Nghiên cứu Y học
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 25 * Số 5 * 2021
Chuyên Đề Điều Dưỡng - Kỹ Thuật Y Học
150
GIÁ TRỊ TIÊN ĐOÁN CỦA CHỈ SỐ CẢNH BÁO SỚM
Ở NGƯỜI BỆNH CẤP CỨU
Nguyễn Thúy Uyên1, Nguyễn Văn Khánh1, Nguyễn Thị Kim Tuyến1, Nguyễn Thụy Quỳnh Khuyên1,
Nguyễn Nam Thiên Ý1
TÓM TẮT
Đặt vấn đề: Thang điểm MEWS - Modified Early Warning Score - Điểm cảnh báo nguy cơ sớm được sửa
đổi của Morgan 1997 là một công cụ hàng đầu để đánh giá nguy cơ ngưng tim sớm của NB dựa trên năm thông
số sinh lý: huyết áp tâm thu, nhịp tim, nhịp hô hấp, nhiệt độ và điểm AVPU về tình trạng tri giác. Thang điểm
MEWS là một thuật toán được xác nhận sử dụng lâm sàng trong nhập viện khẩn cấp để xác định NB bị ngừng
tim, tử vong tại bệnh viện không cần thiết.
Mục tiêu: Xác định tỷ lệ phân bố NB vào khoa cấp cứu theo thang điểm MEWS, thời gian theo dõi tại khoa
Cấp cứu, tỷ lệ NB nhập khoa, tỷ lệ NB trở nặng và thời điểm trở nặng, tử vong theo điểm số MEWS của nhóm
NB cấp cứu được phân độ màu vàng.
Đối tượng - Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả, cắt dọc của nhóm NB cấp cứu được phân độ
màu vàng tại khoa Cấp cứu khoa Cấp cứu bệnh Viện Nhân Dân Gia Định, TP. Hồ Chí Minh từ tháng 04-
09/2020.
Kết quả: Nghiên cứu được thực hiện với 327 NB vào cấp cứu, NB vào cấp cứu phân bố nhiều ở tỷ lệ trên 60
tuổi (46%), đây là nhóm tuổi có nhiều bệnh nền, có tiến sử nhiều lần nhập viện điều trị nội trú (51,6%). Tỷ lệ
NB có mức điểm MEWS cao từ 4 điểm trở lên chiếm tỷ lệ 6,7% được nhập sớm, trong vòng từ 1-4 tiếng vào các
khoa ICU, Đơn vị can thiệp mạch vành, Hồi sức Ngoại, và các đơn vị hồi sức của từng khoa lâm sàng. Tỷ lệ NB
trở nặng trong 24 giờ đầu là 1,8%. Tỷ lệ tử vong của nhóm NB được phân độ màu vàng từ 0-2 điểm là 0,3%.
Với điểm số MEWS là 3 điểm, thì tỷ lệ tử vong của nhóm NB được phân độ màu vàng là 0,3%. Tỷ lệ tử vong
nhóm NB được phân độ màu vàng có điểm số MEWS từ 4 điểm là 3%.
Kết luận: Sử dụng điểm số MEWS phù hợp với hoạt động chuyên môn của Khoa Cấp cứu.
Từ khóa: MEWS, cảnh báo nguy cơ ngưng tim
ABSTRACT
MODIFIED EARLY WARNING SCORE VALUES IN EMERGENCY PATIENTS
Nguyen Thuy Uyen, Nguyen Van Khanh, Nguyen Thi Kim Tuyen, Nguyen Thuy Quynh Khuyen,
Nguyen Nam Thien Y * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Vol. 25 – No.5 - 2021: 150 – 156
Background: Modified Early Warning Score - Morgan 1997's revised early risk warning score is a leading
tool for assessing a patient's risk of early cardiac arrest based on five physiological parameters: blood pressure
systolic, heart rate, respiratory rate, temperature and AVPU score of perception. MEWS is a validated algorithm
used clinically in emergency hospitalization to identify cardiac arrest, unnecessary hospital death.
