§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Giíi thiÖu chung
ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng quèc gia ®ang trªn con ®êng ph¸t
triÓn m¹nh mÏ ®i lªn hoµ nhËp víi céng ®ång thÕ giíi. Nhµ níc vµ nh©n
d©n ta ®· vµ ®ang kh«ng ngõng x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, n©ng cÊp vµ
c¶i t¹o c¸c tuyÕn ®êng giao th«ng nh»m ®¸p øng nhu cÇu vËn t¶i vµ lu
th«ng hµng ho¸ cho phï hîp, vµ còng lµ nhiÖm vô hµng ®Çu trong chiÕn
lîc chung cña §¶ng vµ Nhµ níc ta.
Giao th«ng vµ hÖ thèng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng cã thÓ xem lµ
“m¹ch m¸u” cña mçi quèc gia. HÖ thèng giao th«ng cã vai trß quan träng
vµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc
®ång thêi còng lµ nhÞp cÇu giao lu kinh tÕ, v¨n hãa, chÝnh trÞ gi÷a c¸c
vïng, c¸c quèc gia trªn toµn thÕ giíi. Giao th«ng cßn ®¶m b¶o sù æn
®Þnh vÒ c«ng t¸c an ninh, quèc phßng cña mçi quèc gia. Do ®ã vÊn ®Ò
x©y dùng vµ më réng hÖ thèng ®êng giao th«ng ®Ó ®¸p øng kÞp thêi
nhu cÇu ph¸t triÓn ®Êt níc lµ nhiÖm vô hµng ®Çu.
Khi x©y dùng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, c«ng t¸c tr¾c ®Þa lµ mét
trong nh÷ng c«ng t¸c quan träng vµ lu«n ®i tríc mét bíc nh»m ®¶m b¶o
cho viÖc thiÕt kÕ vµ thi c«ng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng chÝnh x¸c vµ
®¶m b¶o an toµn cho c«ng t¸c x©y dùng trªn toµn tuyÕn còng nh viÖc
qu¶n lý khai th¸c, söa ch÷a vµ n©ng cÊp sau nµy.
XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu thùc tÕ nãi trªn trong thêi gian lµm ®å ¸n tèt
nghiÖp t«i ®· nhËn ®Ò ¸n tèt nghiÖp lµ: “Nghiªn cøu øng dông phÇn
mÒm Topo, Nova 5.0 trong c«ng t¸c kh¶o s¸t tuyÕn ®êng giao th«ng
.
Néi dung chÝnh cña ®Ò tµi ®îc thÓ hiÖn trong 3 ch¬ng:
3 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Ch¬ng 1: Kh¸i qu¸t chung vÒ tuyÕn ®êng
Ch¬ng 2: Giíi thiÖu vÒ phÇn mÒm Topo, Nova 5.0
Ch¬ng 3: øng dông thùc tiÕn phÇn mÒm Topo, Nova vµo c«ng t¸c
kh¶o s¸t tuyÕn ®êng.
PhÇn cuèi lµ phÇn kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ.
Víi tinh thÇn lµm viÖc nghiªm tóc vµ nç lùc phÊn ®Êu cña b¶n th©n
vµ díi sù híng dÉn tËn t×nh thÇy gi¸o ThS. Lª §øc T×nh vµ quý thÇy c«
gi¸o trong khoa tr¾c ®Þa, nay b¶n ®å ¸n ®· ®îc hoµn thµnh ®óng thêi
h¹n. Nhng do h¹n chÕ vÒ thêi gian vµ tr×nh ®é nªn b¶n ®å ¸n tèt nghiÖp
nµy kh«ng thÓ tr¸nh kh¸i nh÷ng thiÕu sãt. T«i rÊt mong nhËn ®îc sù
®ãng gãp ý kiÕn cña quý thÇy gi¸o, c« gi¸o trong khoa tr¾c ®Þa cïng c¸c
b¹n ®ång nghiÖp.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Hµ Néi, th¸ng 12 n¨m 2011
Sinh viªn thùc hiÖn
NguyÔn ThÕ Long
4 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
CH¦¥NG 1
Kh¸I qu¸t chung vÒ tuyÕn ®êng
1.1. kh¸i niÖm vÒ c¸c c«ng tr×nh ®êng giao th«ng
C¸c c«ng tr×nh ®êng giao th«ng thùc chÊt lµ c¸c c«ng tr×nh d¹ng
tuyÕn kÐo dµi, c¸c c«ng tr×nh d¹ng tuyÕn nµy thêng ®îc thµnh lËp ®Ó
x©y dùng c¸c tuyÕn ®êng giao th«ng, x©y dùng cÇu hoÆc x©y dùng ®-
êng hÇm… Víi môc ®Ých phôc vô cho viÖc lu th«ng d©n sù, qu©n sù,
hay qua l¹i gi÷a c¸c vïng, c¸c l·nh thæ, c¸c quèc gia, c¸c tØnh c¸c huyÖn,
hay c¸c ®Þa bµn,… víi nhau.
1.1.1. §Æc ®iÓm vÒ tuyÕn ®êng
TuyÕn ®êng lµ trôc thiÕt kÕ cña mét c«ng tr×nh d¹ng tuyÕn kÐo
dµi qua nhiÒu vïng, ®i theo d¶i hÑp ®îc ®¸nh dÊu ngoµi thùc ®Þa, ®îc
®o vÏ chuyÓn lªn b¶n ®å hoÆc b×nh ®å ¶nh hay ®îc ghi tríc bëi nh÷ng
to¹ ®é vÏ lªn b¶n ®å trªn m« h×nh sè cña bÒ mÆt thùc ®Þa.
Nh×n chung tuyÕn ®êng lµ mét ®êng cong kh«ng gian bÊt kú vµ rÊt
phøc t¹p. Trong mÆt ph¼ng nã bao gåm c¸c ®o¹n th¼ng cã híng kh¸c
nhau vµ chÌn gi÷a chóng lµ nh÷ng ®êng cong ph¼ng cã b¸n kÝnh cong
cè ®Þnh hoÆc biÕn ®æi. B×nh ®å däc tuyÕn lµ h×nh chiÕu cña bÒ
5 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
mÆt ®Þa h×nh trªn mÆt ph¼ng n»m ngang, cßn mÆt c¾t däc tuyÕn lµ
h×nh chiÕu trªn mÆt ph¼ng th¼ng ®øng.
XÐt trªn ph¬ng diÖn mÆt b»ng tuyÕn gåm cã nh÷ng ®o¹n th¼ng cã
ph¬ng híng kh¸c nhau gåm nh÷ng ®êng cong n»m trong mÆt ph¼ng
n»m ngang cã b¸n kÝnh cong thay ®æi vµ cè ®Þnh. B¸n kÝnh ®êng
cong cµng lín cµng thuËn lîi cho an toµn giao th«ng. Trªn mÆt c¾t däc
tuyÕn gåm nh÷ng ®o¹n th¼ng cã ®é dèc kh¸c nhau, khi cÇn thiÕt ®îc
nèi víi nhau b»ng nh÷ng ®êng cong trßn n»m trong mÆt ph¼ng th¼ng
®øng. §é dèc cña tuyÕn ®êng th«ng thêng kh«ng lín l¾m cho nªn ®Ó
hiÖn thÞ râ rµng th× tû lÖ ®øng cña mÆt c¾t däc thêng ®îc chän lín
h¬n 10 lÇn tû lÖ ngang.
1.1.2. C¸c lo¹i tuyÕn ®êng
Tuú theo ®iÒu kiÖn thùc ®Þa n¬i tuyÕn ®i qua mµ chia thµnh c¸c
lo¹i sau:
TuyÕn ch¹y däc theo thung lòng: §îc bè trÝ trªn mét bËc thÒm cña
thung lòng, th«ng thêng nã cßn cã mét mÆt b»ng vµ mét mÆt c¾t æn
®Þnh nhng c¾t ngang phÇn lín dßng níc. Nh vËy ®ßi hái ph¶i x©y dùng
nhiÒu cÇu cèng rÊt tèn kÐm lµm cho gi¸ thµnh toµn bé c«ng tr×nh cao.
TuyÕn ®êng ph©n thuû: §îc bè trÝ ch¹y däc theo c¸c ®iÓm cao
nhÊt cña ®Þa h×nh. §©y lµ tuyÕn ®êng t¬ng ®èi phøc t¹p nhng khèi lîng
x©y dùng c«ng tr×nh nh©n t¹o Ýt, c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt ®¶m b¶o.
Tuy nhiªn ë vïng ®åi, nói th«ng thêng c¸c ®êng ph©n thuû hÑp vµ ngo»n
ngÌo nªn tuyÕn sÏ phøc t¹p. TuyÕn ch¹y b¸m sên nói: N»m ë c¸c
sên nói, tuyÕn cã thÓ thiÕt kÕ víi ®é dèc ®Òu ®Æn vµ b»ng ph¼ng nh-
ng vÒ ph¬ng diÖn mÆt b»ng rÊt phøc t¹p. V× tuyÕn ®êng c¾t ngang
6 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
hÇu hÕt c¸c con suèi nªn ®ßi h¸i ph¶i x©y dùng nhiÒu cÇu, cèng vµ do
tuyÕn n»m ë sên nói nªn Thêng bÞ s¹t lì vµ khèi lîng ®µo ®¾p lín.
TuyÕn c¾t qua thung lòng vµ ®êng ph©n thuû: TuyÕn nµy ch¹y
qua c¸c thung lòng vµ c¸c ®êng ph©n thñy vÒ ph¬ng diÖn mÆt b»ng nã
gÇn nh mét ®êng th¼ng, cßn vÒ ph¬ng diÖn mÆt c¾t thêng gÆp
nh÷ng ®é dèc kÐo dµi, do ®ã ®©y lµ tuyÕn kh¶ thi.
Nhng khi ®Þnh tuyÕn ë ®ång b»ng vµ vïng nói cÇn tu©n thñ nh÷ng
nguyªn t¾c sau:
1.1.2.1 §Þnh tuyÕn ë vïng ®ång b»ng
Gi÷a c¸c ®Þa vËt cã ®êng bao nªn ®Æt tuyÕn th¼ng. §é lÖch
tuyÕn so víi ®êng th¼ng (tøc lµ ®é dµi thªm têng dèc) vµ ®é lín cña gãc
chuyÓn híng cÇn ph¶i ®îc khèng chÕ tríc.
§Ønh c¸c gãc ngoÆt chän ®èi diÖn víi kho¶ng gi÷a c¸c ®Þa vËt ®Ó cho tuyÕn ®êng vßng qua ®Þa vËt ®ã vµ c¸c gãc chuyÓn híng cña tuyÕn cè g¾ng kh«ng lín h¬n 200-300
1.1.2.2. §Þnh tuyÕn ë vïng nói:
§Þnh tuyÕn theo mét ®é dèc giíi h¹n cã khèi lîng c«ng t¸c b»ng
kh«ng chØ lµm gi¶m ®é dèc (hoÆc cho ®é dèc b»ng kh«ng) ë nh÷ng
vïng riªng biÖt, nh÷ng khu vùc, nh÷ng khu vùc ®ßi h¸i ph¶i tu©n theo
nh÷ng quy ®Þnh nµo ®ã. C¸c yÕu tè cña tuyÕn vµ ®é cao mÆt ®Êt ®îc
chän cã lu ý ®Õn mÆt c¾t thiÕt kÕ ®· lËp tríc ®©y vµ nh÷ng yªu cÇu
khi chÌn c¸c ®o¹n th¼ng vµ ®êng cong.
Ph¶i c¨n cø vµo ®é dèc ®Þnh tuyÕn vµ ®é kÐo dµi cho phÐp cña
tuyÕn ®êng mµ quyÕt ®Þnh vÞ trÝ c¸c ®Ønh gãc ngoÆt vµ ®é lín cña
7 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
chóng. CÇn ph¶i lo¹i bá nh÷ng ®êng cong cã b¸n kÝnh nhá v× ë n¬i ®ã
buéc ph¶i lµm gi¶m mét c¸ch ®¸ng kÓ ®é dèc cho phÐp.
1.1.3. §Æc ®iÓm vÒ cÇu
Khi x©y dùng c¸c tuyÕn ®êng giao th«ng trªn mÆt ®Êt thêng gÆp
c¸c chíng ng¹i nh s«ng, hå, khe nói,… ®Ó vît qua c¸c chíng ng¹i nµy
chóng ta ph¶i x©y dùng c¸c c«ng tr×nh cÇu vµ ®iÒu ®ã diÔn ra rÊt phøc
t¹p.
CÇu lµ mét bé phËn c¬ b¶n cña hÖ thèng vît c¸c chíng ng¹i vËt kÓ
trªn, nã bao gåm c¸c mè cÇu, c¸c trô cÇu vµ c¸c nhÞp cÇu. Mè lµ bé
phËn liªn kÕt cÇu víi c¸c ®o¹n cÇu dÉn. C¸c trô ®Æt s©u díi lßng s«ng lµ
chç tùa cho c¸c dµn nhÞp trªn ®ã.
Mè cÇu lµ hÖ thèng liªn kÕt cÇu chÝnh víi hÖ thèng ®êng dÉn, th-
êng ®îc x©y dùng b»ng bª t«ng cèt thÐp
Trô cÇu lµ bé phËn ®Ó ®ì c¸c kÕt cÊu nhÞp cÇu, ®îc x©y dùng
b»ng bª t«ng cèt thÐp.
C¶ trô cÇu vµ mè cÇu ®Òu cã chiÒu s©u ®Æt mãng t¬ng ®èi lín
(vµi chôc mÐt) ®Æt ®Õn tÇng líp ®¸ gèc. Trªn bé phËn trô cÇu vµ mè
cÇu cã c¸c bé phËn
liªn kÕt víi cÇu ®îc gäi lµ c¸c gèi tùa, nhÞp cÇu lµ kho¶ng c¸ch tÝnh theo trô cÇu gi÷a hai trôc däc cña hai ®iÓm tùa ë hai ®Çu cña nhÞp ®ã.
1.1.4. Ph©n lo¹i cÇu
ViÖc ph©n lo¹i cÇu ®îc dùa trªn nh÷ng c¬ së sau ®©y:
- Theo ®é lín (chiÒu dµi cÇu), CÇu nhá L< 50 m, CÇu trung b×nh
50 m< L < 100 m, CÇu lín 100 m< L < 500 m, CÇu cùc lín L > 500 m
8 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
- Ph©n theo vËt liÖu x©y dùng bao gåm: CÇu gç, cÇu s¾t, cÇu bª
t«ng.
- Ph©n theo môc ®Ých sö dông bao gåm: CÇu ®êng s¾t, cÇu ®êng
bé, cÇu b¨ng t¶i.
- Ph©n lo¹i theo thêi gian sö dông bao gåm: CÇu vÜnh cöu, cÇu b¸n
vÜnh cöu, cÇu t¹m thêi.
- Ph©n theo cÊu tróc h×nh th¸i vµ kh¶ n¨ng chÞu t¶i bao gåm: CÇu
dÇm, cÇu vßm, cÇu treo, cÇu kÕt hîp, cÇu quay, cÇu ghÐp.
1.1.5. §Æc ®iÓm vÒ c«ng tr×nh hÇm
Khi x©y dùng mét sè c«ng tr×nh v× mét sè ®iÒu kiÖn, nguyªn
nh©n vµ lý do kh¸c nhau mµ ngêi ta ph¶i tiÕn hµnh x©y dùng díi lßng
®Êt, díi níc. C¸c c«ng tr×nh x©y dùng díi ®Êt, níc gäi lµ c¸c c«ng tr×nh
ngÇm.
C«ng tr×nh hÇm sö dông trong giao th«ng vËn t¶i nh: §êng hÇm
trªn tuyÕn giao th«ng, ®êng s¾t, ®êng bé,… lµ mét trong nh÷ng d¹ng vÒ
c«ng tr×nh hÇm.
Mét trong nh÷ng vÝ dô ®iÓn h×nh vÒ c«ng tr×nh hÇm giao th«ng
®ã lµ c«ng tr×nh hÇm ®êng bé H¶i V©n. C«ng tr×nh x©y dùng ®· ®¸p
øng ®îc nhu cÇu vÒ giao th«ng ®i l¹i, lµ bíc ngoÆt lín trong qu¸ tr×nh
ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc.
1.2. Néi dung c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng
C«ng t¸c tr¾c ®Þa trong x©y dùng c¸c c«ng tr×nh cã mét ý nghÜa
®Æc biÖt quan träng, nã gãp phÇn quan träng vµo tiÕn ®é vµ thµnh
9 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
qu¶ cña mét c«ng tr×nh. Néi dung c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong x©y dùng
c«ng tr×nh giao th«ng ®îc tiÕn hµnh qua ba giai ®o¹n ®ã lµ: Giai ®o¹n
kh¶o s¸t thiÕt kÕ, giai ®o¹n thi c«ng, giai ®o¹n ®i vµo khai th¸c sö dông.
1.2.1. Giai ®o¹n kh¶o s¸t thiÕt kÕ
Giai ®o¹n kh¶o s¸t thiÕt kÕ lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô ®Çu tiªn
cña c«ng t¸c tr¾c ®Þa, ®îc tiÕn hµnh qua nhiÒu giai ®o¹n bao gåm:
ThiÕt kÕ tiÒn kh¶ thi, thiÕt kÕ kh¶ thi, thiÕt kÕ kü thuËt vµ lËp b¶n vÏ thi
c«ng.
1.2.1.1. Giai ®o¹n thiÕt kÕ tiÒn kh¶ thi: Khi x©y dùng tuyÕn ®êng cÇn
ph¶i thu thËp nh÷ng tµi liÖu liªn quan ®Õn tuyÕn ®êng ®Ó s¬ bé ®¸nh
gi¸ vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng vÒ c¸c
thuËn lîi, khã kh¨n vµ s¬ bé x¸c ®Þnh vÞ trÝ, quy m« c«ng tr×nh, íc tÝnh
tæng møc ®Çu t, chän h×nh thøc ®Çu t còng nh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vÒ
mÆt kinh tÕ, x· héi cña dù ¸n. C«ng t¸c tr¾c ®Þa chñ yÕu trong giai
®o¹n nµy lµ:
T×m hiÓu lùc lîng lao ®éng trªn khu vùc kh¶o s¸t, chØ râ nh÷ng khu
vùc träng t©m cña tuyÕn, n¬i sÏ thùc hiÖn chuyÓn lu giao th«ng cña
m×nh sang tuyÕn ®êng thiÕt kÕ.
X¸c ®Þnh trªn b¶n ®å tû lÖ nhá c¸c ®iÓm khèng chÕ, v¹ch ra c¸c
ph¬ng ¸n cã thÓ cã trªn b¶n ®å tû lÖ 1/25000 ‚ 1/10000. Tõ ®ã s¬ bé
®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t u, khuyÕt ®iÓm cña tõng ph¬ng ¸n.
1. Kh¶o s¸t ®Þa h×nh: NhiÖm vô cña giai ®o¹n nµy lµ thu thËp tµi
liÖu vÒ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn vïng c«ng tr×nh giao th«ng sÏ ®i qua
(®Þa h×nh, ®Þa chÊt, thuû v¨n, nguån cung cÊp vËt liÖu x©y dùng,…),
®ång thêi ®iÒu tra vµ thu thËp c¸c tµi liÖu kh¶o s¸t ®· thùc hiÖn (nÕu
cã), lµm viÖc víi c¬ quan h÷u quan vÒ
10 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
thuËn lîi, khã kh¨n, trong x©y dùng còng nh trong khai th¸i c«ng tr×nh.
KÕt qu¶ kh¶o s¸t s¬ bé ®Ò xuÊt ®îc híng tuyÕn, íc ®Þnh ®îc quy m« vµ
gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt cña c«ng tr×nh.
2. Kh¶o s¸t thñy v¨n: Kh¶o s¸t thuû v¨n ®èi víi c¸c tuyÕn ®êng lµ thu
thËp c¸c tµi liÖu s½n cã vµ ®iÒu tra bæ sung (nÕu cha cã s½n) vÒ ®Þa
h×nh, ®Þa chÊt, khÝ tîng, thuû v¨n, t×nh h×nh ngËp lôt, chÕ ®é dßng
ch¶y cña s«ng, suèi trong dßng thiÕt kÕ ®êng. Lµm viÖc víi c¸c ®Þa ph-
¬ng c¸c c¬ quan h÷u quan vÒ c¸c c«ng tr×nh ®ª ®Ëp thuû lîi, thuû ®iÖn
hiÖn ®ang sö dông vµ theo c¸c quy ho¹ch t¬ng lai. Sù ¶nh hëng cña c¸c
c«ng tr×nh nµy tíi chÕ ®é thuû v¨n däc tuyÕn ®êng vµ c¸c c«ng tr×nh
tho¸t níc trªn ®êng, c¸c yªu cÇu cña thuû lîi ®èi víi viÖc x©y dùng cÇu vµ
®êng. Trªn b¶n ®å cã s½n v¹ch ®êng ranh giíi c¸c lu vùc tô níc, c¸c vïng
bÞ ngËp (nÕu cã), tæ chøc thÞ s¸t ngoµi thùc ®Þa ®Ó ®¸nh gi¸, ®èi
chiÕu víi c¸c sè liÖu thu thËp qua tµi liÖu lu tr÷ do ®Þa ph¬ng vµ c¸c c¬
quan chøc n¨ng cung cÊp.
1.2.1.2. Giai ®o¹n thiÕt kÕ kh¶ thi: Giai ®o¹n nµy ®îc thùc hiÖn trªn c¬
së c¸c luËn chøng kinh tÕ kü thuËt ®· ®îc chñ ®Çu t phª duyÖt vµ x¸c
®Þnh ph¹m vi ®Çu t x©y dùng c¸c c«ng tr×nh. C«ng viÖc trong bíc thiÕt
kÕ kh¶ thi bao gåm: §o vÏ b×nh ®å hoÆc b×nh ®å ¶nh ë tû lÖ 1/10000
‚ 1/5000.
1. Kh¶o s¸t tuyÕn ®êng: Qu¸ tr×nh kh¶o s¸t ph¶i nghiªn cøu c¸c
®iÒu kiÖn tù nhiªn cña vïng nh (®Þa h×nh, ®Þa m¹o, ®Þa chÊt, thuû
v¨n, nguån vËt liÖu x©y dùng,…) ngoµi ra cÇn chó ý ®Õn nh÷ng tµi liÖu
kh¶o s¸t ®· tiÕn hµnh trong nh÷ng n¨m tríc nÕu cã. KÕt qu¶ kh¶o s¸t
ph¶i ®Ò xuÊt ®îc híng tuyÕn vµ gi¶i ph¸p thiÕt kÕ cho ph¬ng ¸n tèt
nhÊt, ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p thi c«ng ®ång thêi ph¶i tho¶ thuËn víi chÝnh
11 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
quyÒn ®Þa ph¬ng vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng vÒ híng tuyÕn vµ c¸c gi¶i
ph¸p thiÕt kÕ chñ yÕu.
2. Kh¶o s¸t thñy v¨n: Yªu cÇu kh¶o s¸t thuû v¨n däc tuyÕn ®êng lµ
nghiªn cøu c¸c hå s¬ thuû v¨n, ®Þa h×nh, ®Þa chÊt däc tuyÕn ®· thu
thËp ®îc, ®¸nh gi¸ møc ®é chÝnh x¸c vµ møc ®é tØ mØ c¸c sè liÖu, tµi
liÖu ®ã so víi yªu cÇu
kh¶o s¸t trong bíc nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi ®Ó lËp kÕ ho¹ch bæ sung c¸c tµi liÖu cßn thiÕu theo nhiÖm vô vµ néi dung ®Æt ra trong bíc tiÒn kh¶ thi.
1.2.1.3. Giai ®o¹n thiÕt kÕ kü thuËt: Sau khi ph¬ng ¸n kh¶ thi ®îc tr×nh
duyÖt lªn c¬ quan chñ qu¶n xem xÐt vµ phª chuÈn, ®¬n vÞ thiÕt kÕ
tiÕn hµnh ®a ra c¸c th«ng sè cô thÓ cña c«ng tr×nh (sè lµn xe, cÊp ®-
êng, tèc ®é xe ch¹y, kÕt cÊu mÆt ®êng,...). §Ò ra c¸c ph¬ng ¸n thi c«ng
gi¶i phãng mÆt b»ng, ph¬ng ¸n thi c«ng vµ c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt.
