TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 477 - THÁNG 4 - SỐ 1 - 2019
97
mức DFI cao (≥30%) ở nhóm bệnh cũng cao
hơn nhiều so với nhóm chứng (45,8% ở nhóm
bệnh so với 20,6% ở nhóm chứng với p= 0,003)
(Biểu đồ 2).Trong giãn TMT, có nhiều nguyên
nhân gây tổn thương DNA của tinh trùng nhưng
quá trình mất cân bằng ôxy hóa vẫn là nguyên
nhân chính được nhiều tác giả thừa nhận. Saleh
và cộng sự (2003) đã cho thấy những sự gia
tăng đáng kể các gốc ôxy hóa tự do ở những
bệnh nhân giãn TMT [3]. Bởi vậy, kết quả nghiên
cứu của chúng tôi cũng cho thấy xu hương làm
gia tăng tỷ lệ đứt gãy DNA của tinh trùng ở
những bệnh nhân có giãn TMT.
Trong nghiên cứu của chúng tôi, mức độ tổn
thương DNA của tinh trùng ở nhóm bệnh nhân
giãn TMT có liên quan tới độ tuổi và thời gian vô
sinh. Trung bình DFI ở phân nhóm bệnh nhân
>30 tuổi cao hơn nhiều so với phân nhóm bệnh
nhân ≤30 tuổi (35,7 ± 22,3% so với 29,3 ±
15,9%, với p= 0.02). Tương tự trung bình DFI ở
phân nhóm vô >24 tháng cao hơn phân nhóm
vô sinh ≤24 tháng (37,1 ± 24,6 so với 30,1 ±
16,4, với p= 0,03). Tuy nhiên, không có sự khác
biệt nào khi đánh giá trung bình DFI giữa các
phân nhóm độ giãn TMT (p=0,49) (Bảng 3).
Điều này cho thấy giãn TMT có thể gây tổn
thương DNA của tinh trùng ngay từ khi độ giãn
còn nhẹ. Ảnh hưởng của giãn TMT cũng nặng nề
hơn ở những bệnh nhân cao tuổi, có thời gian vô
sinh kéo dài hơn. Do vậy, trong thực hành lâm
sàng, các mối liên quan này có vai trò quyết định
thời điểm can thiệp đối với những bệnh nhân
giãn TMT: nên chỉ định can thiệp càng sớm càng
tốt đối với những bệnh nhân giãn TMT và có
những thông tin để tư vấn cho những bệnh nhân
chưa muốn phẫu thuật hoặc chưa có điều kiện
phẫu thuật.
V. KẾT LUẬN
Giãn tĩnh mạch tinh gây ảnh hưởng nhiều đến
chất lượng của tinh trùng và được phản ánh qua
sự gia tăng chỉ số đứt gãy DNA tinh trùng.
Những bệnh nhân vô sinh do giãn tĩnh mạch
tinh nên được phẫu thuật sớm ngay cả khi độ
giãn còn nhẹ để giảm sự ảnh hưởng của giãn
tĩnh mạch tinh.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Mohammed, A. and Chinegwundoh, F.,
Testicular varicocele: an overview. Urol Int, 2009.
82(4): p. 373-9.
2. Ficarra, V., et al., Varicocele repair for
infertility: what is the evidence? Curr Opin Urol,
2012. 22(6): p. 489-94.
3. Saleh, R.A., et al., Evaluation of nuclear DNA
damage in spermatozoa from infertile men with
varicocele. Fertil Steril, 2003. 80(6): p. 1431-6.
4. Abdel-Meguid, T.A., et al., Does varicocele
repair improve male infertility? An evidence-based
perspective from a randomized, controlled trial. Eur
Urol, 2011. 59(3): p. 455-61.
5. Mohamed, E.E., Gawish, M., and Mohamed,
A., Semen parameters and pregnancy rates after
microsurgical varicocelectomy in primary versus
secondary infertile men. Hum Fertil (Camb), 2017.
