CHỨNG NHƯỢC CƠ : BỆNH LÝ TỰ

MIỄN CỦA KHỚP THẦN KINH CƠ

Hình minh hoạ về sự chuyển hoá của acétylcholin.

Resized to 65% (was 700 x 933) - Click image to

enlarge

Tần suất : 1/200.000

Bệnh lý làm rối loạn sự dẫn truyền giữa thần kinh vận động và cơ xương

Được mô tả lần đầu vào năm 1685 bởi Thomas Willis.

Triệu chứng chính là sự suy kiệt trương lực cơ đặc biệt sau một hoạt động

kéo dài. Dù rằng tiến triển rất đa dạng nhưng nhược cơ thường ảnh hưởng

cơ mí mắt (làm sa mí mắt hoặc sụp mi mắt trên. , cơ vận nhãn (nhìn

đôi). Ngoài ra các cơ kiểm soát sự biểu lộ vẻ mặt, sự nhai, sự nuốt, và

phát âm cũng thường bị ảnh hưởng.

Chất ức chế men cholinestérase, một loại men phá huỷ acétylcholine của

nối thần kinh cơ được dùng để cải thiện tình trạng yếu cơ.

Một nghiên cứu được tiến hành trên những bệnh nhân nhược cơ qua sinh

thiết đã chỉ ra rằng những điện thế của bản vận động, cũng như những

điện thế của bản vận động thu nhỏ rất nhỏ so với bình thường. Họ cũng

thấy rằng tần số của những bản vận động thu nhỏ và lượng tử chất của

những điện thế bản vận động, cả hai đều bình thường, vì vậy trong sự tác

động đến tính chất của tế bào cơ hậu synapse, cần định vị nguồn gốc của

chứng nhược cơ.

Resized to 65% (was 700 x 525) - Click image to

enlarge

Hình A : Chứng nhược cơ giảm hiệu quả của sự dẫn truyền thần kinh cơ.

EMG chỉ ra đáp ứng cơ phát động bởi sự kích thích thần kinh vận động.

Sự dẫn truyền mệt mõi một cách nhanh chóng ở những bệnh nhân nhược

cơ, nhưng ta có thể cải thiện một phần bằng cách nhập những chất ức chế

acétylcholinestérase như là néotigmine.

Hình B : Sự phân phối biên độ của điện thế bản vận động thu nhỏ

(PPMm) của sợi cơ của bệnh nhân nhược cơ (đường liên tục) và sự giám

sát (đường chấm). Kích thước nhỏ nhất của PPMm của chứng nhược cơ

do giảm số thụ thể hậu synapse.

Chứng nhược cơ cũng đi kèm với sự huỷ hoại nối thần kinh cơ ; những

thay đổi đạt tới khe khớp thần kinh, làm nó rộng ra, và làm giảm số lượng

thụ thể nicotin của màng hậu khớp thần kinh.

Các nhà khoa học đã tìm ra được kháng thể của thụ thể nicotin của

acétylcholine. Về sau người ta đã chỉ ra được rằng máu của bệnh nhân

nhược cơ chứa kháng thể kháng thụ thể acétylcholine và những kháng thể

này hiện diện ở khớp thần kinh cơ.

Bệnh lý nhược cơ là bệnh lý tự miễn ảnh hưởng lên thụ thể nicotin của

acétylcholine. Đáp ứng miễn dịch làm giảm số thụ thể chức năng của nối

thần kinh cơ và hạ thấp hiệu quả dẫn truyền của khe khớp thần kinh; yếu

cơ xuất phát từ việc thần kinh vận động không có khả năng phát động sự

co tế bào cơ hậu khớp thần kinh. Điều này cũng giải thích tại sao những

chất ức chế men cholinestérase làm giảm bớt những dấu hiệu và triệu

chứng của chứng nhược cơ, đồng thời tăng nồng độ acétylcholine trong

khe khớp thần kinh, chúng cho phép hoạt hoá hiệu quả hơn những thụ thể

hậu khớp thần kinh mà hệ thống miễn dịch chưa phá huỷ.

Mặc dù có những bước tiến trong nghiên cứu về căn bệnh này, người ta

vẫn không biết rõ điều gì đã làm cho hệ thống miễn dịch phát động đáp

ứng tự miễn chống thụ thể acétylcholine. Thủ thuật cắt bỏ tuyến ức ở

những người có sự hiện diện của sự tăng sản của cơ quan này có những

hiệu quả có lợi, mặc dù người ta không biết chính xác tại sao nó can thiệp

vào chứng nhược cơ !

Trong điều trị bệnh nhược cơ, các bác sĩ thường kết hợp các phương

pháp nội khoa và ngoại khoa, tùy theo tình trạng nặng của người bệnh.

Các hướng xử trí thường được áp dụng ở Việt Nam là: - Dùng tia X chiếu

trực tiếp vào tuyến hung.

-Phẫu thuật: Áp dụng với các trường hợp xác định có tuyến hung hoặc

trường hợp cấp cứu. Sau mổ, tất cả bệnh nhân đều phải tiếp tục điều trị

nội khoa.