Đồ án phân tích thực phẩm: Tìm hiểu về các chỉ tiêu phân tích chất lượng Nho

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ớ ọ ầ ơ V i lòng kính tr ng và bi

Ờ Ả Ơ L I C M  N ế ơ t  n chân thành, em xin cám  n các th y, các cô

ơ ộ ự ự ệ ệ ạ ẩ ượ ồ khoa Công Ngh  Th c Ph m đã t o c  h i cho em th c hi n đ ọ   c đ  án h c

ự ứ ề ậ ơ ỉ ph n ầ Phân Tích Th c Ph m ẩ , giúp em nh n th c rõ h n v  các ch  tiêu ch t l ấ ượ   ng

ươ ấ ượ ỉ ẩ và ph ng pháp phân tích các ch  tiêu ch t l ng đó theo các quy chu n, tiêu

ủ ệ ẩ ệ ư ủ ổ ứ ố chu n hi n hành c a Vi t Nam cũng nh  c a các t ch c, qu c gia trên th  gi ế ớ   i

ệ ể ặ ệ ử ờ ả ơ ố ớ đ i v i “Nguyên li u nho” mà em tìm hi u. Đ c bi t, em xin g i l i c m  n sâu

ậ ồ ướ ỉ ả ẫ ị ỹ ươ ắ ế s c đ n Th.s H  Th  M  H ng, cô đã t n tình h ng d n, ch  b o cho em trong

ự ể ể ệ ầ ờ ượ ồ ệ th i gian g n hai tháng th c hi n, đ  em có th  hoàn thi n đ ầ   ọ c đ  án h c ph n

ự Phân tích Th c Ph m ẩ này.

ữ ể ậ ổ ợ ố ị ế   Trong qua trình t ng h p, th ng kê và d ch thu t có nh ng đi m còn thi u

ể ồ ự ầ ầ ọ ẩ   ầ Ph n tích Th c Ph m sót, em kính xin quý th y cô góp ý đ  đ  án h c ph n

ữ ệ ệ ổ ơ ồ ờ ượ đ c hoàn thi n h n, đ ng th i cũng giúp em có thêm nh ng kinh nghi m b  ích

Trang 1

ệ ố ữ ồ ể ự ể đ  có th  th c hi n t t nh ng bài báo cáo, đ  án sau này.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

Ụ

Ụ

M C L C

Ụ

Ả

Ể

DANH M C B NG BI U

ệ ộ ố ướ ủ ồ ế ớ c trên th  gi i

ố Di n tích tr ng nho c a m t s  n (Ngu n FAO ­ 2012)

ả ượ ộ ố ướ ồ S n l ng nho m t s  n c (ngu n FAO – 2012)

ớ ầ ơ ể ng trong nho so sánh v i nhu c u c  th

ưỡ Dinh d ồ (Ngu n USDA)

ả ỉ ậ Các ch  tiêu vi sinh v t trong qu  ăn ngay

ớ ạ ạ ặ ả Gi i h n kim lo i n ng trong rau, qu

ớ ạ Gi i h n ô nhi m ễ  Ochratoxin A

ớ ạ Gi ễ i h n ô nhi m Aflatoxin

ẫ ấ ố S  bao gói l y m u

ỡ ẫ ầ C  m u ban đ u

ỡ ẫ ệ C  m u thí nghi m

ị ộ ặ ạ Các giá tr  đ  l p l i

ậ ị ộ Các giá tr  đ  tái l p

ụ ề ệ ố ắ ử ủ ấ ợ t phân t c a các h p ch t

Các ví d  v  h  s  t vitamin B6

ị ụ ề Các ví d  v  giá tr

Trang 2

ụ ề ỷ ệ ợ ủ ố Ví d  v  t l ử  thích h p c a thu c th : B ngả   1.1. B ngả   1.2. B ngả   1.3. B ngả   2.1. B ngả   2.2. B ngả   2.3. B ngả   2.4. B ngả   3.1. B ngả   3.2. B ngả   3.3. B ngả   3.4. B ngả   3.5. B ngả   3.6. B ngả   3.7. B ngả   3.8.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

Ữ Ế

Ụ

Ắ

DANH M C CH  VI T T T

AOAC : Association of Official Analytical Chemists

: Food and Agriculture Organization of the United Nations FAO

: International Organization for Standardization ISO

USDA : US Department of Agriculture

ẩ ệ QCVN : Quy chu n Vi t Nam

ẩ ệ : Tiêu chu n Vi t Nam TCVN

: Atomic Absorption Spectrophotometric AAS

Trang 3

: High Performance Liquid Chromatography HPLC

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

Trang 4

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

M  Đ UỞ Ầ

ấ ế ủ ề I. Tính c p thi t c a đ  tài

ộ ố ệ ệ ố ượ ườ ạ Trong cu c s ng hi n đ i ngày nay, vi c ăn u ng đ c con ng i chú

ự ạ ẩ ọ ượ ế ế ứ tr ng và quan tâm. Ngoài các lo i th c ph m đ c ch  bi n theo các công th c,

ươ ả ạ ầ ộ các ph ng pháp khác nhau thì các lo i rau, qu  cũng đóng góp m t ph n vô cùng

ấ ọ ưỡ ầ ầ ổ ế quan tr ng. Các ch t dinh d ộ ng trong rau, trái là m t ph n b  sung c n thi t bên

ả ự ầ ầ ủ ự ả ằ ấ ạ ẩ ạ c nh các lo i th c ph m khác, đ m b o s  c n b ng và đ y đ  các ch t dinh

ố ề ượ ủ ụ ự ế ơ ể ả ưỡ d ng trong c  th . Rau, qu  đa s  đ u đ ế c s  d ng tr c ti p, không qua ch

ấ ượ ế ả ấ ả ọ ưở ệ ả bi n nên vi c đ m b o ch t l ng và an toàn là r t quan tr ng, nó  nh h ng

ự ế ớ ứ ỏ ườ ế ề tr c ti p t i s c kh e ng ẽ i tiêu dùng. Vì th , thông qua đ  tài này, chúng ta s

ể ề ầ ưỡ ườ ủ ị hi u v  thành ph n dinh d ng th ng có trong rau trái các quy đ nh c a pháp

ậ ề ả ả ệ lu t v  đ m b o an toàn, v  sinh trong rau, trái, c  th  là ụ ể ”Nho nguyên li u”ệ  và

ươ ầ ưỡ ”Nho nguyên li u”.ệ các ph ng pháp phân tích các thành ph n dinh d ng trong

ụ II. M c tiêu nghiên c u ứ

ấ ượ ể ủ ẩ ỉ Tìm hi u ch  tiêu ch t l ệ ng c a nho nguyên li u theo Tiêu chu n Vi ệ   t

ẩ ệ Nam (TCVN), Quy chu n Vi t Nam (QCVN).

ươ ấ ượ ỉ ấ ể Tìm hi u các ph ng pháp phân tích ch  tiêu ch t l ng (các ch t dinh

ẩ ệ ưỡ d ệ ng) trong nho nguyên li u theo Tiêu chu n Vi t Nam (TCVN), AOAC.

ố ượ ứ III. Đ i t ng nghiên c u

ệ ươ Nho nguyên li u – nho t i.

ươ ứ IV. Ph ng pháp nghiên c u

ẩ ố ổ ợ ệ Th ng   kê   và   t ng   h p   và   so   sánh   các   Tiêu   chu n   Vi t   Nam   (TCVN),

Trang 5

AOAC.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

Ổ

Ệ

Ề NG I. T NG QUAN V  NGUYÊN LI U NHO

ƯƠ CH ồ ố 1.1. Ngu n g c

ố ớ ạ ộ ồ ồ ấ   ữ  Nho là cây hoang d i, m t trong nh ng cây tr ng có ngu n g c s m nh t

ấ ượ ườ ắ ầ ệ ồ ừ ả trên trái đ t, đ c con ng i phát hi n và b t đ u tr ng t kho ng 6000 ­ 8000

ộ năm tr ướ Cây nho thu c gi c. ớ Plantae, b  ộ Vitales, h  ọ Vitaceae, chi Vitis bao g mồ i

ổ ế ế ớ ề ố ệ ố ấ r t nhi u gi ng loài. Ph  bi n trên th  gi i hi n nay là gi ng Vitis vinifera  có

ố ở ồ ề ớ ngu n g c các mi n ôn đ i khô Âu ­ Á (Acmenia ­ Iran). Ngoài ra, ở ộ ố   m t s

vùng Trung và Đông Âu các gi ng ố Vitis amuresis, Vitis berlandieri, Vitis rupestris

ườ ượ ồ ơ th ng đ c tr ng h n.

ệ ướ ậ ộ ệ ớ ể ồ Vi t Nam là n c thu c vùng khí h u nhi t đ i gió mùa nên đ  tr ng và

ể ượ ề ể ả ạ ố phát tri n đ c cây nho chúng ta ph i lai t o ra nhi u gi ng khác nhau đ  phù

ờ ế ớ ợ h p v i th i ti t.

ử ủ ệ ề ề ẫ ồ ố ị Hi n nay v n có nhi u tranh cãi v  ngu n g c và l ch s  c a cây nho. Qua

ủ ầ ấ ẫ ạ các m u hóa th ch c a cây và lá nho trong các tr m tích đá ph n, các nhà khoa

ằ ổ ớ ườ ọ h c cho r ng cây nho có cùng tu i phát sinh v i loài ng i.

ể ặ ạ ố 1.2. Đ c đi m, phân lo i, phân b

ể ặ 1.2.1. Đ c đi m

ả ọ ạ ả ạ ỗ Nho là lo i cây ăn qu  m c trên các cây d ng dây leo thân g . Qu  nho

ụ ắ ọ ỏ ừ   m c thành chùm, chúng có màu đen, lam, vàng, l c, đ ­tía hay tr ng tùy vào t ng

Trang 6

ừ ể ả ạ ố ươ ặ ượ ấ ể gi ng, t ng lo i. Khi chín, qu  nho có th  ăn t i ho c đ c s y khô đ  làm nho

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ư ượ ể ả ạ ượ ấ ướ khô, cũng nh  đ c dùng đ  s n xu t các lo i r ạ u vang, th ch nho, n ả   c qu ,

ạ ầ d u h t nho,…

Hình 1. Giàn nho

ư ủ ư ậ ồ ớ Vì nho là cây tr ng c a vùng ôn đ i nên cây nho  a khí h u khô, ít m a và

ề ắ ườ ấ ộ ẩ nhi u n ng, đ   m không khí th ng xuyên th p.

ọ ề ộ ể ặ M t vài đ c đi m sinh h c v  nho

(cid:0) Thân: Thân cây nho thu c d ng thân leo hóa g . Ta có th  tr ng nho t

ể ồ ạ ỗ ộ ừ

ể ể ầ ạ h t, cành, hom thân (là ph n thân cây dùng đ  đem giâm, phát tri n thành cây

Trang 7

ể ạ ể ặ ặ ớ ố ể m i) ho c ta có th  ghép cành đ  có th  t o ra cây có các đ c tính t t.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Tua cu n: Tua cu n đ

ố ố ượ ừ ở ọ c m c ra t thân và cành khi còn non, ữ  nh ng v ị

ệ ố ớ ố ườ ặ trí đ i di n v i lá. Tua cu n th ấ ng phân nhánh và qu n ch t vào giá đ  gi ể ữ

ọ ượ ữ ắ ươ ng n đ c v ng ch c và giúp cây v n lên cao.

(cid:0) Lá:  Lá nho bao g m phi n lá, cu n và m t c p lá kèm. Lá kèm bao l y ấ   ố

ộ ặ ế ồ

ầ ố ộ ườ ọ ấ m t ph n đ t và r t mau tàn. Lá nho th ng m c cách có hình trái tim. Xung

ề ư   quanh lá có nhi u răng c a.

(cid:0) Ch iồ : Ch i m c t

ọ ừ ồ ỗ ượ ọ ồ ồ ọ nách m i lá đ c g i là ch i bên. Ch i này m c ngay

ộ ả ở ọ ố ầ ỗ ả ầ ạ ộ ừ t ng n và có m t v y ngay đ t đ u tiên. C nh m i v y có m t m m nách,

ể ả ữ ề ầ ọ ọ ừ ầ ầ các m m nách này có th  n y m m v  sau. Nh ng ng n m c lên t m m này ở

ượ ọ ượ ấ ị ữ ượ trên thân, cành đ c g i là cành v t hay cành b t đ nh. Nh ng cành v t này s ẽ

ậ ợ ể ề ệ ơ ư ờ ế phát tri n khi cây r i vào đi u ki n không thu n l i nh  th i ti ắ t kh c nghi ệ   t,

ắ ỉ ệ ạ ạ ị cây b  sâu b nh phá ho i hay khi ta c t t a cành sau khi thu ho ch.

(cid:0) Hoa: Hoa nh , l

ỏ ưỡ ị ườ ệ ấ ắ ng tính có 5 ­ 6 nh , th ng xu t hi n sau khi c t cành

ễ ơ ệ ệ ấ ằ ố ớ ưỡ và xu t hi n tr  h n lá, n m đ i di n v i lá. Vì hoa nho là l ng tính nên chúng

ể ự ụ ấ ụ ấ ặ có th  t th  ph n ho c tham gia th  ph n chéo.

(cid:0) Qu :ả  Qu  nho th

ả ườ ề ầ ả ạ   ng có hình c u hay hình tròn dài, nhi u qu  cùng t o

ộ ố ượ ừ ừ ạ ố thành t ng chùm tùy thu c s  l ng hoa. Tùy t ng gi ng nho mà ta có hình d ng,

ắ ủ ả màu s c c a qu  khác nhau

(cid:0) R :ễ  R  nho thu c lo i r  chùm, phân tán ch  y u  ạ ễ

ủ ế ở ầ ễ ộ ặ ấ    t ng trên sát m t đ t

ể ễ ạ ạ ố ở ể ấ quanh g c vùng tán cây. R  phát tri n r t m nh vào giai đo n n  hoa đ  cung

ủ ấ ưỡ ậ ướ ạ ấ c p đ  ch t dinh d ng cho cây ra hoa và đ u trái. Khi b c vào giai đo n thu

1.2.2. Phân lo iạ

ễ ể ạ ẽ ừ ho ch, r  nho s  ng ng phát tri n.

ả ồ ượ ở Cây nho bao g m 12 chi và kho ng 600 loài đ ố ộ c phân b  r ng rãi các

ệ ớ ệ ớ ẽ ậ ỗ ướ n ớ c ôn đ i, nhi t đ i, á nhi ố   t đ i. M i vùng khí h u khác nhau s  có các gi ng

ộ ố ẫ ợ ượ ồ loài phù h p riêng; tuy nhiên v n có m t s  loài chính và đ ổ ế   c tr ng ph  bi n

Trang 8

ế ớ trên th  gi ư i nh :

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Vitis vinifera

ượ ả ọ , đ c miêu t khoa h c vào năm 1758, là loài nho dùng đ ể

ấ ượ ố ở ồ ụ ị ả s n xu t r u vang ở châu Âu. Có ngu n g c châu Âu l c đ a, là loài nho đ ượ   c

ổ ế ế ớ ấ ồ ườ ượ ệ ở tr ng ph  bi n nh t trên th  gi i. Chúng th ng đ c phát hi n ừ    các khu r ng

ố ẩ ướ m t và ven su i.

(cid:0) Vitis labrusca

ượ ả ọ , đ c miêu t khoa h c vào năm 1953, là loài nho dùng đ ể

ươ ấ ướ ả ấ ượ ồ ăn t i và s n xu t n c nho t ạ  B c Mắ i ả ỹ và s n xu t r ố   u vang. Có ngu n g c

ở ề mi n đông Hoa Kỳ và Canada.

(cid:0) Vitis rotundifolia

ượ ả ọ ườ , đ c miêu t khoa h c vào năm 1803, th ử ụ   ng s  d ng

ấ ượ ặ ả ở ộ ố ố ở ồ ề ể ả đ  s n xu t r u vang đ c s n m t s  vùng . Có ngu n g c mi n đông nam

ư ể ả ả ỳ Hoa K . Khi còn non qu  có màu xanh nh ng khi chín qu  chuy n sang màu tím

s m.ẫ

(cid:0)

ộ ố ố Ngoài ra còn m t s  gi ng nh ư Vitis aestivalis, Vitis arizonica, Vitis californica,..

ể ở ỹ ể ấ ượ ả ồ ượ đ c tr ng nhi u M  đ  chuyên s n xu t r u vang.

ố Hình 2. Gi ng nho Vitis labrusca (trái) và Vitis rotundifolia (ph i)ả

ư ở ướ ằ ệ ớ Nh  đã trình bày trên, n c ta n m trong vùng nhi ấ   t đ i gió mùa nên r t

ượ ề ệ ạ ộ ớ ớ ỉ ể ồ khó đ  tr ng đ ợ c nho ­  m t lo i cây ch  phù h p v i đi u ki n ôn đ i. Vì th ế

ể ồ ể ượ ả ự ạ ọ ể đ  có th  tr ng và phát tri n đ ề   c cây nho ta ph i l a ch n và lai t o ra nhi u

ớ ể ờ ế ề ệ ố ớ ộ ố ố ậ ợ gi ng loài m i đ  phù h p v i đi u ki n th i ti t, khí h u. M t s  gi ng nho

Trang 9

ế ở ồ ệ ượ đ ổ c tr ng ph         bi n Vi ư t Nam nh :

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Gi

ủ ỏ ọ ệ ướ ng  ố ố Cardinal  (nho đ ) là gi ng quan tr ng c a Vi t Nam và các n c quanh

ộ ư ư ố vùng nh  Philippines, Thái Lan v.v.... Gi ng nho đ ể   ỏ Cardinal  có m t  u đi m

ượ ậ ệ ố ơ h n các gi ng khác đã đ c nh p vào Vi t Nam.

ố Hình 3. Gi ng nho Vitis vinifera (trái) và red cardinal (ph i)ả

(cid:0) ố ả ố ưở Gi ng nho  ăn t ươ NH01­93  là  gi ng  có  kh  năng sinh  tr i ng t ươ   ng

ộ ố ố ượ ả ệ ạ ươ đ ố ng gi ng Cardinal, kh  năng kháng m t s  đ i t ng sâu b nh h i chính

ươ ả ặ ơ ươ ư ặ ươ t ng đ ng ho c cao h n so v i ớ Cardinal. Qu  có mùi h ng đ c tr ng, qu ả

Trang 10

có màu tím đen, hình ô van.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) ố Gi ng nho

ả ố ưở ố ơ ăn t i ươ NH01­96 là gi ng có kh  năng sinh tr ng t ớ t h n so v i gi ng ố Cardinal.

ả ươ ư ả ặ Qu  có mùi h ng đ c tr ng, qu  có màu xanh vàng.

ố Hình 4. Gi ng nho NH01­93 (trái) và NH01­96 (ph i)ả

(cid:0) Gi ng nho  ố

ố ươ ả NH01­ 48 là gi ng nho ăn t ạ   i, khi chín qu  có màu xanh, h t ít

ừ ế ễ ấ ả ạ ổ ị (t 1 đ n 2 h t/qu ), d  cho bông, năng su t cao và  n đ nh.

1.2.3. Phân bố

ố NH01­48 Hình 5. Gi ng nho

ệ ượ ổ ế ế ớ ớ ồ Hi n nay, cây nho đ c tr ng ph  bi n trên toàn th  gi ố   ề i v i nhi u gi ng

ờ ế ủ ừ ừ ề ệ ợ ớ ố loài khác nhau phù h p v i các đi u ki n th i ti t c a t ng qu c gia, t ng vùng.

ướ ế ớ ệ ầ Các n ứ c có di n tích nho đ ng hàng đ u th  gi i là Tây Ban Nha (>1.175.000

ỳ ồ ế ổ ỹ ha), Nga, Italia, Pháp, Th  Nhĩ K , B  Đào Nha và M . Châu Âu chi m trên 60%

ế ớ ả ượ ạ ả ượ s n l ng nho th  gi ệ i. T i châu Á, di n tích và s n l ng nho đã tăng lên trong

Trang 11

ạ ơ ữ ệ ầ ổ ướ nh ng năm g n đây, t ng di n tích đ t h n 1.700.000 ha. Các n c châu Á có

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ố Ấ ệ ể ậ ả ố ộ di n tích nho đáng k  là: Trung Qu c,  n Đ , Nh t B n, Hàn Qu c, Pakistan,

ệ Thái Lan và Vi t Nam.

ệ ệ N cướ Di n tích (ha) N cướ Di n tích (ha)

Tây Ban Nha 11.750.000 Mỹ 8.120.000

8.640.000 Iran 4.150.000 Pháp

8.270.000 Rumani 2.860.000 Italia

ả ộ ố ướ ủ ệ ồ ế ớ ồ B ng 1.1 . Di n tích tr ng nho c a m t s  n c trên th  gi i (Ngu n FAO ­ 2012)

ượ ậ ể ở ữ ự Ở ệ  Vi t Nam, cây nho đ c t p trung phát tri n nh ng khu v c không b ị

ờ ế ấ ề ậ ậ ệ ng p úng, có đi u ki n khí h u và th i ti ợ t đ t đai phù h p cho cây nho nh ư

ư ấ ươ ậ ố ượ ượ l ng m a th p, không khí t ng đ i khô. Ninh Thu n đ c cho là quê h ươ   ng

ầ ớ ầ ấ ướ ủ c a cây nho, cung c p ph n l n nhu c u trong n c.

ắ ướ ạ ỉ ờ ế ậ ợ ệ ồ T i các t nh phía B c n c ta, th i ti t không thu n l i cho vi c tr ng và

ờ ế ể ắ ớ phát tri n cây nho v i mùa hè n ng nóng kéo dài, còn mùa đông thì th i ti t rét

ể ể ệ ạ ạ ọ ượ ố ậ đ m rét h i nên vi c lai t o gi ng giúp ta có th  tuy n ch n đ ộ ố ố   c m t s  gi ng

ờ ế ề ệ ợ ớ ộ ố ệ ậ ở nho phù h p v i đi u ki n th i ti t và khí h u. Hi n nay, m t s  vùng ề    mi n

ắ ầ ể ắ ồ B c đã b t đ u tr ng và phát tri n cây nho.

Trang 12

ấ ả ồ Hình 6. S n xu t nho theo vùng (ngu n FAO)

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

1.3. Tr ng và chăm sóc

ồ

ứ ạ ừ ấ ồ ố Quy trình tr ng và chăm sóc nho r t ph c t p và tùy vào t ng qu c gia,

ể ồ ợ ượ ừ t ng vùng mà có cách tr ng và chăm sóc sao cho thích h p đ  thu đ ấ   c năng su t

ế ấ ầ ồ ỉ ắ   cao nh t. Vì th  ph n trình bày này không đi sau vào cây tr ng nên ch  nói ng n

ướ ơ ả ộ ọ g n m t vài b c c  b n sau đây:

1.3.1. Chu n b  đ t tr ng

ị ấ ồ ẩ

ấ ướ ệ ư ể ạ ề ầ ồ Đ t tr c khi tr ng c n cày sâu đ  t o đi u ki n l u thông không khí và

ệ ượ ẹ ướ n c, tránh hi n t ố ễ ng ng t, th i r  do úng.

ướ ặ ừ ố Đào h  kích th c 90 x 90 x 90 cm ho c 120 ạ    x 120 x 120 cm tùy t ng lo i

ố ớ ấ ươ ỏ ấ ấ ố ố ấ đ t. Đ i v i đ t t ố ớ   ố ng đ i x p, phì nhiêu thì đào h  nh , đ t x u thì đào h  l n

ả ố ố ươ ổ ơ h n. Kho ng cách h  thay đ i tùy theo gi ng nho và ph ạ ng pháp t o hình.

ố ớ ể ừ ả ố ạ Đ i v i các gi ng nho có kh  năng phát tri n t ớ   ế  trung bình đ n m nh, v i

ể ạ ệ ố ướ ụ ả ki u t o hình theo h  th ng giàn l i thì nên áp d ng kho ng cách 2,5 ­ 3,0 x 1,5

ố ớ ữ ể ể ế ạ ả ố ­ 2,0 m. Đ i v i nh ng gi ng kh  năng phát tri n y u, t o hình theo ki u hàng

ữ ẹ ả ầ ơ rào, ch  T thì kho ng cách c n thu h p h n.

ụ ố ỗ ợ ộ ồ Sau khi đào h  xong, tr n h n h p phân chu ng hoai m c, phân lân, cát thô

ủ ượ ặ ể ấ ố ượ ầ ả ớ ấ v i đ t m t sao cho đ  l ng đ  l p đ y h . L ỗ ố ng bón cho m i h  kho ng 70

ồ ­ 100 kg phân chu ng, 30 ­ 50 kg cát và 1,0 ­ 1,5 kg lân. Sau khi bón xong t ướ   i

ủ ấ ớ ố ướ n c cho đ  th m t i đáy h .

1.3.2. T o rãnh, lu ng

ố ạ

ủ ạ ớ ị ượ ậ Vì cây nho là lo i cây c a vùng ôn đ i, không ch u đ c ng p úng n ướ   c

ấ ượ ừ ỹ ượ ả ớ ừ nên đ t sau khi đ c cày b a k  đ c phân lô v i kho ng cách t 8 ­ 10 m dài,

ỗ ượ ươ ố ướ ỗ ượ ố m i lô đ c b  trí 1 m ng t i. Trên m i lô đ ớ   c chia thành các lu ng v i

1.3.3. Làm giàn

ả ừ ượ ạ ộ kho ng cách t 2,7 ­ 3m và đ c t o rãnh sâu 15 ­ 20 cm, r ng 10 ­ 15cm.

ể ướ ặ ồ ố ấ Giàn nho có th  làm tr c ho c sau khi tr ng nho, t ồ   t nh t là làm đ ng

Trang 13

ờ ớ ệ ồ ố ữ ề ể ạ th i v i vi c tr ng g c ghép. Có nhi u ki u giàn (giàn ch  T, d ng hàng rào,

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ướ ổ ế ư ầ ướ giàn l i qua đ u) nh ng ph  bi n nh t ấ ở ướ  n ể c ta là ki u giàn l ầ   i qua đ u.

ể ướ ầ ượ ố ụ ỗ ớ ả Giàn ki u l i qua đ u đ c b  trí các tr g  v i kho ng cách 10 m x 2,7 m.

ượ ử ụ ể ể ặ ạ Các dây thép đ c s  d ng đ  đan thành m t dàn, t o khung dàn đ  nho phát

ể tri n theo.

1.3.4. Th i v  tr ng

ờ ụ ồ

ề ệ ậ ấ ỗ ờ ụ ồ   Do m i vùng có đi u ki n khí h u và đ t đai khác nhau nên th i v  tr ng

ờ ụ ồ ố ư ấ ầ ố nho khác nhau. Th i v  tr ng nho t t nh t là cu i mùa m a, đ u mùa khô, đ ể

ộ ễ ể ố ề ệ ồ ố ị cây con khi tr ng xu ng không b  úng, có đi u ki n b  r  phát tri n t ế   t và ki n

1.3.5. Chăm sóc sau tr ngồ

ộ ạ t o nhanh chóng b  khung cành.

ướ ạ ừ ế ễ ồ T i và tiêu n ướ  Giai đo n t c: ồ    lúc tr ng đ n khi nho bén r  và đâm ch i

ầ ướ ướ ả ồ ủ ẩ ướ (kho ng 15 ­20 ngày sau tr ng) c n t i n c đ   m cho cây, tránh t i quá

ố ễ ễ ệ ố ế ẩ ặ ị ẫ đ m d  gây th i r ể  cây con. Tuy t đ i không đ  cây thi u  m ho c b  úng.

ư ề ệ ả ờ ọ ướ ị Trong đi u ki n tr i m a ph i tìm m i cách thoát n c nhanh, tránh b  úng.

ồ Bón phân: Giai đo nạ  15­20 ngày sau tr ng, hoàn toàn không bón phân vì

ệ ễ ạ ờ ượ ư ể ồ ỉ giai đo n này h  r cây con ch a phát tri n hoàn ch nh, đ ng th i l ng dinh

ấ ượ ủ ể ưỡ d ng trong đ t có đ c khi bón lót đ  cho cây phát tri n. Sau giai đo n ạ  15­

ỳ ị ề ượ ớ 20 ngày, đ nh k  hàng tháng bón phân NPK (16 ­ 16 ­ 8) v i li u l ng 100 ­

150kg/ha/l n. ầ

ỏ ạ ố ượ ấ ướ Làm c , x i đ t: ỏ ớ ấ  C  d i là đ i t ng tranh ch p n c, ánh sáng và dinh

ệ ả ớ ố ỏ ạ ưỡ d ng khoáng v i cây nho. Vi c qu n lý t ữ t c  d i không nh ng tránh lãng phí

ưỡ ử ụ ệ ả ầ ế dinh d ng mà còn giúp cây nho s  d ng hi u qu  ánh sáng c n thi ặ t, đ c bi ệ   t

ỏ ớ ấ ấ ơ ố ụ ệ ạ giai đo n cây con. Ngoài ra, vi c làm c  x i đ t có tác d ng làm đ t t i x p.

ặ ọ ỗ ắ ầ ộ ố ắ   Cho nho leo dàn: Dùng m t cái sào, ho c c c g , c m g n g c nho, c m

ứ ấ ọ ọ ỏ ộ ọ ự d ng đ ng. Ch n trong các ng n nho ng n kh e nh t bu c cho leo lên giàn. Bao

ắ ế ế ậ ụ ề ể ặ ọ ộ   nhi u ng n ph , ho c cành sinh ra sau này c t h t, sát đ n t n nách lá đ  có m t

Trang 14

ỏ ấ thân duy nh t to kh e.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ạ ươ ầ ỉ T o tán: ồ  Sau khi ch i ghép đã v ế   n quá đ nh giàn 20 ­ 30 cm, c n ti n

ọ ạ ầ ằ ạ ấ ặ hành t o tán b ng cách b m đ u ng n t i m t giàn. Sau 10­15 ngày, có nhi uề

ể ặ ầ ấ ầ ồ ồ ỏ ọ ch i m m phát tri n, ta ch n 2 ch i m m kh e nh t ngay sát m t giàn. Đây

ạ ạ ấ ấ ạ ọ ượ đ ế ụ c g i là giai đo n t o cành c p 1. Ti p t c 30 ­ 40 ngày sau t o cành c p 1,

ọ ạ ế ấ ấ ạ ạ ti n hành b m ng n t o cành c p 2 và sau 30 ­ 40 ngày l ấ i t o cành c p 3. Sau 3

1.3.6. Thu ho chạ

ỗ ượ ầ ạ l n t o cành, m i cây có đ c 7­8 cành.

ả ạ ệ ể ạ ờ ọ ị ấ Vi c xác đ nh th i đi m thu ho ch r t quan tr ng, sao cho qu  đ t đúng

ẽ ả ả ỏ ộ đ  chín, vì qu  nho s  không chín thêm sau khi ta đã hái qu  kh i cây. Vì th ế

ệ ể ạ ấ ờ ọ ị ươ ả vi c xá đ nh th i đi m thu ho ch là r t quan tr ng. Ph ơ ng pháp đ n gi n, d ễ

ườ ự ể ể ạ ờ ị dàng cho ng ả   i nông dân đ  xác đ nh th i đi m thu ho ch nho là d a vào c m

ị ủ ự ư ả ắ ị quan. Ta d a vào màu s c cũng nh  mùi v  c a qu  nho mà xác đ nh nho đã chín

ư ạ ượ ụ ỏ ạ ả hay ch a. Nho sau khi thu ho ch đ c đ ng trong các gi ả    s ch, khô, đ m b o

ề ệ ả ệ ộ ộ ẩ ả ưở ớ ả đi u ki n b o qu n (nhi ể t đ , đ   m,…) đ  không làm  nh h ng t ấ   i ch t

ượ l ủ ng c a nho.

ườ ượ Ở ệ  Vi t Nam, nho th ng đ c thu ho ch ụ ạ 3 v  1 năm.

1.4. Giá tr  kinh t

ị ế

ố ệ ố ừ ổ ứ ả ượ ổ Theo s  li u th ng kê t ch c FAO (FAOSTAT), t ng s n l t ng nho

ệ ấ ồ ớ ổ trong năm 2012 là 67.067.128,92 t n v i t ng di n tích tr ng là trên 8.485.000

ệ ướ ỗ ả ồ ha.Di n tích tr ng nho có xu h ng gia tăng 2% m i năm. ả     Kho ng 71% s n

ượ ấ ượ ể ướ ạ ả ươ ượ l ng nho đ ả c dùng s n xu t r u vang, 27% đ  ăn d i d ng qu  t i và 2%

làm nho khô.

ả ượ S n l ấ ng(t n) ố Qu c gia

9.699.267

9.600.000

ỳ 6.661.820 ố Trung Qu c (China) ạ ụ ố Trung Qu c Đ i L c (China,  mainland) Hoa K  (United States of America)

Trang 15

5.819.010 Ý (Italy)

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

5.338.512 Pháp (France)

ả ả ượ ộ ố ướ ồ B ng 1.2. S n l ng nho m t s  n c (ngu n FAO – 2012)

ả ượ ệ ấ ể ả ơ Trong s n l ng h n 67 tri u t n (năm 2012), 2/3 là nho đ  s n xu t r ấ ượ   u

ươ ủ ả ậ ơ ỉ vang, nho ăn t ệ ấ i ch  còn kho ng h n 20 tri u t n. Nho c a vùng khí h u nhi ệ   t

ư ệ ể ươ ấ ượ ớ đ i nh  Vi ỉ ồ t Nam ch  tr ng đ  ăn t i vì khi đem n u r ơ   u không có mùi th m,

ượ r u không ngon.

ướ ả ượ ế ớ ớ ồ Hình 7. Các n c có s n l ng nho l n trên th  gi i (ngu n FAO ­ 2012)

1.5. Giá tr  dinh d

ị ưỡ ng

ứ ấ ề ấ ạ ộ ưỡ ế Nho là m t lo i trái cây có ch a r t nhi u ch t dinh d ầ ng c n thi t cho

ườ ứ ấ ấ ơ ể c  th  ng i. Nho r t giàu vitamin C và vitamin K. Chúng ch a r t ít cholesterol,

Trang 16

ấ ơ ứ ề ấ ch t béo và natri. Nho ch a nhi u  protein, carbohydrate, ch t x , vitamin, khoáng

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ấ ắ ố ch t, canxi, s t, natri, kali, magiê, ph t pho, riboflavin, thiamin, acid folic và axit

ế ầ amin c n thi ơ ể t cho c  th .

ượ ổ ưỡ ư ể Nho đ ạ c đánh giá là lo i trái cây b  d ủ ng và  u đi m c a trái nho là có

ứ ả ộ ượ ấ ớ ả qu  quanh năm. Qu  nho ch a m t hàm l ạ   ng l n Polyphenol ­ ch t làm h n

ủ ể ầ ế ệ ơ ố ồ ả ch  quá trình đông vón c a ti u c u, gi m b nh nh i máu c  tim, ch ng oxy hóa,

ườ ữ ế ễ ố ị tăng c ng mi n d ch, ch a cao huy t áp,ch ng lão hóa,…

(cid:0) ệ ế ả ố ự ờ ạ B o v  t bào nh  trung hòa các g c t ơ ể  do gây h i có trong c  th .

(cid:0) ả Làm gi m triglyceride máu, LDL cholesterol

ứ ề ườ Ngoài ra trong trái nho còn ch a nhi u đ ễ ấ   ng glucose và fructose d  h p

ứ ề ơ ể ụ ấ ụ th , các vitamin và khoáng ch t có tác d ng tăng s c đ  kháng cho c  th . Ví d ụ

nh :ư

(cid:0) ượ ướ ụ ợ ể ẩ L ng n c, kali cao (có tác d ng l ấ ơ i ti u), giàu ch t x  (thúc đ y quá

ả ộ ủ ả trình tiêu hóa) làm tăng kh  năng th i đ c c a gan.

(cid:0) Hàm l

ượ ấ ắ ề ả ấ ố   ng ch t s t và khoáng ch t có nhi u trong qu  nho giúp ch ng

ế ệ ỏ ừ m t m i và ng a tăng huy t áp.

(cid:0) Hàm l

ượ ả ắ ủ   ng s t, canxi, magie, photpho và mangan trong qu  nho giúp c ng

ố ươ ố ươ c  x ng, ch ng loãng x ng.

(cid:0) M t l

ộ ượ ấ ơ ạ ệ ỏ ề ng nh  protein và ch t x  t o đi u ki n cho tiêu hóa nhanh chóng

ưỡ ằ ủ Dinh d ng trong 100

ưở ặ

Năng l ngượ g nho 288 kJ/ 69 kcal ườ   ầ i Nhu c u h ng ngày c a ng tr ng thành (cân n ng 70 kg) 8000­10000 kJ/ 2000­3000 kcal

80,54 g 2300 g

15,48 g ­

0,9 g 20 ­ 25 g

0,72 g 60 g

N cướ Đ ngườ Ch t xấ ơ Protein ấ Ch t béo 0,16 g ­

Vitamin A 0,0198 mg (66 IU) 0,8 mg

Vitamin B1 0,069 mg 1,5 mg

Vitamin B2 0,07 mg 1,5 mg

Trang 17

Vitamin B3 0,188 mg 20 mg

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

Vitamin B5 0,05 mg 10 mg

Vitamin B6 0,086 mg 2 mg

Folate 0,002 mg 0,4 mg

Choline 5,6 mg ­

Vitamin C 3,2 mg 60 mg

Vitamin E 0,19 mg 12 mg

Vitamin K 14,6 mg ­

10 mg 1 g

0,36 mg 10 ­ 18 mg

Canxi S tắ Magiê 7 mg 400 mg

Mangan 0,071 mg 5 mg

Photpho 20 mg 1000 mg

Kali 191 mg 2000 mg

2 mg 5000 mg

0,07 mg 15 mg

Natri K mẽ Florua 7,8 mg 20 ­ 80 mg

ả ưỡ ầ ơ ể ồ ớ B ng 1.3. Dinh d ng trong nho so sánh v i nhu c u c  th  (Ngu n USDA)

ọ ươ ứ ề ấ ỏ Trong v  nho còn ch a nhi u resveratrol, có c u trúc hóa h c t ồ   ng đ ng

ẩ ấ ả ố ớ v i hoóc­môn estrogen ở ườ  ng i và các ch t có kh  năng kháng khu n ­ ch ng oxy

ụ ả ả ấ ạ ầ hóa m nh g p 7 l n vitamin E. Chúng có tác d ng làm gi m cholesterol, b o v ệ

ạ ơ ể thành m ch máu trong c  th .

ề ấ ấ ưỡ Nói chung, nho cung c p nhi u ch t dinh d ể   ng khác nhau đ  duy trì, nuôi

ơ ể ố ạ ệ ề ậ ưỡ d ng c  th , phòng và ch ng l i nhi u b nh t t.

ƯƠ

Ẩ

CH

Ẩ   Ệ NG II. TIÊU CHU N VI T NAM ­ QUY CHU N

Ệ

Ệ

Ề

ỉ

VI T NAM V  NGUYÊN LI U NHO ả

2.1. Ch  tiêu c m quan

Trang 18

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Màu s c: màu t ắ

ự ừ ớ ỏ ố ấ    nhiên tùy t ng gi ng nho (xanh, đ , tím…), có l p ph n

ắ ỏ tr ng ngoài v .

(cid:0) Mùi: mùi th m c a trái cây t ơ

ủ ự nhiên, không có mùi v  l ị ạ .

(cid:0) V : ng t d u, h i trát đ c tr ng c a nho, không có v  l

ọ ị ị ạ ủ ư ặ ơ ị .

(cid:0) ẹ ậ ạ ả ố ị Tr ng thái: qu  nguyên v n, không b  nhũn, d p nát hay th i.

(cid:0) Hình dáng: tùy t ng gi ng nho: tròn, b u d c,… ố

ầ ụ ừ

ỉ 2.2. Ch  tiêu vi sinh

ự ẩ ậ ố ỹ D a theo QCVN 8­3:2012/BYT: Quy chu n k  thu t qu c gia ố ớ    ­ Đ i v i ô

ự ễ ẩ ậ nhi m vi sinh v t trong th c ph m.

ả ả ỉ B ng 2.1. ậ  Các ch  tiêu vi sinh v t trong qu  ăn ngay

Gi ớ ạ   i h n ế ạ   K  ho ch ỉ ạ Phân lo i ch  tiêu cho phép ả ẩ S n ph m ỉ Ch  tiêu ẫ ấ l y m u

n c

E. coli 5 M 103 B 2

(CFU/g) m 102 KPH ả Qu  ăn ngay Salmonella 5 (trong 25 g A 0

ặ ho c 25 ml)

Chú thích:

(cid:0) ỉ ế ể ệ ả ắ ạ ộ ỉ Ch  tiêu lo i A: là ch  tiêu b t bu c ph i ki m nghi m khi ti n hành đánh

ợ giá h p quy.

(cid:0) ỉ ệ ể ế ắ ả ạ ộ ỉ Ch  tiêu lo i B: là ch  tiêu không b t bu c ph i ki m nghi m khi ti n hành

ự ể ệ ế ấ ả ợ ố đánh giá h p quy n u nhà s n xu t th c hi n ki m soát m i nguy trong quá trình

ặ ấ ườ ả ấ ợ ả s n xu t (theo HACCP ho c GMP). Trong tr ng h p nhà s n xu t không áp

ể ấ ả ắ ả ố ộ ể   ụ d ng   ki m   soát   m i   nguy   trong   quá   trình   s n   xu t   thì   b t   bu c   ph i   ki m

Trang 19

ệ ỉ nghi m các ch  tiêu này.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) ố ẫ ố ả ể ữ ệ ế ằ c: s  m u t i đa cho phép có k t qu  ki m nghi m n m gi a m và M.

ệ ể ẫ ượ ố ả ể ế ẫ Trong n m u ki m nghi m đ c phép có t ệ   i đa c m u cho k t qu  ki m nghi m

ữ ằ n m g a m và M.

(cid:0) ố ẫ ầ ấ ừ ệ n: s  m u c n l y t ể ể  lô hàng đ  ki m nghi m.

(cid:0) m: gi

ế ệ ể ấ ả ả ớ ạ ướ i h n d ẫ i, n u trong n m u ki m nghi m t ế t c  các k t qu  không

ạ ượ v ị t quá giá tr  m là đ t.

(cid:0) M: gi

ớ ạ ệ ế ể ế ẫ ẫ ỉ i h n trên, n u trong n m u ki m nghi m ch  01 m u cho k t qu ả

(cid:0) KPH: Không phát hi n.ệ

ạ ị ượ v t quá giá tr  M là không đ t.

ạ ặ ỉ

2.3. Ch  tiêu kim lo i n ng

ự ố ớ ậ ố ỹ D a theo ớ   i ẩ QCVN 8­2:2011/BYT: Quy chu n k  thu t qu c gia đ i v i gi

ự ễ ẩ ạ ặ ạ h n ô nhi m kim lo i n ng trong th c ph m.

ả ớ ạ ạ ặ ả B ng 2.2. Gi i h n kim lo i n ng trong rau, qu

ứ M c gi ớ ạ ố i h n t

Tên s nả   ph mẩ Asen (As) Cadimi (Cd) Chì  (Pb) Thi cế (Sn) i đa cho phép (mg/kg) Th y ủ ngân (Hg) Methyl ủ th y ngân (MeHg)

­ 0,2 ­ ­ ­ ­

­ 2,0 ­ ­ ­ 1,0

­ 1,0 ­ ­ 250 ­

ướ ả ­ 0,05 ­ ­ ­ ­ ả ọ Qu  m ng và các ả ỏ qu  nh  khác ả ạ Các lo i rau,qu  khô ả  ạ Các lo i rau, qu đóng h p ộ N c ép rau, qu (mg/l)

ị Chú thích: (­): không quy đ nh.

ỉ ố ả ệ ự ậ 2.4. Ch  tiêu thu c b o v  th c v t

ế ị ể ủ ộ ế ề ệ ả Có th  tham kh o Quy t đ nh v  vi c ban 46/2007/QĐ­BYT c a B  Y t

ị ự ễ ẩ ọ ọ hành “Quy đ nh gi ớ ạ ố i h n t i đa ô nhi m sinh h c và hoá h c trong th c ph m”.

ề ộ ố ỉ

2.5. Ch  tiêu v  đ c t

Trang 20

ấ  vi n m

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ố ớ ị ươ ố ớ ệ ỉ ị Không quy đ nh đ i v i nho t i nguyên li u, ch  quy đ nh đ i v i nho

khô.

ự ố ớ ậ ố ỹ D a theo ớ   i ẩ QCVN 8­1:2011/BYT: Quy chu n k  thu t qu c gia đ i v i gi

ố ớ ộ ố ễ ự ấ ẩ ạ h n an toàn cho phép đ i v i ô nhi m đ c t vi n m trong th c ph m.

2.5.1. Gi

ớ ạ ễ ố ớ i h n an toàn cho phép đ i v i ô nhi m Ochratoxin A

ả ớ ạ ễ B ng 2.3 . Gi i h n ô nhi m Ochratoxin A

ả ẩ

ự ẩ S n ph m th c ph m Nho khô ML (µg/kg) 10

2.5.2. Gi

ớ ạ ố ớ ễ i h n an toàn cho phép đ i v i ô nhi m Aflatoxin

ả ớ ạ B ng 2.4 . Gi ễ i h n ô nhi m Aflatoxin

ML (µg/kg) ả

ự ẩ ẩ   Các s n ph m th c ph m

ố Aflatoxin  B1 Aflatoxin  t ng sổ Aflatoxin  M1

ử

ứ ệ ầ ặ c khi làm th c ăn ho c làm thành 5 10 KQĐ

ả ướ ầ ự ẩ Qu   khô nguyên li u c n qua x  lý  tr ph n trong th c ph m

ả

2 4 KQĐ

ặ ượ ử ụ ẩ ừ ả ẩ ả Qu  khô và các s n ph m t  qu  khô  ể ượ c s  d ng  c dùng đ  ăn, ho c đ đ ự ầ ư ộ nh  m t thành ph n trong th c ph m

Trang 21

Chú thích: KQĐ: Không quy đ nhị

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ƯƠ

Ể

Ỉ

CH

ƯƠ ƯỢ

Ủ

Ệ

NG III. PH CHÁT L

NG PHÁP KI M TRA CÁC CH  TIÊU NG C A NGUYÊN LI U NHO

ự ệ ầ ờ ỉ ớ Do yêu c u và th i gian th c hi n nên trong bài này ch  xin gi ệ i thi u các

ươ ể ị ị ị ượ ấ ph ng pháp ki m tra và xác đ nh (đ nh tính và đ nh l ng) các ch t dinh d ưỡ   ng

ệ trong nguyên li u nho.

Ự

Ẩ

Ệ

A. D A THEO TIÊU CHU N VI T NAM (TCVN)

3.1.

ươ ấ ẫ Ph ng pháp l y m u

ả ươ ự ẫ ấ D a theo tiêu chu n: i ­ L y m u (t ươ   ng ẩ TCVN 5102:1990: Rau qu  t

ươ đ ng ISO 874­1980).

ả ươ ể ươ ấ Có th  tham kh o i ­ Ph ẫ   ng pháp l y m u ả TCVN 9017: 2011: Qu  t

ườ ả ấ trên v n s n xu t.

ớ ươ ấ ẫ Trong bài này xin gi ệ i thi u ph ng pháp l y m u theo TCVN 5102: 1990.

ị

3.1.1. Quy đ nh chung

ể ượ ấ ẫ ể ể ế ườ ẩ ả L y m u có th  đ c ti n hành đ  ki m tra th ng ngày s n ph m ngay

ử ữ ệ ặ ỗ ệ ủ ả ạ t i ch  hay cho th  nghi m nh ng đ c tính riêng bi ẩ t c a s n ph m trong phòng

ệ ả ườ ả ượ ấ ẫ ộ ợ thí nghi m. Trong c  hai tr ẫ ng h p m u ph i đ c l y m t cách ng u nhiên.

ộ ườ ặ ủ ụ ể ự ợ ộ ị Tuy nhiên trong m t vài tr ứ   ng h p, ví d  đ  xác đ nh s  có m t c a m t “th ”

ả ế ọ ọ ự ẫ ẫ ấ ạ ệ ấ   khác hay s  l n lo i nào đó, thì ph i ti n hành l y m u ch n l c. Khi có vi c l y

ể ế ế ướ ẫ ẫ ụ ấ ẫ m u không th  ti n hành ng u nhiên. Vì th  tr ả   c khi l y m u m c đích ph i

ả ượ ử ệ ầ ặ ị ượ đ c xác đ nh, nghĩa là các đ c tính c n th  nghi m ph i đ ỉ c ch  rõ.

