ĐỀ TÀI "Sản xuất metanol "

Chia sẻ: Phạm Huy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:60

Thêm vào BST

Báo xấu

145
lượt xem 38
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Metanol được sử dụng rộng rãi như một hoá chất hữu cơ cơ b.n trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Hiện nay, nó là một trong các nguyên liệu tạo ra nhiên liệu sạch ư nhiên liệu sinh học của thế kỷ 21. Trong công nghiệp hóa chất, metanol là nguyên liệu cơ b.n để s.n xuất formanđêhyt, axit axêtic, s.n xuất sơn tổng hợp, chất dẻo, làm dung môi v.v...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: ĐỀ TÀI "Sản xuất metanol "

S¶n xuÊt metanol TS. L£ KIM DI£N phßng thÝ nghiÖm träng ®iÓm quèc gia vÒ c«ng nghÖ läc - hãa dÇu 3
Metanol ®−îc sö dông réng r·i nh− mét ho¸ chÊt h÷u c¬ c¬ b¶n trong nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. HiÖn nay, nã lµ mét trong c¸c nguyªn liÖu t¹o ra nhiªn liÖu s¹ch - nhiªn liÖu sinh häc cña thÕ kû 21. Trong c«ng nghiÖp hãa chÊt, metanol lµ nguyªn liÖu c¬ b¶n ®Ó s¶n xuÊt forman®ªhyt, axit axªtic, s¶n xuÊt s¬n tæng hîp, chÊt dÎo, lµm dung m«i v.v... Kho¶ng hai chôc n¨m trë l¹i ®©y, ngµnh c«ng nghiÖp hãa dÇu cßn ph¸t triÓn s¶n phÈm metyl ter - butyl ete (MTBE) tõ metanol lµm phô gia thay cho hîp chÊt ch× rÊt ®éc h¹i ®Ó s¶n xuÊt x¨ng ®éng c¬ chÊt l−îng cao (Mogas 95, Mogas 98), vµ ph¸t triÓn sö dông nhiªn liÖu dieden sinh häc (biodieden) ®i tõ metyl este dÇu mì ®éng thùc vËt. V× thÕ, nhu cÇu sö dông metanol ngµy cµng t¨ng. Riªng Céng Hoµ LB §øc vµ Ph¸p nhu cÇu metanol cho dieden sinh häc hiÖn nay ®· lªn tíi 1 triÖu tÊn/n¨m. Nh×n chung, nhu cÇu sö dông metanol hµng n¨m trªn toµn thÕ giíi −íc kho¶ng trªn 32 triÖu tÊn. NhÞp ®é t¨ng hµng n¨m lµ 5-10%. C«ng nghÖ s¶n xuÊt metanol lu«n ®−îc hoµn thiÖn vµ hîp lý hãa. Nguån nguyªn liÖu ®−îc më réng tíi c¶ viÖc sö dông nguån khÝ cacbonic trong thiªn nhiªn, phÕ liÖu n«ng l©m s¶n (biomass). N−íc ta hiÖn nay ch−a cã nhµ m¸y s¶n xuÊt metanol mÆc dï cã s½n nguån nguyªn liÖu nh− dÇu má, than ®¸, sinh khèi (biomass). Nhu cÇu metanol ë ViÖt Nam còng ngµy cµng t¨ng. H»ng n¨m, ta ph¶i nhËp l−îng ®¸ng kÓ metanol ®Ó phôc vô c¸c môc ®Ých kh¸c nhau, trong ®ã chñ yÕu míi chØ ®Ó lµm dung m«i. ViÖc nhËp khÈu metanol kh«ng kinh tÕ so víi s¶n xuÊt t¹i chç. Do ®ã, nghiªn cøu vµ triÓn khai c«ng nghÖ s¶n xuÊt metanol ë ViÖt Nam lµ cÊp thiÕt vµ phï hîp víi nhiÖm vô ph¸t triÓn CN hãa chÊt - hãa dÇu. 3