Nh vËy trong giai ®o¹n thiÕt kÕ kü thuËt phôc vô cho c«ng tr×nh lµ
rÊt chi tiÕt vµ cô thÓ víi môc tiªu lµ ®a ra c¸c ph¬ng ph¸p c«ng nghÖ
nh»m thi c«ng vµ x©y dùng c«ng tr×nh. Do ®ã néi dung cña c«ng t¸c
tr¾c ®Þa trong giai ®o¹n nµy bao gåm c¸c néi dung sau:
Thµnh lËp líi khèng chÕ c¬ së mÆt b»ng vµ ®é cao däc tuyÕn.
Thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ lín cña khu vùc x©y dùng.
ChuyÓn ph¬ng ¸n tèi u ®· chän ra thùc ®Þa.
§o vÏ mÆt c¾t däc, mÆt c¾t ngang t¹i c¸c cäc lý tr×nh.
C¾m c¸c mèc gi¶i phãng mÆt b»ng.
12 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
1.2.1.4. Giai ®o¹n lËp b¶n vÏ thi c«ng: Giai ®o¹n lËp b¶n vÏ thi c«ng lµ
qu¸ tr×nh chi tiÕt hãa giai ®o¹n thiÕt kÕ kü thuËt b»ng ph¬ng ph¸p b¶n
vÏ thi c«ng, ®Ó cung cÊp chi tiÕt sè liÖu trªn b¶n vÏ cho c¸c ®¬n vÞ thi
c«ng ngoµi thùc ®Þa. V× vËy giai ®o¹n nµy ph¶i chÝnh x¸c hãa vÒ kh¶o
s¸t ®Þa h×nh, ®Þa chÊt thñy v¨n ®Ó x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè ®Þa h×nh.
Nh vËy néi dung c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong giai ®o¹n nµy bao gåm c¸c
néi dung sau:
1. §o kiÓm tra m¹ng líi khèng chÕ thi c«ng c«ng tr×nh ®· ®îc thiÕt
kÕ trong giai ®o¹n thiÕt kÕ kû thuËt.
2. §o kiÓm tra l¹i mét c¸ch chÝnh x¸c vµ chi tiÕt toµn bé ®Þa h×nh
thi c«ng tû lÖ lín 1/500 ‚ 1/200.
3. Thµnh lËp mÆt c¾t däc, c¾t ngang cña tuyÕn.
4. Kh¶o s¸t l¹i tuyÕn kh«i phôc l¹i tuyÕn trªn thùc ®Þa, kh¶o s¸t thñy
v¨n bæ sung c¸c sè liÖu cßn thiÕu trong bíc thiÕt kÕ kü thuËt.
1.2.2. Giai ®o¹n thi c«ng
Sau khi giai ®o¹n kh¶o s¸t thiÕt kÕ ®· hoµn thµnh c«ng viªc tiÕp
theo cña tr¾c ®Þa ®ã chÝnh lµ chuyÓn sang giai ®o¹n thi c«ng. Giai
®o¹n thi c«ng chÝnh lµ qu¸ tr×nh sö dông líi khèng chÕ tr¾c ®Þa phôc
vô cho bè trÝ c«ng tr×nh vµ thi c«ng ë ngoµi thùc ®Þa c¶ vÒ mÆt b»ng
vµ ®é cao nh»m ®¶m b¶o c«ng tr×nh ®îc chÝnh x¸c vµ theo ®óng thiÕt
kÕ ®Ò ra.
B¶n thiÕt kÕ tuyÕn ®· thèng nhÊt trong phßng trø¬c ®©y ®îc
chuyÓn ra thùc ®Þa theo c¸c sè liÖu vµ b×nh ®å tæng thÓ cña khu vùc.
13 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Tõ c¸c sè liÖu täa ®é c¸c ®iÓm ®Æc trng ®· ®îc x¸c ®Þnh trø¬c chóng
ta tiÕn hµnh bè trÝ trªn thùc ®Þa, ®o ®¹c vµ kiÓm tra so víi täa ®é c¸c
®iÓm ®· thiÕt kÕ, tõ ®ã ®a ra ph¬ng ¸n hîp lý nhÊt ®Ó ®¶m b¶o cho
c«ng tr×nh ®¹t ®é chÝnh x¸c cao nhÊt, còng nh cã biÖn ph¸p kh¾c phôc
víi nh÷ng sù cè cã thÓ xÈy ra trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
1.2.3. Giai ®o¹n khai th¸c sö dông c«ng tr×nh
C«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thêi kú nµy lµ thµnh lËp m¹ng líi quan tr¾c
chuyÓn dÞch, biÕn d¹ng ®Ó theo dâi vµ ®¸nh gi¸ sù æn ®Þnh cña c«ng
tr×nh trong thêi kú ®i vµo vËn hµnh.
ViÖc thµnh lËp c¸c m¹ng líi quan tr¾c vµ thêi gian quan tr¾c ®îc phô
thuéc vµo tõng lo¹i c«ng tr×nh, ®Æc ®iÓm cña c«ng tr×nh vµ tÝnh cÊp
thiÕt cña c«ng tr×nh.
1.2.4. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong giai ®o¹n
kh¶o s¸t vµ thiÕt kÕ c«ng tr×nh.
Mét trong nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu cña c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong
giai ®o¹n kh¶o s¸t vµ thiÕt kÕ c«ng tr×nh chÝnh lµ ®Ó ®o vÏ b¶n ®å tû
lÖ lín trªn khu vùc x©y dùng, vµ lùa chän ph¬ng ¸n thiÕt kÕ hîp lý nhÊt
cho x©y dùng c«ng tr×nh. Do ®ã viÖc ®ßi hái yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c
c¶ vÒ mÆt b»ng lÉn ®é cao lµ vÊn ®Ò ®Æt lªn hµng ®Çu cña c«ng t¸c
tr¾c ®Þa trong giai ®o¹n nµy.
1.2.4.1. Líi khèng chÕ mÆt b»ng
1. ph©n cÊp: Líi khèng chÕ mÆt b»ng trªn khu vùc x©y dùng c«ng
tr×nh thêng thµnh lËp ®Õn tû lÖ 1:500. Líi ®îc ph©n cÊp thµnh nhiÒu
bËc cã thÓ tãm t¾t nh sau:
IV; Líi thñy chuÈn h¹ng II ‚ IV) Líi mÆt b»ng vµ ®é cao nhµ níc NguyÔn ThÕ Long 14 (Líi tam gi¸c, líi ®a gi¸c h¹ng II ‚ Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Líi chªm dµy khu vùc
Líi khèng chÕ ®o vÏ (Líi gi¶i tÝch hoÆc ®a gi¸c cÊp 1,2; Thñy chuÈn kü thuËt)
(§êng chuyÒn kinh vÜ, líi tam gi¸c nhá, líi giao héi,…)
B¶ng 1.1. B¶ng ph©n cÊp, bËc líi
2. MËt ®é ®iÓm khèng chÕ: Theo quy ph¹m, mËt ®é ®iÓm trung b×nh c¸c ®iÓm khèng chÕ nhµ níc tõ h¹ng I ‚ IV ®îc quy ®Þnh nh sau:
Trªn khu vùc ®o vÏ b¶n ®å tû lÖ 1:5000 th× cø 20 ‚ 30 km2 cÇn cã mét ®iÓm khèng chÕ mÆt b»ng vµ 10 ‚ 20 km2 cÇn cã mét ®iÓm
khèng chÕ ®é cao.
Trªn khu vùc cÇn ®o vÏ b¶n ®å tû lÖ 1:2000; 1:1000; 1:500 th× cø 5 ‚ 15 km2 cÇn mét ®iÓm khèng chÕ mÆt b»ng vµ 5 ‚ 7 km2 cÇn cã mét
®iÓm khèng chÕ ®é cao. §Æc biÖt trªn c¸c khu vùc hÑp cã d¹ng kÐo
dµi th× cø 5 km2 cÇn cã mét ®iÓm khèng chÕ mÆt b»ng.
3. §é chÝnh x¸c líi khèng chÕ: Tiªu chuÈn ®é chÝnh x¸c cña líi khèng
chÕ mÆt b»ng ®îc xem xÐt trong hai trêng hîp sau:
a. Trêng hîp 1: NÕu líi khèng chÕ mÆt b»ng chØ thµnh lËp víi môc
®Ých ®o vÏ ®Þa h×nh nãi chung th× tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c lµ
sai sè trung ph¬ng vÞ trÝ ®iÓm cÊp khèng chÕ cuèi cïng so víi ®iÓm
khèng chÕ c¬ së hay cßn gäi lµ sai sè tuyÖt ®èi vÞ trÝ ®iÓm.
15 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Quy ph¹m quy ®Þnh: Sai sè vÞ trÝ ®iÓm cña líi khèng chÕ ®o vÏ so
víi ®iÓm khèng chÕ nhµ níc kh«ng ®îc vît qu¸ 0.2mm trªn b¶n ®å, tøc lµ Mp £ 0.2mm*M. §èi víi vïng c©y rËm r¹p th× yªu cÇu ®é chÝnh x¸c nµy
0.3mm*M (ë ®©y M lµ mÉu sè tû lÖ b¶n ®å gi¶m ®i 1,5 lÇn, tøc lµ Mp £
cÇn thµnh lËp).
b. Trêng hîp 2: NÕu líi khèng chÕ mÆt b»ng ®îc thµnh lËp ®Ó phôc
vô cho thi c«ng c¸c c«ng tr×nh th× tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c
lµ sai sè trung ph¬ng t¬ng hç cña hai ®iÓm l©n cËn nhau thuéc cÊp
khèng chÕ cuèi cïng hoÆc sai sè trung ph¬ng vÞ trÝ t¬ng hç gi÷a hai
®iÓm trªn kho¶ng c¸ch nµo ®ã.
4.C«ng thøc tÝnh mét sè d¹ng líi
a. Líi tam gi¸c ®o gãc: §èi víi líi tam gi¸c ®o gãc cÇn cè g¾ng thiÕt
kÕ c¸c tam gi¸c gÇn víi tam gi¸c ®Òu. Trong trêng hîp ®Æc biÖt míi thiÕt
kÕ c¸c tam gi¸c cã gãc nhän ®Õn 200, cßn c¸c gãc 1400.
Ch¼ng h¹n dÞch vÞ däc cña chuçi tam gi¸c gÇn ®Òu, sau khi b×nh
2
+
sai líi theo c¸c ®iÒu kiÖn h×nh ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
b
4
n
5
2
+
(
)
(
2 .)
m r
mb b
3 n n
9
– m L =L
(1.1)
Trong ®ã: n lµ sè c¹nh trung gian trªn trªn ®êng nèi ®iÓm ®Çu vµ
mb lµ sai sè trung ph¬ng t¬ng ®èi c¹nh ®¸y b
®iÓm cuèi cña chuçi.
m b lµ sai sè trung ph¬ng ®o gãc
16 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
DÞch vÞ ngang trong chuçi tam gi¸c nh trªn ®îc tÝnh theo c«ng
thøc:
2
n
3
+
m
.
2 m a
2 b
L m q = r
2 15
++ n n
Khi sè lîng tam gi¸c trong chuçi lµ ch½n
(1.2)
2
+
+
2
n
n
5
.
2 m a
L m q = r
2 m + b 15
5 n
Khi sè tam gi¸c trong chuçi lµ lÎ
(1.3)
Trong ®ã m a lµ sai sè trung ph¬ng gãc ®Þnh híng cña c¹nh gèc
b. Líi tam gi¸c ®o gãc, c¹nh kÕt hîp
c. Líi tam gi¸c ®o c¹nh
C¸c chØ tiªu c¬ b¶n H¹ng IV CÊp 1 CÊp 2
ChiÒu dµi c¹nh (km) 1 – 5 0.5 – 6 0.25 – 3
Sai sè t¬ng ®èi giíi h¹n x¸c ®Þnh chiÒu dµi c¹nh 1:50000 1:20000 1:1000 0
Gãc nhá nhÊt trong tam gi¸c (0) 20 20 20
Gãc nhá nhÊt trong tø gi¸c (0) 25 25 25
Sè tam gi¸c gi÷a c¸c c¹nh gèc 6 8 10
B¶ng 1.2. B¶ng C¸c chØ tiªu c¬ b¶n cña líi ®o gãc canh, líi ®o c¹nh
17 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Líi ®êng chuyÒn Tïy thuéc vµo diÖn tÝch vµ h×nh d¹ng kÝch thíc,
vÞ trÝ c¸c ®iÓm gèc mµ thiÕt kÕ líi ®êng chuyÒn díi d¹ng ®êng chuyÒn
phï hîp, líi ®êng chuyÒn víi c¸c ®iÓm nót hoÆc vßng khÐp.
ViÖc ®¸nh gi¸ b¶n thiÕt kÕ líi ®êng chuyÒn bao gåm: X¸c ®Þnh sai
sè täa ®é c¸c ®iÓm nót, sai sè khÐp t¬ng ®èi cña ®êng chuyÒn, sau ®ã
so s¸nh chóng víi c¸c h¹n sai t¬ng øng. C«ng thøc íc tÝnh gÇn ®óng cña
tuyÕn ®êng chuyÒn ®¬n phï hîp d¹ng bÊt kú tÝnh theo c«ng thøc.
]
[
]2
D
2 ms
1,0
2 m b+ r 2
M2 = [
(1.4)
Trong ®ã: D0,1 lµ kho¶ng c¸ch tõ ®Ønh ®Õn ®iÓm träng t©m G cña
®êng chuyÒn.
Sai sè khÐp giíi h¹n ®êng chuyÒn tÝnh theo c«ng thøc.
2 M 1 [ ] S T
£
(1.5)
Víi [
]S lµ chiÒu dµi tuyÕn ®êng chuyÒn
T lµ mÉu sè sai sè t¬ng ®èi cho phÐp cña ®êng chuyÒn cÊp h¹ng
t¬ng øng
1.2.4.2. §é chÝnh x¸c vÒ ®é cao
§é chÝnh x¸c vµ mËt ®é ®iÓm ®é cao ®îc tÝnh to¸n kh«ng nh÷ng
nh»m th¸a m·n cho c«ng t¸c ®o vÏ trong tªt c¶ c¸c gia ®o¹n thiÕt kÕ mµ
cßn ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu cña c«ng t¸c bè trÝ c«ng tr×nh.
1.2.4.3. Yªu cÇu c«ng t¸c ®o vÏ
18 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
§Ó ®¶m b¶o yªu cÇu c«ng t¸c ®o vÏ ®Þa h×nh c«ng tr×nh, sai sè ®é
cao c¸c ®iÓm cña líi ®îc x¸c ®Þnh theo kho¶ng cao ®Òu gi÷a c¸c ®êng
®ång møc dùa vµo c«ng thøc
1 5
h m H =
(1.6)
Trong ®ã: m H lµ sai sè trung ph¬ng tæng hîp c¸c bËc líi khèng chÕ
®é cao.
h lµ kho¶ng cao ®Òu gi÷a c¸c ®êng ®ång møc
1.2.4.4. §¶m b¶o c«ng t¸c bè trÝ c«ng tr×nh:
Khi íc tÝnh ®é chÝnh x¸c vµ mËt ®é ®iÓm cña c¸c cÊp khèng chÕ
®é cao, cÇn xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cao nhÊt vÒ ®é chÝnh x¸c cña c«ng
t¸c bè trÝ vÒ ®é cao trªn mÆt b»ng x©y dùng. Trong c«ng t¸c nµy ®é
chÝnh x¸c thêng ®îc quy ®Þnh: Sai sè ®é cao cña mèc thñy chuÈn ë vÞ
trÝ yÕu nhÊt cña líi sau b×nh sai so víi ®iÓm gèc cña khu vùc kh«ng vît
qu¸ 30mm.
1.3. ThiÕt kÕ tr¾c däc cña tuyÕn
1.3.1.Nh ng yªu c u khi thi ữ ầ t k ế ế
Thi t k ® đi u ki n ế ế êng đ ph i c ả ăn c vào ứ ỏ ệ đ a h×nh, ề ị ủ đ a ch t, th y ấ ị
văn,… đ ể đ m b o ® ả ả êng n ổ đ nh v ng ch c d ữ ắ ị ư i t¸c d ng c a xe c và ụ ủ ộ ớ
c¸c nh©n t nhiªn sau này. t ố ự
19 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
km…- km… v i b×nh đi u ki n c th c a Căn c vào ứ ụ ể ủ đo n tuy n t ế ừ ề ệ ạ ớ
l 1/1000 tõ ®ã ta x¸c nhiªn t i c¸c c c Km, H, đ t ồ ỷ ệ đ nh ị đư c ợ đ cao t ộ ự ạ ọ
…
Trªn ®êng đen bi u di n cao ễ ể đ t ộ ự nhiªn d c theo ọ ố đäan tuy n, ph i ế
h p v i b×nh ớ ợ đ và c¸c b¶n v tr c ngang ồ ẽ ắ đ ti n hành th t k ® ể ế ế ế êng đỏ
theo m t s nguyªn t c sau: ộ ố ắ
Đ m b o tuy n l ả ế ư n ợ đ u, Ýt thay ề ả đ i ổ đ dèc và s d ng c¸c ử ụ ộ độ
d c nh trªn toàn tuy n. Kh ng ch cao đi m cu i. ế ế ố ỏ ố đ ộ đi m ể đ u và ầ ể ố
i Đ d c d c c a tuy n kh«ng ủ ộ ố ế ọ đư c vợ ư t qu¸ ợ ộ ố ố đa là 7% và đ d c t
i thi u là 0,5%. Trªn nh ng ®o¹n tuy n cò kh«ng đư c nh h ợ ỏ ơn đ dèc t ộ ố ữ ể ế
®êng cong b¸n kÝnh nh c n ph i triÖt gi m ỏ ầ ả đ dèc däc. ả ộ
Ph¶i cã hÖ thèng ®¶m b¶o tho¸t níc tèt t khu v c hai bªn ® êng và ừ ự
®ề êng, ngăn ng a s ph¸ ho¹i c a n l ủ ừ ự ư c m t ề ặ đ i víi c«ng tr×nh trªn n n ớ ố
êng . m t ®ặ
i c¸c Đ m b o cao ả ả đ ộ đã đư c x¸c ợ đ nh tr ị ư c t ớ ạ ế đi m kh ng ch . ố ể
Cao đ n n ộ ề đ p t ắ ạ i c¸c v trÝ ị đ t cÇu, c ng ặ ố đ u l n h ề ớ ơn cao đ ộ đ nhỉ
c ng Ýt nh t là 0,5m. ấ ố
i nh ng v trÝ Đ m b o s l ả ự ư n ợ đ u c a tr c d c t ủ ọ ạ ề ả ắ ữ ị đ t c ng. ạ ố
C¸c r·nh tho¸t níc däc ®êng còng ph¶i cã ®é d c t i thi u 0,5%, ố ố ể
t kh«ng b b i l ng. đ m b o tho¸t n ả ả ư c t ớ ố ị ồ ắ
îng đào đ p Ýt (kh i l đào x p x b¾ng khèi l Kh i lố ư ng ợ ố ư ng ợ ắ ấ ỉ
®¾p).
20 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
ë nh ng ch tuy n ® ữ ế ỗ êng thay đ i ổ đ dèc, n u hi u ộ ệ đ i s ạ ố đ dèc ế ộ
t k ® l n hớ ơn 1% th× ph i thi ả ế ế êng cong đ ng ứ đ ể đ m b o t m nh×n ả ả ầ
tÝnh to¸n và đ tr c d c l ể ắ ọ ư n ợ đ u, xe ch¹y ề đư c ªm thu n. C¸c b¸n kÝnh ậ ợ
t k trªn ® đư c thi ợ ế ế êng cong đ ng ứ đ u ề đ m b o l n h ả ớ ả ơn b¸n kÝnh t iố
néi dung tr íc. §êng cong ®øng thi t k cô th là ® - thi u ể đư c tÝnh ợ ở ế ế ể
êng cong trßn ho c parabol bËc hai. ặ
Ph i h p gi a thi t k tr c däc v i thi t k b×nh ố ợ ữ ế ế ắ ớ ế ế đ , tr c ngang và ồ ắ
êng hài hßa trong kh«ng đi u ki n ệ đ a h×nh nh m t o ra m t tuy n ® ế ề ằ ạ ộ ị
gian.
Vi c thi t k tr c d c c n ệ ế ế ắ ầ đ¸p ng ứ ọ đư c yªu c u c a c¸c ph ầ ủ ợ ương
ph¸p thi c«ng tiªn ti n, tr¸nh s thay ự ế đ i ổ đ dèc liªn t c kh«ng thu n l ụ ậ ợ i ộ
cho thi c«ng và b o dả ư ng n©ng c p sau này. ấ ỡ
C¸c s li u cô thÓ: C ly, cao ố ệ ự đ , v trÝ c ng,… ®Òu ® ố ộ ị ể ệ îc th hi n
trªn b n v tr c däc tû lÖ 1/200, 1/500, 1/1000 và 1/5000. ẽ ắ ả
1.3.1.1. NguyÔn t c thi t k tr c däc ắ ế ế ắ
§é dèc däc nh h ëng r t l n ả ấ ớ đ n t c ạ ế ố đé xe ch y, th i gian xe ch y, ạ ờ
i,… nÕu năng l c th«ng xe, an toàn xe ch y, gi¸ thành v n t ậ ả ự ạ đ dèc däc ộ
l n th× gi m gÝa thành x©y d ng nh ớ ự ả ố ắ ng trong m i trọ êng h p ta c g ng ợ
dùng c¸c đ dèc bé và Ýt thay ộ đ i ổ đ dèc. ộ
Ph i h p c¸c y u t trªn tr c däc, b×nh ®å và n m trong ố ợ ế ố ắ ằ đ a h×nh ị
cô th . M c tiªu là trong kh«ng gian cña m t tuy n ế ®êng hài hßa néi bộ ụ ể ộ
kh«ng che l p t m nh×n, kh«ng g©y o gi¸c cã h i cho t©m lý ng êi l¸i xe. ấ ầ ả ạ
1. C¸c đi m kh ng ch trªn tr c d c ọ ế ể ắ ố
21 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
đi m tr c däc bu c ph i Đã là nh ng ữ ả đi qua như c¸c đi m cã liªn ể ể ắ ộ
đi m giao c t cïng m c v i ® quan đ n cao ế đ theo quy ho ch, ộ ạ ứ ể ắ ớ êng s tắ
hay ®êng giao th«ng c p cao h ấ ơn.
i h n 2. Đi m khèng ch gi ế ớ ạ ể
êng ®¾p qua b·i s«ng ph i cao h Cao đ n n ® ộ ề ả ơn mùc nư c tÝnh ớ
to¸n (MNTT) cã xÐt tíi mùc níc dÒnh và chi u cao sãng v Ýt nh t trªn ề ấ ỗ
0,5m.
êng c¸c ®o¹n ® êng d n vào c u và cao - Cao đ n n ® ộ ề ở ẫ ầ đ n n ® ộ ề
êng v trÝ c ng ph i cao h ở ị ả ố ơn MNTT là 0,5m
êng nh÷ng v trÝ c ng ph i Cao đ n n ® ộ ề ở ả đ m b o chi u cao ề ả ả ố ị đ tấ
i thi u là 0,5m. Cao i thi u c a mÆt n n ® đ p t ắ ố ể đ t ộ ố ủ ể ề êng ph i cao h ả ơn
mùc níc ng m tÝnh to¸n, mùc n ầ íc đ ng th ọ ự êng xuyªn đ ể đ m b o khu v c ả ả
i tr ng lu«n trong t×nh tr¹ng kh« r¸o. Tho¸t n íc t t cho ho t ạ đ ng c a t ộ ủ ả ọ ố
êng, đ m b o c¸c yªu c u t n n ®ề êng và khu v c hai bªn ® ự ầ ố ả ả i thi u cho ể
êng lu«n kh« r¸o, kh«ng nªn ®µo ®¾p qu¸ s©u ®Ó tr¸nh ph¶i x©y n n ®ề
dùng c¸c c«ng tr×nh chèng ®ì.
