S¶n xuÊt metanol
TS. L£ KIM DI£N
phßng thÝ nghiÖm träng ®iÓm quèc gia
vÒ c«ng nghÖ läc - hãa dÇu
3
Metanol ®−îc sö dông réng r·i nh− mét ho¸ chÊt h÷u c¬ c¬ b¶n trong
nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. HiÖn nay, nã lµ mét trong c¸c nguyªn liÖu t¹o ra
nhiªn liÖu s¹ch - nhiªn liÖu sinh häc cña thÕ kû 21.
Trong c«ng nghiÖp hãa chÊt, metanol lµ nguyªn liÖu c¬ b¶n ®Ó s¶n xuÊt
forman®ªhyt, axit axªtic, s¶n xuÊt s¬n tæng hîp, chÊt dÎo, lµm dung m«i v.v...
Kho¶ng hai chôc n¨m trë l¹i ®©y, ngµnh c«ng nghiÖp hãa dÇu cßn ph¸t
triÓn s¶n phÈm metyl ter - butyl ete (MTBE) tõ metanol lµm phô gia thay cho
hîp chÊt ch× rÊt ®éc h¹i ®Ó s¶n xuÊt x¨ng ®éng c¬ chÊt l−îng cao (Mogas 95,
Mogas 98), vµ ph¸t triÓn sö dông nhiªn liÖu dieden sinh häc (biodieden) ®i tõ
metyl este dÇu mì ®éng thùc vËt.
V× thÕ, nhu cÇu sö dông metanol ngµy cµng t¨ng. Riªng Céng Hoµ LB
§øc vµ Ph¸p nhu cÇu metanol cho dieden sinh häc hiÖn nay ®· lªn tíi 1 triÖu
tÊn/n¨m. Nh×n chung, nhu cÇu sö dông metanol hµng n¨m trªn toµn thÕ giíi
−íc kho¶ng trªn 32 triÖu tÊn. NhÞp ®é t¨ng hµng n¨m lµ 5-10%.
C«ng nghÖ s¶n xuÊt metanol lu«n ®−îc hoµn thiÖn vµ hîp lý hãa.
Nguån nguyªn liÖu ®−îc më réng tíi c¶ viÖc sö dông nguån khÝ cacbonic
trong thiªn nhiªn, phÕ liÖu n«ng l©m s¶n (biomass).
N−íc ta hiÖn nay ch−a cã nhµ m¸y s¶n xuÊt metanol mÆc dï cã s½n
nguån nguyªn liÖu nh− dÇu má, than ®¸, sinh khèi (biomass). Nhu cÇu
metanol ë ViÖt Nam còng ngµy cµng t¨ng. H»ng n¨m, ta ph¶i nhËp l−îng ®¸ng
kÓ metanol ®Ó phôc vô c¸c môc ®Ých kh¸c nhau, trong ®ã chñ yÕu míi chØ ®Ó
lµm dung m«i. ViÖc nhËp khÈu metanol kh«ng kinh tÕ so víi s¶n xuÊt t¹i chç.
Do ®ã, nghiªn cøu vµ triÓn khai c«ng nghÖ s¶n xuÊt metanol ë ViÖt
Nam lµ cÊp thiÕt vµ phï hîp víi nhiÖm vô ph¸t triÓn CN hãa chÊt - hãa dÇu.
3
I. t×nh h×nh s¶n xuÊt, sö dông vµ thÞ tr−êng metanol
trªn thÕ giíi vµ khu vùc
1. Giíi thiÖu s¶n phÈm metanol th−¬ng m¹i
- Metanol th−¬ng phÈm cã c¸c chØ tiªu kü thuËt sau:
D¹ng ngoµi Trong suèt, kh«ng vÈn ®ôc
Mµu s¾c cÆn cacbon Kh«ng sÉm h¬n mµu standard N030 – ASTM
D1209, d¶i platin-coban
Mµu s¾c Kh«ng sÉm h¬n mµu standard N05– ASTM,
D1209, d¶i platin-coban
NhiÖt ®é bay h¬i Kh«ng > 10C so víi 64,60C ë 1atm.
Tû träng 0,7928 kg/l ë 200C
Hµm l−îng metanol Min 99,9% khèi l−îng
Hµm l−îng cÆn kh«ng tan Max 10 mg/100 ml
Mïi §Æc tr−ng
T¸c dông permanganat Kh«ng ®æi mµu trong vßng 60 phót
Hµm l−îng n−íc Max 0,1% khèi l−îng
- Metanol cÊp ®é AA cã c¸c chØ tiªu hµm l−îng nh− sau:
Tªn chÊt Giíi h¹n
Metanol Min 99,88% KL.
Axeton Max 0,002%KL.
Etanol Max 0,001%KL.
Axit axetic Max 0,003%KL.
Amoniac Max 0,003%KL.
N−íc Max 0,1 %KL.
4
2. T×nh h×nh cung cÇu metanol trªn thÕ giíi
2.1. LÜnh vùc sö dông metanol hiÖn nay
Metanol ®−îc sö dông rÊt réng r·i trong c¸c lÜnh vùc sau:
- Nguyªn liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt forman®ªhyt.
- Nguyªn liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt axit axetic.
- Nguyªn liÖu s¶n xuÊt phô gia cho x¨ng MTBE.
- S¶n xuÊt metylmetacrylat (MMA).
- S¶n xuÊt dimetyl terephtalat (DMT) lµm chÊt dÎo poly este.
- Lµm dung m«i.
v.v…
H×nh 1. LÜnh vùc sö dông metanol
5
H×nh 2. S¬ ®å c¬ cÊu sö dông metanol trong c¸c lÜnh vùc
H×nh 3. Nhu cÇu sö dông metanol ë c¸c khu vùc
2.2. Nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng cung øng.
Nhu cÇu vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt metanol cña thÕ giíi hiÖn nay ®−îc thèng
kª vµ dù b¸o nh− sau:
6