ữ

ơ

ố

ệ

ươ

Nh ng đ n thu c kinh nghi m dùng đ

ng quy

Đơn thuốc kinh nghiệm :

+ Trị lưng đau do khí huyết ứ trệ kiêm hư hàn : Đương qui 40g, Thịt dê ( dương nhục)  200g, Sinh khương 20g, chưng cách thủy hoặc  sắc uống ấm ( Đương Qui Sinh Khương  Dương Nhục Thang – Kim Quỹ Yếu Lược).

+ Trị lưng đau do khí huyết ứ trệ kiêm hư hàn : Đương qui 16g, Quế chi 8g, Bạch  thược 16g, Cam thảo phấn 10g, Sinh khương 4g, Hồng táo 20g, Đường phèn 40g, sắc  uống ( Đương Qui Kiến Trung Thang – Thiên Kim Dực Phương ).

iĐ ều khí dưỡng vệ, tư dưỡng khí huyết, trị mạch Xung, Nhâm bị hư tổn, kinh nguyệt

+  không đều, vùng bụng rốn đều đau, băng trung, lậu hạ, huyết trưng, có thai mà bị  lạnh, thai động không yên, máu ra không cầm, sinh xong bị hư thoát, phong hàn nội  chuyển, ác lộ ( máu dơ) không ra gây nên tích tụï, bụng dưới cứng đau sinh ra nóng  lạnh : Đương qui ( tẩm rượu, sao), Xuyên khung, Bạch thược, Thục can địa hoàng   ( chưng rượu), lượng bằng nhau. Tán bột, trộn đều. Mỗi lần dùng 12g, sắc uống nóng  ( Tứ Vật Thang –  Hòa Tễ Cục phương ).

+ Trị con gái kinh nguyệt không đều : Đương qui 40g, Can tất ( sao cho bốc khói),  Khung cùng đều 20g. Tán bột, luyện mật làm hoàn, ngày uống 8­12g với rượu ấm  (Đương Qui Hoàn – Thánh Tế Tổng Lục).).

+ Trị phụ nữ có thai mà thai động không yên, bụng và lưng đau : Đương qui 20g,  Thông bạch 0,4g. Sắc uống ( An Thai Ẩm – Thánh Tế Tổng Lục).

+ Trị kinh nguyệt đi ngược lên khiến cho huyết  ra đường miệng, mũi : Trước tiên lấy  mực tầu ( đen – mát), mài ra lấy nước  cho uống sau  óđ  dùng Qui vĩ, Hồng hoa đều  12g, sắc uống nóng ( Dị Giản phương ).

+ Trị huyết băng : Đương qui 40g, Long cốt 80g (sao cho đỏ lên), Hương phụ tử (sao)  12g, Tông mao khôi 20g. Tán bột. Mỗi lần dùng 12­16g uống với nước  cơm, lúc  óđ i  (Đương Qui Tán – Nho Môn Sự Thân ).

+ Trị huyết trưng, bụng trướng, mạch Sáp : Đương qui 120g, Quế tâm 60g, Bạch  thược ( sao rượu) 60g, Bồ hoàng  (sao) 80g, Huyết kiệt 120g, Diên hồ sách 20g. Tán  bột. Mỗi lần dùng 12g, sắc với rượu, uống  ấm (Đương Qui Bồ Diên Tán –  Y Lược Lục  Thư).

+ Trị tâm huyết hư, hồi hộp, hay quên, mất ngủ, tâm phiền , bứt rứt : Đương qui 8g,  Hoàng kỳ 40g, sắc uống ( Đương Qui Bổ Huyết Thang  – Nội Ngoại Thương Biện  Hoặc  Luận).

Đ

+ Trị ra mồ hôi trộm, mất ngủ, ăn ít, hơi thở ngắn : Đương qui ( rửa rượu) 20g, Thục  địa ( chưng) 12g, Liên nhục ( sao) 12g, Bạch thược (sao mật) 12g, Nhân sâm ( sao) 8g,  ửa rượu) 4g, Đan bì (sao rươụ) 4g, A giao (sao phồng ) 4g,  Phục thần 6g,  an sâm ( r Cao quy bản 10g, Ngũ vị tử (sao mật) 15 hột, sắc uống ( Thống Tàng Phương – Hiệu  Phỏng Tân Phương ).