Trong thi t k , th êng ®¸y r·nh däc cïng ®é dèc v i tim ® êng. V× ế ế ớ
t k êng đào c n thi v y ậ ở nh ng ữ đo n ®ạ ầ ế ế đ dèc ộ ≥ 0,5% (trêng h p ợ đ cặ
bi t khã kh ệ ăn cũng kh«ng đư c < 0,3%). ợ
Khi thi t k ® ế ế êng đ c n chó ý ỏ ầ đ n ế đi u ki n thi c«ng, kh«ng nªn ề ệ
thiÕt kÕ ®êng ®á ®æi dèc l¾t nh¾t. Ph i tu©n theo quy ả đ nh c a quy ủ ị
êng c p 60 chi u dài c¸c ®o¹n dèc däc > 150m. tr×nh v i ®ớ ề ấ
t k tr c d c 1.3.1.2. C¸c phương ph¸p thi ế ế ắ ọ
22 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
êng cao ®é tù nhiªntr¾c däc ph i h p v i b×nh ®å & Căn c vào ® ứ ố ợ ớ
b n v tr c ngang ta ti n hành thi t k ® ẽ ắ ế ả ế ế êng đ theo hai ph ỏ ương ph¸p
sau:
t k bao 1. Phương ph¸p thi ế ế
Thi êng thi t k l ế ế t k bao t c là cho ® ứ ế ế ư n theo ợ ứ đ a h×nh tù nhiªn t c ị
là đi song song v i m t ặ đ t tù nhiªn. Ph ấ ớ ớ ương ph¸p này đư c ¸p d ng v i ụ ợ
nhiªn nh ng ữ đ a h×nh b ng ph ng ho c cao ị ằ ẳ ặ đ thay ộ đ i ổ đ u ề đ d c t ộ ố ự
nhá.
t k c t 2. Phương ph¸p thi ế ế ắ
Thi t k ® nhiªn t¹o thành nh ng đo¹n ®êng ế ế êng đ c t ỏ ắ đ a h×nh t ị ự ữ
đào đ p xen k . V trÝ ® ẽ ắ ị êng đ ỏ đư c x¸c ợ đ nh sao cho kh i l ị ố îng c«ng t¸c
¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p gi÷a c¸c ®o¹n ®µo ®¾p tương đ i c©n b»ng, ph ố
dông ë nh÷ng n¬i ®Þa h×nh mÊp m«.
C¨n cø vµo ®Þa h×nh cô thÓ cña tuyÕn AB ta kÕt hîp c¶ ph¬ng ph¸p ®i
bao vµ ph¬ng ph¸p ®i c¾t. ë c¸c ®o¹n bè trÝ r·nh däc, ®é dèc däc cña
tuyÕn lu«n ®¶m b¶o ≥ 0,5%. C¸c ®iÓm đ i d c ổ ố đư c l a ch n cho trïng ợ ự ọ
êng cong trßn (c c P) nh v i ớ đi m gi a c a ® ữ ủ ể ọ ưng cã nhi u trề êng h pợ
i kh«ng th ¸p d ng ể ụ đư c. ợ Đ d c d c t ộ ố ọ ố đa cho phÐp c a tuy n là 7% ủ ế
nhưng ở đ©y đ dèc däc l n nh t là 4.01%. ấ ộ ớ
êng cong đ ng trªn tr c d c 1.3.2. B trÝ ® ố ứ ọ ắ
®êng cong đ ng ứ đư c b trÝ v i ®é ợ ố ớ đ i d c l n h ổ ố ớ ơn 1%. Sau khi
i c a ® êng đã chän b¸n kÝnh ®êng cong ®øng th× c¸c yÕu tè cßn l ạ ủ
cong đư c x¸c ợ đ nh theo c«ng th c sau: ị ứ
23 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Chi u dài ® (m) êng K = R.(i1-i2) ề
(1.7)
Ti p tuy n ® êng cong T = R. (m) ế ế
(1.8 )
Đ dài ph©n cù P = ộ
(1.9)
Tung đ c¸c ®iÓm trung gian trªn ® ộ êng cong cã hoành ®é X đư cợ
x¸c đ nh theo c«ng th c: i = ứ ị
(1.10)
Trong ®ã:
R: là b¸n kÝnh ®êng cong t êng i ạ đi m d c c a t a ®é t¹i ®Ønh ® ủ ọ ể ố
cong.
êng cong ®øng l d u (+) ng v i ® ứ ấ ớ i.ồ
êng cong đ ng lâm. d u (-) ng v i ® ứ ấ ớ ứ
êng cong ®øng. i1,i2: Đ d c c a hai đo n n i nhau b ng ® ộ ố ủ ằ ạ ố
d u (+) ng v i lªn d c. ứ ấ ớ ố
d u (-) ng v i xu ng d c. ớ ứ ấ ố ố
1.4. ThiÕt kÕ nÒn ®êng
êng 1.4.1. Thi c«ng n n ®ề
N n ề đư ng ph i là n n t ng v ng ch c c a ph n xe ch y và ữ ề ả ủ ả ắ ạ ầ ờ đ mả
b o duy tr× c¸c y u t h×nh häc c a tuy n t k ®· quy ế ả ố ế đêng như thi ủ ế ế
24 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
êng ®é đ nh. V× v y n n ị ề đư ng kh«ng ậ ờ đư c bi n d ng l n và ph i cã c ế ạ ả ớ ợ
æn ®Þnh cao.
1. V m t h×nh h c: ề ặ ọ
êng ph i cã h×nh d¸ng vµ kÝch th íc phï hîp víi c¸c yªu Th× n n ®ề ả
cÇu cña tuyÕn vµ sù æn ®Þnh cña nÒn.
2. V m t c ề ặ ơ h c: ọ Th× ph i ả đ m b o n n ® ề ả ả êng n ổ đ nh, kh«ng cã biÕn ị
d¹ng nguy hiÓm vµ còng kh«ng ®îc lón nhiÒu díi t¸c dông cña xe cé vµ
träng lîng cña b¶n th©n ®êng.
3. V m t v t lý: ặ ề ậ th× ph i ả đ m b o t ả ả ố t n n ® ề ẩ êng kh«ng b qóa m, ị
kh«ng gi¶m cêng ®é trong thêi kú Èm ít, ph i cã bi n ph¸p k thu t ậ đ mả ệ ả ỹ
b o duy tr× ả đư c cợ ư ng ờ đ cao trong su t qu¸ tr×nh sö dông. ộ ố
êng 4. Đ t làm n n ® ề ấ
Đ t là v t li u ch y u ủ ế đ x©y d ng n n ® ậ ệ ự ể ề ấ ạ êng. TÝnh ch t và tr ng ấ
th¸i c a ủ đ t (ấ đ m và ộ ẩ đ ch t) nh h ặ ả ộ ư ng r t l n ấ ớ đ n cế ở ứ êng đ và m c ộ
®é æn ®Þnh c a n n ề đư ng. Cô thÓ m t s lo i ộ ố ạ đ t sau: ủ ấ ờ
êng ®é cao vµ æn ®Þnh t Đ t c¸t cã c a. Đ t c¸t: ấ ấ t ố đ i v i n ố ớ ư c (h s ớ ệ ố
íc t t và mao dÉn ma s¸t trong cña c¸t tương đ i l n, tÝnh th m tho¸t n ố ớ ấ ố
kÐm). Nhng ®Êt c¸t rêi r¹c, kh«ng dÝnh nªn ph¶i cã líp ®Êt dÝnh bäc
xung quanh ®Ó gi÷ cho nÒn ®êng kh«ng bÞ ph¸ ho¹i cña ma, giã,... ta
cã thÓ dïng sÐt trén vµo c¸t ®Ó t¨ng ®é dÝnh cña ®Êt c¸t.
- V× nh ng ữ ưu đi m nh ể ư trªn, đ t c¸t th ấ ư ng ờ đư c dïng ợ đ ể đ p n n ® ề ắ
i. êng qua vïng đ t y u, l y l ấ ế ầ ộ
b. §Êt sÐt: §Êt sÐt v× h¹t sÊt nhá nªn tÝnh chÊt hoµn toµn ngîc l¹i ®èi víi
®Êt c¸t, khi ®· thÊm ít th× khã kh«, thÓ tÝch dÔ bÞ thay ®æi theo tr¹ng
25 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
th¸i kh« Èm, ®é mao dÉn l¹i lín do ®ã ®é æn ®Þnh níc cña sÐt lµ rÊt
kÐm. §Êt sÐt khi kh« l¹i rÊt cøng, khã ®Ëp vì vµ lµm nhá, khi ít l¹i nh·o
nªn dÔ ph¸t sinh hiÖn tîng ô cao, ô s©u vµ khã ®Çm nÐn chÆt. V× vËy
®Êt sÐt chØ ®îc dïng ë nh÷ng n¬i ®¾p cao, tho¸t níc tèt vµ ®Æc biÖt
ph¶i cã biÖn ph¸p ®Çm nÐn chÆt.
c. §Êt bôi: §Êt bôi cã cì h¹t 0,005 ‚ 0,05mm, kÐm dÝnh vµ æn ®Þnh ®èi víi níc kÐm, ®é mao dÉn lín 0,8 ‚ 1,5m. Lo¹i nµy cã hµm lîng bôi lín th-
êng khi ma th× nh·o dÔ xãi ch¶y, khi kh« th× qu¸ rêi r¹c vµ hay sinh bôi.
V× vËy ®èi víi lo¹i ®Êt nµy rÊt bÊt lîi khi x©y dùng nÒn ®êng vµ
chØ nªn dïng ®Ó x©y dùng c¸c líp díi cña nÒn ®êng (díi khu vùc t¸c
dông).
Tãm l¹i, lo¹i ®Êt ¸ c¸t lµ vËt liÖu x©y dùng nÒn ®êng thÝch hîp
nhÊt, tèt nhÊt, sau ®ã lµ lo¹i ®Êt ¸ sÐt. §Êt ¸ c¸t cã mét sè h¹t lín nhÊt
®Þnh nªn ®¹t yªu cÇu vÒ cêng ®é vµ ®é æn ®Þnh níc tèt. §ång thêi l¹i
gåm mét sè h¹t nhá nhÊt ®Þnh (cã chØ sè dÎo nhÊt ®Þnh) nªn kh«ng bÞ
rêi r¹c qu¸ vµ rÊt dÔ ®Çm nÐn chÆt.
5. Mét sè lo¹i nÒn ®êng trong trêng hîp th«ng thêng
a. NÒn ®¾p.
NÒn ®¾p cã m¸i dèc b»ng ®¸ th× ®¸ cã kÝch cì lín h¬n 25 cm vµ
2,0m víi ®é dèc
xÕp khan (cã chªm chÌn) trong ph¹m vi chiÒu dµy 1,0 ‚
nh b¶ng sau:
Đ d c m¸i ® ộ ố êng đ pắ
Lo i ạ đ t ấ đ¸ Khi chi u cao m¸i d c ố ề
26 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
< 6 m 6 ‚ 12 m
C¸c lo¹i ®¸ phong ho¸ nhÑ 1 : 1 ‚ 1 : 1,3 1 : 1,3 ‚ 1,5
§¸ khã phong ho¸ > 25cm xÕp khan 1 : 0,75 1 : 1
1:1,3 ‚ 1: §¸ d¨m, ®¸ sái, s¹n, c¸t 1 : 1,3 1,5
C¸t to vµ c¸t võa, ®Êt sÐt vµ c¸t pha, ®¸ 1: 1,5 1: 1,75 dÏ phong ho¸.
2
2
§Êt bôi, c¸t nhá. 1: 1,75 ‚ 1: 1,75 ‚
B¶ng 1.3. B¶ng chªm chÌn ®Êt, ®¸ theo ®é dèc
Theo ®é dèc cã thÓ xÕp khan kiÓu giËt cÊp, (kh«ng cÇn t¹o m¸i
dèc cã ®é dèc ®Òu). PhÝa trong ph¹m vi xÕp khan cã thÓ ®¾p ®¸ b»ng
c¸ch: §æ ®¸ cì lín thµnh líp, råi r¶i thªm c¸c ®¸ th¶i cì nhá lªn trªn vµ dïng
lu rung lo¹i nÆng, lu chÆt cho ®Õn khi ®¸ trªn líp mÆt æn ®Þnh. CÇn
tæ chøc r¶i thö ®Ó quyÕt ®Þnh chiÒu dµy líp ®¸ r¶i, lîng ®¸ chÌn vµ sè
lÇn lu cÇn thiÕt. KÕt qu¶ r¶i thö lµ c¨n cø ®Ó kiÓm tra, nghiÖm thu (kÓ
c¶ ®é chÆt cña nÒn ®¾p ®¸).
Trêng hîp nÒn ®¾p ®Êt (c¸t) qua vïng ngËp níc th× ph¶i ¸p dông
®é dèc m¸i dèc ®¾p b»ng 1:2, 1:3, ®èi víi ph¹m vi nÒn ®êng díi møc níc
ngËp th«ng thêng vµ b»ng 1:1,75, 1:2 ®èi víi ph¹m vi nÒn ®êng díi níc
thiÕt kÕ.
Khi m¸i dèc nÒn ®¾p ®Êt t¬ng ®èi cao th× cø 8 ‚ 10m cao ph¶i t¹o ra mét bËc thÒm réng 1 ‚ 3m, trªn bËc thÒm cã cÊu t¹o dèc ngang vµ
r·nh x©y. Ngoµi ra m¸i dèc cao nªn ®îc gia cè bÒ mÆt b»ng ®¸ x©y
hoÆc c¸c tÊm bª t«ng ®óc s½n.
27 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
- Khi x©y dùng trªn sên dèc, tïy theo ®é dèc cña sên dèc mµ cã
c¸c biÖn ph¸p xö lý nh sau:
Khi ®é dèc cña sên dèc <20% th× chØ cÇn d·y cá hoÆc ®µo bá
líp h÷u c¬ phÝa trªn råi ®¾p trùc tiÕp nÒn ®êng trªn sên dèc. Khi ®é dèc cña sên dèc 20 ‚ 50% th× ph¶i ®¸nh cÊp (bËc). NÕu thi c«ng b»ng
thñ c«ng th× chiÒu réng bËc lµ 1m, nÕu thi c«ng b»ng m¸y th× chiÒu réng bËc lµ 3 ‚ 4m (b»ng chiÒu réng lìi m¸y). B¶n chÊt cña ®¸nh cÊp lµ
thay lùc ma s¸t nhá gi÷a nÒn ®¾p vµ sên dèc b»ng søc chèng c¾t cao
h¬n cña ®Êt ®¾p.
Trêng hîp chiÒu cao m¸i dèc >12m ph¶i kiÓm to¸n æn ®Þnh. Khi
kiÓm to¸n æn ®Þnh nÒn ®êng ngËp níc ph¶i xÐt ®Õn ¸p lùc thñy ®éng
do gradient thñy lùc g©y nªn. ChiÒu cao m¸i dèc ®¾p ®Êt kh«ng nªn qu¸
16m vµ ®¾p ®¸ kh«ng nªn qu¸ 2m.
Trêng hîp ®¾p cao vµ ®¾p trªn sên dèc, nÕu kÕt qu¶ kiÓm to¸n
æn ®Þnh kh«ng ®¶m b¶o th× ph¶i thiÕt kÕ c¸c gi¶i ph¸p chèng ®ì ®Ó
t¨ng ®é æn ®Þnh (kÌ ch©n, kÌ vai), b»ng ®¸ xÕp khan, x©y v÷a hoÆc bª
t«ng xi m¨ng. MÆt m¸i dèc nÒn ®¾p ph¶i ®îc gia cè b»ng c¸c biÖn ph¸p
thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn thñy v¨n vµ khÝ
hËu t¹i chç ®Ó chèng xãi lë do t¸c ®éng cña ma, cña dßng ch¶y, cña sù
thay ®æi møc níc ngÇm.
- C¸c chç lÊy ®Êt ®Ó ®¾p nÒn ®êng ph¶i ®îc quy ho¹ch tríc vµ ®-
îc sù chÊp nhËn cña ®Þa ph¬ng theo nguyªn t¾c lµ: TËn dông c¸c chç
hoang hãa, ®Êt cã chÊt lîng vµ ®iÒu kiÖn khai th¸c thÝch hîp. Kh«ng
¶nh hëng ®Õn m«i trêng, tiÕt kiÖm ®Êt ®ai. KÕt hîp viÖc khai th¸c ®Êt
víi n«ng, ng nghiÖp (t¹o n¬i chøa níc, nu«i trång thñy s¶n,…).
b. NÒn ®µo
28 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
§èi víi nÒn ®êng ®µo khi x©y dùng sÏ ph¸ ho¹i thÕ c©n b»ng cña c¸c
tÇng ®Êt thiªn nhiªn, nhÊt lµ trêng hîp ®µo trªn sên dèc sÏ t¹o nªn hiÖn t-
îng sên dèc bÞ mÊt ch©n, v× thÕ m¸i taluy ®µo ph¶i cã ®é dèc nhÊt
®Þnh ®Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh cho taluy vµ cho c¶ sên nói. §èi víi ®é dèc
däc taluy ®µo cÇn quan s¸t, ph©n tÝch c¸c yÕu tè sau: Thµnh phÇn
tÝnh chÊt c¬ lý cña c¸c líp ®Êt ®¸. ThÕ n»m vµ sù ph¸t triÓn cña mÆt
nøt, kÏ nøt. Nguyªn nh©n h×nh thµnh ®Þa chÊt (sên tÝch, ®åi ®¸ tÝch,
trÇm tÝch,…). TÝnh chÊt kÕt cÊu vµ møc ®é phong hãa cña ®Êt ®¸.
ChiÒu cao m¸i dèc, … ®é dèc cña m¸i dèc taluy nÒn ®êng ®µo ®îc lÊy
theo quy ph¹m 4054-05 cña Bé giao th«ng.
§é dèc m¸i ®êng ®µo khi
Cã chiÒu cao m¸i dèc Lo¹i vµ t×nh tr¹ng ®Êt ®¸ >12 m ≤12m
1:1 1:1,25
§Êt lo¹i dÝnh hoÆc kÐm dÝnh nh- ng ë tr¹ng th¸i chÆt vµ võa ®Õn chÆt.
§Êt rêi. 1:1,5 1:1,75
§¸ cøng phong ho¸ nhÑ. 1:0,3 1:0,5
§¸ cøng phong ho¸ nÆng. 1:1 1:1.25
§¸ lo¹i mÒm phong ho¸ nhÑ. 1: 0.75 1:1
§¸ lo¹i mÒm phong ho¸ nÆng. 1:1 1:1,25
B¶ng 1.4. ChØ tiªu ®é dèc cña m¸i taluy
Víi nÒn ®µo ®Êt, chiÒu cao m¸i dèc kh«ng nªn vît qu¸ 20m, víi nÒn
®µo ®¸ mÒm, nÕu mÆt tÇng ®¸ dèc ra phÝa ngoµi víi gãc dèc >25o th×
m¸i dèc thiÕt kÕ nªn lÊy b»ng gãc dèc mÆt tÇng ®¸ vµ chiÒu cao m¸i
dèc nªn h¹n chÕ díi 30m.
29 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Khi chiÒu cao m¸i dèc cao h¬n 12m ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch,
kiÓm to¸n ®é æn ®Þnh b»ng c¸c ph¬ng ph¸p thÝch hîp t¬ng øng víi tr¹ng
th¸i bÊt lîi nhÊt (®Êt, ®¸ phong hãa b·o hßa níc). Víi m¸i dèc b»ng vËt
liÖu rêi r¹c, Ýt dÝnh th× nªn ¸p dông ph¬ng ph¸p mÆt trît ph¼ng, víi ®Êt
dÝnh kÕt th× nªn dïng ph¬ng ph¸p mÆt trît trßn, hÖ sè æn ®Þnh nhá
nhÊt ph¶i ≤1,25. §èi víi m¸i dèc b»ng ®¸, ph¶i cã ph©n tÝch so s¸nh víi
®é dèc cña c¸c m¸i æn ®Þnh (m¸i dèc nÒn ®êng, c«ng tr×nh hoÆc m¸i
dèc tù nhiªn) ®· tån t¹i trong khu vùc l©n cËn.
Khi m¸i dèc qua c¸c tÇng, líp ®Êt ®¸ kh¸c nhau th× ph¶i thiÕt kÕ cã
®é dèc kh¸c nhau t¬ng øng, t¹o thµnh m¸i dèc ®µo kiÓu mÆt gÉy hoÆc t¹i chç thay ®æi ®é dèc bè trÝ thªm mét mÆt thÒm réng 1 ‚ 3m cã ®é dèc 5 ‚ 10% nghiªng vÒ phÝa trong r·nh, trªn bËc thÒm ph¶i x©y r·nh
tho¸t níc cã tiÕt diÖn ch÷ nhËt, tam gi¸c ®¶m b¶o ®ñ tho¸t níc tõ tÇng
taluy phÝa trªn. Khi m¸i dèc ®µo kh«ng cã tÇng líp ®Êt, ®¸ kh¸c nhau nh-
ng chiÒu cao lín th× còng nªn thiÕt kÕ bËc thÒm nh trªn víi kho¶ng chiÒu cao gi÷a c¸c bËc thÒm tõ 6 ‚ 12m. Khi ®µo qua líp ®¸ cøng cha bÞ
phong hãa th× cã thÓ dÞnh d¹ng ®µo nöa hÇm. Khi m¸i dèc cã cÊu t¹o
dÔ bÞ lë, r¬i th× mÐp ngoµi cña r·nh biªn ®Õn ch©n m¸i dèc nªn cã mét
bËc thÒm réng tèi thiÓu lµ 1m. Khi ®· cã têng phßng hé, hoÆc khi m¸i
dèc thÊp h¬n 12m th× kh«ng cÇn bè trÝ bËc thÒm nµy.
M¸i dèc nÒn ®µo ph¶i cã biÖn ph¸p gia cè chèng xãi lë bÒ mÆt,
chèng ®Êt ®¸ phong hãa s¹t lë côc bé (trång cá, trång c©y bôi, bäc mÆt
neo c¸c « dµn bª t«ng,…) vµ khi cÇn x©y têng ch¾n, têng bã ch©n m¸i
dèc ®Ó t¨ng cêng møc ®é æn ®Þnh cña toµn m¸i dèc.
30 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Ph¶i thiÕt kÕ quy ho¹ch ®æ ®Êt thõa tõ nÒn ®µo, kh«ng ®îc tïy
tiÖn ®æ ®Êt xuèng sên dèc phÝa díi g©y mÊt æn ®Þnh sên dèc tù
nhiªn, kh«ng ®îc ®æ xuèng ruéng, vên, s«ng suèi phÝa díi. Chç ®æ ®Êt
®îc san g¹t thµnh b·i, trång c©y cá phßng hé vµ cã biÖn ph¸p tho¸t níc
thÝch hîp.
c. NÒn nöa ®µo nöa ®¾p
Thêng gÆp khi nÒn ®êng qua c¸c vïng sên dèc nhÑ (díi 50%). Lóc
nµy cã thÓ vËn dông c¸c cÊu t¹o nãi riªng cho phÇn ®µo vµ phÇn ®¾p.
Khi thi c«ng cÇn tËn dông vËn chuyÓn ngang ®Êt tõ nöa ®µo sang nöa
®¾p.
