1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nguy cơ tụt hậu kinh tế giữa các quốc gia nói chung, các địa phương trong
nước nói riêng ngày càng thể hiện rõ rệt, do đó để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo ra
nhiều việc làm, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế cũng như ổn định và nâng cao
đời sống của nhân dân các bộ tộc, một điều kiện cần thiết và quan trọng là phải có sự
đầu tư phát triển kinh tế cũng như phải sử dụng hiệu quả nhất các nguồn vốn đầu tư
cho công cuộc phát triển.
Trên cơ đó mà tôi chọn nghiên cứu đề tài: “Đầu tư phát triển kinh tế Thủ đô
Viêng Chăn giai đoạn 2007- 2011 và tầm nhìn đến năm 2020”.
2. Tổng quan các nghiên cứu thực nghiệm về phát triển kinh tế tại các nƣớc
trong khu vực và trên thế giới.
Lịch sử phát triển kinh tế cho thấy, mỗi quốc gia tuỳ theo quan niệm khác nhau
cả vấn đề chủ quan và khách quan của các nhà lãnh đạo đã lựa chọn những con
đường phát triển khác nhau: Nhấn mạnh vấn đề tăng trưởng nhanh, nhấn mạnh vấn đề
bình đẳng, công bằng xã hội và phát triển toàn diện.
3. Mục tiêu nghiên cứu
Hệ thống hóa và góp phần hoàn thiện lý luận về đầu tư trong phát triển kinh tế,
trong đó xác định rõ vai trò của đầu tư đối với sự tăng trưởng và phát triển kinh tế,
nội dung, các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư để vận dụng vào điều kiện cụ
thể của Thủ đô Viêng Chăn.
Phân tích thực trạng đầu tư phát triển kinh tế trên địa bàn Thủ đô, đánh giá
những ưu nhược điểm, làm rõ những cơ sở khoa học và thực tiễn, từ đó đề xuất
những giải pháp cho đầu tư phát triển kinh tế trên địa bàn Thủ đô Viêng Chăn trong
thời gian tới đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đáp ứng yêu cầu hội
nhập quốc tế.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu những cơ sở khoa học và
thực tiễn trong nội dung của hoạt động đầu tư phát triển kinh tế, giải pháp đầu tư phát
triển kinh tế trên địa bàn Thủ đô Viêng Chăn.
2
Phạm vi nghiên cứu:
Về mặt lý luận: Chủ yếu đề cập đến những vấn đề lý luận về đầu tư và đầu tư
phát triển, các lý thuyết về đầu tư và phát triển kinh tế.
Về mặt thực tiễn: Tìm hiểu, phân tích, đánh giá về thực trạng đầu tư phát triển
kinh tế Thủ đô Viêng Chăn, đưa ra những giải pháp chủ yếu về đầu tư phát triển kinh
tế Thủ đô Viêng Chăn trong thời gian tới.
Phạm vi về không gian và thời gian: Đề tài thực hiện nghiên cứu trong phạm vi
các đối tượng và hoạt động đầu tư phát triển trên địa bàn Thủ đô Viêng Chăn, các số
liệu phục vụ cho nghiên cứu tập trung trong thời gian từ năm 2007- 2011.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu:
Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu: phương pháp duy vật biện
chứng, duy vật lịch sử, phân tích và tổng hợp, phương pháp thống kê, mô hình toán
và tiếp cận hệ thống. Cụ thể hóa một số phương pháp như sau:
- Phương pháp duy vật lịch sử và phương pháp tiếp cận hệ thống: Việc nghiên
cứu hoạt động huy động vốn đầu tư phát triển tại Thủ đô Viêng Chăn xem xét trên cơ
sở được thực hiện một cách đồng bộ, gắn với hoàn cảnh, điều kiện và các giai đoạn
cụ thể. Huy động vốn đầu tư phát triển được xem xét trong mối liên hệ chặt chẽ với
nhau cả về không gian và thời gian, đồng thời được đặt ra trong bối cảnh chung của
toàn bộ nền kinh tế trong quá trình đổi mới và mở rộng quan hệ đối ngoại của Thủ đô
Viêng Chăn.
- Đối với phương pháp thống kê: Luận án sử dụng các số liệu thống kê thích
hợp để phục vụ cho phân tích quá trình hoạt động huy động vốn đầu tư phát triển ở
Thủ đô Viêng Chăn.
- Phương pháp so sánh, đối chiếu: Huy động vốn đầu tư phát triển của Thủ đô
Viêng Chăn được xem xét trên cơ sở có sự so sánh tác động của nó đối với sự tăng
trưởng và phát triển kinh tế của Thủ đô Viêng Chăn qua từng giai đoạn huy đông,
cũng như thực việc huy động vốn đầu tư phát triển của một số nước trong khu vực.
6. Những đóng góp mới của luận án:
- Luận giải cơ sở lý luận của quá trình đầu tư phát triển kinh tế các yếu tố tác
động đến tăng trưởng và phát triển kinh tế thủ đô Viêng Chăn, đưa ra hệ thống các
3
chỉ tiêu đo lường hiệu quả của quá trình đầu tư phát triển kinh tế.
