TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 478 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2019
63
ĐÁNH GIÁ SỰ HÀI LÒNG CỦA SẢN PHỤ VÀ NHÂN VIÊN Y TẾ VỚI
PHƯƠNG PHÁP GÂY TÊ NGOÀI MÀNG CỨNG GIẢM ĐAU
TRONG CHUYỂN DẠ TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN HÀ NỘI
Nguyễn Đức Lam*, Khuất Thị Lương*
TÓM TẮT17
Mục tiêu:
Đánh giá sự hài lòng của sản phụ và
nhân viên y tế về phương pháp giảm đau trong
chuyển dạ đẻ bằng gây tê ngoài màng cứng tại Bệnh
viện Phụ sản Hà Nội.
Đi tưng, phương pháp
nghiên cu:
Nghiên cứu mô tả cắt ngang, theo dõi
và phỏng vấn 207 sản phụ được gây tê ngoài màng
cứng giảm đau trong chuyển dạ tại Bệnh viện Phụ sản
Hà Nội.
Kết quả:
Đa số sản phụ rất hài lòng với
phương pháp giảm đau bằng gây tê ngoài màng cứng
(86%), chỉ có 5,3% sản phụ hài lòng ở mức trung
bình và 8,7% hài lòng ít. Tỷ lệ sản phụ sẽ lựa chọn
gây tê ngoài màng cứng để giảm đau trong lần sinh
tiếp theo là 64,3%; 25,6% chưa biết và 10,1% không
đồng ý. Đa số nhân viên y tế đều rất hài lòng về
phương pháp giảm đau này (100% hài lòng về
phương pháp không ảnh hưởng tới cơn co tử cung và
sản phụ hợp tác tốt; 98,6% hài lòng vì không ảnh
hưởng tới tim thai; 99,5% hài lòng vì cổ tử cung tiến
triển tốt và 90,8% hài lòng vì rặn đẻ tốt).
Kết luận:
Phương pháp gây tê ngoài màng cứng đạt được tỷ lệ
hài lòng cao của cả các sản phụ và nhân viên y tế.
Từ khóa
: Sự hài lòng, gây tê ngoài màng cứng,
giảm đau trong chuyển dạ.
SUMMARY
EVALUATION THE SATISFACSTION OF PATIENTS
AND MEDICAL STAFFS WITH EPIDURAL
ANALGESIA DURING LABOR AT HANOI
OBSTETRICS AND GYNECOLOGY HOSPITAL
Objects: Evaluate the satisfaction of patients and
medical staffs with epidural anesthesia during labor at
Hanoi Obstetrics and Gynecology Hospital. Methods:
Cross descriptive study, follow-up and interview 207
parturients with epidural analgesia during labor at Hanoi
Obstetrics and Gynecology Hospital. Results: Most
parturients are very satisfied with the epidural analgesia
(86%), only 5.3% of women are satisfied with the
average level and 8.7% are less satisfied. The
proportion of women who will choose epidural
anesthesia to reduce pain in the next birth is 64.3%;
25.6% unknown and 10.1% disagree. Most medical
staff are very satisfied with this method (100%
satisfaction with the method does not affect uterine
contractions and good cooperative women; 98.6% are
satisfied because they do not affect fetal heart, 99.5%
satisfied because the cervix is progressing well and
*Trường Đại học y Hà Nội
Chịu trách nhiệm chính: Nguyn Đức Lam
Email: lamgmhs75@gmail.com
Ngày nhận bài: 5.3.2019
Ngày phản biện khoa học: 15.4.2019
Ngày duyệt bài: 26.4.2019
90.8% are satisfied because of good ligation.
Conclusion: Epidural analgesia method achieves high
rate of satisfaction for both patients and medical staffs.
Keywords:
Satisfaction, epidural anesthesia, pain
relief during labor
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Ở nước ta, phương pháp gây tê ngoài màng
cứng để giảm đau trong chuyển dạ đã được áp
dụng từ những năm 1980 và ngày càng được áp
dụng rộng rãi. Tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội
cũng đã áp dụng khá thường quy phương pháp
giảm đau này trong chuyển dạ đẻ. Vậy phương
pháp giảm đau này có thật sự mang lại hài lòng
cho sản phụ và nhân viên y tế hay không? Để trả
lời câu hỏi này, chúng tôi đã tiến hành đề tài này
nhằm mục tiêu:
Đánh giá sự hài lòng của sản
phụ và nhân viên y tế về phương pháp giảm đau
trong chuyển dạ bằng gây tê ngoài màng cứng
tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đi tưng nghiên cu
*Tiêu chuẩn lựa chọn:
Các sản phụ đẻ
thường tại khoa Đẻ tự nguyện, Bệnh viện Phụ
sản Hà Nội, đồng ý giảm đau trong đẻ bằng
phương pháp gây tê ngoài màng cứng, đồng ý
tham gia vào nghiên cứu.