I. t×nh h×nh s¶n xuÊt, sö dông vµ thÞ tr−êng metanol trªn thÕ giíi vµ khu vùc 1. Giíi thiÖu s¶n phÈm metanol th−¬ng m¹i - Metanol th−¬ng phÈm cã c¸c chØ tiªu kü thuËt sau: D¹ng ngoµi Trong suèt, kh«ng vÈn ®ôc Mµu s¾c cÆn cacbon Kh«ng sÉm h¬n mµu standard N030 – ASTM D1209, d¶i platin-coban Mµu s¾c Kh«ng sÉm h¬n mµu standard N05– ASTM, D1209, d¶i platin-coban NhiÖt ®é bay h¬i Kh«ng > 10C so víi 64,60C ë 1atm. Tû träng 0,7928 kg/l ë 200C Hµm l−îng metanol Min 99,9% khèi l−îng Hµm l−îng cÆn kh«ng tan Max 10 mg/100 ml Mïi §Æc tr−ng T¸c dông permanganat Kh«ng ®æi mµu trong vßng 60 phót Hµm l−îng n−íc Max 0,1% khèi l−îng - Metanol cÊp ®é AA cã c¸c chØ tiªu hµm l−îng nh− sau: Tªn chÊt Giíi h¹n Metanol Min 99,88% KL. Axeton Max 0,002%KL. Etanol Max 0,001%KL. Axit axetic Max 0,003%KL. Amoniac Max 0,003%KL. N−íc Max 0,1 %KL. 4
2. T×nh h×nh cung cÇu metanol trªn thÕ giíi 2.1. LÜnh vùc sö dông metanol hiÖn nay Metanol ®−îc sö dông rÊt réng r·i trong c¸c lÜnh vùc sau: - Nguyªn liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt forman®ªhyt. - Nguyªn liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt axit axetic. - Nguyªn liÖu s¶n xuÊt phô gia cho x¨ng MTBE. - S¶n xuÊt metylmetacrylat (MMA). - S¶n xuÊt dimetyl terephtalat (DMT) lµm chÊt dÎo poly este. - Lµm dung m«i. v.v… H×nh 1. LÜnh vùc sö dông metanol 5
H×nh 2. S¬ ®å c¬ cÊu sö dông metanol trong c¸c lÜnh vùc H×nh 3. Nhu cÇu sö dông metanol ë c¸c khu vùc 2.2. Nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng cung øng. Nhu cÇu vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt metanol cña thÕ giíi hiÖn nay ®−îc thèng kª vµ dù b¸o nh− sau: 6
B¶ng 1: Tiªu thô metanol trªn thÕ giíi (ngµn tÊn)* N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2004 Cung øng 25385 28295 30012 32632 35962 36612 37362 Tiªu thô 22720 23927 26127 27142 28165 30355 32746 CÇu/Cung(%) 89,5 84,6 87,1 83,2 78,3 82,9 87,6 Formaldehyt 8669 8873 9193 9484 9732 10464 11466 Axit axetic 1313 1486 1504 1663 1753 2176 2318 Chlorometan 925 947 964 978 977 966 990 DMT 439 463 480 472 475 516 573 MMA 689 723 725 744 790 894 956 Dimetyl ether 138 144 149 158 160 177 199 MTBE 4821 5467 6864 7186 7561 7944 8150 TAmetanol 163 271 352 374 383 402 404 Nhiªn liÖu/X¨ng 825 780 785 804 836 963 1203 Dung m«i 1350 1441 1437 1478 1526 1666 1849 Kh¸c 3388 3332 3674 3801 3972 4187 4638 Tæng céng 22720 23927 26127 27142 28165 30355 32746 * Sè liÖu cña TECNON (UK) Ltd N¨m 2004 thÕ giíi tiªu thô 32.746 triÖu tÊn metanol trong khi n¨ng lùc s¶n xuÊt cña c¸c nhµ m¸y lµ 37.362 triÖu tÊn. So víi n¨m 2003, t¨ng tr−ëng 5%. DiÔn biÕn t×nh h×nh s¶n xuÊt 10 n¨m gÇn ®©y vµ dù b¸o ®Õn n¨m 2010 ®−îc biÓu diÔn trong h×nh 4. H×nh 4. Dù b¸o s¶n xuÊt metanol trªn toµn thÕ giíi 7