- Vận dụng lý thuyết để đo lường và đánh giá hoạt động đầu tư phát triển kinh
tế ở thủ đô Viêng Chăn
- Đề xuất các giải pháp cho sự phát triển kinh tế thủ đô Viêng Chăn từ đầu tư
phát triển theo chiều rộng đến đầu tư phát triển theo chiều sâu, đảm bảo phát triển ổn
định và biền vững.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung luận án được chia làm 3 chương
Chương 1: Đầu tư phát triển kinh tế địa phương - cơ sở lý luận, thực tiễn
Chương 2: Thực trạng đầu tư phát triển kinh tế Thủ đô Viêng Chăn giai đoạn
2007 – 2011
Chương 3: Một số giải pháp tăng cường đầu tư phát triển kinh tế Thủ đô Viêng
Chăn đến năm 2020.
4
CHƢƠNG 1: ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN KINH TẾ ĐỊA PHƢƠNG
CƠ SỞ LÝ LUẬN - THỰC TIỄN
1.1. Khái niệm đầu tƣ phát triển kinh tế địa phƣơng
1.1.1. Các khái niệm
1.1.1.1 Đầu tư
Nếu xem xét trên giác độ đầu tư thì đầu tư là những hoạt động sử dụng các
nguồn lực hiện có để làm tăng thêm các tài sản vật chất, nguồn nhân lực và trí tuệ để
cải thiện mức sống của dân cư hoặc để duy trì khả năng hoạt động của các tài sản và
nguồn lực sẵn có.
Đầu tư phát triển
Trước khi đánh giá vai trò này, chúng ta sẽ nghiên cứu khái niệm tăng trưởng
và phát triển kinh tế, cụ thể:
- Tăng trưởng kinh tế:
Tăng trưởng kinh tế là sự gia tăng thu nhập của nền kinh tế trong một khoảng
thời gian nhất định (thường là một năm). Sự gia tăng thường được thể hiện ở quy mô
và tốc độ.
Như vậy, bản chất của tăng trưởng là phản ánh sự thay đổi về lượng của nền
kinh tế.
- Phát triển kinh tế:
Phát triển được hiểu là quá trình tăng tiến về mọi mặt của nền kinh tế. Phát
triển kinh tế được xem như quá trình biến đổi cả về mặt lượng và chất, nó là sự kết
hợp chặt chẽ quá trình hoàn thiện của hai vấn đề kinh tế và xã hội. Theo cách hiểu
như vậy, phát triển phải là một quá trình lâu dài và do các nhân tố nội tại của nền
kinh tế quyết định.
1.1.1.3 Đầu tư phát triển kinh tế
Trên cơ sở quan niệm về đẩu tư như trên, đầu tư phát triển kinh tế được hiểu là
hoạt động chi dùng vốn cùng các nguồn lực khác trong giai đoạn hiện tại nhằm duy
trì sự hoạt động và làm tăng thêm tài sản (các tài sản vật chất hữu hình và tài sản vô
hình) và giá trị khác của nền kinh tế, tạo thêm việc làm và nâng cao đời sống của các
bộ phận dân cư.
5
1.1.1.4 Đầu tư phát triển kinh tế địa phương
Đầu tư phát triển kinh tế địa phương là hoạt động chi dùng vốn cùng các nguồn
lực khác trong từng giai đoạn nhằm khai thác một cách hợp lý các nguồn lực địa
phương, làm tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh tế địa phương, góp phần làm tăng
trưởng kinh tế, tạo thêm việc làm và nâng cao đời sống của các bộ phận dân cư trong
địa bàn địa phương quản lý.
1.1.2. Tác động của đầu tư phát triển kinh tế đến tăng trưởng và phát triển
1.1.2.1 Tác động đến tổng cung và tổng cầu của nền kinh tế
Tác động đến tổng cầu: Để tạo ra sản phẩm cho xã hội, trước hết cần đầu tư,
đầu tư là một yếu tố chiếm tỷ trọng lớn trong tổng cầu của toàn bộ nền kinh tế. Theo
số liệu của Ngân hàng thế giới, đầu tư thường chiếm từ 24 đến 28% trong cơ cầu tổng
cầu của tất cả các nước trên thế giới.
Thay đổi gia tăng đầu tư (I) làm cho tổng cầu (AD) tăng.
AD = C + I + G + X + M
Tác động đến tổn cung: Tác động đến tổng cung: Tổng cung của nền kinh tế
gồm 2 nguồn chính là cung trong nước và cung từ nước ngoài. Cung trong nước thể
hiện qua phương trình sau:
Q = F(K,L,T,R.....)
K: Vốn đầu tư
L: Lao động
R: Nguồn tài nguyên
T: Công nghệ
Như vậy tăng qui mô vốn đầu tư là nguyên nhân trực tiếp làm tăng tổng cung
của nền kinh tế, nếu các yếu tố khác không đổi.
1.1.2.2 Tác động đến tăng trưởng kinh tế
Biểu hiện của mối quan hệ giữa đầu tư phát triển với tăng trưởng kinh tế thể
hiện ở công thức tính hệ số ICOR (Incremental Capital Output Ratio- tỷ số gia tăng
của vốn so với sản lượng
1.1.2.3 Tác động đến việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Đầu tư có tác động quan trọng đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Đầu tư góp
phân làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp qui luật và chiến lược phát triển kinh tế
xã hội của quốc gia trong từng thời kỳ, tạo ra sự cân đối mới trên phạm vi nền kinh tế
quốc dân và giữa các ngành, vùng phát huy nội lực của nền kinh tế trong khi vẫn coi