1.4.2. X¸c ®Þnh khèi lîng ®µo ®¾p
Khi thiÕt kÕ ph¶i x¸c ®Þnh khèi lîng c«ng t¸c nÒn ®êng ®Ó lËp dù
to¸n, tæ chøc thi c«ng hay lËp luËn chøng so s¸nh c¸c ph¬ng ¸n tuyÕn,
khi tÝnh to¸n khèi lîng c«ng t¸c nÒn ®êng, mÆt ®êng ph¶i c¨n cø vµo
diÖn tÝch (hoÆc chiÒu réng mÆt ®êng, lÒ ®êng, chiÒu dµy líp kÕt
cÊu,…) trªn c¸c mÆt c¾t ngang vµ ngêi ta gi¶ thiÕt gi÷a c¸c mÆt c¾t
ngang, sù thay ®æi cña c¸c yÕu tè trªn theo quy luËt ®êng th¼ng, bá
qua phÇn gå ghÒ chña mÆt ®Êt (nÕu cã thay ®æi lín th× ®· r¶i chÌn
thªm c¸c cäc ®Þa h×nh).
HiÖn nay viÖc tÝnh to¸n c¸c diÖn tÝch ®µo, ®¾p, c¸c chiÒu réng
bÒ dÇy,… nãi trªn ®îc thùc hiÖn b»ng c¸c ch¬ng tr×nh m¸y tÝnh. Khèi l-
2
îng gi÷a c¸c mÆt c¾t ngang ®îc tÝnh ®¬n gi¶n b»ng c«ng thøc sau:
F + 1 F 2
V12= . L12
(1.10)
Trong ®ã V12: Lµ khèi lîng cÇn tÝnh gi÷a hai mÆt c¾t 1,2.
L12: Lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai cäc 1,2.
31 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
F1,F2: Lµ diÖn tÝch (bÒ réng, chiÒu dµy) cña mÆt c¾t
1,2.j
C¸c khèi lîng c«ng t¸c cÇn tÝnh trªn mÆt c¾t ngang phô thuéc vµo
gi¶i ph¸p thi c«ng, cã thÓ lµ: DiÖn tÝch ®µo h÷u c¬, vÐt bïn, ®¸nh cÊp
®µo r·nh,… diÖn tÝch ®µo, ®¾p ®Êt ®¸ (l¹i ph©n chi tiÕt thµnh c¸c cÊp
®Êt ®¸, hÖ sè ®Çm chÆt K cña c¸c líp ®Êt,…) diÖn tÝch, chiÒu dµy vµ
c¸c lo¹i vËt liÖu líp bï vªnh. ChiÒu
réng c¸c phÇn mÆt ®êng (c¸c lo¹i kÕt cÊu kh¸c nhau trªn mÆt c¾t
ngang, kÕt cÊu trªn mÆt ®êng cò, kÕt cÊu c¹p më réng,…), lÒ ®êng
(gia cè lÒ, lÒ ®Êt,…), chiÒu réng líp v¶i ®Þa kü thuËt,… chiÒu dµy c¸c
líp vËt liÖu ®Æc biÖt,…
B¶ng khèi lîng ®îc lËp riªng cho tõng Km vµ lËp b¶ng tæng hîp
khèi lîng cho toµn tuyÕn.
1.5. ThiÕt kÕ mÆt ®êng
1.5.1. C¸c yªu cÇu chung víi ¸o ®êng
¸o ®êng lµ c«ng tr×nh ®îc x©y dùng trªn nÒn ®êng b»ng nhiÒu
tÇng líp vËt liÖu cã ®é cøng vµ cêng ®é lín h¬n so víi ®Êt nÒn ®êng,
trùc tiÕp chÞu t¸c dông cña t¶i träng xe ch¹y vµ sù ph¸ ho¹i thêng xuyªn
cña c¸c nh©n tè thiªn nhiªn nh ma, giã, sù thay ®æi nhiÖt ®é,… nh vËy,
®Ó b¶o ®¶m xe ch¹y an toµn, ªm thuËn, kinh tÕ th× viÖc x©y dùng ¸o ®-
êng cÇn ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
1. ¸o ®êng ph¶i cã ®ñ cêng ®é chung: BiÓu thÞ qua kh¶ n¨ng chèng l¹i
biÕn d¹ng th¼ng ®øng, biÕn d¹ng trît, biÕn d¹ng co gi·n do bÞ kÐo uèn
hoÆc do thay ®æi nhiÖt ®é. Ngoµi ra, cêng ®é cña ¸o ®êng ph¶i Ýt
32 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
thay ®æi theo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu, tøc lµ ph¶i æn ®Þnh vÒ
mÆt cêng ®é.
2. MÆt ®êng ph¶i ®¶m b¶o ®îc ®é b»ng ph¼ng nhÊt ®Þnh: §Ó gi¶m
søc l¨n, gi¶m xãc khi xe ch¹y. Do ®ã sÏ n©ng cao ®îc tèc ®é xe ch¹y,
gi¶m tiªu hao nhiªn liÖu vµ kÐo dµi tuæi thä cña xe, gi¶m gi¸ thµnh vËn
t¶i.
3. BÒ mÆt mÆt ¸o ®êng ph¶i cã ®ñ ®é nh¸m nhÊt ®Þnh: §Ó n©ng cao
hÖ sè b¸m gi÷a b¸nh xe vµ mÆt ®êng, t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho xe ch¹y an
toµn víi vËn tèc thiÕt kÕ vµ trong trêng hîp cÇn thiÕt cã thÓ dõng xe
nhanh chãng.
4. ¸o ®êng ph¶i cã søc chÞu ®ùng bµo mßn tèt vµ s¶n sinh Ýt bôi: V×
bôi sÏ lµm gi¶m tÇm nh×n, g©y t¸c dông xÊu ®èi víi hµnh kh¸ch, hµng
hãa vµ lµm « nhiÔm m«i trêng sinh th¸i xung quanh. Sö dông ®îc vËt
liÖu s½n cã cña ®Þa ph¬ng vµ thi c«ng dÔ dµng.
§ã lµ nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña kÕt cÊu ¸o ®êng, tïy theo ®iÒu
kiÖn thùc tÕ, ý nghÜa cña ®êng mµ lùa chän kÕt cÊu ¸o ®êng cho phï
hîp ®Ó tháa m·n ë møc ®é kh¸c nhau nh÷ng yªu cÇu nãi trªn.
HiÖn nay vÒ mÆt c¬ häc ngêi ta ph©n kÕt cÊu ¸o ®êng thµnh hai
lo¹i chñ yÕu lµ: ¸o ®êng cøng vµ ¸o ®êng mÒm nh»m t×m kiÕm c¸c ph-
¬ng ph¸p tÝnh to¸n cêng ®é vµ biÕn d¹ng thÝch hîp ®èi víi mçi lo¹i ¸o ®-
êng ®Ó ®¶m b¶o chóng kh«ng bÞ ph¸ ho¹i díi t¸c dông cña xe trong suèt
thêi kú sö dông.
1.5.1.1. ¸o ®êng cøng: (MÆt ®êng bª t«ng xi m¨ng) lµ kÕt cÊu cã cêng
®é lín, cêng ®é chèng biÕn d¹ng (module ®µn håi hoÆc module biÕn
d¹ng) còng cao h¬n nhiÒu so víi nÒn ®Êt vµ ®Æc biÖt nã cã kh¶ n¨ng
chÞu kÐo khi uèn lín, do vËy nã lµm viÖc theo nguyªn lý tÊm trªn nÒn
33 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
®µn håi vµ ph©n bè ®îc ¸p lùc cña t¶i träng xe xuèng nÒn ®Êt trªn mét
diÖn tÝch réng lµm cho nÒn ®Êt phÝa díi Ýt ph¶i tham gia chÞu t¶i.
1.5.1.2. ¸o ®êng mÒm: Lµ kÕt cÊu víi tÇng líp ®Òu cã kh¶ n¨ng chÞu
uèn nhá (hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng chÞu uèn) díi t¸c dông cña t¶i träng
b¸nh xe chóng chÞu nÐn vµ chÞu c¾t trît lµ chñ yÕu. Cêng ®é vµ kh¶
n¨ng chèng biÕn d¹ng cña nã cã thÓ thay ®æi phô thuéc vµo thay ®æi
cña nhiÖt ®é vµ ®é Èm. Trong kÕt cÊu ¸o ®êng mÒm nÒn còng tham
gia chÞu t¶i träng cïng víi mÆt ®êng ë møc ®é ®¸ng kÓ. ¸o ®êng mÒm
lµ tÊt c¶ c¸c lo¹i ¸o ®êng lµm b»ng c¸c vËt liÖu kh¸c nhau, trõ mÆt ®êng
bª t«ng xi m¨ng. Xu híng hiÖn nay lµ dïng kÕt cÊu ¸o ®êng mÒm cho
x©y dùng ®êng «t«.
1.5.2. Chän kÕt cÊu ¸o ®êng
KÕt cÊu ¸o ®êng gåm hai líp: Líp mÆt vµ líp mãng. ViÖc lùa chän
lo¹i mÆt ®êng vµ mãng ®êng c¨n cø vµo c¸c chØ tiªu sau:
1.5.2.1. §èi víi mÆt ®êng c¨n cø vµo
- ý nghÜa cÊp h¹ng kü thuËt cña ®êng .
- Lu lîng xe ch¹y, tèc ®é xe ch¹y tÝnh to¸n.
- Kh¶ n¨ng cung cÊp vËt liÖu lµm ®êng .
- Ph¬ng tiÖn thi c«ng.
- §iÒu kiÖn duy tr×, trïng tu vµ b¶o dìng, ®iÒu kiÖn khÝ hËu.
1.5.2.2. §è víi mãng ®êng c¨n cø vµo
§iÒu kiÖn nÒn ®êng ®Þa chÊt thñy v¨n, thæ nhìng, t×nh h×nh
nguyªn vËt liÖu s½n cã cña ®Þa ph¬ng.
Sau khi thiÕt kÕ cÊu t¹o ¸o ®êng. NhiÖm vô cña viÖc tÝnh to¸n lµ
kiÓm tra, xem xÐt cÊu t¹o ¸o ®êng ®· ®Ò xuÊt cã ®ñ cêng ®é kh«ng
34 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
®ång thêi tÝnh to¸n x¸c ®Þnh l¹i bÒ dµy cÇn thiÕt cña mçi lo¹i cÊu t¹o.
ViÖc tÝnh to¸n cÊu t¹o ¸o ®êng gåm ba néi dung kiÓm tra vÒ cêng ®é d-
íi ®©y:
MÆt ®êng cã ®ñ cêng ®é: NghÜa lµ ®é lón cña mÆt ®êng díi t¸c
dông cña t¶i träng xe kh«ng ®îc vît qu¸ t¶i träng cho phÐp.
øng suÊt c¾t trong nÒn ®Êt vµ c¸c líp vËt liÖu rêi dïng lµm líp
mãng, díi t¸c dông cña t¶i träng xe vµ c¸c líp vËt liÖu trªn ph¶i nhá h¬n
øng suÊt c¾t cho phÐp ®Ó ®¶m b¶o kh«ng xuÊt hiÖn biÕn d¹ng dÎo.
øng suÊt kÐo uèn ë ®¸y c¸c líp vËt liÖu liÒn khèi do t¶i träng g©y ra nhá
h¬n øng suÊt kÐo uèn cña vËt liÖu ®Ó ®¶m b¶o líp liÒn khèi ®ã kh«ng
bÞ nøt.
1.5.3. Chän lo¹i tÇng mÆt ¸o ®êng
VËt liÖu lµm líp mÆt chñ yÕu cÇn dïng lo¹i Ýt hoÆc kh«ng thÊm
níc, cã cêng ®é vµ tÝnh æn ®Þnh vÒ cêng ®é ®èi víi níc vµ nhiÖt ®é
cao, ®Æc biÖt cã kh¶ n¨ng chèng t¸c dông ph¸ ho¹i bÒ mÆt còng nh bµo
mßn tèt. V× vËy, ta nªn dïng c¸c vËt liÖu cã cÊu tróc liªn kÕt tèt (dïng
thªm chÊt liªn kÕt) cã ®é chÆt lín, cã cèt liÖu ®îc chän läc vÒ h×nh
d¹ng vµ t×nh tr¹ng bÒ mÆt ®Ó ®¶m b¶o cêng ®é (lùc dÝnh C vµ gãc
ma s¸t trong) cÇn thiÕt vµ kÝch cì h¹t nhá ®Ó dÈm b¶o chèng bong bËt
tèt. Do vËy nªn chän bªt«ng, atphan lµm cèt liÖu cho líp mÆt.
1.5.4. Chän vËt liÖu cho tÇng mãng ¸o ®êng
VËt liÖu tÇng mãng cã thÓ dïng c¶ c¸c lo¹i cÊu tróc rêi r¹c, kÝch cì
lín, Ýt chÞu ®îc bµo mßn nh ®¸ d¨m, cÊp phèi, ®Êt vµ ®¸ gia cè chÊt liªn
kÕt v« c¬, sái cuéi, ®¸ ba, phÕ liÖu c«ng nghiÖp, g¹ch vì,… cêng ®é
35 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
cña líp mãng phÝa díi cã cêng ®é thÊp h¬n ®Ó phï hîp víi quy luËt
truyÒn øng suÊt do ho¹t t¶i.
§èi víi khÝ hËu nhiÖt ®íi nh ë ViÖt Nam chóng ta th× kh«ng nªn
chän c¸t lµm líp mãng díi v× c¸t rçng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc
tÝch tô Èm, ®ång thêi c¸t cã cêng ®é thÊp kh«ng gãp phÇn vµo viÖc
chÞu t¶i ®¸ng kÓ, l¹i g©y khã kh¨n cho viÖc thi c«ng c¸c líp bªn trªn. NÕu
dïng c¸t lµm líp ®Öm th× ph¶i x©y dùng hÖ thèng r·nh x¬ng c¸ thËt tèt
®Ó tho¸t níc lßng ®êng.
§Ó tËn dông vËt liÖu ®Þa ph¬ng ta chän cÊp phèi ®¸ d¨m ®Ó lµm
líp mãng ®êng. C¸c líp vËt liÖu trong kÕt cÊu ¸o ®êng tõ trªn xuèng díi
th× cêng ®é gi¶m dÇn ®Ó phï hîp víi tr¹ng th¸i ph©n bè øng suÊt vµ ®Ó
gi¶m gi¸ thµnh x©y dùng. Cêng ®é cña c¸c líp trªn kh«ng nªn cao h¬n tõ 1,5 ‚ 3 lÇn líp díi liÒn nã vÒ Modul ®µn håi hoÆc Modul biÕn d¹ng.
36 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Ch¬ng 2:
GIíI THIÖU CHUNG VÒ PHÇN MÒM NOVA, topo
2.1. Giíi thiÖu vÒ phÇn mÒm Nova 5.0
Nova5.0 lµ Ch¬ng tr×nh thiÕt kÕ ®êng bé ®îc thùc hiÖn trªn nÒn
AutoCAD 2004 hoÆc AutoCAD 2005 víi ng«n ng÷ lËp tr×nh Visual C++.
Nova lµ s¶n phÈm liªn kÕt gi÷a C«ng ty Hµi Hßa vµ H·ng ViaNova cña
Nauy.
Víi Nova 5.0 cã thÓ thùc hiÖn c«ng t¸c thiÕt kÕ tõ dù ¸n tiÒn kh¶
thi tíi thiÕt kÕ kü thuËt.
Sö dông Nova 5.0 thËt ®¬n gi¶n nhng l¹i cho kÕt qu¶ rÊt chi tiÕt
hoµn toµn phï hîp víi tiªu chuÈn ViÖt Nam vÒ thiÕt kÕ ®êng bé vµ cã
thÓ thiÕt kÕ theo tiªu chuÈn AASHTO.
C¸c chøc n¨ng chÝnh cña ch¬ng tr×nh:
1. NhËp sè liÖu kh¶o s¸t.
2. VÏ mÆt b»ng hiÖn tr¹ng vµ thiÕt kÕ b×nh ®å tuyÕn.
3.ThiÕt kÕ tr¾c däc, tr¾c ngang.
4. TÝnh to¸n vµ lËp b¶ng khèi lîng ®µo ®Æp.
5. VÏ ®êng b×nh ®é, dùng phèi c¶nh mÆt ®êng cïng c¶nh quan
®Þa h×nh vµ t¹o ho¹t c¶nh 3D.
2.1.1. NhËp sè liÖu thiÕt kÕ
NhËp sè liÖu thiÕt kÕ nh»m môc ®Ých x©y dùng m« h×nh ®Þa
h×nh dïng cho c¸c bíc thiÕt kÕ tiÕp theo. M« h×nh ®Þa h×nh cã thÓ ®îc
x©y dùng tõ:
37 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
1. C¸c ®êng ®ång møc, c¸c ®iÓm ®o cña b¶n ®å ®Þa h×nh ®îc
sè hãa thµnh b¶n vÏ AutoCAD.
2. C¸c ®iÓm ®o tõ m¸y ®o toµn ®¹c ®iÖn tö hoÆc ghi sæ ®o tõ
m¸y ®o quang c¬.
3. Sè liÖu ®o tr¾c däc, tr¾c ngang. Trªn c¬ së c¸c ®iÓm ®o víi
Nova 5.0, ngíi sö dông sÏ x©y dùng ®îc m« h×nh líi bÒ mÆt tù nhiªn vµ
®êng ®ång møc. §©y lµ m« h×nh ®Þa h×nh sè 3D cho phÐp néi suy täa
®é (x, y, h) cña bÊt kú ®iÓm nµo n»m trong m« h×nh líi.
2.1.2. VÏ mÆt b»ng hiÖn tr¹ng vµ thiÕt kÕ b×nh ®å tuyÕn
Tõ sè liÖu ®o cã thÓ thÓ hiÖn ®îc mÆt b»ng hiÖn tr¹ng khu vùc
vµ Trªn c¬ së m« h×nh ®Þa h×nh ®· ®îc nhËp cã thÓ tiÕn hµnh v¹ch c¸c
®êng tim tuyÕn kh¸c nhau cña con ®êng cÇn thiÕt kÕ nh»m chän ®îc
c¸c ph¬ng ¸n tèi u hoÆc lµ thiÕt kÕ nhiÒu tuyÕn cïng mét lóc, nhÊt lµ
trong thiÕt kÕ tiÒn kh¶ thi. Nova 5.0 tù ®éng ph¸t sinh hoÆc chÌn c¸c
cäc vµ c¸c ®iÓm mia theo yªu cÇu. C¸c sè liÖu ®îc tù ®éng cËp nhËt,
cho phÐp hiÖu chØnh mét c¸ch dÔ dµng hoÆc bæ sung thªm cho phï
hîp víi sè liÖu ®Þa h×nh thùc tÕ. Nova 5.0 cho phÐp thiÕt kÕ c¸c ®êng
cong chuyÓn tiÕp hoÆc kh«ng chuyÓn tiÕp cã siªu cao hoÆc kh«ng cã
siªu cao. NÕu cã siªu cao th× trong ®o¹n ®é dèc mét m¸i tim quay lµ t©m
cäc hoÆc mÐp ngoµi phÇn xe ch¹y hoÆc mÐp lÒ phÇn bông khi cha
më réng. §ång thêi ®Ó thuËn tiÖn cho ngêi sö dông, Nova 5.0 cho phÐp
nhËp míi vµ tra c¸c tiªu chuÈn thiÕt kÕ ®êng cong vµ siªu cao. KÕt xuÊt
c¸c kÕt qu¶ phôc vô cho viÖc x¸c ®Þnh tuyÕn ngoµi hiÖn trêng.
2.1.3.ThiÕt kÕ tr¾c däc, tr¾c ngang
38 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Trong trêng hîp tuyÕn dµi nhiÒu c©y sè Nova 5.0 cho phÐp t¸ch
tr¾c däc ra nhiÒu ®o¹n kh¸c nhau trong cïng 1 b¶n vÏ. MÉu biÓu b¶ng
tr¾c däc vµ tr¾c ngang cã thÓ tïy ý thay ®æi cho phï hîp víi b¶ng biÓu
cña c¬ quan hoÆc theo yªu cÇu cña nhiÖm vô thiÕt kÕ. Tr¾c ngang cã
thÓ s¾p xÕp cho võa khæ giÊy cÇn xuÊt ra vµ cã thÓ chän chøc n¨ng
in nhiÒu trang c¾t ngang thiÕt kÕ chuÈn mµ khai b¸o cho tuyÕn.
Nova 5.0 cho phÐp thiÕt kÕ 3 ph¬ng ¸n ®êng ®á nh»m chän ra
ph¬ng ¸n tèi u theo khèi lîng ®µo ®¾p, ®îc tÝnh to¸n s¬ bé theo mÉu
c¾t ngang thiÕt kÕ chuÈn khi khai b¸o c¸c th«ng sã thiÕt kÕ tuyÕn.
§èi víi ®êng trong néi thÞ Nova 5.0 cho phÐp thiÕt kÕ c¸c giÕng
thu níc, cao ®é ®¸y cèng ngÇm.
Trªn tr¾c däc Nova 5.0 cho phÐp nhËp bÒ dÇy cña c¸c líp ®Þa
chÊt dùa vµo chóng cã thÓ tÝnh to¸n khèi lîng ®µo cña tõng líp.
Trªn tr¾c ngang mÆt c¾t sÏ ®îc tù ®éng x¸c ®Þnh theo ®é dèc
siªu cao vµ më réng lÒ nÕu c¾t ngang n»m trong ®o¹n cã bè trÝ siªu
cao vµ cã më réng. C¸c cao ®é c¾t ngang sÏ b¸m theo c¸c cao ®é thiÕt
kÕ cña tõng ph¬ng ¸n. ViÖc thay ®æi ph¬ng ¸n ®êng ®á c¸c mÆt c¾t
thiÕt kÕ tr¾c ngang sÏ tù ®éng thay ®æi theo phï hîp víi cao ®é cña ph-
¬ng ¸n ®êng ®á hiÖn hµnh.
Trong mét sè trêng hîp ®Æc biÖt nh: Taluy cã dËt cÊp, lÒ hoÆc
mÆt ®êng kh«ng khai b¸o ®îc theo tiªu chuÈn Nova 5.0 cho phÐp thiÕt
kÕ mÆt ®êng, lÒ, taluy b»ng c¸c ®êng Polyline cña AutoCAD sau ®ã
®Þnh nghÜa thµnh c¸c ®èi tîng t¬ng øng cña Nova 5.0 råi copy cho c¸c
mÆt c¾t ngang kh¸c.
2.1.4. TÝnh to¸n vµ lËp khèi lîng ®µo ®¾p
39 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
NÕu thiÕt kÕ theo TCVN Nova 5.0 sÏ x¸c ®Þnh cho gÇn 70 lo¹i
diÖn tÝch. Trªn c¬ së c¸c lo¹i diÖn tÝch nµy ngêi sö dông cã thÓ tæ hîp
l¹i b»ng c¸ch x©y dùng c¸c c«ng thøc tÝnh sao cho phï hîp víi yªu cÇu
diÖn tÝch cÇn kÕt xuÊt, ghi chóng lªn tõng tr¾c ngang. Sau khi ®iÒn
c¸c lo¹i diÖn tÝch trªn c¸c tr¾c ngang vµ qua qu¸ tr×nh vi chØnh Nova
5.0 cho phÐp tù ®éng lËp b¶ng tæng hîp khèi lîng ®µo ®¾p.
2.1.5. VÏ ®êng b×nh ®é mÆt ®êng cïng c¶nh quan ®Þa h×nh
Nova 5.0 cho phÐp thÓ hiÖn ®êng ®ång møc cña m« h×nh thiÕt
kÕ ®iÓm. Dùng phèi c¶nh mÆt ®êng thiÕt kÕ vµ bÒ mÆt tù nhiªn cïng
c¶nh quan hiÖn tr¹ng, t¹o ho¹t c¶nh. Modul nµy thêng dïng khi thiÕt kÕ
vµ tr×nh duyÖt dù ¸n tiÒn kh¶ thi.
