Coi chừng chảy máu dạ dày do các thuốc
NSAID !
Hiện nay, thuốc giảm đau được quảng cáo khá nhiều trên các phương tiện
thông tin đại chúng. Điều đáng nói là khi quảng cáo, người ta không đề cập
đến những tác dụng không mong muốn của nhóm thuốc này. Vì vậy, đã có
rất nhiều người bị những phản ứng có hại của thuốc, trong đó nguy hiểm
nhất là xuất huyết đường tiêu hóa, chảy máu, thậm chí thủng dạ dày do
thuốc chống viêm không steroid.
Một số thuốc giảm đau nguy cơ cao gây chảy máu đường tiêu hóa
Ibuprofen: Có trong thành phần của nhiều loại thuốc giảm đau như alaxan,
antidol và thường được kết hợp với paracetamol (thuộc nhóm thuốc giảm
đau, hạ sốt) có thể giảm cơn đau nhanh chóng do ức chế sự tổng hợp hay
phóng thích prostaglandin. Tuy nhiên, cần chú ý đến tác dụng không mong
muốn của thuốc gây ra. Hay gặp nhất là tác dụng phụ về đường tiêu hóa. Có
tới 5 – 15% người bệnh dùng ibuprofen gặp hiện tượng: trướng bụng, đau
bụng, buồn nôn, nôn, nặng hơn là loét dạ dày tiến triển, chảy máu dạ dày,
ruột… Để tránh những rối loạn về tiêu hóa, nên uống thuốc vào lúc no và
uống với một cốc nước (khoảng 200-250ml). Cần đặc biệt chú ý đây là loại
thuốc thường dùng để điều trị đau cấp tính, chỉ nên dùng trong thời gian
ngắn mà không nên kéo dài. Không nên tự ý dùng thuốc này nếu không có
chỉ định. Nếu bị khó chịu ở dạ dày, nên uống thuốc cùng với thức ăn hoặc
ngay sau ăn.
Aspirin: Đây là thuốc hay dùng nhất trong nhóm dẫn xuất của acid salicylic.
Ngoài tác dụng hạ sốt và giảm đau, chống viêm còn có tác dụng chống kết
tập tiểu cầu, vì vậy thuốc làm giảm quá trình đông máu. Aspirin có tác dụng
giảm đau tốt nên được nhiều người tín nhiệm để uống khi bị sốt cao, nhức
đầu, đau răng, đau mình mẩy, thấp khớp cấp và mạn. Tuy nhiên, đây cũng là
thuốc nguy cơ rất cao gây viêm loét dạ dày tá tràng, chảy máu đường tiêu
hóa. Lạm dụng thuốc có thể gây xuất huyết dạ dày, thậm chí thủng dạ dày
rất nguy hiểm. Thuốc hiện nay hay dùng là dạng aspirin pH8 (viên bao tan ở
ruột) để giảm tác dụng kích ứng ở dạ dày. Cần chú ý các dạng thuốc phối
hợp như viên APC, Asca, aspirin sủi bọt, thuốc tiêm aspegic vẫn có phản
ứng có hại gây viêm loét đường tiêu hóa nên cần phải tuân thủ chặt chẽ
nguyên tắc điều trị để tránh các phản ứng có hại của thuốc (ADR) nguy
hiểm.
Indomethacin:
Hay dùng để điều trị đau lưng, viêm dây thần kinh, viêm xương khớp, hư
khớp, thấp khớp mạn tính do có tác dụng chống viêm, giảm đau tốt. Người
cao tuổi bị bệnh mạn tính về khớp hay được kê đơn nên cũng dễ bị các phản
ứng có hại do dùng thuốc kéo dài không đúng cách. ADR nguy hiểm nhất
của thuốc này là gây viêm loét dạ dày – tá tràng, ruột, rối loạn đông máu.
Diclofenac (voltaren, diclofen): Là thuốc giảm đau, chống viêm dung nạp tốt
nên hay dùng trong các chứng thấp khớp, thoái hóa và viêm hư khớp, thoái
hóa cột sống, viêm nhiều khớp, đau lưng, đau thần kinh hông. Đây cũng là
một trong những thuốc gây loét dạ dày – ruột – tá tràng khá nguy hiểm do
nhiều người lạm dụng trong điều trị đau.
Các dẫn xuất của nhóm oxicam: Thường dùng là meloxicam (mobic, M-
cam, camrox); pirocicam (fendene); tenocicam (ticoltil) hiện nay cũng
thường được dùng trong điều trị viêm xương khớp, thoái hóa khớp, viêm cột
sống cứng khớp. Tuy phản ứng có hại gây loét và xuất huyết đường tiêu hoá
ít gặp hơn nhưng vẫn là nhóm thuốc có nguy cơ cao gây chảy máu đường
tiêu hóa nếu bị lạm dụng, dùng liều cao kéo dài.