ỳ + Trị ung nhọt lâu ngày , ung thư, thoát thư, động mạch viêm tắc : Đương qui 12g,  Huyền sâm 16g, Kim ngân hoa 16g, Cam thảo 6g, (Tứ Diệu Dũng An Thang – Nghiệm  Phương Tân Biên ) thêm Bồ công anh 16g, Đan sâm 12g, Xích tiểu đậu 12g, Xuyên sơn  giáp 16g, Địa long 12g. Nếu bị thoát thư, ứ huyết nặng, thêm Hồng hoa 10g,  àĐ o nhân   12g. Khí hư thêm Hoàng k  16g, Đảng sâm 12g  ( Sổ Tay Lâm Sàng Trung Dược).

+ Trị táo bón do khí  bị hư : Đương qui 20g, sắc  với 40g dầu mè, uống ( Sổ Tay Lâm  Sàng Trung Dược).

+ Trị chân tay có huyết ứ do té ngã, chấn thương, phần mềm sưng đau, động mạch  viêm tắc : Đương qui 12g, Đan sâm 20g, Một dược 6g, Nhũ hương 6g. Sắc uống (Hoạt  Lạc Hiệu Linh Đơn – Sổ Tay Lâm Sàng Trung Dược).

+ Trị hen suyễn : Mỗi ngày uống 9­12g Đương qui cao, chia làm 3 lần. 10 ngày là 1  liệu trình.  ãĐ  theo dõi kết quả 24 trường hợp phế khí thủng, 26 trường hợp phế khí  thủng có biến chứng tâm phế mạn. Sau 5­6 liệu trình có kết quả tốt : lượng  thông khí  được cải thiện rõ, hết hoặc  giảm ho đờm rõ ( ‘Quan Sát Đương Qui Trị Phế Khí Thủng  Và Phế Khí Thủng Có Biến Chứng Tâm Phế Mạn’, Phạm Huyện, Hà Nam Trung Y Học  Viện Học Báo 1978, 2 : 31).

+ Trị nửa đầu đau : Mỗi lần uống 100mg Đương qui tố, ngày 3 lần.  ãĐ  theo dõi 35  trường hợp, có kết quả 82,9% ( ‘Theo Dõi Kết Quả Điều Trị Nửa Đầu Đau Bằng Uống  Đương Qui Tố’, Đường Vạn Nghi và cộng sự, Bắc Kinh Y Học Học Báo 1988, 2: 95).

+ Trị rối lọan nhịp tim : Dùng dung dịch Đương qui 25­50%, 60­120ml tiêm trực tiếp  vào tĩnh mạch hoặc truyền nhỏ giọt ngày 1 lần hoặc  dùng uống dạng sirô Đương qui  150%, 20ml x 3 lần/ ngày. 15 ngày là  1 liệu trình.  ãĐ  trị 100 trường hợp rối loạn nhịp  tim trong  óđ  có 70 trường hợp rối loạn nhịp thất, có kết quả 36 trường hợp; bệnh  mạch vành loạn nhịp thất 30 trường hợp, có kết quả 25 ( tỉ lệ kết quả 83,3%); trị 3  trường hợp rung nhĩ, kết quả rõ là 1 trường hợp (‘Sơ Bộ Quan Sát 100 Trường Hợp Rối  Loạn Nhịp Tim Điều Trị Bằng Đương Qui’, Tưởng Tích Gia và cộng sự, Trung Y Tạp

Chí 1981, 7 : 54).

+ Trị động mạch xơ cứng : dùng dung dịch tiêm ‘Phức Phương Đương Qui’ 40ml (mỗi  100ml  có 10g Đương qui, 10g Xuyên khung, 8g Hồng hoa) cho vào 60ml dung dịch  muối sinh lý truyền tĩnh mạch, 40­60 giọt/phút, ngày 1 lần hoặc  mỗi ngày tiêm  bắp  4ml ( mỗi 10ml có Đương qui 2,5g, Xuyên khung 2,5g, Hồng hoa 5g),  ngày 1 lần, 25  lần là 1 liệu trình.  ãĐ  trị 52 trường hợp, trong  óđ  truyền tĩnh mạch 33  trường hợp.  Kết quả rõ : 13, tiến bộ : 19; tỉ lệ kết quả : 84,2% ( Khoa Thần Kinh Tổng Y Viện Quân  Khu  Thẩm Dương : ‘Sơ Bộ Nhận  Xét 52 Trường Hợp Mạch Não Xơ Cứng Điều Trị  Bằng ‘Phức Phương Đương Qui’, Tân Trung Y Tạp Chí 1977, 1 : 23).