20(4): p. 293-296.
6. Practice Committee of the American Society for
Reproductive, M., R. Society for Male, and Urology,
Report on varicocele and infertility: a committee opinion.
Fertil Steril, 2014. 102(6): p. 1556-60.
7. Simon, L., et al., Clinical significance of sperm
DNA damage in assisted reproduction outcome.
Hum Reprod, 2010. 25(7): p. 1594-608.
8. Wang, Y.J., et al., Relationship between
varicocele and sperm DNA damage and the effect
of varicocele repair: a meta-analysis. Reprod
Biomed Online, 2012. 25(3): p. 307-14.
ĐÁNH GIÁ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG CỦA
NGƯỜI BỆNH PHẪU THUẬT KHỚP GỐI TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT
Võ Thành Toàn*, Nguyễn Thị Tiến*
TÓM TẮT27
Mục tiêu: Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến sự
thay đổi chất lượng cuộc sống (CLCS) của người bệnh
phẫu thuật khớp gối (PTKG) tại khoa Chấn thương
*Bệnh viện Thống Nhất
Chịu trách nhiệm chính: Võ Thanh Toàn
Email: vothanhtoan1990@yahoo.com
Ngày nhận bài: 18.2.2019
Ngày phản biện khoa học: 22.3.2019
Ngày duyệt bài: 28.3.2019
Chỉnh hình bệnh viện Thống Nhất. Đối tượng và
phương pháp nghiên cứu: Thiết kế nghiên cứu dọc
có can thiệp, theo dõi và đánh giá 159 bệnh nhân có
chỉ định thay khớp gối, phẫu thuật nội soi tái tạo dây
chằng chéo trước tại khoa Ngoại Chấn thương Chỉnh
hình, bệnh viện Thống Nhất. Kết quả và bàn luận:
Tuổi và giới không ảnh hưởng đến CLCS của người
bệnh sau PTKG. Tuy nhiên, phương pháp phẫu thuật
có ảnh hưởng đến CLCS của người bệnh sau PTKG.
Kết luận: Phương pháp phẫu thuật có ảnh hưởng đến
CLCS của người bệnh sau PTKG
Từ khóa:
Phẫu thuật khớp gối, chất lượng cuộc sống
vietnam medical journal n01 - APRIL - 2019
98
SUMMARY
EVALUATES THE FACTORS INFLUENCING
QUALITY OF LIFE IN PATIENTS
UNDERGOING KNEE SURGERIES IN THONG
NHAT HOSPITAL
Objective: Evaluates the factors influencing
quality of life in patients undergoing knee sugeries at
Trauma and Orthopaedic Department in Thong Nhat
hospital in 2017. Subjects and methods: A
descriptive longitudinal study with interventions, follow
– up, assessments 159 patients undergoing knee
arthroplasties and arthroscopic anterior cruciate
ligament reconstructions at Trauma and Orthopaedic
Department in Thong Nhat hospital. Results: Age,
sex were not significant predictors of quality of life
after knee surgeries. Howevwe, there was significant
correlations between surgial methods and SF-36
scores. Conclusions: Total knee arthroplasty is
associated with poorer quality of life outcomes than
arthroscopic ACL reconstruction.
