CHIẾN LƯỢC PHÒNG CHỐNG
NGHE KÉM (KỲ 2)
Cơ chế sinh lý bệnh
- Nghe kém do lão hoá ảnh hưởng gần 1/3 người có tuổi ≥ 65, các
bệnh lý tim mạch như xơ cứng động mạch, tiểu đường …gây rối loạn tuần hoàn
khiến máu đến các cơ quan, nhất là não và hệ thống thính giác giảm nhiều
- Gốc tự do là những phân tử không ổn định do mất electron, vì vậy
có khả năng làm tổn thương hoặc phá hủy tế bào khi tiếp xúc với nó. Một số gốc
tự do có thể gây nên nhầm lẫn tín hiệu di truyền ở DNA.
- Khi gốc tự do bám vào tế bào lành mạnh sẽ làm suy giảm chức năng
cuả các tế bào, bản thân cơ thể có thể sản xuất các chất kháng oxy hóa như
Superoxide dismutase (SOD), Catalase và Glitathione peroxidase để chống lại tổn
thương. Khi các nguồn chống oxy hoá này suy giảm tổn thương tế bào có thể
không phục hồi gây nghe kém. Nhiều nghiên cứu cho thấy các gốc tự do chịu trách
nhiệm cho hơn 100 bệnh lý ở người kể cả bệnh Alzheimer, ung thư, các cơn đột
qụy, viêm khớp cũng như lão hóa
- Một nghiên cứu ở đại học Emory cho thấy mỗi tế bào tiếp nhận
10.000 gốc tự do mỗi ngày và sự sản xuất các chất oxy hoá cuả cơ thể giảm nhanh
sau tuổi 30, vì vậy phương pháp tốt nhất làm chậm sự lão hóa là cung cấp đầy đủ
các chất kháng oxy hóa để chống lại các gốc tự do. Cụ thể cần tăng cường sử dụng
các chất kháng oxy hóa qua chế độ dinh dưỡng và nếu cần bằng thuốc Acetyl –
cystein
- Khoảng 98% năng lượng cơ thể được sản xuất từ ti lạp thể, vì vậy
cấu trúc này được xem như nhà máy năng lượng cuả cơ thể. Chức năng ti lạp thể
giảm dần theo tuổi khiến người lớn tuổi có cảm giác thiếu năng lượng. Bản thân ti
lạp thể cũng có DNA riêng cuả nó khác hẳn với DNA cuả cơ quan khác, vì vậy khi
các gốc tự do phá huỷ DNA tế bào, DNA tế bào có thể tự điều chỉnh nhưng DNA
cuả ti lạp thể không thể tự phục hồi được. Ti lạp thể có thể suy yếu hoặc chết hẳn
khiến các quá trình phục hồi cần thiết chậm hẳn lại.
- Lượng Calo cần thiết ≤ 1700 – 1800 /ngày
Tác hại của tăng trọng lên thính giác
- Trong một công trình nghiên cứu tại Thụy Điển với gần 300 phụ nữ
ở độ tuổi 24 trở lên, bằng thăm khám lâm sàng và CT scan não cho thấy chỉ số
trọng lượng cơ thể (BMI): BMI càng lớn tế bào não mất đi càng nhiều, chủ yếu ở
thùy thái dương não, đây là vùng phụ trách thính giác, ngôn ngữ, phát âm và trí
nhớ.
- Ảnh hưởng của tăng trọng lên não bộ bằng cách nào?
· Gia tăng các gốc tự do
· Béo phì sản sinh các chất gây hại như: các yếu tố và hormon tăng
trưởng gây tổn thương tế bào não
· Liên quan đến xơ mỡ động mạch khiến lượng oxy đến não suy giảm
- Một nghiên cứu tại Anh quốc cho thấy các triệu chứng tuổi già ở
người béo phì đến sớm hơn khoảng 09 năm so với những người có thể trọng trung
bình 10 chất được khuyến cáo sử dụng phòng chống nghe kém
1/ ALA ( Alpha – lipoic acid ): là chất kháng oxy hóa mạnh, có
khả năng làm trung hòa các gốc tự do vốn gây hại cho hệ thống thính giác. Liều
trung bình 100 – 750 mg/ngày
2/ ALC (Acetyl – L- Canitine ): tác dụng lên ty lạp thể, hổ trợ hệ
thống thần kinh và não. Liều trung bình: 500-3000mg/ngày
3/ Glutathione : tác dụng phòng ngừa tổn thương do gốc tự do,
đồng thời giúp vô hiệu hóa các chất ô nhiễm. Liều trung bình 30 – 300mg/ngày
4/ Coenzyme Q10 (Co Q10): là chất chống oxy hóa quan trọng
nhằm bảo vệ ty lạp thể. Liều trung bình 60-320 mg/ngày
5/ Vitamin B complex
6/ Lecithin : có tác dụng nâng đỡ sức bền cho màng tế bào, có tác
dụng tốt bảo vệ sức nghe cho người lớn tuổi: 200-1500mg/ngày
7/ N-acetylcystein(NAC): là amino acid có khả năng giải độc tốt
nhất, phục hồi tổn thương tế bào lông tai trong. Liều trung bình: 100-2500
mg/ngày. Nên tăng cường lượng vitamin C cùng lúc
8/ Quercetin: là một chất sinh tổng hợp ở trái cây và rau cải, là
chất kháng oxy hóa các gốc tự do gây tổn thương hệ thống thính giác. Liều trung
bình :30-500 mg/ngày
9/ Resveratrol: có trong rượu vang, ở nước nho ép có tác dụng
phòng chống tuổi già và đặc biệt phòng chống nghe kém do tiếng ồn. Liều trung
bình: 40-1000mg/ngày
10/ Kẽm (Zinc) là một chất khoáng chống hiện tượng oxy hóa
quan trọng, tăng cường hệ miễn dịch, nồng độ kẽm tập trung cao nhất ở tai trong
và mắt, vì vậy có tác dụng bảo vệ sức nghe và thị lực tốt. Liều trung bình 15-75
mg/ngày
Lưu ý: Để được hấp thu tốt, các chất trên cần được sử dụng kèm
với bữa ăn và uống nhiều nước, nên chia 2-3 lần/ngày nhằm tránh tạo sỏi cystein ở
thận mặc dù rất hiếm khi xảy ra
Một số điểm đáng nhớ :
- Nhiều yếu tố liên quan đến quá trình lão hóa gây nghe kém như các
gốc tự do, suy chức năng ty lạp thể
- Phối hợp ALA và ALC có thể phòng chống và thậm chí có khả năng
phục hồi nghe kém do quá trình lão hoá
- Thay đổi lối sống như giới hạn calo, chế độ dinh dưỡng hợp lý, duy
trì thể trọng phù hợp và tránh các chất kích thích hoặc thuốc độc cho tai sẽ giúp
bảo tồn sức nghe tối ưu
- Tránh tiếp xúc tiếng ồn và dùng chụp tai chống ồn khi cần thiết
Tài liệu tham khảo- Lefe Extension Magazine tháng11 năm 2007
Viết bởi TS-BS Đặng Xuân Hùng