ệ ấ ả ượ ẫ ẫ ơ ấ ế ệ ạ Vi c l y m u ph i đ c ti n hành sao cho các m u s  c p đ i di n cho

Trang 22

ị ư ỏ ủ ầ ặ ỏ ấ ả t t c  các đ c tính c a lô. Sau khi cách ly các ph n b  h  h ng kh i lô (thùng,

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ẽ ẽ ượ ấ ừ ẫ ầ ầ túi…) các m u riêng r  s  đ c l y t các ph n nguyên lành và các ph n b  h ị ư

ỏ h ng.

ả ấ ầ ẫ ượ ệ ấ ạ ả ẫ Biên b n l y m u c n đ c so n th o khi công vi c l y m u đã hoàn

thành.

ươ ẫ

3.1.2. Ph

ấ ng pháp l y m u

ẩ ể ấ ể ấ ị ẫ ễ ẩ ị ể ấ 3.1.2.1. Chu n b  lô đ  l y m u ả ượ Lô đ  l y m u ph i đ ẫ ẫ c chu n b  sao cho các m u có th  l y d  dàng và

ậ ẫ ượ ấ ệ ạ ễ không ch m tr . Các m u đ ẩ   c l y do các bên liên quan hay đ i di n có th m

quy n. ề

ả ượ ấ ộ ệ ư ế ể ầ M t lô c n ph i đ ẫ c l y m u riêng bi ệ   t, nh ng n u lô đó có bi u hi n

ư ỏ ủ ể ầ ậ ư ỏ h  h ng do v n chuy n thì các ph n h  h ng c a lô (thùng, túi…) ph i đ ả ượ   c

ế ấ ẫ ị ư ỏ ầ ươ cách ly và ti n hành l y m u riêng bi ệ ừ t t các ph n không b  h  h ng. T ng t ự

ư ậ ế ườ ậ ấ ậ ậ ồ nh  v y n u ng i nh n không coi lô hàng giao nh n là đ ng nh t ­ th m chí

ườ ử ư ậ ấ ấ ả ậ ế n u ng ậ   i g i không nh n th y nh  v y ­ khi  y ph i chia lô hàng giao nh n

ẽ ượ ấ ự ỏ ẫ ậ ấ ồ ỗ thành các lô đ ng nh t và m i lô s  đ ữ   c l y m u theo s  th a thu n gi a

ườ ườ ế ị ừ ọ ng i bán và ng i mua, tr  khi h  có quy t đ nh khác đi.

3.1.2.2.

ẫ ầ M u ban đ u

ầ ầ ả ấ ẫ ẫ ừ ị M u ban đ u c n ph i l y ng u nhiên t các v  trí khác nhau trong lô.

(cid:0) ả ẩ ượ S n ph m đ c bao gói

ườ ẩ ợ ượ ằ ỗ Trong tr ả ng h p s n ph m đ c bao gói (bao gói b ng g , các tông,

ẫ ẽ ượ ấ ư ả ẫ túi…) khi các m u s  đ c l y ng u nhiên theo nh  b ng sau.

ả ấ ẫ ố B ng 3.1 . S  bao gói l y m u

ố ố S  bao gói đ

ầ ố S  bao gói gi ng nhau trong lô ượ ấ ỗ   c l y, m i bao gói ẫ là m u ban đ u

ế

Trang 23

Đ n 100 ế 101 đ n 300 ế 301 đ n 500 ế 501 đ n 1000 trên 1000 5 7 9 10 Ít h n 15ơ

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) ẩ ả ế S n ph m x p thành đóng

ả ấ ố ượ ấ ầ ẫ ỗ ổ M i lô ph i l y ít nh t 5 m u ban đ u tùy theo t ng kh i l ổ   ng hay t ng

ư ả ố s  bó nh  cho trong b ng sau:

ả ỡ ẫ ầ B ng 3.2. C  m u ban đ u

ố ượ ủ ủ Kh i l

ng c a m u s ượ ấ ố ổ   ng c a lô (kg) hay t ng ố s  bó trong lô ố ượ ố ổ T ng s  kh i l ổ ấ c p (kg) hay t ng s  bó đ ẫ ơ  c l y

ế Đ n 200 10

ế 201 đ n 500 20

ế 501 đ n 1000 30

ế 1001 đ n 5000 60

ấ trên 5000 Ít nh t là 100

ườ ị ả ẩ ả ẫ ợ Trong tr ơ ng h p rau qu  to (trên 2kg/đ n v  s n ph m thì các m u s ơ

ấ ơ ồ ị ấ ẽ c p s  bao g m ít nh t 5 đ n v ).

ị ẫ ọ ẩ ẫ

3.1.3. Chu n b  m u chung hay m u rút g n

ẫ ượ ậ ế ế ầ ằ ộ M u chung đ ể ằ   c l p ra, n u yêu c u, b ng cách g p, và n u có th , b ng

ộ ẫ ế ẫ ầ ẫ ọ ượ ầ cách tr n l n các m u ban đ u. M u rút g n, n u đ ằ   ậ c yêu c u, l p ra b ng

ẫ ả cách làm gi m m u chung.

ệ ệ ả ạ ỗ ượ ế ẫ ẫ Vi c kh o nghi m t i ch  đ c ti n hành trên m u chung hay m u rút

ả ượ ệ ế ố ẫ ọ g n và vi c này ph i đ c ti n hành càng nhanh càng t ấ t sau khi l y m u đ ể

ộ ố ế ổ ề ệ ầ ả ặ tránh m t s  bi n đ i v  các đ c tính c n kh o nghi m.

ỡ ẫ ệ

3.1.4. C  m u thí nghi m

ỡ ẫ ử ụ ệ ệ ế ầ ả ộ C  m u thí nghi m ph  thu c vào các th  nghi m c n ph i ti n hành

ả ượ ề ồ ợ ỉ ượ ệ trong phòng thí nghi m, đi u này ph i đ c ch  ra trong h p đ ng. L ng t ố   i

Trang 24

ể ả thi u cho trong b ng sau:

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ả ỡ ẫ ệ B ng 3.3. C  m u thí nghi m

ỡ ủ ẩ ả S n ph m ẫ C  c a m u thí   nghi mệ

ơ

3 kg

ư ắ ọ i, cà tím, c  c i đ ộ ủ

ố ả ơ ỏ ắ ả ớ ủ ả ỏ ấ ủ ả ọ M , chu i, m c c p, qu  h  cam quýt, đào, táo, lê, ủ ả ườ nho, qu  b , t ng, d a chu t, c ả c i, b p c i, rau l y c , hành,  t, c  c i đ  cà chua

ử ệ ẫ

3.1.5. Bao gói và x  lý các m u thí nghi m

3.1.5.1.

Bao gói

ệ ẫ ượ ệ ả ạ ả ượ ỗ Các m u thí nghi m không đ c kh o nghi m t i ch  ph i đ c đóng gói

ả ằ ể ả ậ ượ ả ả ố ẩ c n th n đ  đ m b o r ng chúng đ c b o qu n t t.

ả ượ ứ ệ ẫ Thùng ch a các m u thí nghi m ph i đ c niêm phong.

3.1.5.2. Ghi nhãn

ả ượ ẫ ị ẫ ộ ử Các m u g i đi ph i đ ệ   c ghi nhãn sao cho chúng không b  l n l n. Vi c

ả ễ ọ ề ả ồ ộ ghi nhãn ph i d  đ c, b n và ph i bao g m các n i dung sau:

(cid:0) ể ả ứ ề ấ ỉ ẫ ấ ượ ẩ ả ạ Tên s n ph m, lo i và có th  c  th , ch  d n v  c p ch t l ng;

(cid:0) ườ ử Tên ng i g i;

(cid:0) N i l y m u;  ơ ấ

ẫ

(cid:0) Ngày, và đ i v i s n ph m d  h  h ng; th i gian l y m u;

ố ớ ả ễ ư ỏ ẩ ẫ ấ ờ

(cid:0) D u nh n bi

ấ ậ ế ế ử ẫ ươ ể ệ ậ ố ệ t lô và m u (s  hi u phi u g i ph ơ   ng ti n v n chuy n, n i

ả ả b o qu n);

(cid:0) ố ệ ả ấ ẫ S  hi u biên b n l y m u;

(cid:0) ủ ườ ấ ẫ ữ Tên và ch  ký c a ng i l y m u;

(cid:0) Danh m c các phép th  c n ti n hành, n u yêu c u.  ử ầ

ụ ế ế ầ

ử ả ả

3.1.5.3. G i đi và b o qu n

Trang 25

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ả ượ ử ệ ậ ẫ ớ Khi l p xong m u thí nghi m ph i đ c g i đi càng s m càng t ố ớ ơ   i n i t t

ả ậ ể ậ ố nh n và cũng ph i v n chuy n càng nhanh càng t t.

ả ế ể ệ ệ ẫ ả ả ậ Vi c v n chuy n và b o qu n m u thí nghi m ph i ti n hành trong các

ề ệ ượ ế ệ ọ ự ẩ ổ đi u ki n sao cho tránh đ ả   ả c m i s  thay đ i trong s n ph m. Vì th  vi c kh o

ả ượ ệ ế ố ấ ẫ ầ nghi m c n ph i đ c ti n hành càng nhanh càng t t sau khi l y m u.

ả ấ ẫ

3.1.6. Biên b n l y m u

ả ấ ả ượ ẫ ệ ẫ ố Biên b n l y m u ph i đ ả   c đánh s  và kèm theo m u thí nghi m, ph i

ộ ồ g m các n i dung sau:

(cid:0) ấ ượ ử ạ ả ẩ ế ầ Tên s n ph m, loài và n u c n, “th ” và h ng ch t l ng;

(cid:0) Ng

ườ ậ i nh n lô;

(cid:0) N i, ngày g i và nh n;

ử ậ ơ

(cid:0) ỉ ườ ử ị Tên và đ a ch  ng i g i;

(cid:0) N i, th i h n và các đi u ki n b o qu n c a lô và ch  d n v  ph

ờ ạ ỉ ẫ ủ ề ệ ề ả ả ơ ươ   ng

ệ ể ạ ậ ươ ố ệ ủ ệ ti n v n chuy n (lo i ph ng ti n, s  hi u c a xe);

(cid:0) Ngày và th i gian yêu c u c n l y m u;

ầ ầ ấ ẫ ờ

(cid:0) Ngày và th i gian l y m u;  ờ

ẫ ấ

(cid:0) ề ệ ườ ẫ ệ ộ Các đi u ki n môi tr ấ ng trong lúc l y m u (nhi t đ );

(cid:0) ố ượ ỡ C  lô hay s  l ng bao gói;

(cid:0) D u hi u cho phép nh n bi

ệ ấ ậ ế ề ụ ạ ẫ t lô qua m u (lo i bao bì, đ  m c ghi nhãn…).

(cid:0) M c đích l y m u và ch  d n th i gian gi

ỉ ẫ ụ ẫ ấ ờ ớ ạ ữ ấ ẫ i h n gi a lúc l y m u và th ử

Trang 26

ấ ượ ệ ệ ườ nghi m ch t l ề ng trong các đi u ki n bình th ng;

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Mô t

ả ề ươ ộ ạ ệ ể ậ ả ả ệ ủ  đi u ki n c a các ph ng ti n v n chuy n hay b o qu n (đ  s ch,

ạ ệ ế ị ư ủ ắ ố ươ mùi l ề  và các đi u ki n thi t b , ch ng m a n ng c a các ph ậ   ệ ng ti n v n

ể chuy n…);

(cid:0) Đ  đ ng nh t bên ngoài c a lô, t

ộ ồ ủ ấ ỷ ệ ố ủ ư ỏ ặ th i  ng ho c các h  h ng khác; l

(cid:0) Đ  s ch c a lô;

ộ ạ ủ

(cid:0) ấ ượ ạ ẩ ắ Lo i và ch t l ế ả ng bao bì và cách s p x p s n ph m trong bao bì;

(cid:0) Nhi

ệ ộ ẩ ệ ộ ủ ươ ủ ả t đ  bên trong c a s n ph m (hay nhi t đ  c a ph ậ   ệ ng ti n v n

ể ả ả chuy n hay b o qu n);

(cid:0) ượ ướ ơ ọ ủ ề ệ ắ L ng n ạ   c đá (hay cácbon dioxit r n) và đi u ki n c  h c c a các qu t

ươ ể ệ ạ ậ trong các ph ng ti n v n chuy n làm l nh;

(cid:0) Đi u ki n và ch t l ệ

ấ ượ ề ủ ng c a bao gói mùa đông;

(cid:0) Kh i l

ố ượ ủ ng bì c a các bao gói trong lô;

(cid:0) H  và tên các bên liên quan có m t khi l y m u;

ặ ẫ ấ ọ

(cid:0) ố ượ ẩ ẫ ị S  l ệ ng m u thí nghi m đã chu n b ;

(cid:0) H  và tên c a ng

ủ ọ ườ ườ ấ ẫ ữ i hay nh ng ng i l y m u.

ề ậ ế ả ươ ụ ế Biên b n cũng đ  c p đ n ph ớ   ng pháp đã áp d ng n u nó khác v i

ữ ẩ ị nh ng quy đ nh trong tiêu chu n này.

3.2.

ươ ị Ph ng pháp xác đ nh tro không tan

ự ả ị ẩ TCVN 7765 : 2007: S n ph m rau, qu  ­ Xác đ nh tro không tan

ươ ươ ả ng ISO 763:2003). ng đ

D a theo trong axit clohydric (t 3.2.1. Nguyên t cắ

0C và các ch t khoáng không

ử ượ ẫ ở ệ ộ ấ M u th  đ c nung nhi ả t đ  kho ng 525

ượ tan trong axit clohydric loãng đ c tách riêng.

ử

3.2.2. Thu c thố

Trang 27

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ử ượ ử ụ ạ ả ế ố Các thu c th  đ c s  d ng ph i là lo i tinh khi t phân tích và n ướ   c

ặ ướ ấ ặ ướ ạ ượ ử ụ đ ả c s  d ng ph i là c t ho c n c đã lo i khoáng ho c n ộ c có đ  tinh khi ế   t

ươ ừ ị ươ t ng đ ng, tr  khi có quy đ nh khác.

(cid:0) Axit clohydric, dung d ch 10% (ph n kh i l

ố ượ ầ ị ng).

(cid:0) ả ạ ị B c nitrat, dung d ch kho ng 17 g/l.

3.2.3.

ế ị ụ ụ Thi t b , d ng c

ử ụ ế ị ụ ụ ủ ử ệ ườ S  d ng các thi t b , d ng c  c a phòng th  nghi m thông th ng và c ụ

(cid:0) Máy tr n.ộ

ể ư th  nh  sau:

0C (cid:0)

(cid:0) ể ở ệ ộ Lò nung, có th  duy trì nhi t đ  525 250C.

(cid:0) N i cách th y ủ

ồ

0C ± 20C

(cid:0) ủ ấ ể ở T  s y, có th  duy trì nhi ệ ộ ở t đ 103

(cid:0) ứ ệ ẩ ẩ ấ ả Bình hút  m, ch a ch t hút  m hi u qu .

(cid:0) ặ ạ ằ Chén nung, làm b ng th ch anh ho c platin.

(cid:0) Gi y l c, không tro.

ấ ọ

(cid:0) ể ớ Cân phân tích, có th  cân chính xác t i 0,0002 g.

3.2.4.

ẫ ấ L y m u

ử ế ử ề ệ ẫ ẫ ả ọ ạ   Đi u quan tr ng là m u g i đ n phòng th  nghi m ph i đúng là m u đ i

ị ư ỏ ệ ể ế ậ ặ ố ả   ổ di n và không b  h  h ng ho c bi n đ i trong su t quá trình v n chuy n và b o

qu n.ả

ị ẫ ử ẩ 3.2.5. Chu n b  m u th

ặ ạ ẩ ả ạ ượ Các s n ph m l nh đông ho c l nh đông sâu đ c làm tan băng trong bình

ầ ướ ả ẩ ướ ộ ướ kín và cho ph n n c tan ra vào s n ph m tr c khi tr n. Tr ẫ   ấ c khi l y m u

Trang 28

ế ầ ử ộ ỹ ẫ ử ệ ằ ộ th , tr n k  m u phòng th  nghi m b ng máy tr n, n u c n.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ế

3.2.6. Cách ti n hành

ẩ ị ứ ấ 3.2.6.1. Chu n b  chén th  nh t

ấ ộ ỗ ở ệ ộ ể ộ ị S y m t chén r ng   trong lò nung nhi t đ  quy đ nh. Đ  ngu i chén

ẩ ớ ặ ạ trong bình hút  m   sau đó cân chính xác t i 0,0002 g. L p l ạ   ế i cho đ n khi đ t

ố ượ ổ ượ đ c kh i l ng không đ i.

3.2.6.2.

ẫ ầ ử Ph n m u th

ớ ị ướ ẩ Cân chính xác t i 0,01g trong chén nung đã chu n b  tr ế c, 4 g đ n 25 g

ử ẫ ượ ướ ủ ả ẩ ẩ ỏ m u th  tùy theo hàm l ng n ẫ   ố ớ ả c c a s n ph m. Đ i v i s n ph m l ng, m u

ể ấ ử ể th  có th  l y theo th  tích.

ị

3.2.6.3. Xác đ nh

(cid:0) S yấ

ứ ử ủ ầ ẫ ặ ồ ơ   Đ t chén nung có ch a ph n m u th  vào n i cách th y và cho bay h i

0C. Không c n s y đ i ố

ấ ả ủ ấ ặ ở ầ ấ ướ n ẩ c có trong s n ph m. S y khô trong t s y đ t 103

(cid:0) Nung

ẩ ớ ả v i s n ph m khô.

ố ơ ộ ồ ế ầ ẩ ả ấ Sau khi s y khô (n u c n), đ t s  b  r i tro hóa hoàn toàn s n ph m trong

0C; sau khi nung tro có th  màu xám.

ở ể lò nung 525

ố ớ ả ẩ ượ ườ ệ ạ ể ọ Đ i v i s n ph m có hàm l ng đ ấ   ng cao đ  tránh vi c t o b t và m t

ơ ộ ở ể ầ ệ ộ ấ ơ ướ ặ ọ b t, có th  c n nung s  b nhi t đ  th p h n tr ố   c khi đ t vào lò nung. Đ i

ụ ệ ế ấ ớ ớ v i m c đích này, gia nhi ệ ừ ừ ẫ  t m u đã s y khô trên b p đi n cho t t t i khi than

ế ấ ữ ơ hóa h t các ch t h u c .

ượ ố ủ ả ứ ề ẩ ơ ả Nên gi m hàm l ng mu i c a s n ph m có ch a nhi u h n 2 % Natri

ằ ươ ướ ẫ clorua b ng ph ng pháp sau đây: Nung tr ầ   ử ặ c m u sau đó r a c n cacbon vài l n

ộ ượ ỏ ướ ấ ớ v i m t l ng nh  n c c t nóng.

(cid:0) X  lý v i axit clohydric

Trang 29

ử ớ

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ế ể ẩ ẫ ộ ị Đ  ngu i m u trong bình hút  m. Sau đó thêm 10 ml đ n 25 ml dung d ch

ặ ậ ằ ắ ồ ồ ệ ồ axit clohydric. Đ y b ng n p m t kính đ ng h  và gia nhi ủ   t trong n i cách th y

(cid:0) ả kho ng 15 min 2 min.

ấ ọ ể ễ ặ ặ ằ   Chuy n c n sang gi y l c  không tro đ t trong ph u. Tráng chén b ng

ể ầ ướ ử ấ ọ ấ ọ ử ướ n c nóng và chuy n ph n n c r a trong chén sang gi y l c. R a gi y l c và

ệ ượ ế ả ừ ị ễ ặ c n cho đ n khi không còn phát hi n đ c ion clo trong d ch ch y t ể    ph u (ki m

ằ ạ ị tra b ng dung d ch b c nitrat).

3.2.6.2.    Chu n b  chén th  hai

ứ ẩ ị

ị ộ ứ ặ ạ ấ ẩ ớ Chu n b  m t chén nung m i ho c làm s ch chén nung th  nh t. Nung

ế ệ ộ ể ẩ ộ ị chén này trong lò nung đ n nhi t đ  quy đ nh. Đ  ngu i trong bình hút  m sau đó

ặ ạ ạ ượ ế ố ượ ổ ế cân chính xác đ n 0,0002 g. L p l i cho đ n khi đ t đ c kh i l ng không đ i.

(cid:0) ấ S y khô và nung

ấ ọ ấ ặ ặ ệ ộ Đ t gi y l c và c n vào chén nung. S y khô trong t ủ ấ ở  s y nhi t đ  103

0C, sau đó nung trong lò nung

0C kho ng 30 min

(cid:0) ở ệ ộ ả nhi t đ  525 2 min.

ặ ạ ể ế ẩ ộ Đ  ngu i trong bình hút  m, sau đó cân chính xác đ n 0,002 g. L p l i cho

ượ ố ượ ổ ế đ n khi thu đ c kh i l ng không đ i.

ị ế ể ả 3.2.7. Bi u th  k t qu

3.2.7.1.

ươ Ph ng pháp tính

ị ằ ố ượ ể ầ Tro không tan trong axit clohydric, w, bi u th  b ng ph n trăm kh i l ng,

ứ tính theo công th c sau đây:

trong đó

­ m0 là kh i l

ố ượ ủ ử ầ ằ ẫ ng c a chén và ph n m u th , tính b ng gam;

­ m1 là kh i l

ố ượ ủ ằ ỗ ng c a chén r ng, tính b ng gam;

­ m2 là kh i l

ố ượ ủ ằ ng c a chén và tro không tan trong axit, tính b ng gam;

­ m3 là kh i l

ố ượ ủ ằ ỗ ứ ng c a chén r ng th  hai, tính b ng gam;

Trang 30

ữ ố ậ ả ế ế Ghi k t qu  đ n hai ch  s  th p phân.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

3.2.7.2.

ươ ị Ph ể ng pháp bi u th  khác

ố ớ ả ể ể ả ằ ị ế ẩ ạ ỏ Đ i v i s n ph m d ng l ng, có th  bi u th  k t qu  b ng gam trên 100

0

ẫ ố ử ể ầ ẫ ả ằ ẩ ấ ml s n ph m, b ng cách l y ph n m u th  tính theo th  tích và thay m u s  (m

ứ ằ ể ầ ẫ ử ­ m1) trong công th c b ng V là th  tích ph n m u th

3.2.8.

ộ ặ ạ Đ  l p l i

ệ ố ả ủ ữ ế ệ Chênh l ch tuy t đ i gi a các k t qu  c a hai phép th  đ n l ử ơ ẻ ộ ậ    đ c l p,

ượ ử ụ ộ ươ ậ ệ ử ố ệ thu đ c khi s  d ng cùng m t ph ng pháp trên v t li u th  gi ng h t nhau

ử ệ ộ ộ ườ ệ ử ụ ự trong cùng m t phòng th  nghi m do m t ng i th c hi n s  d ng cùng thi ế ị  t b

ự ệ ắ ả ộ ườ ờ th c hi n trong m t kho ng th i gian ng n không quá 5% các tr ợ ớ   ng h p l n

ẫ ơ h n 0,01 g tro không tan trong axit clohydric trên 100 g m u.

ị ượ

3.3. Xác đ nh hàm l

ng n ướ c

ự ả ẩ ả ị D a theo tiêu chu n ẩ TCVN 5366­1991: S n ph m rau qu  ­ Xác đ nh hàm

ấ ằ ươ ướ ấ ấ ị ượ l ng ch t khô b ng ph ng pháp làm khô d i áp su t th p và xác đ nh hàm

ướ ằ ươ ấ ẳ ư ươ ươ ượ l ng n c b ng ph ng pháp ch ng c t đ ng khí   (t ng đ ng ISO 1026­

1982).

ị 3.3.1. Đ nh nghĩa

ấ ủ ướ ướ ượ ượ ầ N c: ph n c t c a n c, đ ố c lôi cu n và đ ồ ằ c thu h i b ng ph ươ   ng

ẩ ố ị ượ ướ ượ pháp lôi cu n quy đ nh trong tiêu chu n này.Hàm l ng n c đ ằ   c tính b ng

ố ượ ầ ph n trăm kh i l ng.

ế ả ấ ố ượ ả ẩ ừ ầ Ch t khô: là ph n k t qu  thu đ ượ ừ c t kh i l ng s n ph m tr ố    kh i

ướ ố ở ề ệ ẩ ị ượ l ng n c lôi cu n các đi u ki n quy đ nh trong tiêu chu n này.

3.3.2. Nguyên t cắ

ự ố ễ ằ ộ ơ S  lôi cu n n ướ ở ạ c ộ ẫ    d ng b ng m t dung môi d  bay h i không tr n l n

ớ ướ ụ ộ ượ ồ ượ đ c v i n ư c, ng ng t và tách trong m t xi phông ng c dòng, thu h i và đo

ể ướ th  tích n ộ ộ ố c trong m t  ng chia đ .

ử

3.3.3. Thu c thố

Trang 31

ặ Benzen ho c toluen

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

3.3.4. Thi

t bế ị

ế ị ườ ặ ệ Các thi ệ t b  thí nghi m thông th ng và đ c bi t là:

(cid:0) ế ị Thi ố t b  lôi cu n

ồ ế ượ ố ớ ằ ố Bao g m các chi ti t sau và đ ủ   c n i v i nhau b ng các m i ghép th y

tinh mài.

 Bình nón: Th  tích không nh  h n 500 ml.

ỏ ơ ể

Ố ạ ượ ư  ng ng ng l nh ng c dòng.

ộ ố ượ ể ắ ộ ồ ồ  Bình thu h i g m m t  ng đ ố   c chia đ  0,1 ml có th  l p bình nón và  ng

ư ạ ng ng l nh.

ể ạ ỏ ế ầ ố ộ ỡ Chú thích: Đ  lo i b  các v t d u, m  trong  ng chia đ  và bên trong bình

ư ạ ế ị ộ ỗ ư ằ ụ ợ ng ng, làm s ch thi ử   t b  ví d  nh  b ng m t h n h p axit crom sulfuric và r a

ướ ấ ế ị ầ ượ ằ l n l t b ng n c c t và axeton. Sau đó làm khô thi ộ t b  trong m t dòng khí,

không gia nhi t.ệ

(cid:0) ớ ệ ố ấ ừ ệ ể ề ế ộ ặ B p đi n v i h  th ng đi u khi n và m t máy khu y t ộ ế    ho c m t b p

cách th y.ủ

(cid:0) Cân.

3.3.5. Trình t

thự ử

(cid:0) ử ộ ỹ ẫ ị ẫ ệ ẩ Chu n b  m u th : tr n k  m u thí nghi m.

ớ ộ ượ ấ ủ ệ ẫ ớ Cân v i đ  chính xác 0,1 g, l ng l n nh t c a m u thí nghi m, l ượ   ng

Trang 32

ẫ ả ợ m u cân kho ng 50 g là thích h p.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Xác đ nhị

ế ị Hình. Thi ồ t b  thu h i

ộ ượ ể ộ ượ ẫ ớ Chuy n toàn b  l ng m u cân vào bình nón cùng v i m t l ng dung

ỉ ớ ố ượ ấ ủ ượ ố ớ ả ẩ ẫ ạ môi x p x  v i kh i l ng c a l ng m u cân. Đ i v i s n ph m d ng bánh,

ụ ư ộ ứ ộ ề ẫ ấ ộ ọ ỉ cho thêm m t ch t đi u ch nh m c đ  sôi, ví d  nh  m t vài m u đá b t.

ồ ớ ư ạ ẫ ố ố ố ố N i bình thu h i v i bình nón và  ng ng ng l nh sau đó n i các  ng d n

ư ạ ủ ố c a  ng ng ng l nh.

ặ ế ủ ệ ế ậ ẩ ố ự Đ t nóng c n th n bình nón trên b p đi n ho c b p cách th y, duy trì s

ế ẹ ượ ấ ở ướ sôi nh  cho đ n khi dung môi đ c c t tr  nên trong và không còn n ữ   c tách n a

ầ ấ ượ ả ỏ ừ ả ọ ộ ừ ủ ư ờ (kho ng 3 gi ). Ph n c t đ c ph i nh  t ng gi t m t t đáy c a bình ng ng

ả ọ ướ ố ớ ố ộ v i t c đ  kho ng 2 gi ộ ồ t/giây. N c thu h i trong  ng chia đ .

ư ừ ệ ể ắ ấ ố Vào cu i quá trình c t, ng ng vi c đun nóng và l c bình ng ng đ  tránh

các gi ọ ướ t n c và dung môi dính vào thành bình.

ộ ế ộ ố ệ ộ ườ ế ầ Làm ngu i  ng chia đ  đ n nhi t đ  môi tr ng xung quanh, n u c n thì

ngâm vào n c.ướ

ọ ướ ồ ượ ể ộ ố ể Đ c th  tích n c thu h i đ ộ c trong  ng chia đ  sau khi đã đ  m t

ả ầ ờ ư ụ kho ng th i gian c n thi ế ể ướ t đ  n c hoàn toàn ng ng t ị  sao cho không có vùng b

ươ nhũ t ng hóa.

(cid:0) ố ầ ị S  l n xác đ nh

ế ẫ ầ ộ ị ử Ti n hành 2 l n xác đ nh trên cùng m t m u th .

ả

3.3.6. Tính k t quế

(cid:0) Hàm l

ượ ướ ượ ố ượ ằ ẩ ả ng n c ( H ), đ ầ c tính b ng ph n trăm kh i l ng s n ph m

và b ng:ằ

Trong đó

­ m là kh i l

ố ượ ằ ẫ ng m u cân, tính b ng gam

­ V là th  tích n

ể ướ ồ ượ ằ ố ố ộ c, tính b ng mililit thu h i đ c trong  ng chia đ  ( kh i

Trang 33

ủ ướ ượ ượ l ng riêng c a n c đ c coi là 1g/ml).

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Hàm l

ượ ố ượ ằ ầ ấ ng ch t khô ( X ) tính b ng ph n trăm kh i l ng

Trong đó

­ H là hàm l

ượ ướ ở ng n c tính trên.

ẩ ộ ượ ị ộ 3.4. Xác đ nh đ  acid chu n đ  đ c

ự ả ẩ ả ộ ị D a vào ẩ   TCVN 5483 – 2007:  S n ph m rau, qu  ­ Xác đ nh đ  axit chu n

ươ ươ ộ ượ đ  đ c (t ng đ ng ISO 750:1998).

3.4.1.

ụ ạ Ph m vi áp d ng

ẩ ị ươ ẩ ị Tiêu chu n này quy đ nh hai ph ộ ng pháp xác đ nh đ  axit chu n đ  đ ộ ượ   c

ả ả ẩ trong các s n ph m rau qu :

(cid:0) ươ ộ ệ ế ẩ ẩ Ph ng pháp chu n đ  đi n th  chu n;

(cid:0) ươ ườ ị Ph ng pháp thông th ỉ ng dùng ch  th  màu.

ướ ươ ứ ụ ượ Theo quy c, ph ng pháp th  hai này không áp d ng đ c cho r ượ   u

vang.

ộ ố ả ố ớ ể ể ế ẩ ị Đ i v i m t s  s n ph m có màu, có th  khó xác đ nh đi m k t thúc

ẩ ươ ử ụ ứ ươ ứ ấ ộ chu n đ  trong ph ng pháp th  hai này và nên s  d ng ph ng pháp th  nh t.

ộ ượ ẽ ệ ẩ ộ ị Chú thích: Vi c xác đ nh đ  axit chu n đ  đ c s  không có ý nghĩa trong

ườ ữ ả ẩ ợ ổ tr ng h p nh ng s n ph m đã b  sung sulphua dioxit.

3.4.2. Nguyên t cắ

3.4.2.1.

ươ ẩ ộ ệ ế Ph ng pháp chu n đ  đi n th

ộ ệ ế ớ ể ẩ ẩ ị Chu n đ  đi n th  v i dung d ch th  tích chu n natri hydroxit.

3.4.2.2.

ươ ườ Ph ng pháp thông th ng

ộ ớ ể ẩ ị ẩ Chu n đ  v i dung d ch th  tích chu n natri hydroxit dùng phenolphtalein

ỉ ị ấ làm ch t ch  th .

ử

3.4.3. Thu c thố

Trang 34

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ỉ ử ụ ử ạ ố ộ ả Ch  s  d ng các thu c th  ph i thu c lo i phân tích. N c đ ướ ượ ử ụ   c s  d ng

ả ướ ấ ặ ướ ử ặ ướ ph i  là  n c  c t ho c  n c  kh   khoáng ho c  n ộ c   có đ   tinh khi ế ươ   ng t  t

ươ đ ng.

(cid:0) Natri hydroxit, dung d ch th  tích chu n,

ể ị ẩ c(NaOH) = 0,1 mol/l

(cid:0) Dung d ch đ m, đã bi

ệ ị ế ướ ộ c đ  pH. t tr

(cid:0) ị Phenolphtalein, 10 g/l dung d ch trong etanol 95 % (v/v).

ế ị ụ ụ

3.4.4. Thi

t b , d ng c

ử ụ ế ị ụ ụ ủ ử ệ ườ S  d ng các thi t b , d ng c  c a phòng th  nghi m thông th ng và c ụ

ể ư th  nh  sau:

(cid:0) Máy đ ng nh t ho c chày và c i. ố ấ

ặ ồ

(cid:0) ặ Pipet, dung tích 25 ml, 50 ml ho c 100 ml.

(cid:0) ể ắ ừ ớ ộ ư ố ư Bình nón, có th  l p v a v i b  ng ng đ i l u.

(cid:0) ứ ị Bình đ nh m c, dung tích 250 ml.

(cid:0) ấ ừ ặ ố ỏ C c có m , dung tích 250 ml có máy khu y t ấ ơ  ho c máy khu y c .

(cid:0) Buret, dung tích 50 ml.

(cid:0) ộ ư ố ư B  ng ng đ i l u.

(cid:0) ộ Cân phân tích, đ  chính xác 0,01 g.

(cid:0) Máy đo pH, chính xác t

ớ ị ơ i 0,05 đ n v  pH.

(cid:0) N i cách th y.

ủ ồ

3.4.5.

ẫ ấ L y m u

ử ế ử ề ệ ả ạ ẫ ẫ ọ ệ   Đi u quan tr ng là m u g i đ n phòng th  nghi m ph i là m u đ i di n

ị ư ỏ ể ả ả ậ ặ ổ ố và không b  h  h ng ho c thay đ i trong su t quá trình v n chuy n và b o qu n.

ệ ấ ư ế ẩ ẫ ị Vi c   l y  m u   không  qui   đ nh   trong   tiêu  chu n  này.   N u  ch a   có   tiêu

ề ấ ả ả ẩ ẫ ẩ chu n riêng v  l y m u cho s n ph m rau qu , thì các bên có liên quan t ự ỏ    th a

ề ậ ề ấ thu n v  v n đ  này.

Trang 35

ị ẫ ử ẩ 3.4.6. Chu n b  m u th

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ạ ỏ ạ ỏ ạ ứ ấ ố ộ   Lo i b  các cu ng, đ t đá, các vách khoang h t c ng và lo i b  các h t

ố ớ ể ả ẩ ạ ạ ế n u có th  (sau khi đã rã đông đ i v i các s n ph m đông l nh và đông l nh sâu).

ộ ậ ỹ ẫ Tr n m u th t k .

ạ ặ ạ ả ẩ Cho phép các s n ph m đông l nh ho c đông l nh sâu rã đông trong các

ấ ỏ ượ ạ ớ ả ạ ộ bình kín và g p ch t l ng đ ẩ   c t o thành trong giai đo n này v i s n ph m

ướ ề ặ ộ tr c khi tr n ho c nghi n.

ườ ả ặ ợ ướ ắ ộ Trong tr ẩ ng h p các s n ph m khô ho c tách n ầ   c, thì c t m t ph n

ữ ử ệ ẩ ẫ ỏ m u th  nghi m thành nh ng m u nh .

ấ ả ề ẩ ặ ồ ố Làm đ ng nh t s n ph m ho c nghi n trong c i.

ầ ố ử ể ệ ế ẫ C n t i thi u 25 g m u th   nghi m, chính xác đ n 0,01 g cho vào bình

ớ ướ ạ ượ ộ ồ ề ế ấ ộ nón v i 50 ml n c nóng. Tr n đ u cho đ n khi đ t đ c đ  đ ng nh t.

ố ư ư ắ ộ ượ ứ L p b  ng ng đ i l u vào bình nón và đun nóng l ng ch a trong bình

ủ ồ trong 30 phút trên n i cách th y đang sôi.

ộ ượ ể ể ộ ứ ị Đ  ngu i, chuy n toàn b  l ứ   ng ch a trong bình  nón vào bình đ nh m c

ằ ướ ớ ạ ọ và pha loãng b ng n ắ ỹ i v ch. L c k  và l c. c t

ế

3.4.7. Cách ti n hành

3.4.7.1.

ươ ẩ ộ ệ ế ươ ẩ Ph ng pháp chu n đ  đi n th  (ph ng pháp chu n)

(cid:0) Ki m đ nh pH­mét ị

ể

ủ ể ệ ằ ộ ị Ki m tra đ  chính xác c a pH­mét b ng các dung d ch đ m.

(cid:0) ầ ẫ ử Ph n m u th

ử ặ ẫ ấ Dùng pipet l y 25 ml, 50 ml ho c 100 ml m u th  đã pha loãng tùy theo

(cid:0) Xác đ nhị

ự ế ấ ố ỏ ượ l ng axit d  ki n, cho vào c c có m  kèm theo máy khu y.

ộ ượ ậ ấ B t máy khu y và nhanh chóng dùng buret thêm m t l ị ng dung d ch natri

(cid:0) (cid:0) ớ ạ ớ hydroxit cho t i khi pH đ t 7 0,2. Sau đó, thêm t ừ ừ  t cho t ằ i pH b ng 8,1 0,2.

3.4.7.2.

ươ ỉ ị ươ ườ Ph ng pháp dùng ch  th  màu (Ph ng pháp thông th ng)

Trang 36

(cid:0) ầ ẫ ử Ph n m u th

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ử ặ ẫ ấ Dùng pipet l y 25 ml, 50 ml ho c 100 ml m u th  đã pha loãng tùy theo

(cid:0) Xác đ nhị

ự ế ấ ỏ ố ượ l ng axit d  ki n, cho vào c c có m  kèm theo máy khu y.

ừ ừ ắ ừ ế ị Thêm t 0,25 ml đ n 0,5 ml dung d ch phenolphtalein và v a l c v a dùng

ế ệ ấ ằ ẩ ồ ị ề   buret chu n b ng dung d ch natri hydroxit cho đ n khi xu t hi n màu h ng b n

trong 30 giây.

ị ế ể ả

3.4.8. Bi u th  k t qu

ộ ượ ẩ ộ ể ẩ ả ố ị Đ  axit chu n đ  đ c bi u th  theo s  milimol H*/100 ml s n ph m, có

ế ự ượ ứ tính đ n s  pha loãng, đ c tính theo công th c:

Trong đó

­ V0 là th  tích c a ph n m u th , tính b ng mililit;

ủ ử ể ẫ ằ ầ

ể ể ị ị ằ   ­ V1  là   th   tích   dung  d ch   natri   hydroxit   đã   dùng  đ   xác   đ nh,   tính   b ng

mililit;

­

ủ ằ ộ ồ ị c là n ng đ  chính xác c a dung d ch natri hydroxit, tính b ng mol/lit

­ m là kh i l

ố ượ ủ ẫ ằ ử ng c a m u th , tính b ng gam.

ộ ố ậ ả ế ế ấ L y k t qu  đ n m t s  th p phân.

ươ ị Các ph ể ng pháp bi u th  khác

ể ể ị ộ ộ ượ ẩ ướ ằ Cũng có th  bi u th  đ  axit chu n đ  đ c quy c b ng gam axit trong

ộ ệ ố ứ ở ủ ằ ặ ẩ ả 100 g ho c 100 ml s n ph m b ng cách nhân c a công th c b i m t h  s  thích

ừ ạ ợ h p cho t ng lo i axit.

Axit

Trang 37

Axit malic (có trong nho) Axit oxalic Axit xitric monohydrat Axit tartaric (có trong nho) Axit sunfuric Axit axetic Axit lactic Axit xitric (có trong nho) H  sệ ố 0,067 0,045 0,070 0,075 0,049 0,060 0,090 0,064

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ượ ị

3.5. Xác đ nh hàm l

ng vitamin C (acid ascorbic)

ượ ươ ẩ ị

3.5.1. Xác đ nh hàm l

ng axit ascorbic­Ph ng pháp chu n

ự ẩ ả ả D a vào ả   TCVN 6427­1 :1998:  Rau, qu  và các s n ph m rau qu  ­ Xác

ượ ầ ươ ẩ ươ ươ ị đ nh hàm l ng axit ascorbic ­ Ph n 1: Ph ng pháp chu n (t ng đ ớ   ng v i

ISO 6557/1 : 1986).

3.5.1.1.

ự ụ ạ Ph m vi và lĩnh v c áp d ng

ẩ ị ươ ẩ ị ượ Tiêu chu n này quy đ nh ph ể ng pháp chu n đ  xác đ nh hàm l ng axit

ượ ế ợ ả ẩ ascorbic và dehidroascorbic đ ả   ả c k t h p trong rau qu  và s n ph m rau qu ,

ỳ ử ổ ế ằ b ng cách dùng ph  k  hu nh quang phân t .

3.5.1.2. Nguyên t cắ

ể ạ ằ ổ Chuy n đ i axit ascorbic thành axit dehidroascorbic b ng than ho t tính.

ả ứ ủ ợ   ớ Ph n  ng c a axit dehidroascorbic v i o­phenylendiamin (OPDA) cho h p

ả ứ ấ ỳ ch t hu nh quang theo ph n  ng sau đây:

(­Oxo­2 4 H­3­(1,2­dihidroxyetyl) furo[3,4­b] quinoxalin)

3BO3 –

ặ ủ ệ ạ ự ứ ể ấ Khi ki m tra s  có m t c a axit boric, vi c t o thành ph c ch t H

ấ ỳ ả ả ứ ậ ả ớ axit dehidroascorbic ngăn c n ph n  ng v i OPDA. Do v y, b t k   nh h ưở   ng

Trang 38

ả ượ ỳ ế ế hu nh quang nào cũng ph i đ ả c tính đ n trong khi tính k t qu .

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ượ ơ ẻ ầ Chú thích: Hàm l ng axit dehidroascorbic đ n l ban đ u có th  đ ể ượ   c

ỏ ị ướ ử ụ ể ằ ừ ạ xác đ nh b  qua b c s  d ng than ho t tính. Sau đó có th  b ng phép tr  đi đ ể

ượ ơ ẻ ầ tính hàm l ng axit ascorbic đ n l ban đ u.

3.5.1.3.

ậ ệ ử ố Thu c th  và v t li u

ử ụ ấ ả ử ạ ử ụ ố ướ ấ S  d ng t t c  các thu c th  lo i phân tích và s  d ng n ặ   c c t ho c

ươ ướ n ộ c có đ  tinh khi ế ươ t t ng đ ng.

(cid:0) Dung d ch O­Phenylendiamin dihidroclorua (C

6H8N2.2HCl), 0,2g/l. Chu nẩ

ị

ị ướ ử ụ ị b  dung d ch này ngay tr c khi s  d ng.

(cid:0) Dung d ch natri axetat ng m ba phân t

3COONa.3H2O), 500g/l.

ậ ị ử ướ  n c (CH

(cid:0) Dung d ch axit boric/natri axetat.

ị

ẩ ị Hòa tan 3g axit boric (H3BO3) trong 100ml dung d ch natri axetat. Chu n b ị

ị ướ ử ụ dung d ch này ngay tr c khi s  d ng.

(cid:0) Axit ascorbic, dung d ch chu n 1 g/l.

ẩ ị

ế ướ ử ướ Cân 50mg axit ascorbic chính xác đ n 0,01mg, tr c đó đã kh  n c trong

ứ ể ẩ ị bình hút  m tránh ánh sáng. Chuy n sang bình đ nh m c dung tích 50ml và thêm

ế ạ ướ ử ụ ị dung d ch chi ế t cho đ n v ch tr c khi s  d ng.

(cid:0) Dung d ch chi

 Axit metaphotphoric/axit axetic

ị ế t

ặ ố Cho 30g axit metaphotphoric (HPO3) vào c c ho c sang bình nón dung tích

3COOH) và kho ng 500ml n

ứ ằ ả ướ 1000ml có ch a 80ml axit axetic b ng (CH c. Đun

ế ế ẹ ấ nóng và khu y nh  cho đ n khi tan h t.

ự ứ ể ể ộ ộ ị Đ   dung   d ch   ngu i.   Chuy n   toàn   b   sang   bình   đ ng   m c   dung   tích

 Axit metaphotphoric/metanola

ướ ạ 1000ml và thêm n ế c cho đ n v ch.

ể ể ộ ớ ị Tr n ba th  tích dung d ch axit metaphotphoric 4% (m/m) v i 1 th  tích

metanola.

3  t

ẵ ớ ượ Chú thích: Axit metaphotphoric có bán s n v i hàm l ng HPO 40%ừ

Trang 39

ế đ n 44%.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) ạ Than ho t tính

ạ Cân 200g than ho t tính và thêm vào 1lít axit clohidric 10% (v/v).

ộ ố ộ ọ ủ ế ọ ố ừ Đun đ n sôi, sau đó l c qua b  l c th y tinh x p có đ  x p p40 (t 16μm

ố ỏ ướ ắ ọ ế đ n 40μm ). Cho “bánh” cacbon vào c c có m . Thêm 1 lít n c, l c và l c k ỹ

ộ ọ ặ ạ ủ ố ử ớ ướ ầ ọ qua b  l c th y tinh x p. L p l i 3 l n thao tác r a v i n c và l c.

0C ± 50C và đ  12h (thí d

ầ ặ ủ ấ ặ ở ệ ộ ể Cho ph n c n vào t s y đ t nhi t đ  115 ụ

ư ể nh  đ  qua đêm).

3.5.1.4.

Thi t bế ị

ử ụ ế ị ườ ế ị ặ ệ S  d ng thi ệ t b  thí nghi m thông th ng và thi t b  đ c bi ư t nh :

(cid:0) Máy nghi n c  h c.

(cid:0) Máy li tâm.

ề ơ ọ

(cid:0) Que khu y, đ  dùng v i bình nón và  ng nghi m. ớ

ể ệ ấ ố

(cid:0) ổ ế ỳ ử ướ ạ ố ư Ph  k  hu nh quang phân t . B c sóng kích thích và phát x  t i  u cho

ả ượ ẫ ướ ụ ử ụ ụ ộ m u phân tích ph i đ ị c xác đ nh tr ụ c và ph  thu c vào d ng c  s  d ng. Nó

ụ ớ ổ ượ ắ đ c g n v i đèn phát quang ph  liên t c.

(cid:0) Bình nón có dung tích thích h p.ợ

(cid:0) ứ ị Bình đ nh m c, dung tích 100ml.

(cid:0) Ố ườ ệ ng nghi m, có đ ng kính 10mm.

(cid:0) Pipet, có dung tích thích h p.ợ

(cid:0) Gi y l c.

ấ ọ

ế

3.5.1.5. Cách ti n hành

(cid:0) ị ẫ ẩ ử Chu n b  m u th

ỹ ẫ ề ệ ế ầ ộ ướ ạ ỏ ạ Nghi n tr n k  m u thí nghi m. N u c n, tr c tiên lo i b  các h t và

ứ ủ ứ ệ ề ạ ẫ các vách c ng c a khoang ch a h t và cho m u thí nghi m vào máy nghi n c ơ

ể ạ ậ ả ẩ ồ ờ ổ ấ   ọ h c. Đ  cho s n ph m đông l nh tan giá trong bình đ y kín và đ ng th i đ  ch t

ệ ẫ ướ ề ộ ỏ l ng đã tan vào m u thí nghi m tr c khi nghi n tr n.

Trang 40

(cid:0) ầ ẫ ử Ph n m u th

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ộ ượ ấ ử ẫ L y m t l ế ng m u th , cân chính xác đ n 0,1mg, cho vào bình nón sao

ằ ị ế ượ cho sau  khi  pha   loãng b ng dung  d ch chi t,  hàm  l ng  axit  ascorbic   và  axit

ự ế ả dehidroascorbic d  ki n trong kho ng 0­50mg/l.

(cid:0) ẩ ị ị ử Chu n b  dung d ch th

 Cho m t l

ộ ượ ị ị ế ử ầ ẫ ng xác đ nh dung d ch chi t vào ph n m u th  sao cho hàm

ự ế ả ượ l ng   axit   ascorbic   và   axit   dehidroascorbic   d   ki n   trong   kho ng   0­50mg/l.