Nh×n chung n¨ng lùc s¶n xuÊt metanol cña thÕ giíi trong nh÷ng n¨m qua lµ cung v−ît cÇu. ChØ ®Õn n¨m 2010 cung vµ cÇu metanol theo dù b¸o cña c¸c nhµ t− vÊn, vÒ c¬ b¶n míi ®−îc c©n b»ng. NhËn xÐt trªn ®−îc chøng minh b»ng c¸c sè liÖu sau: B¶ng 2: Sè liÖu thèng kª vµ dù b¸o t×nh h×nh vµ n¨ng lùc SX metanol thÕ giíi* N¨m 2004 2006 2008 2010 Cung øng 37.362 37.362 37.362 37.362 Tiªu thô 32.746 33.537 35.300 37.249 CÇu/Cung(%) 87,6 89,8 94,5 99,7 *Sè liÖu cña Chemical Market Associates, inc. 2.3. Gi¸ b¸n metanol. Gi¸ metanol phô thuéc rÊt nhiÒu vµo gi¸ dÇu th«. Sù biÕn ®éng vÒ gi¸ metanol trong nh÷ng n¨m tr−íc 2003 kh«ng nhiÒu. ChØ khi c¬n sèt dÇu löa x¶y ra cuèi n¨m 2004 míi lµm cho gi¸ metanol t¨ng ®ét biÕn. Nh×n chung, t¨ng gi¸ dÇu má sÏ lµm gi¸ metanol t¨ng t−¬ng øng. Thùc tÕ gi¸ metanol trªn thÞ tr−êng quèc tÕ diÔn biÕn phøc t¹p h¬n so víi nh÷ng g× c¸c nhµ t− vÊn dù b¸o. Sau khi gi¸ dÇu th« t¨ng v−ît ng−ìng 50 USD/thïng vµo cuèi n¨m 2004, gi¸ metanol ®· t¨ng tõ 200 USD/ tÊn lªn tíi trªn 300USD/ tÊn. H×nh 5. DiÔn biÕn gi¸ metanol trªn thÕ giíi 8
B¶ng 3 lµ gi¸ metanol trong vßng 5 n¨m gÇn ®©y cña nhµ ph©n phèi metanol quèc tÕ lín nhÊt Metanex: 9
Dù b¸o gi¸ metanol: Mét thêi gian dµi gi¸ metanol b×nh æn ë møc 150 USD/ tÊn. Nh−ng tõ cuèi n¨m 2004, b¾t ®Çu cã nh÷ng biÕn ®éng lín. Gi¸ metanol t¨ng liªn tôc vµ ®Õn quý 1 n¨m 2005 ®¹t møc trªn 300 USD/ tÊn. Lý do lµ gi¸ dÇu th« thÕ giíi t¨ng tõ 28 lªn tíi trªn 50USD/thïng. Sau ®©y lµ c«ng thøc kinh nghiÖm tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña h·ng Methanex: Gi¸ MeOH = 36* Gi¸ khÝ thiªn nhiªn + 25 USD Trong ®ã gi¶ thiÕt: - Gi¸ khÝ TN dao ®éng trªn d−íi 7 USD/ Tr. BTU, - Gi¸ dÇu th« dao ®éng trªn d−íi 50 USD/thïng. Víi gi¸ khÝ thiªn nhiªn lµ 7 USD/1 Tr. BTU, gi¸ metanol sÏ lµ: 36 . 7 + 25 = 277 $US/ tÊn. 2.4. T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô metanol t¹i Ch©u ¸ vµ khu vùc ASEAN a. §«ng Nam ¸ (ngµn tÊn) N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2004 S¶n xuÊt Indonesia 218 170 150 220 800 950 950 Malaysia 686 640 600 600 600 640 640 Myanmar 80 70 60 50 50 50 50 Tæng céng 984 880 810 870 1450 1660 1660 Tiªu thô Indonesia 388 412 436 470 490 547 609 Malaysia 243 278 298 308 309 378 402 Myanmar 26 27 27 27 27 29 30 Philipin 44 48 50 52 52 58 60 Singapo 41 55 78 78 80 82 85 Th¸i Lan 67 92 132 151 164 213 291 Tæng céng 809 912 1021 1089 1122 1307 1485 C©n b»ng khu vùc -175 -32 -211 -219 328 353 175 10
b. Khu vùc §«ng ¸ N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2004 S¶n xuÊt Hµn Quèc - - - - - - - §µi Loan 25 30 30 30 30 30 30 Trung Quèc 640 700 1184 950 1000 1110 1110 Tæng céng 665 730 980 1030 1130 1130 1130 Tiªu thô Hµn Quèc 599 670 795 903 1044 1080 1250 §µi Loan 359 357 428 460 515 662 707 Trung Quèc 795 1084 1184 1319 1539 1952 2362 Tæng céng 1752 2111 2407 2682 3098 3694 4319 C©n b»ng khu vùc -1087 -1381 -1427 -1652 -1968 -2564 -3189 c. NhËt B¶n