Objectives: To determine the distribution of patients to the emergency department according to the MEWS,
the duration of follow-up in the Emergency Department, the rate of patients admitted to the hospital, the rate of
patients getting worse and the time of getting worse and dying according to the MEWS score of the emergency
group of patients, graded in yellow.
1Bệnh viện Nhân Dân Gia Định
Tác giả liên lạc: CN. Nguyễn Thúy Uyên ĐT: 0909787210 Email: anvieuyennguyen@gmail.com
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 25 * Số 5 * 2021
Nghiên cứu Y học
Chuyên Đề Điều Dưỡng - Kỹ Thuật Y Học
151
Methods: Descriptive and vertical section studies of emergency patients with a yellow resolution at the
Emergency Department of Emergency Department, Gia Dinh People's Hospital, TP. Ho Chi Minh City from
April to September 2020.
Results: The study was conducted with 327 patients admitted to the Emergency Department, distributed in
the group of patients over 60 years old (46%), this is an age group with many background diseases, with a history
of many inpatient hospital admissions (51.6%). The proportion of patients with a high MEWS score of 4 points or
more accounts for 6.7% of early admission, within 1-4 hours into ICU departments, coronary intervention units,
external resuscitation, and other resuscitation of each clinical department. The rate of patients getting worse in
the first 24 hours is 1.8%. The mortality rate of the NB group, graded 0-2 points in yellow, is 0.3%. With a
MEWS score of 3 points, the mortality rate of the NB group, graded in yellow, was 0.3%. The mortality rate of
the NB group classified into yellow with MEWS score from 4 points was 3%.
Conclusion: Use MEWS scores consistent with professional activities of the Emergency Department
Keywords: MEWS, cardiac arrest risk warning
ĐẶT VẤN ĐỀ
Để hỗ trợ công tác chăm sóc người bệnh
(NB) của điều dưỡng, một số bệnh viện đã áp
dụng các công cụ theo dõi NB nhằm giảm thiểu
những bất lợi xảy ra với NB. Việc đánh giá NB
có nguy cơ ngưng tim sớm bằng các công cụ
khác nhau. Modified Early Warning Score -
Điểm cảnh báo nguy cơ sớm được sửa đổi của
Morgan R năm 1997(1) là một công cụ hàng đầu
để đánh giá nguy cơ ngưng tim sớm của NB dựa
trên năm thông số sinh lý: huyết áp tâm thu,
nhịp tim, nhịp hô hấp, nhiệt độ và điểm AVPU
về tình trạng tri giác của NB(2).
Modified Early Warning Score (MEWS) là
một thuật toán được xác nhận sử dụng lâm sàng
trong nhập viện khẩn cấp để xác định NB bị
ngừng tim, tử vong tại bệnh viện không cần
thiết(3). Việc sử dụng các điểm cảnh báo sớm
trong các khoa phẫu thuật đã được chứng minh
là làm giảm điểm sinh lý cấp tính và đánh giá
mức độ tình trạng của NB khi nhập viện và cần
có chế độ chăm sóc đặc biệt(4). Bộ Y tế, Hiệp hội
Hồi sức tích cực và Đại học Hoàng Gia London
đã khuyến nghị sử dụng MEWS như là một
công cụ trợ giúp để xác định NB có nguy cơ bị
ngừng tim ở khoa Cấp cứu, những khoa chăm
sóc đặc biệt cho những NB sau mổ(4). Một nghiên
cứu tiến cứu bao gồm 1695 trường hợp nhập
viện từ khoa Cấp cứu, tất cả các NB được ghi
nhận số điểm trong khoa lâm sàng đã chọn(5). NB
có điểm cảnh báo sớm lớn hơn 4 được điều trị và
chăm sóc khẩn cấp. Tỷ lệ ngừng tim (tuần hoàn)
trong các đơn vị chăm sóc đặc biệt là tương tự
nhau(5). Cũng trong nghiên cứu này, phân tích
dữ liệu xác nhận yếu tố hô hấp là thông số tốt
nhất trong việc xác định các nhóm NB có nguy
cơ cao(5).