2.2. Giíi thiÖu chung vÒ phÇn mÒm Topo 5.0
Nh»m phôc vô c«ng t¸c thiÕt kÕ (thiÕt kÕ ®êng, kªnh, ®ª ®Ëp, san
nÒn...). CÇn tiÕn hµnh kh¶o s¸t vµ thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh. §©y lµ
bíc hÕt søc quan
träng, quyÕt ®Þnh rÊt nhiÒu ®Õn kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh thiÕt kÕ sau
nµy. Tríc ®©y qu¸ tr×nh kh¶o s¸t vµ thiÕt kÕ gÇn nh t¸ch biÖt nhau (xÐt
trªn ph¬ng diÖn mét hÖ thèng th«ng tin), viÖc giao tiÕp gi÷a 2 qu¸ tr×nh
®îc thùc hiÖn thñ c«ng: KÕt qu¶ cña c«ng t¸c kh¶o s¸t ®îc chuyÓn sang
c«ng t¸c thiÕt kÕ trªn c¬ së c¸c sæ ®o, b¶n ®å giÊy hoÆc c¸c tËp tin b¶n
®å trªn m¸y thuÇn tuý vÒ m« t¶ h×nh häc, rÊt Ýt hoÆc kh«ng cã c¸c
th«ng tin vÒ ®Þa h×nh sè. Ngêi thiÕt kÕ gÇn nh ph¶i thùc hiÖn l¹i mét
sè c«ng ®o¹n vÒ nhËp d÷ liÖu ®Þa h×nh, g©y l·ng phÝ vÒ thêi gian vµ
c«ng søc.
§Ó tù ®éng ho¸ viÖc giao tiÕp gi÷a hai qu¸ tr×nh kh¶o s¸t vµ thiÕt kÕ,
c«ng ty Hµi Hoµ hä ®· nghiªn cøu thiÕt kÕ vµ cho ra ®êi phÇm mÒm
40 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Topo ®©y lµ mét ch¬ng tr×nh, phÇn mÒm trî gióp cho qu¸ tr×nh kh¶o s¸t
vµ lËp b¶n ®å ®Þa h×nh sè. C¸c b¶n ®å ®Þa h×nh do Topo lËp ra chøa
®ùng ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ ®Þa h×nh, trªn c¬ së ®ã, ngêi thiÕt kÕ
tiÕn hµnh ®îc c«ng viÖc cña m×nh lu«n, bá qua giai ®o¹n nhËp d÷ liÖu
trung gian, tiÕt kiÖm thêi gian, c«ng søc vµ ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c,
thèng nhÊt cña d÷ liÖu.
PhÇm mÒm Topo ch¹y trong m«i trêng AutoCAD 2004 hoÆc
AutoCAD 2005 víi hÖ thèng menu, hép tho¹i b»ng tiÕng ViÖt, cã hÖ
thèng trî gióp trùc tuyÕn rÊt thuËn tiÖn cho ngêi sö dông khi cÇn tra
cøu.
C¸ch sö dông nh sau:
2.2.1. NhËp d÷ liÖu
2.2.1.1. NhËp d÷ liÖu §iÓm ®o
LÖnh: HNDL¿
Menu: NhËp d÷ liÖu/NhËp d÷ liÖu ®iÓm ®o...
C¸c th«ng sè cña ®iÓm mia
C¸c « d÷ liÖu
Tªn tr¹m m¸y
Xu©t hiÖn hép tho¹i sau:
41 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§iÓm ®Þnh híng
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 2.1. Biªn so¹n c¸c kÕt qu¶ ®o
Menu: C«ng cô/Cµi ®Æt th«ng sè ban ®Çu...
Cµi ®Æt c¸c th«ng sè ban ®Çu:
D¹ng ®o m¸y kinh vÜ
D¹ng ®o m¸y thuû b×nh
Lo¹i m¸y toµn ®¹c
XuÊt hiÖn hép tho¹i:
H×nh 2.2. Cµi ®Æt c¸c th«ng sè ban ®Çu
Chøc n¨ng:
• §Æt ngÇm ®Þnh th«ng sè ban ®Çu cho d¹ng thÓ hiÖn gãc vµ
c«ng cô ®o ®¹c t¬ng øng víi d÷ liÖu cÇn nhËp.
• C¸c th«ng sè mÆc ®Þnh sÏ ®îc lu vµo hÖ thèng cho lÇn sö
dông ch¬ng tr×nh sau.
42 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
C¸c d¹ng thÓ hiÖn gãc • ThÓ hiÖn theo CAD
Chän nhËp ®¬n vÞ gãc theo ®¬n vÞ ®Æt cña AutoCAD.
VÝ dô: Trong AutoCAD ®Æt d¹ng gãc lµ
Angles : Deg/Min/Sec
Precision: 0d00’00”
Muèn nhËp gãc 145o24’34” th× ta nhËp lµ 145d24’34”.
• D¹ng aaa.mm.sss
§é phót gi©y ®îc ph©n c¸ch bëi dÊu chÊm “.”.
VÝ dô: muèn nhËp gãc 145o24’34” th× ta ph¶i lµ 145.24.34
• D¹ng aaa.mmsss
Gi÷a ®é vµ phót ®îc c¸ch bëi dÊu chÊm “.” gi¸ trÞ gi©y ®îc lÊy tõ
sè thø ba cña phÇn phót.
VÝ dô: Muèn nhËp gãc 145o24’34” th× ta nhËp lµ 145.2434
• D¹ng aaa mm sss
§é phót gi©y ®îc ph©n c¸ch bëi dÊu c¸ch - b»ng c¸ch gâ
phÝm dµi trªn bµn phÝm.
VÝ dô: Muèn nhËp gãc 145o24’34” th× ta nhËp lµ 145 24 34
Chän c«ng cô ®o ®¹c:
M¸y toµn ®¹c ®iÖn tö
Trong m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö nÕu m¸y kh«ng tÝnh ra to¹ ®é ®iÓm
ta gäi lµ “®o th«” - Raw - yªu cÇu kho Biªn vÏ B§ ta ph¶i cã bíc hiÖu
43 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
chØnh. Khi mµ ®iÓm ®îc m¸y tÝnh ra to¹ ®é ta gäi “®o to¹ ®é ®iÓm” -
Coord.
C¸c lo¹i m¸y toµn ®¹c vµ c¸c kiÓu ®o cho b¹n chän:
- D¹ng ®o th« víi m¸y Nikon DTM sö dông c«ng cô trót d÷ liÖu lµ
DTM700 víi tÖp d÷ liÖu cã phÇn më réng lµ ‘700’.
- D¹ng ®o th« víi m¸y Nikon DTM sö dông c«ng cô trót d÷ liÖu lµ
Transit víi tÖp d÷ liÖu cã phÇn më réng lµ ‘trn’.
- D¹ng ®o th« víi m¸y Nikon DTM sö dông c«ng cô trót d÷ liÖu lµ
Nikon víi tÖp d÷ liÖu cã phÇn më réng lµ ‘nik’.
- D¹ng ®o th« víi m¸y Nikon DTM sö dông c«ng cô trót d÷ liÖu lµ
Nikon víi tÖp d÷ liÖu cã phÇn më réng lµ ‘raw’.
- D¹ng ®o th« víi m¸y Leica sö dông c«ng cô trót d÷ liÖu lµ TC víi
tÖp d÷ liÖu cã phÇn më réng lµ ‘gsi’.
- D¹ng ®o th« víi m¸y Leica sö dông c«ng cô trót d÷ liÖu lµ TPS víi
tÖp d÷ liÖu cã phÇn më réng lµ ‘idx’.
- D¹ng ®o th« víi m¸y SET (Sokia) sö dông c«ng cô trót d÷ liÖu lµ
SDR víi tÖp d÷ liÖu cã phÇn më réng lµ ‘sdr’.
- D¹ng ®o th« víi m¸y Topcon sö dông c«ng cô trót d÷ liÖu lµ T-COM
v1.51 víi tÖp d÷ liÖu cã phÇn më réng lµ ‘gt6’.
M¸y thuû b×nh
- Ghi sæ ®o theo d¹ng chªnh cao. Gi¸ trÞ “chªnh cao” lµ chªnh cao t-
¬ng ®èi gi÷a ®iÓm mia (ch©n mia) vµ ®iÓm ®Æt m¸y ®o (ch©n m¸y).
- Ghi sæ ®o theo d¹ng cao mia. ChiÒu cao cña tia ng¾m trªn mia so
víi ch©n mia.
M¸y kinh vÜ.
- Ghi sæ ®o theo d¹ng dµi xiªn. ChiÒu dµi cña tia ng¾m xiªn tõ t©m
m¸y cho tíi tia ng¾m trªn mia.
44 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
-Ghi sæ ®o theo d¹ng dµi b»ng. ChiÒu dµi trªn mÆt ngang tõ m¸y tíi
mia.
- Ghi sæ ®o theo d¹ng ®o ba d©y. §o b»ng m¸y kinh vÜ ba d©y
- Ghi sæ ®o theo d¹ng chiÒu dµi ®äc trªn mia. §o b»ng m¸y kinh vÜ
víi chiÒu dµi xiªn S = (chØ trªn- chØ díi)*100
ChiÒu dµi ngang D = S.cosV
Sau khi chän lo¹i m¸y ®o vµ d¹ng thÓ hiÖn gãc ta chän nót “NhËn”
cña hép tho¹i ®Ó chÊp nhËn c¸c th«ng sè cµi ®Æt.
1. §äc tÖp d÷ liÖu tõ m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö
Menu: Thao t¸c tÖp/Më tÖp
Chän tÖp cÇn më t¬ng øng víi d¹ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö. C¸c
th«ng sè ®îc minh ho¹ bëi hép tho¹i sau:
C¸c ®iÓm mia
To ¹ ®é ®iÓm m¸y
§iÓm ®Þnh h íng
45 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 2.3. Biªn so¹n kÕt qu¶
a. HiÖu chØnh vµ söa ®æi th«ng sè tr¹m m¸y
T¹i « “Th«ng sè tr¹m m¸y” chän m¸y ®o cÇn söa t¹i « “Tªn”.
Ta cã thÓ thay ®æi to¹ ®é, cao m¸y, ®iÓm qui 0, to¹ ®é ®iÓm qui
0.
Sau ®ã chän nót “CËp nhËt”.
b. HiÖu chØnh vµ söa ®æi th«ng sè ®iÓm ®o
Trong b¶ng c¸c ®iÓm chi tiÕt ta cã thÓ söa, thªm c¸c th«ng sè
®iÓm chi tiÕt. Sau ®ã chän nót “CËp nhËt” ®Ó cËp nhËt d÷ liÖu víi m¸y
®îc chän.
Lu ý: §èi víi m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö Leica ®o d¹ng th«, tÖp d÷ liÖu
m¸y trót ra kh«ng cã dÊu hiÖu ph©n biÖt khi nµo t¸ch tr¹m m¸y. V× vËy
trong ch¬ng tr×nh qui ®Þnh t¸ch tr¹m m¸y b»ng ghi chó ®iÓm, khi thiÕt
lËp mét tr¹m m¸y míi ngêi ®øng m¸y thay ®æi bèn kÝ tù ®Çu cña 8 kÝ tù
m« t¶ ®iÓm chi tiÕt.
VÝ dô: Tr¹m m¸y 1
Ta ghi chó ®iÓm nh sau:
Trªn mµn h×nh cña m¸y toµn ®¹c ta NhËp ghi chó ®iÓm t¹i môc Id:
00010000 , chó ý tíi ch÷ c¸i in ®Ëm biÓu thÞ ®iÓm chi tiÕt nµy thuéc
m¸y ®o 0001, vµ cã ghi chó lµ 0000.
Trong mét sè m¸y míi ta cã thÓ ghi ®îc c¶ ch÷ c¸i. TiÖn Ých hiÖu
chØnh tÖp sè liÖu cña m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö.
Menu: C«ng cô/T¸ch tr¹m m¸y
Chøc n¨ng:
46 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
+ ThiÕt lËp tr¹m m¸y míi víi ®iÓm ®o trong m¸y kh¸c.
+ TiÖn Ých nµy nh»m cung cÊp cho ngêi sö dông c¸ch kh¾c phôc
lçi khi ®o kh«ng cµi ®Æt tr¹m m¸y mçi khi chuyÓn m¸y.
- Thao t¸c nh sau
+ Chän giíi h¹n ®iÓm cÇn t¹o tr¹m m¸y míi b»ng c¸ch b«i ®en vïng
cÇn chän trªn b¶ng ®iÓm chi tiÕt
+ Chän lÖnh “T¸ch tr¹m m¸y”.
+ Khai b¸o tr¹m m¸y míi, t¸ch tr¹m tõ ®iÓm b¾t ®Çu tíi ®iÓm kÕt
thóc.
+ Chän nót “NhËn” ®Ó tiÕn hµnh t¸ch tr¹m m¸y.
+ KÕt qu¶ xuÊt hiÖn tr¹m m¸y míi nh ®· khai b¸o.
+ CËp nhËt l¹i to¹ ®é ®iÓm m¸y vµ thiÕt lËp ®iÓm qui0.
2. NhËp ®iÓm ®o th«ng qua tÖp v¨n b¶n to¹ ®é
LÖnh: HSENZ¿
Menu: NhËp d÷ liÖu/NhËp theo tÖp v¨n b¶n to¹ ®é...
XuÊt hiÖn hép tho¹i:
H×nh 2.4. chuyÓn tÖp to¹ ®é lªn b¶n vÏ
Chøc n¨ng:
- T¹o ®iÓm ®o tõ tÖp v¨n b¶n to¹ ®é.
47 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
- C¸c ®iÓm ®îc so¹n theo c¸c cét víi c¸c to¹ ®é X, Y, Z, TT vµ M«
t¶ tuú theo yªu cÇu.
- D÷ liÖu ®îc chän ®Þnh d¹ng c¸c cét theo thø tù.
- Nh÷ng cét kh«ng cã d÷ liÖu th× ta chän lµ “kh«ng”.
- T¹i « “DÊu ph©n c¸ch” lµ dÊu ph©n c¸ch gi÷a c¸c cét víi nhau.
- ChØ ®îc ¸p dông cho hai cét cuèi.
Ch¬ng tr×nh trang bÞ cho ba lo¹i dÊu lµ “dÊu TAB, dÊu Ph¶y,
dÊu trèng”. Th«ng thêng trong ch¬ng tr×nh EXCEL khi xuÊt tÖp
ra d¹ng txt th× dÊu mÆc ®Þnh lµ dÊu “TAB”. . .
- TÖp nguån lµ « cho phÐp ngêi dïng chän tªn tÖp ®· so¹n th¶o ë
trªn.
- Sau khi chän ®Þnh d¹ng vµ tªn tÖp ta chän nót “NhËn” ®Ó b¾n
®iÓm ra mµ h×nh.
2.2.1.2. NhËp d÷ liÖu tuyÕn
LÖnh: RTDN¿
Menu: NhËp d÷ liÖu/NhËp d÷ liÖu tuyÕn...
XuÊt hiÖn hép tho¹i:
48 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 2.5. NhËp d÷ liÖu tr¾c däc tr¾c ngang tù nhiªn
Chøc n¨ng:
- NhËp d÷ liÖu tr¾c däc tr¾c ngang tù nhiªn.
- Ghi d÷ liÖu tr¾c däc tr¾c ngang ra tÖp *.ntd.
C¸c tÝnh n¨ng cña menu trªn hép tho¹i
Cµi ®Æt c¸c th«ng sè lùa chän
Menu: LÖnh/Lùa chän...
Comand: TD, TN
XuÊt hiÖn hép tho¹i
49 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 2.6. Lùa chän th«ng sè cho tr¾c däc, tr¾c ngang
Chøc n¨ng:
Chän lùa c¸c th«ng sè nhËp tr¾c däc, tr¾c ngang tù nhiªn. Cµi ®Æt
c¸c th«ng sè m· nhËn d¹ng
Menu: LÖnh/M· nhËn d¹ng
XuÊt hiÖn hép tho¹i sau
H×nh 2.7. Cµi ®Æt m· nhËn d¹ng cho c¸c cäc dÆc biÖt
Chøc n¨ng:
Cµi ®Æt m· nhËn d¹ng t¹i c¸c vÞ trÝ cäc ®Æc biÖt ®Ó tÝnh c¸c
th«ng sè cong cña tuyÕn.
- Tªn cäc lµ TD1,P1,TC1 cho ®êng cong trßn.
- Tªn cäc lµ ND1,TD1,P1,TC1,NC1 cho ®êng cong chuyÓn tiÕp.
Lu ý: C¸c ghi chó nµy kh«ng nªn gâ ch÷ cã dÊu.
2. NhËp tr¾c däc tù nhiªn
Menu: LÖnh/Tr¾c däc
XuÊt hiÖn hép tho¹i:
50 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
Tªn cäc
Gãc bï víi gãc chuyÓn híng
Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c cäc
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 2.8. NhËp d÷ liÖu tr¾c däc tuyÕn
Chøc n¨ng:
NhËp d÷ liÖu tr¾c däc tù nhiªn.
C¸c tÝnh n¨ng tõng cét trªn hép tho¹i:
• NhËp tªn cäc t¹i cét tªn.
• NhËp kho¶ng c¸ch tõng cäc t¹i cét kho¶ng c¸ch.
• NhËp cao ®é tù nhiªn t¹i cét cao ®é TN.
• NhËp gãc t¹i cét gãc ch¾n cung.
• NhËp b¸n kÝnh cho ®êng cong chuyÓn tiÕp t¹i cét b¸n kÝnh.
3. NhËp tr¾c ngang tù nhiªn
Menu: LÖnh/Tr¾c ngang
51 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
XuÊt hiÖn hép tho¹i:
C¸c mia ph¶i
C¸c mia tr¸i
H×nh 2.9. B¶ng nhËp d÷ liÖu tr¾c ngang tù nhiªn
Chøc n¨ng:
NhËp tr¾c ngang tù nhiªn øng víi tõng cäc.
C¸c tÝnh n¨ng trªn hép tho¹i:
NhËp tõng tr¾c ngang øng víi mçi cäc.
T¹i « F.Code khi b¹n kÝch ®óp vµo « nµy ch¬ng tr×nh t¶i c¸c ký
hiÖu ®Þa vËt tõ trong th viÖn ra vµ cho phÐp g¸n ®Þa vËt tù ®éng trong
khi Biªn vÏ B§ b¶n ®å.
4. ChÌn thªm cäc
52 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Toolbar: Chän
XuÊt hiÖn hép tho¹i.
H×nh 2.10. ChÌn cäc míi
Chøc n¨ng: ChÌn thªm cäc míi vµo b¶ng cäc tr¾c däc tù nhiªn.
5. ChÌn thªm tÖp
Thùc hiÖn lÖnh: chän menu lÖnh -> chÌn tÖp
HoÆc bÊm chuét ph¶i vµo vïng ®ang nhËp trªn b¶ng nhËp tr¾c
däc, chän chÌn tÖp.
Chøc n¨ng:
ChÌn mét tÖp tr¾c däc, tr¾c ngang ®· nhËp vµo tríc vÞ trÝ cäc mµ
con trá ®ang ®øng.
H×nh 2.11. B¶ng chÌn d÷ liÖu tr¾c däc
6. T×m cäc
C¸ch thùc hiÖn: chän menu lÖnh/T×m cäc
53 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Chän biÓu tîng t×m cäc :
XuÊt hiÖn hép tho¹i t×m cäc, nhËp tªn cäc cÇn t×m:
H×nh 2.12. B¶ng t×m cäc
7. KiÓm tra d÷ liÖu
C¸ch thùc hiÖn: vµo menu lÖnh / kiÓm tra d÷ liÖu, hoÆc chän
biÓu tîng , xuÊt hiÖn hép tho¹i sau:
H×nh 2.13. B¶ng kiÓm tra d÷ liÖu tr¾c däc, tr¾c ngang
NhËp kho¶ng chªnh cao ®é: NÕu cao ®é ®iÓm mét - cao ®é ®iÓm
tiÕp theo mµ kho¶ng chªnh, ch¬ng tr×nh sÏ ®¸nh dÊu ®iÓm cã cao ®é
l¬n h¬n nµy. Ngêi dïng cã thÓ thay ®æi gi¸ trÞ nµy t¹i « Gi¸ trÞ.
LÖnh dïng ®Ó kiÓm tra, h¹n chÕ nhËp sai cao ®é sai trong qu¸
tr×nh nhËp liÖu.
54 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Lu ý: NÕu ®ang nhËp ë kho¶ng c¸ch céng dån th× ta ph¶i nhËp theo
céng dån, kho¶ng c¸ch lÎ th× nhËp theo kho¶ng c¸ch lÎ trong « “Kho¶ng
c¸ch”.
2.2.1.3. §Þa h×nh
1. Giíi thiÖu m« h×nh ®Þa h×nh
§Ó thÓ hiÖn chiÒu thø 3 cña ®Þa h×nh (®é cao) cÇn x©y dùng m«
h×nh ®Þa h×nh sè. Tuú theo c¸c yªu cÇu cô thÓ cña bµi to¸n kh¶o s¸t
®Þa h×nh, sÏ cã c¸c m« h×nh
®Þa h×nh t¬ng øng víi môc ®Ých nh»m ph¶n ¸nh chÝnh x¸c nhÊt vÒ bÒ
mÆt cña ®Þa h×nh tù nhiªn.
Trong trêng hîp kh¶o s¸t theo diÖn (c¸c ®iÓm ®o ph©n bè t¬ng ®èi
®Òu trªn mét vïng x¸c ®Þnh) M« h×nh ®Þa h×nh sè tèt nhÊt lµ m« h×nh
®Þa h×nh sè d¹ng líi tam gi¸c (TIN : Triangle Information Network)
• Trong trêng hîp kh¶o s¸t theo tuyÕn (c¸c ®iÓm ®o ®îc bè trÝ trªn c¸c
tr¾c ngang theo tuyÕn kh¶o s¸t). Sö dông M« h×nh ®Þa h×nh sè
d¹ng tuyÕn sÏ m« t¶ ®Þa h×nh tèt nhÊt.
• Khi cÇn tÝnh to¸n san lÊp, M« h×nh ®Þa h×nh sè d¹ng líi ch÷ nhËt
sÏ ®îc sö dông (®Ó phï hîp víi c¸c ph¬ng ph¸p truyÒn thèng)
Trong c¸c d¹ng M« h×nh ®Þa h×nh sè trªn, M« h×nh ®Þa h×nh sè
d¹ng líi tam gi¸c lµ c¬ b¶n nhÊt, tõ m« h×nh nµy, cã thÓ suy ®îc c¸c m«
h×nh cßn l¹i.
ThuËt to¸n x©y dùng m« h×nh ®Þa h×nh sè d¹ng líi tam gi¸c lµ nèi
c¸c ®iÓm gÇn nhau theo nguyªn t¾c c¸c tam gi¸c lµ tam gi¸c Delaunay
(tam gi¸c bÐo).
55 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
a. M« h×nh TIN
§é chÝnh x¸c cña m« h×nh phô thuéc d÷ liÖu ®Çu vµo (§é chÝnh x¸c
c¸c ®iÓm ®o chi tiÕt, mËt ®é ®iÓm). Tuy nhiªn, cÇn lu ý r»ng kh«ng
ph¶i d÷ liÖu ®Çu vµo chÝnh x¸c th× sÏ cho m« h×nh chÝnh x¸c 100%
(ph¶n ¸nh ®óng ®Þa h×nh) bëi do m« h×nh ®îc x©y dùng theo mét thuËt
to¸n nhÊt ®Þnh, mµ ®Þa h×nh th× kh«ng cã mét quy luËt cô thÓ nµo c¶.
V× thÕ, ®Ó cã ®îc mét m« h×nh thËt chÝnh x¸c, cÇn cã sù can thiÖp
cña con ngêi.
PhÇn mÒm Topo cung cÊp kh¶ n¨ng x©y dùng c¸c lo¹i m« h×nh ®Þa
h×nh sè theo c¸c thuËt to¸n ®· ®îc tèi u, cho kÕt qu¶ trung thùc nhÊt víi
sè liÖu ®Çu vµo. Ngoµi ra mét lo¹t c¸c chøc n¨ng Biªn vÏ B§ ®Þa h×nh sÏ
gióp ngêi sö dông cã ®îc m« h×nh ®Þa h×nh nh ý.
b. M« h×nh ®Þa h×nh sè d¹ng líi tam gi¸c (TIN)
- Giíi thiÖu: Topo Cho phÐp x©y dùng nhiÒu m« h×nh TIN trong
cïng mét b¶n vÏ. Mçi m« h×nh ®îc x©y dùng tõ mét tËp hîp ®iÓm (Point
Set). Tõ mét tËp hîp ®iÓm cã thÓ t¹o ra nhiÒu m« h×nh (cã thÓ gièng
nhau).
