ĐẠI HC QUC GIA HÀ NI
TRƯỜNG ĐẠI HC KHOA HC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
---------------------------
Đặng Anh Dũng
CHÍNH SÁCH AN SINH XÃ HỘI CỦA
CỘNG HÒA LIÊN BANG ĐỨC HIỆN NAY
VÀ GỢI Ý CHÍNH SÁCH CHO VIỆT NAM
Chuyên ngành: Chnh tr hc
Mã s: 9310201.01
TÓM TT LUN ÁN TIN S CHÍNH TR HỌC
HÀ NI - 2023
Công trình được hoàn thành ti:
Trường Đại hc Khoa hc Xã hội & Nhân n, Đại hc Quc gia Hà Ni
Người hướng dn khoa hc: 1. Prof. Detlef Briesen
2. GS.TS. Đỗ Quang Hưng
Phn bin: PGS.TS. Nguyn Chiến Thng
Phn bin: PGS.TS. Nguyn Ngh Thanh
Phn bin: PGS.TS. Trn Th Minh Tuyết
Lun án s đưc bo v trước Hội đng cp ĐHQG chm lun án tiến
hp ti: Trường Đi hc Khoa hc Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN
vào hi: gi ngày tháng m 2023.
Có th tìm hiu lun án ti:
- Thư viện Quc gia Vit Nam
- Trung tâm Thư viện và Tri thc s, Đại hc Quc gia Hà Ni
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ
LIÊN QUAN ĐN LUN ÁN
1. Đặng Anh Dũng, (2018), Vai trò của báo chí trong truyn thông v chính sách
bo him hi Vit Nam hiện nay”, K yếu hi tho Truyn thông v chính
sách bo him xã hi và bo him y tế: thc trng và gii pháp nâng cao hiu qu,
Nhà xut bản (Nxb) Đại hc Quc gia Hà Ni, ISBN 978-604-968-034-2, tr.73-79.
2. Dang Anh Dung (2019), “Implementing Social and Health Insurance in Vietnam
and the Establishment of E-Government”, E-Goverrnment and Administrative
Reform in Germany and Vietnam, Cuvillier Verlag, Göttingen (Germany), ISBN:
978-3-7369-7035-9. pp. 139-149.
3. Đặng Anh Dũng, Nguyễn Th Thúy Hng (2020), S thay đi hình ảnh người
cao tui Vit Nam, Country Report: Vietnam as an Ageing Society, Nhà xut bn
Thanh Niên, tr.83-93.
4. Đặng Anh Dũng (Chủ trì), (2022), Thc hin chính sách an sinh hi trong
lĩnh vực bo hiểm chăm sóc dài hạn ti Cộng hòa Liên bang Đức nhng gi ý
cho Vit Nam, Đi cấp cơ sở CS.2020.04.
5. Đặng Anh Dũng (2022), “Già hóa dân s và s cn thiết xây dng h thng bo
him chăm sóc dài hạn ti Vit Nam”, Tạp chí Thanh Niên (25), tr.36-40.
6. Đặng Anh Dũng, Nguyễn Thanh Tùng (2022), “Một s cơ hội và thách thc cho
quan h đối tác chiến lược EU ASEAN”, Hi tho khoa hc quc tế Tăng cường
quan h đối tác chiến lược ASEAN - EU trong bi cnh mi khu vc Ấn Độ
Dương Thái Bình Dương, Nxb Khoa hc hi, ISBN: 978-684-364-356-6,
tr.249-261.
7. Dang Anh Dung (2023), “Implementation of Social Security Policies in the
Context of Population Aging in Vietnam: Issues and Solutions”, Social and Human
Development in Vietnam and Beyond, Nhà xut bn Nomos-Verlag (Germany),
125-133.
M ĐẦU
1. Lý do chn đề tài
Quyền được hưởng an sinh xã hi (the right to social security) mt
trong nhng quyền bản đòi hi khách quan xut phát t nhu cu
phòng tránh ri ro của con ngưi. Ngày nay, an sinh xã hội đã vưt ra khi ra
khi gii hn quc gia tr thành mi quan tâm ca các quc gia khu vc
trên thế gii. Vic thc hin an sinh hi không b gii hn bi bt k rào
cn chính tr hay địa lý nào.
Trên thế gii, Cộng hòa Liên bang Đức mt d đin v hình
chính sách an sinh xã hi. hình an sinh hi Đức được hình thành gn
lin vi vai trò ca th thướng Otto von Bismark (1815-1889), dựa trên sở
nn tng kinh thế th trường hi nhà nước phúc li đưc thiết lp t
năm 1883. Tri qua nhng biến động lch s, h thng an sinh hi ti Đức
đã trải qua nhiu lần điều chnh, ngày càng hoàn thin, thích ng vi s phát
trin nhân khu hc tình hình kinh tế - hi. Vi nhng thành tu ni bt
đó, những kinh nghim trong thc hin chính sách an sinh xã hi Đức có th
i hc tham kho cho nhiu quc gia, nht làc nước đang phát triển.