đ ều trị 35 trường hợp, mỗi ngày cho uống 100mg i

đ + Trị nửa đầu  au : Theo dõi  Đương qui tố, ngày 3 lần. Kết quả 82,9%. (‘Theo Dõi Kết Quả Điều Trị Nửa Đầu Đau  Bằng Uống Đương Qui Tố’, Đường Vạn Nghi và cộng sự, Bắc Kinh Y Học Học Báo

1988, 2 : 95) .

+ Trị lưng  ùđ i đau : Tiêm dịch Đương qui và Xuyên khung ( 1 số ít tiêm bắp hoặc  tiêm  vào huyệt ), hàng ngày hoặc  cách nhật, 10 ngày là  1 liệu trình, có kết quả thì dùng  tiếp, không kết quả thì ngưng dùng.  ãĐ  chữa hơn 1.000 trường hợp ( có đầy đủ tư  liệu : 337 trường hợp ), khỏi : 215, có tiến bộ : 112, không kết quả : 10. Tỉ lệ kết quả :  97% ( Chu Dụng Hào, Phép Hoạt Huyết Hóa Ưù Trị Lưng  ùĐ i Đau – Tân Trung Y Tạp

Chí 1980 , 2 : 34).

+ Trị mất ngủ : Dùng dịch tiêm Đương qui 4ml ( mỗi ống 2ml5  Đương qui), tiêm   huyệt An miên 2 bên, mỗi bên 2ml , mỗi ngày hoặc  cách nhật, 10 lần là 1 liệu trình.  Theo dõi 50 trường hợp, sau 1 liệu trình, khỏi : 12, có kết quả 32, không kết quả : 6. Tỉ  lệ kết quả chung là  88%.( Vương Ninh Sinh, Thủy Châm Dịch Đương Qui Trị Mất Ngủ,  Trung Tây Y Kết Hợp Tạp Chí 1983, 5 : 319).

+ Trị  áđ i dầm : Dùng 5% dịch tiêm Đương qui, thủy châm các huyệt Thận du

( B.quang

23), Bàng quang du ( Bq. 28), Đại trường du ( Bq. 25), Quan nguyên (Nhâm 4), Trung  cực ( Nhâm 3), Tam âm giao ( Tỳ 6), Di niệu huyệt ( của Thủ châm ở giữa nếp lằn  ngang đốt 1­2 ngón tay út), mỗi lần chọn 3­4 huyệt, mỗi huyệt tiêm khoảng 0,5­1ml,  ngày 1 lần, tiêm 1 tuần không kết quả thì ngưng tiêm.  ãĐ  trị 87 trường hợp, theo dõi  trên 2 năm. Kết quả 1 lần tiêm : khỏi  28, 2­5 lần : khỏi 34, tiến bộ rõ :11, không theo  dõi được : 9 ( Thang Truyền Quân,’Đương Qui Thủy Châm Trị  áĐ i Dầm’, Xích Y Tạp

Chí 1977, 4 : 21).

+ Trị  xoang mũi viêm mạn : Sau khi dùng cồn vô trùng da mũi, dùng 5% dịch Đương  qui  ãđ  tiệt khuẩn (pH5 ) 1ml thêm 1 ít Procain 0,5%, dùng kim nhỏ số 4 1/2 tiêm vào 2  huyệt  Nghinh hương ( Đtr. 20), mỗi bên 0,5ml ngày 1 lần, 7 lần là 1 liệu trình.  ãĐ  trị

32 trường hợp trong  óđ  có 4 trường hợp mũi viêm dị ứng đều khỏi; mũi viêm đơn  thuần 17 trường hợp, khỏi 13, kết quả rõ : 2, giảm nhẹ : 2 ; mũi viêm phì đại 11   trường hợp, khỏi : 6, kết quả rõ : 1, giảm : 3 , không kết quả : 1 (Khoa Tai Mũi Họng  Bệnh Viện Nhân Dân Số 4 Thành Phố Cát Lâm : ‘Giới Thiệu Dịch Đương Qui Thủy  Châm Điều Trị Mũi Viêm Mạn’, Tân Y Dược Học Tạp Chí 1974, 9 : 17).

+ Trị chứng trọc đầu : Dùng Đương qui, Bá tử nhân  mỗi thứ  500g, tán bột, luyện mật  làm hoàn bằng hạt đậu, ngày uống 3 lần, mỗi lần 12g, sau bữa ăn.  ãĐ  trị hơn 40  trường hợp, kết quả tốt ( Tiết Duy Chấn : ‘Điều Trị Trọc Đầu Bằng Trung Dược’,  Thiểm Tây Trung Y Tạp Chí, 1987, 9 : 419).