M« h×nh ®Þa h×nh lµ mét ®èi tîng (b×nh thêng nh bao ®èi tîng
kh¸c cña AutoCAD) ®îc lu cïng b¶n vÏ vµ sÏ ho¹t ®éng khi m¸y cµi ®Æt
phÇn mÒm Topo cã b¶n quyÒn.
Trong mçi m« h×nh cã mét ®êng bao ®Þa h×nh (mÆc ®Þnh lµ
bao låi cña tËp ®iÓm), cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu lç thñng - lµ nh÷ng
vïng kh«ng cã th«ng tin ®Þa h×nh, nhiÒu ®êng ®øt g·y cña ®Þa h×nh
(Break Line).
56 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Chøc n¨ng chÝnh cña ®Þa h×nh lµ cho biÕt cao ®é t¹i bÊt cø
®iÓm nµo trong vïng ®Þa h×nh, phôc vô cho viÖc kh¶o s¸t theo chiÒu
®øng hoÆc c¸c bµi to¸n thiÕt kÕ liªn quan ®Õn cao ®é.
- C¸c thao t¸c c¬ b¶n x©y dùng m« h×nh líi tam gi¸c
+ X©y dùng tËp hîp ®iÓm
LÖnh: PSM¿
Menu: B¶n ®å/Qu¶n lý tËp ®iÓm
XuÊt hiÖn hép tho¹i :
H×nh 2.14. Qu¶n lý tËp ®iÓm
Chøc n¨ng:
Qu¶n lý tËp hîp ®iÓm ®Ó phôc vô trong c«ng viÖc x©y dùng m«
h×nh.
C¸c tÝnh n¨ng vµ ph¬ng ph¸p thùc hiÖn
- §Æt tªn cho tËp hîp ®iÓm t¹i « Tªn.
- Chän c¸c lo¹i ®èi tîng tham gia tËp hîp ®iÓm trªn Läc c¸c ®èi t-
- §èi víi c¸c ®iÓm ®o kh«ng ph¶i lµ ®iÓm cña ®Þa h×nh, ®îc lo¹i
îng.
bá nhê m· ®Þa vËt cña nã.
- C¸c ®èi tîng trªn cã thÓ ®îc läc theo líp
57 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
- BÊm phÝm “ChÊp nhËn” ®Ó chän c¸c ®èi tîng trªn b¶n vÏ. C¸c
®èi tîng ®îc chän sÏ ®îc läc theo ®iÒu kiÖn ®· ®Æt ë trªn.
c. X©y dùng m« h×nh TIN
LÖnh: DT_CT¿
Menu: §Þa h×nh/T¹o m« h×nh líi tam gi¸c
XuÊt hiÖn hép tho¹i :
H×nh 2.15. X©y dùng m« h×nh tam gi¸c
Chøc n¨ng:
X©y dùng m« h×nh líi tam gi¸c th«ng qua tËp ®iÓm ®· cã s½n. C¸c
tÝnh n¨ng vµ ph¬ng ph¸p thùc hiÖn
- NhËp tªn, m« t¶ cña m« h×nh t¹i « m« t¶.
- Chän biªn ®Þa h×nh ,c¸c lç thñng , c¸c ®êng c¾t (Polyline 3D).
- Chän tËp hîp ®iÓm t¬ng øng ®Ó x©y dùng m« h×nh.
Lu ý:
- ViÖc chän biªn ®Þa h×nh, c¸c lç thñng, c¸c ®êng c¾t cã thÓ thùc
hiÖn sau ë phÇn hiÖu chØnh.
- KÕt thóc sÏ cã mét ®èi tîng ®Þa h×nh trªn b¶n vÏ ®îc x©y dùng.
58 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
Th«ng tin m« h×nh ®Þa h×nh TIN (Chøc n¨ng xem th«ng tin ®éng)
§èi tîng ®Þa h×nh
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 2.16. M« h×nh tam gi¸c
HiÖu chØnh c¸c ®èi tîng ®Þa h×nh
Nãi chung, m« h×nh ®Þa h×nh sè sau khi t¹o ra thêng kh«ng chÝnh
x¸c 100%, v× thÕ cÇn cã sù can thiÖp bªn ngoµi. C¸c hiÖu chØnh cho
m« h×nh ®Þa h×nh TIN lµ:
- LËt c¹nh : ®¶o ®êng chÐo cña tø gi¸c t¹o bëi 2 tam gi¸c kÒ nhau.
- X¸c ®Þnh ®êng bao ®Þa h×nh, khi t¹o míi cha chän bao hoÆc cÇn
x¸c ®Þnh l¹i ®êng bao kh¸c.
- Thªm bít c¸c lç thñng (c¸c 3d polyline).
- Thªm bít c¸c ®êng ®øt (c¸c 3d polyline).
- Thªm bít c¸c ®èi tîng tham gia ®Þa h×nh : ®iÓm ®o, c¸c ®èi tîng
kh¸c cña AutoCAD.
59 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
HiÖu chØnh c¸c thuéc tÝnh chung:
ChÕ ®é hiÖu chØnh ®Þa h×nh : LËt c¹nh, thªm bít lç thñng, ®êng bao, ®èi tîng tham gia ®Þa h×nh
Líp, mµu, tªn , m« t¶.vv...
BËt t¾t chÕ ®é hiÖu chØnh ®Þa h×nh
H×nh 2.17. HiÖu chØnh m« h×nh tam gi¸c
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
2.2.1.4. Kh¶o s¸t tuyÕn 1. T¹o tuyÕn
LÖnh: T¿
Menu: §Þa h×nh/Kh¶o s¸t tuyÕn/T¹o TuyÕn...
XuÊt hiÖn hép tho¹i
H×nh 2.18. T¹o tuyÕn tr¾c däc, tr¾c ngang
60 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Chøc n¨ng: Chøc n¨ng:
- TuyÕn ®îc x©y dùng th«ng qua tÖp sè liÖu *.ntd.
- TuyÕn ®îc x©y dùng th«ng qua v¹ch trùc tiÕp tuyÕn trªn b×nh
®å.
•
C¸c tÝnh n¨ng trªn héi tho¹i:
: Chän tÖp d÷ liÖu ®· nhËp b»ng chøc n¨ng NhËp d÷
•
liÖu tuyÕn...
: Chän polyline trªn b¶n vÏ -> X¸c ®Þnh ®iÓm ®Çu
tuyÕn. Trong sè ®èi tîng ®îc chän nÕu cã ®èi tîng tuyÕn th× c¸c
®èi tîng line vµ polyline kh¸c sÏ ®îc nèi tiÕp vµo tuyÕn ®ã. NÕu tríc
®ã cã chän tÖp sè liÖu th× sè liÖu tr¾c ngang sÏ ®îc g¸n theo
•
tuyÕn míi h×nh thµnh.
: Pick ®iÓm trªn b¶n vÏ, cã thÓ x¸c ®Þnh b¸n kÝnh
cong vµ chiÒu dµi chuyÓn tiÕp t¹i c¸c ®Ønh.
T¹o ra ®èi tîng tuyÕn trªn b¶n ®å, vµ ngêi sö dông cã thÓ hiÖu
chØnh tuyÕn b»ng c¸c c¸ch sö dông lÖnh HECP.
• TAB “Tæng thÓ”:
H×nh 2.19. Cµi ®Æt th«ng sè cho tuyÕn
61 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Kho¶ng lÖch so víi lý tr×nh cò: nhËp vµo c¸c kho¶ng c¸ch lÖch gi÷a
Km lý tr×nh cò (®êng cò) so víi lý tr×nh míi tÝnh b»ng m c¸ch nhau bëi
dÊu chÊm phÈy.
VÝ dô: 21;32;15 - Km ®Çu lÖch 21m; Km thø 2 lÖch 32m...
• T¹o c¸c ®iÓm ®o: T¹o c¸c ®iÓm mia khi ®o tuyÕn theo tr¾c däc-
tr¾c ngang.
• TAB “HiÖu chØnh”
• Khi cËp nhËt sè liÖu theo m« h×nh ®Þa h×nh toµn bé sè liÖu tr¾c
däc tr¾c ngang cò sÏ ®îc lÊy l¹i theo m« h×nh.
• CËp nhËt sè liÖu tõ ®êng m· hiÖu: C¸c ®êng mÐp tr¸i, ph¶i cña ®-
êng cò... trong ph¹m vi nöa d¶i däc tuyÕn sÏ ®îc cËp nhËt ®Ó thÓ hiÖn
trªn tr¾c däc còng nh lµ tr¾c ngang. §êng m· hiÖu lµ ®êng ®îc nèi theo
m· ®Þa vËt.
• KÐo dµi tr¾c ngang hÕt nöa d¶i: Khi ®o sè liÖu tr¾c ngang cã thÓ
bÒ réng vïng ®o ng¾n cho nªn khi vÏ tr¾c ngang tù nhiªn sÏ kh«ng ®Òu
cÇn ph¶i kÐo dµi thªm.
H×nh 2.20. HiÖu chØnh sè liÖu tuyÕn
62 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
• TAB “MÉu mÆt c¾t” dïng ®Ó khai b¸o mÉu mÆt c¾t ®îc
®Þnh nghÜa trong môc “MÉu mÆt c¾t” ®îc b¾t ®Çu tõ “Tõ kho¶ng
c¸ch” cho ®Õn “Tõ kho¶ng c¸ch” cña mÉu tiÕp theo.
2. Ph¸t sinh cäc
LÖnh: GP¿
Menu: §Þa h×nh/Kh¶o s¸t tuyÕn/Ph¸t sinh cäc...
Mµn h×nh sÏ hiÖn hép tho¹i sau:
Hinh 2.21. Ph¸t sinh, chÌn cäc
C¸c tÝnh n¨ng trªn héi tho¹i
-Ph¸t sinh c¸c cäc víi kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh ®îc khai b¸o t¹i «
“Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c”.
H×nh 2.22. chän vÞ trÝ chÌn cäc
63 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
-ChÌn thªm cäc t¹i kho¶ng c¸ch trªn tuyÕn ®îc nhËp t¹i « t¬ng øng.
-BÊm vµo nót “Cäc ®Æc biÖt” ®Ó t¹o cäc ®Æc biÖt trªn b¸n kÝnh
cong .
3. §iÒn yÕu tè tuyÕn LÖnh: SA¿
Menu: §Þa h×nh/Kh¶o s¸t tuyÕn/§iÒn yÕu tè tuyÕn...
H×nh 2.23. §iÒn yÕu tè cho tuyÕn
Chøc n¨ng:
- §iÒn c¸c yÕu tè trªn tuyÕn ra b¶n vÏ.
- NÕu cã khai b¸o nhãm thuéc tÝnh cho c¸c yÕu tè ®îc ®iÒn
míi thùc hiÖn viÖc ®iÒn c¸c yÕu tè ®ã.
a. HiÖu chØnh yÕu tè cong
LÖnh: EC¿
Menu: §Þa h×nh/Kh¶o s¸t tuyÕn/HiÖu chØnh yÕu tè cong...
H×nh 2.24. HiÖu chØnh yÕu tè cong
Chøc n¨ng:
64 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Dïng ®Ó khai b¸o yÕu tè cong t¹i ®Ønh cña c¸c ®êng trªn tuyÕn
hoÆc trªn tr¾c däc.
b. HiÖu chØnh sè liÖu tuyÕn
LÖnh: EACD¿
Menu: §Þa h×nh/Kh¶o s¸t tuyÕn/HiÖu chØnh sè liÖu tuyÕn...
Chøc n¨ng:
Dïng ®Ó hiÖu chØnh sè liÖu ®o t¹i tr¾c däc, tr¾c ngang.
Xem môc nhËp d÷ liÖu tuyÕn.
4. T¹o tr¾c däc
LÖnh: TD¿
Menu: §Þa h×nh/Kh¶o s¸t tuyÕn/T¹o tr¾c däc...
H×nh 2.25. T¹o tr¾c däc cña tuyÕn
Chøc n¨ng: VÏ tr¾c däc tù nhiªn sau khi ®· cã tuyÕn trªn b¶n vÏ.
C¸c tÝnh n¨ng trªn héi tho¹i
-T¹o tr¾c däc “Tõ cäc” ®Õn “Tíi cäc”.
-Lý tr×nh ®Çu: Lý tr×nh ®îc b¾t ®Çu ®Ó tÝnh kho¶ng c¸ch dån ghi
trªn b¶ng tr¾c däc.
65 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
- Kho¶ng c¸ch tæi thiÓu: Kho¶ng c¸ch nhá nhÊt tõ phÇn trªn cña b¶ng
tíi ®êng tù nhiªn tÝnh theo mm ngoµi giÊy vµ tõ kho¶ng c¸ch nµy
®Ó x¸c ®Þnh møc so s¸nh.
Sè hµng phÝa trªn: Khi gi¸ trÞ > 0 sÏ kÎ « phÇn thÓ hiÖn tr¾c däc
phÝa trªn b¶ng
H×nh 2.26. H×nh tr¾c däc minh ho¹
Lu ý: §Ó khai b¸o c¸c th«ng sè tr¾c däc xem lÖnh mÉu mÆt c¾t.
HiÖu chØnh tr¾c däc tù nhiªn sö dông lÖnh HECP.
H×nh 2.27. HiÖu chØnh tr¾c däc
66 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
- Møc so s¸nh ®Çu: NÕu ta thay ®æi th× c¸c møc so s¸nh cßn l¹i còng
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
sÏ thay ®æi thªm mét lîng chªnh gi÷a gi¸ trÞ míi vµ gi¸ trÞ ban ®Çu cña
møc so s¸nh ®Çu.
-Møc so s¸nh...: Cho phÐp thay ®æi c¸c møc so s¸nh chi tiÕt.
-ChÌn c¸c cäc: Cho phÐp chÌn thªm c¸c cäc theo mét kho¶ng c¸ch
nhËp vµo.
5. T¹o tr¾c ngang LÖnh: TN¿
Menu: §Þa h×nh/Kh¶o s¸t tuyÕn/T¹o tr¾c ngang...
H×nh 2.28. T¹o tr¾c ngang tù nhiªn
Chøc n¨ng:
VÏ tr¾c ngang tù nhiªn sau khi ®· cã tuyÕn trªn b¶n vÏ.
C¸c tÝnh n¨ng trªn héi tho¹i
-T¹o tr¾c ngang “Tõ cäc” ®Õn “Tíi cäc”.
-Bá qua tr¾c ngang kh«ng cã sè liÖu: ®îc ®¸nh dÊu th× c¸c cäc
kh«ng cã ®iÓm mia sÏ kh«ng ®îc vÏ trªn b¶n vÏ.
-NhËp sè hµng, sè cét, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hµng, kho¶ng c¸ch
gi÷a c¸c cét.
-VÏ tÊt c¶ c¸c ®Çu: th× tÊt c¶ c¸c ®Çu tr¾c ngang ®Òu ®îc vÏ.
67 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 2.29. Tr¾c ngang minh ho¹
HiÖu chØnh tr¾c ngang tù nhiªn sö dông lÖnh HECP.
H×nh 2.30. HiÖu chØnh sè liÖu tr¾c ngang
6. B¶ng biÓu LÖnh: CET¿
Menu: §Þa h×nh/Kh¶o s¸t tuyÕn/B¶ng biÓu/MÉu b¶ng kÕt
xuÊt...
68 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 2.31. B¶ng mÉu kÕt xuÊt d÷ liÖu tuyÕn
Chøc n¨ng:
-Nhãm lÖnh dïng ®Ó khai b¸o mÉu b¶ng vµ ®a ra c¸c b¶ng kÕt xuÊt
sè liÖu theo tuyÕn.
-§îc dïng ®Ó khai b¸o mÉu b¶ng biÓu kÕt xuÊt sè liÖu theo tuyÕn
bao gåm:
-To¹ ®é cäc.
-B¶ng yÕu tè cong
-B¶ng c¾m cong: Cã thÓ c¾m cong theo to¹ ®é tuyÖt ®èi hoÆc theo
to¹ ®é cùc khi lÊy ®iÓm b¾t ®Çu ®o¹n cong lµm gèc, trôc X theo híng
tiÕp tuyÕn víi ®o¹n cong.
-Thø tù c¸c cét trong b¶ng kÕt xuÊt theo thø tù hµng trong b¶ng mÉu
kÕt xuÊt.
a. B¶ng c¾m cong LÖnh: TCC¿
Menu: §Þa h×nh/Kh¶o s¸t tuyÕn/B¶ng biÓu/B¶ng c¾m
cong...
69 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 2.32. MÉu b¶ng c¾m cong
Chøc n¨ng:
Chän “BËt” hoÆc “T¾t” t¹i c¸c ®Ønh ®Ó chän c¸c c¸c ®o¹n cong cÇn
tiÕn hµnh lËp b¶ng c¾m cong.
b. B¶ng yÕu tè cong LÖnh: TC¿
Menu: §Þa h×nh/Kh¶o s¸t tuyÕn/B¶ng biÓu/B¶ng yÕu tè
cong
Chøc n¨ng:Dïng ®Ó thiÕt lËp b¶ng c¸c yÕu tè cong nh b¸n kÝnh cong,
chiÒu dµi chuyÓn tiÕp, më réng.... cña tÊt c¶c c¸c ®o¹n cong trong
tuyÕn.
c. B¶ng to¹ ®é cäc LÖnh: TCP¿
Menu: §Þa h×nh/Kh¶o s¸t tuyÕn/B¶ng biÓu/B¶ng to¹ ®é cäc
Chøc n¨ng:
LËp b¶ng to¹ ®é cña c¸c cäc ®îc chän trªn tuyÕn.
d. Tuú chän
LÖnh: RF¿
Menu: §Þa h×nh/Kh¶o s¸t tuyÕn/Tuú chän...
XuÊt hiÖn hép tho¹i:
70 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
B¶ng 2.33. B¶ng tû lÖ vµ kho¶ng c¸ch c¸c cäc kÕt xuÊt
Chøc n¨ng:
-BÒ réng nöa d¶i: Kho¶ng c¸ch lÊy cao ®é tr¾c ngang tÝnh tõ tim
tuyÕn khi sè liÖu tr¾c ngang ®îc x¸c ®Þnh theo m« h×nh.
-Thªm ®iÓm mia theo kho¶ng c¸ch: Khi x¸c ®Þnh tõ m« h×nh nÕu sè
®iÓm tha ta cã thÓ thªm c¸c ®Ønh b»ng c¸ch chÌn ®Ønh theo kho¶ng
c¸ch nhËp vµo.
-Sè ®iÓm mia bá qua kh«ng vÏ: Trong trêng hîp ®iÓm mia dÇy ®Æc
ta cã thÓ bá c¸ch c¸c ®iÓm theo sè nhËp vµo.
-TØ lÖ lý tr×nh/Kho¶ng c¸ch: NÕu lý tr×nh tÝnh theo km cßn kho¶ng
c¸ch theo m th× tØ lÖ ®ã lµ 1000.
-TØ lÖ ®¬n vÞ vÏ/®¬n vÞ giÊy: NÕu ®¬n vÞ vÏ tÝnh lµ m cßn ®¬n vÞ
thÓ hiÖn tÝnh trªn giÊy khi xuÊt ra lµ mm th× tØ lÖ ®ã lµ 1000.
-Gãc chuyÓn híng: ThÓ hiÖn gãc thay ®æi híng tuyÕn trªn b¶n vÏ
theo gãc chuyÓn híng hoÆc theo gãc quay bµn m¸y ®o.
71 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
-Xo¸ c¸c ®èi tîng kÕt nèi: VÝ dô c¸c cäc thuéc mét tuyÕn nµo ®ã, khi
tuyÕn bÞ xo¸ th× c¸c cäc thuéc tuyÕn còng sÏ bÞ xo¸ theo.
e. T¹o mÉu b¶ng mÆt c¾t LÖnh: STT¿
Menu: §Þa h×nh/Kh¶o s¸t tuyÕn/T¹o mÉu b¶ng mÆt c¾t...
XuÊt hiÖn héi tho¹i sau:
H×nh 2.34. MÉu b¶ng mÆt c¾t
Chøc n¨ng:
Khai b¸o thuéc tÝnh cña mÉu b¶ng tr¾c däc, tr¾c ngang tù nhiªn.
C¸c tÝnh n¨ng trªn héi tho¹i:
Nhãm thuéc tÝnh: Cho phÐp ®Þnh nghÜa líp, kiÓu nÐt, kiÓu ch÷
trong mét nhãm thuéc tÝnh. Sau nµy c¸c ®êng nÐt thÓ hiÖn hoÆc ch÷
sÏ thuéc mét trong c¸c nhãm cña ®èi tîng thuéc tuyÕn, tr¾c däc vµ tr¾c
ngang. ChiÒu cao ch÷ thÓ hiÖn sÏ ®îc lÊy theo chiÒu cao cña kiÓu ch÷
trong nhãm thuéc tÝnh.
72 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 2.35. Cµi ®Æt thuéc tÝnh cho mÆt c¾t
KÝch thíc ký hiÖu cäc: §é dµi v¹ch thÓ hiÖn cäc trªn tuyÕn.
H×nh 2.36. Thuéc tÝnh cña mÆt c¾t
- H ®Õn ®Çu cê: Kho¶ng c¸ch tõ møc so s¸nh cña tr¾c ngang
®Õn vÞ trÝ ®iÒn tªn cäc hoÆc lý tr×nh tÝnh theo mm ngoµi giÊy khi in
ra.
-TiÕp ®Çu cäc: NÕu kh¸c rçng sÏ ®iÒn tªn cäc trªn c¸c tr¾c ngang.
NÕu nh trªn sÏ ®iÒn Cäc: C1
-TiÕp ®Çu cña lý tr×nh: NÕu kh¸c rçng sÏ ®iÒn lý tr×nh cña cäc trªn
c¸c tr¾c ngang.
MÉu b¶ng: Khai b¸o mÉu b¶ng tr¾c däc hoÆc tr¾c ngang.
73 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 2.37. Khai b¸o mÉu b¶ng tr¾c däc, tr¾c ngang
Kho¶ng thªm bªn tr¸i cña b¶ng: Lµ bÒ réng phÇn ®Çu b¶ng tÝnh
theo mm ngoµi giÊy.
Kho¶ng thªm bªn ph¶i cña b¶ng: Lµ bÒ réng phÇn sau b¶ng so víi giíi
h¹n thÓ hiÖn tÝnh theo mm ngoµi giÊy.
TiÕp ®Çu møc so s¸nh: NÕu kh¸c rçng vµ cã nhãm thuéc tÝnh ®iÒn
møc so s¸nh, c¸c møc so s¸nh sÏ ®îc ®iÒn trªn c¸c mÆt c¾t.
Sè ch÷ sè thËp ph©n: NÕu b»ng -1 c¸c gi¸ trÞ ®îc ®iÒn cã sè ch÷ sè
sau dÊu chÊm thËp ph©n lÊy theo cµi ®Æt hiÖn thêi cña AutoCAD, nÕu
>=0 sÏ theo gi¸ trÞ ta nhËp vµo.
Xoay: NÕu xoay ®îc “bËt” c¸c dßng ch÷ sÏ ®îc xoay 90o theo ph¬ng
n»m ngang.
C¨n chiÒu ngang: Khi “xoay” ®îc bËt ch÷ cã thÓ ®îc c¨n tr¸i hoÆc c¨n
ph¶i theo bÒ réng cña hµng.
Theo cäc: VÝ dô cao ®é tù nhiªn cã thÓ ®îc thÓ hiÖn t¹i cäc nÕu
“Theo cäc” ®îc “bËt”, nÕu kh«ng sÏ thÓ hiÖn theo ®Ønh.