Keywords:
Knee surgeries, quality of life.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Khoa Ngoại Chấn thương Chỉnh hình của
Bệnh viện Thống Nhất hàng năm có khoảng gần
500 ca PTKG chủ yếu là phẫu thuật nội soi tái
tạo dây chằng chéo trước (DCCT) và phẫu thuật
thay khớp gối (PTTKG). Tuy nhiên, CLCS của
người bệnh sau phẫu thuật khớp gối thay đổi
khá đa dạng. Thật vậy, hiện nay vẫn chưa có
nghiên cứu nào đánh giá các yếu tố ảnh hưởng
đến sự thay đổi chất lượng cuộc sống (CLCS)
của người bệnh sau PTKG. Chính vì thế, chúng
tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm: (i) Đánh giá
được hiệu quả sau phẫu thuật và chăm sóc
người bệnh; (ii) Xác các yếu tố ảnh hưởng đến
kết quả điều trị. Từ đó, xác định những biện
pháp hỗ trợ cho điều trị, phục hồi chức năng và
chăm sóc cho người bệnh PTKG nhằm nâng cao
CLCS cho người bệnh.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu: 159 người
bệnh có chỉ định thay khớp gối, phẫu thuật nội
soi tái tạo dây chằng chéo trước tại khoa Ngoại
Chấn thương Chỉnh hình, bệnh viện Thống Nhất
từ ngày 01 tháng 01 năm 2017 đến ngày 01
tháng 01 năm 2018.
2.2. Phương pháp nghiên cứu: Thiết kế
nghiên cứu dọc có can thiệp, theo dõi và đánh
giá tại 2 thời điểm nhập viện và tái khám sau 1
tháng xuất viện.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
3.1. Sự thay đổi điểm trung bình CLCS theo nhóm tuổi, giới của người bệnh sau phẫu
thuật khớp gối (n=159)
Bảng 3.1. Sự thay đổi điểm trung bình CLCS theo nhóm tuổi, giới của người bệnh sau
phẫu thuật khớp gối (n=159)
Nhóm
Số NB
Điểm TB
khi NV
Khám lại
Điểm TB
Chênh lệch so với NV
t
p
< 30 tuổi
48
59,10
80,27
21,17
-8,40
0,000
30 – 49 tuổi
57
60,02
79,00
18,98
-9,06
0,000
50 – 69 tuổi
29
42,45
67,10
24,65
-10,11
0,000
≥ 70 tuổi
25
23,16
52,88
29,72
-13,42
0,000
Nam
94
53,97
75,14
21,17
-12,44
0,000
Nữ
65
46,08
70,17
24,09
-13,79
0,000
Trong nghiên cứu của chúng tôi, tuổi và giới
không ảnh hưởng đến CLCS sau mổ ở những
người bệnh phẫu thuật khớp gối. Kết quả này
phù hợp với tác giả Jones (2001) [1]. Kane
(2005) thấy rằng CLCS ở những người thoái hóa
khớp gối giai đoạn 4 có sự khác biệt giữa 2 giới,
nam giới phục hồi tốt hơn nữ giới [2]. Thật vậy,
Nilsdotter (2009) chứng minh chức năng khớp
gối sau PTKG 3 tháng khác biệt ở 2 giới [3]. Tuy
nhiên, Parsley (2010) lại cho rằng phụ nữ cải
thiện chức năng khớp gối kém hơn đàn ông ở
thời điểm 6 tuần sau mổ, còn sau một thời gian
dài theo dõi, cải thiện chức năng khớp gối tương
đương với đàn ông [5]. Sự khác nhau này là do
mẫu nghiên cứu của chúng tôi còn có nhóm
phẫu thuật dây chằng chéo trước
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 477 - THÁNG 4 - SỐ 1 - 2019
99
3.2. Sự thay đổi điểm trung bình CLCS theo phương pháp phẫu thuật của người bệnh
phẫu thuật khớp gối (n=159)
Bảng 3.2. Sự thay đổi điểm trung bình CLCS theo phương pháp phẫu thuật của người
bệnh phẫu thuật khớp gối (n=159)
Nhóm
Số NB
Điểm TB
khi NV
Khám lại
Điểm
TB
Chênh lệch
so với NV
t
p
Phẫu thuật thay khớp gối
38
23,34
52,79
29,45
-15,49
0,000
Phẫu thuật nội soi tái tạo
dây chằng chéo trước
121
59,35
79,49
20,14-
-13,84
0,000
Trên thực tế lâm sàng và qua quá trình điều
trị, chúng tôi nhận thấy nhóm người bệnh thoái
hóa khớp gối có giới hạn vận động gối, đau mạn
tính liên tục (phải dùng thuốc giảm đau), kèm
theo rất nhiều bệnh lý nội khoa khác như tim
mạch, huyết áp, suy thận, tiểu đường, béo phì.