Vit Nam, qua các giai đoạn lch s khác nhau, Đảng Cng sn Vit
Nam Nhà nước luôn quan tâm ti vic xây dng t chc thc hin c
cnh sách c th v an sinh hi. Trong quá trình Đổi mi đất nước (1986-
nay), vấn đề đảm bo an sinh hi ng đưc coi trng. Điều 34 Hiến pháp
2013 khng định: “Công n quyền được bảo đảm an sinh hội”. Cnh
ch an sinh hội đã được đề cp trong nhiều văn bản của Đảng Nc.
Qua n 35 năm đổi mi theo đường li phát trin kinh tế th trường theo
định ng xã hi ch nga, Việt Nam đã đạt được nhng thành tu quan
trng v kinh tế, hi: kinh tế ng trưởng nhanh, chuyn dch cấu kinh tế
theo hưng ngày ng hp lý, thu nhp bình quân theo đầu người tăng đáng kể,
đời sng của ni dân kng ngừng được ci thin nâng cao. Nhiu cnh sách
an sinh xã hi đưc nghn cu, ban hành trin khai, qua đó đã đóng góp vào
mc tiêu “thực hin tiến b ng bng xã hi trong tng bước và tng chính
ch pt trin”; Việt Nam cũng được cng đồng quc tế đánh giá cao trong
vic thc hin thc hin tốt cnh ch tc đẩy tăng tng kinh tế gn vi đm
bo ng bng hi, thc hin an sinh hi. Tuy nhn, do nhiu nguyên
nhân khách quan ch quan khác nhau vic thc hin cnh ch an sinh
hi của nhà nước đang phải đối mt vi nhiu khó khăn thách thc: nh
trng nghèo đói, bất nh đẳng trong thu nhp ngày ng rt; quá trình
chuyn đổi cơ cấu sn xut dn ti h qu hàng triu người nôngn không còn
đất sn xut, buc phi di chuyn t nông thôn ra thành th để tìm vic làm,
chp nhn cuc sng bp bênh nhiu ri ro; những tác động ca khng hong
kinh tế din ra trên phm vi toàn cu dn đến tình trng tht nghip, đe dọa đến
cuc sng ca nhiu ni lao động, nht lao động ph thông.
Qúa trình toàn cu hóa tăng cường hp tác giữa các nước, cho phép
gii quyết nhiu vấn đề chính tr, kinh tế, xã hội, trong đó có hợp tác, hc hi,
chia s kinh nghim v an sinh hi. Tôi nhn thy rng, trong nghiên cu v
vấn đề an sinh hi, có một phương cách tt, đó là nghiên cu mô hình chính
ch ca các quc gia, khu vc, t đó rút ra bài học kinh nghim cho quá trình
thc hin chính sách. Cũng cần nhn mnh rng, thi gian qua, chính ph
Cng hòa Liên bang Đức, nhiu t chc chính tr - xã hi và t chc phi chính
ph tại Đức đã đẩy mnh hp c, nghiên cu v phát trin kính tế - hi,
xóa đói, giảm nghèo, phát trin y tế, giáo dục… với Chính ph cũng như các
B, ngành c t chc chính tr - hi ti Vit Nam. Nhiều chương trình,
d án nghiên cu v an sinh hi, nhiu hi tho, tọa đàm chia sẻ kinh
nghim v thc hin chính sách an sinh hội đã được triển khai đã mang lại
kết qu tích cc. Tuy nhiên, do nhng nguyên nhân khách quan ch quan,
cho đến nay Vit Nam vn còn thiếu nhng công trình nghn cu có tính h
thng v h thng chính sách an sinh xã hi ti Cộng hòa Liên bang Đức.
Vi nhng do trên, tôi la chn ch đề “Chính sách an sinh hội
của Cộng hòa Liên bang Đức hiện nay gợi ý chính sách cho Việt Nam”
làm đề tài lun án ca mình.
2. Mục đch nghiên cứu
Mc đích nghiên cứu ca lun án tp trung làm nhng vấn đ
bn ca chính sách an sinh hi ca Cộng hòa Liên bang Đc hin nay, t
đó đưa ra nhng gi ý chính sách cho Vit Nam.
3. Nhim v nghiên cu
T cách đặt vấn đề v mục đích nghiên cứu, nhng nhim v ca lun
án được xác định như sau:
- Tng quan toàn b tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài lun án,
t đó đưa ra những vấn đề lun án cn tp trung gii quyết.