*Tiêu chuẩn loại trừ:
Có các tai biến sản khoa
hoặc gây mê hồi sức.
2.2. Phương pháp nghiên cu
*Thiết kế nghiên cứu:
Nghiên cứu mô tả cắt ngang.
*Cỡ mẫu nghiên cứu:
Tính theo công thức
tính cỡ mẫu, số lượng bệnh nhân nghiên cứu là
180 bệnh nhân.
*Thời gian và địa điểm nghiên cứu:
Từ tháng
6/2018 đến 9/2018 tại khoa Đẻ tự nguyện, Bệnh
viện Phụ sản Hà Nội.
2.3. Cách thc tiến hành: Nghiên cứu viên
không phải là nhân viên của khoa Gây mê hồi
sức để đảm bảo tính khách quan, sẽ theo dõi
bệnh nhân từ khi chuyển dạ vào Khoa Đẻ yêu
cầu và phỏng vấn bệnh nhân và các nhân viên y
tế (gồm bác sỹ sản khoa và nữ hộ sinh trực tiếp
tham gia ca đẻ) trong suốt quá trình được gây tê
ngoài màng cứng cho đến kết thúc cuộc chuyển
dạ. Các thông số nghiên cứu sẽ được ghi vào
phiếu nghiên cứu và được xử lý theo phương
pháp thống kê y học.
vietnam medical journal n01 - MAY - 2019
64
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Đặc điểm chung của đi tưng nghiên cu
Bảng 3.1. Đặc điểm chung của đi tưng
nghiên cu
Chỉ tiêu nghiên
cu
X ± SD
(min – max)
Tuổi (năm)
27,44 ± 3,97 (17 – 41)
Chiều cao (cm)
157,81 ± 4,18 (147-168)
Cân nặng (kg)
63,47 ± 6,32 (47- 80)
Tuổi thai (ngày)
274,24 ± 9,89 (210-296)
Con lần 1 (n%)
129 (62,3%)
Con lần 2 (n%)
58 (28%)
Con lần 3 (n%)
20 (9,7%)
Nhận xét:
Tuổi trung bình của sản phụ là
27,44 ± 3,97; chiều cao trung bình là 157,81 ±
4,18cm; cân nặng trung bình là 63,47 ± 6,32kg;
thai đủ tháng; Tỷ lệ con so cao hơn con rạ.
3.2. Mc độ hài lòng
Bảng 3.2. Mc độ hài lòng của sản phụ
sau khi gây tê ngoài màng cng
Mc độ hài lòng
n
%
Nhiều
178
86.0
Trung bình
11
5.3
Ít
18
8.7
Tổng
207
100
Nhận xét:
Phần lớn sản phụ thấy hài lòng
nhiều sau khi được gây tê ngoài màng cứng,
chiếm 86%. Số sản phụ hài lòng vừa là 11 người
(5,3%), chỉ 8,7% sản phụ ít hài lòng với khả
năng giảm đau của gây tê ngoài màng cứng.
Bảng 3.3. Dùng lại gây tê ngoài màng
cng ở lần đẻ sau
Dùng lại GTNMC
SP
%
Có
133
64,3
Không
21
10,1
Chưa biết
53
25,6
Tổng
207
100
Nhận xét:
sản phụ đồng ý dùng lại gây tê
ngoài màng cứng cho lần đẻ sau là 133 (64,3%)
sản phụ không đồng ý là 21 (10,1%), sản phụ
chưa biết có dùng lại phương pháp này hay
không là 53 (25,6%).
Bảng 3.4. Đánh giá sự hài lòng của nhân
viên y tế
Có
Không
Tổng
0
207
207
3
(1.4%)
204
(98.6%)
207
1
(0.5%)
206
(99.5%)
207
18
(9.2%)
178
(90.8%)
196
207
0
207
với nhân viên y tế
Nhận xét:
Đa số các nhân viên y tế đều hài
lòng với phương pháp giảm đau này.
IV. BÀN LUẬN
Kết quả nghiên cứu ở bảng 3.1 cho thấy, các
sản phụ trong nghiên cứu của chúng tôi đều
trong độ tuổi sinh đẻ, có chiều cao, cân nặng
nằm trong giới hạn bình thường của phụ nữ Việt
Nam [3]. Tất cả các sản phụ đều có thai đủ
tháng, tỷ lệ con so nhiều hơn con rạ.