Điều này phù hợp với nghiên cứu của
Papakostidou (2012) [4]. Thật vậy, ông thấy
rằng những bệnh nhân béo phì thường than
phiền đau nhiều hơn, giới hạn chức năng gối và
rối loạn lo âu trước mổ. Trong khi đó đối với
bệnh đứt DCCT đa phần người bệnh có khả năng
tự đi lại nhẹ nhàng hoặc bằng sự trợ giúp của
nạng, người bệnh có đau nhưng ít, chủ yếu là
lỏng lẻo ở gối và yếu cơ, nhóm này đa phần tự
sinh hoạt không phụ thuộc vào người nhà. Giai
đoạn chăm sóc sau hậu phẫu của 2 nhóm bệnh
này cũng hoàn toàn khác nhau, khả năng hồi
phục của nhóm thay khớp gối chậm hơn so với
phẫu thuật tái tạo DCCT như kết luận ở trên.
Bảng 3.3: Ngày điều trị trung bình của đối tượng theo phương pháp phẫu thuật
(n=159)
Chỉ số
Tần số
Ngày điều trị trung bình ± SD
Phương pháp phẫu thuật
Phẫu thuật thay khớp gối
38
17,79 ± 7,85
Phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo
121
10,37 ± 4,86
Tổng số bệnh nhân
159
14,08 ± 6,35
Bên cạnh đó, với phẫu thuật tái tạo DCCT
người bệnh có thể tự đi nạng và tập gồng cơ tại
chỗ vào ngày thứ hai sau phẫu thuật. Trong khi
đó người bệnh phẫu thuật thay khớp gối phải
mất 5 đến 8 ngày sau phẫu thuật mới bắt đầu
tập đứng dậy và tập đi bằng khung chữ u để hỗ
trợ. Chính vì hồi phục chậm hơn nên thời gian
nằm viện kéo dài hơn phẫu thuật tái tạo DCCT.
Ngày nằm viện trung bình của phẫu thuật thay
khớp gối là 12,8 ngày, trong khi đó nhóm người
bệnh phẫu thuật tái tạo DCCT là 7,6 ngày. Chính
những đặc điểm trong mô tả ở trên cho thấy
phương pháp phẫu thuật có ảnh hưởng đến
CLCS của người bệnh sau PTKG.
IV. KẾT LUẬN
Phương pháp phẫu thuật có ảnh hưởng đến
CLCS của người bệnh sau PTKG
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Jones, C. A., Voaklander, D. C., Johnston, D.
W., Suarez-Almazor, M. E. (2001) "The effect
of age on pain, function, and quality of life after
total hip and knee arthroplasty". Arch Intern Med,
161 (3), pg 454-60.
2. Kane, R. L., Saleh, K. J., Wilt, T. J.,
Bershadsky, B. (2005) "The functional
outcomes of total knee arthroplasty". J Bone Joint
Surg Am, 87 (8), pg 1719-24.
3. Nilsdotter, A. K. , Toksvig-Larsen, S. , Roos, E.
M. (2009) "A 5 year prospective study of patient-
relevant outcomes after total knee replacement".
Osteoarthritis Cartilage, 17 (5), pg 601-6.
4. Papakostidou, I., Dailiana, Z. H.,
Papapolychroniou, T. , Liaropoulos, L. (2012)
"Factors affecting the quality of life after total knee
arthroplasties: a prospective study". BMC
Musculoskelet Disord, 13, pg 116.
5. Parsley, B. S., Bertolusso, R., Harrington, M.
(2010) "Influence of gender on age of treatment
with TKA and functional outcome". Clin Orthop
Relat Res, 468 (7), pg 1759-1764.