ế ể ằ ấ ạ ộ ỉ Khu y trong 30 phút và ch y ly tâm. Ch nh pH đ n 1,2 b ng m t th  tích dung

ế ị d ch chi t đã đong.

ạ ấ ộ ỹ ị L y 100ml dung d ch này và cho thêm 1 g than ho t tính. Tr n k , sau đó

ọ ầ ấ ọ ạ ỏ ị ọ l c qua gi y l c, lo i b  vài mililit d ch l c đ u tiên.

ấ ọ ị ị ị Dùng pipet, l y 5ml dung d ch natri axetat và 5ml d ch l c cho vào đ nh

ứ ộ ướ ạ m c dung tích 100ml. Tr n và thêm n ế c cho đ n v ch.

 Th  đ i chi u: Dùng pipet l y 5ml dung d ch axit boric/natri axetat và 5 ml

ử ố ế ấ ị

ứ ể ả ọ ị ỉ ắ   ị d ch l c cho vào bình đ nh m c dung tích 100 ml. Đ  15 phút, th nh tho ng l c

ộ ướ ạ tr n sau đó thêm n ế c cho đ n v ch.

 Xác đ nh: Cho 2 ml dung d ch th  vào  ng nghi m và cho 2 ml dung d ch

ử ệ ố ị ị ị

ử ố ế ệ ố ị th   đ i   chi u   vào   ng   nghi m   khác.Thêm   5   ml   dung   d ch   o­Phenylendiamin

ỗ ố ệ ế ấ   dihidroclorua vào m i  ng nghi m, tránh ánh sáng chi u vào. Dùng khe khu y

ể ấ ỹ ố ả ứ ả khu y k , sau đó đ  trong bóng t i 30 phút cho ph n  ng x y ra.

ổ ế ế ằ ả ố ỳ ử ượ Ti n hành đo c  hai  ng b ng ph  k  hu nh quang phân t đã đ ệ   c hi u

ướ ấ ố ố ọ ể ượ ủ ị ỉ ch nh tr c, dùng đèn công su t t ấ i thi u. L y s  đ c đ c c a dung d ch th ử

ố ọ ủ ử ố ừ ế ị tr  đi s  đ c c a dung d ch th  đ i chi u.

ẩ ồ ị  Đ  th  chu n

ứ ẩ ấ ị ị Dùng pipet l y 2ml và 5ml dung d ch chu n cho vào hai bình đ nh m c dung

ị ế ế ứ ạ ị tích 100ml. Cho dung d ch chi t đ n v ch. Hai dung d ch này ch a 20mg và 50mg

ạ ỗ ị ấ   axit ascorbic trong 1 lít. Thêm vào m i dung d ch này 1 g than ho t tính. Khu y

Trang 41

ọ ầ ạ ỏ ấ ọ ọ ộ ỹ ị tr n k , sau đó l c qua gi y l c, lo i b  vài mililit d ch l c đ u tiên.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ặ ạ ớ ả ệ ẩ ị ị L p l i các thao tác trên v i c  hai dung d ch hi u chu n, thay 5 ml d ch

ủ ệ ẩ ỗ ị ọ ằ l c b ng 5 ml c a m i dung d ch hi u chu n.

ộ ủ ả ồ ị ự ẩ ồ ổ ố ị D ng đ  th  chu n theo s  đo quang ph  và n ng đ  c a c  hai dung d ch

ệ ẩ ằ hi u chu n và tính b ng miligam trên lít.

ố ọ ộ ẽ ồ ị ể ẩ ượ V  đ  th  chu n đi qua g c t a đ  và hai đi m thu đ c.

 S  l n xác đ nh

ố ầ ị

ế ẫ ầ ử ị Ti n hành hai l n xác đ nh trên cùng m u th .

3.5.1.6.

ị ế ể ả Bi u th  k t qu

ượ ị ằ ể Hàm l ng axit ascorbic và axit dehidroascorbic, bi u th  b ng miligam

ẩ ượ ứ ả trên 100g s n ph m, đ c tính theo công th c sau:

trong đó

­ m0 là kh i l

ố ượ ủ ử ầ ẫ ằ ng c a ph n m u th , tính b ng gam;

­ V là th  tích c a dung d ch chi

ủ ể ị ế ằ t thêm vào, tính b ng mililit;

­

ộ ủ ầ ồ ẫ   c là n ng đ  c a axit ascorbic và axit dehidroascorbic có trong ph n m u

ử ọ ừ ồ ị ẩ ượ ử ố ệ ế ỉ ị th  đ c t đ  th  chu n và đ c hi u ch nh theo dung d ch th  đ i chi u, tính

ằ b ng miligam trên lít.

ị ượ ươ ườ

3.5.2. Xác đ nh hàm l

ng axit ascorbic ­ Ph ng pháp thông th ng

ự ả ẩ ả D a theo ả   TCVN 6427­2 :1998:  Rau, qu  và các s n ph m rau qu ­Xác

ượ ầ ươ ườ ị đ nh hàm l ng axit ascorbic­Ph n 2: Ph ng pháp thông th ng (ISO 6557/2:

1986).

3.5.2.1.

ự ụ ạ Ph m vi và lĩnh v c áp d ng

ủ ẩ ầ ị ươ ườ Ph n này c a tiêu chu n quy đ nh hai ph ng pháp thông th ể ng đ  xác

ượ ả ả ẩ ừ ị đ nh hàm l ng axit ascorbic trong rau qu  và các s n ph m t ả  rau qu .

ươ ươ ộ ằ ẩ Ph ng pháp A: ph ng pháp chu n đ  b ng 2,6 diclorophenolindophenol.

ươ ươ ổ Ph ng   pháp   B:ph ng   pháp   đo   quang   ph ớ   v i 2,6

Trang 42

ế ằ diclorophenolindophenol sau khi chi t b ng xylen.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ươ ộ ố ấ ụ ễ ỉ Ph ng pháp A ch  áp d ng khi không có m t s  ch t gây nhi m.

ươ ể ẩ ả ừ ả Ph ụ ng pháp B có th  áp d ng cho các s n ph m t ữ    rau qu  trong nh ng

ạ ạ ị đo n dung d ch có màu m nh.

3.5.2.2.

ươ Ph ng pháp A

3.5.2.2.1. Nguyên t cắ

ươ ộ ằ ẩ Ph ng pháp chu n đ  b ng 2,6 diclorophenolindophenol.

ế ủ ầ ẫ ị Chi ặ   ử ằ t axit ascorbic c a ph n m u th  b ng dung d ch axit oxalic, ho c

ị ằ b ng dung d ch axit metaphôtphoric ­ axit axetic.

ộ ằ ế ệ ấ ẩ Chu n đ  b ng 2,6 diclorophenolindophenol cho đ n khi xu t hi n màu

3.5.2.2.2.

ạ ồ h ng nh t.

ử Thu c thố

ướ ử ụ ấ ả ử ả ả ạ ố T t c  các thu c th  ph i là lo i phân tích. N c s  d ng ph i là n ướ   c

ặ ộ ươ ấ c t ho c có đ  tinh khi ế ươ t t ng đ ng.

(cid:0) Dung d ch chi

ị ế t

ặ ị ị Dùng dung d ch axit oxalic 2% (m/m), ho c dung d ch axit metaphôtphoric/

ượ ị ư ẩ axit axetic đ c chu n b  nh  sau:

Hòa tan 15g axit metaphôtphoric trong 40ml axit axetic băng và 200ml n cướ

ứ ộ ị ướ ớ ạ trong m t bình đ nh m c dung tích 500ml thêm n c cho t ọ i v ch và l c ngay qua

ấ ọ ủ ộ gi y l c cho vào m t chai th y tinh.

ể ả ả ượ ị ủ ạ ừ ế Dung d ch này có th  b o qu n đ c trong t l nh t 7 đ n 10 ngày.

(cid:0) ố ộ ị 2,6 diclorophenolindophenol, dung d ch thu c nhu m màu

ủ ố Hòa   tan   50mg   mu i   natri   c a   2,6   diclorophenolindophenol   trong   150ml

0C) ch a 42mg natri hydro cacbonat trong bình đ nh m c dung

ứ ứ ị ướ n c nóng (50­60

ướ ế ạ ả ả ọ ị tích 200ml thêm n c đ n v ch và l c. B o qu n dung d ch này trong chai màu

ể ẫ ủ ạ ủ ờ ị ị nâu s m và đ  trong t l nh. Vì dung d ch này b  phân h y theo th i gian nên

ả ớ ị ị ỳ ph i pha dung d ch m i theo đ nh k .

(cid:0) Axit ascorbic, dung d ch chu n 1g/l

Trang 43

ẩ ị

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ế ượ ả Cân 50mg axit ascorbic, cân chính xác đ n 0,01mg đ ả c b o qu n trong

ứ ẩ ị ị ế bình hút  m, cho vào bình đ nh m c dung tích 50ml và thêm dung d ch chi t cho

ớ ạ t i v ch.

3.5.2.2.3. Thi

ế ị ụ ụ t b , d ng c

ử ụ ế ị ụ ụ ệ ườ S  d ng thi t b , d ng c  thí nghi m thông th ng, và

(cid:0) Máy tr n.ộ

(cid:0) Cân phân tích.

(cid:0) ừ Buret có dung tích t ế  10ml đ n 50ml.

3.5.2.2.4. Cách ti n hành

ế

(cid:0) ị ẫ ẩ ử Chu n b  m u th

ạ ỏ ạ ạ ồ ữ ứ ứ ủ ế ầ ộ   N u c n, lo i b  h t và nh ng vách c ng c a khoang ch a h t r i tr n

ố ớ ị ế ọ ọ ị ỹ ẫ k  m u. L c và ti n hành xác đ nh đ i v i d ch l c.

ể ả ạ ẩ ộ ị ả   Đ  s n ph m đông l nh tan giá trong m t bình kín và cho d ch tan ch y

ẩ ướ ẫ ộ ả này vào s n ph m tr ề c khi nghi n tr n m u.

(cid:0) ầ ẫ ử Ph n m u th

(cid:0) Xác đ nhị

 Chi

ừ ế ế ẫ Cân t 10g đ n 100g m u chính xác đ n 0,1mg.

tế

ử ớ ầ ẫ ộ ị ế ị ế Tr n ph n m u th  v i dung d ch chi ể t sao cho th  tích d ch chi t, tính

ấ ừ ố ượ ế ẫ ầ ằ ằ b ng mililit g p t ầ  1 đ n 5 l n kh i l ử ng ph n m u th  tính b ng gam.

ạ ỏ ộ ầ ọ ọ ị ị L c dung d ch, lo i b  m t vài mililit d ch l c ban đ u.

ử ả ả ồ ộ ị N ng   đ   axit   ascorbic   trong   dung   d ch   th   này   ph i   trong   kho ng   t ừ

ế 0,1mg/l đ n 1mg/ml.

ẩ ộ ố ị  Chu n hóa dung d ch thu c nhu m màu

ẩ ớ ị ị ế Pha loãng 5ml dung d ch axit ascorbic chu n v i 5ml dung d ch chi t và

Trang 44

ế ầ ẩ ằ ộ ố ộ ồ ị ề   chu n đ  nhanh b ng dung d ch thu c nhu m m u cho đ n khi có màu h ng b n

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ặ ạ ấ ầ ạ ể ít nh t trong 5 giây. L p l i quá trình này thêm hai l n, và ghi l i th  tích dung

ỗ ầ ử ụ ế ầ ố ộ ị d ch thu c nhu m m u đã s  d ng cho m i l n, chính xác đ n 0,1ml.

ố ớ ư ậ ế ẫ ị ắ Ti n hành nh  v y đ i v i m u tr ng, thay 5ml dung d ch axit ascorbic

ẩ ằ ị ế chu n b ng 5ml dung d ch chi t.

ử ụ ể ẩ ầ ấ ố ị ộ L y th  tích dung d ch thu c nhu m s  d ng cho ba l n chu n đ  tr ộ ừ    đi

ộ ủ ả ủ ị ồ ể ắ ẫ ộ ố ị ầ   ế k t qu  c a m u tr ng và bi u th  n ng đ  c a dung d ch thu c nhu m m u

ố ượ ủ ằ ươ ươ ớ theo kh i l ng, tính b ng miligam c a axit ascorbic t ng  đ ng v i 1,0ml

ị dung d ch.

 Chu n đẩ

ộ

ấ ầ ọ ị ượ ứ ầ ả ỗ L y ba ph n d ch l c thu đ c sao cho m i ph n ch a kho ng 2mg axit

ử ế ẩ ộ ớ ố ồ   ị ascorbic và chu n đ  nhanh v i dung d ch thu c th  cho đ n khi có màu h ng

ạ ề ủ ể ấ ấ ộ ị ố   nh t b n ít nh t trong 5 giây. L y th  tích trung bình c ng c a dung d ch thu c

ể ầ ộ ử ụ nhu m m u đã s  d ng đ  tính toán.

ắ ử ẫ  Th  m u tr ng

ử ẫ ử ụ ư ể ế ắ ộ ị ị Ti n hành th  m u tr ng nh  quy đ nh, s  d ng cùng m t th  tích d ch

ế ư ẫ ầ ỏ chi ử t nh ng b  qua ph n m u th .

 S  l n xác đ nh

ố ầ ị

ử ủ ự ệ ẫ ầ ẫ ầ ộ ị Th c hi n ba l n xác đ nh trên các ph n m u th  c a cùng m t m u.

ị ế ả ể 3.5.2.2.5. Bi u th  k t qu

ượ ị ằ ể ẩ ả Hàm l ng axit ascorbic, bi u th  b ng miligam trên 100g s n ph m theo

ứ công th c sau:

trong đó:

­ m0 là kh i l

ố ượ ử ủ ể ẫ ầ ẩ ấ ộ ị ầ ng c a ph n m u th  trong ph n d ch l y đ  chu n đ , tính

ằ b ng gam;

­ m1 là kh i l

ố ượ ủ ươ ươ ớ ị ng c a axit ascorbic t ng đ ố   ng v i 1,0ml dung d ch thu c

Trang 45

ộ ằ nhu m, tính b ng miligam;

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

­ V0 là th  tích c a dung d ch thu c nhu m dùng chu n đ , tính b ng mililit;

ủ ể ẩ ằ ộ ố ộ ị

ủ ể ắ ẫ ố ộ ị ằ   ­ V1 là th  tích c a dung d ch thu c nhu m dùng trong m u tr ng tính b ng

mililit.

ế ấ ả ộ ị ượ ủ ị L y k t qu  trung bình c ng các giá tr  thu đ ầ c c a ba l n xác đ nh.

3.5.2.3.

ươ Ph ng pháp B

3.5.2.3.1. Nguyên t cắ

ươ ổ ế ớ Ph ng pháp đo ph  2,6 diclophenolindophenol sau khi chi t v i xylen.

ế ừ ử ằ ầ ẫ ặ ị Chi t axit ascorbic t ph n m u th  b ng dung d ch axit oxalic ho c dung

ị d ch axit metaphotphoric/axit axetic.

ử ừ ừ ằ ố ộ Kh   t t thu c   nhu m   màu   2,6   diclorophenolindophenol   b ng   axit

ầ ư ằ ố ộ ị ượ ascorbic, chi ế ượ t l ng thu c nhu m m u d  b ng xylen và xác đ nh l ư ng d  này

3.5.2.3.2.

ươ ằ b ng ph ng pháp đo ph ổ ở ướ  b c sóng 500 nm.

ử Thu c thố

ấ ả ử ụ ử ả ạ ố ướ ấ T t c  các thu c th  ph i là lo i phân tích. S  d ng n c c t ho c n ặ ướ   c

ộ ươ có đ  tinh khi ế ươ t t ng đ ng.

(cid:0) Dung d ch chi

ị ế t

ươ ự ế ươ T ng t ị  dung d ch chi t ph ng pháp A

(cid:0) Natri axetat/axit axetic, dung d ch đ m, pH 4,0.

ệ ị

ướ Cho 300 g natri axetat khan vào 700ml n c và 1000ml axit axetic băng.

(cid:0) ộ ố ị 2,6 diclorophenolindophenol, dung d ch thu c nhu m.

ươ T ng t ự ươ  ph ng pháp A

(cid:0) Axit ascorbic, dung d ch chu n 1g/l

ẩ ị

(cid:0) Xylen

ươ T ng t ự ươ  ph ng pháp A

ụ ả ở ồ ộ ấ ả C nh báo: xylen có tác d ng gây mê n ng đ  cao cho nên t t c  các thao

ệ ử ụ ả ế ế ủ tác liên quan đ n vi c s  d ng xylen ph i ti n hành trong t hút.

Trang 46

ể ộ ế ủ ư Ki m tra đ  tinh khi t c a xylen nh  sau:

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ộ ượ ế ố ộ ỏ ị Cho axit ascorbic vào m t l ng nh  thu c nhu m cho đ n khi dung d ch

ấ ỳ ế ế ể ắ ớ ị b  phai màu, l c v i 10ml xylen. Đ  trong 10 phút. N u có b t k  v t màu nào

ả ượ ớ ư ấ trong l p xylen thì xylen đó ph i đ c ch ng c t.

ử ụ ể ượ ị ồ ằ ệ Xylen s  d ng trong vi c xác đ nh này có th  đ ắ   c thu h i b ng cách l c

ư ị ấ   ể ớ v i dung d ch natri hydroxit 20% (m/m) đ  trung hòa axit axetic, sau đó ch ng c t

3.5.2.3.3.

i.ạ l

ế ị ụ ụ Thi t b , d ng c

ử ụ ế ị ụ ụ ệ ườ S  d ng thi t b  d ng c  thí nghi m thông th ng, và

(cid:0) Máy tr n.ộ

(cid:0) Microburet có dung tích 2ml, 5ml và 10ml

(cid:0) Cân phân tích.

(cid:0) Máy li tâm

(cid:0) Ố ủ ng li tâm dung tích 25ml có nút th y tinh.

(cid:0) Máy đo ph , thích h p đ  đo

ể ổ ợ ở ướ  b c sóng 500nm.

3.5.2.3.4. Cách ti n hành

ế

(cid:0) ị ẫ ẩ ử Chu n b  m u th

ươ T ng t ự ươ  ph ng pháp A

(cid:0) ầ ẫ ử Ph n m u th

(cid:0) Xác đ nhị

 Chi

ươ T ng t ự ươ  ph ng pháp A

tế

ư ể ế ị ượ ứ ừ ử ị Ti n hành nh  quy đ nh đ  thu đ c dung d ch th  ch a t ế    0,05mg đ n

0,5mg axit ascorbic trong mililit.

ẩ ộ ố ị  Chu n hóa dung d ch thu c nhu m màu.

 Khử

Trang 47

ươ T ng t ự ươ  ph ng pháp A

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ấ ừ ộ ố ế ị Dùng pipet l y t ử  1ml đ n 5ml dung d ch th  cho vào m t  ng li tâm và

ộ ượ ươ ươ ộ ượ ệ ị cho thêm m t l ng t ng đ ng d ch đ m. Thêm ngay m t l ố   ư ng d  thu c

ạ ậ ắ ắ ộ nhu m, l c và thêm 10ml xylen. Đ y nút và l c m nh trong 6­10 giây. Ly tâm đ ể

ớ ở ậ ớ ẩ ấ ở tách riêng l p xylen trên. L y ra c n th n l p xylen ổ ầ  trên và đ  đ y vào cuvet

 Đo phổ

đo ph .ổ

ụ ủ ớ ộ ấ Đo đ  h p th  c a l p xylen ở ướ  b c sóng 500 nm.

ắ ử ẫ  Th  m u tr ng.

ộ ấ ụ ủ Đo đ  h p th  c a xylen ở ướ  b c sóng 500 nm.

 Chu n b  đ  th  chu n

ị ồ ị ẩ ẩ

ố ố ỗ ố ộ ượ ể ị ế Chuy n vào b n  ng li tâm m i  ng cùng m t l ng dung d ch chi t nh ư

ỗ ố ộ ượ ể ị ị dùng đ  xác đ nh. Cho vào m i  ng li tâm m t l ệ ng dung d ch đ m và thêm vào

ầ ượ ố ộ ị ừ ố t ng  ng l n l t 0,2ml; 0,4ml; 0,6ml và 0,8ml dung d ch thu c nhu m màu.

ươ T ng t ự ư ươ  nh  ph ng pháp A

ồ ị ủ ộ ấ ụ ươ ự ứ ể ớ ị D ng  đ   th  c a   đ   h p  th  t ố   ng  ng  v i  th   tích dung  d ch  thu c

ộ nhu m đã cho vào.

 S  l n xác đ nh

ố ầ ị

ự ệ ẫ ầ ử ị Th c hi n hai l n xác đ nh trên cùng m u th .

ị ế ả ể 3.5.2.3.5. Bi u th  k t qu

ượ ằ ả ẩ Hàm l ng axit ascorbic, tính b ng miligam trong 100g s n ph m theo

công th c:ứ

trong đó:

­ m0 là kh i l

ố ượ ử ấ ủ ầ ằ ẫ ị ể ng c a ph n m u th  l y đ  xác đ nh, tính b ng gam;

­ m1 là kh i l

ố ượ ươ ươ ố ớ ị ng axit ascorbic t ng đ ử   ng v i 1,0ml dung d ch thu c th ,

Trang 48

ằ tính b ng miligam;

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

­ V0 là th  tích dung d ch thu c nhu m cho vào, tính b ng mililit;

ể ằ ố ộ ị

­ V1 là th  tích thu c nhu m d  t

ư ươ ể ố ộ ụ ứ ượ ớ ộ ấ ng  ng v i đ  h p th  đo đ c, đ c t ọ ừ

ằ ẩ ồ ị đ  th  chu n, tính b ng mililit.

3.5.2.3.6. Đ  l p l

ộ ặ ạ i

ả ủ ữ ệ ế ầ ị ượ ự Chênh l ch gi a các k t qu  c a hai l n xác đ nh, đ ồ   ệ c th c hi n đ ng

ế ặ ở ờ ộ ườ ẫ ộ th i ho c liên ti p nhanh b i cùng m t ng ử   i phân tích trên cùng m t m u th ,

ả ượ ị ph i không v t quá 3% giá tr  trung bình.

ị ượ ẽ

3.6. Xác đ nh hàm l

ng k m

ự ế ế ẩ ả ả ị D a theo TCVN 5487:1991: Rau, qu  và các s n ph m ch  bi n xác đ nh

ượ ẽ ươ ổ ấ ụ ử hàm l ng k m ­ Ph ng pháp quang ph  h p th  nguyên t (ISO 6636/2 ­

1981).

3.6.1. Nguyên t cắ

ơ ằ ủ ươ ặ ươ ướ ấ ữ Phân h y ch t h u c  b ng ph ng pháp khô ho c ph ng pháp t và

2+ b ng ph ằ

ị ươ ổ ấ ụ ử xác đ nh cation Zn ng pháp quang ph  h p th  nguyên t .

ườ ủ ằ ợ ươ Chú thích: Trong tr ng h p phân h y b ng ph ng pháp khô, hòa tan tro

ể ế ổ ấ ả ữ ữ ố trong axit clohydric đ  bi n đ i t ơ t c  nh ng mu i vô c  thành nh ng clorua d ễ

phân ly.

ố ớ ư ượ ướ ả ộ ố ẫ ỏ Đ i v i m t s  m u l ng (nh  r u vang, n c qu  ép trong không có

ự ế ể ế ủ ẫ ả ị ướ ị th t qu ) thì có th  ti n hành xác đ nh tr c ti p, không phân h y m u tr c.

ố ử 3.6.2. Thu c th :

ấ ả ử ề ả ố ế ặ ệ T t c  các thu c th  đ u ph i là tinh khi t phân tích và đ c bi t là không

ử ụ ứ ẽ ướ ấ ế ị ủ ặ ch a k m. S  d ng n ầ c c t 2 l n trong thi t b  th y tinh borosilicat ho c  ít

ấ ướ ươ nh t n ế ươ t t ng đ ng.

(cid:0) Axit sunfuric, (cid:0) 20 = 1,84g/ml

ộ c có đ  tinh khi (cid:0) Axit nitric, (cid:0) 20 = 1,38g/ml

(cid:0) Axit clohydric, dung d ch 1 + 1 (theo th  tích).  ị

Trang 49

ể

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ể ộ ộ ể ộ ớ Tr n,   m t  th   tích  axit  clohydric   đ c ặ (cid:0) 20 =  1,19g/ml  v i  m t  th  tích

c.ướ n

(cid:0) Axit clohydric, dung d ch x p x  3,7 g/l.

ấ ị ỉ

ứ ị Hòa tan 8,3ml axit clohydric đ c (ặ (cid:0) 20 = 1,19g/ml) trong bình đ nh m c m t ộ

ằ ướ ớ ạ ắ ề ạ v ch dung tích 1000ml b ng n i v ch, l c đ u. c t

(cid:0) K m, dung d ch chu n t

ẩ ươ ẽ ị ươ ẽ ng đ ng 1g k m trong 1 lít.

ẽ ế ằ ị Hòa tan 1g k m tinh khi ộ   t b ng 10ml dung d ch axit clohydric trong m t

ể ượ ộ ạ ứ ị hình nón, chuy n l ị ng dung d ch này sang bình đ nh m c m t v ch dung tích

ằ ướ ớ ạ ắ ề 1000ml, pha loãng b ng n i v ch, l c đ u. c t

ủ ả ả ị B o qu n dung d ch này trong bình th y tinh borosilicat nút mài.

3.6.3. Thi

ế ị t b :

ữ ế ị ệ ườ ị Nh ng thi t b  phòng thí nghi m th ng dùng không có quy đ nh gì khác

ế ị ữ và nh ng thi t b  sau:

(cid:0) Máy nghi n bên trong và các l

ề ưỡ ượ ủ ớ i dao đ c ph  l p pôlyetylen.

(cid:0) Đĩa platin ho c th ch anh có đ ặ

ạ ườ ặ ng kính 70 mm ho c bình kenđan dung tích

250ml.

(cid:0) Bình đ nh m c 1 v ch, dung tích 50ml. ạ

ứ ị

(cid:0) Máy li tâm.

(cid:0) ứ ợ ị Pipet đ nh m c có dung tích thích h p.

(cid:0) B p cách th y sôi.

ủ ế

(cid:0) Thi

ế ị ấ ệ t b  c p nhi t.

(cid:0) Lò nung đi n có th  đi u khi n

0C.

ể ề ể ở ệ 525 ± 25

(cid:0) Lò nung đi n có kh  năng đi u khi n

0C và

ể ở ệ ề ả ệ ộ ở nhi ỏ ơ t đ  nh  h n 100 525

0C.

ơ ươ ể ± 250C, thích h p h n là lò có ch ợ ề ng trình đi u khi n nhi ệ ộ ừ t đ  t 20 ­ 550

(cid:0) Máy quang ph  h p th  nguyên t ổ ấ

ụ ử ắ ỗ ợ có l p đèn h n h p axetylen không khí

Trang 50

ấ ớ ị ướ ượ đ ộ ố ộ c cung c p v i m t t c đ  dòng xác đ nh tr c (nói chung là 4ml/phút) t ươ   ng

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ứ ớ ố ệ ộ ơ ớ ợ ị ng   v i   t c   đ   hút   h i   đã   quy   đ nh,   thích   h p   v i   vi c   đ i ổ ở ướ   b c   nóng

(cid:0) Cân phân tích

213,8mm.

3.6.4. Trình t

thự ử

ị ẫ ử ẩ 3.6.4.1. Chu n b  m u th

ệ ề ế ầ ẫ ộ ế ướ ế Tr n đ u m u thí nghi m. N u c n thi t tr ể c h t chuy n các h t v ạ ỏ

ể ữ ọ ứ ề ả ẩ ặ ạ choàng b c c ng cho qua máy nghi n. Đ  nh ng s n ph m đông l nh ho c đông

ướ ẫ ạ l nh sâu rã đông trong bình kín và tr ả   ấ c khi làm đông nh t m u thêm vào s n

ượ ượ ạ ạ ẩ ph m l ấ ỏ ng ch t l ng đ c t o thành trong giai đo n này.

3.6.4.2.

ẫ ầ ử Ph n m u th

ị ằ ử ể ả ẩ ẫ ươ ế Cân 5 ­ 10g m u th  chính xác đ n 0,01 bi u th  b ng s n ph m t i tùy

ấ ủ ả ẩ theo tính ch t c a s n ph m.

3.6.4.3.

ự ủ S  phân h y

ể ự ủ ự ệ ươ ướ ươ S  phân h y có th  th c hi n theo ph ng pháp ặ t ho c ph ng pháp

khô:

(cid:0) ươ ủ Phân h y theo ph ng pháp khô

ủ ử ư ế ặ ầ ẫ ộ Đ a ph n m u th  vào m t trong các cái dĩa và đ t vào b p cách th y sôi

ể ạ ế ớ ề ế ỉ ứ ụ ấ ấ ẫ đi u ch nh b p sao cho đ  h n ch  t i m c th p nh t hao h t m u do văng ra

ể ơ ớ ế ụ ẫ ngoài. Đ  bay h i cho t ủ i khô m u. Ti p t c phân h y trong lò múp đã duy trì ở

525 ± 250C.

ủ ế ể ể ế ẫ ơ Chú thích: N u có th  nên tránh đ  bay h i m u trên b p cách th y sôi và

ể ự ự ế ệ ề ẫ ả ỉ ệ ộ nên đ  tr c ti p dĩa đ ng m u vào trong lò đi n, có đi u ch nh d i nhi t đ  theo

0C tăng d n đ  tránh làm văng ph n m u ẫ

ươ ủ ừ ế ể ầ ầ ch ng trình c a lò t 20 đ n 525 ± 25

ử ấ ẫ th  trong khi s y m u.

ằ ọ ủ ế ơ Hòa tan tro b ng vài gi ồ   t axít nitric cho bay h i trên b p cách th y sôi r i

0C (ho c lúc đ u đ t

0C

ặ ở ặ ở ặ ầ ệ ộ cho vào lò nung đ t 525 ± 25 nhi ỏ ơ t đ  nh  h n 100

0C. Chuy n m u vào lò múp đi u khi n t

Trang 51

ể ớ ề ể ớ ể ề ẫ ồ r i sau đó đi u khi n t i 525 ± 25 i 525

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ớ ắ ằ ị ± 250C và nung cho t i khi tro tr ng. Hòa tan b ng 1­2ml dung d ch axít clohydric.

ộ ượ ể ẫ ố ớ Chuy n toàn b  l ả   ng m u trong đĩa vào  ng quay ly tâm, tráng đĩa v i kho ng

ấ ổ ể ặ ị 20ml dung d ch axit clohydric quay ly tâm và chuy n ch t n i trên m t vào bình

ớ ượ ứ ữ ị ị đ nh m c 50ml. Thêm 10ml dung d ch axit clohydric n a vào v i l ng còn l ạ   i

ấ ỏ ặ ố ổ ị ể trong  ng ly tâm, quay ly tâm, và chuy n ch t l ng n i trên m t vào bình đ nh

ặ ạ ứ ớ ướ ể ộ ị m c trên. L p l i quá trình này v i 10ml n c, g p th  tích dung d ch vào bình

ướ ớ ạ ị ứ ồ ị đ nh m c r i thêm n ộ i v ch. Tr n dung d ch. c t

(cid:0) ươ ủ Phân h y theo ph ng pháp ướ t

ử ử ế ầ ẫ ầ ẫ ả   Cho ph n m u th  vào bình kenđan. N u ph n m u th  có etanol ph i

ạ ướ ồ ể ằ ộ lo i tr ồ   c b ng cách đun sôi r i đ  ngu i. Thêm 10ml axit nitric, đun nóng, r i

ậ ẩ c n th n thêm vào 5ml axit sunfuric.

ườ ủ ơ ộ ằ ể ỗ ợ ợ ộ Trong m t vài tr ng h p nên phân h y s  b  b ng cách đ  h n h p trên

ụ ư ể ủ ộ ờ trong bình th y tinh qua m t th i gian (ví d  nh  đ  qua đêm).

ứ ặ ầ ỗ ợ ế ị ấ ệ Đ t bình c u ch a h n h p trên vào thi t b  c p nhi ẩ   t  và đun nóng c n

ế ầ ậ ẫ ế ừ ỉ ạ th n tránh trào m u. N u c n thi t thì ng ng đun và ch  đun nóng l i khi thôi trào

m u.ẫ

ị ố ế ụ ớ Đun sôi dung d ch này càng nhanh càng t t và ti p t c đun sôi cho t i khi

ầ ừ ắ ầ ể ị ọ ừ dung d ch b t đ u chuy n thành màu nâu. Sau đó thêm d n t ng gi ầ   t, t ng ph n

ế 1 đ n 2ml axit nitric.

ỗ ầ ứ ư Đun sôi sau m i l n thêm axit nh ng tránh đun nóng quá m c. M t l ộ ượ   ng

ỏ ệ ở ự ể nh  axit nitric luôn luôn còn l ạ ở i ị  trong dung d ch bi u hi n ặ ủ ơ    s  có m t c a h i

ơ ừ ể ị nit ớ   . Ng ng thêm axít nitric khi dung d ch không còn chuy n sang màu nâu v i

ế ụ ừ ớ ể ệ ắ ượ l ng axit v a thêm. Ti p t c đun nóng cho t ồ   i khi có khói tr ng bi u hi n n ng

ế ả ị ạ ể ầ ộ đ  axit sunfuric cao và axit nitric gi m. N u dung d ch l i chuy n sang m u nâu

ế ụ ặ ạ ạ ộ ư ớ thì ti p t c thêm axit nitric và l p l i ho t đ ng nh  đã mô t ả ở trên cho t i khi

ữ ể ầ ặ ộ ị ị m u nâu không còn n a, đ  ngu i dung d ch. Dung d ch không có màu ho c có

Trang 52

ặ ơ ứ ỏ ằ ủ ệ ẫ màu vàng ho c h i xanh thì ch ng t r ng vi c phân h y m u xong.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ủ ẫ ớ ị Khi phân h y m u xong, pha loãng dung d ch sunfuric này v i vài mililit

ộ ượ ể ố ị ướ n c. Chuy n toàn b  l ng dung d ch trong bình vào  ng quay li tâm tráng bình

ớ ướ ể ướ ố ả ầ c u v i kho ng 10 ml n c và chuy n n c tráng sang  ng quay li tâm trên.

ể ượ ứ ể ặ ổ ị ị Quay li tâm và chuy n l ng dung d ch n i trên m t vào bình đ nh m c th  tích

ướ ữ ố 50ml. Thêm 10ml n c n a vào  ng quay li tâm. Quay li tâm và chuy n l ể ượ   ng

ặ ạ ặ ổ ị ớ dung d ch n i trên m t sang cùng bình trên. L p l i quá trình này v i 10ml n ướ   c

ướ ớ ạ ắ ề ứ ị ị khác và thêm n i v ch vào bình đ nh m c trên. L c đ u dung d ch. c t

(cid:0) M u tr ng: ẫ

ắ

ử ụ ủ ề ệ ế ệ ắ ẫ ẫ S  d ng cùng đi u ki n phân h y m u, ti n hành thí nghi m m u tr ng,

ử ằ ư ế ẫ ầ ướ nh ng thay th  ph n m u th  b ng 10ml n c.

3.6.5. Cách xác đ nhị

(cid:0) N u đ

ế ượ ủ ằ ươ c phân h y b ng ph ng pháp khô

 Xây d ng đ  th  chu n:

ồ ị ự ẩ

ể ẽ ẩ ị ị ằ Pha loãng dung d ch k m chu n b ng dung d ch axit clohydric  đ  có 4

ứ ẽ ị dung d ch ch a 0,25 ­ 0,5 ­ 1 và 1,5mg k m trong 1 lít.

ầ ượ ừ ọ ủ ư ị Hút l n l t t ng dung d ch này đ a vào ng n c a máy quang ph ổ ở ố    t c

ị ượ ạ ượ ẽ ộ đ  dòng sao cho dung d ch có hàm l ng 1,5mg k m trong 1 lít đ t đ ộ ấ   c đ  h p

 Đo ph :ổ

ụ ớ ị ấ ụ ươ ứ ẽ ồ ị ẩ ấ th  l n nh t. Ghi các giá tr  h p th  t ng  ng và v  đ  th  chu n.

ử ẫ ị ượ ư ắ ẫ ị Hút dung d ch m u th  đã thu đ ọ   c và dung d ch m u tr ng đ a vào ng n

ổ ấ ụ ở ộ ố ư ự ộ ử l a máy quang ph  h p th cùng m t t c đ  dòng nh  khi xây d ng đ  th ồ ị

ẩ ẫ ằ ươ ộ ấ ụ ươ ứ chu n khi phá m u b ng ph ng pháp khô. Ghi đ  h p th  t ng  ng.

ặ ằ ỏ ơ ộ ấ ụ ủ ắ ả ẫ Đ  h p th  c a m u tr ng ph i nh  h n ho c b ng 0,002.

(cid:0) M u phân h y b ng ph

ủ ằ ẫ ươ ướ ng pháp t:

 Xây d ng đ  th  chu n:

ồ ị ự ẩ

ẽ ẩ ằ ị ướ ể ượ ứ ị Pha loãng dung d ch k m chu n b ng n c đ  đ c dung d ch ch a 2,5;

Trang 53

ẽ 5; 10 và 15mg k m trong 1 lít.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ủ ứ ỗ ị ị ế   Cho 5ml c a m i dung d ch đó vào 4 bình đ nh m c 50ml. Thêm 30 đ n

ướ ồ ắ ề ể ộ 35ml n c r i sau đó thêm 5ml axit sunfuric. L c đ u, đ  ngu i và thêm n ướ ớ   i c t

ắ ề ữ ị ươ ứ ứ ạ v ch. L c đ u. Nh ng dung d ch t ẽ   ng  ng này ch a 0,25; 0,5; 1 và 1,5 mg k m

trong 1 lít.

ầ ượ ừ ổ ớ ố ư ị Hút l n l ọ ử t t ng dung d ch đ a vào ng n l a máy quang ph  v i t c đ ộ

ị ượ ộ ấ ẽ dòng sao cho dung d ch có hàm l ụ ự   ng 1,5 mg k m trong 1 lít có đ  h p th  c c

 Đo ph :ổ

ị ấ ụ ươ ứ ẽ ồ ị ẩ ạ đ i. Ghi các giá tr  h p th  t ng  ng và v  đ  th  chu n.

ọ ử ử ư ẫ ắ ẫ ị ị Hút dung d ch m u th , dung d ch m u tr ng và đ a vào ng n l a máy

ổ ớ ồ ị ự ư ẩ ố ộ ẫ   quang ph  v i cùng t c đ  dòng nh  khi xây d ng đ  th  chu n khi phá m u

ươ ướ ụ ươ ứ ằ b ng ph ng pháp ộ ấ t. Ghi đ  h p th  t ng  ng

ặ ằ ỏ ơ ộ ấ ụ ủ ả ẫ ị ắ Đ  h p th  c a dung d ch m u tr ng ph i nh  h n ho c b ng 0,002.

ế ả 3.6.6. Tính k t qu :

3.6.6.1.

ươ ứ Ph ng pháp tính và công th c:

2) tính b ng mg trên kg s n ph m đ

ượ ả ẩ ằ ượ Hàm l ẽ ng k m (X c tính theo công

th c:ứ

Trong đó:

­ C1: Hàm l

ượ ủ ử ẽ ẫ ọ ng k m c a m u th  tính theo miligam trong 1 lít đ c trên đ ồ

ẩ ị th  chu n.

­ C2: Hàm l

ượ ủ ẽ ẫ ắ ọ ằ ng k m c a m u tr ng tính b ng miligam trong 1 lít đ c trên

ẩ ồ ị đ  th  chu n.

­ m: kh i l

ố ượ ượ ẫ ằ ng l ng m u cân tính b ng gam.

ế ố ượ ố ớ ả ả ư ẽ N u mu n tính hàm l ẩ ng k m đ i v i s n ph m khô thì ph i đ a c ả

ượ ướ ủ ẫ hàm l ng n c c a m u vào trong tính toán.

ị ượ

3.7. Xác đ nh hàm l

Trang 54

ắ ng s t

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ẩ ả ả ự D a vào tiêu chu n ả   ẩ   TCVN 8119:2009:  Rau qu  và s n ph m rau qu  ­

ị ượ ươ Xác đ nh hàm l ắ ng s t – Ph ng pháp đo quang dùng 1,10­phenanthrolin (t ươ   ng

ươ đ ng ISO 5517 : 1978).

3.7.1. Nguyên t cắ

ấ ữ ủ ằ ơ ị ử ắ Phân h y ch t h u c ,   sau  đó  kh   s t  hóa  tr  ba  b ng  hydroxylamoni

ề ạ ắ ỗ ợ ườ clorua. T o h n h p s t (II)/1,10­phenanthrolin b n trong môi tr ệ ng đ m. Đo

ấ ợ quang h p ch t màu đ ỏ ở ướ  b c sóng 508 nm.

ử

3.7.2. Thu c thố

ỉ ử ụ ử ạ ế ử ụ ướ ố Ch  s  d ng các thu c th  lo i tinh khi t phân tích. S  d ng n ấ   c c t

(cid:0) Axit sulfuric, p20 = 1,84 g/ml.

(cid:0) Axit nitric, p20 = 1,32 g/ml.

(cid:0) Axit clohydric, p20 = 1,18 g/ml.

ặ ướ ươ ừ ị ho c n ộ c có đ  tinh khi ế ươ t t ng đ ng, tr  khi có qui đ nh khác.

(cid:0) Hydroxylamoni clorua (NH2OH.HCl), dung d ch 200 g/l.

ị

(cid:0) Dung d ch đ m. ị

ệ

 Natri axetat ng m ba phân t

3CO2.3H2O), dung d ch 450 g/l.

ậ ị ử ướ  n c (NaCH

 Natri axetat ng m ba phân t

3CO2.3H2O), dung d ch 272 g/l

ậ ị ử ướ  n c (NaCH

(2 M).

(cid:0) ị 1,10­phenanthrolin, dung d ch 10 g/l.

oC và m t l

ủ Hòa tan 1 g c a 1,10­phenanthrolin trong 80 ml n ướ ở c 80 ộ ượ   ng

ể ượ ể ằ ộ ướ ố t i thi u axit clohydric đã đ c pha loãng b ng cùng m t th  tích n c, vào trong

ộ ạ ứ ị bình đ nh m c m t v ch 100 ml.

ế ạ ộ ộ Sau khi làm ngu i, pha loãng đ n v ch và tr n.

ị ượ ả ả ở ơ ặ ờ Dung d ch này khi đ c b o qu n n i mát và tránh ánh sáng m t tr i, thì

ể ổ ị ượ ầ có th   n đ nh đ c trong vài tu n.

ể ử ụ ộ ượ Chú thích: Cách khác, có th  s  d ng m t l ng phenantrolin clohydric

Trang 55

ượ ướ ộ ươ ứ t ng  ng đã đ c hòa tan trong n c ngu i thay cho 1,10­phenanthrolin.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) ắ ẩ ị ượ ẩ ị S t, dung d ch chu n 0,020 g/l, đ ộ c chu n b  theo m t trong hai cách sau:

 Cân 7,024 g amoni s t (II) sulfat ng m sáu phân t

ắ ậ ử ướ  n ế   c chính xác đ n

ướ ọ 0,001 g [(NH4)2Fe(SO4)2.6H2O. Hòa tan trong n c và thêm 2 gi t axit clohydric.

ộ ạ ứ ể ằ ộ ị ướ Chuy n toàn b  vào bình đ nh m c m t v ch 500 ml, pha loãng b ng n ế   c đ n

ứ ể ộ ị ị ộ   ạ v ch và tr n. Dùng pipet chuy n 10 ml dung d ch này vào bình đ nh m c m t

ằ ướ ế ạ ộ ạ v ch 1000 ml. Pha loãng b ng n c đ n v ch và tr n.

 Cân 0,200 g s t dây đ t đ  tinh khi

ạ ộ ắ ế ế t phân tích, chính xác đ n 0,001 g. Hòa

ướ ể ộ ị tan trong 200 ml axit clohydric và thêm 50 ml n c. Chuy n toàn b  dung d ch

ộ ạ ứ ế ạ ộ ị vào bình đ nh m c m t v ch 1000 ml, pha loãng đ n v ch và tr n. Dùng pipet

ứ ể ằ ị ị chuy n 50 ml dung d ch này vào bình đ nh m c 500 ml. Pha loãng b ng n ướ ế   c đ n

ộ ạ v ch và tr n.

(cid:0) Magie axetat [Mg(CH3CO2)2], dung d ch 150 g/l.

ị

ế ị ụ ụ

3.7.3. Thi

t b , d ng c

ử ụ ế ị ụ ụ ủ ử ệ ườ S  d ng các thi t b , d ng c  c a phòng th  nghi m thông th ng và c ụ

ể ư th  nh  sau:

(cid:0) ặ Bình Kjeldahl, dung tích 250 ho c 300 ml.

(cid:0) Pipet, dung tích 5, 10 và 20 ml.

(cid:0) ộ Buret, dung tích 50 ml, chia đ  0,1 ml.

(cid:0) ộ ạ ứ ị Bình đ nh m c m t v ch, dung tích 50 và 100 ml.

(cid:0) ỏ ố C c có m , dung tích 50 ml.

(cid:0) Máy đo quang ph  ho c máy đo đ  h p th  quang đi n, đo b

ộ ấ ụ ệ ặ ổ ướ c sóng 508

nm.

(cid:0) Máy đo pH.

(cid:0) Cân phân tích.

ế

3.7.4. Cách ti n hành

Trang 56

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ị ẫ ử ầ ẩ ẫ ử

3.7.4.1. Chu n b  m u th  và ph n m u th

ươ ươ ả ẩ ả ng đ ả   ng ISO 5515: Rau qu  và s n ph m rau qu  ­ Xem TCVN 8117 (t

ấ ữ ơ ướ ủ ươ ướ Phân h y ch t h u c  tr c khi phân tích ­ Ph ng pháp t) và TCVN 8118

ươ ươ ấ ữ ủ ả ả ả (t ng đ ẩ ng ISO 5516: Rau qu  và s n ph m rau qu  ­ Phân h y ch t h u c ơ

ướ ươ ươ ượ ể ọ tr c khi phân tích ­ Ph ng pháp khô), theo ph ng pháp đ c ch n đ  phân

ử ượ ầ ẫ ị ằ ử ấ ẫ ả ẩ ủ h y. Ph n m u th  đ c chu n b  b ng cách l y kho ng 10 g m u th , cân

ế ẫ ấ ặ ử chính xác đ n 0,001 g, ho c dùng pipet l y 10 ml m u th .

3.7.4.2.

Phân h y ủ

ế Ti n hành theo TCVN  8117 (ISO 5515)  và  TCVN 8118 (ISO  5516),  pha

ử ế ủ ế ế ị loãng dung d ch th  đ n 100 ml (chú ý, n u ti n hành phân h y theo TCVN 8118

ướ ằ (ISO 5516) thì hòa tan tro sau khi làm t b ng 5 ml axit sulfuric thay cho 1 ml).

3.7.4.3.

ử ơ ộ Th  s  b

ử ơ ộ ể ủ ế ệ ể ị ị ượ Ti n hành th  s  b  đ  xác đ nh th  tích c a dung d ch đ m đ c thêm

ộ ượ ấ ử ặ ị vào. Dùng pipet l y m t l ng V1 ml (5, 10 ho c 20 ml) dung d ch th  thu đ ượ   c,

ượ ắ ự ế ẫ tùy theo hàm l ng s t d  ki n có trong m u.

ể ố ỏ ướ ế ế Chuy n vào c c có m  dung tích 50 ml, thêm n ầ   c đ n 20 ml, n u c n,

ị sau đó thêm 5 ml dung d ch hydroxylamoni clorua.

ỏ ộ ượ ể ệ ầ ị ế ể ố Chuy n vào c c có m  m t l ng dung d ch đ m c n thi t đ  thu đ ượ   c

ừ ủ ể ế ị ố ọ s  đ c trên máy đo pH t 3,5 đ n 4,5. Ghi l y ệ   ấ X ml là th  tích c a dung d ch đ m

ượ đ c thêm vào.

ế

3.7.4.4. Cách ti n hành

ộ ượ ấ ử ượ L y m t l ng V ị 1 ml  dung d ch th  thu đ ộ c, tùy thu c vào hàm l ượ   ng

ộ ạ ứ ể ị ắ ự ế s t d  ki n và chuy n vào bình đ nh m c m t v ch 50 ml. Thêm 20 ml n ướ   c,

ế ầ n u c n.