2.2.2. X©y dùng b×nh ®å
74 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
2.2.2.1. VÏ ®êng ®ång møc
§èi tîng ®êng ®ång møc: Trong phÇn mÒm Topo ®èi tîng ®êng ®ång møc lµ Custom Object. Khi lµm tr¬n ®¶m b¶o ®îc ®é chÝnh x¸c ®Þa h×nh, ngêi sö dông cã thÓ ®iÒu chØnh ®îc c¸c tham sè lµm tr¬n mét c¸ch linh ho¹t. Khi ®êng ®ång møc ®îc tù ®éng t¹o ra trªn ®Þa h×nh, t¹i c¸c ®iÓm c¾t ®êng break line (taluy, ph©n thuû) sÏ cã møc ®é lµm tr¬n ®¶m b¶o chÝnh x¸c ®Þa h×nh nhÊt. Ngoµi ra, ®êng ®ång møc cßn cã kh¶ n¨ng thÓ hiÖn kiÓu nÐt kh¸c t¹i c¸c vïng mµ nã ®i qua. 1. T¹o ®êng ®ång møc trªn m« h×nh ®Þa h×nh
LÖnh: DRC¿
Menu: §Þa h×nh /VÏ ®êng ®ång møc...
XuÊt hiÖn hép tho¹i:
H×nh 2.38. VÏ ®êng ®ång møc
Chøc n¨ng:
T¹o ®êng ®ång møc trªn m« h×nh ®Þa h×nh ®· cã s½n. C¸c th«ng sè
thÓ hiÖn ®êng ®ång møc ®îc khai b¸o t¹i hép tho¹i.
C¸c tÝnh n¨ng trªn héi tho¹i:
Chän m« h×nh cÇn vÏ ®êng ®ång møc.
X¸c ®Þnh bíc vÏ vµ tÇn sè ®iÒn nh·n, mµu ®êng ®ång møc c¸i.
X¸c ®Þnh ph¹m vi cao ®é vÏ : Cao ®é Min, Cao ®é Max.
75 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
X¸c ®Þnh c¸c tham sè ®iÒn nh·n.
HiÖu chØnh c¸c tham sè ®êng ®ång møc:
Sö dông lÖnh HECP ®Ó hiÖu chØnh c¸c tham sè ®êng ®ång møc
-> dïng chøc n¨ng sao chÐp thuéc tÝnh cña lÖnh ®Ó sao chÐp c¸c thuéc
tÝnh võa söa cho c¸c ®êng kh¸c.
ë chÕ ®é chän nhiÒu ®èi tîng, chøc n¨ng läc theo tªn cña lÖnh cã
thÓ läc ®îc c¸c ®êng ®ång møc c¸i hoÆc c¸c ®êng ë mét møc nµo ®ã.
Ngoµi ra cßn mét sè thao t¸c kh¸c trªn nhãm ®êng ®ång møc.
2. BiÕn ®æi Polyline thµnh ®êng ®ång møc
LÖnh: PL2C¿
Menu: §Þa h×nh /C¸c tiÖn Ých ®êng ®ång møc/BiÕn ®æi
Polyline thµnh ®êng ®ång møc
Chøc n¨ng:
Chän c¸c ®êng polyline 2D hoÆc 3D -> tù ®éng t¹o thµnh ®èi tîng
®êng ®ång møc.
2.2.2.2. Nèi c¸c ®êng ®ång møc LÖnh: MCON¿
Menu: §Þa h×nh /C¸c tiÖn Ých ®êng ®ång møc/Nèi c¸c
®êng ®ång møc
Chøc n¨ng: Dïng ®Ó nèi c¸c ®êng ®ång møc cã cïng cao ®é.
2.2.2.3. X¸c ®Þnh vïng vÏ ®êng ®ång møc LÖnh: DT_BOUNDARYCONTOUR¿
Menu: §Þa h×nh /C¸c tiÖn Ých ®êng ®ång møc/ X¸c ®Þnh vïng
vÏ ®êng ®ång møc
Chøc n¨ng:
76 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Chän c¸c vïng vÏ ®êng ®ång møc (lµ c¸c polyline kÝn), khi ®ã ®-
êng ®ång møc sÏ chØ thÓ hiÖn trong c¸c vïng ®· chän.
2.2.2.4. X¸c ®Þnh vïng kh«ng vÏ ®êng ®ång møc
LÖnh: DT_HOLECONTOUR¿
Menu: §Þa h×nh /C¸c tiÖn Ých ®êng ®ång møc/ X¸c ®Þnh vïng
kh«ng vÏ ®êng ®ång ®ång møc
Chøc n¨ng:
Chän c¸c vïng kh«ng vÏ ®êng ®ång møc (lµ c¸c polyline kÝn) trong
vïng ®ã ®êng ®ång møc sÏ kh«ng thÓ hiÖn hoÆc thÓ hiÖn b»ng kiÓu
nÐt kh¸c.
2.2.2.5. CËp nhËt c¸c vïng vÏ, kh«ng vÏ LÖnh: DT_UPDATECONTOUR¿
Menu: §Þa h×nh /C¸c tiÖn Ých ®êng ®ång møc/CËp nhËt c¸c
vïng vÏ, kh«ng vÏ
Chøc n¨ng:
Khi c¸c vïng vÏ, kh«ng vÏ bÞ thay ®æi , chøc n¨ng nµy sÏ tù ®éng cËp
nhËt l¹i thÓ hiÖn cña c¸c ®êng ®ång møc.
Lu ý: Chøc n¨ng xem th«ng tin ®éng (Shift + pick vµo ®êng) sÏ cho biÕt
cao ®é, chiÒu dµi vµ diÖn tÝch ®êng ®ång møc.
HiÖu chØnh c¸c tham sè tr¹m ®o vµ ®iÓm ®o
Sè liÖu ®o ®¹c ®Þa h×nh (tõ sæ ®o hoÆc c¸c tËp tin lÊy tõ m¸y
toµn ®¹c ®iÖn tö) sau khi Biªn vÏ B§ vµ triÓn khai trªn b¶n vÏ, sÏ t¹o ra c¸c
®èi tîng §iÓm mia vµ tr¹m ®o lµ c¸c ®èi tîng cña ch¬ng tr×nh (Custom
Object).
C¸c lÖnh hiÖu chØnh sè liÖu tr¹m ®o vµ ®iÓm mia
77 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
• Sö dông lÖnh DET ®Ó hiÖu chØnh cao ®é, tªn m¸y, thø tù ®iÓm,
m· ®Þa vËt.
• Sö dông lÖnh HECP ®Ó hiÖu chØnh c¸c thuéc tÝnh h×nh häc.
®Ó Chøc n¨ng: Xoay ®iÓm ®i mét gãc nµo ®ã, sö dông nót
chÐp thuéc tÝnh xoay cho c¸c ®iÓm mia kh¸c.
H×nh 2.39. HiÖu chØnh thuéc tÝnh cña ®êng
- §æi thuéc tÝnh ®iÓm : Nh¾p ®óp ®Ó gäi hép tho¹i hiÖu chØnh
c¸c thuéc tÝnh h×nh häc kh¸c.
78 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 2.40. Th«ng sè cña thuéc tÝnh ®iÓm
- Trong phÇn §iÓm ®o cho phÐp thay ®æi kiÓu ch÷, c¸c kÝch th-
íc h×nh häc, d¹ng thÓ hiÖn cña ®iÓm ®o.
- Trong phÇn §iÓm m¸y cho phÐp thay ®æi cao ch÷, kÝch thíc vÏ
- C¸c nót
ký hiÖu m¸y cña ®èi tîng tr¹m m¸y
, vµ
quy ®Þnh viÖc hiÓn thÞ m· ®Þa vËt
hay chØ
- sè ®iÓm hoÆc cao ®é ®iÓm trong hép Browser cña HECP ë
-
chÕ ®é chän nhiÒu ®èi tîng.
: C¸c th«ng sè trªn sÏ ®îc lu ®éc lËp
trªn b¶n vÏ hiÖn thêi (Khi ®¸nh dÊu) vµ kh«ng ¶nh hëng ®Õn
-
b¶n vÏ kh¸c.
: Ký hiÖu ph©n c¸ch gi÷a c¸c m· ®Þa
vËt trong trêng hîp ®iÓm mia cÇn thÓ hiÖn nhiÒu m·
79 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
VÝ dô: §iÓm cÇn chøa m· cña cét ®iÖn, mÐp ®êng, gãc nhµ vv... lµ
giao cña nhiÒu ®Þa h×nh, ®Þa vËt.
- C¸c thay ®æi trªn sÏ ¶nh hëng ®Õn toµn bé c¸c ®èi tîng §iÓm
®o vµ §iÓm m¸y trong b¶n vÏ, dïng lÖnh REGEN ®Ó cËp nhËt
c¸c thÓ hiÖn.
2.2.2.6. HiÖu chØnh ghi chó
Sö dông HECP hoÆc DET ®Ó hiÖu chØnh néi dung ghi chó vµ kiÓu
ch÷.
- §èi tîng nhµ
T¹o nhµ
LÖnh: CATO_VENHA¿
Menu: Biªn vÏ B§/§èi tîng nhµ...
Chøc n¨ng:
T¹o ®èi tîng lµ nhµ trªn b¶n vÏ.
- C¸c ph¬ng ph¸p t¹o nhµ
T¹o nhµ tù ®éng dùa trªn m· ®Þa vËt cña ®iÓm mia.
Pick ®iÓm trªn b¶n ®å ®Ó t¹o ®èi tîng nhµ.
HiÖu chØnh
Sö dông lÖnh HECP ®Ó hiÖu chØnh ®èi tîng nhµ. §èi víi c¸c nhµ cã
h×nh ch÷ nhËt, cho phÐp chän kiÓu nhµ.
80 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 2.41. HiÖu chØnh ®èi tîng nhµ
2.2.2.7. Taluy
- ThiÕt lËp th«ng sè LÖnh: UCTLSET¿
Menu: Biªn vÏ B§/Ta luy/ThiÕt lËp c¸c th«ng sè...
XuÊt hiÖn héi tho¹i sau:
H×nh 2.42. Cµi ®Æt th«ng sè vÏ taluy
- VÏ Taluy
Sau khi ®· thiÕt lËp c¸c th«ng sè vÏ taluy, tiÕn hµnh chän lÖnh Taluy,
trªn dßng nh¾c xuÊt hiÖn c¸c yªu cÇu tuú chän phô thuéc vµo viÖc thiÕt
lËp c¸c th«ng sè vÏ Taluy, khi ®ã ®èi tîng chän sÏ ®îc tiÕn hµnh g¸n kiÓu
Taluy theo viÖc thiÕt lËp c¸c th«ng sè vÏ Taluy.
LÖnh: Taluy ¿
81 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Menu: Biªn vÏ B§/Ta luy/VÏ taluy
Command: Chän mÐp Taluy :
Command: Chän ch©n Taluy
KÕt qu¶ t¹o ®îc taluy nh h×nh vÏ:
H×nh 2.43. H×nh ¶nh taluy ®¹i diÖn
82 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
CH¦¥NG 3:
THùC NGHIÖM
3.1. kh¶o s¸t ®Þa h×nh
3.1.1. Giíi thiÖu chung
§êng giao th«ng thi c«ng T1 ®i qua x· Tîng LÜnh, huyÖn N«ng
Cèng, tØnh Thanh Ho¸ thuéc dù ¸n n©ng cÊp tuyÕn ®ª h÷u s«ng Yªn
®o¹n tõ K0+00 – K16+500
Chñ ®Çu t UBND tØnh Thanh Ho¸
§¹i diÖn chñ ®Çu t.
Ban qu¶n lý dù ¸n giao th«ng thuû lîi huyÖn N«ng Cèng.
§Þa chØ liªn hÖ: ThÞ trÊn huyÖn N«ng Cèng, tØnh Thanh Ho¸
§¬n vÞ thùc hiÖn: Nhãm sinh viªn khãa 51 khoa Tr¾c ®Þa Trêng
§¹i Häc Má §Þa ChÊt.
3.1.1.1. Quy tr×nh, quy ph¹m vµ tiªu chuÈn ¸p dông
1. Kh¶o s¸t
+ Quy tr×nh ®o vÏ b¶n ®å 296 TCN 43-90 cña Côc §§ vµ B§ nhµ
níc.
+ Quy tr×nh kh¶o s¸t ®êng « t« 22TCN263-2000.
+ Quy tr×nh KS TK nÒn ®êng «t« ®¾p trªn nÒn ®Êt yÕu 22TCN
262-2000
+ Quy tr×nh khoan th¨m dß ®Þa chÊt c«ng tr×nh 22TCN259-2000.
+ Quy tr×nh kh¶o s¸t vµ tÝnh to¸n ®Æc trng dßng ch¶y lò
22TCN220-95.
2. ¸p thiÕt kÕ
Th«ng sè thiÕt kÕ:
83 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
+ CÊp thiÕt kÕ nÒn ®êng cÊp III miÒn ®ång b»ng
+ ChiÒu réng mÆt ®êng 3.5m.
+ ChiÒu réng lÒ ®êng 2x1.5m vµ 2x1.25m.
+ Gia cè 2 x 1.0m.
+ ChiÒu réng nÒn ®êng 7m vµ 7.5m.
+ M¸i dèc taluy 1:1.5m.
+ B¸n kÝnh ®êng cong n»m nhá nhÊt Rmin > 30m vµ Rmin >
20m.
+ B¸n kÝnh ®êng cong låi nhá nhÊt Rmin > 250m vµ Rmin > 100m.
+ §é dèc däc tèi ®a 10% vµ 11%. T¶i träng cèng H30-XB80,
3.1.1.2. §iÒu kiÖn tù nhiªn khu vùc
1. §Þa h×nh
Thanh Ho¸ lµ mét tØnh n»m ë vÜ tuyÕn 19018’ B¾c ®Õn 20040’
B¾c, Kinh tuyÕn 104022’ §«ng ®Õn 106005’ §«ng, phÝa b¾c gi¸p c¸c
tØnh: Hoµ B×nh, Ninh B×nh; PhÝa nam gi¸p tØnh NghÖ An; phÝa t©y
gi¸p tØnh Hña Pan níc b¹n Lµo víi ®êng biªn giíi dµi kho¶ng 192Km;
phÝa ®«ng cña tØnh Thanh Ho¸ më ra phÇn gi÷a cña vÞnh B¾c Bé
thuéc biÓn §«ng víi bê biÓn dµi h¬n 102 Km diÖn tÝch tù nhiªn cña tØnh
Thanh Ho¸ lµ 11,106 Km, chia lµm 3 vïng: §ång b»ng ven biÓn, trung du,
miÒn nói, Thanh Ho¸ cã thÒm lôc ®Þa réng 18,000km.
ChÝnh v× vËy Thanh Ho¸ lµ mét trong nh÷ng tØnh chÞu ¶nh hëng
nÆng nÒ cña b·o lò hµng n¨m lµm cho c¸c tuyÕn ®ª träng yÕu ë c¸c
huyÖn N«ng Cèng, Ho»ng Ho¸ - Thanh Ho¸ bÞ h háng nÆng nÒ.
Do ®ã viÖc ®Çu t x©y dùng n©ng cÊp tuyÕn ®ª h÷u s«ng Yªn ®o¹n
tõ Km0+00- Km16+500 vµ c¸c ®êng Cøu hé kÕt hîp thi c«ng ®ª lµ rÊt
cÊp thiÕt.
84 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
2. NhiÖm vô cña dù ¸n
B¶o ®¶m an toµn cho tßan bé nh©n d©n sèng trong c¸c x· Th¨ng
B×nh, Tîng LÜnh, Tîng v¨n, Trêng Trung, Trêng Minh vµ c¸c vïng l©n
cËn, tõng bíc æn ®Þnh ®i vµo s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Þa ph¬ng
nãi riªng vµ kinh tÕ cña tØnh Thanh Ho¸ nãi chung, kÕt hîp c¶i t¹o m«i tr-
êng sinh th¸i.
3. C¨n cø ph¸p lý
- LuËt x©y dùng 16/2003/QH11 ngµy 26/3/2003.
- NghÞ ®Þnh sè 12/2009/N§-CP ngµy 10/2/2009 cña chÝnh phñ
vÒ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh.
- §Þnh møc chi phÝ qu¶n lý dù ¸n vµ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh
kÌm theo quyÕt ®Þnh sè 957/Q§-BXD ngµy 29/9/2009 cña Bé x©y dùng.
- C¨n cø nghÞ ®Þnh sè 209/2004/N§-CP ngµy 16/12/2004 cña
ChÝnh phñ vÒ qu¶n lý chÊt lîng c«ng tr×nh x©y dùng; nghÞ ®Þnh sè
49/2008/N§-CP ngµy 18/4/2008 cña ChÝnh phñ vÒ söa ®æi bæ sung
mét sè ®iÒu cña nghÞ ®Þnh sè 209/2004/N§-CP vÒ qu¶n lý chÊt lîng
c«ng tr×nh x©y dùng.
- Th«ng t 05/2007/TT-BXD ngµy 25/7/2007 cña bé trëng bé x©y
dùng hìng dÉn viÖc lËp vµ qu¶n lý chi phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh.
- C¨n cø quyÕt ®Þnh sè:...,/ Q§-UBND ngµy ... th¸ng ... n¨m 20...,
cña Chñ tÞch UBND tØnh Thanh Ho¸ vÒ viÖc phª duyÖt chñ tr¬ng lËp
dù ¸n ®Çu t n©ng cÊp tuyÕn ®ª høu S«ng Yªn ®o¹n tõ Km 0+00 ®Õn
Km 16+500 huyÖn N«ng Cèng tØnh Thanh Ho¸.
85 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
- C¨n cø quyÕt ®Þnh sè:...,/ Q§-UBND ngµy ... th¸ng ... n¨m 20...,
cña Chñ tÞch UBND huyÖn N«ng Cèng vÒ viÖc phª duyÖt chØ ®Þnh
thÇu nhµ thÇu t vÊn kh¶o s¸t, lËp dù ¸n ®Çu t n©ng cÊp tuyÕn ®ª høu
S«ng Yªn ®o¹n tõ Km 0+00 ®Õn Km 16+500 huyÖn N«ng Cèng tØnh
Thanh Ho¸.
- C¨n cø hîp ®ång kinh tÕ gi÷a UBND huyÖn N«ng Cèng víi C«ng
ty....
3.1.2. TiÕn tr×nh kh¶o s¸t
3.1.2.1. Thu thËp tµi liÖu
- Thu thËp b¶n ®å 1/10 000, 1/50 000, tµi liÖu ®Þa chÊt thuû v¨n
cña khu vùc ®· cã. Tµi liÖu ®· ®îc phª duyÖt ë bíc thiÕt kÕ dù ¸n.
a. C«ng t¸c trong phßng
C¨n cø vµo tµi liÖu ®· thu thËp ®îc, tiÕn hµnh chuÈn bÞ to¹ ®é c¸c
®iÓm ®Ønh, ®iÓm ®Çu tuyÕn, ®iÓm cuèi tuyÕn. In Ên b×nh ®å.
b. C«ng t¸c ngo¹i nghiÖp
- Bè trÝ x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm c¬ b¶n nh: Dùa vµo c¸c ®Þa vËt cè
®Þnh (nh cÇu, cèng, nhµ cöa,...) x¸c ®inh c¸c ®iÓm ®Ønh, ®iÓm cuèi,
®iÓm ®Çu
- Bè trÝ líi ®êng chuyÒn cÊp 1, cÊp 2.
- §o nèi täa ®é, ®é cao gi÷a c¸c ®iÓm ®êng chuyÒn míi thµnh lËp
víi c¸c ®iÓm gèc ®· biÕt to¹ ®é, ®é cao.
86 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
+ Líi mÆt b»ng: Do ®iÒu kiÖn vµ tÝnh chÊt cña c«ng tr×nh, mÆt
kh¸c tuyÕn ®êng ng¾n nªn t«i sö dông hÖ to¹ ®é gi¶ ®Þnh vµ ®o dÉn tõ
®iÓm ®Çu gi¶ ®Þnh tíi c¸c ®iÓm trong líi.
+ Líi ®é cao: RÊt may m¾n vµ cã sù trïng hîp lµ trong khu vùc ®o vÏ
cã mét ®iÓm ®é cao h¹ng III nhµ níc cã sè hiÖu nh sau: III(XC – HN) 4,
víi cao ®é H = 4.664m. Sau nµy t«i dïng ®iÓm nµy lµm ®iÓm ®êng
chuyÒn cÊp 2. TB-1 trïng víi ®iÓm III(XC – HN) 4.
- §o ®¹c b×nh ®å tuyÕn tû lÖ 1/1000: §Æt m¸y Toµn ®¹c ®iÖn tö t¹i
c¸c ®iÓm ®êng chuyÒn ®· biÕt to¹ ®é vµ ®é cao, tiÕn hµnh ®o ®¹c chi
tiÕt tíi tÊt c¶ c¸c ®Þa vËt trong khu vùc ®o vÏ, víi mËt ®é ®iÓm tõ 10-
15m th× dùng mét ®iÓm mia. Riªng c¸c ®Þa vËt nh cÇu, cèng th× ph¶i
®o vÏ thËt chi tiÕt, vµ ph¶i ®¨ng ký khÈu ®é dµi, réng cña c¸c c«ng tr×nh
cÇu cèng ®ã.
3.1.2.2. Xö lý sè liÖu
- Líi mÆt b»ng: TÝnh to¸n to¹ ®é c¸c ®iÓm ®êng chuyÒn.
- Líi ®é cao: Dïng phÇn mÒm Topo b×nh sai, víi ®é chÝnh x¸c t¬ng
®¬ng víi ®é chÝnh x¸c cña líi thuû chuÈn hang IV:
fh = ±20 L (mm)
Víi L lµ chiÒu dµi tÝnh b»ng km
(3.1)
Sau khi tÝnh to¸n b×nh sai xong ta cã b¶ng thµnh qu¶ to¹ ®é, ®é
cao nh sau:
Tªn ®iÓm To¹ ®é Cao ®é Ghi chó
87 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
X Y
H(m)
(m) (m)
1 TB-1 2166339.251 571436.816 4.664
2 TB-2 2166420.577 571830.853 3.306
3 TB-3 2166337.235 572244.612 3.561
4 tB-4 2166282.184 572658.828 3.330
5 tB-5 2166492.825 572945.123 3.340
6 tB-6 2166852.985 572917.280 11.894
7 2166396.087 572832.829 3.501 TB-7
- §Þa h×nh: Sö dông phÇn mÒm Topo 5.0 ®Ó chuyÓn ®iÓm lªn b¶n
B¶ng 3.1. B¶ng to¹ ®é, ®é cao c¸c ®iÓm ®êng chuyÒn
vÏ
Trªn thanh menu cña phÇn mÒm Topo chän: Menu/ NhËp d÷ liÖu/
nhËp d÷ liÖu tõ tÖp txt.../ sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i sau.
H×nh 3.1. chuyÓn tÖp to¹ ®é lªn b¶n vÏ
+ PhÇn ®Þnh d¹ng chän lµ X, Y, Z, Fcode
+ TÖp nguån chän n¬i cã chøa file to¹ ®é
+ DÊu ph©n c¸ch chän dÊu phÈy
Sau ®ã click vµo « “nhËn” ta ®îc file b¶n vÏ nh sau:
88 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 3.2. File ®iÓm ®o
Sau khi ta load ®îc file ®iÓm chi tiÕt lªn b¶n vÏ, tiÕn hµnh sö dông
c¸c lÖnh cña ch¬ng tr×nh ®å ho¹ Autocad kÕt hîp víi ch¬ng tr×nh Topo
5.0 ®Ó biªn vÏ b×nh ®å (cã phô lôc b×nh ®å kÌm theo).
- V¹ch tuyÕn l¹i tuyÕn trªn b×nh ®å 1/1000.
+ Trªn b×nh ®å ta vÏ 1 ®êng Polyline. §iÓm b¾t ®Çu tõ ®iÓm
®Çu, ®i qua tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®Ønh råi vÒ ®iÓm cuèi cña tuyÕn. Víi có
ph¸p PL ↵
+ Khai b¸o gèc tuyÕn
Có ph¸p : GT ↵
Menu : §Þa h×nh / kh¶o s¸t tuyÕn/ gèc tuyÕn
H×nh 3.3. T¹o tuyÕn tr¾c däc, tr¾c ngang
89 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Sau khi click vµo nót ta chän vµo tuyÕn ®· v¹ch
trªn b×nh ®å.