Một nghiên cứu năm 2008 ở Thổ Nhĩ Kỳ
chỉ ra rằng điểm số cảnh báo sớm là một công
cụ chấm điểm thích hợp để xác định NB có
nguy cơ bị ngừng tim hoặc tử vong. NB được
phân loại là có nguy cơ ngưng tim sớm cao
được nhập viện vào Đơn vị chăm sóc tích cực
là 56,6% và trong đó tử vong chiếm tỷ lệ
42,4%. NB được phân loại là có nguy cơ ngưng
tim sớm thấp được nhập viện 37,4% và trong
đó tử vong chiếm tỷ lệ 2,5%(6).
Năm 2015, Mathukia C đã nghiên cứu hiệu
quả của việc áp dụng MEWS để đưa ra kích
hoạt Code Blue tại các khoa lâm sàng không
phải hồi sức(7). Kết quả từ khi áp dụng MEWS,
số trường hợp được kích hoạt báo động tăng
dần từ năm 2013 đến 2014 (từ 0,38/100
NB/ngày lên 0,48/100 NB/ngày). Cải thiện kết
cục lâm sàng liên quan để tần suất tử vong
chung từ 2,3% vào năm 2011 xuống còn 1,5%
vào năm 2013 và 1,2% vào năm 2014(7).
Bệnh viện Nhân dân Gia Định, với quy mô
1200 giường nội trú, với Khoa Cấp cứu mỗi ngày
tiếp nhận 200 lượt, tuy nhiên không có nghiên
Nghiên cứu Y học
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 25 * Số 5 * 2021
Chuyên Đề Điều Dưỡng - Kỹ Thuật Y Học
152
cứu nào kiểm tra tác động của các MEWS là một
công cụ quản lý lâm sàng tiêu chuẩn khi NB
được đưa vào phòng cấp cứu. Hiệu quả của việc
áp dụng MEWS để xác định NB có nguy cơ xấu
đi nghiêm trọng chưa được đề cập tới. Do đó,
nhóm chúng tôi đã thực hiện nghiên cứu “Giá trị
tiên đoán của chỉ số cảnh báo sớm ở người bệnh
cấp cứu”
Mục tiêu
Xác định tỷ lệ phân bố NB, thời gian theo dõi
tại khoa Cấp cứu.
Tỷ lệ NB nhập khoa nội trú, tỷ lệ NB trở
nặng và thời điểm trở nặng, tử vong theo điểm
số MEWS của nhóm NB cấp cứu được phân độ
màu vàng.
ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu
327 NB nhập viện tại khoa Cấp cứu bệnh
Viện Nhân Dân Gia Định có phân độ màu vàng
từ tháng 04/2020 đến tháng 09/2020.
Tiêu chí chọn mẫu
Tất cả NB lớn hơn 16 tuổi, được điều trị và
xử trí xong tình trạng cấp cứu.
NB nhập viện điều trị nội trú, và đồng ý
tham gia nghiên cứu.
Tiêu chí loại trừ
Trong số mẫu được chọn thì những NB trở
lại cơn nguy kịch cần cấp cứu khẩn trương và
xin xuất nặng tại khoa Cấp cứu.
Phương pháp nghiên cứu
Thiết kế nghiên cứu
Nghiên cứu mô tả, cắt dọc.
Phương pháp thu thập số liệu
Chọn mẫu NB chăm sóc cấp 2.
- Kế hoạch lấy mẫu từ hồ sơ: đội gồm 5
thành viên (4 người trong các ca trực sẽ lấy mẫu
từ hồ sơ y lý. Số liệu năm 2019. Nhóm nghiên
cứu lấy thông tin bệnh án từ 8h-11h/ mỗi ngày).
- Bộ câu hỏi đã thực hiện thu thập số liệu từ
năm 2019, gồm có 2 phần:
Phần A: lấy thông tin của NB: giới tính,
tuổi, đã từng điều trị tại khoa Cấp cứu bệnh
viện Gia Định, đã từng nhập viện điều trị nội
trú, có uống thuốc trước khi nhận khoa Cấp
cứu, loại thuốc gì.
