
CHNG 6
TÍNH TOÁN MÓNG CC ÀI THP
6.1 Khái nim chung.
Móng cc ài thp là loi móng cc có ài nm thp hn mt t. Toàn b lc ngang tác dng
lên móng cc không ln hn áp lc ngang ca t tác dng lên mt trưc ca ài cc theo phưng
thng góc vi lc ngang.
Khi thit k móng cc ài thp phi thc hin các tính toán sau ây:
- Chn loi, kích thưc ca cc và ca ài cc.
- Xác nh sc chu ti tính toán ca cc ng vi kích thưc ã chn t iu kin a cht ã
cho.
- S b xác nh gn úng s lưng cc ng vi ti trng ã bit.
- B trí cc trong móng.
- Tính toán kim tra móng cc theo các iu kin:
o Tính toán móng cc theo trng thái gii hn th nht bao gm vic kim tra ti trng
tác dng lên cc, kim tra sc chu ti ca nn t mi cc..
o Tính toán móng cc theo trng thái gii hn th 2 (v bin dng) bao gm vic kim
tra lún và chuyn v ngang ca móng cc.
o Tính toán móng cc theo trng thái gii hn th 3 (hình thành khe nt) bao gm vic
tính toán cc trong quá trình chu lc do vn chuyn và treo cc lên giá búa, tính
toán ài cc.
Nu mt trong các yêu cu kim tra không th a mãn thì phi thay !i kích thưc cc ( hoc s
lưng cc) hoc ài cc hoc c 2 sau ó thc hin tính toán li cho n khi mi iu kin u th a
mãn.
6.2 Chn loi cc, ài cc và kích thc ca chúng.
Hình dáng và kích thưc mt bng ca ài cc ph thuc vào hình dáng và kích thưc ca áy
công trình, ph thuc s lưng và cách b trí cc trên mt bng. Kích thưc mt bng ca ài cc phi
nh nht nhưng v"n m bo b trí ưc công trình bên trên ài cc và m bo b trí s lưng cc
theo yêu cu chu lc.
# chôn sâu ca ài cc phi th a mãn iu kin:
min
0.7
h h
≥ (6.1)
Trong ó:
0
min tan 45 2
H
h
b
ϕ
γ
= −
(6.2)
ϕ, γ = góc ma sát trong và trng lưng th tích t nhiên ca t t áy ài tr lên.
ΣH = t!ng ti trng ngang tác dng lên móng.
b = cnh ca áy ài theo phưng thng góc vi t!ng lc ngang ΣH.

Loi cc và kích thưc ca cc ưc chn c$n c vào iu kin a cht và iu kin thi công.
Qua nhiu phân tích tính toán có th ưa ra mt s nhn xét sau:
- #i vi t có sc chu ti ln (t cát ht to trng thái cht, cht va, t sét cng hoc n%a
cng) thì vic t$ng chiu dài cc s& làm t$ng t!ng khi lưng ca cc trong móng. Vì vy xu
hưng c g'ng thc hin nguyên t'c cân bng sc chu ti ca cc theo vt liu và theo t
nn bng cách t$ng chiu dài cc có th làm t$ng giá thành ca móng và làm phc tp thêm
cho công tác thi công.
- #i vi t có cư(ng không cao (t cát ht nh và cát bi cht va, á sét và á sét d)o nhão
…) thì vic t$ng chiu sâu óng cc s& làm gim t!ng khi lưng ca cc, ca ài cc và như
th làm gim giá thành chung ca móng. Trong các trư(ng hp này, chiu sâu óng cc tt
nht có th ưc xác nh t iu kin cn bng sc chu ti ca cc theo vt liu và theo t
nn.
- #i vi chiu sâu nht nh ca cc, nu t$ng tit din ngang ca nó thì t!ng khi lưng ca
cc và ài cc s& t$ng lên (khi sc chu ti ca cc xác nh theo t nn). Trong trư(ng hp
này, tt hn c là dùng cc có tit din nh , tuy nhiên cn phi chú ý n kh n$ng gim
cng ngang ca móng và kh n$ng t$ng lún, c bit i vi trư(ng hp móng ch* gm
nh+ng cc óng thng ng.
6.3 Xác nh s lng cc và b trí cc trong móng.
Sau khi ã chn ưc vt liu và kích thưc ca cc ta i xác nh sc chu ti tính toán ca nó
theo các phưng pháp ã trình bày trong chưng 4. Cn nh'c li rng, khi xác nh sc chu ti ca
cc ta phi xác nh 2 tr s (theo iu kin vt liu làm cc và theo iu kin v t nn) và chn tr
s nh hn ưa vào thit k.
Tuy nhiên, m bo vn kinh th, thư(ng ngư(i ta u chn kích thưc cc sao cho sc
chu ti ca nó tính theo t nn bé hn sc chu ti tính theo vt liu làm cc. Nu iu kin này
không m bo thì phi gim bt chiu dài hoc tit din ca cc. Ngoài ra, nu h cc bng phưng
pháp óng thì b't buc sc chu ti theo vt liu phi ln hn theo t nn thì mi có th óng cc n
sâu thit k ưc.
Sau khi ã xác nh ưc sc chu ti tính toán thì s lưng cc trong móng có th s b xác
nh theo công thc gn úng sau ây:
N
n
P
β
= (6.3)
Trong ó:
N = t!ng ti trng ng ti cao trình áy ài.
P = sc chu ti tính toán ca cc.
β = h s kinh nghim, k n nh hưng ca lc ngang và mômen, β = 1÷1,5.
Sau khi ã xác nh ưc s lưng cc s b thì tin hành b trí cc trong móng. Vic b trí cc
trong móng phi th a mãn 2 yêu cu chính là thi công d, dàng và chu lc tt: khong cách gi+a 2 cc
cnh nhau không ưc nh hn 1,5D và không vưt quá 6D (ti cao trình áy ài) và không ưc nh
hn 3D ti mt phng mi cc.
Ti mt phng áy ài, các cc có th b trí theo lưi hình ch+ nht hoc theo lưi hoa mai.