ị ệ ể ị Thêm 5 ml dung d ch hydroxylamoni clorua và X ml dung d ch đ m đ  thu

Trang 57

ừ ượ đ c pH t ế  3,5 đ n 4,5.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ằ ị ướ ế Thêm 2 ml dung d ch 1,10­phenanthrolin, pha loãng b ng n ạ c đ n v ch và

ể ộ tr n. Đ  yên trong 5 min.

ộ ấ ụ ệ ể ặ ổ Dùng máy đo quang ph  ho c máy đo đ  h p th  quang đi n đ  đo đ ộ

ế ế ạ ị ấ h p th ụ ở ướ  b ạ c sóng 508 nm. N u dung d ch t o màu quá m nh thì ti n hành đo

ộ ượ ặ ế ấ ử ỏ ơ ỏ ơ ầ ẫ ạ ấ l i, l y m t l ng V1 nh  h n ho c n u l y ph n m u th  nh  h n.

3.7.4.5.

ố ầ ị S  l n xác đ nh

ử ế ẫ ộ ị Ti n hành hai phép xác đ nh trên cùng m t m u th  .

3.7.4.6.

ử ắ Phép th  tr ng

ử ắ ử ụ ế ượ Ti n hành phép th  tr ng theo cùng qui trình và s  d ng cùng l ố   ng thu c

ử ư ư ầ ẫ ử ị th  nh  đã dùng trong phép xác đ nh nh ng không có ph n m u th .

3.7.4.7.

ị ườ ệ ẩ ẩ  Chu n b  đ ng hi u chu n

ắ ẩ ấ ị L y 0; 5; 10; 20; 20; 30; 40 và 50 ml dung d ch s t chu n và 2 ml axit

ộ ạ ứ ả ộ ị ươ ứ clohydric cho vào m t dãy b y bình đ nh m c m t v ch 100 ml t ng  ng. Pha

ủ ế ạ ộ ỗ ị ướ ấ loãng đ n v ch và tr n. Sau đó l y 20 ml c a m i dung d ch có tr c, cho vào

ộ ạ ứ ừ ứ ả ộ ị m t dãy b y bình đ nh m c m t v ch 50 ml, có ch a t 0; 20; 40; 80; 120; 160 và

ắ ươ ứ ắ ị 200 µg s t t ề   ng  ng. Thêm 5 ml dung d ch hydroxylamino clorua. L c  đ u.

ệ ề ắ ị ị Thêm 3,5 ml dung d ch đ m. L c đ u. Thêm 2 ml dung d ch 1,10­phenanthrolin.

ắ ề ế ể ạ ộ Pha loãng đ n v ch và tr n. Đ  yên trong 5 min. L c đ u.

ộ ấ ụ ệ ể ặ ổ Dùng máy đo quang ph  ho c máy đo đ  h p th  quang đi n đ  đo đ ộ

ị ộ ấ ừ ụ ượ ừ ấ h p th ụ ở ướ  b c sóng 508 nm. T  các giá tr  đ  h p th  đo đ c tr  đi các giá tr ị

ử ắ ứ ự ườ ẩ ấ đo   đ ượ ươ c   t ng   ng   trong   phép   th   tr ng.   D ng   đ ng   chu n,   cho   th y   s ố

ố ủ ộ ấ ắ ụ microgam s t theo hàm s  c a đ  h p th .

ị ế ể ả 3.7.5. Bi u th  k t qu

3.7.5.1.

ươ Ph ứ ng pháp tính và công th c

(cid:0) ử ượ ấ ằ ầ ẫ Ph n m u th  đ c l y b ng pipet

ượ ắ ủ ị ằ ể ẫ Hàm l ng s t c a m u, bi u th  b ng miligam trên lit (mg/l), tính theo

Trang 58

ứ công th c sau đây:

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

trong đó:

ử ủ ể ằ ầ ẫ ­ V0 là th  tích c a ph n m u th , tính b ng mililít (ml);

­ V1 là th  tích c a ph n cu i l y đ  xác đ nh, tính b ng mililít (ml).

ố ấ ủ ể ể ằ ầ ị

­ m1  là kh i l

ố ượ ượ ườ ệ ủ ắ ọ ng c a s t  đ c  đ c trên đ ằ   ẩ ng hi u chu n, tính b ng

microgam (µg);

(cid:0) ử ượ ấ ằ ầ ẫ Ph n m u th  đ c l y b ng cách cân

ượ ắ ủ ể ẫ ượ Hàm l ị ằ ng s t c a m u, bi u th  b ng miligam trên kilogam, đ c tính theo

công th c:ứ

trong đó:

ố ượ ủ ẫ ằ ầ m0 là kh i l ử ng c a ph n m u th , tính b ng gam (g);

ố ượ ủ ắ ọ ượ ườ ệ ẩ ằ m1 là kh i l ng c a s t đ c đ c trên đ ng hi u chu n, tính b ng microgam

(µg);

ể ố ượ ấ ể ằ ị V1 là th  tích cu i cùng đ c l y đ  xác đ nh, tính b ng mililít (ml).

ộ ặ ạ

3.7.5.2. Đ  l p l

i

ệ ố ữ ệ ế ả ượ ủ ử ầ Chênh l ch tuy t đ i gi a các k t qu  thu đ ệ   c c a hai l n th  nghi m

ế ừ ế ặ ộ ti n hành song song ho c nhanh liên ti p t cùng m t phép phân tích trên cùng

ử ệ ượ ị nguyên li u th , không v t quá ± 3 % giá tr  trung bình.

ị ượ ườ

3.8. Xác đ nh hàm l

ng đ ng

ự ướ ả ị ượ D a theo ng glucoza, TCVN 8906: 2011: N c rau qu  ­ Xác đ nh hàm l

ươ ử ụ ệ ắ ỏ fructoza, sorbitol và sacaroza ­ Ph ng pháp s  d ng s c kí l ng hi u năng cao.

ụ ạ

3.8.1. Ph m vi áp d ng

ẩ ị ươ ị ượ ượ Tiêu chu n này quy đ nh ph ng pháp xác đ nh hàm l ng l ng glucoza,

ướ ả ẩ fructoza, sorbitol và sacarozo trong n ả c rau qu  và các s n ph m có liên quan

Trang 59

ắ ỏ ằ b ng s c kí l ng hiêu năng cao.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ẩ ị ượ Tiêu chu n này không cho phép xác đ nh hàm l ặ   ng sacaroza khi có m t

ẽ ị maltoza vì s  b  trùng các pic.

ệ ừ ế ắ

3.8.2. Ký hi u và các t

vi t t t

3.8.2.1. Kí hi uệ

ử ụ ẩ ẩ Trong tiêu chu n này s  d ng các tiêu chu n sau đây:

(cid:0) ộ ấ ồ c là n ng đ  ch t.

(cid:0) ố ượ ồ ộ là n ng đ  kh i l ng.

2).

(cid:0) ự ạ ề ặ ấ ọ ố g là gia t c do tr ng l c t i b  m t trái đ t (9,81 m/s

3.8.2.2. Vi

ế ắ t t t

ử ụ ẩ ừ ế ắ Trong tiêu chu n này s  d ng các t vi t t t sau đây

(cid:0) HPLC: s c kí l ng hi u năng cao. ỏ

ệ ắ

(cid:0) EDTA: axit etylendiamintetraaxetic.

3.8.3. Nguyên t cắ

ạ ườ ượ ổ ộ Các lo i đ ng và sorbitol đ ấ   c tách trên c t resin trao đ i cation (ch t

2+)

ợ ở ạ ồ đ ng trùng h p copolymer polystyren ­ divinylbenzen đã sulfonat hóa d ng Ca

ử ả ử ụ ộ ị ằ b ng r a gi i isocratic, s  d ng dung d ch canxi dinatri ­ EDTA làm pha đ ng.

ạ ườ ượ ệ ệ ằ Các lo i đ ng và sorbitol đ c phát hi n b ng detector đo chênh l ch ch  s ỉ ố

ạ ị ượ ươ ẩ ạ khúc x  và đ nh l ằ ng b ng ph ng pháp ngo i chu n.

ử

3.8.4. Thu c thố

(cid:0) Yêu c u chung ầ

ử ạ ử ụ ế ướ ạ ố S  d ng các thu c th  lo i tinh khi t phân tích và n c lo i 3 theo TCVN

ừ ị 4851 (ISO 3696), tr  khi có quy đ nh khác.

(cid:0) Dung   d ch   canxi   dinatri­EDTA,

ị c(C10H12N2O8CaNa2.xH2O   =   0,1   mmol/l

ướ ạ trong 1 lít n c lo i dùng cho HPLC.

(cid:0) Dung d ch chu n: chu n b  dung d ch chu n c a glucoza, fructoza, sorbitol ị

ẩ ủ ẩ ẩ ị ị

và sacaroza trong n ướ ở ồ c ộ  n ng đ  10 g/l.

ế ị ụ ụ

3.8.5. Thi

Trang 60

t b , d ng c

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ử ụ ế ị ụ ụ ủ ử ệ ườ S  d ng các thi t b , d ng c  c a phòng th  nghi m thông th ng và c ụ

ế ị ụ ụ ể th  thi t b , d ng c  sau:

(cid:0) ế ị ỉ ố ồ ơ Thi ạ   ộ t b  HPLC, g m có b m HPLC, c t HPLC, detector ch  s  khúc x  vi

ậ ộ ệ ộ phân và b  ph n gia nhi t cho c t.

(cid:0) ộ ộ ổ C t HPLC, c t trao đ i cation polystyren­divinylbenzen đã sulfonat hóa ở

ỡ ạ ườ ạ d ng canxi, c  h t 10 µm, dài 30 cm, đ ể ử ụ   ng kính trong 6,5 mm. Có th  s  d ng

ộ ướ ả ươ ế ấ ự các c t có kích th c khác n u cho các k t qu  t ng t .

(cid:0) ộ ọ ạ ể ấ ướ ệ ộ ọ B  l c d ng syranh: B  l c syranh có th  th m n c, không ti t trùng. Có

ỡ ỗ c  l 0,45 µm.

(cid:0) Máy ly tâm: Máy ly tâm có th  t o gia t c ly tâm

ể ạ ố ở 1400g.

ầ ố ộ ế ể ạ ể ố T c đ  quay c n thi t đ  t o ra gia t c ly tâm đúng có th  tính theo công

ứ th c sau:

­

Trong đó

ố a là gia t c ly tâm

­

ượ ừ ể ữ ụ ấ ố r là bán kính ly tâm đo đ c t đi m gi a (tr c ly tâm) đ n đáy  ng ly tâm

ướ khi quay h ằ ng ra ngoài, tính b ng centimet (cm).

­

ầ ố n là t n s  ly tâm trên phút.

(cid:0) Ố ng ly tâm

ế

3.8.6. Cách ti n hành

ầ

3.8.6.1. Yêu c u chung

ằ ươ ự ế ả Phân tích b ng ph ả   ể ng pháp này d a theo th  tích, do đó, k t qu  ph i

ử ệ ể ặ ả ẩ ẫ ị ượ đ c bi u th  theo lít m u th . Vi c phân tích các s n ph m cô đ c có th  đ ể ượ   c

ự ế ể ượ ộ ỷ ọ ế ti n hành d a theo th  tích sau khi đ c pha loãng đ n m t t tr ng đã bi ế   t.

ườ ả ư ợ ươ ố Trong tr ng h p này, ph i đ a ra đ ượ ỷ ọ c t tr ng t ng đ i. Khi phép phân tích

ố ượ ự ệ ố ử ế ế ả ả ẫ tính d a trên kh i l ng m u th  thì ph i tính đ n h  s  pha loãng, k t qu  có

Trang 61

ể ượ ẩ ẩ ả ả ộ ớ th  đ ố ớ c tính trên kilogram s n ph m. Đ i v i các s n ph m có đ  nh t cao và/

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ặ ượ ế ả ị ườ ử ụ ị ho c có hàm l ng t ụ  bào cao (ví d : th t qu ) thì th ng s  d ng phép xác đ nh

ố ượ ủ ẫ ự d a theo kh i l ử ng c a m u th .

ị ẫ ử ẩ 3.8.6.2. Chu n b  m u th

ỹ ẫ ộ ướ ả ự ộ ơ ướ ồ Tr n k  m u tr c khi pha loãng. N c ép có n ng đ  đ n ph i đ  pha

ỷ ệ ộ ể ầ ướ ớ ố ể ầ ướ loãng theo t m t ph n th  tích n l c ép v i b n ph n th  tích n c và cho ly

ở ẫ ố ượ ọ ộ ọ ằ tâm gia t c 1400 g trong 15 min. Sau đó m u đ c l c qua b  l c b ng syranh

ằ ồ ượ r i đ c phân tích b ng HPLC.

ề ệ ạ

3.8.6.3. Đi u ki n ch y HPLC

ộ ị Dung môi pha đ ng: dung d ch canxi dinatri­EDTA.

ố ộ T c đ  dòng: 0,5 ml/min.

0C (ho c do nhà s n xu t c t qui đ nh).

ệ ộ ộ ấ ộ ặ ả ị Nhi t đ  c t 90

ể ườ ơ Th  tích b m: 10 µl (th ng dùng).

ữ ỉ ố ạ ở ệ ộ Chú thích: Nên gi detector c  s  khúc x  vi phân nhi t đ  môi tr ườ   ng

0C đ n 35 ế

0C) .

ổ không đ i (25

3.8.6.4.

ằ Phân tích b ng HPLC

ệ ố ư ủ ằ ộ ờ ị Sau khi cân b ng h  th ng HPLC và c t, xác đ nh th i gian l u c a các

ạ ườ ủ ừ ấ ằ ơ ợ ị lo i đ ầ   ng và sorbitol b ng cách b m các dung d ch c a t ng h p ch t. C n

ế ướ ự ể ể ẳ ị ị thi ả t ph i có b c này đ  kh ng đ nh không có s  ngh ch chuy n sacaroza trên

ử ụ ề ệ ế ẩ ọ ộ ướ c t d ỗ   i các đi u ki n đã ch n. Sau đó ti n hành phân tích s  d ng chu n h n

ẩ ượ ơ ẫ ị ị ợ h p. Các dung d ch chu n đ ử ỳ ữ c b m đ nh k  gi a các m u th .

ả

3.8.7. Tính k t quế

ạ ườ ồ ộ ượ ằ ị ươ N ng đ  các lo i đ ng và sorbitol đ c xác đ nh b ng ph ng pháp

ạ ử ụ ệ ề ế ặ ầ ẩ ả   chu n ngo i, s  d ng di n tích pic ho c chi u cao pic. Trong ph n tính k t qu ,

ệ ố ố ươ ế ị ớ ữ ể ầ c n tính đ n h  s  pha loãng và m i t ặ   ng quan gi a giá tr  v i th  tích ho c

ố ượ ế ả ặ ượ ẩ ế ấ kh i l ng. N u s n ph m cô đ c đ ộ ồ c pha loãng đ n đ  đ ng nh t thì ghi l ạ   i

ươ ố ủ ộ ủ ạ ườ ấ ẫ ồ ồ ỷ ọ t tr ng t ng đ i c a m u đã đ ng nh t. Tính n ng đ  c a các lo i đ ng và

Trang 62

ứ sorbitol  theo công th c sau:

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

Trong đó

­ P là di n tích pic ho c chi u cao pic c a các lo i đ

ạ ườ ủ ệ ề ặ ặ ầ   ng ho c sorbitol c n

ộ ị ươ ượ xác đ nh, tùy thu c vào ph ng pháp đ ọ c ch n.

­ F là h  s  đáp  ng thích h p t ng lo i đ

ợ ừ ệ ố ạ ườ ứ ụ ể ặ ng ho c sorbitol c  th , tính

ứ theo công th c sau:

Trong đó

­

ạ ườ ủ ệ ặ ụ ể ặ ề  là di n tích ho c chi u cao pic c a lo i đ ng ho c sorbitol c  th  trong

ẩ ắ ồ s c đ  chu n.

­

ố ượ ồ ộ ủ ừ ạ ườ ụ ể ặ là n ng đ  kh i l ng c a t ng lo i đ ng ho c sorbitol c  th  trong

ẩ ị dung d ch chu n.

ộ ủ ằ ồ Báo cáo n ng đ  c a glucoza, fructoza, sorbitol và sacarozo b ng gam trên

ữ ố ậ ế ộ lít đ n m t ch  s  th p phân.

ứ ẽ ầ ượ ố ị ệ ố Chú   thích   1:   các   h   s   đáp   ng   riêng   r c n   đ ớ   c   xác   đ nh   đ i   v i

ứ ữ ệ   ử ụ glucoza, fructoza, sorbitol và sacaroza s  d ng công th c trên đây và các d  li u

thích h p.ợ

ươ ượ ử Chú thích 2: khi ph ng pháp đ c đánh giá trong phép th  liên phòng th ử

ộ ủ ạ ườ ệ ồ ượ nghi m thì các n ng đ  c a các lo i đ ng đ ằ c đánh già b ng quy trình s ử

ự ế ấ ằ ươ ộ ụ d ng enzym. Th c t th y r ng các ph ng pháp enzym cho đ  tái l p t ậ ố ơ   t h n

ươ ậ ố ơ ộ ố ớ đ i v i glucoza và fructoza, còn ph ng pháp HPLC thì có đ  tái l p t ố   t h n đ i

ớ v i sacaroza.

ộ ụ

3.8.8. Đ  ch m

ộ ặ ạ

3.8.8.1. Đ  l p l

i

ả ử ệ ố ữ ệ ệ ẽ ượ ế Chênh l ch tuy t đ i gi a hai k t qu  th  nghi m riêng r  thu đ c khi

ộ ươ ậ ệ ộ ử ụ s  d ng cùng m t ph ử ố ng pháp, trên v t li u th  gi ng nhau, do cùng m t ng ườ   i

Trang 63

ử ụ ộ ế ị ả ộ ờ phân tích, s  d ng cùng m t thi ắ   t b , trong cùng m t kho ng th i gian ng n,

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ượ ườ ượ ị không đ c quá 5% các tr ợ ng h p v t quá giá tr  đ  l p l ị ộ ặ ạ r. Các giá tr  này i

ả ượ đ c nêu trong B ng 3.4

ả ị ộ ặ ạ B ng 3.4 . Các giá tr  đ  l p l i

M uẫ Glucoza g/l Fructoza g/l Sacaroza g/l Sorbitol g/l

ướ N c nho 2,0 1,7 nm nm

ượ ặ ướ nm = không đo đ c, vì không có m t trong n ả c qu  này

ộ ậ

3.8.8.2. Đ  tái l p

ả ử ệ ố ữ ệ ệ ẽ ượ ế Chênh l ch tuy t đ i gi a hai h t qu  th  nghi m riêng r  thu đ c khi

ậ ệ ử ố ử ự ệ ế ệ ti n hành th  trên v t li u th  gi ng h t nhau, th c   hi n trong hai phòng th ử

ệ ượ ườ ợ ượ ị ộ nghi m khác nhau, không đ c quá 5% các tr ng h p v ậ   t quá giá tr  đ  tái l p

R.

ị ượ ả Các giá tr  này đ c nêu trong B ng 3.5.

ả ị ộ ậ B ng 3.5. Các giá tr  đ  tái l p

M uẫ Glucoza g/l Fructoza g/l Sacaroza g/l Sorbitol g/l

ướ N c nho 5,1 9,0 nm nm

ặ ướ nm = không đo, vì không có m t trong n ả c qu  này

ị

3.9. Xác đ nh hàm l

ượ Natri, Kali, Canxi và Magie ng

ự ướ ả ị ượ D a theo ng natri, TCVN 8908:2011  ­ N c rau qu : xác đ nh hàm l

ổ ấ ằ ử kali, canxi và magie b ng đo ph  h p thu nguyên t (AAS)

ụ ạ

3.9.1. Ph m vi áp d ng

ẩ ị ươ ị ượ Tiêu chu n này qui đ nh ph ng pháp xác đ nh l ng natri, kali, canxi và

ướ ổ ấ ằ ẩ ả ả magie   trong   n c   rau  qu   và   các   s n  ph m  liên  quan  b ng   đo   ph   h p  thu

ử nguyên t (AAS).

3.9.2. Kí hi uệ

Trang 64

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ử ụ ệ ẩ Trong tiêu chu n này s  d ng các kí hi u:

(cid:0) ồ ộ ấ c là n ng đ  ch t

(cid:0) ố ượ ồ ộ là n ng đ  kh i l ng

3.9.3. Nguyên t cắ

ượ ượ ổ ấ ằ ị Hàm l ng natri, kali, canxi và magie đ c xác đ nh b ng đo ph  h p thu

ử ứ ử ẫ ẫ nguyên t (AAS) trên m u th  đã pha loãng. Trong các m u có ch a hàm l ượ   ng

ị ượ ừ ể ạ canxi xác đ nh đ c sau khi tro hóa. Đ  tránh ion hóa t ng các kim lo i trong

ọ ử ổ ị ị ng n l a, thì b  sung xezi clorua khi xác đ nh natri và kali, còn khi xác đ nh canxi

ứ ề ấ ổ ỉ và magie thì b  sung lantan làm ch t đi u ch nh ph c.

ử

3.9.4. Thu c thố

(cid:0) Yêu c u chung ầ

ử ạ ử ụ ế ướ ạ ố S  d ng các thu c th  lo i tinh khi t phân tích và n c lo i 2 nêu trong

TCVN 4861 (ISO 3696).

ả ượ ệ ẩ ấ ẩ ị ả ả Các ch t chu n và dung d ch hi u chu n ph i đ c b o qu n trong chai

polyetylen.

(cid:0) Dung d ch chu n natri, (Na

+) = 1 g/l. Có th  s  d ng dung d ch chu n natri

ẩ ị ể ử ụ ẩ ị

ị ườ ẵ ư ặ ẩ ị ị bán s n trên th  tr ng. Ho c chu n b  dung d ch này nh  sau: hòa tan 2,542 g

ướ ứ ế ạ ị natri clorua khô (NaCl) trong n ủ c và thêm đ n v ch c a bình đ nh m c 1 lít.

(cid:0) Dung d ch chu n kali, (K

+) = 1 g/l. Có th  s  d ng dung d ch chu n kali

ẩ ị ể ử ụ ẩ ị

ị ườ ẵ ư ẩ ặ ị ị bán s n trên th  tr ng. Ho c chu n b  dung d ch này nh  sau: hòa tan 4,813 g kali

ướ ứ ế ạ ị hydro tartrat (C4H5KO8)  trong n ủ c và thêm đ n v ch c a bình đ nh m c 1 lít.

(cid:0) Dung d ch chu n canxi,(Ca

+) = 1 g/l. Có th  s  d ng dung d ch chu n ẩ

ẩ ị ể ử ụ ị

ị ườ ư ặ ẩ ị ị ẵ canxi bán s n trên th  tr ng. Ho c chu n b  dung d ch này nh  sau: hòa tan 2,5 g

ộ ượ ủ ướ canxi cacbonat (CaCO3) trong m t l ng đ  axit clohydric và thêm n ế   c đ n

ủ ứ ị ạ v ch c a bình đ nh m c 1 lít.

(cid:0) Dung d ch chu n magie,(Mg

2+) = 1 g/l. Có th  s  d ng dung d ch chu n ẩ

ẩ ị ể ử ụ ị

Trang 65

ị ườ ư ặ ẩ ị ị ẵ magie bán s n trên th  tr ng. Ho c chu n b  dung d ch này nh  sau: hòa tan

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ộ ượ ủ 8,3646g magie clorua ( MgCl2.6H2O) trong m t l ng đ  axit clohydric và thêm

ủ ứ ạ ị ướ ế n c đ n v ch c a bình đ nh m c 1 lít.

(cid:0) Dung d ch g c xezi clorua, (CsCl) = 40 g/l. Hòa tan 40 g xezi clorua (CsCl)

ố ị

ướ ướ ế ủ ứ ạ ị trong n c và thêm n c đ n v ch c a bình đ nh m c 1 lít.

(cid:0) Dung d ch lantan (La ị

3+) = 50 g/l. Làm

2O3) b ngằ

ướ t 58,6 g lantan oxit (La

ậ ẩ ố ỏ ướ n c trong c c có m  400 ml và thêm c n th n 100 ml axit clohydric (HCl) = 370

ứ ế ể ế ị g/l cho đ n kji hòa tan hoàn toàn h t lantan oxit. Chuy n sang bình đ nh m c 1 lít

ướ ế ạ và thêm n c đ n v ch.

(cid:0) ể ử ụ ể ị ị ẩ Có th  s  d ng lantan clorua đ  chu n b  dung d ch này. Khi đó, hòa tan

ướ ướ ế ủ ứ ạ ị 134g LaCl3.7H2O trong n c và thêm n c đ n v ch c a bình đ nh m c 1 lít.

(cid:0) Dung d ch axit clohydric (HCl) = 100 g/l.

ị

ế ị ụ ụ

3.9.5. Thi

t b , d ng c

ử ụ ế ị ụ ụ ủ ử ệ ườ S  d ng các thi t b  d ng c  c a phòng th  nghi m thông th ng và c ụ

ế ị ụ ụ ể th  thi t b , d ng c  sau:

(cid:0) Máy đo đ  h p thu nguyên t ộ ấ

ử ầ ố , có đ u đ t dùng không khí/ axetylen.

(cid:0) Đèn catot r ng dùng cho natri.

(cid:0) Đèn catot r ng dùng cho kali. ỗ

ỗ

(cid:0) Đèn catot r ng dùng cho canxi.

ỗ

(cid:0) Đèn catot r ng dùng cho magie.

ỗ

(cid:0) ử ệ ượ ầ ộ Pipet th  nghi m enzym, đ c chia đ  theo thân pipet, có đ u tip phân

ạ ố ph i dài không chia v ch.

(cid:0) ươ ươ ử ớ ộ Pipet có đ  chính xác t ng đ ệ ng v i pipet th  nghi m enzym, ví d  nh ụ ư

ạ ả pipet mao qu n d ng pittong.

ế

3.9.6. Cách ti n hành

ị ẫ ử ẩ 3.9.6.1. Chu n b  m u th

ườ ả ử ẩ ầ ả ướ ệ Thông th ng các s n ph m không c n ph i x  lý tr c và vi c phân tích

ươ ả ượ ự ể ế ả ể ị ằ b ng ph ng pháp này d a theo th  tích, do đó, k t qu  ph i đ c bi u th  theo

Trang 66

ể ượ ử ả ẩ ặ ẫ ự ế lít m u th . Khi phân tích các s n ph m cô đ c có th  đ c ti n hành d a theo

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ể ượ ộ ỷ ọ ế ế ườ th  tích sau khi đ c pha loãng đ n m t t tr ng đã bi t. Trong tr ợ ng h p này,

ả ư ươ ự ố ph i đ a ra đ ượ ỷ ọ c t tr ng t ng đ i. Khi phép phân tích tính d a trên kh i l ố ượ   ng

ể ượ ử ế ế ả ẫ ả ệ ố m u   th   thì   ph i   tính   đ n   h   s   pha   loãng,   k t   qu   có   th   đ c   tính   trên

ố ớ ẩ ặ ả ả ẩ ộ ớ kilogram s n ph m. Đ i v i các s n ph m có đ  nh t cao và/ ho c có hàm l ượ   ng

ố ượ ụ ả ị ị ẫ ế t bào cao(ví d : th t qu ) thì phép xác đ nh theo kh i l ử ng m u th  là quy trình

ườ ượ ử ụ th ng đ c s  d ng.

ụ ượ ử ụ ử ả ẫ Các m u th  trong và đ c đ c s  d ng luôn mà không ph i ly tâm tr ướ   c.

ử ứ ẫ ượ ầ ả ị ướ ị Các m u th  ch a hàm l ng th t qu  cao thì c n tro hóa tr c khi xác đ nh hàm

ượ ượ ấ ượ l ng canxi. L ng tro đ c h p thu vào 2 ml axit clohydric c(HCl) =  4 mol/l,

ể ạ ướ ế ạ ị ồ ượ r i đ c chuy n sang bình chia v ch 50 ml và thêm n c đ n v ch. Dung d ch

2+ n mằ

ử ế ủ ượ ộ ự ế ọ ẫ pha loãng c a m u th  ti p theo đ ồ c ch n sao cho n ng đ  d  ki n Ca

ớ ườ ả ượ ầ ị ế trong d i tuy n tính v i đ ẩ ng chu n. Hàm l ng lantan trong dung d ch c n đo

3.9.6.2.

ế đ n 0,5 g/100 ml.

ươ ế Ph ng pháp ti n hành

3.9.6.2.1. Yêu c u chung

ầ

ầ ặ ệ ề ộ ạ ụ ượ ử ụ ấ ả ụ ủ C n chú ý đ c bi t v  đ  s ch c a d ng c  đ c s  d ng. T t c  các

ượ ử ụ ả ượ ỹ ằ ướ ạ ụ ủ ụ d ng c  th y tinh đ c s  d ng ph i đ c tráng k  b ng n c lo i 2 theo

TCVN 4851 (ISO 3696).

ử ụ ể ẫ ẩ ấ ị Đ  đo các ch t chu n và dung d ch m u, s  d ng pipet dùng cho các hép

ạ ươ ử ặ ươ ụ ủ ụ ợ th  enzym ho c lo i t ng đ ng và các d ng c  th y tinh thích h p dùng cho

ể ỏ các th  tích nh .

ướ ả ụ ấ Khi pha loãng n ầ c qu  đ c, thì c n it nh t là 1 ml.

ụ ố ớ ự ụ ử ệ ệ ẩ ỗ ự   Th c hi n hi u chu n d ng c  đ i v i m i dãy các phép th . Khi th c

ổ ấ ệ ầ ả ị ả ằ hi n phép xác đ nh, c n đ m b o r ng máy đo ph  h p thu nguyên t ử ượ  đ ỉ c ch nh

ế ướ ố ư ự ướ ủ ẫ ậ ẩ c n th n đ n b c sóng t ệ i  u và th c hi n phép đo theo h ng d n c a nhà

Trang 67

ấ ả s n xu t.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ế ướ ị ượ ự ử ệ N u các b c xác đ nh đ c th c hi n trong các phòng th  nghiêm khác

ầ ử ụ ụ ử ệ ộ nhau (ví d : phòng th  nghi m chung và phòng đo) thì c n s  d ng cùng m t m ẻ

ẫ ẫ ị ả ứ ẩ ố ị ị ướ ể n c đ  chu n b  c  dung d ch m u l n dung d ch đ i ch ng.

3.9.6.2.2. Xác đ nh natri (b

ị ướ c sóng 589,0 nm)

(cid:0) ặ ề ể ẩ ị ị Chu n b  dung d ch cài đ  cài đ t v  zero

ẩ ị ị ừ ố Chu n b  dung d ch xezi clorua,  (CsCl) = 0,4 g/100 ml t ị  dung d ch g c.

(cid:0) ứ ẩ ố ị ị Chu n b  dung d ch đ i ch ng

ộ ượ ự ế ủ ẩ ả ị ừ Tùy thu c vào hàm l ẫ ng natri d  ki n c a m u, chu n b  kho ng t 3 t ớ   i

ị ừ ụ ệ ẩ ẩ ị 5 dung d ch t dung d ch chu n natri dùng cho m c đích hi u chu n. Thêm dung

ầ ố ị ị d ch g c xezi clorua  (CsCl) = 0,4 g/100 ml vào các dung d ch c n đo.

(cid:0) ẩ ị ị ẫ Chu n b  dung d ch m u

ủ ẫ ị ượ ọ ượ Dung d ch pha loãng c a m u đ c ch n sao cho hàm l ự ế   ng natri d  ki n

ớ ườ ế ả ẩ ố ị ằ n m trong d i tuy n tính v i  đ ng chu n. Thêm dung d ch g c  xezi clorua

ầ ị (CsCl) = 0,4 g/100 ml vào các dung d ch c n đo.

3.9.6.2.3. Xác đ nh kali (b

ị ướ ặ c sóng 766,5 nm ho c 769,9 nm)

(cid:0) ặ ạ ề ể ẩ ị ị Chu n b  dung d ch đ  cài đ t l i v  zero

ẩ ị ị ừ ố Chu n b  dung d ch xezi clorua  (CsCl) = 0,4 g/100 ml t ị  dung d ch g c.

(cid:0) ứ ẩ ố ị ị Chu n b  dung d ch đ i ch ng

ộ ượ ự ế ủ ẩ ả ị ừ Tùy thu c vào hàm l ẫ ng kali d  ki n c a m u, chu n b  kho ng t 3 t ớ   i

ị ừ ụ ệ ẩ ẩ ị 5 dung d ch t dung d ch chu n kali dùng cho m c đích hi u chu n. Thêm dung

ầ ố ị ị d ch g c xezi clorua  (CsCl) = 0,4 g/100 ml vào các dung d ch c n đo.

(cid:0) ẩ ị ị ẫ Chu n b  dung d ch m u

ủ ẫ ị ượ ọ ượ Dung d ch pha loãng c a m u đ c ch n sao cho hàm l ự ế   ng kali d  ki n

ớ ườ ế ả ẩ ố ị ằ n m trong d i tuy n tính v i  đ ng chu n. Thêm dung d ch g c  xezi clorua

ầ ị (CsCl) = 0,4 g/100 ml vào các dung d ch c n đo.

3.9.6.2.4. Xác đ nh canxi (b

ị ướ c sóng 422,7 nm)

(cid:0) ặ ạ ề ể ẩ ị ị Chu n b  dung d ch đ  cài đ t l i v  zero

3+) = 0,5 g/100 ml t

Trang 68

ẩ ị ị ừ ố Chu n b  dung d ch lantan  (La ị  dung d ch g c.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) ứ ẩ ố ị ị Chu n b  dung d ch đ i ch ng

ộ ượ ự ế ủ ả ẫ ẩ ị Tùy thu c vào hàm l ng canxi d  ki n c a m u, chu n b  kho ng t ừ    3

ị ừ ụ ệ ẩ ẩ ị ớ t i 5 dung d ch t dung d ch chu n canxi dùng cho m c đích hi u chu n. Thêm

3+) = 0,5 g/100 ml vào các dung d ch c n đo.

ị ầ ị ố dung d ch g c lantan  (La

(cid:0) ẩ ị ị ẫ Chu n b  dung d ch m u

ẫ ượ ủ ị ọ ượ Dung d ch pha loãng c a m u đ c ch n sao cho hàm l ự ế   ng canxi d  ki n

3+) =

ớ ườ ế ả ẩ ố ị ằ n m trong d i tuy n tính v i đ ng chu n. Thêm dung d ch g c lantan  (La

ầ ị 0,5 g/100 ml vào các dung d ch c n đo.

3.9.6.2.5. Xác đ nh magie (b

ị ướ c sóng 285,2 nm)

(cid:0) ặ ề ể ẩ ị ị Chu n b  dung d ch đ  cài đ t v  zero

3+) = 0,5 g/100 ml t

ẩ ị ị ừ ố Chu n b  dung d ch lantan  (La ị  dung d ch g c.

(cid:0) ứ ẩ ố ị ị Chu n b  dung d ch đ i ch ng

ộ ượ ự ế ủ ả ẩ ẫ ị Tùy thu c vào hàm l ng magie d  ki n c a m u, chu n b  kho ng t ừ    3

ị ừ ụ ệ ẩ ẩ ị ớ t i 5 dung d ch t dung d ch chu n magie dùng cho m c đích hi u chu n. Thêm

3+) = 0,5 g/100 ml vào các dung d ch c n đo.

ị ầ ị ố dung d ch g c lantan  (La

(cid:0) ẩ ị ị ẫ Chu n b  dung d ch m u

ủ ẫ ị ượ ọ ượ Dung d ch pha loãng c a m u đ c ch n sao cho hàm l ng magie d ự

ớ ườ ế ế ằ ẩ ố ị ả ki n n m trong d i tuy n tính v i đ ng chu n. Thêm dung d ch g c lantan

ầ ị (La3+) = 0,5 g/100 ml vào các dung d ch c n đo.

ả

3.9.7. Tính k t quế

ượ ẩ ươ ứ Tính hàm l ng natri, kali, canxi, magie t ừ ườ  d ng chu n t ớ   ng  ng v i

ị ộ ấ ủ ế ẫ ị ế ị ể ể giá tr  đ  h p thu c a dung d ch m u. N u thi ổ   ẵ t b  không có s n đ  chuy n đ i

ự ế ộ ấ ể ọ ị ồ ồ ộ ự ộ t ộ  đ ng đ  h p thu sang n ng đ  thì có th  đ c tr c ti p các giá tr  n ng đ .

ệ ố ố ươ ế ầ ị ớ ữ ể C n tính đ n h  s  pha loãng và m i t ng quan gi a giá tr  v i th  tích

ố ượ ặ ế ặ ẩ ả ượ ộ ơ ế ồ ho c kh i l ng. N u s n ph m cô đ c đ c pha loãng đ n n ng đ  đ n, thì

ỷ ọ ươ ộ ơ ứ ủ ẫ ồ ạ ượ báo cáo t tr ng t ng  ng c a m u có n ng đ   đ n. Ghi l i hàm l ng natri,

ế ẫ ằ ố kali,   canxi   và   magie   b ng   miligram   trên   lít   m u,   chính   xác   đ n   s   nguyên

Trang 69

miligram.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ộ ụ

3.9.8. Đ  ch m

3.9.8.1. Đ  l p l

ộ ặ ạ i

ả ử ệ ố ữ ệ ẽ ệ ượ ế Chênh l ch tuy t đ i gi a hai k t qu  th  nghi m riêng r , thu đ c khi

ộ ươ ử ố ệ ậ ử ụ s  d ng cùng m t ph ộ   ng pháp trên v t liêu th  gi ng h t nhau, do cùng m t

ườ ử ụ ộ ế ị ờ ộ ng i phân tích, s  d ng cùng m t thi ắ   ả t b , trong m t kho ng th i gian ng n,

ượ ườ ợ ượ không đ c quá 5% các tr ng h p v t quá giá tr  đ  l p l ị ộ ặ ạ r i

(cid:0) Natri: r = 0,6 + 0,034  mg/l

(cid:0) Kali: r = 0,0346  mg/l

ị Các giá tr  này là:

(cid:0) Magie: 40 mg/l ; r = 1,4 mg/l

(cid:0) Canxi: r = 1,1 + 0,029  mg/l

40 mg/l ; r = 2,7 mg/l

ị ượ ượ ị ừ Trong đó  là giá tr  đo đ c, đ c tính theo giá tr  trung bình t ế  hai k t qu ả

riêng r .ẽ

3.9.8.2. Đ  tái l p

ộ ặ

ả ử ệ ố ữ ệ ệ ẽ ượ ế Chênh l ch tuy t đ i gi a hai k t qu  th  nghi m riêng r  thu đ c khi

ự ử ử ệ ệ ế ệ ậ ố ệ   ti n hành th  trên v t ki u gi ng h t nhau, th c hi n trong hai phòng th  nghi m

ượ ườ ợ ượ ị ộ khác nhau, không đ c quá 5 % các tr ng h p v t quá giá tr  đ  tái l p ặ R.

(cid:0) Natri: R = 1,6 + 0,120  mg/l.

(cid:0) Kali: R = 0,0864  mg/l.

ị Các giá tr  này là:

(cid:0) Magie: R = 0,7 + 0,093  mg/l.

(cid:0) Canxi: R = 2,2 + 0,116  mg/l.

ượ ượ ượ ị ừ Trong đó:  là hàm l ng đo đ c, đ c tính theo giá tr  trung bình t hai

ả ẽ ế k t qu  riêng r .

ị ượ

3.10. Xác d nh hàm l

Trang 70

ng Phospho

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ự ự ị ượ D a theo TCVN ng phospho ­ ẩ 9516:2012: Th c ph m ­ Xác đ nh hàm l

ươ Ph ổ ng pháp đo quang ph .

ụ ạ

3.10.1.  Ph m vi áp d ng

ẩ ị ươ ị ượ Tiêu chu n này quy đ nh ph ng pháp xác đ nh hàm l ng phospho có

ự ẩ ổ ằ trong th c ph m b ng đo quang ph .

ươ ượ ứ ẫ ậ Ph ng pháp này đã đ c đánh giá xác nh n trên các m u th c ăn công

ỗ ợ ẻ ơ ứ ả ẩ th c dành cho tr  s  sinh và các s n ph m h  tr  tiêu hóa.

3.10.2. Nguyên t cắ

ử ẫ ầ ượ ằ ị Phospho trong ph n m u th  đã tro hóa đ c xác đ nh b ng đo quang ph ổ

ứ ớ ử ạ ố sau khi t o ph c v i thu c th  molybdovanadat.

ử

3.10.3. Thu c thố

ỉ ử ụ ử ạ ế ỉ ử ụ ướ ố Ch  s  d ng thu c th  lo i tinh khi t phân tích và ch  s  d ng n c đã

ừ ạ ị lo i khoáng, tr  khi có quy đ nh khác.

(cid:0) Dung d ch axit clohydric

ị ể ầ (HCl), 1 : 3 (ph n th  tích)

ộ ừ ặ ồ ế ướ Thêm 250 ml HCl đ c (n ng đ  t 36,5 % đ n 38 %) vào 750 ml n c.

(cid:0) ử ố Thu c th  molybdovanadat

ướ ồ ộ Hòa tan 20 g amoni molybdat trong 200 ml n c nóng r i làm ngu i.

ướ Hòa tan 1,0 g amoni metavanadat trong 125 ml n ộ ồ   c nóng, làm ngu i r i

ộ ừ ặ ồ thêm 160 ml HCl đ c (n ng đ  t ế  36,5 % đ n 38 %).

ừ ượ ị ị Thêm t ng l ẫ   ng dung d ch molybdat vào dung d ch vanadat trong khi v n

ấ ằ ướ ế khu y, sau đó pha loãng b ng n c đ n 1 lít.

(cid:0) Dung d ch chu n phospho

ẩ ị

 Dung d ch chu n g c,

ồ ị ộ ẩ ố n ng đ  phospho 2 mg/l

oC.

ấ ở ệ ộ Cân 8,7874 g kali dihydro phosphat (KH2PO4), đã s y 2 h nhi t đ  105

ị ượ ứ ị ể Chuy n đ nh l ả   ng kali dihydro phosphat vào bình đ nh m c 1 lít và thêm kho ng

ướ ể ướ ế ạ 750 ml n c đ  hòa tan. Thêm n c đ n v ch.

Trang 71

ả ả ủ ạ ị B o qu n dung d ch đã pha trong t l nh.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

 Dung d ch chu n làm vi c,

ồ ộ ẩ ị ệ n ng đ  phospho 0,1 mg/ml

ố ằ ẩ ướ ứ ị Pha loãng 50 ml dung d ch chu n g c b ng n ị c trong bình đ nh m c 1 lít.

ướ ế ạ Thêm n c đ n v ch.

ử ụ ả ả ẩ ị ị ị Chu n b  dung d ch trong ngày s  d ng. B o qu n dung d ch đã pha trong

ủ ạ t l nh.

(cid:0) Axit nitric, đ c (n ng đ  t

ộ ừ ặ ồ ế  69 % đ n 71 %).

ế ị ụ ụ

3.10.4. Thi

t b , d ng c

ử ụ ế ị ụ ụ ủ ử ệ ườ S  d ng các thi t b , d ng c  c a phòng th  nghi m thông th ng và c ụ

ể ư th  nh  sau:

(cid:0) Máy đo quang ph , có th  ho t đ ng  ổ

ạ ộ ể ượ ở ướ  b c sóng 400 nm, đ c trang b ị

ề ườ cuvet có chi u dài đ ng quang 1 cm.

(cid:0) Lò bu ng, đ

ồ ượ ị ệ ế ượ ệ ộ ộ ề ể c trang b  nhi t k  đo đ c nhi t đ  cao và b  đi u khi n.

(cid:0) Đĩa tro hóa, b ng th ch anh ho c b ng s . ứ ạ

ặ ằ ằ

(cid:0) Cân phân tích, có th  cân chính xác đ n 0,01 mg.

ể ế

(cid:0) B p đi n ho c n i cách th y.

ặ ồ ủ ế ệ

(cid:0) Bình đ nh m c, dung tích 100 ml và 1 lít.

(cid:0) Pipet.

ứ ị

ẫ ấ 3.10.5. L y m u

ệ ấ ẩ ẫ ị Vi c l y m u không quy đ nh trong tiêu chu n này.

ử ế ử ệ ệ ạ ẫ ả ẫ ẫ M u g i đ n phòng th  nghi m ph i là m u đ i di n. M u không đ ượ   c

ể ả ậ ả ặ ổ ố ư ỏ h  h ng ho c thay đ i trong su t quá trình b o qu n và v n chuy n.

ế

3.10.6. Cách ti n hành

ị ẫ ử ẩ 3.10.6.1. Chu n b  m u th

ộ ượ ử ạ ả ẫ ộ Cân chính xác m t l ứ ng m u th  d ng b t ch a kho ng 4,0 mg phospho

ầ ắ ố ớ ử ạ ử ướ ứ ẫ ậ ẫ ỏ (đ i v i m u th  d ng l ng, c n l c kĩ v t ch a m u th  tr c khi cân), cho vào

ơ ế ử ố ế ệ ặ ầ ẫ ồ đĩa tro hóa. Cho ph n m u th  b c h i đ n khô trên b p đi n ho c n i cách

oC cho đ n khi

Trang 72

ủ ồ ở ệ ộ ơ ế th y, sau đó nung trong lò bu ng nhi ớ t đ  không l n h n 600

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ả ừ ế không còn cacbon (kho ng t ộ  3 h đ n 4 h). Làm ngu i và thêm vào 40 ml dung

ọ ệ ế ồ ị d ch axit clohydric, thêm vài gi ế t axit nitric r i đun đ n sôi trên b p đi n. Đ ể

ể ộ ị ượ ượ ị ngu i, chuy n đ nh l ị ng dung d ch thu đ ứ c vào bình đ nh m c 100 ml và thêm

ạ ướ ế n c đ n v ch.

3.10.6.2. D ng đ

ự ườ ẩ ng chu n

ể ể ẩ ị ệ   Chuy n các th  tích 0,0; 5,0; 8,0; 10,0 và 15,0 ml dung d ch chu n làm vi c

ứ ượ ứ ứ ị ị vào các bình đ nh m c 100 ml. Các bình đ nh m c này ch a l ng phospho t ươ   ng

ứ ng 0,0; 0,5; 0,8; 1,0 và 1,5 mg.

ứ ử ố ị Thêm   20,0   ml  thu c   th   molybdovanadat   vào   các   bình  đ nh   m c,   thêm

ể ệ ệ ể ề ạ ộ ướ ế n ả   c đ n v ch và tr n đ u. Đ  yên các bình trong 10 min đ  vi c hi n màu x y

ộ ấ ụ ủ ị ra hoàn toàn, sau đó đo đ  h p th  c a các dung d ch chu n ẩ ở ướ  b c sóng 400 nm,

ề ườ ử ụ ị dùng   cuvet   chi u   dài   đ ng   quang   1   cm.   S   d ng   dung   d ch   có   hàm   l ượ   ng

ể ỉ ử ụ ổ ề ế ằ ồ phospho b ng 0 đ  ch nh máy đo quang ph  v  zero. S  d ng h i quy tuy n tính

ụ ố ớ ủ ừ ể ầ ẩ ấ ộ ồ ẫ   ủ ộ ấ c a đ  h p th  đ i v i ch t chu n đ  tính n ng đ  phospho c a t ng ph n m u

3.10.6.3. Phép xác đ nhị

th .ử

ử ứ ấ ị ị Dùng pipet l y 20,0 ml dung d ch th  cho vào bình đ nh m c 100 ml.

ứ ử ố ị Thêm 20,0 ml thu c th  molybdovanadat vào bình đ nh m c, thêm n ướ   c

ể ệ ệ ể ề ả ạ ộ ế đ n v ch và tr n đ u. Đ  yên các bình trong 10 min đ  vi c hi n màu x y ra

ộ ấ ụ ủ ử ề ị hoàn toàn, sau đó đo đ  h p th  c a dung d ch th , dùng cuvet có chi u dài

ườ đ ng quang 1 cm.

ừ ộ ấ ụ ượ ố ượ ị T  đ  h p th  đo đ ị c, xác đ nh kh i l ử ự   ng phospho trong dung d ch th  d a

ườ ặ ẩ ươ ế ồ trên đ ế ng chu n tuy n tính ho c ph ng trình h i quy tuy n tính.

