Đại Cương học thuyết tạng tượng

Đại Cương học thuyết tạng tượng

Tạng: Các tổ chức cơ quan trong cơ thể.

Tượng: Biểu tượng bên ngoài, tượng dùng để phát biểu ý tưởng (Tượng

giả, xuất ý dã).

Quan sát cơ thể sống để nghiên cứu quy luật hoạt động, sự biểu hiện của

các nội tạng gọi là Tạng tượng.

Tạng tượng bao gồm mọi tổ chức cơ quan và quy luật hoạt động của chúng

: Ngũ tạng, Lục phủ, Phủ kỳ hằng...

Việc giải thích nội dung Tạng tượng của YHCT và Y HHĐcó nhiều khác

biệt:

Nhiều tác giả Tây phương, khi nghiên cứu về Tạng tượng của Đông

phương, đã dùng những từ ngữ của cơ thể học Hiện đại để dịch nghĩa các Tạng

phủ như : dịch chữ Can là The Liver, La Foie hoặc dịch Thận là The Kidneys, les

Reins...

Tuy nhiên, Tạng phủ của Đông phương không hoàn toàn là các bộ phận cơ

thể giải phẫu của Y học Hiện đại. Y học Cổ truyền nhận thức : Tạng phủ 1 mặt chỉ

thực chất các cơ quan nội tạng, mặt khác còn chỉ sự hoạt động sinh lý và biến hóa

của cơ quan nội tạng.

Thí dụ: Đối với Tâm.

- Y học Hiện đại cho rằng chức năng sinh lý của Tâm là quản lý sự tuần

hoàn máu.

- YHCT cho rằng, Tâm không những chỉ quản lý về sự tuần hoàn máu

(Tâm chủ huyết mạch) mà còn có liên hệ với tinh thần con người (Tâm chủ thần

minh, Tâm tàng thần) liên hệ đến mồ hôi (Mồ hôi là dịch của Tâm), biểu hiện nơi

tiếng cười, khai khiếu ra ở lưỡi... Do đó, Tâm không phải chỉ là quả Tim theo quan

điểm sinh lý giải phẫu thuần túy mà còn bao gồm các hoạt động sinh lý và biến

hóa bệnh lý của hệ Thần kinh.

Vì thế tìm hiểu về học thuyết Tạng tượng cần phải có một cái nhìn toàn

diện, nắm vững nội dung những danh từ giải phẫu cũng như những danh từ mà Y

học cổ truyền quan niệm để không lẫn lộn và lúng túng.

Tần Bá Vị, trong 'Khiêm Trai Y Học Giảng Cảo' đã nhận định : "Lý luận

của YHCT lấy Tạng Phủ làm cốt lõi, biện chứng luận trị trên lâm sàng cuói cùng

đều phát xuất từ Tạng phủ", do đó, trong phần này, chúng tôi sẽ đào sâu vào từng

Tạng Phủ.

Phân loại

Tạng có công năng tàng chứa (thức ăn, chất dinh dưỡng), thuộc về Âm,

thuộc lý.

Phủ có công năng chuyển hóa, thuộc Dương, thuộc Biểu.

Tuy công năng tạng phủ khác nhau nhưng liên hệ mật thiết với nhau. Thông

qua quy luật thăng bằng Âm Dương và Ngũ hành sinh khắc, Tạng phủ luôn có

quan hệ biểu lý mật thiết với nhau để điều hòa, ức chế nhau.

 C T T P T T B T

m an âm ỳ hế hận âm iểu ạng

bào

D Đ T V Đ B T L P

ương ởm iểu ị ại àng am ý hủ

trường trườn quang tiêu

g