Các cc có th b trí thng ng hoc xiên. # nghiêng ca cc tt nht nm trong khong t
1:8 ÷ 1:5.
Khi b trí cc trong móng chu ti lch tâm thì có th tin hành bng phưng pháp v& da vào
biu ng sut ti tit din áy ài, theo hình v& dưi ây.
Ví d cn b trí 4 hàng cc dưi móng có kích thưc theo hưng lch tâm là AB.
- V& cung tròn ư(ng kính AE.
- Dùng E làm tâm, v& cung tròn có bán kính EB c't cung tròn AE. Ti im giao c't v& ư(ng
thng ng c't AE ti I.
- T I v& 1 tia bt k- chia on AI thành 4 on bng nhau.
- T u các khong chia v& ư(ng thng ng giao c't vi cung tròn AE.

- Dùng E làm tâm v& các cung tròn bán kính là khong cách t E n giao im ca các ư(ng
dóng thng ng vi cung AE. T giao im ca các cung tròn vi AB v& ư(ng thng
ng gp ư(ng DE. Các ư(ng này chia vùng ng sut dưi áy móng thành nh+ng phn
bng nhau.
- V trí tim hàng cc chính là trng tâm ca các min din tích này. Cn iu ch*nh kích
thưc ưc phù hp vi iu kin thi công.
6.4 Các gi thit khi tính móng cc ài thp.
Vic tính toán móng cc ài thp da vào các gi thit ch yu sau ây:
- Ti trng ngang tác dng lên móng hoàn toàn do các lp t t áy ài tr lên tip nhn, có
ngh.a cc trong móng ài thp không chu ti trng ngang.
- Sc chu ti ca cc trong móng ưc xác nh như i vi cc n ng riêng r&, có ngh.a
không k n nh hưng ca nhóm cc.
- Ti trng ng ca công trình ch* truyn lên các cc thông qua ài cc ch không trc tip
truyn lên phn t nm gi+a các cc ti mt tip giáp vi ài cc.
- Khi kim tra cư(ng ca nn t và khi xác nh lún cua móng cc thì ngư(i ta coi móng
cc như mt móng khi quy ưc bao gm cc, ài cc và phn t nm gi+a các cc.
- Vì vic tính toán móng khi quy ưc ging như tính toán móng nông trên nn thiên nhiên (b
qua ma sát mt bên móng) nên tr s momen ca ti trng ngoài ti áy móng khi quy ưc
ưc ly gim i mt cách gn úng bng tr s momen ca ti trng ngoài ti cao trình áy
ài.
- #ài cc ưc xem như tuyt i cng.
6.5 Kim tra ti trng tác dng lên cc.
a. Trng hp móng ch có cc thng ng.
• Kim tra ti trng ng tác dng lên cc.
Trong trư(ng hp này, nu móng ch* chu ti trng thng ng tác dng úng tâm ài và s
lưng cc ưc xác nh theo công thc 6.3 thì không cn phi kim tra.
Khi móng chu ti lch tâm thì xy ra hin tưng mt s cc trong móng chu ti ln hn và mt
s khác chu ti nh hn, ôi khi xy ra mt s cc chu ti trng nh!. Khi thit k nên c g'ng chn
kích thưc ài cc, b trí cc sao cho tt c các cc u chu nén. Nu không ưc thì c g'ng cc
chu kéo ít nht. Ti trng ng tác dng lên cc ưc kim tra theo iu kin sau:
- #i vi cc chu nén:
ax
0
m
n
P P
≤
(6.4)
- #i vi cc chu kéo:
min
0
k
P P
≤
(6.4)
Trong ó:
Pn và Pk = sc chu ti tính toán ca cc khi chu nén và khi chu kéo.
ax
0
m
P
min
0
P
= ti trng nén và kéo ln nht tác dng lên cc, tính như sau:

nén
ax
ax
0
2
1
.
mm
n
i
M x
N
Pn
x
= +
(6.5)
kéo
min
ax
0
2
1
.m
n
i
M x
N
Pn
x
= −
(6.6)
N = t!ng ti trng ng ti cao trình áy ài.
n = s lưng cc trong móng.
M = t!ng momen ca ti trng ngoài so vi trc i qua trng tâm ca các tit din cc
ti cao trình áy ài (trc y’-y’).
nén
ax
m
x
kéo
ax
m
x
= khong cách t trng tâm cc chu nén nhiu nht và chu kéo nhiu nht
ti trc y’-y’.
• Kim tra ti trng ngang tác dng lên cc.
Vic kim tra móng cc ài thp chu ti trng ngang ưc tin hành theo công thc sau:
0
tb
H H
≤ (6.7)
Trong ó:
H0 = lc ngang tác dng lên m/i cc.
Htb = sc chu ti trng ngang tính toán ca m/i cc.
# xác nh H0, ngư(i ta gi thit rng ti trng ngang phân b u lên tt c các cc trong
móng, do ó:
0
H
H
n
=
(6.8)
Trong ó: ΣH = t!ng ti trng ngang tác dng lên móng.
n = s lưng cc trong móng.
Sc chu ti trng ngang tính toán ca cc ưc xác nh như sau:
tb ng
H mH
= (6.9)