Phần B: khảo sát tình trạng NB: sinh hiệu
và quy ra số điểm trong thang điểm MEWS tại
thời điểm cấp cứu, thời gian trở nặng, thời
gian nằm viện.
Bảng 1. Cách tính điểm số MEWS cho NB
Đim MEWS
2
1
0
1
2
3
Tn s th
9-11
12-20
21-24
25-29
≥30
Mch
41-50
51-90
91-110
110-130
≥131
HA tâm thu
91-100
101-199
200-219
≥220
Tri gic
Ln ln
Tnh
Gi
Đau
Mê
Thân nhit (0C)
35,1-36
36,1-37,5
37,6-38,2
38,3-39
≥39,1
Điểm số MEWS của NB là tổng các điểm của
từng thông số sinh hiệu ở cùng một thời điểm
của NB. Khi có điểm số MEWS của NB, nhân
viên y tế sẽ có những điểm lượng giá NB theo
quy định (Bảng 2).
Bảng 2. Đánh giá NB theo điểm MEWS
Đim số
0 – 2
3 – 4
≥ 5
Màu sắc
cảnh báo
Xanh
Vàng
Đỏ
Mức đ
Tiếp tục
theo dõi
Nguy cơ ngưng tim
trung bình
Nguy cơ ngưng
tim cao
Các biến số chính
Biến nền (biến số định tính): thông tin NB,
được mô tả tính bằng tỷ lệ phần trăm.
Biến số định lượng: Điểm MEWS, thời gian
nằm viện, tỷ lệ nhập viện, tỷ lệ tử vong: tính
bằng trung bình, độ lệch chuẩn.
Xử lý số liệu
Số liệu được nhập, kiểm tra và phân tích
bằng phần mềm SPSS 20.0. Biến số định lượng
được mô tả bằng trung bình. Biến số định tính
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 25 * Số 5 * 2021
Nghiên cứu Y học
Chuyên Đề Điều Dưỡng - Kỹ Thuật Y Học
153
được mô tả bằng số lượng (tỷ lệ %).
Y đức
Nghiên cứu đã được thông qua Hội đồng
Đạo đức trong nghiên cứu Y sinh học Đại học Y
Dược TP, HCM, số 864/HĐĐĐ-ĐHYD.
KẾT QUẢ
Trong thời gian nghiên cứu, chúng tôi chọn
được 327 NB thỏa tiêu chuẩn chọn mẫu.
Đặc điểm dịch tễ học của NB trong nghiên cứu
Bảng 3. Đặc điểm dịch tễ NB
Đặc đim đối tượng
Tần số
Tỷ lệ (%)
Nhóm tuổi
Dưới 30 tuổi
43
13,4
Từ 30 tuổi đến 59 tuổi
130
39,8
Từ 60 tuổi đến 79 tuổi
103
31,6
Trên 80 tuổi
51
15,2
Giới tính
Nam
170
51,8
Nữ
157
48,2
Trong 327 NB thỏa tiêu chí chọn mẫu có NB
với tuổi thấp nhất 14 tuổi, lớn nhất 94 tuổi, trung
vị 54 tuổi. Tỷ lệ về giới tính của NB không có sự
chênh lệch đáng kể, nam chiếm 51,8%, nữ chiếm
48,2%. Về tỷ lệ NB nhập khoa cấp cứu ở mức từ
59 tuổi trở lên chiếm tỷ lệ hơn 31%, và trên 80
tuổi chiếm hơn 15%, điều này cho thấy người
nhập khoa Cấp cứu là những đối tượng có lớn
tuổi nhiều bệnh nền có nguy cơ cao về mức độ
trở nặng, điểm số cảnh báo cao, cần phải được
chăm sóc theo dõi sát sao. Còn nhóm tuổi lao
động từ 30-<59, nhưng chiếm tỷ lệ cao gần 40%
trên tổng số NB nhập viện điều trị tại khoa Cấp
cứu (Bảng 3).