N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2004 S¶n xuÊt 41 70 70 70 70 70 70 Tiªu thô 1880 1993 1985 2004 2023 2117 2271 C©n b»ng -1839 -1923 -1915 -1934 -1953 -2047 -2201 C©n b»ng cho toµn khu vùc: N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2004 -2751 -3336 -3553 -3805 -3593 -4258 -5251 §iÒu thÊy râ qua c¸c sè liÖu trªn lµ trong vßng 10 n¨m, toµn bé khu vùc §«ng ¸ vµ §«ng Nam ¸ ®Òu ph¶i nhËp siªu metanol. Tèc ®é t¨ng nhËp siªu hµng n¨m lµ ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn, n¨ng lùc s¶n xuÊt metanol cña toµn thÕ giíi vÉn cßn d− nhiÒu (xem b¶ng 1). 11
d. Hµn Quèc (ngh×n tÊn) N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2004 N¨ng lùc s¶n xuÊt - - - - - - - S¶n xuÊt - - - - - - - HiÖu suÊt vËn hµnh % - - - - - - - Tiªu thô - - - - - - - Formaldehyte 180 212 259 264 264 266 280 Axit axetic 105 113 118 153 183 183 183 Clorometan 15 20 20 20 22 25 28 Dimethyl terephtalate 25 27 36 28 28 28 28 Metyl methacrylat 20 20 20 20 53 53 53 Dimethyl ether - - - - - - - MTBE 100 110 146 182 250 250 290 TAmetanol - 5 19 20 22 26 28 X¨ng/ nhiªn liÖu - - - - - - - Dung m«i 33 38 41 42 46 62 80 øngdông kh¸c 121 125 136 174 176 187 280 Tæng céng 599 670 795 903 1.044 1.080 1.250 §¸nh gi¸ t¨ng tr−ëng/®é - 56 - - - - - suy gi¶m NhËp khÈu 604 633 610 903 1044 1080 1250 XuÊt khÈu 5 19 15 - - - - ThÆng d−/th©m hôt -599 -614 -795 -903 -1044 -1088 -1250 e. Khèi ASEAN §Ó cã bøc tranh râ rµng h¬n vÒ t×nh h×nh cung cÇu metanol cña c¸c n−íc khèi ASEAN- ®èi t¸c gÇn gòi cña ViÖt nam trong khu vùc, chóng ta xem xÐt c¸c sè liÖu thèng kª vµ dù b¸o sau ®©y: 12
- Indonesia N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2004 N¨ng lùc s¶n xuÊt 220 200 200 250 830 990 990 S¶n xuÊt 218 170 150 220 800 950 950 HiÖu suÊt vËn hµnh % 99,1 85,0 75,0 88,0 96,4 96,0 96,0 Tiªu thô Formaldehyte 330 350 370 400 414 460 509 Axit axetic - - - - - - - Clorometan - - - - - - - Dimethyl terephtalat - - - - - - - Metyl methacrylat - - - - - - - Dimethyl ether - - - - - - - MTBE - - - - - - - TAmetanol - - - - - - - X¨ng/ nhiªn liÖu - - - - - - - Dung m«i 40 44 48 53 55 64 75 øng dông kh¸c 18 18 18 20 21 23 25 Tæng céng 388 412 436 473 490 547 609 §¸nh gi¸ t¨ng tr−ëng/®é suy - - - - - - - gi¶m NhËp khÈu 170 242 286 223 72 40 - XuÊt khÈu - - - - 182 443 341 ThÆng d−/th©m hôt -170 -242 -286 -253 310 403 341 13