TiÕp theo click vµo nót ta chän gèc tuyÕn ë trªn b×nh
®å cÇn thiÕt kÕ.
+ HiÖu chØnh yÕu tè cong.
Menu: §Þa h×nh/ kh¶o s¸t tuyÕn/ hiÖu chØnh yÕu tè cong
H×nh 3.4. HiÖu chØnh ®êng cong
Ta nhËp b¸n kÝnh R th× ch¬ng tr×nh sÏ tù ®éng tÝnh to¸n cho ta T,
P .
+ ChÌn cäc: Có ph¸p GP ↵
H×nh 3.5. Ph¸t ph¸t sinh cäc, chÌn cäc
Ta tÝch vµo « “ph¸t sinh cäc”, « “x¸c ®Þnh tr¾c däc tù nhiªn” tiÕp theo
ta click vµ « “nhËn” ®Ó hoµn tÊt c«ng viÖc.
ChÌn cäc ®Æc biÖt: Có ph¸p: GP ↵
90 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Click vµo « “cäc ®Æc biÖt”, ®iÒn c¸c yÕu tè cÇn chÌn vµo nh TD,
P, TC
H×nh 3.6. T¹o c¸c cäc TD, P,TC…
Click vµo « “nhËn”
+ TiÕp theo ta ®iÒn yÕu tè cong, b¸n kÝnh ®iÒn trªn tuyÕn
+ HiÖu chØnh sè liÖu tuyÕn.
Menu/ §Þa h×nh/ kh¶o s¸t tuyÕn/ hiÖu chØnh sè liÖu tuyÕn
91 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 3.7. B¶ng d÷ liÖu tr¾c däc
+ T¹o tr¾c däc: Menu/ §Þa h×nh/ kh¶o s¸t tuyÕn/ t¹o tr¾c däc
SÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i sau:
H×nh 3.8. VÏ tr¾c däc tuyÕn
Click vµo « “nhËn” tiÕp theo chän ®iÓm ®Æt.
(Cã phô lôc tr¾c däc kÌm theo)
+ T¹o tr¾c ngang: Menu/ §Þa h×nh/ kh¶o s¸t tuyÕn/ t¹o tr¾c
ngang
H×nh 3.9. VÏ tr¾c ngang tuyÕn
(Cã phô lôc tr¾c ngang kÌm theo)
+ T¹o b¶ng c¾m cong: Menu/ ®Þa h×nh/ b¶ng biÓu/ b¶ng c¾m
§Ønh §1A §1B §1C §2
Gãc 147.55' 74.42' 137.23' 149.10'
R (m) 52.17 11.45 38.46 61.65
T (m) 15 15 15 17
P (m) 2.11 7.42 2.82 2.3
K/2 (m) 14.61 10.52 14.3 16.59
Huíng T T T T
cong
92 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§3 §4 §5 §6 §7
142.35' 87.58' 176.45' 150.01' 160.23'
59.06 19.3 881.3 82.15 127.3
20 20 25 22 22
3.29 8.49 0.35 2.89 1.89
19.28 15.5 24.99 21.5 21.78
P T T P T
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
B¶ng 3.3. B¶ng c¸c yÕu tè ®êng cong
+ T¶o b¶ng to¹ ®é ®Çu cäc: Menu/ ®Þa h×nh/ b¶ng biÓu/ b¶ng
to¹ ®é cäc
Ghi Chó
ZTK
Tªn cäc D1 TC1A TD2 C1' C1 P2 C2 TC2 C3 C4 C5 C6 TD3
X(m) 2166358.389 2166358.216 2166358.189 2166358.607 2166359.143 2166360.218 2166363.855 2166366.539 2166379.074 2166391.637 2166404.203 2166416.769 2166422.192
Y (m) 571428.7714 571443.7694 571446.0747 571454.0942 571457.6194 571462.491 571472.6391 571477.777 571499.3374 571520.9513 571542.5637 571564.1761 571573.497
ZTN 4.61 4.18 4.18 3.81 3.32 3.43 3.35 2.85 2.82 2.81 2.96 3.04 3.06
STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 . . . 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100
C75 TD6 C76 KM2 P6 TC6 C77 TD7 C78 P7
2166746.501 2166750.717 2166753.445 2166757.849 2166767.639 2166787.149 2166808.368 2166827.57 2166839.253 2166846.962
572944.3957 572944.5389 572944.927 572945.5739 572947.9099 572956.7711 572969.9897 572981.9513 572988.4046 572991.8383
4.14 4.26 4.87 4.98 4.33 5.89 8.33 9.3 10.98 10.78
b¶ng to¹ ®é cäc
93 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
101 102 103 104 105 106
TC7 C79 C80 C81 C82 C83
10.8 10.37 10.17 11.17 12.08 13.95
572998.2759 2166867.755 572999.3408 2166872.64 572999.7667 2166874.594 573004.4523 2166896.09 573004.8783 2166898.044 2166922.47 573010.2028 B¶ng 3.4. B¶ng to¹ ®é c¸c cäc chi tiÕt
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Bíc tiÕp theo ta tiÕn hµnh in Ên, lËp b¸o c¸o ®Þa h×nh, b¶ng tæng
hîp khèi lîng kh¶o s¸t ®Þa h×nh. Giao nép cho thiÕt kÕ.
Trªn ®©y lµ ta ®· hoµn thµnh nhiÖm vô kh¶o s¸t cña 1 tuyÕn ®êng
d. §ãng gãi giao nép tµi liÖu kh¶o s¸t
Tµi liÖu giao nép gåm cã:
- B¸o c¸o kh¶o s¸t ®Þa h×nh.
- LËp b¶ng khèi lîng kh¶o s¸t .
- In Ên tµi liÖu, ®ãng quyÓn (Tµi liÖu giÊy ®îc in thµnh 7 bé).
- PhÇn sè copy tÊt c¶ tµi liÖu, (bao gåm c¶ File *.ntd) vµo mét ®Üa
CD.
Trªn ®©y ta ®· hoµn tÊt c«ng viÖc kh¶o s¸t cña mét tuyÕn ®êng.
3.2. ThiÕt kÕ
Sau khi hoµn tÊt phÇn kh¶o s¸t ta tiÕn hµnh dïng phÇn mÒm Nova
5.0 ®Ó thiÕt kÕ. (ThiÕt kÕ trùc tiÕp trªn fle *.ntd mµ phÇn kh¶o s¸t ®·
giao nép)
Sè liÖu ®Çu vµo
Cã c¸c c¸ch ®a sè liÖu ®Çu vµo lµ :
- C¸c ®êng ®ång møc, c¸c ®iÓm ®o cña b¶n ®å ®Þa
h×nh ®· ®îc sè ho¸ thµnh b¶n vÏ AutoCAD.
- Sè liÖu ®o tr¾c däc, tr¾c ngang.
94 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
- Tõ File to¹ ®é d¹ng (*.txt).
- Tõ File tr¾c däc, tr¾c ngang (*.ntd).
Trong bµi to¸n nµy chóng t«i xin tr×nh bµy c¸ch thiÕt kÕ
mét tuyÕn ®êng tõ File *.ntd
Cô thÓ c¸ch ®a sè liÖu ®Çu vµo nh sau:
3.1.3.1. ThiÕt kÕ tr¾c däc
B íc1 : Khai mÉu b¶ng biÓu tr¾c däc, tr¾c ngang :
Có ph¸p: BB ↵
Menu : TuyÕn/ Khai b¸o/ Khai b¸o mÉu b¶ng biÓu
H×nh 3.10. Khai b¸o b¶ng biÓu tr¾c däc, tr¾c ngang
B íc 2 : VÏ tr¾c däc tù nhiªn :
Có ph¸p: TD ↵
Menu : TuyÕn/ Tr¾c däc tù nhiªn/ VÏ tr¾c däc tù nhiªn
95 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 3.11. VÏ tr¾c däc cña tuyÕn
Trong bíc nµy ta cã thÓ khai b¸o l¹i b¶ng biÓu , cã thÓ chän vµo tù
®éng thay ®æi. Møc so s¸nh cho phï hîp víi viÖc bè trÝ khæ giÊy thuËn
lîi cho c«ng viÖc in Ên sau nµy. Sau ®ã chØ ®iÓm chuét tr¸i ®Ó chän
®iÓm ®Æt tr¾c däc, ta ®îc tr¾c däc tù nhiªn.
B íc 3 : §iÒn møc so s¸nh tr¾c däc :
Có ph¸p : DSSTD ↵
Menu: TuyÕn/ Tr¾c däc tù nhiªn/ §iÒn møc so s¸nh
B íc 4: ThiÕt kÕ ®êng ®á
Có ph¸p: DD ↵
Menu: TuyÕn/ ThiÕt kÕ tr¾c däc/ ThiÕt kÕ tr¾c däc
XuÊt hiÖn hép tho¹i :
96 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 3.12. ThiÕt kÕ ®êng ®á trªn tr¾c däc
B íc 5: §iÒn thiÕt kÕ tr¾c däc :
Có ph¸p: DTK ↵
Menu : TuyÕn / ThiÕt kÕ tr¾c däc / §iÒn thiÕt kÕ
H×nh 3.13. §iÒn thiÕt kÕ tr¾c däc
Chän ta ®îc tr¾c däc hoµn thiÖn.
97 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 3.14. Tr¾c däc thiÕt kÕ
(Cã phô lôc tr¾c däc kÌm theo)
3.1.3.2. ThiÕt kÕ tr¾c ngang
B íc 6: VÏ tr¾c ngang tù nhiªn :
Có ph¸p: TN ↵
Menu : TuyÕn/ Tr¾c ngang tù nhiªn/ VÏ tr¾c ngang tù nhiªn
H×nh 3.15. VÏ tr¾c ngang tù nhiªn cña tuyÕn
§iÒn c¸c th«ng sè, sau ®ã ta ®îc c¸c tr¾c ngang tù nhiªn.
98 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 3.16. Tr¾c ngang tù nhiªn
B íc 7: ThiÕt kÕ tr¾c ngang
Có ph¸p: TKTN ↵
Menu : TuyÕn/ ThiÕt kÕ tr¾c ngang/ThiÕt kÕ tr¾c ngang
H×nh 3.17. ThiÕt kÕ tr¾c ngang
Chän vµo ®Ó khai b¸o mÉu mÆt c¾t.
99 Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
NguyÔn ThÕ Long
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 3.18. Khai b¸o sè liÖu tr¾c ngang thiÕt kÕ
Chän sau xuÊt hiÑn hép tho¹i.
H×nh 3.19. Khai b¸o Taluy thiÕt kÕ
Chän ®Ó kÕt thôc khai b¸o. Trªn tr¾c ngang xuÊt hiÖn
100
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 3.20. ThiÕt kÕ Taluy trªn tr¾c ngang
B íc 8: §iÒn thiÕt kÕ tr¾c ngang : DTKTN
Có ph¸p: DTKTN ↵
Menu : TuyÕn/ ThiÕt kÕ tr¾c ngang/ThiÕt kÕ tr¾c ngang
XuÊt hiÖn hép tho¹i:
101
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 3.21. ThiÕt kÕ tr¾c ngang
Chän trªn tr¾c ngang xuÊt hiÖn.
B íc 9: ¸p khu«n ¸o ®êng : APK
Có ph¸p: APK ↵
Menu: TuyÕn/ ThiÕt kÕ tr¾c ngang/ T¹o c¸c líp ¸o ®êng
H×nh 3.22. ¸p khu«n ¸o ®êng
Vµo khai b¸o khu«n
H×nh 3.23. Khai b¸o khu«n ¸o ®êng
102
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
Chän sè líp cÇn thiÕt kÕ vµ khai b¸o c¸c líp gåm tªn líp vµ chiÒu dµy t-
¬ng øng. Chó ý ë ®©y ta cã thÓ khai b¸o nhiÒu khu«n ¸o ®êng. Sau ®ã
chän . Ta ®îc tr¾c ngang cã ¸p khu«n ¸o ®êng.
H×nh 3.24. Tr¾c ngang ®· ®îc ¸p khu«n ¸o ®êng
(Cã phô lôc tr¾c ngang kÌm theo)
3.1.3.3. TÝnh diÖn tÝch
B íc 10: LËp b¶ng tÝnh diÖn tÝch :
Có ph¸p: LBDT ↵
103
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 3.25. LËp b¶ng tÝnh diÖn tÝch
Trong hép tho¹i viÖc tÝnh to¸n c¸c diÖn tÝch cã thÓ theo tiªu
chuÈn ®· chän hoÆc ta còng cã thÓ tù khai b¸o l¹i c«ng thøc :
H×nh 3.26. NhËp biÓu thøc ®Ó tÝnh diÖn tÝch
Sau ®ã ta cã thÓ lu l¹i thµnh file ®Ó sö dông sau nµy:
B íc 11: TÝnh diÖn tÝch :
Có ph¸p: TDT ↵
Menu : TuyÕn/ DiÖn tÝch/TÝnh diÖn tÝch
Lóc nµy ch¬ng tr×nh sÏ tù ®éng tÝnh diÖn tÝch, bíc nµy
t¹o c¬ së cho viÖc xuÊt c¸c b¶ng biÓu vÒ diÖn tÝch .
104
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
B íc 12: §iÒn diÖn tÝch :
Có ph¸p: DDT ↵
Menu : TuyÕn/ DiÖn tÝch/§iÒn gi¸ trÞ diÖn tÝch
Ta còng cã thÓ khai b¸o c¸c th«ng sè sÏ ®iÒn ra tr¾c ngang. T¹i
®©y ta còng cã thÓ söa l¹i c«ng thøc tÝnh ®· khai b¸o t¹i phÇn tríc.
H×nh 3.27. LËp b¶ng diÖn tÝch tõng cäc
Khi ®ã diÖn tÝch ®µo ®¾p sÏ ®îc ®iÒn vµo tr¾c ngang t-
¬ng øng. §îc thÓ hiÖn trªn h×nh:
H×nh 3.28. Tr¾c ngang ®· ®îc thiÕt kÕ, ¸p khèi lîng ®µo ®¾p hoµn
chØnh
(Cã phô lôc tr¾c ngang ®· thiÕt kÕ, ¸p khèi lîng ®µo ®¾p kÌm theo)
105
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
3.1.3.4. XuÊt c¸c b¶ng biÓu
B íc 12 : LËp b¶ng diÖn tÝch :
Có ph¸p: LBGT ↵
Menu : TuyÕn/ B¶ng biÓu/ B¶n:g khèi lîng tõ gi¸ trÞ ®iÒn
(Cã phô lôc b¶ng tæng hîp diÖn tÝch kÌm theo)
B íc 13 : XuÊt b¶ng thèng kª c¸c yÕu tè h×nh häc tuyÕn
Có ph¸p: TKYTT ↵
Menu : TuyÕn / B¶ng biÓu/Thèng kª c¸c yÕu tè h×nh häc tuyÕn
106
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
H×nh 3.29. B¶ng c¸c yÕu tè h×nh häc cña tuyÕn
Tµi liÖu tham kh¶o
[1] Phan V¨n HiÕn (2001) Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh, Nhµ xuÊt b¶n giao
th«ng vËn t¶i.
[2]. Tµi liÖu hìng dÉn sö dông phÇn mÒm Topo. C«ng ty H¶i Hoµ.
[3]. Tµi liÖu hìng dÉn sö dông phÇn mÒm Nova. C«ng ty H¶i Hoµ.
[4]. NguyÔn Quang T¸c. Tr¾c ®Þa øng dông ®é chÝnh x¸c cao. Gi¸o
tr×nh cao häc §¹i häc má - §Þa chÊt. Hµ Néi, 1998
[5]. Tiªu chuÈn ngµnh 96 TCN 42-90. Quy ph¹m ®o vÏ b¶n ®å ®Þa
h×nh. Tû lÖ 1:500, 1:1000,1:2000 vµ 1:5000 (phÇn trong phßng).
[6]. Tiªu chuÈn ngµnh 96 TCN 42-90. Quy ph¹m ®o vÏ b¶n ®å ®Þa
h×nh. Tû lÖ 1:500, 1:1000,1:2000 vµ 1:5000 (phÇn ngo¹i nghiÖp).
[7]. Quy ph¹m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh GB. 50026-93. B¾c Kinh 1993.
[8]. Aphanaxiev V.G., Muraviev A.V. Tr¾c ®Þa vµ tr¾c ®Þa má trong
x©y dùng giao th«ng. Matxc¬va, Nhedra 1988 (b¶n tiÕng Nga).
[9]. Levtruc G.p. vµ nnk. Tr¾c ®Þa øng dông – c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa
trong kh¶o s¸t vµ x©y dùng c«ng tr×nh. Matxc¬va, Nhedra 1983 (b¶n
tiÕng Nga).
[10]. LuËt x©y dùng sè 16/2003/QH11 ngµy 26/11/2003.
[11]. C¸c tiªu chuÈn thiÕt kÕ TCXD VN 285- 2002. Bé x©y dùng.
107
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
KÕT LUËN vµ kiÕn nghÞ
Sau thêi gian lµm vi c kh n tr ¬ng vµ nghiªm tóc, b n ®å ¸n t«t ệ ẩ ả
nghiÖp víi ®Ò tµi lµ “øng dông phÇn mÒm Topo, Nova 5.0 vµo c«ng t¸c
kh¶o s¸t tuyÕn ®êng giao th«ng” víi øng dông thùc tiÔn lµ kh¶o s¸t vµ
lËp BVTC tuyÕn ®êng T1 thuéc dù ¸n nÊng cÊp tuyÕn ®ª h÷u S«ng Yªn
huyÖn N«ng Cèng tØnh Thanh Ho¸. Tõ nh÷ng kÕt qu¶ thùc tÕ t«i rót ra
mét sè kÕt luËn sau.
§å ¸n ®· nªu râ c«ng t¸c tr¾c ®Þa ®èi víi viÖc kh¶o s¸t vµ thiÕt kÕ
tuyÕn ®êng thi c«ng thuéc dù ¸n n©ng cÊp tuyÕn ®ª h÷u S«ng Yªn
huyÖn N«ng Cèng tØnh Thanh Ho¸, víi träng t©m lµ ®o vÏ b×nh ®å
tuyÕn vµ vÏ mÆt c¾t ®Þa h×nh, tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p nh»m phôc vô
cho môc ®Ých thiÕt kÕ.
Qu¸ tr×nh thùc hiÖn nªu lªn mét sè ph¬ng ph¸p ®Ó xö lý sè liÖu vµ
thµnh lËp b¶n ®å mÆt c¾t ®Þa h×nh b»ng c¸c phÇn mÒm tr¾c ®Þa.
Víi viÖc øng dông vµ thùc hiÖn c«ng t¸c tr¾c ®Þa còng nh c¸c gi¶i
ph¸p c«ng nghÖ trªn, ta thÊy ®¬n gi¶n vµ thuËn lîi h¬n so víi c«ng nghÖ
truyÒn thèng, ®ång thêi ®é chÝnh x¸c cña nã còng ®¶m b¶o ®îc yªu
cÇu ®Ò ra .
Do kh¶ n¨ng tr×nh ®é cã h¹n nªn viÖc tr×nh bµy néi dung b¶n ®å
¸n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt. T«i rÊt mong nhËn ®îc sù
108
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
®ãng gãp ý kiÕn cña quý thÇy c« gi¸o trong bé m«n tr¾c ®Þa cïng c¸c
b¹n ®ång nghiÖp ®Ó ®Ò tµi hoµn thiÖn h¬n.
Cuèi cïng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o hìng dÉn Th.S Lª
§øc T×nh cïng c¸c quý thÇy c« vµ c¸c ®ång nghiÖp ®· gióp ®ì chØ b¶o
t«i hoµn thµnh ®å ¸n nµy..
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
Sinh viªn thùc hiÖn
NguyÔn ThÕ Long
Môc lôc
Giíi thiÖu chung…………………………………………………………………
3
Ch¬ng 1
Kh¸I qu¸t chung vÒ tuyÕn ®êng
1.1. kh¸i niÖm vÒ c¸c c«ng tr×nh ®êng giao
th«ng………………………......5
1.1.1. §Æc ®iÓm vÒ tuyÕn ®-
êng…………………………………………………5
1.1.2. C¸c lo¹i tuyÕn ®êng…………………………………………………..
….6
1.1.3. §Æc ®iÓm vÒ cÇu…..………………………………...……………..
…..….7
1.1.4. Ph©n lo¹i cÇu…………………………………………………...
………….8
109
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
1.1.5. §Æc ®iÓm vÒ c«ng tr×nh
hÇm………………………………………………8
1.2 Néi dung c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong x©y dùng c«ng tr×nh giao
th«ng……...9
1.2.1. Giai ®o¹n kh¶o s¸t thiÕt
kÕ………………………………………………..9
1.2.2. Giai ®o¹n thi c«ng……………………………………………….
……….12
1.2.3. Giai ®o¹n khai th¸c sö dông c«ng
tr×nh………………………………….12
1.2.4. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong giai ®o¹n kh¶o
s¸t vµ thiÕt kÕ c«ng
tr×nh………………………………………………………………12
1.3. ThiÕt kÕ tr¾c däc cña
tuyÕn…………………………………………...….17
1.3.1.Nh ng yªu khi thi ữ c u ầ ế t
k ……………………………………………….17 ế
êng cong đ ng trªn tr c d c………………………………... 1.3.2. B trÝ ® ố ứ ắ ọ
….20
1.4. ThiÕt kÕ nÒn ®êng………………………………...
……………………..21
1.4.1. Thi c«ng ® - n n ề
êng……………………………………………………...21
110
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
1.4.2. X¸c ®Þnh khèi lîng ®µo
®¾p…………………………………………….26
1.5. ThiÕt kÕ mÆt ®-
êng……………………………………………………….28
1.5.1. C¸c yªu cÇu chung víi ¸o ®-
êng………………………………………...28
1.5.2. Chän kÕt cÊu ¸o ®-
êng…………………………………………………..29
1.5.3. Chän lo¹i tÇng mÆt ¸o ®-
êng…………………………………………….30
1.5.4. Chän vËt liÖu cho tÇng mãng ¸o ®-
êng………………………………….30
Ch¬ng 2
GIíI THIÖU CHUNG VÒ PHÇN MÒM NOVA, topo
2.1. Giíi thiÖu chung vÒ phÇn mÒm nova
5.0...................................................32
2.1.1. NhËp sè liÖu thiÕt
kÕ……………………………………………………..32
2.1.2. VÏ mÆt b»ng hiÖn tr¹ng vµ thiÕt kÕ b×nh ®å
tuyÕn……………………….33
2.1.3.ThiÕt kÕ tr¾c däc, tr¾c
ngang……………………………………………..33
2.1.4. TÝnh to¸n vµ lËp khèi lîng ®µo ®¾p……………………………….
…….34
2.1.5. VÏ ®êng b×nh ®é mÆt ®êng cïng c¶nh quan ®Þa
h×nh…………………34
111
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
2.2. Giíi thiÖu chung vÒ phÇn mÒm Topo
5.0..................................................34
2.2.1. NhËp d÷
liÖu……………………………………………………………...35
2.2.2. X©y dùng b×nh
®å………………………………………………………..54
CH¦¥NG 3
THùC NGHIÖM
3.1. kh¶o s¸t ®Þa
h×nh………………………………………………………….72
3.1.1. Giíi thiÖu chung…………………………………………………………
72
3.1.2. TiÕn tr×nh kh¶o
s¸t……………………………………………………….74
3.2. ThiÕt
kÕ…………………………………………………………………....82
Tµi liÖu tham
kh¶o……………………………………………………………...93
KÕt luËn vµ kiÕn
nghÞ…………………………………………………………...94
112
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«m tr¾c ®Þa c«ng tr×nh
113
NguyÔn ThÕ Long
Líp: Tr¾c ®Þa K51 – Phóc Yªn
Bé m«n: Tr¾c ®Þa
§å ¸n tèt nghiÖp c«ng tr×nh
SV: NguyÔn ThÕ Long Líp Tr¾c §Þa K51-Phóc Yªn