ả

3.10.7. Tính k t quế

(cid:0) Hàm l

ượ ử ạ ẫ ằ ng phospho trong m u th  d ng b t, ộ X, tính b ng miligam trên

Trang 73

ứ kilogam (mg/kg), theo công th c sau:

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Hàm l

ượ ử ạ ỏ ằ ẫ ng phospho trong m u th  d ng l ng, X, tính b ng miligam trên

ứ lít (mg/l), theo công th c sau:

Trong đó:

- w1 là kh i l

ố ượ ử ằ ị ng phospho trong dung d ch th , tính b ng miligam (mg);

- w là kh i l

ố ượ ủ ầ ằ ẫ ử ng c a ph n m u th , tính b ng gam (g);

- V1 là th  tích dung d ch th  đ

ử ượ ấ ể ư ứ ể ị ị V1 c l y đ  đ a vào bình đ nh m c 100 ml (

= 20,0 ml);

- V2 là dung tích bình đ nh m c (

-

ị ứ V2 = 100 ml);

-

ệ ố ổ ừ ể ặ ừ 1000 là h  s  chuy n đ i t gam sang kilogam ho c t mililit sang lít;

ố ượ ử ạ ủ ẫ ằ d là kh i l ỏ ng riêng c a m u th  d ng l ng, tính b ng gam trên mililit

(g/ml).

ị ượ

3.11. Xác đ nh hàm l

1

ng vitamin B

ự ự ẩ ị ằ ắ   1 b ng s c TCVN 5162 : 2008: Th c ph m ­ Xác đ nh vitamin B

D a theo ệ ỏ

ký l ng hi u năng cao (HPLC). 3.11.1. Nguyên t cắ

ượ ế ủ ự ẩ ằ ỏ Thiamin đ c chi ồ   t ra kh i th c ph m sau khi th y phân b ng axit r i

ử ụ ử ằ ị ượ ằ tách phospho s  d ng cách x  lý b ng enzym và đ nh l ẫ   ng b ng HPLC có d n

ấ ặ ướ ộ ộ xu t sau c t ho c tr c c t thiocrom.

ử

3.11.2. Thu c thố

3.11.2.1. Yêu c u chung

ầ

ỉ ử ụ ư ạ ế ỉ ử ụ ố Ch  s  d ng thu c th  lo i tinh khi t phân tích và ch  s  d ng n ướ ấ   c c t

ặ ướ ấ ừ ầ ị ho c n c c t 2 l n, tr  khi có quy đ nh khác.

ị ấ 3.11.2.2. Hóa ch t và các dung d ch

(cid:0) Metanol, lo i dùng cho HPLC,w(CH

3OH)≥ 99.8% (kh i l

ạ ố ượ ng)

(cid:0) Dung d ch axit acetic, c(CH

3COOH) = 0.02 mol/l

ị

(cid:0) Axit clohydric,w(HCl) = 36%

Trang 74

(cid:0) Isobutanol, w(C4H10O) ≥ 98%

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Axit clohydric, c(HCl) = 0.1 mol/l

(cid:0) Axit sulfuric, c(H2SO4) = 0.05 mol/l

(cid:0) Natri hydroxit, w(NaOH) ≥ 99%

(cid:0) Dung d ch natri hydroxit, n ng đ  kh i l

(cid:0) Kali hexaxyanoferat III, w{K3[Fe(CN)6} ≥ 99%.

ρ ồ ộ ị ố ượ   (NaOH) = 200 g/l. ng

(cid:0) Dung d ch Kali

3[Fe(CN)6} = 10 g/l.

ị hexaxyanoferat III,  {Kρ

(cid:0) Dung   d ch   Kali

ị ề ẫ ấ ướ hexaxyanoferat   III   ki m   (d n   xu t   tr ộ   c   c t),

3[Fe(CN)6} = 0,4g/l.

{Kρ

(cid:0) ằ ị ị Pha loãng 2,0 ml dung d ch hexaxyanoferat b ng dung d ch natri hydroxit

ẩ ị ị ế đ n 50 ml. Chu n b  dung d ch này trong ngày phân tích.

(cid:0) Dung   d ch

ị ề ấ ẫ ướ Kali hexaxyanoferat   III   ki m   (d n   xu t   tr ộ   c   c t),

3[Fe(CN)6} = 0,5g/l.

{Kρ

(cid:0) ằ ị ị Pha loãng 2,5 ml dung d ch hexaxyanoferat b ng dung d ch natri hydroxit

ế đ n 50 ml.

(cid:0) ả Enzym tách phospho, có kh  năng thuye3 phân thiamin liên k t t ế ừ ự    th c

ph m.ẩ

(cid:0) Dung d ch natri axetat, c(CH

3COONa.3H2O) = 2,5 nmol/l.

ị

(cid:0) Dung d ch natri axetat, c(CH

3COONa.3H2O) = 0,5 nmol/l.

ị

(cid:0) ộ Pha đ ng HPLC

(cid:0) Dung d ch đ m phosphat (pH = 3,5), c(KH

2PO4) = 9,0 mmol/l.

ệ ị

(cid:0) Natri heptansulfonat, w(C7H15NaO3S) ≥ 98%.

(cid:0) Tetraetylamoniclorua, w(C8H20NCl) ≥ 98%.

(cid:0) Dung d ch đ m axetat (pH =4,0), c(CH

3COOH) = 50 mmol/l.

ệ ị

3.11.2.3. Ch t chu n

ẩ ấ

(cid:0) Yêu c u chung: thiamin clorua hydroclorua có th  l y đ

ể ấ ầ ượ ừ c t ề  nhi u nhà

ấ ộ ế ủ ể ẩ ấ cung c p. Đ  tinh khi t c a các ch t chu n thiamin có th  khác nhau, do đó có

ộ ủ ể ầ ệ ằ ẩ ả ồ ổ ị ị th  c n ph i xác đ nh n ng đ  c a dung d ch hi u chu n b ng đo ph  UV.

Trang 75

(cid:0) Thiamin clorua hydroclorua, w(C12H17ClN4OS.HCl) ≥ 99%.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Thiamin monophosphat clorua, w(C12H17ClN4O4PS) ≥ 98%.

(cid:0) Thiamin pyrophosphat clorua (cocaroxylaza), w(C12H19ClN4O7P2S) ≥ 98%.

ị ố 3.11.2.4. Dung d ch g c

(cid:0) ≈ Thiamin clrorua hydroclorua,  (Cρ 12H17ClN4OS.HCl) 0,1 mg/ml.

ộ ượ ủ ấ ẩ Hòa tan m t l ng chính xác c a các ch t chu n thiamin clorua hydroclorua trong

ủ ụ ư ể ấ ộ ợ ị ẩ   m t th  tích xác đ nh c a dung môi thích h p, ví d  nh  10 mg ch t chu n

ể ổ ị ị ượ vitamin B1 trong 100 ml axit clohydric. Dung d ch này có th   n đ nh đ ố   c b n

0C.

ầ ở ệ ộ tu n nhi t đ  +4

(cid:0) ≈ Thiamin monophosphat,  (Cρ 12H17ClN4O4PS) 0,1 mg/ml.

ộ ượ ủ ể ẩ ấ ộ Hòa tan m t l ng chính xác c a ch t chu n monophosphat trong m t th  tích

ể ổ ủ ị ị ị ị ượ ợ xác đ nh c a dung d ch môi thích h p. Dung d ch này có th   n đ nh đ ố   c b n

0C.

ầ ở ệ ộ tu n nhi t đ  ­20

(cid:0) ≈ Thiamin pyrophosphat,  (Cρ 12H19ClN4O7P2S) 0,1 mg/ml .

ộ ượ ủ ấ ộ Hòa tan m t l ẩ ng chính xác c a ch t chu n pyrophosphat trong m t th ể

ủ ụ ẩ ấ ợ ị tích xác đ nh c a dung môi thích h p, ví d  10 mg ch t chu n pyrophosphat trong

100ml axit clohydric.

(cid:0) Ki m tra n ng đ

ể ồ ộ

ằ ố ị ị Pha loãng 10 ml dung d ch g c thiamin clorua hydroclorua b ng dung d ch

ộ ấ ụ ủ ứ ế ạ ị ị axit clohydric trog bình đ nh m c 100 ml đ n v ch. Đo đ  h p th  c a dung d ch

ị này ở ướ  b c sóng 247 nm trong cuvet 1 cm vào dung d ch axit clohydric trong cuvet

ρ ử ụ ố ượ ứ ồ ộ ổ ằ ố đ i ch ng s  d ng máy đo ph  UV. Tính n ng đ  kh i l ng, b ng microgram

ử ụ ứ ị ố trên mililit dung d ch g c, s  d ng công th c:

Trong đó

­

ụ ủ ị ấ ự ạ ɛ247 là giá tr  h p th  c a dung d ch ị ở ướ  b c sóng c c đ i khoãng 247 nm;

­

ủ ệ ố ậ 421 là h  s  h p th ụ  c a thiamin clorua hydroclorua trong axit clohydric

0,1 mol/l.

­

Trang 76

ệ ố 10 là h  s  pha loãng

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

3.11.2.5. Dung d ch chu n

ẩ ị

(cid:0) ≈ Thiamin clorua hydroclorua,  (Cρ 12H17ClN4OS.HCl) ế  1 µg/ml đ n 10 µg/ml.

ấ ừ ế ị Dùng pipet l y t 1 ml đ n 10 ml dung d ch thiamin clorua hydroclorua vào

ứ ế ằ ợ ị ị ạ bình đ nh m c 100 ml và pha loãng đ n v ch b ng dung môi thích h p. Dung d ch

0C, n i t

ị ượ ở ệ ộ ơ ố ể ổ này có th   n đ nh đ c 1 tháng nhi t đ  +4 t.

(cid:0) ≈ Thiamin monophosphat,  (Cρ 12H17ClN4O4PS) ế  1 µg/ml đ n 10 µg/ml

ấ ừ ế ố ị Dùng pipet l y t 1 ml đ n 10 ml dung d ch g c monophosphat vào bình

ứ ằ ạ ợ ế ị đ nh m c 100 ml và pha loãng đ n v ch b ng dung môi thích h p.

ể ổ ư ụ ị ị ượ Ví d  nh  axit clohydric. Dung d ch này có th   n đ nh đ c 1 tháng ở

0C, n i t

ệ ộ ơ ố nhi t đ  +4 t.

(cid:0) ≈ Thiamin pyrophosphat,  (Cρ 12H19ClN4O7P2S) 0,1 mg/ml.

ấ ừ ế ố ị Dùng pipet l y t 1 ml đ n 10 ml dung d ch g c pyrophosphat vào bình

ụ ứ ế ạ ằ ợ ị đ nh m c 100 ml và pha loãng đ n v ch b ng dung môi thích h p, ví d  axit

0C, n i t

ể ổ ị ị ượ ở ệ ộ ơ ố clohydric. Dung d ch này có th   n đ nh đ c 1 tháng nhi t đ  +4 t.

ế ị ụ ụ

3.11.3. Thi

(cid:0) Yêu c u chung ầ

t b , d ng c

(cid:0) Máy đo ph  UVổ

ử ụ ế ị ệ ườ ụ ể ư S  d ng các thi t b  phòng thí nghi m thông th ng và c  th  nh  sau:

ộ ấ ụ ở ể ướ ị Có th  đo các đ  h p th các b c sóng xác đ nh.

(cid:0) ế ị ấ ự ặ Thi t b  h p áp l c ho c làm nóng

ế ị ự ụ ế ụ ư ể ự ồ Dùng thi t b  áp l c cho m c đích tách chi t, ví d  nh  ki u n i áo l c, có

ậ ệ ộ ệ ấ ậ ằ ặ ộ ố ồ ộ b  ph n ghi nhi t đ  và áp su t, b  ph n đ t nóng b ng đi n ho c n i cách

th y.ủ

(cid:0) H  th ng s c ký l ng hi u năng cao

ệ ố ệ ắ ỏ

ậ ồ ơ ộ ơ ỳ ướ ẫ G m có b m, b  ph n b m m u, detector hu nh quang có các b c phát

ư ộ ặ ệ ố ạ x  và kích thích đã cài đ t và h  th ng đánh giá nh  b  tích phân.

(cid:0) ộ C t  HPLC

Trang 77

ầ  Yêu c u chung

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ể ử ụ ỡ ạ ặ ỡ ớ ộ ị Có th  s  d ng các c t ho c c  h t có kích c  khác v i quy đ nh trong

ớ ậ ệ ử ụ ể ả ầ ẩ ố ợ ả   tiêu chu n này. Các thông s  riêng c n phù h p v i v t li u s  d ng đ  đ m b o

ả ươ ươ ố ớ ự ự ệ ẩ ộ ế các k t qu  t ng đ ng. Chu n m c th c hi n đ i v i các c t phân tích thích

 Ôxy hóa tr

ề ủ ấ ợ h p là đô phân gi ả ườ i đ ng n n c a các ch t phân tích có liên quan.

ướ ộ c c t

® 60 RP Select B, c  h t 5 µm, đ

ụ ư ộ ỡ ạ C t phân tích, ví d  nh  Lichropher ườ   ng

 Ôxy hóa sau c tộ

ừ ế ừ kính t 4,0 mm đ n 4,6 mm, dài t ế  100 mm đ n 250 mm.

® LC­ 18­ DB, c  h t 5 µm, đ

ư ụ ộ ỡ ạ ườ C t phân tích, ví d  nh  Supeco ng kính t ừ

 Thi

ế ừ 4,0 mm đ n 4,6 mm, dài t ế  100 mm đ n 250 mm.

ế ị ọ t b  l c

ư ọ ộ ọ ử ẫ ộ ọ ị L c pha đ ng cũng nh  l c dung d ch m u th  qua b  l c màng, ví d ụ

ư ướ ọ ủ ộ ặ ơ ử ụ ổ nh  0,45 µm tr ẽ c khi s  d ng ho c b m s  kéo dài tu i th  c a c t.

ả ứ ẫ ộ ơ ố ấ  B m ph n  ng sau c t và  ng d n xu t

ệ ố ử ữ ể ố ố ố ố ố ẫ   ợ H  th ng phân ph i thu c th  thích h p là  ng n i ki u ch  T và  ng d n

xu t.ấ

ế

3.11.4. Cách ti n hành

3.11.4.1. Chu n b  dung d ch m u

ẩ ẫ ị ị

ử ề ề ệ ẫ ợ ồ Đ ng hóa m u th . Nghi n thô nguyên li u trong máy nghi n thích h p và

ộ ạ ộ ơ ộ ể ư ự ệ ệ ế tr n l ớ   i. Cách th c hi n các bi n pháp nh  làm ngu i s  b  đ  tránh ti p xúc v i

ệ ờ nhi t cao trong th i gian dài.

ẫ ẩ ị ử ị 3.11.4.2. Chu n b  dung d ch m u th

(cid:0) Tách chi tế

ộ ượ ợ ừ ẫ ế ế Cân m t l ử ng m u th  thích h p t 2g đ n 10g, chính xác đ n mg, cho

ể ộ ị ừ ế ị vào bình nón. Thêm m t th  tích xác đ nh t 60 ml đ n 200 ml dung d ch axit

Trang 78

ủ ặ ị ượ ớ ơ clohydric ho c axit sulfuric. pH c a dung d ch này không đ ậ   c l n h n 3,0. Đ y

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

0C trong 30 min ho c làm nóng

ự ở ằ ặ ồ ồ ặ ắ n p bình b ng m t kính đ ng h  và áp l c 121 ở

1000C trong 60 min.

(cid:0) X  lý b ng enzym ằ

ử

ộ ế ệ ộ ỉ ố ư Sau khi làm ngu i đ n nhi t đ  phòng, ch nh chính xác pH t i  u cho

ộ ượ ặ ằ ị ợ enzym b ng dung d ch natri axetat ho c m t l ng thích h p enzym tách phospho

ẫ Ủ ỗ ả ợ ộ ờ ệ ộ ố ư vào m u. h n h p trong m t kho ng th i gian và nhi t đ  t ố ớ   i  u đ i v i

ộ ế ử ụ ệ ộ ướ ấ enzym s  d ng. Sau khi làm ngu i đ n nhi t đ  phòng, dùng n ặ c c t ho c dung

ứ ể ể ợ ị ị môi thích h p đ  chuy n dung d ch vào bình đ nh m c tránh ánh sáng và pha

e).

ể ế ị loãng đ n th  tích xác đ nh(V

ố ớ ể ầ ỗ ố ư ử ụ Đ i v i m i enzym s  d ng c n ki m tra pH t i  u, nhi ệ ộ ủ t đ ờ    và th i

gian .ủ

ể ả ử ả ố ư ướ ử ầ ằ ượ Đ  đ m b o kh  phospho t i  u, b c x  lý b ng enzym c n đ ể   c ki m

ử ặ ằ ẫ ớ tra   b ng   các   m u   đã   x   lý   v i   thiamin   monophosphat   clorua   ho c   thiamin

ậ ệ ươ ự ử ẫ ẫ ố pyrophosphat clorua và v t li u t ng t ậ ệ    trong  ng m u làm m u th . V t li u

ả ẩ ượ ậ ấ này ph i là ch t chu n đã đ c xác nh n.

(cid:0) Oxy hóa thiamin v  thiocrom

 Oxy hóa tr

ề

ướ ộ c c t

ử ử ằ ẩ ấ ẫ ị ặ   Dùng pipet l y 1ml m u th  đã x  lý b ng enzym, dung d ch chu n ho c

ặ ọ ầ ắ ị ợ ị dung   d ch   tr ng   cho   vào   bình   c u   ho c   l thích   h p,   thêm   1   mk   dung   d ch

ử ể ề ắ ờ ị ị ẫ hexaxynoferat ki m. L c dung d ch m u th  trong th i gian quy  đ nh, đ  yên

ệ ố ả ả ờ ị trong kho ng th i gian quy đ nh và tiêm lên h  th ng HPLC pha đ o.

ể ượ ị ế Cách khác, dung d ch đã oxy hóa có th  đ c chi t vào 1,5 ml isobutanol và

ể ơ ị ế ể ạ ỏ ệ ộ ễ ấ ả ợ có th  b m d ch chi t. Đ  lo i b  các h p ch t gây nhi u và b o v  c t HPLC

ạ ằ ặ ế ắ ế thì nên trung hòa ho c ti n hành làm s ch b ng chi t pha r n.

 Nh n d ng b ng oxy hóa tr

ậ ạ ằ ướ ộ c c t

ủ ể ệ ẩ ơ ợ ố ị B m các th  tích thích h p gi ng nhau c a các dung d ch hi u chu n cũng

Trang 79

ệ ố ư ẫ ị nh  các dung d ch m u vào h  th ng HPLC.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ư ủ ằ ậ ạ ờ ẻ Nh n d ng thiocrom b ng so sánh th i gian l u c a các pic riêng l trong

ử ệ ẫ ẩ ị ồ ắ s c kí đ  thu đ ượ ừ c t ấ   ị  dung d ch m u th  và dung d ch chu n. Vi c thêm các ch t

ể ạ ậ ẩ ẫ ị ượ chu n vào dung d ch m u cũng có th  nh n d ng đ c pic.

ệ ị ượ ượ ứ ề ế ỏ Vi c tách và đ nh l ng đ ệ   c ch ng minh là th a mãn n u các đi u ki n

ự ệ ượ ự ệ th c nghi m sau đây đã đ c th c hi n

Pha tĩnh: Lichrospher® RP Select B, 5 µm, 250 mm x 4,0 mm.

ệ ộ Pha đ ng: metanol, đ m axetat

ố ộ T c đ  dòng: 0,7 ml/min.

ể ơ Th  tích b m: 20 µl.

ệ ướ ướ ỳ Phát hi n: hu nh quang, b c sóng kích thích là 366nm, b c sóng phát x ạ

 Oxy hóa sau c tộ

là 435nm.

ộ ớ ử ụ ả ứ ề ị Oxy hóa thiamin v  hiocrom s  d ng ph n  ng sau c t v i dung d ch

ử ẫ ụ ữ ể ấ ổ ố ố hexaxyanoferat. Thêm liên t c thu c th  d n xu t qua  ng n i ki u ch  T cho

ử ị ả ể ạ vào d ch r a gi i HPLC đ  t o thành thiocrom.

ộ ị ả ệ ưở ụ ộ Chú thích: vi c oxy hóa sau c t b   nh h ư ồ ng ví d  nh  n ng đ  natri

ể ượ ấ ẫ ộ ồ ơ ị hydroxit. Các n ng đ  cao h n trong dung d ch d n xu t có th  đ ở ố   c bù b i t c

ơ ấ ộ ơ đ  b m th p h n và ng ượ ạ c l i.

ằ ạ ậ ộ  Nh n d ng b ng oxy hóa sau c t

ủ ể ệ ơ ố ợ ị ẩ   B m các th  tích thci1h h p gi ng nhau c a các dung d ch hi u chu n

ệ ố ư ậ ằ ạ ẫ ị cũng nh  các dung d ch m u vào h  th ng HPLC. Nh n d ng thiamin b ng so

ủ ư ờ ẻ ắ ồ ị sánh th i gian l u c a các pic riêng l trong s c ký đ  thu đ ượ ừ c t dung d ch

ử ử ệ ấ ẩ ẩ ẫ ị ị ẫ   m u th  và dung d ch th  chu n. Vi c thêm các ch t chu n vào dung d ch m u

ử ạ ậ ượ ể th  cũng có th  nh n d ng đ c pic.

ệ ị ượ ượ ứ ế ề ỏ Vi c tách và đ nh l ng đ ệ   c ch ng minh là th a mãn n u các đi u ki n

ự ệ ậ ượ ự ệ th c nghi m sau đ y đã đ c th c hi n.

Trang 80

Pha tĩnh: Supelco® LC­18­DB, 5 µm, 250 mm x 4,6 mm.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ứ ệ ộ Pha   đ ng:   metanol:   đ m   phosphat,   ch a   1g/l   tetraetylamoni­clorua   và   5

mmol/l natri heptanesulfonat.

ố ộ T c đ  dòng: 1,0 ml/min

ể ơ Th  tích b m: 20 µl

ử ề ộ ố ị Thu c th  sau c t: dung d ch kali hexaxyanoferat III ki m.

ử ộ ố Tóc đ  dòng thu c th : 0,3 ml/min.

ệ ướ ướ ỳ Phát hi n: hu nh quang: b c sóng kích thích là 368 nm, b c sóng phát

ạ x  là 440  nm.

(cid:0) Phép xác đ nhị

ế ệ ặ ạ ằ ị ị ề   ẩ Ti n hành xác đ nh b ng ngo i chu n, xác đ nh di n tích pic ho c chi u

ả ớ ị ươ ứ ủ ủ ế ấ ẫ cao pic c a m u và so sánh các k t qu  v i các giá tr  t ẩ   ng  ng c a ch t chu n

ặ ử ụ ệ ề ấ ầ ặ ố có các chi u cao pic ho c di n tích pic g n gi ng nh t, ho c s  d ng đ ườ   ng

ủ ệ ể ệ ế ẩ ẩ ộ chu n. Ki m tra đ  tuy n tính c a vi c hi u chu n.

3.11.5. Tính toán

ườ ặ ử ụ ẩ ươ ợ ủ ộ Tính theo đ ng chu n ho c s  d ng ch ậ   ng trình thích h p c a b  ph n

1,

ặ ử ụ ố ượ ả ơ ho c s  d ng quy trình đã đ n gi n hóa sau đây. Tính kh i l ng vitamin B

ứ theo công th c sau đây:

Trong đó

ể ằ ị ẫ ­ w bi u th  theo thiamin clorua hydroclorua, b ng mg/100 g m u

­ Ats là di n tích pic ho c chi u cao pic c a thiocrom thu đ

ủ ề ệ ặ ượ ớ ị c v i dung d ch

ử ệ ề ặ ẫ ằ ơ ị m u th , tính b ng đ n v  chi u cao ho c di n tích;

­ Ast là di n tích pic ho c chi u cao pic c a thiocrom thu đ

ủ ề ệ ặ ượ ớ ị c v i dung d ch

ử ề ệ ặ ẩ ằ ơ ị th  chu n, tính b ng đ n v  chi u cao ho c di n tích.

­ Ve là th  tích dung d ch m u th , tính băng mililit;

ử ể ẫ ị

­

ố ủ ồ ộ ị ρ  là   n ng   đ   kh i   c a   thiamin  clorua   hydroclorua   trong   dung  d ch  th ử

ẩ ằ chu n, tính b ng microgram trên mililit;

­ ms là kh i l

Trang 81

ố ượ ằ ẫ ng m u, tính b ng gam;

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

­

ệ ố ể ượ 100 là h  s  đ  tính hàm l ng trên 100 g;

­

ệ ố ể ổ 1000 là h  s  chuy n đ i µg/100 g thành mg/100 g.

1  b ng mg/100 g đ

ế ả ằ ượ ể ị Báo cáo k t qu  vitamin B c bi u th  theo thiamin

12H17ClN4OS)

ị ế ế ể ả ả ầ clorua hydroclorua. N u c n ph i bi u th  k t qu  theo thiamin (C

ả ớ ệ ố ế thì nhân k t qu  v i h  s  0,892.

6

ị 3.12. Xác đ nh vitamin B

6 (bao g mồ

ự ẩ ị D a vào TCVN 9513:2012: Th c ph m  ­ Xác đ nh vitamin B

ự ắ ệ ỏ ạ ươ ng pháp s c kí l ng hi u năng cao (HPLC).

ạ các d ng glycosyl) b ng ph 3.12.1. Ph m vi áp d ng

ẩ ị ươ ị ằ ụ Tiêu chu n  này quy đ nh ph ự   ng pháp xác  đ nh  vitamin B6  trong th c

ệ ẩ ằ ắ ỏ ph m b ng s c kí l ng hi u năng cao (HPLC).

6  là t ng c a pyridoxin, pyridoxal và pyridoxamin,

ượ ủ ổ Hàm l ng vitamin B

ư ạ ẫ ấ ồ bao g m các d n xu t phosphoryl cũng nh  các d ng (cid:0) ­glycosyl c a chúng, đ ủ ượ   c

tính theo pyridoxin.

ươ ượ ộ ấ ậ Ph ng pháp này đ ứ ữ   c đánh giá xác nh n trên b t t m lõi có ch a s a

ẻ ơ ứ ả ẩ ộ ề (th c ăn cho tr  s  sinh), khoai tây nghi n, rau tr n dăm bông (các s n ph m ăn

ạ ồ ố ề ổ ở ứ ừ li n) và các lo i đ  u ng b  sung multivitamin các m c t ế    0,034 mg/100 g đ n

1,21 mg/100 g.

3.12.2. Nguyên t cắ

ượ ế ẩ ỏ Pyridoxin, pyridoxamin và pyridoxal đ c chi ằ   ự t ra kh i th c ph m b ng

ử ụ ủ ằ th y phân axit và tách phospho và glycosyl b ng enzym s  d ng phosphataza và

(cid:0) ­glycosidaza trong axit.

6  (pyridoxin.   pyridoxamin   và

ủ ấ ẫ Các   d n   xu t   khác   nhau   c a   vitamin   B

ượ ằ ị ượ ằ ỳ pyridoxal) đ c tách b ng HPLC vá đ nh l ng b ng detector hu nh quang

ử

3.12.3. Thu c thố

(cid:0) Yêu c u chung ầ

Trang 82

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ử ạ ố ế ỉ ử ụ Trong quá trình phân tích, ch  s  d ng các thu c th  lo i tinh khi t phân

ướ ử ụ ướ ấ ạ ặ ầ ượ ị tích và n c s  d ng là n c c t hai l n ho c lo i 1 đ c quy đ nh trong TCVN

ừ ị 4851 (ISO 3696), tr  khi có quy đ nh khác.

(cid:0) Dikali hydro phosphat, w(K2HPO4.3H2O) ≥ 99,9 % kh i l

ố ượ ng.

(cid:0) Natri   axetat,  không   ch a   tinh   th   n

ứ ể ướ w(CH3COONa)   ≥  99,0   %   kh iố c,

ượ l ng.

(cid:0) Axit tricloaxetic (TCA), w(CI3CCOOH) ≥ 99,0 % kh i l

ố ượ ng.

(cid:0) Dung d ch natri axetat,

ị ồ n ng đ  ch t ộ ấ c(CH3COONa) = 2,5 mol/l.

Hòa tan 205 g natri axetat trong 1 lít n c.ướ

2HPO4, C(K2HPO4) = 0,15 mol/l.

(cid:0) ử ộ ố Thu c th  sau c t (tùy ch n) ọ , dung d ch Kị

ướ ằ Hòa tan 34,2 g dikali hydro phosphat trong n c, pha loãng b ng n ướ ế   c đ n

(cid:0) Axit clohydric, c(HCI) = 1 mol/l.

(cid:0) Axit clohydric, c(HCI) = 0,1 mol/l.

(cid:0) Axit clohydric, c(HCI) = 0,2 mol/l.

(cid:0) Axit sulfuric, c(H2SO4) = 1 mol/l.

ạ ộ 1 000 ml, tr n và lo i khí.

(cid:0) D u nh ầ

oC đ n 60  ế

oC.

ừ ả ẹ, d i sôi t 40

(cid:0) ừ ạ ộ ả Phosphataza trong axít, t khoai tây, có ho t đ  enzym kho ng 5,3 U/mg.

(cid:0) Dung d ch phosphataza trong axit

ị

ầ  Yêu c u chung

ướ ố Hòa tan 60 mg phosphataza trong axit (4.12) vào 10 ml n c trong c c có

ỏ ằ ấ ị ị ẩ m , b ng cách khu y trong 2 min. Chu n b  dung d ch này trong ngày phân tích.

 Ki m tra ho t đ  c a phosphataza trong axit

ạ ộ ủ ể

ị ợ ặ ố ộ ỏ ồ   ề Cân 10 g th t l n, 5 g khoai tây nghi n ho c 5 g b t cho vào c c có m  r i

ế ằ ị ị chi t b ng axit. Thêm 1 ml dung d ch phosphataza trong axit và 1 ml dung d ch (cid:0) ­

ẫ ọ ị ộ Ủ glucosidaza (tùy ch n) vào 12,5 ml dung d ch m u chi ế ượ t đ c và tr n. dung

oC trong khi v n khu y liên t c. L p l

ặ ấ ở ụ ẫ ấ ị d ch ít nh t 12 h ho c qua đêm 37 ặ ạ   i

Trang 83

ớ ượ ấ ớ ị ướ b c này v i l ng dung d ch phosphataza trong axit l n g p đôi.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ố ượ ộ ị ủ ạ ồ Xác   đ nh   n ng   đ   kh i   l ộ ủ   ng   c a   các   vitamin   theo   6.6.   Ho t   đ   c a

ượ ủ ế ử ụ ố ượ ồ ộ ủ ợ enzym  đ c  s   d ng  là  đ ,  n u  các   n ng  đ   kh i  l ấ   ng  c a  các   h p  ch t

ẫ ạ ị ươ ươ ắ ồ vitamin B6 t o thành trong các dung d ch m u là t ng đ ng. S c đ  không

ừ ượ đ c có pic t pyridoxamin phosphat.

(cid:0) Dung d chị

(cid:0) ừ ả ạ ạ ộ ả (cid:0) ­glucosidaza, t qu  h nh. Ho t đ  enzym kho ng 3,2 U/mg.

(cid:0) ­glucosidaza

ầ  Yêu c u chung

ướ ỏ ằ ố Hòa tan 100 mg (cid:0) ­glucosidaza vào 10 ml n c trong c c có m , b ng cách

ấ ẩ ị ị

 Ki m tra ho t đ  c a

ể khu y trong 2 min. Chu n b  dung d ch này trong ngày phân tích. ạ ộ ủ (cid:0) ­glucosidaza

ị ợ ặ ộ ố ỏ ồ   ề Cân 10 g th t l n, 5 g khoai tây nghi n ho c 5 g b t cho vào c c có m  r i

ế ằ ư ị chi t b ng axit nh  trong 6.2.1. Thêm 1 ml dung d ch phosphataza trong axit  và 1

ị ẫ ị ml dung d ch (cid:0) ­glucosidaza vào 12,5 ml dung d ch m u chi ế ượ t đ c và tr n. ộ Ủ

0C trong khi v n khu y liên t c. L p l

ặ ấ ị ở ụ ẫ ấ dung d ch ít nh t 12 h ho c qua đêm 37 ặ ạ   i

ớ ượ ị ấ ớ ướ b c này v i l ng dung d ch (cid:0) ­glucosidaza l n g p đôi.

ố ượ ộ ị ủ ấ ợ ồ Xác đ nh n ng đ  kh i l ng c a các h p ch t vitamin B ạ ộ ủ   6. Ho t đ  c a

ượ ủ ế ử ụ ố ượ ồ ộ ủ ợ enzym  đ c  s   d ng  là  đ ,  n u  các   n ng  đ   kh i  l ấ   ng  c a  các   h p  ch t

ẫ ạ ị ươ ươ ắ ồ vitamin B6  t o thành trong các dung d ch m u là t ng đ ng. S c đ  không

ượ đ c có pic pyridoxamin phosphat.

(cid:0) ộ Pha đ ng dùng cho HPLC [axit sulfuric, c(H2SO4) = 0,015 mol/l có ch aứ

0,005 mol/l TCA]

Hòa tan 817 mg ± 5 mg axit tricloaxetic trong 15 ml axit sulfuric 1 mol/l,

ứ ể ằ ị ướ ế ạ ộ chuy n sang bình đ nh m c 1 000 ml, pha loãng b ng n c đ n v ch, tr n và

ử kh  khí.

(cid:0) D u Silicon

ầ ể ử ọ , đ  kh  b t.

(cid:0) ấ ẩ Ch t chu n

Trang 84

ầ  Yêu c u chung

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ể Pyridoxamin (PM). pyridoxal (PL) và pyridoxin (PN) có th  có đ ượ ừ  c t

ề ấ ộ ế ủ ể ấ nhi u nhà cung c p khác nhau. Đ  tinh khi t c a các ch t này có th  khác nhau,

 Pyridoxamin (PM) dihydro clorua, w(C8H12N2O2.2HCl) ≥ 98 %.

 Pyridoxal (PL) hydro clorua, w(C8H9NO3.HCI) ≥ 98 %.

 Pyridoxin (PN) hydro clorua, w(C8H11NO3.HCI) ≥ 98 %.

ầ ộ ộ ị ế ủ ồ do đó c n xác đ nh n ng đ  và đ  tinh khi t c a chúng.

(cid:0) Dung d ch g c ố

ị

 Dung d ch g c pyridoxamin (PM),

ố ị ố ượ ồ ả ộ  n ng đ  kh i l ng (cid:0) (PM) kho ng 500

(cid:0) g/ml

Hòa tan 71,7 mg pyridoxamin dihydro clorua trong axit clohydric 0,1 mol/l

ứ ế ạ ị ự đ ng trong bình đ nh m c 100 ml và thêm axit clohydric 0,1 mol/l đ n v ch. Dung

oC có thể

ượ ả ể ề ặ ở ế ầ ộ ị d ch này khi đ c b o qu n ả ở oC có th  b n đ n m t tu n ho c 4 ­ 18

ề ượ b n đ c hai tháng.

ị ố ượ ồ ả ố  Dung d ch g c  pyridoxal  (PL), ộ   n ng  đ  kh i  l ng (cid:0) (PL)  kho ng 500

(cid:0) g/ml

Hòa tan 60,9 mg pyridoxal hydro clorua trong axit clohydric 0,1 mol/l đ ngự

ứ ế ạ ị ị trong bình đ nh m c 100 ml và thêm axit clohydric 0,1 mol/l đ n v ch. Dung d ch

oC có th  b n ể ề

ượ ả ể ề ặ ở ế ầ ộ này khi đ c b o qu n ả ở oC có th  b n đ n m t tu n ho c 4 ­ 18

ượ đ c hai tháng.

ị ố ượ ồ ả ố  Dung d ch g c pyridoxin (PN) ộ , n ng đ  kh i l ng (cid:0) (PN) kho ng 500

(cid:0) g/ml

Hòa tan 60,8 mg pyridoxin hydro clorua trong axit clohydric 0,1 mol/l đ ngự

ứ ế ạ ị ị trong bình đ nh m c 100 ml và thêm axit clohydric 0,1 mol/l đ n v ch. Dung d ch

oC có th  b n ể ề

ượ ả ể ề ặ ở ế ầ ộ này khi đ c b o qu n ả ở oC có th  b n đ n m t tu n ho c 4 ­ 18

ượ đ c hai tháng.

 Phép ki m tra n ng đ

Trang 85

ể ồ ộ

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ấ ố ị Dùng   pipet   l y   các   dung   d ch   g c   pyridoxamin,   pyridoxal   và   pyridoxin

ứ ị ị ươ ứ t ng  ng cho vào bình đ nh m c 50 ml và thêm dung d ch axit clohydric 0,1 mol/l

ộ ấ ụ ủ ự ạ ạ ị ế đ n v ch. Đo đ  h p th  c a các dung d ch trong cuvet th ch anh 1 cm d a vào

ự ạ ử ụ ổ axit clohydric 0,1 mol/l ở ướ  b ả   c sóng c c đ i s  d ng máy đo ph  UV (xem B ng

1).

6,  pi, s  d ng h  s  t

ố ượ ộ ồ ủ ừ ấ ợ ử ụ Tính n ng đ  kh i l ng c a t ng h p ch t vitamin B ệ ố ắ   t

ử ư ứ phân t nh  trong Công th c :

Trong đó

­

ố ượ ồ ộ ủ pi  là n ng đ  kh i l ng c a pyridoxamin, pyridoxal và pyridoxin t ươ   ng

ứ ằ ố ị ng, tính b ng microgam trên mililit dung d ch g c;

­ A là đ  h p th  c a các dung d ch pyridoxamin, pyridoxal và pyridoxin

ộ ấ ụ ủ ị ở

ả ướ b c sóng c c đ i ự ạ (cid:0) max (xem B ng 1);

­

ệ ố ấ ụ ử ủ ặ ở ợ ượ εi là h  s  h p th  phân t c a PM, PL ho c PN pH thích h p đ c xác

ả ị đ nh trong B ng 1;

­ Mi là kh i l

ố ượ ử ủ ẩ ấ ặ ươ ng phân t c a các ch t chu n PM, PL ho c PN t ứ   ng  ng

ả ị ượ đ c xác đ nh trong B ng 3.6;

­ V là h  s  pha loãng, trong tr

ệ ố ườ ợ ng h p này V = 50;

­ F là h  s  đ  tính các h p ch t vitamin B

6 không ch a HCI.

ệ ố ể ấ ợ ứ

6

ả ụ ề ệ ố ắ ử ủ ấ ợ B ng 3.6 .  Các ví d  v  h  s  t t phân t c a các h p ch t vitamin B

1

ε i Mi ợ F mmol­1.cm­ H p ch t ấ Dung môi g mol­1

0,1 mol/l PM.2HCIa 292 241,1 0,698 8,2

HCI, pH ~1 0,1 mol/1 PL.HCIb 288 203,6 0,821 9,0

Trang 86

PN.HCIc HCI, pH ~1 0,1 291 205,6 0,823 8,6

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

mol/lHCI.

a PM.2HCI là pyridoxamin dihydro clorua

b PL.HCI là pyridoxal hydro clorua

c PN.HCI là pyridoxin hydro clorua

pH ~1

(cid:0) Dung d ch chu n ẩ ị

 Dung d ch chu n pyridoxamin (PM) I

ẩ ị ả , (cid:0) (PM) kho ng 10 (cid:0) g/ml

ằ ố ị Pha loãng 2 ml dung d ch g c pyridoxamin b ng axit clohydric 0,1 mol/l

ử ụ ẩ ị ị ế đ n 100 ml. Chu n b  dung d ch ngay trong ngày s  d ng.

ị ả ẩ  Dung d ch chu n pyridoxal (PL) I , (cid:0)  (PL) kho ng 10 (cid:0) g/ml

ằ ố ị ế   Pha loãng 2 ml dung d ch g c pyridoxal b ng axit clohydric 0,1 mol/l đ n

ử ụ ẩ ị ị 100 ml. Chu n b  dung d ch ngay trong ngày s  d ng.

ị ả ẩ  Dung d ch chu n pyridoxin (PN) I , (cid:0)  (PL) kho ng 10 (cid:0) g/ml

ằ ố ị ế   Pha loãng 2 ml dung d ch g c pyridoxin b ng axit clohydric 0,1 mol/l đ n

ử ụ ẩ ị 100 ml. Chu n b  dung dich ngay trong ngày s  d ng.

 Dung d ch chu n pyridoxamin (PM) II

ẩ ị ả , (cid:0)  (PM) kho ng 1 (cid:0) g/ml

ẩ ằ ị ế   Pha loãng 10 ml dung d ch chu n PM I b ng axit clohydric 0,1 mol/l đ n

ử ụ ẩ ị ị 100 ml. Chu n b  dung d ch ngay trong ngày s  d ng.

ị ả ẩ  Dung d ch chu n pyridoxal (PL) II , p(PL) kho ng 1 (cid:0) g/ml

ế ằ ẩ ị Pha loãng 10 ml dung d ch chu n PL I b ng axit clohydric 0,1 mol/l đ n 100

ử ụ ẩ ị ị ml. Chu n b  dung d ch ngay trong ngày s  d ng.

ị ả ẩ  Dung d ch chu n pyridoxin (PN) II , p (PN) kho ng 1 (cid:0) g/ml

ẩ ằ ị ế   Pha loãng 10 ml dung d ch chu n PN I b ng axit clohydric 0,1 mol/l đ n

ử ụ ẩ ị ị 100 ml. Chu n b  dung d ch ngay trong ngày s  d ng.

 Ki m tra đ  tinh khi

ể ộ ế ắ ằ t s c kí b ng HPLC

Trang 87

ộ ế ủ ẩ ỏ ể ể ư ằ ấ Đ  tinh khi t c a các ch t chu n c  th  ki m tra b ng HPLC nh  sau:

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ợ ủ ủ ể ẩ ơ ị B m các th  tích thích h p c a các dung d ch chu n I c a PM, PL và PN

ệ ố vào h  th ng HPLC.

ế ủ ứ ấ ộ Tính đ  tinh khi ẩ t c a các ch t chu n theo Công th c:

Trong đó:

ế ủ ằ ầ ộ ­ Ri là đ  tinh khi ấ t c a ch t chu n ẩ i tính b ng ph n trăm (%);

­

ủ ệ ấ xi là di n tích pic c a ch t chu n ẩ i;

­ B là t ng các di n tích pic c a các ch t nhi m b n (không có pic c a dung

ủ ủ ệ ễ ấ ẩ ổ

môi).

ộ ế ắ ủ ế ấ ầ ẩ Đ  tinh khi t s c kí c a các ch t chu n c n ≥ 98 %, n u không thì s ử

ẩ ẩ ặ ẩ ấ ớ ớ ị ị ụ d ng các ch t chu n m i ho c chu n b  các dung d ch chu n m i.

(cid:0) Dung d ch hi u chu n h n h p ệ

ẩ ỗ ị ế ợ , ví d  ụ (cid:0) (PM, PL, PN) = 0,1 (cid:0) g/ml đ n 10

(cid:0) g/ml

ố ủ ể ấ ị ợ ủ Dùng pipet l y các th  tích thích h p c a các dung d ch g c c a PM, PL và

ứ ẩ ặ ị ị ằ PN ho c các dung d ch chu n cho vào bình đ nh m c 20 ml, pha loãng b ng axit

ế ế ế ằ ầ ỉ ị clohydric 0,1 mol/l đ n 6,5 ml, n u c n. Ch nh pH đ n 4,8 b ng dung d ch natri

ế ằ ỉ ằ   axetat 2,5 mol/l và sau đó ch nh pH đ n 3,0 b ng axit sulfuric, pha loãng b ng

ử ụ ế ệ ấ ẩ ạ ộ ị ướ n ể   c đ n v ch và tr n (dung d ch hi u chu n). Nên s  d ng ít nh t ba đi m

ể ầ ệ ẩ ẩ ỗ ợ ị ượ ệ hi u chu n. Các dung d ch hi u chu n h n h p có th  c n đ ằ   c pha loãng b ng

ướ ế ầ ơ ộ pha đ ng tr c khi b m vào HPLC, n u c n.

ế ị ụ ụ

3.12.4. Thi

(cid:0) Yêu c u chung ầ

t b , d ng c

ử ụ ế ị ụ ụ ủ ử ệ S  d ng  các  thi ủ t  b , d ng  c   th y tinh  c a  phòng  th  nghi m  thông

ườ ụ ể ư th ng và c  th  nh  sau:

(cid:0) Máy đo ph  UV, có th  đo đ  h p th

ộ ấ ụ ở ể ổ ướ ị các b c sóng xác đ nh.

(cid:0) ế ị Thi t b  gia nhi ệ t

ế ị ấ ự ủ ấ ặ ồ ộ Thi t   b   h p  áp  l c   và   t ậ   ủ   s y  ho c   n i  cách  th y  kèm  theo  b   ph n

oC.

Trang 88

ể ể ủ ử ệ ấ ượ khu y, c a phòng th  nghi m, có th  ki m soát đ c nhi ệ ộ ở t đ 37

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) H  th ng s c kí l ng hi u năng cao

ệ ố ệ ắ ỏ

ộ ơ ẫ ơ ồ ỳ ướ G m có b m, b  b m m u, detector hu nh quang có b c sóng kích thích

ở ướ ạ ở ệ ố ư ộ 290 nm và b c sóng phát x 390 nm và có h  th ng đánh giá nh  b  tích

ế ị ạ ẫ ấ ộ ọ phân và thi t b  t o d n xu t sau c t, tùy ch n.

(cid:0) ộ ụ ộ ả

ỡ ạ ườ C t HPLC Luna™ RP C18, 5 (cid:0) m, c  h t 5 ư , ví d : c t pha đ o nh : (cid:0) m, đ ng kính 4,0 mm, dài 250 mm.

(cid:0) D ng c  l c ụ ọ

ụ

ộ ọ ử ư ẫ ọ ộ ị L c pha đ ng cũng nh  dung d ch m u th  qua b  l c màng, ví d  c  l ụ ỡ ỗ

ướ ử ụ ặ ướ ử ụ ẽ ơ ờ c khi s  d ng ho c tr ủ   c khi b m s  kéo dài th i gian s  d ng c a 0,45 (cid:0) m, tr

c t.ộ

ế

3.12.5. Cách ti n hành

ị ẫ ử ẩ 3.12.5.1. Chu n b  m u th

ử ệ ẫ ắ ỏ ồ ề   ề C t nh  và đ ng hoá m u th . Nghi n thô nguyên li u trong máy nghi n

ộ ạ ợ ơ ộ ể ế ạ ẫ ầ ớ ệ ộ thích h p và tr n l i. C n làm l nh s  b  đ  tránh m u ti p xúc v i nhi t đ  cao

ẫ ượ ồ ế ờ trong th i gian dài. Ti n hành phân tích ngay sau khi m u đ c đ ng hóa.

ẩ ẫ ị ử ị 3.12.5.2. Chu n b  dung d ch m u th

3.12.5.2.1. Chi

(cid:0) Yêu c u chung ầ

ế ẫ t m u

ố ớ ứ ượ ấ ầ ẫ Đ i v i các m u ch a hàm l ạ ớ   ng ch t béo cao (> 25 %) thì c n lo i b t

ụ ử ề ầ ớ ầ ẹ ướ ấ ủ ằ ch t béo, ví d : x  lý nhi u l n v i d u nh  tr c khi phân h y b ng axit.

ử ụ ể ử ẫ ạ ọ ọ ầ Đ  x  lý các m u có t o b t, nên s  d ng vài gi t d u Silicon.

ủ ộ ị ế ượ ầ ế ấ ả ỉ Đ  pH c a dung d ch chi ố   c c n x p x  1. N u không thì gi m kh i t đ

ụ ặ ẫ ặ ộ ơ ượ l ồ ng m u ho c dùng axit clohydric có n ng đ  cao h n [ví d : 0,2 mol/l ho c 1

mol/l].

(cid:0) ế ả ẩ ượ ướ ỏ ơ ụ Chi t các s n ph m khô (hàm l ng n ố   c nh  h n 20 %, ví d : ngũ c c,

Trang 89

ữ ộ s a b t, rau khô)

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ừ ử ồ ế ế ẫ Cân t ấ  1 g đ n 10 g m u th  đ ng nh t, chính xác đ n miligam, cho vào

ể ể ộ ắ   bình nón 150 ml, thêm 50 ml axit clohydric 0,1 mol/l, tr n và ki m tra đ  ch c

ắ ấ ỉ ch n pH x p x  1.

oC, làm ngu iộ

ế ị ự ở ệ ộ Làm nóng trong thi t b  áp l c trong 30 min nhi t đ  120

ệ ộ ứ ể ằ ị ế đ n nhi t đ  phòng, chuy n sang bình đ nh m c 100 ml và pha loãng b ng n ướ   c

ớ ớ ạ ơ ộ ế đ n 100 ml (v i l p silicon cao h n v ch) và tr n.