Sự hài lòng của sản phụ đối với phương pháp
gây tê ngoài màng cứng rất quan trọng, điều
này giúp đánh giá mức độ thành công của
phương pháp, ngoài ra còn đánh giá cả về thái
độ, cung cách phục vụ của nhân viên y tế và
nhiều yếu tố liên quan khác. Trong nghiên cứu
này, phần lớn các sản phụ hài lòng với tỷ lệ hài
lòng nhiều là 86%, trung bình là 5,3%, sản phụ
hài lòng ít là 8,7%. Đặc biệt, khi hỏi lần sinh sau
có sử dụng phương pháp giảm đau này không
thì có 64,3% sản phụ sẽ dùng lại, chỉ 10,1% sản
phụ không dùng lại và 25,6% sản phụ chưa
quyết định có dùng gây tê ngoài màng cứng cho
lần sinh tiếp hay không, vì nhiều sản phụ cho
rằng sinh con rạ ít đau hơn nhiều so với sinh con
so, có dùng giảm đau gây tê ngoài màng cứng
nữa hay không sẽ tùy thuộc vào mức độ đau
của lần sinh tới. Theo nghiên cứu của các tác giả
Đỗ Văn Lợi, [2] có 95,27% sản phụ hài lòng, 4%
sản phụ cần giảm đau nhiều hơn nữa, 0,73%
sản phụ trả lời tốt nhất không nên đẻ. Mặc dù tỷ
lệ hài lòng ít không cao, nhưng vẫn có ý nghĩa
trong việc đánh giá và hoàn thiện khâu kỹ thuật,
yếu tố quyết định cho sự thành công của
phương pháp. Trong nghiên cứu của Bonnet MP
năm 2010 ở Pháp trên 9337 sản phụ được giảm
đau trong đẻ bằng gây tê ngoài màng cứng, tác
giả thấy 89,3% có mức độ giảm đau tốt và rất
tốt, các sản phụ rất hài lòng với phương pháp
này [4].
Một nghiên cứu của Dickinson JE, đánh giá sự
hài lòng của 992 sản phụ con so được chia làm
hai nhóm: nhóm được giảm đau bằng gây tê
ngoài màng cứng và nhóm giảm đau bằng các
thuốc giảm đau toàn thân. Ngay sau đẻ, tỷ lệ hài
lòng của nhóm được gây tê ngoài màng cứng
cao hơn rất nhiều so với nhóm không được gây
tê ngoài màng cứng. Có 10% sản phụ ở nhóm
không được gây tê ngoài màng cứng có biểu
hiện trầm cảm sau sinh so với 1% ở nhóm được
gây tê ngoài màng cứng. Phỏng vấn các sản phụ
này sau 6 tháng sau đẻ, tác giả thấy tỷ lệ lựa
chọn gây tê ngoài màng cứng cho lần đẻ sau đó
tăng lên có ý nghĩa thống kê [5].
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 478 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2019
65
Đánh giá sự hài lòng của nhân viên y tế gồm
của bác sỹ sản khoa và nữ hộ sinh trực tiếp đỡ
đẻ cho sản phụ, dựa vào các tiêu chí: sản phụ có
giảm đau tốt, có còn cảm giác mót rặn, không
giảm sức rặn đẻ, khi làm thủ thuật sản phụ
không bị đau (kiểm soát tử cung, khâu tầng sinh
môn…), hợp tác tốt với nhân viên y tế. Trong
nghiên cứu của chúng tôi, gây tê ngoài màng
cứng không ảnh hưởng đến cảm giác mót rặn và
khả năng rặn đẻ: 97,6% sản phụ còn cảm giác
mót rặn và 98% sản phụ rặn đẻ tốt. Ngoài ra, có
65,2% sản phụ không đau, không cần thêm
thuốc tê khi cắt khâu tầng sinh môn và kiểm
soát tử cung sau đẻ. Kết quả này tương tự
nghiên cứu của Nguyn Văn Chinh [1] có
96,36% SP không mất cảm giác rặn và 92,36%
tầng sinh môn giãn tốt khi sổ thai, và 97,56%
sản phụ không đau khi cắt và khâu lại tầng sinh
môn. Tỷ lệ sản phụ không đau của nghiên cứu
này thấp hơn có thể do nghiên cứu của Nguyn
Văn Chinh là gây tê ngoài màng cứng liên tục
[1]. Như vậy, gây tê ngoài màng cứng qua
catheter không chỉ giảm đau cho quá trình sinh,
mà còn thuận lợi để giảm đau cho các thủ thuật
sau sinh (cắt khâu tầng sinh môn, kiểm soát tử
cung, bóc rau nhân tạo).