Malaysia N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2004 N¨ng lùc s¶n xuÊt 660 660 660 660 660 730 730 S¶n xuÊt 686 640 600 600 600 660 660 HiÖu suÊt vËn hµnh % 103,9 97 90,9 90,9 90,9 90,4 90,4 Tiªu thô Formaldehyt 112 127 142 150 150 155 170 Axit axtic - - - - - - - Clorometan - - - - - - - Dimethyl terephtalat - - - - - - - Metyl methacrylat - - - - - 58 58 Dimethyl ether - - - - - - - MTBE 93 108 108 108 108 108 108 TAmetanol - - - - - - - X¨ng/ nhiªn liÖu - - - - - - - Dung m«i 15 17 19 20 21 22 24 øngdông kh¸c 23 26 29 30 30 35 42 Tæng céng 243 278 298 308 309 378 402 §¸nh gi¸ t¨ng tr−ëng/ ®é 50 -18 - - - - - suy gi¶m NhËp khÈu - - - - - - - XuÊt khÈu 393 380 302 292 291 282 258 ThÆng d−/th©m hôt 393 380 302 292 291 282 258 14
Myanma N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2004 N¨ng lùc s¶n xuÊt 150 150 150 150 150 150 150 S¶n xuÊt 80 70 60 50 50 50 50 HiÖu suÊt vËn hµnh % 53,3 46,7 40,0 33,3 33,3 33,3 33,3 Tiªu thô Formaldehyt 21 22 22 22 22 24 25 Axit axetic - - - - - - - Clorometan - - - - - - - Dimethyl terephtalat - - - - - - - Metyl methacrylat - - - - - - - Dimethyl ether - - - - - - - MTBE - - - - - - - TAmetanol - - - - - - - X¨ng/ nhiªn liÖu - - - - - - - Dung m«i 2 2 2 2 2 2 2 øngdông kh¸c 3 3 3 3 3 3 3 Tæng céng 26 27 27 27 27 29 30 §¸nh gi¸ t¨ng tr−ëng/ ®é - - - - - - - suy gi¶m NhËp khÈu - - - - - - - XuÊt khÈu 54 43 33 23 23 21 20 ThÆng d−/th©m hôt 54 43 33 23 23 21 20 15
Philippin N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2004 N¨ng lùc s¶n xuÊt - - - - - - - S¶n xuÊt - - - - - - - HiÖu suÊt vËn hµnh % - - - - - - - Tiªu thô Formaldehyt 22 23 24 25 25 28 32 Axit axetic - - - - - - - Clorometan - - - - - - - Dimethyl terephtalat - - - - - - - Metyl methacrylat - - - - - - - Dimethyl ether - - - - - - - MTBE - - - - - - - TAmetanol - - - - - - - X¨ng/ nhiªn liÖu - - - - - - - Dung m«i 3 5 5 5 5 5 5 øngdông kh¸c 19 20 21 22 22 25 31 Tæng céng 44 48 50 52 52 58 68 §¸nh gi¸ t¨ng tr−ëng/ ®é - - - - - - - suy gi¶m NhËp khÈu 44 48 50 52 52 58 68 XuÊt khÈu - - - - - - - ThÆng d−/th©m hôt -44 -48 -50 -52 -52 -58 -68 16
Singapore N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2004 N¨ng lùc s¶n xuÊt - - - - - - - S¶n xuÊt - - - - - - - HiÖu suÊt vËn hµnh % - - - - - - - Tiªu thô Formaldehyte 20 21 22 22 23 25 27 Axit axetic - - - - - - - Clorometan - - - - - - - Dimethyl terephtalat - - - - - - - Metyl methacrylat - - - - - - - Dimethyl ether - - - - - - - MTBE 16 37 49 49 49 49 49 TAmetanol - - - - - - - X¨ng/ nhiªn liÖu - - - - - - - Dung m«i 2 3 3 3 3 3 3 øngdông kh¸c 3 4 4 4 4 4 5 Tæng céng 41 55 78 78 80 82 85 §¸nh gi¸ t¨ng tr−ëng/ ®é - - - - - - - suy gi¶m NhËp khÈu 100 120 120 125 125 125 125 XuÊt khÈu 59 65 42 47 45 43 40 ThÆng d−/th©m hôt -41 -55 -78 -78 -80 -82 -85 17