ộ ượ ặ ọ ử ả ẫ ị L c ho c li tâm m t l ằ   ng (kho ng 50 ml) dung d ch m u đã x  lý b ng

ở ể ớ ủ ố ổ axit ể ậ    gia t c 3000g và chuy n l p n i phía trên sang chai th y tinh có th  đ y

ị ế kín (đây là dung d ch chi ẫ t m u).

(cid:0) ế ẫ ỏ ượ ướ ớ ơ Chi ạ t các m u d ng l ng và ướ  (hàm l t ng n ụ   c l n h n 20 %, ví d :

ị ướ th t, rau. n ả c qu )

ừ ử ồ ế ế ẫ Cân t ấ  2 g đ n 40 g m u th  đ ng nh t, chính xác đ n miligam, cho vào

ằ ướ bình nón 150 ml, thêm 10 ml axit clohydric 1 mol/l, pha loãng b ng n ế   c đ n

ể ắ ể ắ ấ ả ộ ỉ kho ng 50 ml, tr n và ki m tra đ  ch c ch n pH x p x  1.

oC, làm ngu iộ

ế ị ự ở ệ ộ Làm nóng trong thi t b  áp l c trong 30 min nhi t đ  120

ệ ộ ứ ể ằ ị ế đ n nhi t đ  phòng, chuy n sang bình đ nh m c 100 ml và pha loãng b ng n ướ   c

ớ ớ ạ ơ ộ ế đ n 100 ml (v i l p silicon cao h n v ch) và tr n.

ộ ượ ặ ọ ử ả ẫ ị L c ho c li tâm m t l ằ   ng (kho ng 50 ml) dung d ch m u đã x  lý b ng

ở ể ớ ủ ố ổ axit ể ậ    gia t c 3 000g và chuy n l p n i phía trên sang chai th y tinh có th  đ y

ị ế kín (đây là dung d ch chi ẫ t m u).

3.12.5.2.2. X  lý enzym và các b

ử ướ ể c chuy n hóa

ố ớ ị ợ ự ữ ẩ ậ ẫ ố ộ ồ Đ i v i các m u th c ph m có ngu n g c đ ng v t (th t l n, s a, cá...)

ứ ầ ử ằ không ch a pyridoxin liên k t ế (cid:0) ­glucosidaza, thì không c n x  lý b ng enzym v i ớ

ấ ằ ả ổ ệ ế ượ (cid:0) ­glucosidaza. Kinh nghi m cho th y r ng các k t qu  t ng hàm l ng vitamin

ậ ượ ủ ự ạ ẩ ồ ố ộ B6  c a các lo i th c ph m có ngu n g c đ ng v t đ ử ụ   c phân tích có s  d ng

Trang 90

ư ặ ho c không s  d ng ử ụ (cid:0) ­glucosidaza đ  x  lý enzym là nh  nhau. ể ử

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ấ ị ế ẫ Dùng pipet l y 12,5 ml dung d ch chi t m u cho vào bình nón 20 ml và

ế ằ ỉ ị ị ch nh   pH   đ n   4,8   ±   0,1   b ng   dung   d ch   natri   axetat.   Thêm   1   ml   dung   d ch

ị ậ ắ phosphataza trong axit và 1 ml dung d ch (cid:0) ­glucosidaza và tr n. Đ y n p bình nón ộ

ủ ặ ể ụ ẫ ấ ấ và dung d ch ị ở oC ít nh t 12 h ho c đ  qua đêm trong khi v n khu y liên t c. 37

ộ ế ể ệ ộ ế ấ ằ ỉ ỉ Sau khi đ  ngu i đ n nhi t đ  phòng, ch nh pH đ n x p x  3 b ng axit

ể ị ượ ứ ị ỉ ị sunfuric, chuy n đ nh l ng dung d ch đã ch nh này sang bình đ nh m c 20 ml và

ằ ướ ấ ọ ế ế ạ ắ ấ ọ pha loãng b ng n ạ ỏ   c đ n v ch. L c và l c qua gi y l c g p n p khô, lo i b  5

ử ẫ ầ ọ ị ị ượ ả ủ ạ ml d ch l c đ u tiên. Dung d ch m u th  này khi đ ả c b o qu n trong t l nh ở

0C có th  b n đ

ể ề ượ ả kho ng 4 c 3 ngày.

ộ ượ ể ể ộ ọ ả Đ  phân tích HPLC, chuy n m t l ng (kho ng 2 ml) qua b  l c màng và

ế ầ ằ ộ pha loãng b ng pha đ ng, n u c n.

3.12.5.3. Chu n b  dung d ch mù thu c th

ố ẩ ị ị ử

ấ ị Dùng pipet l y 12,5 ml dung d ch axit clohydric 0,1 mol/l cho vào bình nón

ế ằ ỉ ị 20 ml và ch nh pH đ n 4,8 ± 0,1 b ng dung d ch natri axetat 2,5 mol/l. Thêm 1 ml

ị ị ộ Ủ dung d ch phosphataza trong axit và 1 ml dung d ch (cid:0) ­glucosidaza và tr n. dung

oC ít nh t 12 h ho c đ  qua đêm trong khi v n khu y liên t c.

ặ ể ụ ẫ ấ ấ ị ở d ch 37

ể ế ộ ệ ả ằ ộ ỉ khi  đ  ngu i  đ n nhi ế t  đ   phòng,   ch nh pH  đ n kho ng 3  b ng axit

ứ ể ằ ị ị sulfuric, chuy n dung d ch này sang bình đ nh m c 20 ml và pha loãng b ng n ướ   c

ấ ọ ấ ọ ầ ạ ỏ ế ạ ắ ọ ị ế đ n v ch, l c và l c qua gi y l c g p n p khô, lo i b  5 ml d ch l c đ u tiên.

ộ ượ ể ể ộ ọ ả Đ  phân tích HPLC, chuy n m t l ng (kho ng 2 ml) qua b  l c màng và

ế ầ ằ ộ pha loãng b ng pha đ ng, n u c n.

ệ ề 3.12.5.4. Đi u ki n HPLC

ệ ố ự ệ ả ằ Th c hi n tách b ng h  th ng HPLC ph i sao cho tách đ ượ ườ c đ ề   ng n n

ượ ố ớ ỏ ấ ả ấ ủ c a các pic thu đ c đ i v i PM, PL và PN ra kh i t t c  các ch t khác có trong

ử ệ ẫ ị ượ ứ ụ ả m u th .Vi c tách và đ nh l ng đã ch ng minh là tho  mãn khi áp d ng các

ự ề ệ ệ đi u ki n th c nghi m sau đây:

Trang 91

ộ C t HPLC

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

Pha đ ng ộ

ố ộ T c đ  dòng: 1,5 ml/min;

(cid:0) ể ơ Th  tích b m: t ừ (cid:0)  1 ế l đ n 50 l;

ướ ướ ỳ Detector: hu nh quang; b c sóng kích thích: 290 nm; b ạ   c sóng phát x :

390 nm.

3.12.5.5. Nh n bi

ậ ế t

ử ủ ể ẫ ơ ợ ị ị B m các th  tích thích h p c a dung d ch m u th , các dung d ch mù

ệ ố ử ệ ẩ ố ợ ỗ ị thu c th  và các dung d ch hi u chu n h n h p vào h  th ng HPLC.

ế ư ủ ằ ờ ậ Nh n bi t PM, PL và PN b ng cách so sánh th i gian l u c a các pic riêng

ổ ượ ử ử ẫ ớ ớ ị ị ắ ẽ r  trong s c ph  thu đ ẩ   c v i dung d ch m u th  và v i dung d ch th  chu n.

ệ ậ ế ể ự ộ ế ệ ằ ổ Vi c nh n bi t pic cũng có th  th c hi n b ng cách thay đ i pH sau c t đ n các

ử ụ ị ớ ụ ơ ế ị ạ ộ ớ ố ấ ẫ giá tr  l n h n, ví d : pH = 6,6 s  d ng thi t b  t o d n xu t sau c t v i t c đ ộ

ử ủ ệ ệ ố ộ ượ ự dòng c a thu c th  sau c t là 0,1 ml/min. Vi c phát hi n đ c th c hi n ệ ở ướ   c  b

ướ ạ sóng kích thích 330 nm và b c sóng phát x  390 nm.

ộ ẫ ử ế ệ ố ị ằ Chú thích: Vi c tăng giá tr  pH b ng thu c th  sau c t d n đ n tr ượ ướ   c t b

ộ ọ ọ ủ ế sóng kích thích đ n 330 nm. Ngoài ra, đ  ch n l c c a m t s  ch t n n đ ộ ố ấ ề ượ ả   c c i

3.12.5.6. Phép xác đ nhị

ộ ố ề ệ ả thi n do gi m m t s  pic n n.

ợ ủ ử ể ẫ ẩ ơ ị ị B m các th  tích thích h p c a dung d ch chu n và dung d ch m u th  vào

ế ề ệ ớ ị ạ   ị ệ ố h  th ng HPLC v i các đi u ki n quy đ nh trong. Ti n hành phép xác đ nh ngo i

ả ớ ề ệ ế ặ ẩ chu n, tích phân các di n tích pic ho c chi u cao pic, so sánh k t qu  v i các giá

ị ươ ứ ủ ấ ẩ tr  t ng  ng c a ch t chu n.

ả

3.12.6. Tính k t quế

(cid:0) D a vào đ ự

ườ ươ ủ ợ ộ ẩ ng chu n, các ch ng trình thích h p c a b  tích phân đ ể

Trang 92

ặ ử ụ ứ ướ tính ho c s  d ng các công th c d i đây.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

Trong đó

(cid:0) ố ượ ủ ặ Yi là kh i l ằ ng c a PM, PL ho c PN, tính b ng microgam trên 20 ml dung

ẫ ị ượ ử ụ ề ệ ằ ặ ử ị d ch m u th  xác đ nh đ ồ   c b ng di n tích pic ho c chi u cao pic s  d ng h i

ặ ườ ế ẩ quy tuy n tính ho c đ ng chu n;

(cid:0) m là kh i l

ố ượ ằ ẫ ng m u, tính b ng gam (g);

(cid:0) ệ ố ồ ố ớ ặ Bi, ai, là các h  s  h i quy đ i v i PM, PL ho c PN tính đ ượ ừ ồ c t h i quy

ệ ệ ế ẩ ồ ộ ị tuy n tính theo n ng đ  và di n tích pic trong các dung d ch hi u chu n;

(cid:0) ủ ườ ố ớ ẩ ai là giá tr  ị y c a đ ng chu n đ i v i PM, PL và PN;

(cid:0) ủ ườ ẩ Bi là gradient c a đ ng chu n;

(cid:0) Xi là di n tích pic PM, PL ho c PN đã hi u chính c a dung d ch m u th ; ử

ủ ệ ệ ặ ẫ ị

(cid:0) ủ ệ ẫ ị ử Pi là các di n tích pic PM, PL và PN c a dung d ch m u th ;

(cid:0) ử ắ ủ ệ ặ ố ị ử Bi là các di n tích pic PM, PL ho c PN c a dung d ch th  tr ng thu c th ;

(cid:0) ươ ượ ứ F là th ố ng s  tính đ c trong Công th c

(cid:0) ố ượ ặ ầ w  là ph n kh i l ng pyridoxamin (PM), pyridoxal (PL) ho c pyridoxin

ẫ ằ (PN), tính b ng miligam trên 100 g m u;

(cid:0) ể ẫ ổ ị ế ằ ằ V là t ng th  tích dung d ch m u chi t b ng axit, tính b ng mililit (ml);

(cid:0) ể ị ế ằ V1  là th  tích dung d ch chi ằ   ể ử t b ng axit dùng đ  x  lý enzym, tính b ng

mililit (ml).

(cid:0) ố ượ ủ ể ị ầ Tính ph n kh i l ng c a vitamin B ằ   6,  w, bi u th  theo pyridoxin b ng

ứ ẫ mg/100 g m u, theo Công th c (7):

Trong đó:

(cid:0) WPM là hàm l

Trang 93

ượ ằ ẫ ng pyridoxamin, tính b ng mg/100 g m u;

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) WPL là hàm l

ượ ẫ ằ ng pyridoxal, tính b ng mg/100 g m u;

(cid:0) WPN là hàm l

ượ ẫ ằ ng pyridoxin, tính b ng mg/100 g m u;

(cid:0) ệ ố ổ ớ ể 1,006 là h  s  đ i v i PM đ  tính theo PN;

(cid:0) ệ ố ố ớ ể 1,012 là h  s  đ i v i PL đ  tính theo PN.

6 đ

(cid:0) ả ố ớ ế ượ ằ Báo cáo k t qu  đ i v i vitamin B c tính theo pyridoxin b ng mg/100

g

ế ế ả ầ ử ụ   Chú thích: N u c n tính k t qu  theo pyridoxin hydro clorua thì s  d ng

ả ượ ệ ể ể ổ ổ ệ ố h  s  chuy n đ i là 1,216. Vi c chuy n đ i này ph i đ c ghi rõ trong báo cáo

thí nghi m.ệ

ộ ụ

3.12.7. Đ  ch m

3.12.7.1. Yêu c u chung

ầ

6 đ

ề ộ ụ ữ ệ ủ ị ượ D  li u v  đ  ch m c a phép xác đ nh vitamin B c thi ế ậ ừ t l p t phép

ử ử ệ ợ ớ th  liên phòng th  nghi m phù h p v i ISO 5725 do BgVV (Bundesinstitut fur

gesundheitlichen   Verbraucherschutz   und   Veterinarmedizin,   German   Federal

ướ ệ Institute for Consumer protection and veterinary medicine) tr ự c đây th c hi n.

ị ụ ử ể Các giá tr  thu đ ượ ừ c t phép th  liên phòng này có th  không áp d ng cho

ớ ả ồ ấ ề ả ồ ấ ề ộ ộ các d i n ng đ  phân tích và ch t n n khác v i d i n ng đ  và ch t n n.

ụ ủ ậ ả ộ ươ ượ Kh   năng   áp   d ng   và   đ   tin   c y   c a   ph ng   pháp   này   đã   đ c   th ử

ư ị ứ ự ệ ạ ẩ ằ nghi m b ng các nghiên c u khác trên các lo i th c ph m khác nhau nh  th t, cá,

ậ ố ế ả ả ố ộ ỉ ữ s a, rau, qu  và ngũ c c. Các k t qu  phân tích này có đ  tái l p t t và ch  có

ễ ừ ấ ề ự ể ộ ượ ễ m t vài pic gây nhi u t ẩ  ch t n n th c ph m, mà có th  tách đ c d  dàng. Có

ố ươ ố ộ ủ ữ ế ồ ồ m i t ng quan t ệ t và h i quy tuy n tính gi a di n tích pic và n ng đ  c a PM,

ộ ệ ẩ ươ ẩ ị ệ PL và PN trong dung d ch hi u chu n. Các đ  l ch chu n t ố ủ ổ   ng đ i c a t ng

6 trong dãy t

ượ ừ ế ị ườ hàm l ng vitamin B ba đ n năm phép xác đ nh thông th ng trong

ự ạ ẩ ộ ừ các lo i th c ph m khác nhau dao đ ng t ế  2 % đ n 6 %.

ồ ủ ộ ượ ự ẩ ổ ộ Đ  thu h i c a PM, PL và PN đ c b  sung vào th c ph m dao đ ng t ừ

6 b ng ph

ế ổ ị ằ ươ 85 % đ n 105 %. Xác đ nh t ng vitamin B ng pháp này cho các giá tr ị

Trang 94

ự ự ệ ạ ẩ ậ ơ ồ ố ứ   cao   h n   rõ   r t   trong   các   lo i   th c   ph m   có   ngu n   g c   th c   v t   (có   ch a

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ớ ươ ử ằ pyridoxin đã glycosyl hóa) so v i các ph ng pháp khác không x  lý b ng (cid:0) ­

glucosidaza.

3.12.7.2. Đ  l p l

ộ ặ ạ i

ử ử ệ ố ả ủ ữ ệ ế ẽ Chênh l ch tuy t đ i gi a các k t qu  c a hai phép th  th  riêng r , thu

ậ ệ ử ố ế ệ ộ ườ ự ượ đ c khi ti n hành trên v t li u th  gi ng h t nhau, do m t ng i th c hi n s ệ ử

ế ị ả ắ ộ ờ ượ ụ d ng cùng thi t b , trong m t kho ng th i gian ng n, không đ c quá 5 % các

ườ ợ ượ ị tr ng h p v t quá gi ớ ạ ặ ạ r. Các giá tr  đó là: i h n l p l i

ố ớ ồ ố ề ạ ứ Đ i v i đ  u ng ch a nhi u lo i vitamin:

Pyridoxamin 0,004 mg/100 g r = 0,003

Pyridoxal 0,004 mg/100 g r = 0,003

Pyridoxin 0,374 mg/100 g r = 0,056

Vitamin B6 0,380 mg/100 g r = 0,056

3.12.7.3. Đ  tái l p

ộ ậ

ệ ố ả ủ ữ ử ệ ế ẽ Chênh l ch tuy t đ i gi a các k t qu  c a hai phép th  riêng r , thu đ ượ   c

ậ ệ ử ố ử ệ ế ệ ở b i hai phòng th  nghi m khi ti n hành trên v t li u th  gi ng h t nhau, không

ườ ợ ượ ớ ạ ị ượ đ c quá 5% các tr ng h p v t quá gi i h n tái l p ậ R. Các giá tr  đó là:

ố ớ ồ ố ề ạ ứ Đ i v i đ  u ng ch a nhi u lo i vitamin:

Pyridoxamin 0,004 mg/100 g R = 0,005

Pyridoxal 0,004 mg/100 g R = 0,005

Pyridoxin 0,373 mg/100 g R = 0,086

Vitamin B6 0,380 mg/100 g R = 0,095

ị ượ

3.13. Xác đ nh hàm l

ng vitamin E

ự ẩ ị D a vào tiêu chu n ự ẩ TCVN 8276 : 2010: Th c ph m ­ Xác đ nh vitamin E

Trang 95

ắ ỏ ị ượ ệ ằ b ng s c ký l ng hi u năng cao ­ Đ nh l ng (cid:0) ­, (cid:0) ­, (cid:0) ­, và (cid:0) ­tocopherol.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

3.13.1. Nguyên t cắ

ẫ ợ ị ượ ị (cid:0) ­,  (cid:0) ­,  (cid:0) ­, và  (cid:0) ­tocopherol trong dung d ch m u thích h p đ c xác đ nh

ặ ố ể ả ằ ệ ằ b ng HPLC đ  tách sau đó phát hi n b ng đo quang (d i UV) ho c t ấ t nh t là

ầ ớ ỳ ườ ử ầ ợ ượ hu nh quang. Trong ph n l n các tr ẫ ng h p, m u th  c n đ c xà phòng hóa,

ượ ế ươ ệ ậ sau đó đ c chi ằ t tách b ng ph ợ ng pháp thích h p. Vi c nh n bi ế ượ t đ ự   c d a

ư ờ ượ ượ ươ ạ vào th i gian l u và đ ị c đ nh l ằ ng b ng ph ẩ ử ụ   ng pháp ngo i chu n s  d ng

ề ệ ặ ươ ẩ ộ các di n tích pic ho c chi u cao pic. Các ph ng pháp n i chu n có th  đ ể ượ ử c s

ấ ộ ử ộ ủ ế ồ ẩ   ấ ụ d ng n u các phép th  đ  thu h i cho th y có cùng tính năng c a ch t n i chu n

ư ấ trong quá trình phân tích nh  ch t phân tích.

ử

3.13.2. Thu c thố

ử ạ ử ụ ế ướ ố S  d ng các thu c th  lo i tinh khi t phân tích và n c đ ượ ử ụ   c s  d ng

ủ ả ợ ớ ươ ươ ạ ph i phù h p v i lo i 1 c a TCVN 4861 (t ng đ ướ ử ụ   ng ISO 3696: N c s  d ng

(cid:0) Metanol.

ử ệ ầ ậ ỹ ươ ử ể đ  phân tích trong phòng th  nghi m ­ Yêu c u k  thu t và ph ng pháp th ).

2H5OH) = 100 % th  tích.

(cid:0) ệ ố ể Etanol tuy t đ i,  (Cφ

(cid:0) Natri sulfat, khan.

(cid:0) Etanol,  (Cφ 2H5OH) = 96 %.

(cid:0) Dung d ch KOH đ  xà phòng hóa, n ng đ  thích h p, ví d  (KOH) = 50

ụ ể ợ ộ ồ ị

ụ ặ ặ ồ ị g/100 ml ho c 60 g/100 ml ho c các dung d ch c n, ví d : 28 g KOH trong 100 ml

ợ ướ ể ỗ h n h p etanol/n ầ c (9 + 1) (ph n th  tích).

(cid:0) ư ấ ố Ch t ch ng oxi hóa, nh  axit ascorbic (AA), natri ascorbat, pyrogallol, natri

ặ sulfua (Na2S), hydroquinon ho c hydroxytoluen đã butylat hóa (BHT).

(cid:0) Dung môi và các dung môi chi

ế ư ứ t, nh  ete dietyl (không ch a peroxit), diclo

oC đ n 60 ế

oC), n­hexan, etylaxetat ho c các h n h p ợ

ẹ ả ầ ừ ặ ỗ metan, d u nh  (d i sôi t 40

thích h p.ợ

(cid:0) ợ ượ ủ ộ ợ ỗ ể ể ị Pha đ ng c a HPLC: Các h n h p thích h p đ c bi u th  theo th  tích, ví

Trang 96

ặ ụ d : 1,4­dioxan 3% ho c 2­propanol 0,5%, metyl tert­butyl ete 3% trong n­hexan

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ố ớ ắ ế ậ ặ ặ ướ ho c n­heptan  đ i v i s c ký pha thu n (NP) ho c 1%  đ n 10% n c trong

ố ớ ắ ả metanol đ i v i s c ký pha đ o (RP).

(cid:0) ấ ẩ Ch t chu n

ầ  Yêu c u chung

ể (cid:0) ­, (cid:0) ­, và (cid:0) ­tocopherol có th  có đ ượ ừ c t Merck còn (cid:0) ­tocopherol có th  cóể

ừ ấ ộ ế ủ ấ ượ đ c   t các   nhà   cung   c p   khác   nhau.   Đ   tinh   khi ẩ   t   c a   các   ch t   chu n

ể ộ ừ ế ả ồ ị tocopherol có th  dao đ ng t ầ  90% đ n 100%. Do đó, c n ph i xác đ nh n ng đ ộ

ệ ằ ẩ ổ ị ủ c a dung d ch hi u chu n b ng đo ph  UV.

 (cid:0) ­tocopherol M(C29H50O2) = 430,7 g/mol, bi

ố ượ ấ ế ướ t tr c kh i l ng ít nh t là

ể ượ 95%, (cid:0) ­tocopheryl axetat M(C31H52O3) = 472,7 g/mol cũng có th  đ c dùng làm

ấ ẩ ch t chu n sau khi xà phòng hóa.

 (cid:0) ­tocopherol M (C28H48O2) = 416,7 g/mol, bi

ế ướ ố ượ ầ t tr c ph n kh i l ng ít

ấ nh t là 90 %.

 (cid:0) ­tocopherol M (C28H48O2) = 416,7 g/mol, bi

ế ướ ố ượ ầ t tr c ph n kh i l ng ít

ấ nh t là 90 %.

 (cid:0) ­tocopherol M (C27H46O2) = 402,6 g/mol, bi

ế ướ ố ượ ầ t tr c ph n kh i l ng ít

ấ nh t là 90 %.

(cid:0) Dung d ch g c ố

ị

 Dung d ch g c

ị ố (cid:0) ­tocopherol

ộ ượ ấ ượ Hòa   tan   m t   l ng   ch t   chu n ẩ (cid:0) ­tocopherol,   đ ế   c   cân   chính   xác   đ n

ụ ụ ể ả ộ ị miligam, ví d  kho ng 10 mg trong m t th  tích xác đ nh, ví d  100 ml dung môi

ố ớ ệ ố ố ớ ệ ố ụ ặ ợ thích h p, ví d  n­hexan đ i v i h  th ng NP ho c metanol đ i v i h  th ng RP.

 Dung d ch g c

ị ố (cid:0) ­tocopherol

ộ ượ ấ ượ Hòa   tan   m t   l ng   ch t   chu n ẩ (cid:0) ­tocopherol,   đ ế   c   cân   chính   xác   đ n

ụ ụ ể ả ộ ị miligam, ví d  kho ng 10 mg trong m t th  tích xác đ nh, ví d  100 ml dung môi

ố ớ ệ ố ố ớ ệ ố ợ thích h p, ví d ặ ụ n­hexn đ i v i h  th ng NP ho c metanol đ i v i h  th ng RP.

 Dung d ch g c

Trang 97

ị ố (cid:0) ­tocopherol

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ộ ượ ấ ượ Hòa   tan   m t   l ng   ch t   chu n ẩ (cid:0) ­tocopherol,   đ ế   c   cân   chính   xác   đ n

ụ ụ ể ả ộ ị miligam, ví d  kho ng 10 mg trong m t th  tích xác đ nh, ví d  100 ml dung môi

ố ớ ệ ố ố ớ ệ ố ặ ợ thích h p, ví d ụ n­hexan đ i v i h  th ng NP ho c metanol đ i v i h  th ng RP.

 Dung d ch g c

ị ố (cid:0) ­tocopherol

ộ ượ ấ ượ ế Hòa tan m t l ng ch t chu n ẩ (cid:0) ­tocopherol, đ c cân chính xác đ n miligam, ví

ụ ể ả ợ ộ ị ụ d  kho ng 10 mg trong m t th  tích xác đ nh, ví d  100 ml dung môi thích h p, ví

ố ớ ệ ố ố ớ ệ ố ặ d  ụ n­hexan đ i v i h  th ng NP ho c metanol đ i v i h  th ng RP.

 Phép th  v  n ng đ  và đ  tinh khi

ử ề ồ ộ ộ ế t

ộ ấ ụ ủ ố ở ị ướ ợ Đo đ  h p th  c a các dung d ch g c các b ằ   c sóng thích h p b ng

ế ử ụ ổ ấ máy đo ph  UV. N u s  d ng dung môi n­hexan thì dùng pipet l y 10 ml dung

ạ ỏ ằ ố ủ ị d ch g c cho vào bình đáy tròn b ng th y tinh nâu và lo i b  dung môi trên máy

oC. Sau khi h i l

ướ ả ở ệ ộ ồ ạ cô quay d ấ i áp su t gi m nhi t đ  không quá 50 ấ   i áp su t

ể ằ ơ ấ ượ ặ khí quy n b ng nit , thì l y bình ra và hòa tan l ng c n trong 10 ml metanol

ể ấ ắ ị ổ ằ b ng cách l c bình. L y dung d ch ra này đ  đo ph .

ố ượ ộ ồ ủ Tính n ng đ  kh i l ng c a vitamin E, p, c a ủ (cid:0) ­, (cid:0) ­, (cid:0) ­ và (cid:0) ­tocopherol,

ứ ằ b ng microgam trên mililit theo công th c:

Trong đó:

­ A là giá tr  đ  h p th  c a t ng tocopherol trong dung d ch g c t

ụ ủ ừ ị ộ ấ ố ươ ứ ị ng  ng;

­

ị ủ ừ ượ ả ị c xác đ nh theo b ng sau: là giá tr  c a t ng tocopherol đ

ướ Ch tấ B c sóng (metanol)

292 nm 76 (cid:0) ­tocopherol

296 nm 89 (cid:0) ­tocopherol

Trang 98

298 nm 91 (cid:0) ­tocopherol

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

298 nm 87 (cid:0) ­tocopherol

ả B ng 3.7. ị ụ ề  Các ví d  v  giá tr

ượ ở ướ ầ Ngoài giá tr  ị (cid:0) ­tocopherol thu đ b c c sóng 292 nm, thì c n đo đ ộ

ấ ị ượ ở ướ ấ h p th ụ ở ướ  b ỏ c sóng 255 nm (nh  nh t). Giá tr  đo đ b c ầ   c sóng này c n

ả ừ ị ế ế ế ạ ấ ằ n m trong d i t 6 đ n 8 n u không đ t nghĩa là đã b  bi n ch t.

(cid:0) ẩ ị  Dung d ch chu n

ị  Dung d ch chu n ẩ (cid:0) ­tocopherol

ấ ị ị Dùng pipet l y 10 ml dung d ch g c ố (cid:0) ­tocopherol cho vào bình đ nh m c ứ

ộ ạ ụ ế ạ ằ ợ m t v ch 100 ml và pha loãng đ n v ch b ng dung môi thích h p (ví d : n­hexan

ầ ẩ ộ ồ ị ế cho NP và metanol cho RP). Dung d ch chu n c n có n ng đ  1 (cid:0) g/ml đ n 10

ế ử ụ ể ể ắ (cid:0) g/ml  (cid:0) ­tocopherol. N u s  d ng detector UV đ  ki m soát s c ký thì c n s ầ ử

ặ ơ ậ ị ụ d ng dung d ch đ m đ c h n.

ả ượ ả ể ở ả ẩ ị ệ ộ Dung d ch chu n ph i đ c b o qu n tránh ánh sáng và đ nhi t đ  nh ỏ

0C và c n đ

ầ ượ ể ị h n 4ơ ỳ c ki m tra đ nh k .

 Dung d ch chu n c a h n h p

ẩ ủ ỗ ị ợ (cid:0) ­, (cid:0) ­, (cid:0) ­, (cid:0) ­tocopherol

ấ ừ ụ ố ị ị ứ   Dùng pipet l y t ng dung d ch g c, ví d  10 ml, cho vào bình đ nh m c

ộ ạ ế ằ ợ ạ m t v ch 100 ml và pha loãng đ n v ch b ng dung môi thích h p (ví d : ụ n­hexan

ầ ẩ ồ ị ế cho NP và metanol cho RP). Dung d ch chu n c n có n ng đ  t ộ ừ (cid:0) g/ml đ n 10 1

ố ớ (cid:0) g/ml đ i v i m i d ng tocopherol. ỗ ạ

ả ượ ả ể ở ả ẩ ị ệ ộ Dung d ch chu n ph i đ c b o qu n tránh ánh sáng và đ nhi t đ  nh ỏ

oC và c n đ

ầ ượ ể ướ ử ụ ơ h n 4 c ki m tra ngay tr c khi s  d ng.

ế ị ụ ụ

3.13.3. Thi

t b , d ng c

ử ụ ế ị ụ ụ ủ ử ệ ườ S  d ng các thi t b , d ng c  c a phòng th  nghi m thông th ng và c ụ

ể ư th  nh  sau:

(cid:0) Máy đo ph  UV.

ổ

Trang 99

ộ ấ ụ ở ể ướ ợ ị Có th  đo đ  h p th các b c sóng xác đ nh, có các cuvet thích h p

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) ộ B  cô quay

ủ ử ậ ằ ồ ộ B ng n i cách th y và b  ph n kh  chân không.

ử ụ ơ ể ạ ế Chú thích: Khuy n cáo s  d ng nit đ  t o chân không.

(cid:0) H  th ng HPLC:

ệ ố

ậ ơ ồ ộ ơ ỳ ướ ẫ G m có b m, b  ph n b m m u, detector hu nh quang có b c sóng kích

ướ ệ ố ư ạ thích 295 nm và b c sóng phát x  330 nm và h  th ng đánh giá nh  máy tích

phân.

ể ử ụ ướ ượ ặ ở Có th  s  d ng detector UV. B c sóng đ c cài đ t 292 nm và trong

ườ ả ậ ặ ẩ ẫ ầ ợ ị ị tr ơ   ng h p này, dung d ch m u và dung d ch chu n c n ph i  đ m đ c h n.

ễ ẽ ệ ấ ả ợ Ngoài ra, kh  năng phát hi n các h p ch t gây nhi u s  tăng.

(cid:0) ộ C t HPLC

ụ ườ ậ ộ ừ ế C t phân tích pha thu n, ví d : đ ng kính t 4,0 nm đ n 4,6 nm và dài t ừ

ế ượ ồ ầ ỡ ạ 100 mm đ n 250 mm, đ c nh i đ y silica c  h t 5 (cid:0) m.

ể ử ụ ỡ ạ ướ ớ ộ ị Có th  s  d ng c  h t và kích th c c t khác v i quy đ nh trong tiêu

ẩ chu n này.

ớ ậ ệ ể ả ế ả ả ầ ố ợ Các thông s  tách c n ph i phù h p v i v t li u đ  đ m b o cho k t qu ả

ươ ươ t ng đ ng.

ề ệ ố ớ ộ ộ ợ Các tiêu chí v  hi u năng đ i v i các c t phân tích thích h p là đ  phân

ề ủ ấ gi ả ườ i đ ng n n c a ch t phân tích có liên quan.

(cid:0) ồ ộ ẵ ừ ệ ậ ợ Các   v t  li u  nh i   c t  silica   thích  h p   có  s n  t hãng  Lichrosorb 60

Shperisorb(cid:0) Si, Hypersil(cid:0) Si và Lichrospher(cid:0) 100 DIOL.

(cid:0) Thi ế ị ọ t b  l c

ế ị ọ ỡ ể ọ ỡ ớ ỏ ộ ị Các thi t b  l c c  nh  và c  l n đ  l c pha đ ng HPLC và các dung d ch

ẫ ươ ứ ụ ỡ ỗ m u t ng  ng, ví d : c  l 0,45 (cid:0) m là thích h p.ợ

ử ẫ ọ ộ ị ọ   ư ọ Chú thích: L c pha đ ng cũng nh  l c dung d ch m u th  qua màng l c

ướ ặ ơ ử ụ ườ ủ ộ ử ụ ẽ ờ tr c khi s  d ng ho c b m th ng s  kéo dài th i gian s  d ng c a c t.

Trang 100

(cid:0) ộ ọ ọ B  l c tách pha (tùy ch n)

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ẫ ấ 3.13.4.  L y m u

ừ ế ẫ ạ ấ ẫ ợ Ti n hành l y m u theo các TCVN thích h p tùy t ng lo i m u

ế

3.13.5.  Cách ti n hành

3.13.5.1. Chu n b  m u

ị ẫ ẩ

ộ ạ ử ụ ụ ề ằ ẫ ẫ ồ ợ Đ ng hóa m u th . Nghi n m u b ng d ng c  thích h p và tr n l ầ   i. C n

ơ ộ ể ị ế ư ự ệ ệ ạ ẫ ớ th c hi n các bi n pháp nh  làm l nh s  b  đ  tránh m u b  ti p xúc v i nhi ệ   t

ờ ộ đ  cao trong th i gian dài.

ẫ ẩ ị ử ị 3.13.5.2. Chu n b  dung d ch m u th

ử ẫ ả ả ầ ị ướ Chú thích: C n b o qu n các dung d ch m u th  tránh ánh sáng tr c khi

(cid:0) Xà phòng hóa

phân tích.

ừ ồ ư ử ằ ế ẫ ướ Xà phòng hóa t 2 g đ n 10 g m u th  b ng h i l u d i dòng nit ơ ử   s

ượ ặ ợ ướ ấ ụ d ng các l ng thích h p etanol ho c metanol, n ố c và ch t ch ng oxy hóa nh ư

ị ặ   axit ascorbic, hydroquinon, pyrogalol ho c BHT  và dung d ch kali hydroxit. Thêm

ẫ ấ ố ướ ổ ị ồ c n và các ch t ch ng oxi hóa vào m u tr c khi b  sung dung d ch kali hydroxit.

ấ Kh i l C nồ Kali hydroxit ố ượ   ng m uẫ ố Ch t ch ng oxi hóa

ế 2 g đ n 5 g 50 ml metanol 0,25 g AA ị 5 ml dung d ch 50 g/100 ml

ế 5 g đ n 10 g 100 ml etanol 1,0 g AA + 0,04 g  Na2S ị 20 ml dung d ch 60 g/100 ml

10 g 150 ml etanol 1,0 g AA ị 50 ml dung d ch 60 g/100 ml

ả ụ ề ỷ ệ ợ ủ ố B ng 3.8 . Ví d  v  t l ử  thích h p c a thu c th :

ả ờ ừ ở Th i gian xà phòng hóa trong kho ng t ế  15 min đ n 40 min nhi ệ ộ ừ  t đ  t

oC.

Trang 101

80oC đ n 100 ế

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ế ầ ặ ỡ ộ ề ặ    N u sau khi xà phòng hóa và làm ngu i, mà d u ho c m  có trên b  m t

ộ ượ ả ầ ợ ỗ ư ị ủ c a   h n   h p   xà   phòng   hóa   thì   c n   ph i   thêm   m t   l ng   d   dung   d ch   kali

ả ờ hydroxit và th i gian xà phòng hóa ph i kéo dài.

(cid:0) Chi tế

ể ạ ươ ộ ượ ầ ướ ị Đ  tránh t o nhũ t ổ ng, c n b  sung m t l ng n ẫ   c vào dung d ch m u

ỷ ệ ủ ồ ướ ạ đã xà phòng hóa sao cho t c a c n và n l ị c có trong dung d ch t o thành là 1 :

1.

ế ằ ợ ượ Chi t các tocopherol b ng dung môi thích h p. N u ế n­hexan đ c dùng

ể ầ ổ làm dung môi đ  chi ế (cid:0) ­tocopherol và (cid:0) ­tocopherol, thì c n b  sung m t l t ộ ượ   ng

ấ ị ủ ự ể ơ ượ ộ nh t đ nh c a dung môi phân c c h n đ  tránh thu đ ỏ   ồ c đ  thu h i không th a

ử ụ ụ ẹ ể ỗ ợ ượ ư ầ đáng. S  d ng h n h p, ví d  nh  d u nh  và ete dietyl 20 % đ  tách đ ế   c h t

ồ ể ể ậ ấ ợ ộ ế ấ ả các h p ch t này. Ki m tra đ  thu h i đ  nh n bi t kh  năng th t thoát

ặ ạ ế ế ể ả ớ ừ L p l i quy trình chi ầ t kho ng 3 đ n 4 l n v i các th  tích t ế    50 ml đ n

ử ầ ế ượ ằ ướ ừ ế ế ầ 150 ml. R a các ph n chi t thu đ c b ng n c (t 2 đ n 4 l n dùng 50 đ n 150

ế ml) đ n trung tính.

ế ể ượ ỗ ợ ậ ỏ ự ệ ằ ỏ ỹ ệ Vi c chi t có th  đ c th c hi n b ng k  thu t l ng/l ng có h  tr  pha

(cid:0) ượ ấ ụ ắ r n (ví d : Extrelut ) khi hàm l ng vitamin E không quá th p

(cid:0) Làm bay h iơ

ơ ị ế ằ ạ ỏ ế ướ ằ ộ Làm bay h i d ch chi t b ng b  cô quay. Lo i b  h t n c b ng cách làm

ặ ượ ệ ố ấ ẳ ư khô trên natri sulfat ho c đ ặ   ớ c ch ng c t đ ng phí v i etanol tuy t đ i ho c

ể ử ụ ậ ươ ỹ ươ toluen. Có th  s  d ng các k  thu t t ng đ ư ấ ọ ng khác nh  gi y l c tách pha đ ể

ạ ỏ ế ướ ề ệ ớ ượ ứ ả lo i b  các v t n c, v i đi u ki n đã đ c ch ng minh là không  nh h ưở   ng

ả ế ế đ n k t qu .

(cid:0) Pha loãng

ặ ặ ằ ộ ươ ươ ế Hòa tan c n b ng pha đ ng  ho c dung môi HPLC t ng đ ồ   ng khác đ n n ng

ế ố ớ ừ ộ ố đ  cu i cùng đ i v i t ng tocopherol t ừ (cid:0) g/ml đ n 10   1 (cid:0) g/ml.

3.13.5.3. Nh n bi

Trang 102

ậ ế t

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ế ư ủ ằ ờ ậ Nh n bi t các tocopherol b ng cách so sánh các th i gian l u c a pic riêng

ổ ượ ớ ử ệ ẩ ẫ ị ị ẽ r  trong ph  thu đ ậ   ớ c v i dung d ch m u th  và v i dung d ch chu n. Vi c nh n

ế ể ượ ự ệ ằ ượ ỏ ủ ị bi t pic có th  đ c th c hi n b ng cách thêm các l ng nh  c a các dung d ch

ẫ ẩ ợ ị ử chu n thích h p vào dung d ch m u th .

ị ượ ượ ứ ế ợ ệ Chú thích: Vi c tách và đ nh l ng đ c ch ng minh là phù h p n u tuân

ủ ề ệ ệ ự th  các đi u ki n th c nghi m sau đây:

Pha tĩnh: Lichrosorb(cid:0) Si 60, 5 (cid:0) m;

ướ ộ Kích th c c t: 125 mm x 4 mm;

ủ ể ầ ộ Pha đ ng:ộ M t ph n th  tích c a 1,4­dioxan 3 % trong n­hexan;

ố ộ T c đ  dòng: 1,0 ml/min;

(cid:0) ể ơ Th  tích b m: ế 10 (cid:0) l đ n 100 l;

3.13.5.4. Xác đ nhị

ướ ỳ ướ Đo hu nh quang, B c sóng kích thích: 295 nm; b c sóng Phát hi n:ệ ạ phát x : 330 nm

(cid:0) ể ế ơ ợ ủ ẩ ị B m các th  tích thích h p (đ n 100 l) c a dung d ch chu n cũng nh ư

ử ế ẫ ị ị ượ ệ ố dung d ch m u th  vào h  th ng HPLC. Ti n hành đ nh l ằ ng b ng ph ươ   ng

ề ệ ặ ạ ẩ ị pháp ngo i chu n, tích phân các di n tích ho c xác đ nh chi u cao pic và so sánh

ị ươ ứ ố ớ ế ẩ ấ ả ớ các k t qu  v i các giá tr  t ng  ng đ i v i ch t chu n.

ủ ủ ể ẩ ặ ằ ơ ị ẫ B m các th  tích b ng nhau c a m u và c a dung d ch chu n ho c bù

ệ ố ươ ứ ế ể ế ả ầ ộ ằ b ng h  s  t ủ   ng  ng trong ph n tính toán k t qu , Ki m tra đ  tuy n tính c a

Trang 103

ẩ ệ hàm hi u chu n.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ị ố ầ 3.13.5.5. S  l n xác đ nh

ộ ậ ế ấ ị Ti n hành ít nh t hai phép xác đ nh đ c l p.

ả

3.13.6. Tính k t quế

ệ ượ ự ườ ặ ử ụ ẩ ươ Vi c tính toán đ c d a vào đ ng chu n ho c s  d ng các ch ng trình

ứ ủ ặ ượ ơ ươ ứ t ng  ng c a máy tích phân, ho c theo công th c đã đ ả c đ n gi n sau đây:

ố ượ ồ ộ ằ Tính n ng đ  kh i l ng, p, c a ủ (cid:0) ­, (cid:0) ­, (cid:0) ­ ho c ặ (cid:0) ­tocopherol b ng mg/100

ứ ử ẫ g m u th  theo công th c (2):

Trong đó:

­ As là di n tích pic ho c chi u cao pic c a

ề ệ ặ ủ (cid:0) ­, (cid:0) ­, (cid:0) ­ ho c ặ (cid:0) ­tocopherol thu

ẫ ượ đ ử ị c trong dung d ch m u th ;

­ AST là di n tích pic ho c chi u cao pic c a

ề ệ ặ ủ (cid:0) ­, (cid:0) ­, (cid:0) ­ ho c ặ (cid:0) ­tocopherol thu

ẩ ị ượ đ c trong dung d ch chu n;

­ V là t ng th  tích dung d ch m u th  tính b ng mililit (ml);

ử ể ằ ẫ ổ ị

­

ộ ế ệ ỉ c là đ  tinh khi t đã hi u ch nh c a ủ (cid:0) ­, (cid:0) ­, (cid:0) ­ ho c ặ (cid:0) ­tocopherol trong dung

ẩ ằ ị d ch chu n, tính b ng microgam trên mililit ( (cid:0) g/ml);

­ m là kh i l

ố ượ ằ ẫ ng m u, tính b ng gam (g);

­ VST là th  tích bôm c a dung d ch chu n, tính b ng microlit (

(cid:0) ủ ể ẩ ằ ị l);

(cid:0) ủ ử ể ằ ẫ ơ ị ­ VS là th  tích b m c a dung d ch m u th , tính b ng microlit ( l);

­

ệ ố ổ ừ ể 1000 là h  s  chuy n đ i t microgam sang miligam;

­

ệ ố ố ượ ầ ổ ể 100 là h  s  chuy n đ i ph n kh i l ng trên 100 g.

ế Báo cáo k t qu  v ả ề (cid:0) ­, (cid:0) ­, (cid:0) ­ ho c ặ (cid:0) ­tocopherol theo mg/100 g.

Ự

B. D A THEO AOAC

ị 3.14. Xác đ nh protein

ự ả ẩ ị D a theo AOAC 920.152 ­ Xác đ nh protein trong s n ph m trái cây –

Trang 104

ươ Ph ng pháp Kjeldahl

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ế Cách ti n hành

ặ ả ạ ế Ti n hành nh ẩ   ư trong AOAC 955.04C, s  d ng 5 g th ch ho c s n ph m ử ụ

ứ ố ượ ớ ườ ướ ươ trái cây có ch a s  l ng l n đ ặ ng ho c 10 g n ặ c trái cây ho c trái cây t i và

2SO4 n u c n cho s  vô c  hóa (phân h y) m u.

ộ ượ ế ầ ự ủ ẫ ơ m t l ớ ng l n H

Chú thích: AOAC 955.04C:

(cid:0) ấ ượ ẫ ơ L y 1 l ng m u đem đi phân tích (0,7 – 2,2 g) cho vào bình vô c  hóa

2SO4  ho cặ

ủ ặ ẫ ẫ ộ m u (phân h y m u). Thêm 0,7 g HgO ho c 0,65 g Hg, 15 g b t K

ố ượ ế ẫ Na2SO4 khan và 25 ml H2SO4. N u kh i l ng m u đem đi phân tích > 2,2 g thì

2SO4  thêm 10 ml cho m i l n phân tích. Đ t bình n m nghiêng và

ượ ỗ ầ ằ ặ tăng l ng H

ế ầ ế ạ ộ ượ ẹ ế ọ ỏ đun nh  cho đ n khi h t t o b t (n u c n, thêm m t l ể ả   ng nh  paraffin đ  gi m

ế ụ ế ọ ị ở ạ t o b t); đun sôi cho đ n khi dung d ch tr  nên trong và ti p t c đun thêm 30 phút

ờ ế ấ ữ ơ ề ẫ (kéo dài 2 gi n u trong m u phân tích có nhi u ch t h u c ).

(cid:0) Đ  ngu i, thêm kho ng 200 ml H

2O

0C, thêm 25 ml dung d ch sunfua

ể ả ộ ị 25ở

ể ạ ủ ể ặ ạ ặ ộ ho c thiosunfat, và pha tr n đ  t o t a Hg. Thêm vài h t Zn, đ  ngăn ch n va

ả ạ ộ ưở ch m, nghiêng bình và thêm NaOH mà không gây tác đ ng  nh h ậ   ng. ngay l p

ấ ớ ầ ủ ể ế ư ư ậ ứ ế ố t c k t n i bình đ  ti n hành ch ng c t v i đ u c a bình ng ng ng p trong acid

ẩ ọ ể ộ ề ỉ ị chu n và 5 ­7 gi t ch  th  methyl red, xoay bình đ  tr n đ u hoàn toàn; sau đó đun

3 đã c t (150 ml s n ph m sau khi ch ng c t). Tháo bình

ấ ả ư ấ ả ẩ ấ ế cho đ n khi t t c  NH

ư ừ ư ứ ư ử ẩ ẩ ả ầ ộ ấ   ch a, r a đ u bình ng ng và chu n đ  acid d  th a trong s n ph m ch ng c t

ẩ ị ằ b ng dung d ch NaOH chu n.

(cid:0) Xác đ nh

ị

 Khi s  d ng HCl chu n:

ử ụ ẩ

 Khi s  d ng H

2SO4 chu n:ẩ

ử ụ

ị ượ

3.15. Xác đ nh hàm l

Trang 105

ng photpho

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ự ị ượ D a theo ả   ng photpho trong trái cây và s n AOAC 970.39: Xác đ nh hàm l

ẩ ươ ụ ớ ổ ấ ử ố ph m trái cây – ph ng pháp quang ph  h p th  v i thu c th  Molybdovanadate.

ế ị

3.15.1. Thi

ấ t b  và hóa ch t

(cid:0) Máy đo quang ph : dùng lăng kính ho c cách t

ặ ổ ử ườ ề . Chi u dài đ ng quang 1

cm.

