QT6.2/KHCN1-BM21
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH
HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
NGHIÊN CỨU PHÂN LP V ĐNH DANH
CÁC DÒNG VI KHUẨN LACTIC C KH NĂNG
ỨC CH VI KHUẨN Vibrio parahaemolyticus,
GÂY BNH HOI T GAN TY CẤP TÍNH
(AHPND) TRÊN TÔM BIN
Chủ nhiệm đề tài: ThS. NGUYỄN TH TRC LINH
Chức danh: Giảng viên
Đơn vị: Khoa Nông nghiệp - Thủy sản
Trà Vinh, ngày tháng năm 2016
ISO 9001 : 2008
2
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH
HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
NGHIÊN CỨU PHÂN LP V ĐNH DANH
CÁC DÒNG VI KHUẨN LACTIC C KH NĂNG
ỨC CH VI KHUẨN Vibrio parahaemolyticus,
GÂY BNH HOI T GAN TY CẤP TÍNH
(AHPND) TRÊN TÔM BIN
Xác nhận của cơ quan chủ quản
(Ký, đóng dấu, ghi rõ họ tên)
Chủ nhiệm đề tài
(Ký, ghi rõ họ tên)
Nguyễn Thị Trúc Linh
Trà Vinh, ngày tháng năm 2016
ISO 9001 : 2008
3
TÓM TẮT
Đề tài được thực hiện từ tháng 12/2014 đến tháng 8/2015 với mục đích tìm
ra chủng vi khuẩn lactic kháng với vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus mạnh nhất và
ứng dụng chúng trong phòng bệnh hoại tử gan tụy cấp cũng như hạn chế việc sử
dụng kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản vì thế đề tài "nghiên cứu phân lập và
định danh các dòng vi khuẩn lactic có khả năng ức chế vi khuẩn Vibrio
parahaemolyticus, gây bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND) trên tôm biển"
được tiến hành. Vi khuẩn lactic (LAB) được phân lập từ các nguồn khác nhau như:
(1) ruột tôm biển; (2) ruột cá rô phi (Oreochromis niloticus); (3) bùn và nước của
các ao nuôi tôm ở tỉnh Trà Vinh, và Sóc Trăng. Các dòng vi khuẩn LAB được sàng
lọc bằng các chỉ tiêu hình thái, sinh lý, và sinh hóa sau đó xác định tính đối kháng
với chủng vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus bằng phương pháp khuếch tán giếng
thạch. Thí nghiệm xác định khả năng kháng khuẩn bằng bacteriocin và khả năng
chịu đựng nồng độ muối của 5 chủng vi khuẩn kháng với Vibrio parahaemolyticus
cũng được tiến hành. Kết quả phân lập từ ruột tôm thẻ, ruột cá rô phi, bùn và nước
ao tôm biển ở 2 tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng là như sau: 30 chủng vi khuẩn lactic ở
Trà Vinh, và 25 chủng vi khuẩn lactic ở Sóc Trăng đã được phân lập. Kết quả xác
định khả năng kháng vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus như sau: trong tất cả các
chủng LAB phân lập được có 02 chủng có khả năng kháng vi khuẩn Vibrio
parahaemolyticus rất yếu với đường kính vô trùng nhỏ hơn 11 mm. Các chủng vi
khuẩn này không thể ứng dụng trong phòng bệnh hoại tử gan tụy cấp. 40 chủng vi
khuẩn lactic có khả năng ức chế vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus nhưng vòng vô
trùng chỉ ở mức trung bình (++) từ 11-16mm. 13 chủng vi khuẩn còn lại có vòng vô
khuẩn lớn (+++) từ lớn hơn 16 mm. Trong 13 chủng vừa nêu có 2 chủng rp5.4.1 và
rp5.5.1 có vòng vô khuẩn lớn nhất tương ứng là 18,2 và 18 mm. Nghiên cứu này
cho thấy dòng rp5.4.1 và rp5.5.1 có thể được sử dụng trong việc phòng bệnh hoại tử
gan tụy cấp tính trên tôm biển. Kết quả thử nghiệm khả năng đối kháng của
bacteriocin với vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus của 5 chủng vi khuẩn lactic là do
vi khuẩn tiết acid lactic không phải tiết bacteriocin. Các chủng vi khuẩn thí nghiệm
đều phát triển ở độ mặn từ 0-25‰ nhưng phát triển tốt nhất ở độ mặn 5-15‰, và
phát triển chậm hơn ở độ mặn 25‰. Tuy nhiên ở chủng vi khuẩn lactic TV20 thì
phát triển mạnh nhất ở độ mặn 25‰.