V. KẾT LUẬN
Trong nghiên cứu của chúng tôi, đa số sản
phụ rất hài lòng với phương pháp giảm đau bằng
gây tê ngoài màng cứng (86%), chỉ có 5,3% sản
phụ hài lòng ở mức trung bình và 8,7% hài lòng
ít. Tỷ lệ sản phụ sẽ lựa chọn gây tê ngoài màng
cứng để giảm đau trong lần sinh tiếp theo là
64,3%; 25,6% chưa biết và 10,1% không đồng ý.
Đa số nhân viên y tế đều rất hài lòng về phương
pháp giảm đau này (100% hài lòng về phương
pháp không ảnh hưởng tới cơn co tử cung và sản
phụ hợp tác tốt; 98,6% hài lòng vì không ảnh
hưởng tới tim thai; 99,5% hài lòng vì cổ tử cung
tiến triển tốt và 90,8% hài lòng vì rặn đẻ tốt).
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Văn Chinh (2010), Nghiên cứu giảm
đau trong chuyển dạ đẻ bằng gây tê ngoài màng
cứng với sự phối hợp thuốc tê và thuốc giảm đau
trung ương, luận án tiến sĩ y học, Đại học y dược
thành phố Hồ Chí Minh.
2. Đỗ Văn Li (2010): “Nghiên cứu hiệu quả giảm
đau trong đẻ bằng phương pháp gây tê NMC tại
bệnh viện phụ sản trung ương”, Hội Nghị sản phụ
khoa Việt Pháp, tr.200 – 204.
3. Trần Văn Quang (2011), Đánh giá hiệu quả
giảm đau trong chuyển dạ đẻ bằng gây tê ngoài
màng cứng levobupivacain phối hợp với fentanyl ở
các nồng độ và liều lượng khác nhau, Luận văn
thạc sỹ y học, Trường Đại học y Hà Nội.
4. Bonnet MP1, Prunet C, Baillard C, Kpéa
L, Blondel B, Le Ray C, Anesthetic and Obstetrical
Factors Associated With the Effectiveness of Epidural
Analgesia for Labor Pain Relief: An Observational
Population-Based Study; Reg Anesth Pain Med. 2017
Jan/Feb;42(1):109-116.
5. Dickinson JE1, Paech MJ, McDonald SJ, Evans
SF; Maternal satisfaction with childbirth and
intrapartum analgesia in nulliparous labour; Aust N
Z J Obstet Gynaecol. 2003 Dec;43(6):463-8.
MẬT ĐỘ VÀ HÌNH THÁI XƯƠNG HÀM DƯỚI VÙNG MẤT RĂNG HÀM
LỚN TRÊN PHIM CONE BEAM COMPUTERED TOMOGRAPHY
Vũ Thị Dịu1, Ninh Duy Minh1, Nguyễn Tiến Hải2
TÓM TẮT18
Sử dụng phim Cone Beam Computered
Tomography (CBCT) để khảo sát tình trạng xương
hàm vùng mất răng là rất cần thiết trong việc cắm
implant. Nghiên cứu nhằm nhận xét mật độ và hình
thái xương hàm dưới vùng mất răng hàm lớn trên
phim CBCT. Đối tượng nghiên cứu gồm 89 bệnh nhân
(48 nữ và 41 nam) được lựa chọn theo các tiêu chuẩn
chặt chẽ. Đây là một nghiên cứu hồi cứu, phim CBCT
của bệnh nhân được phân tích bằng phần mềm Xelis
1Viện đào tạo Răng Hàm Mặt, Trường Đại học Y Hà Nội
2Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung Ương Hà Nội
Chịu trách nhiệm chính: Vũ Thị Dịu
Email: diurhm83@gmail.com
Ngày nhận bài: 1.3.2019
Ngày phản biện khoa học: 15.4.2019
Ngày duyệt bài: 22.4.2019
Dental – CD Viewer 3D đánh giá mật độ và hình thái
xương hàm dưới vùng mất răng hàm lớn. Kết quả cho
thấy vùng mất răng không gặp mật độ xương D1, D2,
mật độ xương D3 chiếm tỉ lệ cao (44,5%); hình thái
xương hàm dạng chữ U chiếm tỉ lệ cao nhất (59,4%);
độ sâu trung bình của vùng lẹm mặt trong là 2,1 ±
0,75mm, góc trung bình của vùng lẹm mặt trong là
61,78o ± 11,34o.
Kết luận:
Hầu hết vùng mất răng
hàm lớn hàm dưới trong nghiên cứu có mật độ và
hình thái phù hợp với việc cắm implant.
Từ khóa:
Hàm dưới, Răng hàm lớn, Phim Cone
Beam Computered Tomography.
SUMMARY
DENSITY AND FORM OF EDENTULOUS
MANDIBULAR MOLAR SITES USING CONE
BEAM COMPUTERED TOMOGRAPHY
Using Cone Beam Computered Tomography
(CBCT) to survey edentulous sites is very important