2O trong

(cid:0) ử ố Thu c th  Molybdovanadate: hòa tan 60 g amonium molybade.4H

ướ ồ 900 ml n c r i pha loãng thành 1 lít. Cho 1,5 g amonium metavanadate trong 690

3  r i pha loãng thành 1 lít. T  t

ướ ừ ừ ồ ị ml n c nóng, thêm 300 ml HNO thêm dung d ch

ế ợ ấ ả ớ ị ả   molybdate hòa tan vào dung d ch vanadate hòa tan k t h p v i khu y.B o qu n

ủ ậ ặ trong polythylen ho c bình th y tinh có nút đ y Pyrex.

(cid:0) Dung d ch chu n Phospho:

ẩ ị

2O5/ml: hòa tan 0,2397g ch t tinh khi

ố ị ấ ế ẩ  Dung d ch chu n g c 0,5 mg P t và

2PO4 trong n

ấ ẩ ướ ứ ớ ị khô ch t chu n KH c và đ nh m c t i 250 ml.

ệ ấ ị ị ẩ    Dung d ch làm vi c: l y 0, 5, 10, 15, 20, 25, 30, và 35 ml dung d ch chu n

ứ ể ị ượ ị ươ ứ ồ ố g c đ nh m c thành 500 ml   đ  có đ c các dung d ch t ng  ng có n ng đ ộ

0,00; 0,05; 0,1; 0,15; 0,20; 0,25; 0,3 và 0,35 mg P2O5/10ml.

ự ườ ẩ

3.15.2. D ng đ

ng chu n

ệ ỗ ị Dùng pipet hút 10 ml m i dung d ch làm vi c cho vào bình Erlenmeyers

ậ ạ ể ự ố ơ ố dung tích 25 ml và đ y l i đ  ngăn s  b c h i. Nhanh chóng cho vào các  ng 5

ạ ề ể ể ộ ượ ố ị ml molydovanadte, đóng l i và tr n đ u. Đ  yên 10 phút đ  màu đ c c  đ nh.

ử ớ ồ ẩ ẫ ố ộ Rót vào 4 cái  ng m u th  v i n ng đ  chu n 0,00 mg.

ế ậ ộ ấ ề ề ỉ Thi t l p máy ở ướ  b c sóng 400nm và đi u ch nh v  0 A (đ  h p th ụ

ử ọ ế ả ộ ấ ụ ự ẫ ẫ ớ ố ố quang) v i 1  ng m u th . Đ c k t qu  đ  h p th  quang các  ng m u d a vào

ố ấ ủ ử ụ ộ ấ ử ụ ấ ẫ ẩ ẫ ng m u th  . S  d ng đ  h p th  quang th p nh t c a m u chu n 0,00 mg cho

ộ ấ ủ ế ế ẫ ẩ ố ử   ụ các phép đo ti p theo sau. N u đ  h p th  quang c a m u chu n trong  ng th  >

ớ ớ ẽ ừ ộ ấ ử ẫ ẩ ố ị 0,001 so v i v i m u chu n trong  ng th ,ta s  tr  đi giá tr  trong các đ  h p th ụ

ộ ấ ụ ủ ế ệ ề ẫ ẩ ớ ị ỉ quang ti p theo. Xác đ nh đ  h p th  quang c a m u chu n v i vi c đi u ch nh

Trang 106

ủ ụ ẫ ẩ ầ ỗ ị ộ ấ đ  h p th  quang là 0 A c a dung d ch 0,00 mg m u chu n. Sau m i 3 l n xác

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ổ ầ ố ử ớ ể ẩ ẫ ố ị ị đ nh, ta đ  đ y  ng th  v i m u chu n 0.00 mg đ  tránh sai s  do dung d ch bay

ệ ộ ơ h i và do nhi t đ .

ị ể ẩ ẫ

3.15.3. Chu n b  ki m tra m u

ế ẫ ơ Hòa tan 10 ml HCl (1+3) và làm bay h i m u đ n khô trong thi ế ị ư   t b  ch ng

ặ ơ ế ị ư ơ cách h i. Hòa tan c n trong 10 ml HCl (1+9) trên thi t b  ch ng cách h i và

ứ ứ ề ể ắ ọ ộ ị ị chuy n vào bình đ nh m c 100 ml. Làm ngu i, đ nh m c và l c đ u. L c qua

ẽ ị ữ ạ ấ ọ ế ấ ế ượ gi y l c khô, n u có ch t không hòa tan thì s  b  gi l i. n u l ng tro > 3,5 mg

ứ ầ ứ ớ ể ể ặ ơ ị ị P2O5, đ nh m c l n h n 100 ml ho c đem đ nh m c l n 2 đ  có th  có 10 ml dung

ồ ố ượ ử ụ ớ ượ ộ ị d ch có n ng đ  < 0,35 mg P ế 2O5. N u kh i l ng tro l n, s  d ng l ẫ   ng m u

ỏ ạ ể ả ờ nh  l i đ  gi m th i gian là khô và tro hóa.

3.15.4. Cách xác đ nhị

ừ ệ ừ Cho vào t ng bình Erlenmeyer dung tích 25ml riêng bi ấ ằ   t t ng ch t b ng

ứ ị ố ị pipet 10 ml dung d ch ch a 0,00 và 0,20 mg P ờ 2O5 mg/10 ml. Ch  cho c  đ nh màu

ư ự ố ườ ẩ ỉ ở ị ắ s c gi ng nh  d ng đ ề ng chu n. Đi u ch nh máy ẩ    0 A cho dung d ch chu n

ộ ấ ộ ấ ủ ụ ụ ẫ ị 0,00 mg và xác đ nh đ  h p th  quang A c a m u 0,20 mg (đ  h p th  A trong

ủ ộ ấ ụ ẫ ườ ế ả ẩ ẩ m u chu n sai s ố 1% c a đ  h p th  quang đ ng chu n; n u không, ph i xây

ườ ủ ấ ẩ ị ị ự d ng đ ệ ng chu n khác). Quá trình xu t hi n màu và xác đ nh giá tr  A c a tro

ủ ể ẩ ẫ ố ớ ị m u ki m tra cũng gi ng v i cách làm c a dung d ch chu n.

ư

3.15.5. Tính toán nh  sau:

(cid:0) ừ ườ ẩ T  đ ng chu n:

P2O5 (mg/100g) =

(cid:0) Công th c: ứ

P2O5 (mg/100g) =

Trong đó:

­ A là đ  h p th  quang

ộ ấ ụ ở ướ  b c sóng 400nm

ủ ườ ẩ ệ ố ­ S là h  s  góc c a đ ng chu n

Trang 107

( )

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

­ W là kh i l

ố ượ ủ ể ẫ ị ng g c a m u ki m tra trong 10 ml dung d ch tro hòa tan.

ẽ ị

3.16. Xác đ nh k m

ự ươ ự ẩ ị D a theo ẽ ng pháp xác đ nh k m trong th c ph m ­ AOAC 912.02: Ph

ươ ổ ấ Ph ng pháp quang ph  h p thu

3.16.1.  Nguyên t cắ

ặ ướ ệ ể ẫ ế ủ ầ ượ M u nguyên li u có th  tro hóa khô ho c t. Ph n k t t a đ c hòa

ớ ệ ố ư ạ ấ ị trong acid và pha loãng t i ph m vi làm vi c t i  u. Ch t trong dung d ch đ ượ   c

ổ ấ ằ ị xác đ nh b ng máy đo ph  h p th ụ ở ướ  b c sóng 213,8 nm.

ồ ộ ượ ị ườ ẩ N ng đ  Zn đ c xác đ nh thông qua đ ng chu n.

3.16.2. Hóa ch tấ

(cid:0) Dung d ch Zn chu n:

ẩ ị

 Dung d ch chu n 500 µg/ml. Hòa tan 0,500 g  Zn tinh khi

ẩ ị ế ớ t v i 5 ­ 10 ml

ơ ế ầ ớ ướ HCl. Làm bay h i đ n g n khô và pha loãng v i 1 lít n c.

 Dung d ch làm vi c  pha loãng dung d ch chu n v i H

2SO4 (1 + 49) ho cặ

ệ ẩ ớ ị ị

ộ ươ ứ ộ ẩ ộ HCl 0,1 M (tùy thu c vào ph ng pháp tro hóa). M c đ  dao đ ng tiêu chu n là 0

ử ụ ự ặ ­ 10 µg/ml. ( không d  d ng pipet < 2 ml ho c bình đ ng dung tích < 25 ml).

(cid:0) Acid:  HNO3, HCl, H2SO4. Các cho vào Zn đ  đo đ  h p th  quang v i đ

ộ ấ ụ ể ớ ộ

3 và HCl b ng cách

ế ễ ạ ạ ẫ ợ ị ằ pha loãng m u thích h p. N u b  nhi m t p, làm s ch HNO

ư ể ấ ộ ế ủ ử ấ ạ ố ch ng c t. Ki m tra đ  tinh khi ằ   ệ t c a thu c th  và hi u su t tinh s ch b ng

ươ ợ ph ng pháp tro hóa thích h p.

ệ ẩ ị ị

3.16.3. Chu n b  dung d ch thí nghi m

3.16.3.1. Tro hóa

ị ẫ ệ ấ ặ ằ ẩ ạ ộ Chu n b  m u đ i di n b ng cách khu y tr n, ho c xay.

tướ

ặ ẫ ượ Cân chính xác m u cho vào bình Kjeldahl 300 ho c 500 ml, l ng m u ẫ  10

ướ ứ ả ả g, c tính ch a kho ng 25 – 100 µg Zn. Thêm kho ng 5 ml HNO ọ   ậ 3 và th n tr ng

ệ ầ ủ ế ầ ả ố ị ớ ự ỏ v i s  t a nhi t cho đ n khi khi quá trình sôi l n đ u c a dung d ch gi m xu ng.

Trang 108

ế ụ ự ỏ ệ ề ệ ằ Thêm 2 ml H2SO4 và ti p t c có s  t a nhi t, duy trì đi u ki n oxi hóa b ng cách

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ộ ượ ớ ế ỏ ị thêm HNO3  v i m t l ị ng nh  cho đ n khi dung d ch không màu. Dung d ch s ẽ

2SO4 b c lên và toàn b

ế ụ ượ ủ ệ ế ấ ố ti p t c đ c đun cho đ n khi xu t hi n khí có mùi c a H ộ

ế ả ộ ớ ọ HNO3 đã h t. Làm ngu i và pha loãng v i kho ng 20 ml H ấ   2O, l c nhanh qua gi y

ứ ớ ạ ằ ị ể ọ l c và cho vào bình 100 ml, đ nh m c t i v ch b ng H ơ   2O. Có th  pha loãng h n,

ằ ạ ộ ủ ể ớ ợ ế ầ n u c n, b ng H ạ 2SO4 (1 + 49) đ  phù h p v i ph m vi ho t đ ng c a máy quang

3.16.3.2. Tro hóa khô

ph .ổ

ộ ượ ả ẫ Cân m t l ạ   ạ ng chính xác, cho vào đĩa Pt s ch, m u ph i mang tính đ i

ứ ệ ằ ạ ẫ ả ồ ố di n và ch a kho ng 25 – 100 µg Zn. Đ t m u b ng tia h ng ngo i và tro hóa ở

0C. Hòa tan tro b ng 1 l

ệ ằ ượ ả ỏ nhi t ≤ 525 ng nh  HCl (1 + 1). Thêm kho ng 20 ml

ơ ế ầ ằ ạ ủ ấ ồ ơ H2O và làm bay h i đ n khi g n c n b ng t s y (bu ng hóa h i). Thêm 20 ml

ế ụ ấ ọ ả ọ 0,1 M HCl và ti p t c đun trong kho ng 5 phút. L c nhanh qua gi y l c và cho

ớ ộ ọ vào bình dung tích 100 ml. trán đĩa và l c v i 5 – 10 ml HCl 0,1 M, làm ngu i và

ế ể ằ ầ ớ ơ ợ   pha loãng v i HCl 0,1 M. Pha loãng h n, n u c n, b ng HCl 0,1 M đ  phù h p

ạ ộ ủ ạ ổ ớ v i ph m vi ho t đ ng c a máy quang ph .

3.16.4. Xác đ nhị

ẩ ế ậ ề ệ ầ ế ặ ướ ị Chu n b  và thi t l p các đi u ki n c n thi t ho c theo h ủ   ẫ ng d n c a

ặ ả ấ ị ị ị nhà s n xu t. xác đ nh Zn trong dung d ch tro ho c dung d ch đã pha loãng, và  ≥5

ệ ấ ẩ ạ ị ướ tiêu chu n trong ph m vi làm vi c, l y ≥2 giá tr  (tr c và sau khi ghi giá tr ị

ư ệ ề ầ ẫ ị ị ị ữ m u). v  sinh và đ a v  giá tr  0 gi a các l n đo giá tr . Xác đ nh Zn t ừ ườ   ng đ

ẽ ẩ ằ ị ượ chu n b ng cách v  giá tr  đo đ c µg Zn/ ml:

ồ ộ N ng đ  Zn (mg/kg) =

ị

3.17. Xác đ nh Kali

ự ươ ị D a theo ả   ng pháp xác đ nh Kali trong trái cây và s n AOAC 929 ­ 06: Ph

ẩ ươ ọ ượ ph m trái cây ­ Ph ng pháp phân tích tr ng l ng cobaltinitrite

ử

3.17.1. Thu c thố

Trang 109

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Dung d ch trisodium cobaltinitrite: hòa tan 2,0 g natri cobaltinitrite thành 10

ị

2O.

ể ả ử ể ệ ả ồ ị ượ ml dung d ch và th  nghi m đ  đ m b o ta có th  thu h i 98 ­ 102 % l ng K

ướ ử ụ ọ L c tr c khi s  d ng.

(cid:0) Dung d ch axit nitric: n ng đ  1 N; 0,1 N và 0,01 N. ồ

ộ ị

(cid:0) Dung d ch h n h p axit nitric – dipotassium sodium cobalnitrite:  Hòa l n ẫ

ợ ỗ ị

ớ ả ắ ằ ờ HNO3 0,01 N v i vài mg K ọ   2NaCo(NO2)6.H2O b ng cách l c (kho ng 1 gi ). L c

ặ ươ ủ ấ ố ố ươ qua Pyrex. T t nh t là th y tinh x p ho c t ng đ ng.

3.17.2. Xác đ nhị

3 1 N vào tro, 15 – 20 g tro thu đ

ượ ừ ẫ ừ ủ Thêm v a đ  HNO m u cho vào đĩa c t

ượ ử ụ ả ị ư Pt d  1 l ạ ủ   ng kho ng 2ml acid trong 20 ml dung d ch s  d ng trong t o t a

ự ể ạ ị (không quá 3 ml). Trán s ch và chuy n dung d ch vào bình đ ng dung tích 25 ml,

ể ề ả ờ ế ầ ọ ế ử ụ ấ ỗ ắ l c đ u. Đ  yên kho ng 1 gi và đem l c, n u c n thi t, s  d ng gi y l ỏ    nh .

2O), thêm HNO3 0,1 N vào dung d chị

ả ặ ồ Thu h i 10 ho c 20 ml (kho ng 3 ­35 mg K

0C.

ế ầ ả ở ể ả ể ượ đ  đ c 1 th  tích là 10 ml (n u c n) và b o qu n 20

ấ ị Trong khi khu y, dùng pipet cho thêm vào dung d ch 10 ml Na cobaltinitrite

0C. Trong kho ng 3 – 18 mg K ả

ượ ả ả ở ố đã đ c b o qu n 20 ử ồ   2O thì thêm thu c th  đ ng

ề ạ ấ ờ ố ị ử ộ   ả th i khu y đ u dung d ch; khi đ t kho ng 18 – 35 mg thì thêm thu c th  m t

0C.

ể ệ ộ ị cách nhanh chóng vào dung d ch (20 – 22 giây). Đ  yên 2 gi ờ ở nhi t đ  20

ử ụ ủ ố ọ L c qua th y tinh x p (Pyrex, dung tích 30 ml), s  d ng cobaltinitrite trán dung

ọ ị d ch sau khi l c.

ử ủ ầ ớ ượ ộ ầ ử ả ầ ị R a t a 9 l n v i 1 l ớ   ng kho ng 4 ml ph n dung d ch r a, m t l n v i 2

ạ ầ ớ ồ ướ ml HNO3 1 N và 5 l n v i 2 ml c n, hút chân không cho s ch tr c khi thêm dung

ử ị d ch r a khác. Hút cho ráo khô.

0C trong 1 gi

ấ ở ệ ộ ờ ẩ ộ S y khô nhi t đ  100 , làm ngu i trong bình hút  m, và cân

2NaCo(NO2)6.H2O:

ố ượ ứ ượ kh i l ng. Công th c tính l ế ủ ng k t t a là K

==

ị

3.18. Xác đ nh Natri

Trang 110

ự ẩ ả D a theo AOAC 966.16: Natri trong trái cây và s n ph m trái cây.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ấ

3.18.1. Hóa ch t và thi

ế ị t b

(cid:0) Dung d ch chu n Natri:

ẩ ị

ử ể ở ố Đ  khô thu c th  NaCl 100°C qua đêm và pha loãng 2,5422 g trong 1 lít

ế ụ ứ ế ị H2O. (Dung d ch ch a 1000 µg/ml Na). Pha loãng 10ml đ n 100ml, và ti p t c pha

ể ạ ế ị ị loãng 1, 2, 4, 6, 8, và 10 ml dung d ch pha loãng đ n 100 ml đ  t o các dung d ch

ươ ứ ư ữ ề ệ ẩ chu n, t ng  ng, 1, 2, 4, 6, 8, và 10 µg/ml Na. L u tr ạ    trong đi u ki n s ch,

ự chai nh a polyethylene khô.

(cid:0) Quang ph  k  ng n l a ọ ử

ổ ế

3.18.2. Cách xác đ nhị

ư ử ệ ẩ ị ị ẫ Chu n b  dung d ch m u th  nghi m nh  trong AOAC 920.149 Pha loãng,

ế ể ả ế ả ồ ộ ộ ượ ầ ế n u c n thi t, đ  gi m n ng đ  Natri đ n kho ng dao đ ng đ ủ ở   c bao ph  b i

ọ ử ế ố ơ ẫ ị ng n l a quang k  (t t h n là 4­10 µg/ml Na). Hút dung d ch m u (pha loãng

ự ế ọ ử ặ ho c không pha loãng) tr c ti p vào ng n l a.

ẽ ườ ẩ ủ Xác đ nh %ị T  chu n và v  đ ng cong c a % T  đ i v i ố ớ  µg/ml Na. Xác

ử ụ ử ệ ẫ ườ ẩ ị đ nh %ị T cho m u th  nghi m và s  d ng đ ể ng chu n đ  xác đ nh µg/ml Na

ặ ướ ể ể ủ ấ ả ẫ ị ho c theo h ầ   ng d n c a nhà s n xu t, làm các xác đ nh đ  ki m tra khi c n

ế ượ ử ụ ộ ượ ụ ụ ẩ thi t.ế  N u đ c s  d ng các d ng c  chu n, thêm m t l ợ ng thích h p LiCl cho

ử ệ ẩ ị ả c  hai tiêu chu n và dung d ch th  nghi m.

(cid:0) Chú thích: AOAC 920.149:

ử ẫ ệ   Tính theo theo mg Na2O/100 g m u th  nghi m.

ừ ể ệ ẫ ở ộ ợ Chuy n m u thí nghi m khi v a đu c m  gói m t cách nhanh chóng vào

ủ ằ ữ ở ơ ể ả ưở ồ ự đ  đ ng b ng th y tinh và gi n i thoáng mát. Đ  tránh  nh h ệ   ủ ng c a vi c

ị ượ ấ ắ ổ ơ ườ lên men trong xác đ nh r ễ u, acid t ng và acid d  bay h i, ch t r n và đ ng,

ệ ướ ươ ầ ị ặ đ c bi t là trong n c ép trái cây và trái cây t i (ph n đem xác đ nh đ ườ   ng

ườ ể ượ ị ư sucrose và đ ả ng ngh ch đ o có th  đ c cân và l u gi ữ ượ  đ c vài ngày mà không

Trang 111

ế ượ ể ằ ị ị b   lên   men,   n u   v t   quá   đôi   chút   thì   có   th   trung   hòa   b ng   dung   d ch

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

3COOH)2  là ch tấ

ể ả ượ ư Pb(CH3COOH)2, ph i ki m soát l ng thêm vào. L u ý  Pb(CH

ủ ể ẫ ẫ ẩ ả ị ộ đ c. Ph i ghi chú trên nhãn c a m u ki m tra.Chu n b  các m u phân tích nh ư

sau:

 N c ép: tr n k  b ng cách l c đ  đ m b o m u phân tích đ ng nh t, và

ắ ể ả ỹ ằ ướ ấ ả ẫ ộ ồ

ấ ướ ấ ọ ị ướ ặ ẩ ọ l c nhanh qua bông th m n c ho c gi y l c. chu n b  n c trái cây t ươ ằ   i b ng

ỏ ấ ướ ọ cách bóc v  l y n c và l c.

ỹ ể ả ấ ẫ ạ ẩ ộ ồ ả  Th ch và siro: tr n k  đ  đ m b o m u phân tích đ ng nh t. Chu n b ị

ự ằ ị ể dung d ch b ng cách cân 300 g và chuy n vào bình đ ng dung tích 2 lít và hòa tan

ơ ế ế ể ồ ộ ầ trong H2O, cho vào bu ng hóa h i n u c n. làm ngu i và pha loãng đ n th  tích

ử ụ ỹ ằ ộ ượ ề ộ ầ ị ắ ầ c n, tr n k  b ng cách l c đ u và s  d ng m t l ng cho các nhu c u xác đ nh

ệ ế ọ ộ ỹ khác nhau. N u nguyên li u không hòa tan hoàn toàn, tr n k  và đem l c.

ứ ứ ự ề ề ằ ả ẩ    Trái cây, hoa qu  khô, m t, m t cam: nghi n b ng máy nghi n th c ph m

ặ ộ ế ị ộ ơ ọ ề ặ , máy tr n Hobart ho c các thi ố   ợ t b  tr n c  h c thích h p, ho c nghi n trong c i

ự ệ ộ ỹ ố ể ớ l n và tr n k , th c hi n nhanh chóng càng nhanh càng t ấ ẩ   t đ  tránh làm m t  m.

ự ề ề ầ ẫ ẩ ằ ấ ớ ỗ ỹ V i trái cây s y khô, nghi n m u b ng máy nghi n th c ph m 3 l n, tr n k  sau

ỗ ầ ặ ưỡ ề ụ ộ ủ ề ặ ầ ố m i l n nghi n. Đ t l i ho c tr c đ ng c a máy nghi n càng g n càng t t mà

ứ ề ạ ầ ộ không c n nghi n h t. Xay toàn b  cho vào thùng ch a.

ẩ ằ ố ị ị Chu n b  dung d ch b ng cách cân vào c c dung tích 1,5 – 2 lít 300 g trái

ươ ặ ươ ươ ượ ạ ỏ ỏ ấ cây t i, ho c t ng đ ng l ộ   ứ ng trái cây s y khô, m t, lo i b  v  và tr n

2O

ề ắ ả ạ ặ ộ ợ trong máy tr n ho c các lo i máy nghi n c t phù h p. Thêm kho ng 800 ml H

ờ ể ộ ớ và đun sôi 1 gi . Chuy n vào bình dung tích 2 lít, làm ngu i và pha loãng t ứ   i m c

ớ ọ ọ ườ ườ ướ ồ r i đem l c. V i trái cây không ng t (ít đ ng), thêm đ ng tr c khi đun sôi,

2O, ti n hành nh  trên.

Trang 112

ườ ư ế khi đó cân 150 g trái cây, thêm 150 g đ ng và 800 ml H

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ƯƠ

ƯƠ

Ị

CH

NG IV. SO SÁNH CÁC PH

Ấ ƯỢ

Ỉ

NG PHÁP XÁC Đ NH Ữ

CÁC CH  TIÊU CH T L

NG GI A TCVN VÀ AOAC

4.1. Xác đ nh k m

ẽ ị

ả ươ ẽ ổ ị C  2 ph ng pháp xác  đ nh  k m  trong TCVN và  AOAC  t ng  quan là

Trang 113

ụ ố ỉ ộ gi ng nhau, ch  có m t vài m c khác nhau:

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

Theo TCVN Theo AOAC

ươ ổ ấ ụ ử ự Ph ng pháp Quang ph  h p th  nguyên t : trình t ự ươ  t ng t nhau

ặ ướ t: Nguyên t cắ ẫ Vô c  hóa m u khô ho c  ụ ụ ơ ả ầ tham kh o thêm ph n ph  l c (7 và 8)

Trang 114

ướ B c sóng 213,8 nm

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ị ẩ

ệ ử Thu c thố

­ Axit nitric ­ Axit sunfuric ­ Axit clohydric ẩ   ị ẽ ­ K m: dung d ch chu n ẽ   ươ ươ t ng   1g   k m ng   đ trong 1 lít.

­ Dung   d ch   chu n   500 µg/ml. ị ­ Dung d ch làm vi c 0 ­ 10 µg/ml. ­ Acid:   H2SO4

HNO3,   HCl,

ướ

ẫ  bình Kjeldahl + 5 ml HNO3  ọ

0C  Hòa tan

ứ ệ Cách ti nế   hành ằ  pha loãng, l c và đ nh m c. ọ

­ Tro hóa  t: cân ≤ 10 g m u  2 ml H2SO4  pha loãng, l c và đ nh m c. ị ­ Tro hóa khô: cân m u ẫ  tro hóa  ở  nhi ị tro b ng HCl  ­ Ti n hành đo, xác đ nh và xây d ng đ

ườ ự ế ị ẩ t ≤ 525 ứ ng chu n.

ự ườ ẩ ụ ể ướ ẫ D ng đ ng chu n ị Quy đ nh c  th Không h ng d n

ả ự ườ ế ẩ ả Tính k t quế D a vào đ ng chu n và tính k t qu

4.2. Xác đ nh Kali

Trang 115

ị

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

TCVN AOAC

ổ ấ ử ươ Ph ng pháp Đo   ph   h p   thu   nguyên   t (AAS) ướ Ph ượ l ẫ m u tr ọ   ươ ng pháp phân tích tr ng ng   cobaltinitrite.   Tro   hóa   c khi phân tích

ổ ấ ạ ế ủ

ấ Nguyên t cắ ử   , ặ   c   sóng   766,5   nm   ho c

ế ủ Đo   ph   h p   thu   nguyên   t ướ b 769,9 nm. T o k t t a   K2NaCo(NO2)6.H2O,   s y   khô và cân k t t a.

­ Dung d ch chu n kali, (K

+)

­ Dung   d ch

ẩ ị ị = 1 g/l.

ị

ị ố ­ Dung   d ch   xezi   clorua (CsCl)   =   0,4   g/100   ml   từ  ị dung d ch g c. trisodium cobaltinitrite: hòa tan 2,0 g  natri   cobaltinitrite   thành   10  ml dung d ch  ị

ử Thu c thố

ợ ị

Trang 116

ắ ờ ồ   ­ Dung d ch axit nitric: n ng ộ đ  1 N; 0,1 N và 0,01 N. ỗ ­ Dung   d ch   h n   h p   axit   nitric­dipotassium   sodium  cobalnitrite:   Hòa   tan   HNO3  ớ 0,01   N   v i   vài   mg   K2NaCo(NO2)6.H2O   b ngằ   ả cách l c (kho ng 1 gi ).

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ị ị ẩ

­ Chu n   b   dung   d ch   xezi   clorua,   (CsCl) = 0,4 g/100  ml t

ố

ị ừ ẩ

ị ị

ẩ

ệ ượ ố

ị Cách ti nế   hành ị  dung d ch g c. ố   ị ­ Chu n   b   dung   d ch   đ i ừ  ẩ ứ ả ch ng: chu n b  kho ng t ừ ớ   3   t   dung i   5   dung   d ch   t ị d ch   chu n   natri   dùng   cho   ẩ   ụ m c   đích   hi u   chu n. ị   Thêm   dung   d ch   g c   xezi clorua     (CsCl)   =   0,4   g/100  ầ   ml   vào   các   dung   d ch   c n đo. ử ủ ị ị ẩ ẫ  tro hóa  ng m u  Cân 1 l thu 15 – 20 g  2 ml HNO3 1  N  l c ọ  thêm HNO3 1 N   thêm 10 ml Na  cobaltinitrite  l c, r a t a  ọ  s y khô. ấ

ọ

ị ượ ượ

ự ế

ườ ị

ầ ẫ   ­ Chu n   b   dung   d ch   m u: ủ   Dung   d ch   pha   loãng   c a ẫ   m u   đ c   ch n   sao   cho ế   hàm   l ng   natri   d   ki n ả ằ   n m   trong   d i   tuy n   tính ẩ ớ   ng   chu n.   Thêm v i   đ ố dung   d ch   g c   xezi   clorua   (CsCl)   =   0,4   g/100   ml   vào  ị các dung d ch c n đo.

ươ ể ứ ng

ả Tính k t quế ấ ng chu n t ủ   ị ộ ấ ng v i giá tr  đ  h p thu c a

ị ự ộ ườ Theo đ ớ ứ ị ẫ dung d ch m u ho c dùng  ế ị  đ ng. thi ặ t b  ghi giá tr  t ự D a vào công th c chuy n  ể ổ ớ ệ ố ươ ứ đ i v i h  s  t ng  ng đ   ượ ng Kali theo  tính ra hàm l ế ủ 2NaCo(NO2)6.H2O k t t a K

ạ ươ

ệ ng pháp hi n đ i, cho  ả ổ ể

- Ph ế k t qu  nhanh, chính xác. ượ

ượ

- Là ph ng pháp c  đi n,  ự th c hi n khi không trang  ị b  thi máy AAS.

ế ị ệ ạ Kali ươ ệ ư t b  hi n đ i nh

- Không đòi h i ng

Ư ể u đi m ườ

ỹ ể ế

ể ự ệ ệ ượ ử c s ỏ i phân  ỉ ầ   tích có k  năng cao, ch  c n bi t và hi u quy trình phân  tích là có th  th c hi n.

Trang 117

ề ị ng  - Xác đ nh đ c hàm l ẫ ở ứ  m c nhò trong m u. ấ ầ - Không c n làm giàu ch t  ẫ ị xác đ nh trong  m u khi  ấ ầ ượ ng ch t c n xác  hàm l ị ở ị đ nh   giá tr  bé. ươ ng pháp hi n đ - Ph ơ ụ d ng nhi u h n.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ế ị ắ ề ả ỉ ươ ố ng đ i

ỏ

- Không xác đ nh đ

ứ ế - Cho k t qu  ch  t ố do sai s  trong quá trình  phân tích.

ượ Nh ể c đi m ầ ấ ượ ị ng ch t phân tích c hàm  ở ứ    m c

- Trang thi t b  đ t ti n. ườ i phân tích  - Đòi h i ng ế ả ph i có ki n th c, kinh  ệ ử ụ nghi m s  d ng máy AAS. ỉ ế - Ch  cho ta bi t thành ph n  ị ấ ầ ch t c n xác đ nh mà không ế ạ t tr ng thái liên  cho ta bi ấ ế ủ k t c a ch t phân tích.

ượ l nh .ỏ

4.3. Xác đ nh Natri

ị

TCVN AOAC

ổ ấ ử ươ Ph ng pháp ọ ử ế Quang k  ng n l a Đo ph  h p thu nguyên t (AAS)

Trang 118

ổ ấ ủ ằ ử   , c phân h y b ng Nguyên t cắ Đo ph  h p thu nguyên t ướ b c sóng 589,0 nm ẫ ượ M u đ ọ ử ng n l a

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

- Dung d ch chu n Natri

ẩ

- Dung d ch chu n natri,

ẩ ị 1000 µg/ml Na

ị (Na+) = 1 g/l.

- Chu n b  dung d ch xezi

ử ẩ ị ị ẩ Thu c thố

- Pha loãng 1, 2, 4, 6, 8, và 10  ị ế ml dung d ch chu n đ n  ể ạ 100 ml đ  t o các dung  ẩ ị d ch chu n, t ng  ng, 1,  2, 4, 6, 8, và 10 µg/ml Na

ừ ố ươ ứ clorua,  (CsCl) = 0,4 g/100  ị  dung d ch g c. ml t

ị ị ẩ

- Pha   loãng,   n u   c n   thi

ị ừ ẩ

ớ ị ứ   3   t ả ầ ộ ị i   5   dung   d ch   t ị ẩ ả

ẩ

- Chu n   b   dung   d ch   xezi   clorua,  (CsCl) = 0,4 g/100  ố ị  dung d ch g c. ml t ố   ị - Chu n   b   dung   d ch   đ i ả   ẩ ch ng:   chu n   b   kho ng ừ  ừ t dung   d ch   chu n   natri   ệ   ụ dùng   cho   m c   đích   hi u ị   chu n.   Thêm   dung   d ch ố g c xezi clorua   (CsCl) =   0,4 g/100 ml vào các dung  ầ ị d ch c n đo.

ẫ Cách ti nế   hành

ự ị ị ẩ ế   ế t, ồ ể đ   gi m   n ng   đ   Natri   ộ   ế đ n   kho ng   dao   đ ng ọ   ủ ở ượ c   bao   ph   b i   ng n đ ế ố ơ ử l a quang k  (t t h n là 4­ 10 µg/ml   Na).   Hút dung  ặ   ị d ch m u (pha loãng ho c ế   không pha loãng) tr c ti p vào ng n l a.

ọ ử - Xác đ nh %ị ẩ  T chu n và v ọ ủ ẽ   T  đ iố ng   cong   c a   % ị ượ ượ ườ đ v iớ  µg/ml Na

ườ ị

ầ ẫ   - Chu n b  dung d ch m u: ủ   Dung   d ch  pha   loãng  c a ẫ   m u   đ c   ch n   sao   cho ự ế   hàm   l ng   natri   d   ki n ế ả ằ   n m trong d i tuy n tính ẩ ớ   ng   chu n.   Thêm v i   đ ố dung d ch g c xezi clorua   (CsCl) = 0,4 g/100 ml vào  ị các dung d ch c n đo.

ườ

ả Tính k t quế ấ ng   chu n   t ị ộ ấ ẫ Theo công th cứ

ế t   b   ghi   giá   tr   t

Trang 119

ngươ   Theo   đ ớ ứ   ng   v i   giá   tr   đ   h p   thu ặ   ị ủ c a   dung   d ch   m u   ho c ị ự  ị dùng   thi đ ngộ

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

- Ph

- Phát  hi n   0,05 ppm.

ươ ệ ệ ở ượ hàm  l ng  ≥ ả

- Xác đ nh đ

ạ   ng   pháp   hi n   đ i, ế   cho k t qu  nhanh, chính xác.

- Phân   tích   nhanh,   cho   k tế   qu  có đ  chính xác cao.

Ư ể ả ộ u đi m ỏ

ượ   ượ c hàm l ng ứ     m c   nh   trong ­4 – 10­5.

- Ph

ng   pháp   hi n   đ ượ   c

ề ị ở Kali   m u 10ẫ ệ ươ ơ ử ụ s  d ng nhi u h n.

ế ị ắ ề t b  đ t ti n

ỏ ả ỉ ươ ế - Cho k t qu  ch  t

ả ứ

ụ ố   ng đ i ố   do   sai   s   trong   quá   trình phân tích.

- Không xác đ nh đ

- Ch  cho ta bi

- Trang thi ươ - Đòi   h i   ng i   phân   tích ế ph i   có   ki n   th c,   kinh ử ệ nghi m   s   d ng   máy AAS ỉ ấ

ượ ượ Nh ể c đi m ấ ị ng   ch t   phân   tích c hàm   ở

ượ l ỏ ứ m c  nh .

ầ   ế t thành ph n ị ầ ch t   c n   xác   đ nh   mà   ạ   ế t   tr ng không   cho   ta   bi ấ ế ủ   thái liên k t c a ch t phân tích.

ị 4.4. Xác đ nh phospho

TCVN AOAC

Trang 120

ụ ớ ố ử ươ Ph ng pháp Đo quang ph  ổ h p th  v i thu c th ấ Molybdovanadate.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ầ ượ ử

ứ ớ ẫ ổ ằ ạ Nguyên t cắ

c xác Phospho trong ph n m u th  đã tro hóa đ   ố   ị đ nh b ng đo quang ph  sau khi t o ph c v i thu c ử th  molybdovanadat

ướ ề ậ B c sóng 400 nm Không đ  c p

- Dung d ch axit clohydric

ử ố - Thu c th   Molybdovanadate.

- Dung d ch chu n phospho

ị :   36,5 % ­ 38 % ị ố ẩ ị ộ ừ ồ n ng đ  t ử ố

ị ấ ệ ị ị ẩ ẩ

ử ộ Thu c thố ẩ ố ị ẩ ị

ồ ị

- Thu c th  molybdovanadat - Dung d ch chu n phospho ố + Dung d ch chu n g c,  ồ n ng đ  phospho 2 mg/l + Dung d ch chu n làm  ộ ệ vi c, n ng đ  phospho 0,1  mg/ml ộ ồ - Axit nitric, đ c (n ng đ   ế  69 % đ n 71 %).

ặ

ừ t ẩ +  Dung d ch chu n g c 0,5  mg P2O5/ml. +  Dung d ch làm vi c: l y  0, 5, 10, 15, 20, 25, 30, và 35  ml dung d ch chu n g c  ứ ể ị đ nh m c thành 500 ml  đ   ượ c các dung d ch  có đ ộ ồ ươ ứ t ng  ng có n ng đ  0,00; 0,05; 0,1; 0,15; 0,20; 0,25;  0,3 và 0,35 mg P2O5/10ml.

ẩ ự ườ ẫ ả ng chu n.

0C

Cách ti nế   hành

ứ

ứ Cho m u ch a kho ng 4 mg  phospho  làm khô b ng ằ ệ  tro hóa  ở ế b p đi n   600  đem hòa tan tro v i HCl  ớ ọ và thêm vài gi t axit nitrit  ứ ị đ nh m c.

ở ỉ

- Xây d ng đ ử ị ẫ ẩ - Chu n b  m u th . ừ   t ng   bình - Cho   vào   Erlenmeyer   dung   tích   25ml  ị   10   ml   dung   d ch   ch a   0,00 và   0,20   mg   P2O5  mg/10   ml  ắ  Đi uề    c  đ nh màu s c  ố ị    0 A cho dung ch nh máy  ị   d ch chu n 0,00 mg và  xác

Trang 121

ẩ

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ộ ấ ụ ị đ nh   đ   h p   th   quang   A ẫ ủ c a m u 0,20 mg.

ườ ấ ườ ấ Tính k t quế ng chu n và công ng chu n và công

ả Theo đ th cứ Theo đ th cứ

Ả

Ế

Ế

Ị

CH

ƯƠ ầ

ể ầ ờ ọ ồ

NG V. K T QU ­ KI N NGH ứ Sau th i gian g n 2 tháng  nghiên c u và tìm hi u, Đ  án h c ph n phân

ự ẩ ề ệ ươ ỉ Tìm hiêu v  nguyên li u nho ­ Ph ị ng pháp xác đ nh các ch  tiêu tích th c ph m “

ạ ượ ữ ả nguyên li u” ệ đã đ t đ ế c nh ng k t qu  sau:

(cid:0) ể ượ ố ị ử ể ệ ồ Tìm hi u đ c ngu n g c, l ch s  phát hi n và phát tri n cây nho.

(cid:0) ể ượ ế ớ ố ồ Tìm hi u đ c các gi ng loài nho, tình hình tr ng nho trên th  gi i.

(cid:0) ể ủ ầ ưỡ Tìm hi u đ ượ ợ c l i ích c a cây nho, thành ph n dinh d ng có trong nho

nguyên li u.ệ

(cid:0) Xác   đ nh  đ

ị ượ ấ ượ ỉ ệ c   các   ch   tiêu  ch t  l ng   cho  nho  nguyên  li u   theo  Tiêu

ệ ẩ ệ ẩ chu n Vi t Nam, Quy chu n Vi t Nam.

(cid:0) ợ ố ươ ỉ ổ Th ng kê và t ng h p các ph ệ   ng pháp phân tích các ch  tiêu nguyên li u,

Trang 122

ầ ưỡ ệ ụ ể c  th  là các thành ph n dinh d ng trong nho nguyên li u.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Đ a ra đ ư

ượ ộ ố ươ ỉ c thêm m t s  ph ệ   ng pháp phân tích các ch  tiêu nguyên li u

ệ ộ ố theo Hi p h i các nhà hóa phân tích chính th ng AOAC(Association of Official

Analytical Chemists).

(cid:0) ự ố ữ ươ ủ So sánh s  gi ng và khác nhau gi a các ph ng pháp phân tích c a cùng

ẩ ộ ỉ ệ ẩ ủ m t ch  tiêu trong  Tiêu chu n Vi t Nam (TCVN) và tiêu chu n c a AOAC.

(cid:0) ầ ưỡ ề ấ ẫ Tuy nhiên do thành ph n dinh d ư   ng trong nho r t nhi u nên v n ch a

ươ ỉ ư đ a ra đ ượ ế ấ ả c h t t t c  các ph ng pháp phân tích các ch  tiêu.

ấ ượ ể ớ ố ủ V i mong mu n có th  nâng cao và duy trì ch t l ng c a nho nguyên

ệ ươ ớ ườ ư li u – nho t ế i  cho đ n khi t i tay ng ộ ố ế   i tiêu dùng, tôi xin đ a ra m t s  ki n

ngh :ị

(cid:0) ạ ượ ấ ượ ạ ẩ ả ố ớ T o ra đ c các s n ph m nho đ t ch t l ng t ấ   ỉ t v i các ch  tiêu ch t

ủ ầ ẩ ả ớ ợ ệ ẩ ượ l ng ph i phù h p v i yêu c u c a Tiêu chu n Vi t Nam, Quy chu n Vi ệ   t

Nam.

(cid:0) Đ a ra các ph

ư ươ ư ể ọ ồ ng pháp ki m soát trong quá trình tr ng tr t cũng nh  thu

ư ụ ể ả ả ậ ồ ị hái, v n chuy n b o qu n,.. nh  áp d ng VietGap trong tr ng nho, các quy đ nh

ủ c a Codex, theo HACCP,…

Ả

Ệ

TÀI LI U THAM KH O

[1].

AOAC 970.39: Phosphorus in Fruits and Fruit Products ­ Spectrophotometric

[2].

Molybdovanadate Method.

AOAC   969.32:   Zinc   in   Food   ­   Atomic   absorption   Spectrophotometric

[3].

Method.

AOAC   929.06:  Potassium   in   Fruits   and   Fruits   Products   ­   Gravimetric

[4].

Cobaltinitrite Method.

AOAC   966.16:   Sodium   in   Fruits   and   Fruit   Products   ­Flame

[5].

Spectrophotometric Method.

Trang 123

AOAC 920.152:  Protein in Fruit Products ­ Kjeldahl  Method.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

[6].

[7].

ả ươ ẫ ấ TCVN 5102:1990: Rau qu  t i ­ L y m u.

ả ả ị ượ ấ ẩ TCVN 5366­1991: S n ph m rau qu  ­ Xác đ nh hàm l ằ   ng ch t khô b ng

ươ ướ ấ ấ ị ượ ướ ph ng  pháp  làm  khô  d i  áp  su t  th p  và  xác  đ nh  hàm l ng  n ằ   c  b ng

[8].

ươ ấ ẳ ư ph ng pháp ch ng c t đ ng khí.

ả ẩ ả ị TCVN 7765 : 2007: S n ph m rau, qu  ­ Xác đ nh tro không tan trong axit

[9].

clohydric.

ả ẩ ả ẩ ộ ị ộ TCVN 5483 – 2007:   S n ph m rau, qu  ­ Xác đ nh đ  axit chu n đ

c.ượ đ

[10]. TCVN 6427­1 :1998: Rau, qu  và các s n ph m rau qu  ­  Xác đ nh hàm

ả ẩ ả ả ị

ầ ươ ẩ ượ l ng axit ascorbic ­ Ph n 1: Ph ng pháp chu n.

[11]. TCVN 6427­2 :1998: Rau, qu  và các s n ph m rau qu  ­ Xác đ nh hàm

ả ẩ ả ả ị

ầ ươ ườ ượ l ng axit ascorbic­Ph n 2: Ph ng pháp thông th ng.

[12]. TCVN 5487:1991: Rau, qu  và các s n ph m ch  bi n xác đ nh hàm l

ế ế ẩ ả ả ị ượ   ng

ươ ổ ấ ụ ử ẽ k m ­ Ph ng pháp quang ph  h p th  nguyên t .

[13]. TCVN 8119:2009: Rau qu  và s n ph m rau qu  ­ Xác đ nh hàm l

ả ả ả ẩ ị ượ ắ   ng s t

ươ – Ph ng pháp đo quang dùng 1,10­phenanthrolin.

ả ị ượ ướ [14]. TCVN 8906: 2011: N c rau qu  ­ Xác đ nh hàm l ng glucoza, fructoza,

ươ ử ụ ệ ắ ỏ sorbitol và sacaroza ­ Ph ng pháp s  d ng s c kí l ng hi u năng cao.

ả ị ượ ướ [15]. TCVN 8908:2011: N c rau qu  ­ Xác đ nh hàm l ng natri, kali, canxi và

ổ ấ ằ ử magie b ng đo ph  h p thu nguyên t (AAS).

ẩ ị ượ ự [16]. TCVN  9516:2012:  Th c ph m ­ Xác đ nh hàm l ng phospho ­ Ph ươ   ng

pháp đo quang phổ

1 b ng s c ký

ẩ ị ằ ắ ự [17]. TCVN 5162 : 2008: Th c ph m ­ Xác đ nh vitamin B

ệ ỏ l ng hi u năng cao (HPLC).

ẩ ị ự [18]. TCVN 9513:2012: Th c ph m  ­ Xác đ nh vitamin B ồ 6 (bao g m các

ằ ươ ệ ắ ỏ ạ d ng glycosyl) b ng ph ng pháp s c kí l ng hi u năng cao (HPLC).

ự ằ ắ ị ẩ [19]. TCVN 8276 : 2010:  Th c ph m ­ Xác đ nh vitamin E b ng s c ký

Trang 124

ệ ị ượ ỏ l ng hi u năng cao ­ Đ nh l ng (cid:0) ­, (cid:0) ­, (cid:0) ­, và (cid:0) ­tocopherol.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

[20].

[21].

http://elangviet.agu.edu.vn/elangviet/cms/Nho/Caycam.htm

[22].

http://faostat3.fao.org/faostat­gateway/go/to/browse/Q/QC/E

http://ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/show/2317?

[23].

qlookup=09132&format=Full&max=25&man=&lfacet=&new=1

http://trangtrinh.myvnc.com/Pages/Ngh%E1%BB%81%20tr

%E1%BB%93ng%20nho.aspx

Trang 125

[24].

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

Ẩ ƯỠ

Ụ Ụ PH  L C Ị

Ấ CÁC TIÊU CHU N XÁC Đ NH CÁC CH T DINH D NG TRONG

Ệ NGUYÊN LI U NHO THEO AOAC

1. AOAC Official Method 970.39 ­ Phosphorus in Fruits and Fruit Products ­

Spectrophotometric Molybdovanadate Method

Frist Action 1970

A. Apparatus and Reagents

(a) Spectrophotometer. ­ Prism or grating, with matched 1 cm cells.

(b)  Molybdovanadate reagent. – Dissolve 60 g ammonium molybdate.4H2O in

Final Action 1980

900 ml hot H2O, cool, and dilute to 1 L. Dissolve 1,5 g ammonium metavanadate in

690   ml   hot   H2O,   add   300   ml   HNO3,   cool,   and   dilute   to   1   L.   Gradually   add

molybdate solution to vanadate solution with strring. Store at room temperature in

(c) Phosphate standard solutions – Stock solution – 0,5 mg P2O5/ml. Dissolve

polyethylene or glass­ stoppered Pyrex bottle.

0,2397 g pure and dried ( 2h at 1050C) primary standard KH2PO4 in H2O and dilute

to 250 ml. Working  solutions – Dilute 0; 5; 10; 15; 20; 25; 30 and 35 ml stock

solution to 500 ml to obtain 0,00; 0,05; 0,10; 0,15; 0,20; 0,25; 0,30 and 0,35 mg

B. Preparation of Standard Curve

P2O5/10 ml, respectively.

Pipet 10 ml of each working standard solution into 25 ml Erlenmeyers and

stopper immediately to prevent evaporation. As rapidly as possible for entire series,

pipet 5 ml molybdovanadate reagent into each, stopper, and mix. Let stand 10 min

for color development and read A of Each solution within 1 h.