4
MỤC LỤC
TÓM TẮT ...................................................................................................... 3
DANH MỤC BẢNG BIỂU ........................................................................... 6
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH .................................... 7
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ......................................................................... 8
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................ 9
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................... 10
1 Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 10
2 Tổng quan nghiên cứu ................................................................................ 11
2.1 Tổng quan về tình hình nuôi tôm nước lợ ............................................ 11
2.1.1 Trên thế giới ................................................................................... 11
2.1.2 Ở Việt Nam .................................................................................... 11
2.2 Tình hình dịch bệnh trên tôm nuôi ....................................................... 12
2.2.1 Bệnh do virus trên động vật thủy sản .............................................. 12
2.2.2 Bệnh do vi khuẩn trên tôm .............................................................. 13
2.3 Sơ lược về vi khuẩn lactic .................................................................... 23
2.4 Ứng dụng vi sinh vật hửu ích trong nuôi trồng thuỷ sản ..................... 28
3 Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................... 30
4 Đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu ....................................... 30
4.1 Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu....................................... 30
4.2 Quy mô nghiên cứu .............................................................................. 30
4.3 Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 30
4.3.1 Dụng cụ và hóa chất ....................................................................... 30
4.3.2 Phương pháp nghiên cứu ................................................................ 31
4.3.2.1 Thu mẫu và bảo quản mẫu ....................................................... 31
4.3.2.2 Tiến hành thí nghiệm ............................................................... 32
4.4 Phương pháp xử lý số liệu .................................................................... 37
PHẦN NỘI DUNG ....................................................................................... 38
Chương 1. Kết quả phân lập các dòng vi khuẩn lactic từ các nguồn khác nhau và các
chỉ tiêu sinh lý sinh hóa ................................................................................. 38
5
1.1 Kết quả phân lập vi khuẩn lactic từ nhiều nguồn khác nhau ............. 38
1.2 Sàng lọc các chỉ tiêu hình thái, sinh lý, sinh hóa của vi khuẩn lactic .. 39
Chương 2: Tính đối kháng của chủng vi khuẩn phân lập được với vi khuẩn Vibrio
parahemolyticus trong điều kiện in vitro ...................................................... 40
2.1 Kết quả xác định tính đối kháng của chủng vi khuẩn phân lập được với vi
khuẩn Vibrio parahemolyticus trong điều kiện in vitro ............................... 40
2.2 Kết quả xác định khả năng ức chế vi khuẩn Vibrio parahemolyticus của vi
khuẩn lactic bằng bacteriocin ........................................................................ 42
2.3 Thử nghiệm các nồng độ muối khác nhau ảnh hưởng lên mật số của vi
khuẩn lactic ................................................................................................... 43
Chương 3 Kết quả định danh dòng vi khuẩn phân lập được có khả năng
kháng mạnh với vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus ..................................... 45
3.1 Kết quả định danh vi khuẩn lactic RP5.5.1 bằng phương pháp giải trình tự gen
16s ................................................................................................................. 46
3.2 Kết quả định danh vi khuẩn lactic RP5.4.1 bằng phương pháp giải trình tự gen
16s ................................................................................................................. 46
3.3 Kết quả định danh vi khuẩn lactic RP5.2.1 bằng phương pháp giải trình tự gen
16s ................................................................................................................. 47
3.4 Kết quả định danh vi khuẩn lactic RP5.2.1 và T5.1 bằng phương pháp giải trình
tự gen 16s ...................................................................................................... 48
PHẦN KẾT LUẬN ....................................................................................... 50
1 Kết luận ................................................................................................... 50
2 Kiến nghị ................................................................................................. 50
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 51
PHỤ LỤC ..................................................................................................... 64