Phân bố theo tiền sử
Bảng 4. Phân bố theo tiền sử nhập viện nội trú và
dùng thuốc trước khi cấp cứu
Tình trạng
NB
Tần số (tỷ lệ %)
Nhập viện nội trú
Dùng thuốc trước
cấp cứu
Có
168 (51,6)
152 (46,6)
Không
159 (48,4)
175 (53,4)
Gần 50% NB được xếp mức độ vàng đã từng
nằm viện hay đang uống thuốc (sau khi ra viện
hay được điều trị ngoại trú) (Bảng 4).
Phân bố theo tình trạng bệnh lý
Bảng 5. Phân bố NB theo tình trạng bệnh lý khi nhập
viện từ khoa Cấp cứu
Chuyên khoa
Tn s
Tỷ l (%)
Tim mch
40
12
Tiêu hóa
48
14,6
Ni thn kinh
61
18,8
Ni tiết thận
22
6,8
Ni hô hấp
65
19,8
Chấn thương ngoi khoa
59
18
Bnh lý ngoi khoa
32
10
Có 2/3 số lượng NB thuộc chuyên khoa nội.
NB bị chấn thương hay có bệnh ngoại khoa
chiếm 1/3 còn lại (Bảng 5).
Phân bố NB theo điểm số MEWS
Bảng 6. Phân bố NB theo từng mức điểm trong
thang điểm MEWS
Đim số MEWS
Tần số
Tỷ lệ (%)
Từ 0 - 1 điểm
187
57,2
2 điểm
67
20,5
3 điểm
32
9,8
4 điểm
25
7,6
5 điểm
12
3,7
6 điểm
4
1,2
> 7 điểm
0
0
Trong nhóm NB có phân độ màu vàng tại
khoa cấp cứu, thì nhóm NB từ mức điểm 0-1
điểm chiếm tỷ lệ gần 58%, nhóm NB còn lại từ
mức điểm 2 trở lên chiếm tỷ lệ 42%, và nhóm NB
có điểm MEWS từ 3 điểm trở lên cần có sự theo
dõi chặt chẽ của điều dưỡng chiếm tỷ lệ 22%
(bao gồm mức 4 điểm, 5 điểm, 6 điểm và >7
điểm), bằng 1/5 số lượng NB có phân độ màu
vàng vào khoa Cấp cứu nhập viện điều trị nội
trú (Bảng 6).
Phân bố NB nhập khoa theo điểm số MEWS
Nhóm NB có mức điểm MEWS từ điểm 3-4
trở lên hầu hết được nhập vào khoa ICU để có
chế chăm sóc toàn diện cho NB, còn tỷ lệ NB có
mức điểm MEWS thấp từ 0-2 điểm nhập vào các
khoa nội và các khoa ngoại. Trường hợp NB có
mức điểm MEWS cao nhập vào khoa nội là vào
các phòng chăm sóc đặc biệt để theo dõi bệnh
nặng theo từng chuyên khoa đặc hiệu như các
khoa Nội Thần kinh, Nội Hô hấp, Nội Tim
Nghiên cứu Y học
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 25 * Số 5 * 2021
Chuyên Đề Điều Dưỡng - Kỹ Thuật Y Học
154
mạch, đơn vị Can thiệp mạch vành (Bảng 7).