Th¸i Lan N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2004 N¨ng lùc s¶n xuÊt - - - - - - - S¶n xuÊt - - - - - - - HiÖu suÊt vËn hµnh % - - - - - - - Tiªu thô Formaldehyte 40 50 81 95 105 140 180 Axit axetic - - - - - - - Clorometan - - - - - - - Dimethyl terephtalat - - - - - - - Metyl methacrylat - - - - - - - Dimethyl ether - - - - - - - MTBE - 12 18 20 20 20 40 TAmetanol - - - - - - - X¨ng/ nhiªn liÖu - - - - - - - Dung m«i 18 20 22 24 26 35 47 øngdông kh¸c 9 10 11 12 13 18 24 Tæng céng 67 92 132 151 164 213 291 §¸nh gi¸ t¨ng tr−ëng/ ®é - - - - - - - suy gi¶m NhËp khÈu 67 92 132 151 164 213 291 XuÊt khÈu - - - - - - - ThÆng d−/th©m hôt -67 -92 -132 -151 -164 -213 -291 *Sè liÖu TECNON (UK) Ltd 18
Ph©n tÝch thÞ tr−êng khu vùc: Do vÞ trÝ ®Þa lý gÇn gòi vµ tÝnh t−¬ng ®ång cña n−íc ta víi c¸c n−íc trong khèi ASEAN, viÖc ph©n tÝch vµ b×nh luËn vÒ vÊn ®Ò cung cÇu metanol cu¶ c¸c n−íc nµy rÊt h÷u Ých . a. Indonesia Indonesia sím trë thµnh n−íc tù cung cÊp metanol cho nhu cÇu cña m×nh ®ång thêi xuÊt khÈu l−îng metanol s¶n xuÊt d−. VÞ trÝ ®Þa lý cña Indonesia lµm cho s¶n phÈm cña hä khi xuÊt khÈu cã lîi thÕ h¬n c¸c n−íc xuÊt khÈu ë Trung §«ng, Cana®a hay Nam Mü. b. Malaysia MÆc dï cã sù t¨ng nhanh nhu cÇu sö dông metanol trong n−íc nh− h·ng Petronas, së h÷u c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt metanol, vÉn cßn d− ®Ó xuÊt khÈu. VÒ vÞ trÝ ®Þa lý, Malaysia còng cã lîi thÕ nh− In®onesia. c. Th¸i Lan Nhu cÇu metanol cña Th¸i lan t¨ng nhanh vµ hoµn toµn phô thuéc vµo nguån nhËp khÈu tõ Trung §«ng. Lîi thÕ cña c¸c nhµ xuÊt khÈu trong khu vùc khiÕn hä cã thÓ x©m nhËp vµo thÞ tr−êng Th¸i Lan trong t−¬ng lai. d. Singapore/Philippin/Myanmar §©y lµ c¸c thÞ tr−êng nhá, l−îng tiªu thô metanol kh«ng nhiÒu. Singapore ®ãng vai trß chñ yÕu lµ trung t©m ph©n phèi s¶n phÈm. C¸c n−íc kh¸c trong khu vùc ch©u ¸: Bao gåm NhËt B¶n, Hµn Quèc, Trung Quèc, §µi Loan. C¸c n−íc nµy ®Òu tiªu thô l−îng metanol rÊt lín nªn ph¶i nhËp khÈu. Nh−ng hä ®Òu ®· cã c¸c nguån cung cÊp metanol æn ®Þnh hoÆc liªn doanh s¶n xuÊt – tiªu thô víi c¸c n−íc s¶n xuÊt – xuÊt khÈu metanol. 2.5. T×nh h×nh thÞ tr−êng metanol ë VN. ViÖt nam hiÖn t¹i gÇn nh− kh«ng cã thÞ tr−êng riªng vÒ metanol. Trõ mét l−îng nhá nhËp khÈu metanol lµm dung m«i vµ cho vµi môc ®Ých kh¸c, ch−a 19
cã doanh nghiÖp nµo cña ViÖt Nam sö dông metanol lµm nguyªn liÖu ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm th−¬ng m¹i cã gi¸ trÞ cao nh− axit axetic, formalin, metyl este, MMA... T×nh h×nh nhËp khÈu metanol vµo n−íc ta trong thêi gian 2002 – 2005 nh− sau*: N¨m 2002 2003 2004 2005** L−îng (tÊn) 14 356 15 967 17 586 5 609 TrÞ gi¸ (USD) 3 006 967 3 920 617 4 486 610 1 844 754 Møc t¨ng tr−ëng - 16,11 % 16,2% - *Sè liÖu cña Tæng côc H¶i quan **Sè liÖu 3 th¸ng ®Çu n¨m NÕu gi¶ thiÕt nhu cÇu tiªu thô cña thÞ tr−êng ViÖt Nam n¨m 2005 lµ 20.000 tÊn vµ møc t¨ng tr−ëng hµng n¨m lµ 15%, th× cã thÓ dù b¸o nhu cÇu metanol cho ®Õn n¨m 2010 nh− sau: N¨m Nhu cÇu metanol T¨ng 2006 23 000 15% 2007 26 500 15% 2008 29 600 15% 2009 33 000 15% 2010 38 000 15% NhËn xÐt: Qua c¸c sè liÖu trªn, nh×n chung ë n−íc ta, møc t¨ng tr−ëng sö dông metanol lµm dung m«i vµ mét sè øng dông kh¸c ®Òu ®Æn lµ 15%. §iÒu nµy sÏ cßn tiÕp tôc trong c¸c n¨m tíi v× møc t¨ng GDP cña ViÖt Nam æn ®Þnh lµ 7- 8%/n¨m. Sù t¨ng tr−ëng ®ét biÕn nhu cÇu metanol chØ cã thÓ x¶y ra khi triÓn khai c¸c dù ¸n s¶n xuÊt formandehyt vµ dieden sinh häc chøa hîp phÇn ®i tõ metanol. 20
HiÖn t¹i toµn bé l−îng formandehyt cÇn thiÕt cña ViÖt Nam ®Òu ph¶i nhËp khÈu. L−îng nhËp nµy trong n¨m 2004 kho¶ng 25000 tÊn (Sè liÖu cña Tæng côc H¶i quan). Møc t¨ng hµng n¨m kho¶ng 15%. Formaldehyt ®−îc dïng chñ yÕu ®Ó t¹o keo d¸n gç cho s¶n xuÊt tÊm sµn, v¸ch ng¨n vµ dïng ®Ó xö lý gç, xö lý da trong c«ng nghiÖp da, giµy. §· cã hai dù ¸n x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt formalin c«ng suÊt 30.000tÊn/n¨m ®−îc ho¹ch ®Þnh trong kÕ ho¹ch quèc gia thêi kú 2001-2005. Nh− vËy, nÕu c¸c nhµ m¸y nµy ®i vµo ho¹t ®éng sÏ tiªu thô kho¶ng 30.000 tÊn metanol mçi n¨m. Nh−ng do nhiÒu lý do, c¸c dù ¸n trªn vÉn ch−a ®−îc triÓn khai. Ngµnh x©y dùng cña ViÖt Nam liªn tôc t¨ng tr−ëng lµ tiÒn ®Ò ph¸t triÓn vËt liÖu x©y dùng vµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn gç. V× thÕ, viÖc x©y dùng c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt formalin lµ nhu cÇu ph¸t triÓn kh¸ch quan. Dù kiÕn c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt formalin ë n−íc ta sÏ ®−îc triÓn khai x©y dùng vµo n¨m 2007 –2008. Theo dù b¸o, Ýt nhÊt nhu cÇu formalin t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam vµo n¨m 2010 lµ 50.000 tÊn vµ sÏ tiªu thô kho¶ng 25.000 tÊn metanol. §Êy lµ ch−a tÝnh tíi c¸c nhu cÇu sö dông metanol ®Ó s¶n xuÊt c¸c chÕ phÈm kh¸c nh−: axit axetic, MTBE, MMA hoÆc c¸c s¶n phÈm cña olefin. H¬n n÷a, metanol cßn lµ nguyªn liÖu quan träng s¶n xuÊt c¸c phô gia cho x¨ng, nhiªn liÖu. Trong t−¬ng lai kh«ng xa, viÖc sö dông c¸c s¶n phÈm sinh häc liªn quan tíi chiÕn l−îc sö dông n¨ng l−îng t¸i t¹o ngµy cµng chiÕm tØ träng cao trong nÒn kinh tÕ cña c¸c n−íc. §©y còng lµ ®iÒu cÇn ph¶i tÝnh ®Õn khi dù b¸o nhu cÇu tiªu thô metanol. Theo c¸c sè liÖu dù b¸o, n¨m 2010 l−îng nhiªn liÖu thiÕu hôt cña c¶ n−íc lµ 10 triÖu tÊn c¶ x¨ng, dÇu dieden, FO. Dù kiÕn phÇn nhiªn liÖu sinh häc thay thÕ sÏ ®−îc ®−a vµo c¬ cÊu sö dông lµm nhiªn liÖu lµ 300.000 tÊn. Muèn cã ®−îc l−îng nhiªn liÖu nµy cÇn kho¶ng 20.000 tÊn metanol ®Ó chuyÓn hãa dÇu mì ®éng thùc vËt thµnh metyleste pha chÕ biodieden. II. C«ng nghÖ s¶n xuÊt metanol Cho ®Õn nay, metanol ®−îc s¶n xuÊt chñ yÕu tõ khÝ tù nhiªn vµ b−íc ®Çu mét phÇn tõ than ®¸ (gäi lµ metanol tæng hîp). 21