thuật, sẹo mổ là nguyên nhân chính làm cho
bệnh nhân lo lắng về mặt thẩm mỹ. Vì vậy,
phương pháp phẫu thuật tuyến giáp hoàn
toàn không để lại sẹo sẽ cải thiện tâm lý lo âu
của bệnh nhân một cách đáng kể.
Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy chất
lượng cuộc sống của bệnh nhân được phẫu
thuật TOETVA và mổ mở ở thời điểm 1, 2
và 3 tháng có sự cải thiện rõ rệt ở tất cả các
lĩnh vực theo bảng câu hỏi SF-36. Kết quả
này cũng tương đồng với báo cáo của
Kasemsimi P.[9] và cộng sự năm 2020. Dân
số nghiên cứu của chúng tôi bao gồm toàn bộ
các trường hợp đã được chẩn đoán hoặc nghi
ngờ ung thư tuyến giáp trước mổ, đặc biệt ở
phụ nữ trẻ. Điều này có thể là yếu tố làm gia
tăng sự lo lắng từ phía bệnh nhân, dẫn đến
sức khỏe về điểm số tinh thần không được
khả quan bằng các lĩnh vực khác. Hedman
C.[10] và cộng sự cũng cho thấy, 48% bệnh
nhân ung thư tuyến giáp e ngại về bệnh tái
phát trong khi thực tế, tỉ lệ tái phát chỉ có
7%.
HỘI THẢO HÀNG NĂM PHÒNG CHỐNG UNG THƯ TP. HỒ CHÍ MINH - LẦN THỨ 27
594
Hạn chế trong nghiên cứu của chúng tôi
là cỡ mẫu nhỏ và không có nhóm chứng (các
phương pháp phẫu thuật khác). Tuy vậy, kết
quả đạt được của bệnh nhân về mặt thẩm mỹ
và chất lượng cuộc sống cũng rất khả quan.
V. KẾT LUẬN
Phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường
miệng rất ít biến chứng, đạt được yếu tố
thẩm mỹ cao. Chất lượng cuộc sống của
bệnh nhân cũng tốt dần lên theo thời gian.
Do đó đây là một lựa chọn điều trị tốt cho
bệnh nhân cắt thùy giáp, đặc biệt là phụ nữ
trẻ.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ajani JA và các cộng sự. (2016), "Gastric
cancer, Version 3.2016, NCCN clinical
practice guidelines in oncology.", Natl
Compr Canc Netw. 14, tr. 1286–1312.
2. Anuwong A (2016), "Transoral endoscopic
thyroidectomy vestibular approach: a series
of the first 60 human cases.", World J Surg.
40, tr. 491–497.
3. Anuwong A và các cộng sự. (2018), "Safety
and outcomes of the transoral endoscopic
thyroidectomy vestibular approach", JAMA
Surg. 153, tr. 21–27.
4. Iyer NG và Shaha AR (2010),
"Management of thyroid nodules and surgery
for differentiated thyroid cancer", Clin Oncol
(R Coll Radiol) 22, tr. 405–412.
5. Kant R, Davis A và Verma V (2020),
"Thyroid Nodules: Advances in Evaluation
and Management", Am Fam Physician. 102,
tr. 298–304.
6. Kim SY và các cộng sự. (2020), "Transoral
endoscopic thyroidectomy using the
vestibular approach with an endoscopic
retractor in thyroid cancer: experience with
the first 132 patients", Surg Endosc. . 34, tr.
5414–5420.
7. Sung H và các cộng sự. (2021), "Global
Cancer Statistics 2020: GLOBOCAN
estimates of incidence and mortality
worldwide for 36 cancers in 185 countries",
CA Cancer J Clin. 71, tr. 209–249.
8. Chae JK. và các cộng sự. (2016). "Values
of a Patient and Observer Scar Assessment
Scale to Evaluate the Facial Skin Graft Scar".
Ann Dermatol. 28(5), tr. 615-623.
9. Kasemsiri P. và các cộng sự. (2020)
"Comparison of quality of life between
patients undergoing trans-oral endoscopic
thyroid surgery and conventional open
surgery". BMC Surg. 20(1), tr18.
10. Hedman C. và các cộng sự. (2016).
"Determinants of long-term quality of life in
patients with differentiated thyroid
carcinoma – a population-based cohort study
in Sweden". Acta Oncol Stockh Swed. tr
55(3), tr365-369.