Bảng 7. Phân bố NB nhập viện vào các chuyên khoa
theo điểm số MEWS
Khoa lâm sàng
ICU
Các khoa
nội
Các khoa
ngoại
Tỷ lệ (%)
Đim số MEWS
Tần số nhập viện
0 - 1 điểm
161
67
69,7
2 điểm
28
23
15,7
3 điểm
4
10
4
5,5
4 điểm
10
5
2
5,2
5 điểm
1
7
0
2,4
6 điểm
4
1
0
1,5
> 7 điểm
0
0
0
Phân bố thời điểm trở nặng của NB
Bảng 8. Phân phối thời điểm trở nặng của NB tại các
khoa lâm sàng
Thời đim trở nặng của NB
Tần số
Tỷ lệ (%)
Ti khoa Cấp cứu
2
0,6
Ti các khoa lâm sàng
Dưới 1 giờ
0
0
Từ 1-2 giờ
1
0,3
Từ 2-6 giờ
2
0,6
Từ 6-24 giờ
1
0,3
Trong 1-3 ngày
4
1,2
Trong 3-7 ngày
3
0,9
Trên 7 ngày
3
0,9
Tổng
16
4,2
Lệ NB trở nặng chiếm hơn 4%, trong đó trở
nặng tại khoa Cấp cứu chiếm tỉ lệ 0,6%, trở
nặng trong vòng 24 tiếng tại các khoa lâm sàng
chiếm 1,2%, và khoảng thời gian trở nặng của
NB sau khi nhập viện nội trú từ 1-3 ngày
chiếm tỉ lệ cao nhất là 1,2%, đây là khoảng thời
gian sau khi NB đã được điều trị các triệu
chứng cấp cứu, nhập viện trên khoa nội trú
cần được theo dõi sát và tái đánh giá điểm số
MEWS theo quy định (Bảng 8).
Phân bố tỷ lệ tử vong theo điểm số MEWS
Trong nghiên cứu này, mức điểm 0-1 điểm
không có tỉ lệ tử vong, nhưng từ mức điểm 2 trở
lên, đều có NB tử vong. Và tỉ lệ tử vong của NB
tăng theo từng mức điểm số MEWS. Từ tỉ lệ %
trong Bảng 9 cho thấy rằng, tỉ lệ thuận giữa tần
số tử vong và mức điểm MEWS tương ứng, điều
này có nghĩa là, NB có điểm số MEWS càng cao
thì tỉ lệ tử vong càng lớn.
Bảng 9. Phân bố tỷ lệ tử vong của NB theo điểm số
MEWS
Đim số MEWS
Số NB tử vong
Tỷ lệ (%)
Từ 0 – 1 điểm
0
0
2 điểm
1
0,3%
3 điểm
1
0,3%
4 điểm
2
0,6%
5 điểm
4
1,2%
6 điểm
4
1,2%
> 7 điểm
0
0
Tổng
12
3,6%
BÀN LUẬN
Đặc điểm NB cấp cứu được phân độ màu vàng
Phân bố nhiều ở tỷ lệ trên 60 tuổi (46%), đây
là nhóm tuổi có nhiều bệnh nền, có tiền sử nhiều
lần nhập viện điều trị nội trú (51,6%), điều này
cho thấy rằng, việc theo dõi tình trạng được đặt
ra cho nhóm NB tái nhập viện là cần thiết.
Khoảng 2/3 số lượng NB thuộc chuyên khoa nội.
NB bị chấn thương hay có bệnh ngoại khoa
chiếm 1/3 còn lại. Từ kết quả này, cho thấy việc
áp dụng thang điểm MEWS được tính toán cho
những lần nhập viện cấp cứu rất hữu ích trong
việc phân loại, để xác định NB có nguy cơ xấu đi
cao nhất trong từng lần nhập viện, mức điểm
MEWS tiên lượng được tình trạng NB tại thời
điểm hiện tại và khoảng thời gian sau nhập nội
trú, nhất là những NB nằm trong nhóm nhập
viện nội khoa, chuyên khoa Hô hấp.
Tỷ lệ điểm số MEWS của NB cấp cứu được
phân độ màu vàng tại khoa Cấp cứu
Qua nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy rằng tỷ
lệ NB có mức điểm MEWS từ 4 trở lên cần theo
dõi diễn tiến tình trạng trong công tác của người
điều dưỡng chiếm khoảng 20% có sự tương
đồng so với nghiên cứu của Subbe P (2013)(8) là
20,5%, và với nghiên cứu của Heitz CR (2010)(5)
là 21,3%, có nguy cơ rất cao chiếm 16% và có
nguy cơ cao là 3%. Nhờ điểm số MEWS là đã
giảm được số NB được phân độ màu vàng phải
được theo dõi và chăm sóc ở cấp độ cao, làm
giảm đi áp lực phải theo dõi sát sao tất cả NB
trong khoa lâm sàng, đặc biệt là trong những ca
trực đông NB, các khoa quá tải NB.