Fill 4 matched cells with 0,00 mg standard. Set spectrphotometer at 400 nm

Trang 126

and adjust to 0 A with 1 cell. Read each cell A against this cell. Use cell with lowest

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

A with 0,00 mg standard in future measurements. If A of 0,00 mg standard in other

cells   are   >   0,001   against   this   standard   in   reference   cell,   subtract   these   A   from

subsequent readings. Determine A of each standard with intrusment adjusted to 0 A

for 0,00 mg standard. After every 3 determinations, refill cell containing 0,00 mg

standard to avoid error due evaporation and temperature changes. Plot A against mg

C. Preparation of Test Sample

P2O5/10 ml.

Dissolve ash in 10 ml HCl (1+3) and evaporate to dryness on steam bath.

Dissolve   residue   in   10   ml   HCl   (1+9)   on   steam   bath   and   transfer   to   100   ml

volumetric flask. Cool, dilute to volume, and mix. Fliter through dry paper if any

insoluble matter is present. If ash has > 3,5 mg P2O5, dilute to > 100 ml or make

secondary dilutions so 10 ml aliquot contains < 0,35 mg P2O5. If ash weight too

D.

large, use smaller test sample aliquot to drying and ashing time.

Determination

Into   separate   25   ml   Erlenmeyers   pipet   10   ml   aliquots   standard   solutions

containing   0,00   and   0,20   mg   P2O5/10   ml.   Develop   color   as   for   standard   curve.

Adjust   instrument   to   0   A   for   0,00   mg   standard   and   determine   A   of   0,20   mg

standard( A of this standard should be within ± 1% of A of standard curve; if not,

prepare new standard curve) Develop color and determine A of test sample ash

solutions concurrently with and in same manner as for standard solutions. Calculate

(a) From standard curve

as follows:

(b) From formula

P2O5(mg/100g)=

P2O5(mg/100g)=

Where A refers to test sample solution at 400 nm,

S = slope of standard curve =

Trang 127

And W = g test sample in 10 ml ash solution.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

2. AOAC Official Method 969.32 ­ Zinc in Food ­ Atomic absorption

Spectrophotometric Method

Frist Action 1969

A. Principle

Final Action 1971

Material sample is dry or wet ashed. Residue is taken up in acid and diluted

to   optimum   working   range.   A   of   this   solution   as   determined   by   AA

spectrophotometry at 213,8 nm is converted to Zn concentration through calibration

B. Reagents

(a) Zinc standard solutions – stock solution – 500 µg/ml. Dissolve 0,500 g pure

curve.

Zn metal in 5­10 ml HCl. Evaporate almost to dryness and dilute to 1 L with H2O.

Solution is stable indefinitely. Working solution – Dilute aliquots of stock solution

with H2SO4  (1+49) or 0,1 M HCl (depending on method of ashing) to obtain ≥ 5

solutions within range of instrument. Prepare standards in 0 ­ 10 µg/ml range daily.

(b) Acids – Reagent grade HNO3, HCl, and H2SO4. Test acids for freedom from

(Do not use < 2 ml pipets or < 25 ml volumetric flasks)

Zn by AA measurement of appropriately diluted sample. If contaminated, purify

HNO3  and  HCl   by   distillation.   Further   test   purity   of   reagents   and   efficiency   of

C. Preparation of Test Solution

cleaning by conducting blank determinations by appropriate ashing method.

(a) Wet   ashing   –   Accurately   weigh,   into   300   or   500   ml   Kjeldahl   flask,   test

Prepare representative test sample by mixing, blending, or grinding.

portion   ≤   10   g,   estimated   to   contain   25­100   µg   Zn.   Add   ca   5   ml   HNO3  and

cautiously   heat   until   frist   vigorous   reaction   subsides.   Add   2,0   ml   H2SO4  and

Trang 128

continue   heating,   maintaining   oxidizing   conditions   by   adding   HNO3  in   small

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

increments (large amounts may introduce Zn) until solution is colorless. Continue

heating until dense fumes of H2SO4  are evolved and all HNO3  has been removed.

Cool, dilute with ca 20 ml H2O, filter through fast paper into 100 ml volumetric

flask, and dilute to volume with H2O. Dilute further, if necessary, with H2SO4 (1+

(b)   Dry   ashing   –   Accurately   weigh,   into   clean   Pt   dish,   representative   test

49) to attain working range of spectrophotometer.

portion   estimated   to   contain   25­100   µg   Zn.   Char   under   IR   lamp   and   ash   at

temperature   ≤   5250C   until   C­free.   Dissolve   ash   under   watch   glass   in   minimum

volume HCl(1+1). Add ca 20 ml H2O and evaporate to near dryness on steam bath.

Add 20 ml 0,1 M HCl and continue heating ca 5 min. Filter through fast paper into

100 ml volumetric flask. Wash dish and filter with several 5­10 ml HCl. Dilute

D. Determination

further, if necessary, with 0,1M HCl to attain working range of intrument.

Set instrument to previously established optimum conditions or according to

manufacturer’s instructions. Determine A of ashed solution or dilution, and  ≥ 5

standards within optimum working range, taking ≥ 2 readings. Flush burner with

H2O   and   check   0   point   between   readings.   Determine   Zn   content   from   standard

curve obtained by plotting A against µg Zn/ml:

Zn (mg/kg) =

3. AOAC 929. 06 Official Surplus Method Potassium in Fruits and Fruits

Products ­ Gravimetric Cobaltinitrite Method

Final Action

A. Reagents

Trang 129

Surplus 1970

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(a) Trisodium cobaltinitrite soln. – Prep. Aq. Soln contg 2.0 Na cobaltinitrite in

each 10 ml and test to ensure that it gives recovery of 98 – 102% with 20 mg

(b) Nitric acid­dipotassium sodium cobaltinitritr wash soln. – Sat. portions of the

quantities K2O. Filter before use and prep. Fresh soln before each set of dents.

0,01 N HNO3  with few mg  K2NaCo(NO2)6.H2O by shaking (ca 1 hr). Filter thru

(c) Nitric acid solns. – Approx. 1 N; 0,1 N and 0,01 N.

B. Determination

Pyrex fine fritted glass crucible or equiv.

Add enough 1 N HNO3 to ash, ash 15 – 30 g smaple as in Pt to yield excess

of ca 2 ml acid in 20 ml soln used in pptn (ca 3 ml). Wash into 25 ml vol. flask, dil.

to vol., and mix. Let stand 1 hr and filter, if necessary, thru small paper. Withdraw

10 or 20 ml aliquot (3 – 35 mg K2O), adjust to 20 ml with 0,1 N HNO3 if necessary

and cool to ca 200C.

Add from pipet, while stirring, 10 ml Na cobaltinitrite soln cooled to 200C. In

range 3 – 18 mg K2O add reagent dropwise with stirring; in range 18 – 35 mg add

reagent in steady stream from fairly rapid delivery pipet (20 – 22 sec). Let stand 2

hr at 200C. Filter thru tared fine fritted glass crucible (Pyrex, 30 ml capacity, is

convenient), unsing cobaltinitrite wash soln to make tranfer.

Wash ppt 9 times with 4 ml portions of wash soln, once with 2 ml 0,01 N

HNO3, and 5 times with 2 ml portions alcohol, releasing vac. Each time before

adding washing fluid. Aspirate until apparently dry.

Dry   1   hr   at   1000C,   cool   in   desiccator,   and   weigh.   Formula   of   ppt   is

K2NaCo(NO2)6.H2O:

Trang 130

==

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

4. AOAC Official Method 966.16 ­ Sodium in Fruits and Fruit Products

­Flame Spectrophotometric Method

First Action 1966

Final Action 1968

A. Reagents and Apparatus

(a) Sodium standard solutions.—Dry reagent grade NaCl at 100°C overnight and

dilute 2.5422 g to 1 L with H2O. (Solution contains 1000 µg/mL Na.) Dilute 10 mL

to 100 mL, and further dilute 1, 2, 4, 6, 8, and 10 mL diluted solution to 100 mL to

make standard solutions containing, respectively, 1, 2, 4, 6, 8, and 10  µg/mL Na.

Store in clean, dry polyethylene bottles.

(b) Flame spectrophotometer.

B. Determination

Prepare test sample solution as in  920.149. Dilute, if necessary, to reduce

sodium   concentration   to   range   covered   by   flame   photometer   (preferably   4–10

µg/mL  Na). Aspirate sample solution (diluted or undiluted) directly into flame.

Determine %T  for standards and plot curve of %T  against µg/mL   Na. Determine

%T  for test sample and use standard curve to determine  µg/mL Na in or follow

instructions of manufacturer, making check determinations as necessary. If internal

standard instrument is used, add appropriate amount of LiCl to both standard and

test solutions.

Report as mg Na2O/100 g test sample. Na  1.3480 = Na2O.

AOAC 920.149:

Transfer   laboratory   samples   received   in   open   packages   (i.e.,   not   sterile)

without delay to glass­stoppered containers and keep in cool place. To avoid effects

of fermentation, make prompt determinations of alcohol, total and volatile acids,

Trang 131

solids, and sugars, particularly in case of fruit juices and fresh fruits. [Portions for

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

determination of sucrose and reducing sugars may be weighed and kept several days

without fermenting if the slight excess of neutral Pb(CH3COO)2 solution required in

determination is added. Note: Pb(CH3COO)2 is toxic. Label test samples to show its

addition.] Prepare various products for analysis as follows:

(a) Juices.—Mix thoroughly by shaking to ensure uniform test sample, and

filter through absorbent cotton or rapid paper. Prepare fresh juices by pressing well­

pulped fruit and filtering. Express juice of citrus fruits by commercial device, and

filter.

(b)  Jellies   and   syrups.—Mix   thoroughly   to   ensure   uniform   test   sample.

Prepare solution by weighing 300 g thoroughly mixed test sample into 2 L flask and

dissolve in H2O, heating on steam bath if necessary. Apply as little heat as possible

to   minimize   inversion   of   sucrose.   Cool,   dilute   to   volume,   mix   thoroughly   by

shaking, and use aliquots for the various determinations. If insoluble material is

present, mix thoroughly and filter first.

(c)  Fresh  fruits,  dried fruits,  preserves,  jams,  and marmalades.—Pulp  by

passing through food chopper, or by use of soil dispersion mixer, Hobart mixer, or

other suitable mechanical mixing apparatus, or by grinding in large mortar, and

mixing thoroughly, completing operation as quickly as possible to avoid loss of

moisture. With dried fruits, pass test sample through food chopper 3 times, mixing

thoroughly after each grinding.  Set burrs or blades  of food chopper as close  as

possible   without   crushing   seeds.   Grind   entire   contents   of   No.   10   or   smaller

container.   Mix   contents   of   larger   containers   thoroughly   by   stirring   and   remove

portion for grinding. With stone fruits, remove pits and determine their proportion

in weighed test sample.

Prepare   solution   by   weighing   into   1.5–2   L   beaker   300   g   fresh   fruit,   or

equivalent of dried fruit, preserves, jams, and marmalades, well­pulped and mixed

in blender or other suitable type of mechanical grinder; add ca 800 mL H2O; and

Trang 132

boil 1 h replacing at intervals H2O lost by evaporation. Transfer to 2 L volumetric

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

flask, cool, dilute to volume, and filter. With unsweetened fruit, ashing is facilitated

by addition of sugar before boiling; therefore weigh 150 g fruit, add 150 g sugar and

800 mL H2O, and proceed as above.

5. AOAC Official Method 920.152 ­ Protein in Fruit Products – Kjeldahl

Method First Action 1920 Final Action Proceed as in  955.04C  (see  2.4.03), using 5 g jelly or other fruit product

containing large amount of sugar, or 10 g juice or fresh fruit, and larger amount of

H2SO4 if necessary for complete digestion. % N  6.25 = % protein.

AOAC 955.04C: Nitrogen (Total) in Fertilizers ­ Kjeldahl Method

C. Improved Method for Nitrate­Free Materials

Place weighed test portion (0.7–2.2 g) in digestion flask. Add 0.7 g HgO or

0.65 g metallic Hg, 15 g powdered K2SO4 or anhydrous Na2SO4, and 25 mL H2SO4.

If test portion >2.2 g is used, increase H2SO4 by 10 mL for each g test portion. Place

flask in inclined position and heat gently until frothing ceases (if necessary, add

small amount of paraffin to reduce frothing); boil briskly until solution clears and

then  30 min longer (2 h for test samples containing organic material).

Cool,   add   ca   200 mL   H2O,   cool   <25°C,   add   25 mL   of   the   sulfide   or

thiosulfate solution, and mix to precipitate Hg. Add few Zn granules to prevent

bumping,  tilt  flask,  and add  layer  of  NaOH without  agitation.  (For  each 10 mL

H2SO4  used, or its equivalent in diluted H2SO4, add 15 g solid NaOH or enough

solution to make contents strongly alkaline.) (Thiosulfate or sulfide solution may be

mixed with the NaOH solution before addition to flask.) Immediately connect flask

to distilling bulb on condenser, and, with tip of condenser immersed in standard

Trang 133

acid and 5–7 drops indicator in receiver, rotate flask to mix contents thoroughly;

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

then heat until all NH3 has distilled ( 150 mL distillate). Remove receiver, wash tip

of   condenser,   and   titrate   excess   standard   acid   in   distillate   with   standard   NaOH

solution. Correct for blank determination on reagents.

When standard HCl is used:

When standard H2SO4 is used:

ƯƠ Ủ Ẫ ƯỚ CÁC PH NG PHÁP PHÂN H Y M U TR C KHI PHÂN TÍCH

ủ ả ẩ ả ả ấ ữ   6. TCVN 8117:2009: Rau qu  và s n ph m rau qu  ­ Phân h y ch t h u

ươ ơ ướ c  tr c khi phân tích ­ Ph ng pháp ướ t

ờ ầ L i nói đ u

ươ ươ ớ TCVN 8117:2009 hoàn toàn t ng đ ng v i ISO 5515:1979;

ậ ẩ ố ỹ Rau TCVN 8117:2009 do Ban k  thu t tiêu chu n qu c gia TCVN/TC/F10

ụ ẩ ạ ả ả ẩ ổ ườ qu  và s n ph m rau qu , ả biên so n, T ng c c  Tiêu chu n  Đo l ấ   ng Ch t

ị ộ ề ệ ượ l ố ọ ng đ  ngh , B  Khoa h c và Công ngh  công b .

Ả Ả Ẩ Ả RAU QU  VÀ S N PH M RAU QU  ­

Ữ Ơ ƯỚ Ủ Ấ PHÂN H Y CH T H U C  TR C KHI PHÂN TÍCH ­ PH ƯƠ   NG

PHÁP TƯỚ

Fruits, vegetable and derived products ­

Decomposition of organic matter prior to analysis ­ Wet method

6.1.

Trang 134

ụ ạ Ph m vi áp d ng

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ẩ ị ươ ấ ữ ấ ơ ủ Tiêu chu n này quy đ nh ph ng pháp phân h y ch t h u ch t c  trong

ặ ả ả ằ ủ ướ ướ ẩ ả rau qu  ho c s n ph m rau qu  b ng cách phân h y t tr c khi phân tích

ượ ủ ạ ấ hàm l ng khoáng ch t (kim lo i) c a chúng.

6.2.

ệ ệ ẫ Tài li u vi n d n

ấ ầ ệ ệ ế ụ ệ ẩ ẫ Các tài li u vi n d n sau r t c n thi t cho vi c áp d ng tiêu chu n này.

ố ớ ụ ệ ệ ả ẫ ố ượ Đ i v i các tài li u vi n d n ghi năm công b  thì áp d ng phiên b n đ c nêu.

ố ớ ụ ệ ệ ả ẫ ố ớ   Đ i v i các tài li u vi n d n không ghi năm công b  thì áp d ng phiên b n m i

ử ổ ế ấ ả ồ ổ nh t, bao g m c  các s a đ i, b  sung (n u có).

ụ ụ ủ ệ ằ ộ TCVN 7150 (ISO 835), D ng c  thí nghi m b ng th y tinh ­ Pipet chia đ .

ụ ủ ụ ệ ằ ộ   TCVN 7151 (ISO 648),  D ng c  thí nghi m b ng th y tinh ­ Pipet m t

m c.ứ

ụ ụ ủ ệ ằ ị TCVN 7153 (ISO 1042),  D ng c  thí nghi m b ng th y tinh ­ Bình đ nh

m c.ứ

ấ ắ ẩ ả ả ị TCVN 7771 (ISO 2173), S n ph m rau, qu  ­ Xác đ nh ch t r n hòa tan ­

6.3. Nguyên t cắ

ươ Ph ạ ng pháp khúc x .

ử ế ẫ ầ ố ấ ả ấ ữ ơ ượ ủ Đ t ph n m u th  cho đ n khi t t c  các ch t h u c  đ c phân h y và

ố ị ượ ớ dung d ch trong su t thu đ c v i.

ườ ụ ể ợ ­  axit  sulfuric   và  axit  nitric   và   trong  tr ng  h p  c  th  có dùng  hydro

peroxit, ho c;ặ

ổ ­ axit sulfutic và axit nitric có b  sung axit percloric.

6.4.

ử Thu c thố

ỉ ử ụ ử ạ ế ố Ch  s  d ng các thu c th  lo i tinh khi t phân tích.

ụ ủ ử ụ ể ẩ ị ị ướ Đ  chu n b  các dung d ch, r a các d ng c  th y tinh tr c và trong quá

ỉ ử ụ ử ướ ượ ấ ằ ế ị trình th , ch  s  d ng n c c t b ng thi c đ ặ t b  borosilicat ho c silic dioxit và

(cid:0) Axit nitric, r20 = 1,42 g/ml

Trang 135

ủ ặ ả ượ ả đ c b o qu n trong chai th y tinh borosilicat ho c silic dioxit.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Axit sulfuric, r20 = 1,84 g/ml

(cid:0) Hydro peroxit, dung d ch 30% (kh i l

ố ượ ị ế ầ ng), n u c n.

(cid:0) Axit percloric, r20 = 1,67 g/ml, n u c n.

ế ầ

(cid:0) Axit clohydric, dung d ch 5N, n u c n.

ế ầ ị

ướ ể ậ Dùng n c đ  pha loãng 382,5 ml axit clohydric đ m đ c ặ r20 = 1,19 g/ml,

ế đ n 1000 ml.

(cid:0) Amoni oxalat  [(COONH4)2], dung d ch đ m đ c, trong tr

ậ ặ ị ườ ợ ng h p dùng

ế ả ị ể đ  xác đ nh thi c  thì dùng kho ng 5 g trong 100 ml.

6.5.

ế ị ụ ụ Thi t b , d ng c

ử ụ ế ị ụ ụ ủ ử ệ ườ S  d ng các thi t b , d ng c  c a phòng th  nghi m thông th ng và c ụ

ể ư th  nh  sau:

(cid:0) ượ ủ ằ ặ c  làm  b ng th y tinh  borosilicat  ho c   silic Bình  Kjeldahl,  300  ml,  đ

dioxit.

(cid:0) ể ể ượ c nhi ệ ộ t đ . Bình phân h y, ủ có th  ki m soát đ

(cid:0) ủ T  hút.

(cid:0) ủ ằ ượ đ c làm b ng th y tinh borosilicat ủ Bi th y tinh,

(cid:0) ộ ạ ị ặ ợ ớ 50 ml ho c 100 ml, phù h p v i TCVN 7153 ứ Bình đ nh m c m t v ch,

(ISO 1042).

(cid:0) ạ ợ ợ ớ ộ ạ Pipet,  dung tích thích h p, lo i m t v ch phù h p v i TCVN 7151 (ISO

ặ ạ ộ ớ ợ 648), ho c lo i chia đ , phù h p v i TCVN 7150 (ISO 835).

ướ ử ấ ả ụ ụ ủ ằ CHÚ THÍCH: Tr ử ụ c khi s  d ng, r a t t c  d ng c  th y tinh b ng axit

(cid:0) Cân phân tích.

ỹ ằ ướ ướ ấ nitric nóng, và tráng k  b ng n c, n c c t

6.6. Cách ti n hành

ế

ị ẫ ử ẩ 6.6.1. Chu n b  m u th

Trang 136

ạ ỏ ạ ỹ ẫ ề ế ầ Lo i b  h t và nhân, n u c n, sau đó nghi n k  m u

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ố ớ ả ượ ử ẫ ạ ẫ ướ ậ Đ i v i các m u th  đông l nh, m u ph i đ c rã đông tr ứ   c trong v t ch a

ấ ỏ ượ ử ướ ẫ ộ kín, ch t l ng tan ra trong quá trình rã đông đ c g p vào m u th  tr c khi

nghi n.ề

ẫ ử ầ 6.6.2. Ph n m u th

ỏ ẫ

(cid:0) M u d ng l ng ạ

ử ế ế ặ ấ ẫ Cân 5 g đ n 10 g m u th , chính xác đ n 0,001 g ho c dùng pipet l y 5 ml

ử ẫ ế đ n 10 ml m u th  cho vào bình Kjeldahl.

ẫ

(cid:0) M u d ng khác ạ

ừ ử ế ế ẫ ườ Cân 5 g đ n 10 g m u th , chính xác đ n 0,001 g (tr  các tr ặ   ợ ng h p đ c

ệ bi t) cho vào bình Kjeldahl.

6.6.3. Phân h y m u th  không s  d ng axit percloric

ử ụ ử ủ ẫ

(cid:0) Các m u th  có hàm l

ử ẫ ượ ấ ắ ỏ ơ ố   ng ch t r n hòa tan nh  h n 40% (kh i

[xem TCVN 7771 (ISO 2173)]. ượ l ng)

ử ộ ỗ ầ ẫ ồ ợ ố Thêm vào ph n m u th  m t h n h p g m 30 ml axit nitric  và t ể   i thi u

ộ ố ủ ớ 10 ml axit sulfuric cùng v i m t s  viên bi th y tinh.

ườ ể ỗ ờ ợ ộ ợ ộ Trong m t vài tr ng h p, nên đ  h n h p trong bình trong m t th i gian

ụ ể ể ạ ủ ệ ả ơ ộ (ví d : đ  qua đêm) đ  đ t hi u qu  khi th y phân s  b .

ứ ủ ẩ ặ ỗ ợ ỡ ậ   Đ t bình ch a h n h p vào giá đ  bình phân h y (5.2) và đun c n th n,

ứ ạ ọ tránh t o b t quá m c.

ỉ ắ ầ ừ ế ầ ạ ợ ạ ạ ỗ ọ N u c n, ng ng đun và ch  b t đ u đun l i khi h n h p t o b t m nh đã

ng ng.ừ

ấ ỏ ế ố ế ụ ế Đun ch t l ng đ n sôi càng nhanh càng t t và ti p t c đun cho đ n khi

ắ ầ ắ ầ ấ ỏ ể ừ ừ ừ ch t l ng b t đ u chuy n màu nâu. Sau đó, b t đ u thêm t t ng gi t ọ ừ t t 1ml

ế đ n 2 ml axit nitric.

ạ ỗ ầ ộ ượ ạ Đun sôi l i sau m i l n thêm, không đun quá m nh. M t l ỏ ng nh  axit

ượ ự ể ấ ợ ỗ nitric luôn đ c gi ữ ạ  l ặ ủ ơ   ậ i trong h n h p và có th  nh n th y qua s  có m t c a h i

Trang 137

nit .ơ

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ừ ể ị ế   Khi dung d ch không còn chuy n màu nâu thì ng ng thêm axit nitric. Ti p

ứ ế ệ ắ ấ ỏ ồ ộ ủ ụ t c đun cho đ n khi xu t hi n khói tr ng, ch ng t n ng đ  c a axit sulfuric cao

ử ượ ở ạ ị ế ụ và đã kh  đ ế c axit nitric. N u dung d ch tr  l i màu nâu, thì ti p t c thêm axit

ặ ạ ư ế ấ nitric và l p l i các thao tác nh  trên cho đ n khi m t màu nâu.

ể ộ ị ượ ủ ị Đ  ngu i dung d ch. Dung d ch đ c coi là phân h y hoàn toàn khi không

ạ ặ ạ ặ còn màu ho c có màu xanh nh t ho c màu vàng nh t.

ẩ ậ ướ ể ế ộ ồ ị C n th n thêm 15 ml n c và đ  ngu i dung d ch r i đun sôi cho đ n khi

ặ ạ ệ ấ ắ ầ ữ xu t hi n khói tr ng. L p l i thao tác này thêm hai l n n a.

ế ẩ ộ ớ ị ướ ậ Làm ngu i và pha loãng c n th n dung d ch v i 5 ml đ n 20 ml n c.

ử ụ ể ộ ượ ị S  d ng toàn b  dung d ch này đ  phân tích hàm l ng khoáng này đ ể

ượ ể ộ ị phân tích hàm l ng khoáng. Cách khác, chuy n toàn b  dung d ch này vào bình

ứ ướ ế ạ ặ ị đ nh m c 50 ml ho c 100 ml và thêm n c đ n v ch.

ẫ ượ ấ ắ ố ượ [xem

(cid:0) M u th  có hàm l ử

ng ch t r n hòa tan trên 40% (kh i l ng)

TCVN 7771 (ISO 2173)]

ế Ti n hành theo 6.3.1.

ế ố ủ ạ N u sau khi thêm t ừ ừ  t 10 ml axit nitric vào giai đo n cu i c a quá trình

ủ ộ ị đun nóng mà quá trình phân h y không hoàn toàn, thì làm ngu i dung d ch màu

ừ ừ ừ ế ộ ị nâu và thêm t t ng gi t ọ ừ t t 1 ml đ n 2 ml dung d ch hydro peroxit và m t vài

ọ gi t axit nitric.

ẹ ế ệ ạ ầ ấ Đun nh  sau đó tăng m nh d n cho đ n khi xu t hi n khói màu nâu.

ặ ạ ế ấ ị L p l ế   i các thao tác này cho đ n khi dung d ch m t màu. Đun sôi cho đ n

ị ạ ế ệ ấ ắ khi axit nitric b  lo i h t và xu t hi n khói tr ng.

ế ụ ế ể ẫ ị N u dung d ch v n chuy n màu nâu, thì ti p t c thêm axit nitric và hydro

ư ể ế ế ấ ộ   peroxit và ti n hành các thao tác nh  trên cho đ n khi m t màu nâu. Đ  ngu i

ủ ế ấ ẫ ị ị dung d ch. Quá trình phân h y k t thúc khi dung d ch v n không m t màu sau khi

Trang 138

làm ngu i.ộ

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ướ ệ ế ắ ấ ị Sau đó thêm 15 ml n c và dung d ch cho đ n khi xu t hi n khói tr ng.

ặ ạ ầ L p l i thao tác này thêm hai l n.

ế ể ậ ẩ ộ ớ ị ướ Đ  ngu i và pha loãng c n th n dung d ch v i 5 ml đ n 20 ml n c.

ử ụ ấ ả ị ượ S  d ng t t c  dung d ch này cho phép phân tích hàm l ng khoáng. Cách

ứ ể ặ ộ ị ị khác, chuy n toàn b  dung d ch vào bình đ nh m c 50 ml ho c 100ml và pha

ằ ướ ế ạ loãng b ng n c đ n v ch.

6.6.4. Phân h y m u th  s  d ng axit percloric

ử ử ụ ủ ẫ

(cid:0) C NH BÁO

Ả

ặ ễ ấ ễ ế ấ ặ ớ ợ Khi ti p xúc v i các h p ch t d  oxi hóa ho c d  cháy ho c các ch t kh ử

ử ấ ặ ướ n ặ ổ ể c ho c ch t kh  có th  gây ra cháy ho c n .

ườ ử ụ ẽ ả ố Ng i s  d ng axit percloric s  ph i bi ế ượ t đ c các m i nguy do axit này

gây ra. Các thông tin an toàn g m:ồ

ử ế ằ ướ ị ắ (a) N u có axit percloric b  b n ra thì r a ngay b ng n c.

(b) T  hút khói, đ

ủ ườ ố ế ị ể ẽ ơ ng  ng và thi ả   t b  khác đ  thoát h i axit percloric s  ph i

ậ ệ ằ ơ ọ ượ ế ế ể ễ ử ằ ướ làm b ng v t li u tr  hóa h c và đ c thi t k  đ  d  r a b ng n ệ ố   c. H  th ng

ướ ẽ ả ễ ạ ậ ả ả ơ thoát n ộ c s  ph i th i ra n i an toàn và b  ph n thông gió ph i d  làm s ch.

ấ ữ ơ ử ủ ượ ợ (c) Tránh x  lý các h p ch t h u c  trong t hút khói đ ủ   ể c dùng đ  phân h y

axit percloric.

ử ụ ệ ả ắ ế ị ể ả ệ ấ (d) S  d ng găng tay, t m ch n b o v  và thi t b  khác đ  b o v  ng ườ   i

phân tích.

ứ ỉ ị (e) Ch  thêm axit percloric vào dung d ch pha loãng có ch a axit nitric. Không

ơ ế ượ ể đ c đ  bay h i đ n khô.

(f) Dung   d ch   axit   percloric   khi   ti p   xúc   v i   ch t   kh   n

ử ướ ế ấ ớ ị ạ c   m nh   nh ư

ể ậ ặ ổ ặ phospho clorua ho c axit sulfuric đ m đ c có th  gây n  do axit percloric khan.

ơ ọ ạ ấ ạ ệ ớ ự Axit percloric r t nh y v i s  va ch m c  h c và nhi ồ t khi n ng đ  v ộ ượ   t

Trang 139

quá 72%.

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ẫ ượ ấ ắ ướ ố ượ [xem

(cid:0) M u th  có hàm l ử

ng ch t r n hòa tan d i 15% (kh i l ng)

ư ứ ộ ầ TCVN 7771 (ISO 2173)] và h u nh  không ch a tinh b t.

ử ế ầ ẫ Thêm vào ph n m u th  6 ml đ n 8 ml axit nitric và đun sôi.

ể ế ộ Đ  ngu i và thêm 6 ml đ n 8 ml axit nitric, 4 ml axit sufuric và 3 ml axit

ướ ẹ ế ạ ầ ị ở percloric. Tr c tiên đun nh , sau đó m nh d n cho đ n khi dung d ch tr nên

ệ ặ ấ ắ ặ không màu (ho c có màu xanh ho c màu vàng) và xu t hi n khói tr ng.

ế ế ể ấ ị ộ ồ   N u dung d ch không m t màu sau 20 min đ n 25 min, thì đ  ngu i, r i

ộ ế thêm m t vài mililit axit nitric và 1 ml đ n 2 ml axit percloric và đun sôi trong 4 ml

ủ ả ộ ừ ờ ế đ n 5 min. Làm ngu i. Th i gian phân h y kho ng t ế  25 min đ n 35 min.

(cid:0) M u th  có ch a hàm l

ử ứ ẫ ượ ấ ắ ừ ế ng ch t r n hòa tan t ố    15% đ n 25% (kh i

ố ượ ơ ặ ấ [xem TCVN 7771 (ISO 2173)] và ượ l ng) ho c th p h n 15% (kh i l ng)

ộ ượ ứ ộ ch a m t l ể ng đáng k  tinh b t.

ử ừ ẫ ế ị ầ Thêm vào ph n m u th  t 6 ml đ n 8 ml axit nitric và đun sôi. Dung d ch

ộ ượ ấ ỏ ố ứ ẫ v n ch a m t l ộ   ng nh  axit nitric sau khi đun sôi. T t nh t là sau khi làm ngu i

ộ ượ ừ ế ạ ặ ạ ế thêm ti p m t l ng t 6 ml đ n 8 ml axit nitric và đun sôi l i. L p l i quá trình

ộ ầ ữ này thêm m t l n n a.

ể ừ ế ế ộ Đ  ngu i, thêm t 6 ml đ n 8 ml axit nitric, 4 ml axit sulfuric và 3 ml đ n 5

ế ồ ở ộ ờ   ị ml axit percloric  r i đun đ n khi dung d ch tr  nên không màu. Làm ngu i. Th i

ả ừ ủ gian phân h y kho ng t ế  35 min đ n 45 min.

ẫ ượ ấ ắ ố ượ [xem

(cid:0) M u th  có hàm l ử

ng ch t r n hòa tan trên 25% (kh i l ng)

TCVN 7771 (ISO 2173)]

ử ả ầ ẫ ừ ế ể Thêm vào ph n m u th  kho ng t 6 ml đ n 8 ml axit nitric, đ  qua đêm

ồ r i đun sôi.

ộ ừ ặ ạ ế Sau khi làm ngu i thêm t 6 ml đ n 8 ml axit nitric và đun sôi. L p l i quy

ầ ặ ộ trình này thêm m t ho c hai l n.

ế ộ Sau khi làm ngu i thêm 6 ml đ n 8 ml axit nitric và 4 ml axit sulfuric.  Quá

Trang 140

ả ứ ủ ế ầ ạ ộ   trình phân h y m nh không c n đun nóng. Sau khi ph n  ng k t thúc, làm ngu i,

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ế ế   ế thêm 4 ml đ n 6 ml axit nitric và 3 ml đ n 5 ml axit percloric và đun sôi cho đ n

ủ ả ở ờ ộ ị ừ khi dung d ch tr  nên không màu. Làm ngu i. Th i gian phân h y kho ng t 120

ế min đ n 150 min.

(cid:0) Đ i v i t

ố ớ ấ ả ẫ t c  các m u

ấ ả ườ ạ ế ế ợ Trong t t c  các tr ng h p, lo i h t các v t axit nitric và axit percloric

ạ ướ ế ạ ấ ị còn l i. Thêm 10 ml n ệ   c vào dung d ch l nh và đun sôi cho đ n khi xu t hi n

ắ ộ ạ khói tr ng. Làm ngu i, thêm 15 ml axit clohydric (4.5) và đun sôi l ế i cho đ n khi

ệ ấ ắ xu t hi n khói tr ng.

ớ ướ ể ị CHÚ THÍCH: Đ  xác đ nh asen, đun sôi v i n ệ c thay cho vi c dùng axit

ế ể ậ ặ ị ị clohydric. Đ  xác đ nh thi c thêm dung d ch amoni oxalat đ m đ c.

ử ụ ể ộ ượ ị S  d ng toàn b  dung d ch này đ  phân tích hàm l ng khoáng. Cách khác,

ộ ượ ể ứ ặ ị ị chuy n m t l ng dung d ch vào bình đ nh m c 50 ml ho c 100 ml và pha loãng

ướ ế ạ ằ b ng n c đ n v ch.

6.7.

ườ ệ Tr ợ ặ ng h p đ c bi t

6.7.1. Các m u kh  n

ẫ ử ướ c

ử ụ ả ượ ấ ắ ủ ẫ S  d ng quy trình mô t theo hàm l ư   ng ch t r n hòa tan c a m u, nh ng

ử ớ ế ẫ ướ ầ ử ụ s  d ng 2 g đ n 5 g ph n m u th   v i 30 ml n c.

ứ ẫ 6.7.2. Các m u ch a etanol

ử ầ ẫ ướ Thêm vào ph n m u th  100 ml n ơ ế   ế c. Đun sôi cho đ n khi bay h i h t

c.ướ n

ử ụ ả ặ ượ Sau đó s  d ng quy trình mô t trong 6.3 ho c 6.4 tùy theo hàm l ấ   ng ch t

ủ ẫ ắ r n hòa tan c a m u.

6.8.

ệ ử Báo cáo th  nghi m

ử ả ỉ ươ ụ ể ử ụ ả ệ Báo cáo th  nghi m ph i ch  rõ ph ng pháp s  d ng. C  th  ph i ghi rõ

ố ượ ủ ử ế ặ ẫ ầ kh i l ng c a ph n m u th , có thêm hydro peroxit không ho c khi ti n hành

ủ ằ ệ ế ặ ầ ị phân h y b ng axit percloric li u dung d ch có c n đ n 50 ml ho c 100 ml không.

Trang 141

ả ề ậ ử ệ ế ọ ế ượ Báo cáo th  nghi m cũng ph i đ  c p đ n m i chi ti t thao tác không đ c quy

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ữ ề ặ ẩ ượ ị đ nh trong tiêu chu n này ho c nh ng đi u đ c coi là tùy ý cũng nh  b t k  s ư ấ ỳ ự

ể ả ưở ế ố c  nào có th   nh h ả ử ế ng đ n k t qu  th .

ử ệ ầ ọ ế ể ậ ả ư Báo cáo th  nghi m ph i đ a ra m i thông tin c n thi t đ  nh n bi ế ầ   t đ y

ử ủ ề ẫ đ  v  m u th .

ủ ả ẩ ả ấ   ả 7. TCVN 8118 : 2009: Rau qu  và s n ph m rau qu  ­ Phân h y ch t

ữ ơ ướ ươ h u c  tr c khi phân tích ­ Ph ng pháp tro hóa

ờ ầ L i nói đ u

ươ ươ ớ TCVN 8118 : 2009 hoàn toàn t ng đ ng v i ISO 5516 : 1978;

ẩ ậ ố ỹ TCVN 8118 : 2009 do Ban k  thu t tiêu chu n qu c gia TCVN/TC/F10

Ủ Ả Ả Ẩ Ả Ấ RAU QU  VÀ S N PH M RAU QU  ­ PHÂN H Y CH T H U C Ữ Ơ

ƯỚ ƯƠ TR C KHI PHÂN TÍCH ­ PH NG PHÁP TRO HÓA

Fruits, vegetables and derived products ­ Decomposition of organic matter prior

analysis ­ Ashing method

7.1.

ụ ạ ị Ph m v  áp d ng

ẩ ị ươ ấ ữ ơ ủ Tiêu chu n này qui đ nh ph ng pháp phân h y ch t h u c  trong rau qu ả

ặ ả ả ằ ẩ ướ ượ ho c s n ph m rau qu  b ng cách tro hóa tr c khi phân tích hàm l ng khoáng

ủ ấ ạ ch t (kim lo i) c a chúng.

ệ ẫ ệ 7.2. Tài li u vi n d n

ấ ầ ệ ệ ế ụ ệ ẩ ẫ Các tài li u vi n d n sau r t c n thi t cho vi c áp d ng tiêu chu n này.

ố ớ ụ ệ ệ ả ẫ ố ượ Đ i v i các tài li u vi n d n ghi năm công b  thì áp d ng phiên b n đ c nêu.

ố ớ ụ ệ ệ ả ẫ ố ớ   Đ i v i các tài li u vi n d n không ghi năm công b  thì áp d ng phiên b n m i

ử ổ ế ấ ả ồ ổ nh t, bao g m c  các s a đ i, b  sung (n u có).

ụ ủ ụ ệ ằ ộ TCVN 7150 (ISO 835), D ng c  thí nghi m b ng th y tinh ­ Pipet chia đ .

ụ ụ ủ ệ ằ ộ   TCVN 7151 (ISO 648),  D ng c  thí nghi m b ng th y tinh ­ Pipet m t

m c.ứ

ụ ụ ủ ệ ằ ị TCVN 7153 (ISO 1042),  D ng c  thí nghi m b ng th y tinh ­ Bình đ nh

Trang 142

m c.ứ

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

7.3. Nguyên t cắ

0C ± 250C, trong nh ng tr

ử ở ầ ẫ ệ ộ ữ ườ Nung ph n m u th nhi t đ  525 ng h p c ợ ụ

ể ễ ể ặ ị th , thêm dung d ch nhôm clorua ho c magie axetat vào đ  d  tro hóa. Hòa tan tro

ượ ặ thu đ c trong axit sulfuric ho c axit clohydric.

ử

7.4. Thu c thố

ỉ ử ụ ử ố ế Ch  s  d ng các thu c th  tinh khi t phân tích.

ụ ủ ụ ể ẩ ị ị ướ ử Đ  chu n b  dung d ch, r a các d ng c  th y tinh tr c và trong quá trình

ỉ ử ụ ử ướ ấ ượ ấ ằ ế ị th , ch  s  d ng n c c t b ng thi c c t đ ặ t b  borosilicat ho c silic dioxit và

ủ ặ ả ượ ả đ c b o qu n trong chai th y tinh borosilicat ho c silic dioxit.

(cid:0) Dung d ch nhôm clorua,

ị ế ầ n u c n.

ướ Hòa tan 7,0g nhôm clorua hexahydrat (AlCl3.6H2O) trong n c và pha loãng

ặ ế đ n 100ml ho c

(cid:0) Dung d ch magie axetat,

ị ế ầ n u c n.

ướ Hòa tan 15,0 magie axetat [(CH3.COO2)Mg] trong n ế   c và pha loãng đ n

(cid:0) Axit Sulfuric, (cid:0)

20 = 1,84g/ml ho cặ

(cid:0) Axit clohydric, (cid:0)

20 = 1,19g/ml.

100ml.

ế ị ụ ụ

7.5. Thi

t b , d ng c

ử ụ ế ị ụ ụ ủ ử ệ ườ S  d ng các thi t b , d ng c  c a phòng th  nghi m thông th ng và c ụ

ể ư th  nh  sau:

(cid:0) Đĩa, làm b ng platin ho c b t k  v t li u nào khác không b  ăn mòn d ấ ỳ ậ ệ

ặ ằ ị ướ   i

ử ệ ệ ề ẳ ườ ả các đi u ki n th  nghi m, đáy ph ng, đ ả   ng kính kho ng 60mm, cao kho ng

35mm.

(cid:0) Gi y l c không tro hình tròn,

ấ ọ ộ ỗ ắ ớ ừ v a khít v i đĩa. C t m t l tròn, đ ườ   ng

Trang 143

ế ừ ắ ọ ẽ kính 2mm đ n 3mm t tâm và c t d c theo bán kính(xem hình v ).

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

(cid:0) Gi y l c không tro,

ấ ọ ế ầ  n u c n.

0C ± 250C.

(cid:0) ể ể ệ có th  ki m soát nhi ệ ộ ở t đ 525 ằ Lò nung b ng đi n,

(cid:0) ế ị ấ ụ ồ ủ ủ ấ ợ (ví d , n i cách th y và t ể  s y có th  duy trì ở Thi t b  s y thích h p

0C ± 50C) và thi

ệ ộ ặ ế ụ ệ ố nhi t đ  120 ế ị ố ơ ộ (ví d : đèn khó đ t ho c b p đi n). t b  đ t s  b

ế ị ạ ồ ể Cũng có th  dùng thi t b  phát nhi ệ ừ t t phía trên có đèn h ng ngo i.

(cid:0) ặ ợ ớ ứ dung tích 50ml ho c 100ml, phù h p v i TCVN 7153 (ISO ị Bình đ nh m c,

1042).

(cid:0) ạ ớ ợ ợ ộ ạ Pipet,  dung tích thích h p, lo i m t v ch phù h p v i TCVN 7151 (ISO

ạ ặ ộ ớ ợ 648), ho c lo i chia đ , phù h p v i TCVN 7150 (ISO 835).

ướ ử ụ ử ứ ằ CHÚ THÍCH Tr ị c khi s  d ng, r a bình đ nh m c và pipet b ng axit

(cid:0) Cân phân tích.

ỹ ằ ướ ướ ấ nitric nóng và tráng k  b ng n c, n c c t.

ế

7.6. Cách ti n hành

ị ẫ ử ẩ 7.6.1. Chu n b  m u th

ạ ỏ ạ ế ầ ỹ ẫ ề Lo i b  h t và nhân, n u c n, sau đó nghi n k  m u.

ố ớ ả ượ ử ẫ ạ ẫ ướ Đ i v i các m u th  đông l nh, m u ph i đ c rã đông tr ậ   c trong v t

ấ ỏ ứ ượ ẫ ộ ch a kín, ch t l ng tan ra trong quá trình rã đông đ c g p vào m u th  tr ử ướ   c

khi nghi n.ề

ẫ ầ ử 7.6.2. Ph n m u th .

ỏ ẫ

(cid:0) M u d ng l ng ạ

ử ế ế ấ ặ ẫ Cân 5g đ n 20 g m u th , chính xác đ n 0,001 g ho c dùng pipet  l y 5 ml

ử ẫ ế đ n 10 ml m u th  cho vào đĩa .

ẫ

(cid:0) M u d ng khác ạ

Trang 144

ử ế ế ẫ Cân 5g đ n 20g m u th , chính xác đ n 0,001g cho vào đĩa .

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ơ ộ ầ ử ẫ ử

7.6.3. X  lý s  b  ph n m u th

ườ ử ụ ẫ ẫ ợ ượ Trong tr ng h p m u th  khó tro hóa (ví d : m u có hàm l ng đ ườ   ng

ặ ấ ị ị cao), thì dùng pipet l y 1,5ml dung d ch nhôm clorua  ho c dung d ch magie axetat

ử ộ ỹ ằ ủ ủ ạ ầ ẫ ằ   cho vào ph n m u th   tr n k  b ng đũa th y tinh, làm s ch đũa th y tinh b ng

ấ ọ ặ ỏ ấ ọ l y l c không tro  nh  và đ t gi y l c này vào đĩa.

CHÚ THÍCH

1. N u ti n hành xác đ nh hàm l

ế ế ị ượ ng nhôm thì không dùng nhôm clorua.

2. N u ti n hành xác đ nh hàm l

ế ế ị ượ ng magie thì không dùng magie axetat.

ơ ộ ấ

7.6.4. S y và nung s  b

ấ ọ ặ ượ ủ ể ẩ ị Đ t gi y l c không tro hình tròn đã đ c chu n b  vào đĩa đ  ph  toàn b ộ

ử ụ ử ế ặ ầ ẫ ế ị ợ ph n m u th  và ti n hành theo a) ho c b) s  d ng thi t b  thích h p.

ơ ế ầ ướ ặ ồ ủ a) Đ t đĩa trên n i cách th y và cho bay h i h t ph n n ể   c phía trên, chuy n

ủ ấ ố ượ ể ố ẫ ẩ đĩa vào t s y và đ  trong 15min. Cu i cùng đ t l ậ   ng m u trong đĩa c n th n

ể ẫ ắ ử ặ ố trên đèn khí đ t ho c đĩa nung. Không đ  m u b t l a.

ướ ế ị ở ả ừ ặ b) Đ t đĩa d i thi t b  phát nhi ệ ừ t t phía trên kho ng cách t ế    11cm đ n

ế ượ ẫ 12cm cho đ n khi l ng m u trong đĩa khô và cháy thành tro.

7.6.5. Nung

0C

ứ ượ ặ ể ở ệ ộ Đ t đĩa có ch a l ng tro nói trên vào lò nung ki m soát nhi t đ  525

ế ấ ạ ± 250C. Nung cho đ n khi không nhìn th y các h t cacbon trong tro.

ể ế ộ ướ ạ Sau 60 min nung n u còn các h t cacbon thì đ  ngu i và làm ằ   t tro b ng

0C ± 50C trong

ơ ế ướ ủ ồ ệ ộ ướ n c. Cho bay h i h t n c trên n i cách th y có nhi t đ  120

ặ ướ ả ắ ờ ộ ế ị ặ ạ m t kho ng th i gian ng n, ho c d i thi t b  phát nhi ệ ừ t t phía trên. Đ t l i đĩa

ữ ế ạ ấ vào lò nung. Quá trình nung k t thúc khi không còn nhìn th y các h t cacbon n a.

ẩ ị ử ị 7.6.6. Chu n b  dung d ch th

ặ ẩ ẩ ằ ậ   Làm  m tro b ng 1ml axit sulfuric ho c axit clohydric  và thêm c n th n

Trang 145

ướ ủ ế ế ồ 10ml n ể   c. Đun trên n i cách th y trong vài phút cho đ n khi tan h t tro. Chuy n

ự

ẩ

ồ

Đ  Án Phân Tích Th c Ph m

ứ ặ ộ ộ ị ị toàn b  dung d ch đã ngu i vào bình đ nh m c 50ml ho c 100ml và pha loãng

ướ ế ạ ằ b ng n c đ n v ch.

ử ệ

7.7. Báo cáo th  nghi m

ử ả ươ ụ ể ử ụ ả ệ Báo cáo th  nghi m ph i ghi rõ ph ng pháp s  d ng. C  th  ph i ghi rõ

ố ượ ử ặ ẫ ầ kh i l ng ph n m u th , có thêm nhôm clorua ho c magie axetat hay không

ế ệ ặ ầ ị (xem 6.3) và li u dung d ch có c n đ n 50ml ho c 100ml hay không. Báo cáo th ử

ệ ế ọ ế ượ ả ề ậ nghi m cũng ph i đ  c p đ n m i chi ti t thao tác không đ ị c quy đ nh trong

ữ ề ặ ẩ ượ ư ấ ỳ ự ố tiêu chu n này ho c nh ng đi u đ c coi là tùy ý cũng nh  b t k  s  c  nào có

ưở ế ể ả th   nh h ả ử ế ng đ n k t qu  th .

ử ệ ầ ọ ế ể ậ ả ư Báo cáo th  nghi m ph i đ a ra m i thông tin c n thi t đ  nh n bi ế ầ   t đ y

Trang 146

ử ủ ề ẫ đ  v  m u th .